venster op beeld en geluid

venster op beeld en geluid

Nummer 9 / 2008 Nederland € 5,50 België € 6

Test PrimaLuna ProLogue Eight Magnat RV-1 Test Mission e34 Triangle Antal EX Mordaunt Short Mezzo2 Klipsch Cornwall Test Cambridge Audio TT50 Test LG Scarlet 42L6000 Test Boston Acoustics MCS100 & Horizon Solo Achtergrond De Nederlandse Edison

HI_0809_p001_R00.indd 1

07-08-2008 16:00:12

Te mooi voor de boekenplank? Quantum 703

Zeg nou zelf; de hoogglans Magnat Quantum 703 luidspreker mag gezien worden en past dan ook moeiteloos in ieder interieur. Maar uiteindelijk gaat het toch om het geluid. Technisch is er alles aan gedaan om de luisteraar zo snel mogelijk te doen vergeten dat er naar een luidspreker met bescheiden afmetingen wordt geluisterd. De prestaties zijn dan ook groots te noemen met een frequentiebereik dat van 24 Hz tot 50.000 Hz reikt! Ook het hoge rendement van 90dB is ongebruikelijk voor een compacte luidspreker. Voor een luisterervaring op maat kunt u terecht bij de geautoriseerde Magnat dealer. Op www.magnat.nl vindt u alle informatie over de nieuwe Quantum reeks en de dealer bij u in de buurt.

HVT_0809_p002_ADV_Magnat.indd 3

07-08-2008 15:57:55

hvt - september 2008

- inhoud -

20 Mission e34 Mission is terug van even weggeweest. Met een slank voorkomen maar met dikke prestaties.

16 PrimaLuna ProLogue Eight Een ‘werelddeal’ noemt Hans de Ligt de CD-speler Nederland, in ontwerp, en China, in uitvoering.

24 Cambridge Audio TT50 Een draaitafel die veel lof verdient en van vinyl-fanaat Fred Haanebeek dan ook krijgt.

38 LG Scarlet 42L6000 Een pracht van een lcd-tv. Tweeënveertig inch voor dertienhonderd euro. Dat is weinig voor zoveel schoonheid.



-t est-

28 Triangle Antal EX

32 Mordaunt Short Mezzo2

35 Boston Acoustics MCS100

droom van een radio of





dromen. Ivo Kroone haalt

6

je uit de slaap.

23 column, Mirjam Hulsebos

Eigenzinnig en apart. Dat

- en verder-

een radio om bij weg te

nieuws

30 de betekenis van hifi,

moet uit Frankrijk komen.

43 De Nederlandse Edison

Marnix Bosman legde zijn oor te luister.

deel 8

Philips heeft opmerkelijke

46 Dick’s DVD domein

derd euro een compleet

(uit-)vindingen gedaan in

48 Jazz, René de Cocq

surround-systeem.

de wereld van de consu-

50 Pop, Annemarie van Looij

mentenelektronica. Maar

52 Wereldmuziek,

Voor net geen vijfhon-

Naughty little one,

36 Klipsch Cornwall

oftewel ondeugend

Jules is gek op Klipsch. Hij

wie bedenkt ze eigenlijk?

Jan Libbenga 53 Klassiek, Theo Wubbolts

kleintje. Armand van Om-

gaat er zelfs de kamer voor

58 Magnat RV-1

meren: “Kortom, een fijne

uit. Léés deze test, dan

Een buizenversterker die

luidspreker maar geen

weet je waarom.

gebouwd is als een tank.

54 videorecorder in pocketformaat, Hans Steeman 56 Levend vinyl, Emile Stoffels

alleseter.”

41 Boston Acoustics Horizon Solo

61 webshop hifidelitydiscs

Een droomradio is een

hvt - september 2008  3

HI_0809_p003_R01.indd 3

08-08-2008 15:31:03

7IJPROBERENNIETHETMEESTETEGEVEN7IJPROBEREN HETMINSTETEVERLIEZEN$ITWAS*OHN"OWERSFILOSOFIE JAARGELEDENENDIELEEFTVOORTINONZENIEUWE3ERIES ,UIDSPREKERSDIENOCHIETSTOEVOEGEN NOCHIETSWEGLATEN VAN HET ORIGINELE GELUID $IT VEREIST WETENSCHAP VAN WERELDKLASSEENEENEXTREEMGEOEFENDGEHOOR7ANNEER WEDEEXACTECOMPONENTENGESELECTEERDHEBBEN BEGINT HETLANGEENNAUWGEZETTEPROCESVANTUNEN,UISTERENEN VERFIJNEN STEEDSWEEROPNIEUW4OTDATDEFREQUENTIESZICH ZOVERENIGENTOTEENGELUIDSBEELDDATZOECHTENLEVENDIG KLINKT DATJEHETZOUWILLENVASTPAKKEN $R *OHN $IBB 3ENIOR$EVELOPMENT%NGINEERENLIDVANDE3OCIETYOF 3OUND OVERDENIEUWE3ERIES "RENGEENBEZOEKAANDE3OCIETYOF3OUNDOPWWWBOWERS WILKINSCOM "7 ,OUDSPEAKERS .EDERLAND "6 4  %INFO BWSPEAKERSNL

,ISTENANDYOULLSEE

SocietyOfSound_black ads_600S_A4_nl.indd 1 HI_0712_p075_AD_B&W.indd 3

4/5/07 11:05:04 am 18-11-2007 10:03:30

Stil(st)aan september 2008 HVT is een uitgave van: HiFi Video Test B.V. Bezoekadres: Prinses Marielaan 8c 3743 JA BAARN Postadres: Postbus 755 3740 AT BAARN tel.: 035 543 3520 fax: 0842 244 567 Hoofdredacteur Theo Wubbolts Medewerkers Laurens van Aggelen, Kilian Bakker, Henk Boot & Marja Vanderloo, Marnix Bosman, René de Cocq, Mels Dees, Jan Didden, Paul Delissen, Renè van Es, Fred Haanebeek, Sander van der Heide, Mirjam Hulsebos, Ken Kessler (GB), Stefan Krawczyk, Ivo Kroone, Marc Lemmen, Jan Libbenga, Hans de Ligt, Annemarie van Looij, Davy van Loon, Bert Oling, Armand van Ommeren, Cyriel Pluimakers, John van Polen, Mark van Schaick, Hans Steeman, Dick Steffens, Emile Stoffels, Hans Vaatstra, Floris Verkerke, Nico de Vries

[email protected]

Een jubileum of verjaardag is een gelegenheid welke wel eens wordt aangegrepen om even terug te blikken, wat anekdotes te vertellen of gewoon zomaar wat herinneringen op te halen. Deze zomervakantie kreeg ik even de rust – het eerste half jaar van 2008 is het meest drukke geweest tot nu toe in de periode dat ik hoofdredacteur van HVT ben: ruim vijftig werkdagen op pad voor persconferenties en fabrieksbezoeken dan wel andersoortige bezigheden – om dat ook te doen. Tien jaar HVT lijken voorbij gevlogen. Op 1 augustus 1998 trad ik in dienst bij het toenmalige WTTG, kantoor houdend te Diemen en deelde een kantoorruimte met Ronald Vermeulen, die toen hoofdredacteur was van ‘Luister’. Van hem kreeg ik gelukkig wat aanwijzingen hoe het er aan toe ging. Waar de kopij te vinden was – men had me beloofd dat ik ingewerkt zou worden… mooi niet dus – hoe het er in de opmaakstudio aan toe ging en waar de eindredactie zetelde. Ik moet eerlijk bekennen dat ik de eerste HVT onder mijn verantwoordelijkheid gemaakt, niet graag meer open sla (ja, de daarop volgende wel). Iedereen maakt fouten en het worden er gelukkig steeds minder, of juist weer andere… Er is veel veranderd in die tien jaar. Gebleven is de vormgever Harry. Met hem werk ik nu al een jaar of acht samen en dat gaat prima. Samen hebben we HVT een aantal keren opnieuw vorm gegeven en wellicht is de huidige niet de laatste.

Product manager Eric Bleys, tel.: 035 543 3520 Abonnementen & Lezersservice Jaarabonnement (11 nummer) € 49,95. Proefabonnement (3 nummers) € 10,-. België resp. € 55,- en 11,-. Prijzen andere landen op aanvraag. Betaling per acceptgiro kost € 2,50 extra. Het abonnement kan elk gewenst moment ingaan en wordt automatisch verlengd, tenzij twee maanden voor de vervaldatum schriftelijk is opgezegd. Aanmelden kan met de bon uit dit tijdschrift of via www.HVT.nl Adreswijzigingen en opzeggingen bij Abonnementenland, via de website www.aboland.nl of schriftelijk naar Antwoordnummer 800, 1900 VE, Uitgeest. Overige vragen: tel. 0900-Aboland (2265263), 10 ct./min.

Bij dit jubileum moet ik tot mijn grote spijt ook stilstaan bij het overlijden van een door mij zeer gewaardeerde auteur, die deze zomer is komen te overlijden: Roberto Palombit. Naar zijn levenspartner schreef ik: “Ruim vijftien jaar heeft hij voor HVT geschreven. Tot het moment dat hij zei het allemaal wel gehoord te hebben. Je kunt je ook vast nog wel herinneren dat ik dat betreurde, maar ook het besluit respecteerde. Buitengewoon sportief als hij was, heeft hij voor goede vervanging gezorgd. Daar ben ik hem nu nog dankbaar voor.” Roberto mocht van mij schrijven wat hij wilde. En dat deed hij. Deskundig maar ook met veel humor. Ik kan me nog wel herinneren dat ik, weliswaar alleen op mijn kantoor, in de lach schoot om een of andere kwinkslag in een pop-recensie. Jaargang 1952; véél te jong!

Account management Jules Schenck de Jong, tel.: 035 543 35 28 Alle advertentiecontracten worden afgesloten conform de Regelen voor het Advertentiewezen gedeponeerd bij de rechtbanken in Nederland. Daarnaast zijn op al onze aanbiedingen, offertes en overeenkomsten de Algemene Advertentievoor-waarden van HiFiVideoTest B.V. van toepassing. Op verzoek wordt een exemplaar toegezonden.

Rectificatie In het verslag van de High End 2008 in HVT 7/8 (pagina 72 linker kolom) is ten onrechte de indruk gewekt dat Audio Research overgenomen zou zijn door Sonus Faber. Dit nieuwsfeit behoeft nuancering: de investeringmaatschappij van Sonus Faber heeft ook Audio Research bij haar activiteiten ingelijfd. Dank aan de oplettende winkelier en excuses van de (eind-)redactie aan de importeur van Audio Research, de firma Acson.

