Evaluatie Wachtkamer
Een onderzoek naar welbevinden en omgeving door simulatie van natuurbeleving in beeld, verlichting en geluid.
1
Foto: J. de Boer, Plafondverbeelding, www.plafondverbeelding.nl
verlicht Wolkenplafond & geluid
Evaluatie wachtkamer met verlicht wolkenplafond en geluid. Berg, A.E. van den & Boer, J. de (2015).
met
Toepassing
Plafondverbeelding © creëert interieurs met een zintuiglijke natuurbeleving om het welbevinden en de productiviteit van mensen te vergroten.
Inrichtingen worden geïnstalleerd in diverse omgevingen zoals kantoren, flex-werkplekken, horeca, hotel, retail, wellness en zorginstellingen.
Dit gebeurt door simulatie van (dynamisch) daglicht en uitzicht op natuur door plaatsing van verlichte foto’s van wolken, boomtoppen, bloemen en vogels aan plafonds. Daarnaast worden geuren en geluiden toegevoegd.
Evaluatie wolkenplafond wachtkamer Euroborg. Berg, A.E. van den & Boer, J. de (2015).
Omgeving en welbevinden
Evaluatie wachtkamer met verlicht wolkenplafond en geluid. Berg, A.E. van den & Boer, J. de (2015).
Achtergrond onderzoek
2 Foto’s: J. de Boer, Plafondverbeelding, www.plafondverbeelding.nl
Healing environment Zorginnovatie: Verlicht wolkenplafond
Verlicht wolkenplafond: AMC Amsterdam, Radiotherapie. Foto: Plafondverbeelding. Bright Nature Panels
Evaluatie wachtkamer met verlicht wolkenplafond en geluid. Berg, A.E. van den & Boer, J. de (2015).
Het interieur van behandelruimtes, wachtkamers en andere zorgomgevingen is van invloed op het welbevinden van de gebruikers. Een plafond met uitzicht op de buitenlucht en daglichtsimulatie is zowel sfeervol als efficiënt. Een patiënt op zijn gemak in een ‘helende omgeving’ zal het wachten als aangenamer ervaren en een behandeling meer ontspannen ondergaan. Dit stimuleert de doorloop van patiënten. Een aantrekkelijke en natuurlijke inrichting kan bovendien zorgen voor hogere klanttevredenheid en klantenbinding, waardoor de marktpositie versterkt kan worden.
Foto: J. de Boer, www.plafondverbeelding.nl
Wetenschappelijk onderzoek laat zien dat alleen al uitzicht op natuur een prettig en rustgevend gevoel geeft.
3
Het onderzoek
Hoe beleven patiënten een verlicht wolkenplafond met bomen, vogels en natuurgeluiden in de wachtruimte van een fysiotherapiepraktijk?
s
,
Onderzoekslocatie • Fysiotherapie Den Ommelanden, Euroborg, Groningen, met specialisatie manuele therapie. • Wachtkamer achter in de gang van “Plaza Sportiva Euroborg” met deuren naar diverse bedrijven. • Onrustige locatie door geluiden en drukte van naastgelegen fitness ruimte.
E?
i
Evaluatie wachtkamer met verlicht wolkenplafond en geluid. Berg, A.E. van den & Boer, J. de (2015).
Vraagstelling onderzoek
4
5
Evaluatie wachtkamer met verlicht wolkenplafond en geluid. Berg, A.E. van den & Boer, J. de (2015). Foto: J. de Boer, www.plafondverbeelding.nl
De wachtkamer
Opzet onderzoek
V Opgesteld door Plafondverbeelding samen met onderzoeksbureau Natuurvoormensen.
C Onderzoeksperiode:
augustus - december 2013
lagen klaar in K Vragenlijsten de wachtkamer en konden
door respondenten vrijwillig en anoniem worden ingevuld tijdens het wachten.
r
Vragenlijst
Korte vragenlijst van 2 bladzijden met vragen over: • Stemming en pijn • Wachtkamer • Plafond • Geluiden • Voorkeur geluiden/afbeeldingen
Deelnemers
• 46 ingevulde vragenlijsten, waarvan 40 vrijwel volledig ingevuld, 6 gedeeltelijk ingevuld. • 15 mannen, 26 vrouwen, 5 niet ingevuld. • Gemiddelde leeftijd 43 jaar, jongste deelnemer 16 jaar, oudste 67 jaar • Diverse klachten/behandelingen, relatief veel nek, schouder, rug, hand, voet.
43
Gemiddelde leeftijd
±
Evaluatie wachtkamer met verlicht wolkenplafond en geluid. Berg, A.E. van den & Boer, J. de (2015).