Vormgeving Harry Gijsbers BNO, Hilversum Distributie Betapress, Gilze Imapress, Gilze 37e jaargang nr. 9, september 2008 Verschijnt 11 keer per jaar © Copyright 2008 Het auteursrecht op de redactionele inhoud van dit tijdschrift wordt voorbehouden. Vermenigvuldiging en/of openbaarmaking van het blad of gedeelten daarvan op welke wijze dan ook zonder schriftelijke toestemming van de directie is verboden. Alhoewel de inhoud van dit tijdschrift met uiterste zorgvuldigheid wordt samengesteld, is de directie niet aansprakelijk voor eventuele (zet)fouten en/of schade die daarvan direct of indirect het gevolg zou kunnen zijn. E-mail adressen [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] WWW.HVT.NL

TE BELUISTEREN BIJ DE AUDIOFABRIEK:

ACCUPHASE SACD TRANSPORT DP-800 & DC-801 DIGITAL PROCESSOR Wateringweg 147 | 2031 EG Haarlem | t: +31235266531 | f: +31235266538 | www.deaudiofabriek.nl | [email protected]

hvt - september 2008   5

HI_0809_p005_R02.indd 5

08-08-2008 08:32:03

-productnieuws-

Pioneer PDX-Z9 SACD-receiver Arcam Met de FMJ A28 zet Arcam een uitstekende geïntegreerde versterker neer. Belangrijke features zijn een uitgangsvermogen van 75 watt per kanaal, een intelligente afstandsbediening met leermogelijkheden, een studiokwaliteit elektronische volumeregeling en ver doorgevoerde ‘Mask of Silence’ dempingsvoorzieningen die bijdragen aan een opvallend gedetailleerde weergave. De A28 telt zes lijningangen en een moving magnet phono-ingang. De adviesverkoopprijs bedraagt € 999. Een prijsklasse hoger bevindt zich de FMJ A38, een geïntegreerde eindversterker met een ultrabreed frequentiebereik, 105 watt per kanaal en een Sound Dead Steel (SDS) chassis. De A38 (€ 1.899) is volledig afgestemd op de bredere frequentierange en het grote dynamische bereik van SuperAudio-CD’s, maar gaat vanzelfsprekend net zo muzikaal om met CD’s. De FMJ P38 eindversterker (€ 1.298) is een geweldige partner voor de A38, maar kan natuurlijk ook met een losse voorversterker gecombineerd worden. De FMJ CD37 CD-speler is net als eerdere spelers geheel in eigen huis ontwikkeld. Hij speelt zowel CD’s als SACD’s, waarbij gebruik wordt gemaakt van de nieuwste Wolfson converters. Net als bij de nieuwe versterkers is er ook bij de € 1.598 kostende CD37 veel aandacht aan de demping besteed. Alle nieuwe producten zijn leverbaar in zwart en zilver. De garantietermijn is vijf jaar – ook voor de nog geen duizend euro kostende A28. Voor meer informatie www.audiac.nl

Amphion Dimex Reference Audio Equipment gaat de distributie verzorgen van het bijzondere Finse luidsprekermerk Amphion. Amphion past qua toegepaste technologie en vormgeving precies in het marktsgement waar weergavekwaliteit op de allereerste plaats komt en de weergevers ook nog eens perfect afgewerkt dienen te zijn. Alle Amphion luidsprekers hebben: een esthetisch uiterlijk dat volledig gebaseerd is op ‘vorm-volgt-functie’ (waveguide), uitzonderlijk mooie middentoonweergave en idem hoge transientsnelheid, realistische weergavebeeld door toepassing van unieke ‘x-over point’ techniek en fasecorrect geplaatste units en zijn voorzien van in-huis ontwikkelde U/D/D-technologie voor optimale spreiding en prestaties in elke woonkamer. Alle Amphion producten worden ontworpen en gefabriceerd in Finland. Zie ook: http://www.amphion.fi/index.php?sivu=1

Dankzij hoogwaardige componenten – perfect getuned in de beroemde Londense AIR Studios – produceert de PDX-Z9 het puurste digitale geluid. De nieuwe stereoreceiver heeft een Super Audio CD-speler en geavanceerde aansluitmogelijkheden voor digitale media, zodat een brede waaier van toepassingen binnen handbereik ligt. De PDX-Z9 Super Audio CD-receiver biedt het volledige spectrum van hedendaagse functionaliteit aan. Het apparaat produceert een evenwichtig geluid via een digitale tweekanaalsversterker en heeft een hoogwaardige Super Audio CD-speler. De receiver verwerkt niet alleen probleemloos gecomprimeerde audioformaten als MP3, WMA en MPEG-4 AAC, maar kan ook hoogwaardige FLAC-bestanden afspelen. De PDX-Z9 kan zowel klassieke FM/AM-radiostations ontvangen als internetradiostations. Verder kunnen iPods en USB-apparaten rechtstreeks worden aangesloten en bediend via de afstandsbediening van de receiver. Aangezien de PDX-Z9 een DLNA-certificatie (Digital Living Network Alliance) heeft, kan het apparaat worden opgenomen in een thuisnetwerk voor een eenvoudige toegang tot digitale muziek. De belangrijkste troeven van de PDX-Z9: 
/ Super Audio CD-receiver
/ 50 W + 50 W (4 ohm)
/ Aluminium bovenpaneel, aanraaksensoren
/ Wit Full dot OEL-display, zwarte hoogglansafwerking
/ FM/AMtuner, internetradio (30 favorieten)
/ DLNA-certificatie, USB-poort, iPod-terminal
/ Advanced Sound Retriever. Prijs € 899.

LCOS bij Canon Canon maakt bekend dat het bedrijf eigen reflectieve LCOS (Liquid Crystal on Silicon) LCD-panelen heeft ontworpen, een belangrijk component dat wordt gebruikt in multimedia projectoren. Vergeleken met componenten die in andere projectiesystemen worden toegepast, produceren LCOS panelen beelden met een uitzonderlijk hoge resolutie, vrij van ‘rastereffecten’ waarbij een vaag patroon over het geprojecteerde beeld ligt. Door het constante hoge niveau van beeldweergave heeft de LCOS technologie de aandacht getrokken van de industrie. Canon heeft twee typen LCOS panelen ontworpen: een 0,71 inch WUXGA (1.920x1.200 pixels) paneel, het eerste LCOS paneel met deze afmetingen ter wereld dat een dergelijk resolutieniveau kan bereiken en een 0,55 inch SXGA+ (1.400x1.050 pixels) paneel. Vooral Canons nieuw ontworpen WUXGA-paneel maakt niet alleen de projectie van Full HD (1920x1080 pixels) beelden mogelijk, maar draagt door ondersteuning van de weergave van steeds hogere niveaus van PC beeldresolutie naar alle waarschijnlijkheid ook bij aan de ontginning van een nieuwe markt voor bedrijfsprojectoren.

an one-way system for pure and lifelike sound www.timedomainaudio.nl 6  hvt -september 2008

HI_0809_p006_014_R04.indd 6

07-08-2008 16:08:11

-productnieuws-

Caps&coils biedt sinds vandaag de lang verwachte ESA en MR serie aan. Het bijzondere aan deze condensatoren is dat ze ontwikkeld zijn naar aanleiding van een wetenschappelijk onderzoek naar de klank van condensatoren. Dit onderzoek is uitgevoerd in samenwerking met de universiteit van Salford (UK). Uit een groot aantal ABX testen is gebleken dat interne resonanties in condensatoren klankbepalend zijn. De MR-range (Minimum Resonance) past deze nieuwe inzichten ‘no holds barred’ toe. De ESA-range is een volgens deze nieuwe inzichten verbeterde SA condensator. Paul Dodds die het onderzoek opgezet en uitgevoerd heeft legt het in dit filmpje erg goed uit www.capsandcoils.com/shop/index.php?main_page=news Prijzen: MR-range: van 1.00 uF (€ 31,70) tot 22.0 uF (€ 120,60 per stuk) 630Vdc ESA range: van 0.22uF (€ 5,45) tot 47.0 uF (€ 73,90 per stuk) 630Vdc Caps&Coils is in samenwerking met ClarityCap bezig speciale MR en ESA condensatoren te ontwikkelen voor buizenversterkers (1600Vdc). Meer nieuws volgt... V00r meer informatie
www.capsandcoils.com

DENON DHT-FS5 De belangrijkste voordelen van moderne platte TV’s ten opzichte van de ouderwetse beeldbuis-TV’s zijn een betere beeldkwaliteit en een forse ruimtebesparing. Er kleeft echter ook een nadeel aan de meeste platte TV’s. De gebruikte luidsprekers zijn vaak van mindere kwaliteit en door het ontbreken van een klankkast klinkt zo’n TV als hij eruitziet: plat! Een mogelijke oplossing is om het geluid via een extern surroundsysteem weer te geven. Veel consumenten zullen echter niet staan te springen om minimaal 3 luidsprekers (2.1 systeem) in hun huiskamer te plaatsen. Om over de benodigde grote surroundreceiver nog maar te zwijgen. DENON biedt de oplossing met haar DHT-FS5 X-SPACE surroundsysteem. De luidsprekers (6), versterkers en decoders zijn ondergebracht in één compacte unit. Wanneer men DVD’s in Dolby Digital of DTS wilt weergeven volstaat het om een DVD-speler d.m.v. een digitale kabel aan te sluiten op het X-SPACE surroundsysteem. Vervolgens plaats men de unit, die een diepte heeft van slechts 12½cm, onder de TV. Het geluid van het DHT-FS5 surroundsysteem is ongelooflijk ruimtelijk, alsof er meerdere luidsprekers rondom de luisterplaats staan opgesteld. Dankzij de unieke X-SPACE surroundtechnologie is zelfs een opstelling in een hoek geen probleem. Reflectiewanden en gecompliceerde Set-up instellingen zijn overbodig en de bediening is kinderlijk eenvoudig. Het model DHT-FS5 kan optioneel worden uitgerust met een actieve subwoofer. Integratie met een iPod is mogelijk met de optioneel verkrijgbare DENON ASD Docking Stations. De geadviseerde verkoopprijs van de DHT-FS5 is € 499. Er is al een DENON iPod Docking Station vanaf € 129. ew_adv_HVT_AX-aangepast 31-08-2007 11:40op Pagina 1 Kijk voor meer informatie over DENON en Monster producten

LG Meer dan een jaar hebben LG Electronics en audio-expert Mr. Mark Levinson zich gewijd aan het ontwikkelen en perfectioneren van de LG HT953TV en is het vlaggenschipproduct onder de LG Home Cinema’s van 2008. Bovendien sluit de Home Cinema voor wat betreft zijn looks perfect aan bij de state-of-the-art LG6000 Scarlet LCD-tv. De Home Cinema bestaat uit een slanke zwart gelakte DVD-speler met uniek design, die ook op een stijlvolle standaard geplaatst kan worden. De speler wordt bediend via de ‘emotional touch panel’. De onnavolgbare audio is afkomstig uit vier ranke speakers die reiken tot schouderhoogte. Voor de lage tonen heeft LG de set uitgerust met een speciale bass peaker en subwoofer. De LG Home Cinema is online en in de winkel verkrijgbaar voor € 999.

Tentlabs Bekend van de vele praktische modules voor upgrade of zelfbouw van CD spelers, DACs en buizenversterkers, introduceert Tentlabs de opvolgers van de vermaarde XO2 en XO3 klokprinten. De nieuwe printen zijn niet alleen kleiner, waardoor ze makkelijker in te bouwen zijn, maar bieden ook extra standaard features, zoals: 3 klok uitgangen / 1 extra uitgang: klok2 / 1 extra uitgang: klok4 / disable ingang om alle klokken af te schakelen i.g.v. stand-by van de speler / snelle omschakeling tussen 3.3V en 5.0V / tentlink optie. Elektrisch is de performance nog verder verbeterd. Een shunt regelaar is ontwikkeld als front-end van de voedingsstabilisatie om aardlussen te voorkomen. De low noise back-end regelaars zijn verder geoptimaliseerd en leveren een ruisniveau dat meer dan 30dB lager ligt dan standaard voedingsschakelingen. Daarmee is de overall performance van de module verbeterd t.o.v. de voorgaande versies. De jitter is nu < 3ps over een bandbreedte van 10Hz-100kHz. Inmiddels zijn maar liefst 11 frequenties leverbaar, waarmee voor nagenoeg alle typen spelers een oplossing geboden wordt. Typisch kunnen CD, SACD en DVD spelers opgewaardeerd worden met deze modules, maar ook draadloze netwerkspelers zijn dankbare kandidaten. Daarnaast vinden de modules hun toepassing in geluidskaarten van PC’s. De modules zijn leverbaar uit voorraad, de verkoopprijzen zijn resp € 139 (XO2.2) en € 179 (XO3.2). Meer informatie www.TentLabs.com / tel. 040 2130 186

www.lookenlisten.nl

Embrace the sound NAIM / Ultrasone / Wilson Benesch / Meier Audio / Nordost / Grado

Op zoek naar het ultieme luistergenot?

Spegelt 66 - Nuenen - www.audioxperience.com

hvt -september 2008  7

HI_0809_p006_014_R04.indd 7

07-08-2008 16:08:19

CA 840 pair ad 2:840A Stereophile ad A4

18/6/08

09:21

Page 1

“Ontwerpers hebben ook emoties” CES Innovations 2008 Awards De inmiddels vermaarde 840A versterker 840C CD-speler werden na jarenlange en nauwgezette research and development door Cambridge Audio op de markt gezet. Ze kregen al direct lovende kritieken en werden zeer succesvol. De enthousiaste ontwerpers gingen echter nog een stap verder en brachten de gepatenteerde Class XDT technologie aan in een nieuwe 840W eindversterker en zorgden tegelijkertijd ook voor een bijpassende voorversterker, de 840E, die voorzien werd van een eveneens gepatenteerd TerrapinT discrete op-amp circuit. Dit resulteerde in een ongelofelijk laag ruisniveau en idem vervorming. De 840W biedt in de standaardconfiguratie al enorme hoeveelheid vermogen maar door gebruik te maken van ''bridging'' of ''bi-amping'' kan dit nog verder vergroot worden. Het wordt dus tijd, als u dacht dat Cambridge Audio alleen maar goed is in het fabriceren van budget-audio, eens echt kennis te maken met Engeland's best verkopende hifi merk. Dit duo -dat de CES Innovations Award verwierf- biedt een unieke combinatie van onvoorstelbaar hoge geluidskwaliteit, uitgangsvermogen en minimale vervorming die de meest kritische luisteraar tevreden zal stellen.

Distributie voor Nederland: Dimex Reference Audio Equipment, 070 404 26 47, [email protected] www.dimex.nl

HVT_0809_p008_ADV_Dimex.indd 3

07-08-2008 16:15:26

-productnieuws-

Velodyne MicroVee: klein maar krachtig

ROGUE Audio USA

De MicroVee is een verbazingwekkend kleine actieve subwoofer met ongelooflijke prestaties voor zijn grootte. De sub is vrijwel overal te plaatsen met zijn afmetingen van 23x23x24 cm, maar heeft genoeg reserve voor het vullen van zelfs grotere kamers met diep, krachtig laag. Op de achterkant zijn lijn-niveau alsmede speaker-niveau ingangen te vinden, alsmede een mini-jack in- en uitgang, wat hem perfect geschikt maakt voor zowel Home Theater, Hifi Stereo of games. De grootte/prijs/ prestatie-verhouding maakt de MicroVee met gemak de beste subwoofer in zijn klasse. De MicroVee is de kleinste sub die Velodyne ooit heeft gemaakt, maar als je zijn fenomenale kracht en rust hoort en voelt, zou je denken dat je naar een veel grotere speaker luistert. Met zijn compleet inerte behuizing van geëxtrudeerd geribbeld aluminium, die tegelijkertijd dienst doet als koellichaam, is het bovendien de coolst ogende en minst kleurende kleine subwoofer ooit. De MicroVee is uitgerust met een 1000 W (RMS) klasse-D versterker en in de behuizing zijn drie 16 cm units aanwezig: eentje actief, twee passief. De actieve woofer is uitgerust met een aluminium conus en een dubbele koperen spreekspoel om de enorme vermogens uit de versterker lineair om te zetten in beweging. Met een instelbaar wisselfilter tussen 50 en 200 Hz (of uitschakelbaar), een laag-af filter op 120 Hz voor het affilteren van laag uit kleinere speakers, instelbare fase en vele ingangen is de sub zeer flexibel in te zetten en door zijn grootte bijna overal te plaatsen! Sinds de introductie van de MicroVee heeft deze al een Mark of Excellence award gekregen van de Consumer Electronics Association (CEA), een CustomRetailer EXC!T! Award en was deze Product of the Year bij Electronic House. Ook What Hifi en Home Cinema Choice hebben deze subwoofer in lovende bewoordingen beoordeeld. De adviesprijs van de MicroVee in de Benelux is € 1.049 en is leverbaar in zwart of wit.

Met de ‘Palladio’ brengt Sonus Faber een eerbetoon aan een bekend kunstenaar. Met deze nieuwe reeks wil Sonus Faber de beroemde 16e eeuwse architect Andrea Palladio eren. Dat doet men door de 3 Sonus Faber topmodellen in een speciale en gelimiteerde uitvoering op de markt te brengen. Wereldwijd betekent dat slechts 100 paar Guarneri Palladio luidsprekers, 50 paar Amati Palladio luidsprekers en 25 paar Stradivari Palladio luidsprekers. Zoals bij alle Sonus Faber producten, zeker uit de Homage-reeks, kunt U ook nu weer rekenen op de maximaal mogelijke graad van afwerking. Vooral de zeldzaam minutieus geverniste en nagepolijste houten delen dwingen weer de hoogste bewondering af. Het hout dat bij de Palladio modellen gebruikt wordt, is esdoorn. Dat geeft de luidsprekers een zandkleur met gouden glans. Alle gebruikte metaaldelen zijn uitgevoerd in zilver, rhodium en palladium. Dit in tegenstelling tot het goud dat in de standaardversie wordt gebruikt.

Importeur voor Nederland: Beter Beeld en Geluid / Havenstraat 71

Prijzen van deze Palladio-reeks op aanvraag verkrijgbaar bij: Durob Audio BV /

(ingang 1e Oosterstraat) / 1211 KH Hilversum / Tel: +31 (0)6 4622 6586 /

tel. +31 (0)73 511 25 55

www.velodyne.nl

Hay-End Audio heeft voor de Benelux de distributie van Rogue Audio producten overgenomen van Crusade Audio. Rogue Audio producten zijn van tekentafel tot en met productie geheel Amerikaans. De lage dollarkoers maakt Rogue producten nu ook zeer betaalbaar. HEA is reeds langer gespecialiseerd in buizenapparatuur. Toevoeging van het Rogue Audio assortiment maakt kiezen aldus eenvoudig en vertrouwd. HEA neemt alle serviceverplichtingen van Crusade Audio over. Productinformatie, prijzen en adressen van dealers vindt u op www.hayendaudio.nl De website van Rogue Audio is www.rogueaudio.com

Sonus Faber

Projecta’s Ascender Electrol:

Primare DVDI-10

Projecta maakt met de introductie van de Ascender Electrol één ding weer eens duidelijk: de beste oplossingen horen niet op te vallen. Een kwaliteit waar dit elektrisch bedienbare projectiescherm op bijzondere wijze in uitblinkt. Onovertroffen techniek, een onorthodoxe montage en een presentatieruimte die in architectonisch opzicht blijft schitteren. Dat blijkt dus tóch allemaal hand in hand te kunnen gaan. De Ascender Electrol is leverbaar in video (4:3) en HDTV (16:9) formaat tot een breedte van vier meter. In alle standaardmaten is het projectiedoek geheel naadloos.

De DVDI-10 is nu leverbaar. Deze stijlvolle DVD/CD-speler met FM tuner levert 2x 75 watt per kanaal uit een stel zeer efficiënte, zelfontwikkelde klasse-D versterkers die het vermaarde Primare geluid koppelen aan een laag energieverbruik. Het aansluitveld op de achterzijde is compleet te noemen en beschikt onder andere over een HDMI aansluiting die een 1080P plaatje kan leveren door toepassing van dezelfde videokaart die in de laatste versie van de DVD-26 wordt gebruikt. Naast 3 extra lijn-ingangen is er tevens een speciaal ontwikkelde iPod aansluiting waarvoor de kabel is bijgesloten. Hierdoor is het mogelijk de iPod te bedienen via de afstandsbediening en display van de DVDI-10. De DVDI-10 heeft de reguliere breedte van 44 cm en is traditiegetrouw bij Primare, in zwart en titanium leverbaar. Prijs € 2.000.

Voor meer informatie www.projectascreens.com

Voor meer informatie www.moremusic.nl

hvt -september 2008  9

HI_0809_p006_014_R04.indd 9

07-08-2008 16:09:23

Performance

performance totaal pakket € 2195,inclusief: satisfy carbon met directe bekabeling t.w.v. € 869,meastro mm element t.w.v. € 680,ceramisch-magnetisch plateau lager t.w.v. € 350,-

[email protected] - www.audioclassics.nl - +31 (0)10 4654833 [email protected] - www.technologydistribution.be - +32 (0)3 2163934

Clearaudio_Black1.indd 1

19-03-2008 16:09:26

Eigenwijs en

betaalbaar

MPP-206 / MAA-406 voor- eindversterker combinatie - 2 x 220W (4 Ohm) Class AB - 800 Va ringkerntrafo - gebalanceerde XLR en cinch in- en uitgangen - 4 ingangen incl. phono MM/MC - sub en highpass out - afstandsbediening - gewicht samen 24 kg - kosten samen echt niet meer dan € 1298,-

Servi-Q B.V. | www.servi-q.nl | [email protected] | 033-2537193

HVT_0809_p010_ADV_1-4.indd 3

07-08-2008 16:25:35

-productnieuws-

Audiolab 8000TE “Affordable and high-performance AM/FM tuner”

TransTec nieuws

Audiolab is proud to announce the launch of the brand new tuner to supplement the growing 8000 series of products. This AM/FM tuner with RDS is designed to optimise the sound quality from even weak signal strengths and produce a remarkable standard of performance regardless of programme type.