Opzet van het onderzoek
6
Resultaten: Stemming
Ontspannen gevoel
Resultaat
Vraag:
Hoe is uw stemming op dit moment? (N = 46)* gespannen
31%
2%
beetje gespannen
15% normaal
52%
* N verwijst naar aantal deelnemers dat de vraag heeft beantwoord
83%
normaal of ontspannen
Evaluatie wachtkamer met verlicht wolkenplafond en geluid. Berg, A.E. van den & Boer, J. de (2015).
ontspannen
Een meerderheid van 83% voelt zich normaal of ontspannen, slechts een kleine minderheid van 17% voelt zich (een beetje) gespannen.
7
Resultaten: Pijn
Pijn
Resultaat
Vraag:
Hoe erg is de klacht/pijn op dit moment? (N = 44)
64% 14%
23%
48%
14%
2%
Pijnklachten
Evaluatie wachtkamer met verlicht wolkenplafond en geluid. Berg, A.E. van den & Boer, J. de (2015).
Er is sprake van veel pijnklachten. Ongeveer tweederde (64%) van de patiënten ervaart lichte tot ernstige pijn.
8
Resultaten: wachtkamer Vraag:
Hieronder ziet u een rij met woorden die niet, een beetje of veel van toepassing kunnen zijn op de wachtkamer (N = 44).
Negatieve woordenPositiPositieve woordenPositieve 30
43
27
SCl Gastvrij
31
53
16
Ontspannend
33
51
16
Plezierig
39
Mooi
41
47
76
20
4
9
Somber
76
22
2
Slordig
Interessant
53
38
9
Vernieuwend
54
35
12
0%
20%
40%
60%
Veel
21
23
57
Bijzonder
80%
9
33
58
Rumoerig Benauwend
16
43
44
Uitnodigend
Beetje
21
41
Niet
5
44
51
Smakeloos
9
48
43
Leeg
22
54
24
Aangenaam
34
55
11
Comfortabel
100%
12
81
Niet Beetje Veel
7
100
Eng 0%
20%
40%
60%
80%
100%
Resultaat
Resultaat
De wachtkamer wordt overwegend als positief en prettig ervaren, maar de meningen zijn enigszins verdeeld. Een meerderheid vindt de wachtkamer niet interessant, vernieuwend of bijzonder.
De negatieve woorden worden over het algemeen niet zo van toepassing gevonden op de wachtkamer, maar ook hier zijn de meningen verdeeld.
Evaluatie wachtkamer met verlicht wolkenplafond en geluid. Berg, A.E. van den & Boer, J. de (2015).
woorden
9
Resultaten: Wachtkamer
Aandacht inrichting
Resultaat
Vraag:
In hoeverre heeft u het idee dat er aandacht aan u is besteed, met de inrichting van de wachtkamer? (N = 44)
2%
veel
33%
niet
9% weinig
24%
Foto: J. de Boer, Plafondverbeelding, www.plafondverbeelding.nl
heel veel
Eén deelnemer merkt bijvoorbeeld op: “Er is niet echt rekening gehouden met een goede indeling. Je zit in een hoekje in de gang. Niet echt aan mij gedacht.”
beetje
31%
Verlicht wolkenplafond: Wachtkamer Fysiotherapie praktijk den Ommelanden, Euroborg Groningen.
Evaluatie wachtkamer met verlicht wolkenplafond en geluid. Berg, A.E. van den & Boer, J. de (2015).
Reacties zijn gemengd, twee derde vindt dat er een beetje tot (heel) veel aan hun is gedacht, maar een derde ervaart dit niet zo.
10
Resultaten: Wachtkamer
Vraag:
Kunt u toelichten waarom u vindt dat er aandacht aan u is besteed met de inrichting?
(N = 24)
Weergave van meest gebruikte woorden.
Resultaat Het plafond (5x) wordt samen met de bank (9x) en de stoelen (4x) het vaakst genoemd. Natuurgeluiden worden 1x genoemd.
Evaluatie wachtkamer met verlicht wolkenplafond en geluid. Berg, A.E. van den & Boer, J. de (2015).
Toelichting
11
Resultaten: Plafond
Plafond opgevallen Vraag:
11% nee
Resultaat Bijna iedereen heeft (89%) het plafond opgemerkt, maar ongeveer een derde zag het pas na enige tijd.
%
53% ja, bij binnenkomst 36% ja, na enige tijd
89%
v
Plafond gezien
Evaluatie wachtkamer met verlicht wolkenplafond en geluid. Berg, A.E. van den & Boer, J. de (2015).