Audiolab

push-pull cadans de passieve 200 mm eenheid activeert. Samen leveren ze (gezien de afmetingen!) imponerende prestaties – eigenlijk doen die een veel grotere subwoofer vermoeden! De KUBE 1 is leverbaar in zwart, kost € 400 en maakt ook deel uit van de nieuwe 5.1 speakerset van KEF, de KHT1005.2. KHT2005.3 Hoe kun je ze nog verbeteren, de KEF-eieren? Door deze beroemde Uni-Q luidsprekerset te laten delen in technologische vooruitgang: dankzij kleinere toleranties klinkt de gekende brede Uni-Q afstraling nog evenwichtiger. En de totaal nieuwe subwoofer KUBE 2 zorgt met zijn ingebouwde digitale 250 watt versterker en zijn dubbele 200 mm woofer voor een merkbaar volwassener klankbeeld. Wonderbaarlijk om uit een kast van slechts 28 liter zo’n strak en ver doorlopend laag te horen! KHT2005.3: fraaie techniek, solide gebouwd en erg aangenaam om naar te luisteren. In zilver of hoogglans zwart, adviesprijs € 999.

8000Te: Als complement op het Audiolab programma zagen we de analoge AM/FM tuner 8000Te. Deze qua gevoeligheid en vervormingscijfers interessante afstemmer biedttuner 30designed voorkeuzes pastandvoortrefThe 8000TE is an affordable to complement en our 8000SE 8000CDE models to provide the customer with a low-cost, yet high performance separates system. felijk bij de versterkers en CD-spelers van dit Engelse merk. Leverbaar in zwart en remote controlled in operation, the 8000TE allows storage of up to 30 preset stations and an zilver metallic, adviesprijs € 400. Fully automatic scanning and storage function. Still the audiophiles broadcast medium of choice, FM 8000AP: Bij fijnproevers was deremains the finest quality reproduction possible from Radio transmission. voorganger Audiolab 8000AV wel bekend, doch de HDMI en USB aansluitingen van de nieuwe IAG HiFi Division Mar 2008 8000AP brengen deze veelzijdige 7-channel voortrap weer geheel bij de tijd. Tot McIntosh en met video processing op HD-niveau (1080p) en HDMI die HDCP-compliant is. Voeg daarbij de aan achterzijde weggewerkte triggers en je praat over een McIntosh MCD301: luxe CD/SACD-speler uiterst hoogwaardige processor die aantrekkelijk is geprijsd: € 1.750 in zwart Met een nieuw CD/SACD-loopwerk, dat door metallic uitvoering. het eromheen gegoten chassis superstil is. Met een dubbele laser pick-up en nieuwe digitale servo’s, die via een betere focussering zorgen voor een waarneembaar betere respons. De MCD301 maakt QUAD gebruik van de nieuwste 24-bit, 192 kHz sampling PCM/DSD D/A converters met gebalanceerde uitgang. En dat gebalanceerde traject wordt helemaal doorgeKleine actieve monitors van QUAD! trokken tot de audio-uitgangen, die daarmee extreem lage vervorming en een QUAD maakt naast de elektrostaten al jaren een succesvolle serie ‘gewone’ luidgroot dynmisch bereik bieden. sprekers. Daarvan zijn nu de twee boekenplank-types (de 11 liter 11L en de 12 liter 12L) uitgebracht met afgestemde ingebouwde versterkers: Current Dumpers Adviesprijs van de McIntosh MCD301 is € 5.500 McIntosh MA7000: een hele zware jongen van 60 watt voor het laag, 40 watt voor het hoog. Samen met de hoogwaardige We weten wel dat McIntosh zware versterkers hoog- en laagweergevers staan ze garant voor een breed frequentiespectrum voert. De nieuwe MA7000 geïntegreerde stevan 45 Hz tot 24 kHz. Deze kleine actieve QUAD monitoren hebben genoeg aan reoversterker is met zijn 250 watt per kanaal lijnniveau en een volumeregelaar. Uiteraard kan het ook met een QUAD 99CD-P het vlaggeschip van de lijn, die verder bestaat CD-speler, die niet alleen rechtstreeks op de ‘L actives’ kan worden aangesloten, uit MA6300 (160W) en MA6600 (200W). en daarbij nog 3 digitale ingangen biedt. De ‘L actives’ zijn leverbaar in zwarte Natuurlijk beschikt de MA7000 ook over die typische McIntosh autoformers. Die hoogglans en kennen een adviesprijs per stuk van € 475 voor de 11Lactive en € stellen de versterker in staat om de meest moeilijke belastingen goed en vol675 voor type 12L-active. ledig aan te sturen. En naast een phono-MM ingang voert hij ook een klassieke QUAD in zwart en wit 5-bands klankregeling, die door de ware muziekliefhebber zeker op waarde zal QUAD heeft als echte stereo-diehard besloten om in worden geschat. Adviesprijs € 8.500. de aanloop naar een nieuwe zware serie elektronica MA6600: McIntosh zoals het hoort de bestaande 99-serie elektronica uit te brengen in Een geïntegreerde stereo-versterker van 200 een chique matzwarte uitvoering. Nu leverbaar, voor watt per kanaal. Dankzij zijn ingebouwde dezelfde prijs als de gekende zilveren uitvoering. autoformers levert de MA6600 dat vermogen Vanaf juli zullen de QUAD luidsprekers van de L2moeiteloos aan elke impedantie – zoals je serie ook in hoogglans wit leverbaar zijn. van een echte McIntosh New magAchromatic verwachten! AV System KEF Aanvullend is de MA6600 uitgerust met een goed bruikbare Phono-ingang (5uV, Dear Valuable Distributor, 47kOhm) en is geschikt om de nog te verschijnen TM2 AM/FM/HD tuner-module KHT1005.2 We have great pleasure in introducing you to the new Wharfedale Achromatic AV System. ‘Achromatic’ means without colouration or added intonation – In hi-fi terms this means purity and te herbergen. De MA6600 kost € 6.700. Het kleinste KEF Home Theatre systeem heeft preservation of the original music signal – something we at Wharfedale strive for in our pursuit of audio excellence. een complete re-make ondergaan. In de A brand new aluminium inverted dome drive unit has been developed specifically for the Achromatic Wharfedale gegoten aluminium Uni-Q satellieten wordt series. The high-sensitivity voice-coil, mounted on a Kapton former is directly coupled to the edge of the inverted dome with a stabilised butyl rubber half-roll surround. An audiophile standard suspension gebruik gemaakt van de nieuwste, uit de kostAchromatic-serie unit provides damping and a large, high gauss ferrite magnet system provides exceptional drive. Achromatic series consists of six pre-configured bare KHT6000 afkomstige, Uni-Q eenheid. Een Voor het eerst gesignaleerd tijdens de High End systems designed to offer significant performance over packaged loudspeaker systems opmerkelijk volwassen en coherent klankbeeld in Munchen: Wharfedaleadvantages Achromatic speakersets. (commonly supplied with plasma or LCD yet retaining the same lifestyle is het resultaat. Daarnaast voegt de nieuwe KUBE1 subwoofer met zijn power Ontworpen als ondiepe televisions), maar hoogwaardige element, high quality finish and a compact form factor for easy installation. Each package offers a gewicht toe aan het totale plaatje. Daar staan het grote bewegende oppervlak audio-voorziening bij platte schermen bieden ze different combination of front, centre and surround speakers with either an 8” or 12” low-profile en de ingebouwde zware versterker wel borg voor! KHT1005.2 is leverbaar in een veel beter geluidsbeeld dan de in het scherm subwoofer. zilver of hoogglans zwart en heeft een adviesprijs van € 700. ingebouwde (en doorgaans luidsprekers. We are matige) excited about the introduction of this new Achromatic AV System. We attached here the system packages and specificationszwarte for your great KUBE1: Hoe krijg je goed laag uit een kleine subwoofer? De Achromats passen met hun hoogglans interests. Please don’t hesitate to contact our Wharfedale Representatives now in for this KEF is erin geslaagd om naast een aktieve en een passieve luidspreker ook een afwerking prachtig bij een dito Sales scherm en zijn new release and pricing information. forse digitale versterker in een kast van slechts 23 liter in te bouwen. De 150 watt diverse 5.1 combinaties leverbaar: Basik (€ 800), IAG HiFi Division Feb 18 2008 Class-D versterker drijft de aktieve 200 mm woofer aan, die op zijn beurt in een Supro (€ 1.000) en Ultimo (€ 1.250). Rev.

HI_0809_p006_014_R04.indd 11

hvt -september 2008  11

07-08-2008 16:10:39

HVT SPREAD september 11-08-2008

7/31/08

13:53

Pagina 1

HVT S

ALS CORRECT ’T NIET HEEFT, T, Bij Correct op de Bergweg 110 in Rotterdam vindt u een enorme keuze op het gebied van Hifi apparatuur. Hifi naar wens zeggen wij altijd en dat is ook duidelijk terug te vinden in onze demonstratieruimten. Of het nu gaat om top Hifi, design Hifi, complete thuisbioscoop sets, grote of kleine luidsprekers van onze verkopers krijgt u altijd het beste advies want echte Hifi koopt u voor jaren.

DENON AVR-1708 SURROUND RECEIVER Een volwaardige 7.1 A/V-receiver, gebouwd volgens DENON’s Pure Audio Construction . Voorzien van Dobly Digital, EX-DTS-ES en Dolby Pro-Logic II decoders. Cinema DSP maakt verschillende akoestiek instellingen mogelijk. Daarnaast beschikt deze reveiver

MARANTZ SR-4002 DIGITALE SURROUND-RECEIVER Digitale surround-receiver 7x80 Watt met de beroemde geluidskwaliteit van Marantz. Het herbergt de laatste generatie DSP en decodeert DD-EX, DTS-ES en Dolby ProLogic IIx. RDS tuner met 50 voorkeuze zenders. Voorzien van o.a. 2x HDMI

over een 7x75 Watt versterker en RDS tuner met 56 voorkeuze zenders. In zilver kleur uitgevoerd. Afm. 43.1x14.7x41.7 cm. CORRECTPRIJS

Art.nr. 337755

349

aansluitingen. In zwart of zilver kleur uitgevoerd. Afm. 44x16x38.4 cm. CORRECTPRIJS

HARMAN KARDON AVR-145 DOLBY DIGITAL RECEIVER Met deze 5-kanaals receiver realiseert u uw eigen bioscoopgeluid thuis. Voorzien Dolby Digital, DTS en Pro-logic II decoders. Met de Digitale sound Processor instellingen: theater en hall krijgt u het gevoel ”live” aanwezig te zijn. Het uitgangsvermogen is 5x40 Watt. Het RDS tunergedeelte heeft 30 voorkeuze zenders voor AM/FM. Incl. afstandsbediening. In zilver/zwart. Afm. 44x15x38.2 cm. CORRECTPRIJS

Art.nr. 337783 zilver Art.nr. 337782 zwart

Art.nr. 334032

299

CORRECT DE HIFI SPECIALIST

HVT_0809_p012_013_ADV_Correct.indd 12

199 07-08-2008 16:34:39

,

HVT SPREAD september 11-08-2008

7/31/08

13:55

Pagina 2

VERGEET ’T DAN MAAR!

Bij Correct op de Bergweg 110 in Rotterdam vindt u een keuze uit meer dan 250 platte schermen en kunt u profiteren van unieke aanbiedingen. Van kleine tot supergrote LCD of plasma schermen tot de nieuwste High Definition televisie. Alle modellen staan demonstratieklaar opgesteld en zijn uit voorraad leverbaar.

erm

m

6c

10

h sc

10 cm PHILIPS 42PFL9703D 100 HZ FULL HD FLAT LCD TV Ga helemaal op in de betoverende Ambilight-ervaring met deze schitterende TV die met zijn sierlijke verschijning, met afgeronde hoeken en plexiglas randen het Ambilight effect optimaal in uw kamer tot zijn recht doet komen. Biedt het unieke LCD

scherm met Wide Color Garmut. Een technologie die zorgt voor een veel groter kleurbereik. Daarnaast beschikt de TV over Ambilight 3, een dynamische lichtkrans die het beeld omringt. Uitgevoerd met het snelste LCD-paneel ter wereld met een responstijd van 2 ms voor het perfect weergeven van snelle beeldwisselingen met

CORRECT CONSUMER ELECTRONICS BERGWEG 110 ROTTERDAM TEL: 010-4.618.600

een ongeëvenaarde bewegingsscherpte. Voorzien van een 106 cm scherm. Afm. 105.4x73.1x10 cm. CORRECTPRIJS

Art.nr. 347579

2499

GRATIS

BEREIKBAARHEID VAN CORRECT: Vanuit richting Dordrecht en Utrecht volgt u de Noordelijke 'Ring van Rotterdam'. Afslag Centrum/ Schiebroek. Vanuit Den Haag volgt u de oostelijke Ring van Rotterdam. WINKELOPENINGSTIJDEN: maandag t/m donderdag van 09.30-18.00 uur, vrijdag van 09.30-21.00 uur, zaterdag van 09.00-18.00 uur. Iedere zondag geopend van 12.00-17.00 uur.

HVT SEPTEMBER 2008

HVT_0809_p012_013_ADV_Correct.indd 13

WWW.CORRECT.NL / EMAIL: [email protected]

07-08-2008 16:34:39

-productnieuws-

TransTec nieuws Pursonic

Sherwood

Pursonic verandert een gewone wand in een onzichtbare luidspreker. Elke wand. Of plafond. De nieuwe Soundboard panelen van Pursonic zijn heel ondiep, makkelijk inbouwbaar en klinken echt verbazend goed. Bovendien zijn ze op maat leverbaar – van klein tot heel groot. Denk u eens in, de Plasma of LCD-monitor helemaal vlak ingebouwd, met onzichtbaar goed geluid! Of een Home Theatre set zonder zichtbare luidsprekers. Of onzichtbaar goed geluid vanuit een keukenkast. Of een willekeurige spiegel die een onzichtbare nieuwlezer laat horen. Pursonic maakt het allemaal mogelijk. Er zijn al Pursonic Soundboards vanaf € 395.

R772 De nieuwe Sherwood 7.1 AV-receiver met HDMI-repeater is een echt werkpaard, dat moeiteloos de meest uiteenlopende bronnen behandelt en de luidsprekeruitgangen voedt met voldoende vermogen (7x 110W) voor zelfs veeleisende luidsprekers. Ruim voorzien van hoogwaardige aansluitingen, de modernste codec’s en slimme voorzieningen is de R772 een schoolvoorbeeld van een capabele receiver die u heel goed in uw overwegingen zou kunnen betrekken. De Sherwood R772 heeft een adviesprijs van € 650

Vraag voor meer informatie of adressen van installateurs TransTec bv 010 414 7055

Kijk voor dealeradressen op www.transtec.nl

of [email protected]

Trends Audio

Marantz AV8003&MM8003

Het Audio Design Atelier uit Oisterwijk is sinds begin maart de officiële importeur van Trends Audio producten en daarmee beschikbaar voor de Nederlandse en Belgische consumenten. Het Audio Design Atelier is hard bezig om een dekkend dealernetwerk te krijgen. Tot die tijd kunnen consumenten terecht op www.trendsaudio.nl. Trends Audio biedt audiophielen twee zeer interessante audio-producten: de stereoversterker TA-10.1 en de USB-converter UD-10.1. De stereoversterker TA-10.1 kost € 179 en wordt geleverd incl. bijpassende voeding. De USB Converter UD-10.1 kost € 179 zonder battery-pack, maar met USBkabel en vergulde jack-cinchconverter. De prijs inclusief het batterypack is € 199. De stereoversterker levert maximaal 2x 9 Audiophiele watts. Het is de ultieme doorontwikkeling van de T-Amp, een versterker met een Tripath TA2024-chip. Het is geen krachtpatser, maar de TA-10.1 levert dit vermogen met een enorme fijngevoeligheid, detaillering en voldoende drive om ook grotere luidsprekers aan te sturen. De USB-converter UD-10.1 vertaalt computersignalen in een muzieksignaal, via de USB-kabel. De luisteraar kan op de UD-10.1 rechtstreeks een versterker of hoofdtelefoon aansluiten. De UD-10.1 heeft daarnaast 4 digitale uitgangen waarmee hij een externe DA-converter aan kan sluiten en wordt gevoed via de USB-kabel, maar klinkt met de batterypack nog beter. De versterker TA-10.1 en de USB Converter UD-10.1 vormen samen een uitstekende basis voor een PC-based muziek systeem.

Marantz MM8003 achtkanaals-eindversterker (€ 1.699) en de AV8003 voorversterker/processor met netwerkfunctionaliteit (€ 2.799) levert een entertainment systeem van ultieme audio- en videokwaliteit, met alle moderne, meest geavanceerde audio- en videoverwerkingstechnologie. Dit THXUltra2 gecertificeerd systeem is, dankzij Dolby True HD en DTS-HD Master Audiodecodering, niet alleen de perfecte partner voor een Blu-ray-speler, net als zijn HDMI 1.3a connectiviteit (vier ingangen, twee uitgangen) met 36-bit Deep Color-ondersteuning, maar deze uitvoering kan, via de ingebouwde digitale mediaspeler, ook muziek en films openen en streamen die u op een thuisnetwerk hebt opgeslagen (aangesloten pc’s en NAS-drives). Deze verrassend compacte home cinema-gigant levert een enorme 1,2kW via zijn acht kanalen. Hij biedt ook de-interlacing videoscaling tot 1080p vanaf iedere bron, en beschikt over volledige automatische speakersetup met Audessy Room Equalizer. Voor Multi-roomliefhebbers heeft deze combinatie de mogelijkheid audio of video in drie verschillende kamers tegelijkertijd te gebruiken. Voor meer informatie www.marantz.com

Energy Take Classic 5.1

Met onmiddellijke ingang is de vestiging van Hifi Corner op de Sint-Katelijnevest in Antwerpen dealer geworden voor VPI draaitafels en Graham Slee producten. Hifi Corner had reeds Nagra in zijn programma en heeft hiermee bewezen een dealer te zijn die aan de klanten de service en aandacht kan bieden die ze verdienen. Wij zijn dan ook trots dat Hifi Corner VPI en Graham Slee aan hun pakket heeft toegevoegd en wij zijn ervan overtuigd dat Hifi Corner voor onze klanten in het Antwerpse een grote meerwaarde kan bieden.

Het complete surround systeem bestaat uit vier satelliet luidsprekers, een centerkanaal luidspreker en een krachtige 200 watt subwoofer. De luidsprekers maken gebruiken van hoogglans zwart gelakte, extra stevige MDF behuizingen waarin de driver componenten verwerkt zijn. De satelliet en centerluidsprekers bevatten de voor Energy unieke, en gepatenteerde, ‘Convergent Source Module’ (CSM) technologie. Dankzij deze puntbron technologie is het mogelijk om een met minimale vervorming een maximaal breed afstralinggedrag mogelijk te maken. Voordeel is dat, ondanks de compacte afmetingen, er toch een geloofwaardig groots geluidsbeeld wordt gecreëerd. Het Take Classic 5.1 systeem (€ 699) staat demonstratieklaar opgesteld in het Look en Listen centrum in Geldermalsen en natuurlijk bij uw lokale Energy dealer.

Hifi Corner / Sint Katelijnevest 9-12 / 2000 Antwerpen / tel. (0)3.232.99.50 / www.hificorner.be

Voor meer informatie www.lookenlisten.nl

Meer informatie vindt u op http://www.trendsaudio.nl

Hifi Corner nieuwe dealer VPI en Graham Slee

14  hvt -september 2008

HI_0809_p006_014_R04.indd 14

07-08-2008 16:11:38

Amplified Emotions.

AVP-A1HD POA-A1HD

Discover the magic of realism. De volledig gebalanceerde surround voorversterker AVPA1HD heeft ultrakorte signaalwegen, decoders voor alle HD-geluidsformaten, Audyssey MultEQXT inclusief Dynamic-EQ, 9.3-kanalen XLR-uitgangen, 10-bit REALTA Video Processing, Ethernet, USB, onafhankelijke voedingen met 5 trafo’s en weegt maar liefst 30kg. Ook de bijbehorende volledig gebalanceerde POA-A1HD eindversterker is op alle fronten een echte zwaargewicht. Deze 60kg (!) zware eindversterker is modulair opgebouwd waarbij elk van de 10 eindversterkers (150 Watt aan 8 Ohm, 300 Watt aan 4 Ohm) voorzien is van een onafhankelijke voeding. Deze beide Referentie modellen staan garant voor het allerbeste op het gebied van High Definition beeld en geluid. Details zijn exclusief verkrijgbaar bij de geautoriseerde DENON A1-dealer en op www.lookenlisten.nl

WWW.LOOKENLISTEN.NL

HVT_0809_p015_ADV_Look&Listen.indd 3

07-08-2008 20:33:08

- TEST -

PrimaLuna ProLogue Eight CD-speler

Werelddeal

Ruwweg drie jaar geleden maakte ik voor het eerst kennis met een PrimaLuna product. Het ging toen om de geïntegreerde ProLogue Two, een op de KT 88 gebaseerde buizenversterker met een verbluffende geluidskwaliteit. Dit product was een steen in de gezapige HiFi vijver en het grossierde overal ter wereld in titels als ‘best buy’, ‘golden ear award’ en ‘amplifier of the year’, om er maar eens een paar te noemen. Zelf nomineerde ik destijds ook de ProLogue Two tot product van het jaar voor het tijdschrift Vi-Fi! Hans de Ligt

E

en jaar later testte ik de Mystère IA21, eveneens een geïntegreerde versterker, maar dan een uit de Mystère reeks, het nieuwste merk van Durob Audio, een hogere serie dan de PrimaLuna, en ging opnieuw plat voor de fantastische gehoormatige kwaliteiten van deze versterker, die gerenommeerde andere (Duitse) referentieversterkers als de Symphonic Line RG 14 moeiteloos tegen de wand speelde! En nu, weer een jaar later – mijn eerste kennismaking met de ProLogue Eight dateert uit 2007 – zit ik opnieuw met een prachtig product in mijn handen. Zou deze representant uit de stal van Van den Dungen opnieuw toeslaan? Komt hier een audiofiele drieëenheid tot stand? Lees verder!