Is het plafond met verlichte foto’s u opgevallen? (N = 46)
12
Resultaten: Plafond
Vraag:
Hoe lang heeft u naar de foto’s van het plafond gekeken? (N = 45)
Resultaat Drie kwart van de deelnemers heeft af en toe of vaak naar het plafond gekeken, het andere kwart heeft er nauwelijks naar gekeken.
}
0%
24% s
t
jk eli
nie
n
w au
52% e
e af
o nt
24% k
a va
0%
d
e h e
l
ijd t e
76%
v
Tijd gekeken
Evaluatie wachtkamer met verlicht wolkenplafond en geluid. Berg, A.E. van den & Boer, J. de (2015).
Hoe lang gekeken?
13
Resultaten: Wachtkamer
Gedachten & gevoel
Voorbeeld beschreven gedachten
Vraag:
Resultaat Het plafond roept uitsluitend positieve of neutrale gedachten op. Vaakst genoemd: rust(gevend)/rustig (11x), vrolijk (5x) en mooi (4x)
Evaluatie wachtkamer met verlicht wolkenplafond en geluid. Berg, A.E. van den & Boer, J. de (2015).
Welke gedachten of gevoelens geven de plafondfoto’s met verlichting u? (N = 38)
14
EVALUATIE: plafond Vraag:
Wat vindt u van de verlichte foto’s aan het plafond? Hieronder ziet u een aantal woorden die niet, een beetje of veel van toepassing kunnen zijn (N = 38).
Negatieve woordenPositiPositieve woordenPositieve 10
23
68
Vrolijk
8
26
67
Aangenaam
10
26
13
Ontspannend
31
21
Plezierig
0%
20%
Beetje
60%
Benauwend
90
8 3
80%
100%
Niet Beetje Veel
80
Saai
54 40%
11
Veel
56
33
90
Niet
56
23
13
Levendig
64
Irriterend
0%
20%
40%
15 60%
80%
5 100%
Resultaat
Resultaat
Alle positieve woorden worden overwegend van toepassing gevonden op het plafond.
De negatieve woorden worden overwegend niet van toepassing gevonden op het plafond.
Evaluatie wachtkamer met verlicht wolkenplafond en geluid. Berg, A.E. van den & Boer, J. de (2015).
Mooi
15
EVALUATIE: Geluiden
Natuurgeluiden
Resultaat Iets meer dan de helft geen geluiden gehoord.
Vraag:
Zijn de natuurgeluiden u opgevallen? (N = 43)
52% ja, na enige tijd
23% ja, bij binnenkomst
25%
t
nee
52%
geen natuurgeluiden
Evaluatie wachtkamer met verlicht wolkenplafond en geluid. Berg, A.E. van den & Boer, J. de (2015).
Oorzaken: natuurgeluiden waren vrij zacht waren en stonden ook niet altijd aan.
16
EVALUATIE: Geluiden Vraag:
Wat vindt u van de natuurgeluiden? Hieronder ziet u een aantal woorden die niet, een beetje, of heel erg van toepassing kunnen zijn. (N = 17)
Negatieve woordenPositiPositieve woordenPositieve 17
Ontspannend
11
Vrolijk Aangenaam
6
Mooi
6
22 17
67
28
61
41
0%
20%
Beetje
40%
17
Saai
83
17
80%
100%
Niet Beetje Veel
89
Druk
44 60%
83
Veel
44
39
Irriterend Niet
53
50 17
Harmonieus
67
0%
20%
40%
11 60%
80%
100%
t Resultaat
Resultaat
De natuurgeluiden worden overwegend als positief beoordeeld.
De natuurgeluiden worden over het algemeen niet als irriterend, saai of druk ervaren.
Voetnoot: Deze vraag is alleen beantwoord door de deelnemers die aangaven dat ze de geluiden hebben gehoord.
Evaluatie wachtkamer met verlicht wolkenplafond en geluid. Berg, A.E. van den & Boer, J. de (2015).
11
Levendig
17
wachtkamer/plafond/geluiden
Vergelijking Gemiddelde beoordeling van de wachtkamer, het plafond en de vogelgeluiden op de kenmerken: aangenaam/ontspannend/ mooi
Toepaselijkheid
3.0 2.5 2.0 1.5 1.0
2.5
2.4
1.9
Wachtkamer
Het plafond wordt significant positiever beoordeeld op dezelfde kenmerken dan de wachtkamer, p < .001 De geluiden worden ook positiever beoordeeld dan de wachtkamer, dit verschil is echter (net niet) significant, p =.08
}
Plafond
Vogelgeluiden
v
Evaluatie wachtkamer met verlicht wolkenplafond en geluid. Berg, A.E. van den & Boer, J. de (2015).