Niet zomaar een CD-speler! Vergeet alles wat je over een standaard CD-speler weet. We hebben het hier dus níet over het bekende 42 cm brede, platte koektrommelkastje, of, zoals ik laatst nog las, over

een zeer gerenommeerde Engelse CD-speler uit een prijsklasse die bijna het drievoudige is van het prijsniveau van de ProLogue Eight, waarbij de recensent na verwijdering van het deksel vertwijfeld in zijn test neerschreef, dat hij het schokkend vond hoe leeg de kast van de desbetreffende CD-speler was! Nee, we hebben het hier over een tot de rand toe gevulde CD speler, die gebouwd is als een huis. Een speler voorzien van slimme, inventieve toepassingen, en een speler in een kwaliteitschassis, waar de afwerkingskwaliteit aan alle kanten vanaf straalt. Hiermee wordt tevens bewezen dat het Nederlandse duo Herman van den Dungen en Marcel Croese de eindcontrole ondertussen behoorlijk voor elkaar gekregen hebben bij ‘hun’ productiefaciliteiten in China. Daar zitten de talloze handjes die steeds vakkundig de mooiste elektronicaproducten in elkaar schroeven. Kort door de bocht gezegd wordt het ‘hoe’ van de producten hier gedaan, het solderen gebeurt in China. Die kwaliteits-

16  hvt - september 2008

HVT_0809_p016_019_R05.indd 16

07-08-2008 20:36:58

1: De flink bezette print van de ProLogue 8 met ongeveer in het midden het mini-triode buisje, het ‘hart’ van de SuperTubeClock schakeling. 2: Het verhoogde printje op het moederboard is het zelf te plaatsen optionele Super I/V Opamp Board. 3: Het optionele Super I/V Opamp Board zorgt voor een slew-rate upgrade van 13 naar 100V/us, een 50% noisereductie en een bandbreedte die vergroot wordt met een factor 10!

controle is enorm belangrijk. We weten allemaal wat er aan geïmiteerde apparaten uit China komt, en ook Herman van den Dungen heeft leergeld moeten betalen. Ondertussen zijn alle trucjes van Chinese zijde bekend en zijn er met de diverse fabrieken de zaken contractueel dusdanig dicht getimmerd, dat indien een fabrikant geïmiteerde onderdelen inzet, deze kan rekenen op forse boetes. Om een constant hoog kwaliteitsniveau naar de klant toe te kunnen garanderen, zijn frequente inspecties noodzakelijk en er wordt door de heren dus de nodige tijd in China doorgebracht! Even terug naar dat ‘hoe’. De daadwerkelijk ontwikkeling van de schakelingen: de mannen van PrimaLuna schuwen het niet van de gebaande paden af te wijken en zo tot verrassende en uiterst audiofiele oplossingen te komen. En dan bedoel ik niet die mooie koppelcondensator, die dan ook nog keurig van een bypass is voorzien, nee, ik heb het over een echt innovatieve aanpak! De pièce de résistance van de ProLogue Eight CD-speler is de SuperTube Clock, een wel heel bijzondere schakeling, met een mini triode als DAC klok. Door het inzetten van een Russische long-life milspec mini triode, claimt men een significante verlaging van de digitale lastpost bij uitstek: de jitter! Bovendien – en voor velen onder ons al evenzeer van belang – zou door het inzetten van een triode op deze plek, de CD speler in z’n totaal nog meer naar ‘buis’ klinken... Deze mini triode is destijds ontwikkeld om uiterst nauwkeurig te oscilleren, en dat is natuurlijk hier ook exact zijn functie! De afgelopen jaren heeft met name Musical Fidelity (denk aan hun veel geroemde Tri Vista CD-speler) vergelijkbare mini buisjes ingezet in haar schakelingen. Ze zijn goed, ze zijn nauwkeurig en ze blijken ook nog eens bijzonder degelijk (ze werden zelfs in weerballons gebruikt!); alleen is het absoluut de eerste keer dat ik bij de opbouw van een schakeling van een klokoscillator een triode tegenkom... Doet deze extreem snelle buis zijn werk naar behoren? Vooruitlopend op het gehoormatige deel van de test kan ik nu al vast zeggen ‘uitstekend’ en van de daadwerkelijke jittermetingen kan ik opnieuw enkel zeggen ‘uitstekend’. Wat zit er nog meer voor’n mooi’s in de ProLogue Eight? Ach, zoals ik al in een eerdere bespreking van een PrimaLuna apparaat schreef, worden er gewoon echt goede onderdelen gebruikt. Zo komen we een Sony KSS 213Q loopwerk tegen en een Burr Brown PCM 1792 (24bits/192kHz) DAC chip. Verder zie ik dat de voeding op zo’n 11 plaatsen is gestabiliseerd en gefilterd, met als opvallend detail de kwistig rondgestrooide Solen c-tjes. De buizen zijn zowel Chinees (van Shuguang) als Russisch (o.a. Sovtek). De klank beoordelend doen ze hun werk dusdanig goed, dat ik niet de

behoefte had om eens in mijn buizenvoorraad te speuren of ik wellicht nog wat leuke vervangers had... Terug naar het apparaat op zich. De fabrikant vertelde me dat hiervoor grotendeels de kast van de ProLogue Three, de voorversterker, gebruikt wordt. Hij doelt hier natuurlijk op de buisconfiguratie van de Eight. Een ander frontje (zowel in zwart als ook in het zilver leverbaar) et voilà, er is een CD-speler. Daardoor verschilt de ProLogue Eight natuurlijk nauwelijks van zijn geïntegreerde, dan wel eind- of voorversterker broertjes. Dat wil zeggen: buizen voor in een kooitje, trafo’s erachter. Een voor alle apparaten uit de ProLogue familie een zo goed als gelijke kast! Slim, want zo kun je grotere aantallen aanmaken, waardoor de kostprijs weer daalt. En het doet – ik schreef het al eerder – helemaal niets af aan de kwaliteiten van de Eight. De CD-speler heeft een mooie, welhaast edele uitstraling. De ingezette coating is je reinste high-end voor het oog (handgeschuurd tussen de diverse coatinglagen!). En het geluid dan, is dat ook high-end?

Smullen maar! De grootste kick, het grootste plezier dat een HiFi apparaat je moet geven is een pakkende geluidskwaliteit. Gelukkig is het merendeel van de apparaten die hier in de luisterruimte neergezet zijn bij het vervullen van juist dat criterium de afgelopen jaren daar in meer of mindere mate uitmuntend in geslaagd! Sommige apparaten zijn echter zo overtuigend in het etaleren van hun gehoormatige prestaties dat het afscheid nemen ervan dusdanig moeilijk was, dat ik toch serieus ging overwegen tot aanschaf van het desbetreffende apparaat over te gaan. De PrimaLuna Prologue Eight is daar zo’n voorbeeld van. Het is niet de beste CD-speler die ik ken, maar ik moet wel dusdanig veel meer neerleggen om datgene aan extra’s te krijgen, dat mijn gezond verstand zegt dat de ProLogue Eight een werelddeal is! Overigens is het met de ProLogue Eight CD-speler net als met goede wijn; heb een uurtje geduld en het geheel begint zich te openen, mooier te plaatsen en het muzikale Nirvana kondigt zich aan! Het hoog is prachtig; fantastisch doortekend, glaszuiver en parelend... Het middengebied is smullen! Instrumenten en stemmen hebben een prachtig timbre en de natuurlijkheid die immer je deel is, mis je direct als je naar een andere speler gaat. Het laag tenslotte is vol, warm en behoorlijk strak. Toch is dit het terrein waar de ProLogue de eerste puntjes laat liggen. Het opbouwen van druk doet ie uitstekend, het langer volhouden daarvan wat minder. Maar let op; op een schaal van 1 tot 10 krijgt ie toch nog zeker een 8, vanwege,

www.hifi.nl/poulissen

hvt - september 2008  17

HVT_0809_p016_019_R05.indd 17

07-08-2008 20:37:06

HI_0806_p041_ADV_Final.indd 3

19-05-2008 15:29:48

PrimaLuna ProLogue Eight CD-speler opnieuw de sonore gloed die ook hier in de weergave wordt gelegd. Ik ben dus bijzonder tevreden over hoe de Eight presteert, en vind in vergelijk met de als referentie ingezette Marantz SA 11 S1 eigenlijk maar één minpuntje, en dat is de dynamiek. Dit bevreemdde Herman van den Dungen; “dit kon toch niet?” meende hij, en “of ik de bijgeleverde printjes had uitgeprobeerd?”. Nou, dat had ik dus niet en een nieuwe ronde luisteren werd mijn deel.

www.hifi.nl/hanzehifi

•TEST •TES ST

aanbevolen

lijn viel probleemloos te volgen. Het laag (Kari Bremnes, ‘Norwegian Mood’) kwam vol en zwaar aanrollen, doch bleef voorbeeldig gecontroleerd. Rust alom. Een van mijn favorieten, de CD “Here’s to Ben”, van Jacintha, haar fenomenale tribute aan Ben Webster, is waanzinnig gedetailleerd opgenomen en laat je werkelijk elke ademtocht en slikgeluidje van de zangeres horen. Een kippenvelplaat bij uitstek, doch enkel de beste CD-spelers zijn in staat om ook het bovenlichaam vorm te geven, iets dat ik ook terughoorde bij Eva Cassidy (Songbird). Hier staat een vrouw vanuit haar tenen te zingen, hier stroomt de emotie gewoonweg over je heen. Daar miste de Marantz wat ‘schmeltz’ en tastbaarheid; met de SA 11 S1 bleef het allemaal wat droger, artificiëler!

ProLogue Eight

TES ST • T •TE TE

De montage van de opsteekprint is een klus die goed te doen is, maar daar heb ik dan ook de nodige jaren elektronicabouw voor gedaan. Vertrouwt u zichzelf niet, laat het de dealer doen, het is een upgrade die met een kwartiertje gepiept is. Wat vervangen wordt, zijn de vier opamps, die voor de stroom-spanning conversie gebruikt worden. Standaard zitten hier keurige ‘5534’ in. Opamps die al sedert jaar en dag bekend zijn en gehoormatig zeker niet tot de slechtste behoren. Doch na het inprikken van het modificatiebord (voorzien van extra voedingsstabilisatie en bypassing) met de duurdere, maar veel snellere Texas Instruments opamps, ging de ProLogue Eight letterlijk in de overdrive! De breedte van het beeld nam eigenlijk nauwelijks toe, maar de nauwkeurigheid qua afbeelding des te meer! De diverse instrumenten en performers waren nu echt goed van elkaar gescheiden, met veel zwart ertussen. Wel nam de hoogte van het beeld wat af, maar ik vond dit binnen mijn installatie zeker een pre, daar er nu een uiterst geloofwaardiger plaatje stond. En de belangrijkste, hierboven vermelde kritiek die ik heb op de standaard ProLogue Eight CD-speler, dat de dynamiek wat te wensen overliet, was op slag veranderd! Rimnocks hadden nu echt een felle en scherpe impact, en ook bij het slaan op de tamboerijn (Sophie Zelmani, ‘Precious Burden’) hoorde je eerst de hand de rand en het vel raken, waarna je de belletjes hoorde. In de oude situatie was het geluid hier een beetje een brei, wat ondefinieerbaar. Een grote stap, die een toch al goede speler compleet naar een hogere league katapulteerde! De totale muziekweergave was nu meer samenhangend, organischer, elke muzikale

ST •TEST • •TE

TEST • TEST T•

In de overdrive!

Tot slot De PrimaLuna ProLogue Eight is goed, erg goed zelfs. Als je, net als ik, al gedurende vele jaren verwend wordt met producten van topklasse, blijft het een openbaring te merken dat die klasse zelfs voor klein geld te koop is! En als je net als ik al een half jaar speelt met deze speler, dan mag je een gefundeerd oordeel kunnen en durven uitspreken: de geleverde muzikale prestatie kan op dit moment voor het geld niet geëvenaard kan worden. Loop niet naar uw dealer, nee ren! Voor meer informatie: www.primaluna.nl

HVT-auteur Stefan Krawczyk komt in de oktober-editie nog op zijn bevindingen met de ‘Super Tube Clock’ terug.

www.hifi.nl/alphahighend

www.hifi.nl/audioselectief

hvt - september 2008  19

HVT_0809_p016_019_R05.indd 19

07-08-2008 20:38:08

Mission e34 luidspreker

- TEST -

Compact en slank Sinds de oprichting van Mission in 1977 is het bedrijf uitgegroeid tot één van de grote luidsprekerbouwers van Engeland. Mission heeft een hele eigen benadering en levert een constante kwaliteit welke mede de oorzaak is van het langdurige succes van het bedrijf.

N

iet alleen in Engeland zelf maar ook in de rest van de wereld bestaat een grote waardering voor wat Mission doet. Opvallend daarbij is dat niet alleen luisteraars in het Westen maar vooral ook Aziatische oren zeer gecharmeerd zijn van het geluid van Mission. Mission maakt luidsprekers voor vele budgetten. Een sterke prijs-kwaliteitverhouding is echter altijd en belangrijk uitgangspunt bij een nieuw ontwerp. Mission kiest een eigen weg op zoek naar een goede weergave. De ontwikkeling is volledig in eigen handen en wordt ook nu nog gewoon in Engeland uitgevoerd, de fabricage is echter in China. Die eigen benadering heeft ertoe geleid dat Mission een heel eigen geluid heeft. Dat eigen geluid hoor je door het gehele programma terug. Door deze coherentie in klank en luidsprekergedrag kan een meerkanaalssysteem ook uit verschillende luidsprekermodellen worden opgebouwd.

Marnix Bosman

Merk: Type: Systeem: Rendement: Aanbevolen versterkervermogen: Afmetingen (hxbxd): Biwire: Accessoires: Afwerking: Prijs:

Mission e34 2-weg met passieve radiators 87dB

Informatie: Website:

TES Audio, Ermelo tel. 0341 557 553 www.tesaudio.nl www.mission.co.uk

50-100 watt 956x160 (sokkel 350)x334mm ja sokkel, spikes vinyl met houtlook € 499 per stuk

E-series Het huidige programma van Mission omvat vier hoofd series. De E-serie is de goedkoopste lijn die weer onderverdeeld is in drie sublijnen. De e3-serie is afgeleid van de duurdere e5 en bevat acht op elkaar afgestemde modellen waarmee een passend meerkanaals geluidssysteem kan worden gevormd. De e34 is het enige vloerstaande model uit deze serie dat verder onder andere twee monitors, twee centerspeakers, een surround speaker en een actieve subwoofer bevat.

Vijf luidsprekermotoren De e34 heeft een opvallend design met maar

liefst vijf units. Ondanks deze uitgebreide luidsprekerconfiguratie spreekt Mission toch van een 2-weg systeem. Om precies te zijn, wordt de e34 door Mission omschreven als een 2-weg ABR loaded systeem. De term ABR is een afkorting voor: Auxiliary Bass Radiator. De onderste drie luidsprekers zijn dan ook geen normale luidsprekers maar zijn passieve radiators. Alleen de tweeter en de twee daaromheen, in D’Appolito opstelling, geplaatste woofers worden dus elektrisch aangedreven. Het gebruik van passieve radiators is een techniek die vaak door Mission wordt gebruikt. De e34 is voorzien van een opvallend grote softdome tweeter. De twee woofers zijn zo dicht mogelijk rond de tweeter geplaatst. Over deze luidsprekeropstelling werd voor het eerst in 1983 gepubliceerd door luidsprekerontwerper Joseph D’Appolito. Een echte D’Appolito opstelling heeft niet alleen betrekking op de plaatsing van de luidsprekerunits maar omschrijft ook het gebruik van 3e orde filtering in het cross-over filter. Een D’Appolito configuratie draagt bij aan de richtwerking van de luidspreker. Een geslaagde D’Appolito configuratie verzorgt een goede puntbron werking waardoor een natuurlijk afstraalgedrag ontstaat. De ruimtelijke plaatsing van de luidspreker wordt daardoor beter.

Constructie De twee woofers rond de tweeter zijn in het midden voorzien van een faseplug. Ook een faseplug doet een bijdrage aan het afstraalgedrag van een luidspreker. Een faseplug zorgt voor een breder afstraalgedrag in zowel de horizontale als de verticale richting. Mission gebruikt hier zogenaamde Paramid luidsprekerdrivers die zijn voorzien van een membraan dat bestaat uit een sandwich construc-

www.hifi.nl/bartels ARCAM CLASSÉ ROTEL DENON QUAD ADVANCE MARANTZ CAMBRIDGE CARAT REVOX

NAD AVM HIFIDELIO GENEVA TEAC TWO-EYES LOEWE SONY PIONEER PANASONIC

   

HIFI EN HOME-THEATER DIVERSE LUISTERRUIMTES DESKUNDIG ADVIES EIGEN TECHNISCHE DIENST

QED BOWERS & WILKINS B&W 800 SERIE V d HUL AUDIO PHYSIC SILTECH MONSTER MONITOR AUDIO MIRAGE WBT BOSTON SIM KEF TIVOLI DALI NUVO PIEGA SONOS ALR JORDAN VANTAGE

Speciaalzaak voor de betere geluidsapparatuur

Snijders

Hoogstraat 137 3011 PM Rotterdam Tel. 010-4125000 www.snijders-hifi.com

20  hvt - september 2008

HVT_0809_p020_021_R06.indd 20

07-08-2008 20:40:42

tie van aramide polymeer vezels die zijn ingeklemd tussen twee pulp lagen. Deze constructie levert een stijve maar tegelijkertijd ook licht membraan op met een hoge interne demping. Deze demping is belangrijk om resonanties en ongewenste trillingen in het membraan te voorkomen. Dergelijke resonantie veroorzaken namelijk vervorming. De e34 is voorzien van een biwire aansluitingen. Het cross-over filter bevindt zich zo dicht als mogelijk in de buurt van de luidsprekeraansluitingen. De interne bekabeling is uiteraard een OFC type. De luidsprekerkast heeft een opvallende vorm met een schuin aflopende bovenzijde. De achterzijde van de luidspreker loopt helemaal rond. Mission gebruikt een speciale fabricagetechniek waarbij de achterzijde van de kast uit één stuk bestaat. De ronde achterzijde zorgt voor asymmetrische wanden aan de binnenzijde waardoor staande golven in de kast geen kans kunnen krijgen. Bovenop de kast is een afgeronde kunststof kap gemonteerd. De kast gebruikt een zogenaamde Grania constructie. Grania is een multilayer composiet van verschillende MDF lagen met verschillende dichtheden. Deze meerlaagse constructie geeft een betere onderdrukking van resonantiefrequenties in vergelijking tot een kaststructuur met een enkellaagse opbouw. De luidspreker is aan de voorzijde uiteraard voorzien van een frontdoek waarin dezelfde afgeronde vormen weer terugkomen. De e34 staat op een sokkel waardoor de luidspreker iets van de grond komt. Deze sokkel is absoluut noodzakelijk omdat de onderste radiator anders heel dicht in de buurt van de grond zit. Voor een goede ontkoppeling van de grond worden er standaard vier spikes bijgeleverd.

Dynamische weergave Ondanks de vijf luidsprekerunits heeft de bijna één meter hoge Mission e34 een compact en slank voorkomen. Over uiterlijke smaak valt uiteraard niet te twisten maar echt mooi vind ik de e34 persoonlijk niet. Daarmee zeg ik overigens niks over de afwerking want die is meer dan prima. Ik ben normaal gesproken een voorstander om het frontdoek van een luidspreker te verwijderen. In het geval van de e34 is dat echter niet aan te bevelen. Met het frontdoek staat de weergave namelijk beter in balans en is vooral de hoge tonen weergave net iets minder scherp. Opvallend is bovendien dat het geluid ook wat minder direct wordt waardoor het geluidsbeeld met het gemonteerde frontdoek minder aan de luidspreker blijft kleven.

www.hifi.nl/meerview

Door de batterij aan luidsprekerunits verwacht je een diep doorlopend laag maar dat is pure schijn. De passieve radiators hebben een vergelijkbare functie als een basreflex poort en de echte lage tonen druk moet dus komen van de twee woofers rond de tweeter. Deze produceren een net laag met licht afgeronde kantjes. Een goede stabiele aansturing is hierbij essentieel. Een rots in de branding zoals de Marantz SM-11S1 werkt echt perfect. Een wat milder gedimensioneerde versterker als de Yamaha A-S2000 of de Cambridge Azur 540A werken ook prima, maar geven wel net wat minder controle over het laag dan strikt genomen door de e34 wordt verlangd. Het relatief niet al te hoge rendement van 87dB geeft aan dat een stevige versterker met enige headroom zeker een betere keuze is. Mission adviseert zelf ook een versterker van minimaal 50 watt. Ondanks dat Mission zoals beschreven aandacht heeft besteed aan het afstraalgedrag had ik tijdens mijn luistersessies toch de neiging om de luidspreker iets achterover te laten hellen. Dit is zeker iets om mee te experimenteren als u ook bij een gewone (eetkamer)stoel een juiste klankbalans wilt realiseren. Mission hecht doorgaans veel waarde aan een dynamisch geluid en ook in de e34 is dat terug te horen. Spetterende blazers worden ook op die manier neergezet. Daarmee kom ik echter wel weer terug op een goede aansturing want die is absoluut belangrijk. Licht agressieve randjes in een versterker worden zonder blikken of blozen door deze Mission gereproduceerd. De e34 is op zich geen moeilijk luidspreker maar hij is geen alleman vriend wat betreft versterker.