Resultaat
18
Voorkeur: afbeeldingen
Soort afbeeldingen
Resultaat
Vraag:
Welke beelden ziet u het liefst tijdens het wachten? (N = 40)
Ruim twee derde van de deelnemers ziet het liefst natuurbeelden tijdens het wachten.
5%
68%
natuur
68%
Natuur
2%
combi natuur/ mens/stad
15%
kunstwerken
10%
steden of mensen
v
Evaluatie wachtkamer met verlicht wolkenplafond en geluid. Berg, A.E. van den & Boer, J. de (2015).
liever geen beelden
19
Voorkeur: geluiden
Soort geluiden
Resultaat Over het algemeen luistert men liever naar muziek (50%) dan naar natuurgeluiden (40%). De mening over welk soort muziek men het liefst hoort is echter verdeeld.
Vraag:
Welke geluiden hoort u het liefst tijdens het wachten? (N = 40)
Liever geen geluid
40%
Natuur
2%
Combi natuur / klassiek / pop
50%
13%
Klassieke muziek
35%
Popmuziek / radio
40%
Muziek
t
D
Natuurgeluiden
Evaluatie wachtkamer met verlicht wolkenplafond en geluid. Berg, A.E. van den & Boer, J. de (2015).
10%
20
Invloed kijkduur op beoordeling
Kijkduur Gemiddelde beoordeling van de wachtkamer, het plafond en de geluiden op de kenmerken aangenaam/ontspannend/mooi uitgesplitst naar kijkduur. Gemiddelde beoordeling op kenmerken aangenaam/ontspannend/mooi
Toepaselijkheid
3.0
2.9 2.6
2.5 2.0 1.5 1.0
2.0 2.1
1.3 Plafond
nauwelijks af en toe vaak
2.0
1.5 Wachtkamer
2.6 2.6
Geluiden
Deelnemers beoordelen het plafond en de geluiden significant positiever naarmate ze langer naar het plafond kijken, p < .05 Deelnemers beoordelen de wachtkamer ook (iets) positiever naarmate ze langer naar het plafond kijken, p =.07
}
v
Evaluatie wachtkamer met verlicht wolkenplafond en geluid. Berg, A.E. van den & Boer, J. de (2015).
Resultaat
21
Invloed natuurgeluiden op beoordeling
Natuurgeluiden wel of niet gehoord?
Deelnemers die de natuurgeluiden hebben gehoord beoordelen de wachtkamer significant positiever dan deelnemers die ze niet hebben gehoord, p < .05 Het al dan niet horen van natuurgeluiden heeft geen invloed op de beoordeling van het plafond.
Gemiddelde beoordeling van de wachtkamer en het plafond op de kenmerken: aangenaam/ ontspannend/mooi uitgesplitst naar het wel of niet horen van de natuurgeluiden. Gemiddelde beoordeling op kenmerken aangenaam/ontspannend/mooi
Toepaselijkheid
3.0 2.5 2.2
2.0 1.5 1.0
2.5
2.5
1.7
Wachtkamer
Plafond
niet gehoord wel gehoord
t
D
Evaluatie wachtkamer met verlicht wolkenplafond en geluid. Berg, A.E. van den & Boer, J. de (2015).
Resultaat
22
Invloed kijkduur en geluiden op stemming/pijn
Invloed kijkduur Resultaat daglicht plafond nauwelijks 2.9 3.0
af en toe
3.4
Stemming
2.7 2.6
2.9
vaak
v
Hoe vaak men naar het plafond kijkt maakt geen verschil voor de stemming of de pijnbeleving, p-waarden > .13.
Pijn
Gemiddelde beoordeling op kenmerken Invloed geluiden aangenaam/ontspannend/mooi 5.0 4.5 4.0 3.5 3.0 2.5 2.0 1.5 1.0
Resultaat geluid 3.1 3.1 2.6
Stemming
Pijn
2.8
niet gehoord wel gehoord
t
Het horen van natuurgeluiden maakt geen verschil voor de stemming of de pijnbeleving, p-waarden > .36.
Evaluatie wachtkamer met verlicht wolkenplafond en geluid. Berg, A.E. van den & Boer, J. de (2015).
5.0 4.5 4.0 3.5 3.0 2.5 2.0 1.5 1.0
23
Evaluatie wachtkamer met verlicht wolkenplafond en geluid. Berg, A.E. van den & Boer, J. de (2015).
Opmerkingen
Opmerkingen deelnemers
24
Conclusies
Een wolkenplafond met natuurgeluiden levert een positieve bijdrage aan de beleving van een wachtkamer bij een fysiotherapie praktijk. Plafond Het plafond roept uitsluitend positieve of neutrale gedachten op, en wordt overwegend positief gewaardeerd. Tijd De wachtkamer, het plafond, en de geluiden worden positiever beoordeeld naarmate men langer kijkt naar het p lafond.
Geluid De natuurgeluiden stonden niet altijd aan, maar als ze aanstonden werden ze overwegend positief gewaardeerd. Het plafond en de natuurgeluiden worden hoger gewaardeerd dan de wachtkamer, en dragen dus in positieve zin bij aan de belevingswaarde van de wachtkamer. Positiever door geluid Deelnemers die de natuurgeluiden hebben gehoord beoordelen de wachtkamer significant positiever dan deelnemers die ze niet hebben gehoord
Evaluatie wachtkamer met verlicht wolkenplafond en geluid. Berg, A.E. van den & Boer, J. de (2015).
Conclusies
25
Aanbevelingen
1. Een plafond met bewegende beelden (vliegende vogels, bewegende wolken) kan de natuurervaring nog verder versterken. 2. Het is belangrijk dat natuurgeluiden altijd aan staan. 3. Zorg dat basisvoorzieningen (banken, stoelen, lectuur, informatie) in orde zijn. 4. In vervolgonderzoek kan worden nagegaan of een wachtkamer met natuurlijk wolkenplafond en daglicht positiever wordt beleefd dan een wachtkamer zonder zo’n plafond.
V
% l
Evaluatie wachtkamer met verlicht wolkenplafond en geluid. Berg, A.E. van den & Boer, J. de (2015).
Aanbevelingen
26
Bureau Natuurvoormensen
Plafondverbeelding
Onderzoek naar natuur en gezondheid
Interieurs met natuurbeleving en daglicht simulatie
Op deze website vind je een overzicht van
Op deze website vind je informatie over producten en diensten
wetenschappelijke onderzoek, presentaties, lezingen
voor interieurs met simulatie van n atuurbeleving, dynamisch
en publicaties, evidence-based ontwerprichtlijnen,
daglicht, geur en geluid voor het w elbevinden van de gebruikers
belevingsonderzoek, effectmeting of evaluatiestudie.
van interieurs.
Contact
Contact
[email protected] www.plafondverbeelding.nl
[email protected] www.agnesvandenberg.nl
Bureau Natuurvoormensen
Omgevingspsychologisch onderzoek
Evaluatie wachtkamer met verlicht wolkenplafond en geluid. Berg, A.E. van den & Boer, J. de (2015).
Meer informatie
27
Colofon Colofon Tekst: Agnes van den Berg & Jochum de Boer Vormgeving: Jochum de Boer Afbeeldingen: Alle foto’s in deze presentatie (behalve de portretfoto van Agnes van den Berg, fotograaf Joep Naber) vallen onder het copyright van Jochum de Boer,
Prof. dr. Agnes van den Berg Bureau Natuurvoormensen
Omgevingspsychologe, onderzoeker en bijzonder hoogleraar beleving en waardering van natuur en landschap bij de Rijksuniversiteit Groningen.
[email protected]
Plafondverbeelding en zijn auteursrechtelijk beschermd. Gebruik van de afbeeldingen en foto’s is alleen toegestaan voor niet commerciële doelstellingen en mogen gebruikt
Deze brochure citeren? Gebruik dan de volgende referentie: “Berg, A.E. van den & Boer, J. de (2015). Evaluatie wachtkamer met verlicht wolkenplafond en geluid. Groenekan/Amsterdam: Natuurvoormensen/Plafondverbeelding.” Met dank aan Fysiotherapie praktijk Den ommelanden, Euroborg Groningen.
© 2015, Bureau Natuurvoormensen en Plafondverbeelding Bureau Natuurvoormensen
Omgevingspsychologisch onderzoek
Jochum de Boer
Plafondverbeelding, Bright Nature Interiors Ontwerper dynamisch daglicht voor interieurs en simulatie van zintuiglijke natuurbeleving ter stimulering van het welbevinden, productiviteit en ambiance.
[email protected]
Evaluatie wachtkamer met verlicht wolkenplafond en geluid. Berg, A.E. van den & Boer, J. de (2015).
worden mits de naam en bedrijfsnaam vermeld wordt.
28