Kortom De Mission e34 is een slank ogende vloerstaande kolomluidspreker en is qua plaatsing niet kritisch en ook qua vermogen stelt hij geen zware eisen aan een versterker. Hij gedijt echter het beste met een solide versterker met enige headroom. Een versterker of CD-speler met licht agressieve randjes zijn geen goede combi. Dat wordt namelijk genadeloos afgestraft. Zorgvuldig zoeken naar een combi is aan te bevelen. Bij een passend huwelijk tussen de aansturing en de e34 is deze Mission echter een hele fijne luidspreker. Value for money!

www.hifi.nl/technologyfactory

hvt - september 2008  21

HVT_0809_p020_021_R06.indd 21

07-08-2008 20:40:44

Designed by installers, made by Philips

Delivered by HNNY Acht jaar geleden creëerde de originele Philips Pronto eigenhandig een nieuwe klasse programmeerbare afstandsbedieningen met touchscreen voor intuitieve bediening. Bij het ontwikkelen van de nieuwe generatie Pronto systeem afstandsbedieningen heeft Philips beroep gedaan op de kennis van installatie specialisten om in hun noden maar ook in de behoeften van de gebruiker te voorzien. Het resultaat mag er zijn: een stijlvolle afstandsbediening in een compacte en ergonomische vorm. Het touchscreen apparaat is niet alleen intuïtief in bediening maar er is ook veel aandacht besteed aan het verbeteren van de efficiëntie en betrouwbaarheid bij het programmeren.

Wireless extender

839 Pronto AD 220 285 indd 1 HI_0706_p30_ADV_Prontovers.indd 3

Serial extender

De hedendaagse Pronto TSU9600 is geëvolueerd naar een geïntegreerde bedieningsoplossing voor een standaard home theatersysteem, multimedia content en verlichting in en om het huis. Pronto TSU9600, samen met 2 optionele extenders (RFX9400 en RFX9600) kan eveneens controle over meerdere kamers aan, met de combinatie van infrarood en draadloze bediening via WiFi.

Bezoek onze website www.hnny.nl voor meer informatie over de Philips Pronto en de beschikbaarheid bij u in de buurt.

TSU9600

www.pronto.philips.com

11/13/06 PM 14-05-20075:14:26 14:47:02

-column-

Mirjam Hulsebos

Ingezonden mededeling

Pa-paradijs Wat is bepalend voor het plezier en genot dat je aan muziek beleeft: de emotie of de geluidskwaliteit? Toen wij vorig jaar na onze verbouwing eindelijk weer plek hadden voor onze HiFi-installatie, koos ik ongetwijfeld voor het tweede. En als we ’s winters terugkomen van vakantie, ben ik ook altijd blij dat ik de oordopjes van de mp3-speler kan inruilen voor het sprankelende hoog en diepe laag van onze magnetostaten en subwoofer. Heerlijk! Maar vanmiddag dacht ik er heel anders over. Ik stond op een regenachtige julidag in één van de drie files die ons land op dat moment rijk was. Half Nederland is op vakantie, maar de mensen die er zijn, stonden kennelijk allemaal op de A1. De regen kwam met bakken uit de hemel en ik had nog bergen werk te verzetten. Echt beter werd mijn stemming er niet op. Tot ik de radio op 1 zette: “ici radio Tour de France”. De hese stem van Tom van ’t Hek fleurde mijn sporthart onmiddellijk op. Je verwacht Jacques Chapel te horen, maar die is een paar dagen voor de Tour veel te jong overleden. Gelukkig stemt zijn opvolger me ook vrolijk: Sebastian Timmerman, die ’s winters altijd verslag doet van schaatswedstrijden. Tijdens onze verbouwing vorig jaar stond ik ieder weekend met schuurpapier of kwast in de handen ademloos naar hem te luisteren. Het kostte me geen enkele moeite de schaatsers voor me te zien; nog versnellend in de laatste ronde of juist steenkapot ‘op een hoop’ gaand. En zo had ik ook deze verregende maandagmiddag geen tv nodig om een beeld te hebben. De koplopers hadden met nog honderd kilometer een voorsprong van tien minuten. Zouden ze het redden? Van ’t Hek startte ‘Paradijs’ van Frank Boeijen in. Tjonge, wat heb ik de CD waar dat nummer op staat lang niet gedraaid. Uit volle borst zing ik mee. Terwijl Frank zingt, raken de koplopers een minuut van hun voorsprong kwijt, zo vertelt ‘Sebas’ me vanaf de motor in de koers. Ik denk terug aan een van de eerste vakanties met mijn vriend in 1988, toen Jean-Paul van Poppel maar liefst vier massasprints won. Ik was er in gedachten bij, gekluisterd aan ons transistorradiootje. Het is al weer tijd voor een nieuwe plaat. ‘Denis, Denis’ schettert uit de luidsprekers, en ik ga in gedachten nog verder terug in de tijd en zie mezelf samen met mijn vader LP’s van Blondie en Pink Floyd draaien. Op een alles-in-een stereoset met Bose luidsprekers. Maar daar is de warme herinnering niet minder om. Ondanks de stevige file ben ik voor mijn gevoel in een wip thuis, waar ik toch eerst maar even lekker Frank Boeijen in al zijn dimensies tot me te laten komen. Het regent nog altijd pijpenstelen, maar ik sluit mijn ogen en waan me in het pa-paradijs. Mirjam Hulsebos

Penguage laat boeken spreken:

Nederlands initiatief gebruikt nieuwe techniek om analfabetisme te lijf te gaan Een pen die woorden leest en ze uitspreekt. Dat is de techniek die de stichting Ingrin en DGI gebruiken om kinderen met een leesachterstand te helpen. In Suriname werd de leergang, die bestaat uit een boek en de Penguage leespen, voor het eerst succesvol toegepast. Nu zet een groot aantal scholen in dit land deze revolutionaire leermethode in om kinderen en ook volwassen Nederlands te leren. Het was Robert van Weldam van goede doelen organisatie Ingrin die de Penguage leespen tegenkwam tijdens een bezoek aan China en inzag dat dit een mooi wapen in de strijd tegen het anafabetisme zou kunnen zijn. De pen leest verborgen codes die in een boek of ander drukwerk opgenomen zijn. In de pen zit een uitwisselbare chip, vergelijkbaar met een SD kaart in een fotocamera. De pen leest met een laser de code in en de chip geeft het geluid dat bij de code hoort. De pen leest dus niet echt de tekst maar datgene dat onder de tekst is opgeslagen. Daarmee is het ook mogelijk om de pen op een afbeelding te houden waarna de pen het verhaal vertelt dat bij die afbeelding hoort. De Penguage pen is een mooi voorbeeld waarbij met een nieuwe gadget en oude druktechnieken een product ontstaan is waar nog nooit iemand van gehoord heeft. Een op deze manier sprekende pen kan ook pas nu gemaakt worden omdat het gebruik maakt van de grote opslagcapaciteit van de huidige flashcards. Volgens initiatiefnemer Robert van Weldam is er op de wereld een enorme behoefte aan alfabetisering. Ook in landen waar volgens de statistieken nog maar weinig analfabeten voorkomen blijken nog veel mensen te zijn met een lees- en schrijfachterstand. De mogelijkheden van de Penguage gaan verder dan alfabetisering. Volgens Van Weldam zijn er heel veel terreinen waarop deze combinatie van leespen en boeken kunnen worden ingezet. Denk daarbij aan talenstudies, kookboeken en reisgidsen. Inmiddels is drukkerij KDR print in Zaandam gecertificeerd boeken te drukken met de (geheime) verborgen codering die de pen kan lezen. Boeken met een derde dimensie zou een groot succes kunnen worden waarbij Nederland een technologie presenteert die de wereld nog niet kent. Voor meer informatie www.digitailing.nl

hvt - september 2008  23

HI_0809_p23_R07.indd 23

07-08-2008 20:45:27

- TEST -

Cambridge Audio platenspeler TT50 en phonoamp Azur 540P

D   TT

A

ls je naar de geschiedenis kijkt van de amusementselektronica dan is het een komen en gaan van systemen en technologieën, ten faveure van nieuwe en meestal betere. De wasrol en Blue Amberol van Thomas Alfa Edison werden verdrongen door de grammofoonplaat van Emile Berliner, al gauw gestandaardiseerd tot 78-toeren schellakplaat die het ruim 50 jaar volhield als muziekdrager.

F H

de fraaie hoes die toch echt veel meer en leukere visuele informatie geeft? Is het de magie van het opleggen van de plaat, het schoonmaken met de platenborstel en het laten zakken van de naald in de groef? Is het omdat je ziet wat er gebeurt? Of zou het komen omdat de ELPEE toch echt beter klinkt…

Even iets recht zetten, er zijn nooit ‘bakelieten’ platen geperst, zoals soms te lezen valt. Begin jaren ’50 begon het vinyltijdperk, de drager werd eind van dat decennium al stereo en was, totdat de CD-speler betaalbaar werd, de norm. Daarna ging het pijlsnel bergafwaarts en

Enfin, de platenspeler werd weer hot en de HiFi-wereld werd verrijkt met mooie en kostbare creaties die doorgaans ook uitstekend klinken. De mensen die het wat bescheidener aan moeten doen, liepen aan tegen een probleem, want al jaren geleden hadden de fabrikanten die altijd uitblonken in goede en betaalbare spelers er het

werd massaal het zilverkleurige schijfje aangeschaft met aanvankelijk oude wijn in nieuwe zakken. Iedereen blij. Nou, iedereen… Er waren fundamentalisten die zelfs beweerden dat de analoge ELPEE veel beter klonk dan dat digitale schijfje. Het waren roependen in de woestijn, zeker de eerste 10 jaar na de introductie van de CD. Het valt nog te bezien wat er de oorzaak van is dat een ouder en eigenlijk al afgeschreven medium de laatste jaren weer helemaal terug is. Is het ingegeven door nostalgie van een generatie die de ELPEE nooit heeft meegemaakt? Is het

bijltje bij neergegooid. Van die oude degelijke Thorens’en bijvoorbeeld, waren helaas geen onderdelen meer verkrijgbaar. De ‘nieuwe’ fabrikant Thorens, herrezen uit de as van het faillissement, wil er niets meer mee te maken hebben. Dus wat nu? Een van de merken die daar heel behendig op insprong is Cambridge Audio die, in samenwerking met Pro-Ject, de TT50 ontwikkelde. Een speler van 599 euro, compleet met Audio Technica AT95E moving magnet element. Zelfs de aloude en o zo handige transparante stofkap is bij de prijs inbegrepen.

24 hvt - september 2008

HI_0809_p024_027_R08.indd 24

07-08-2008 20:47:04

Mijn vader zei vroeger regelmatig: “Je kunt best lekker dansen, ook al is het dan niet met de bruid”. Die opmerking, als ik weer eens te hoge eisen stelde als het om stoffelijke zaken ging, kwam bovendrijven toen ik de Cambridge Audio TT50 installeerde.

Plug & play Als je de platenspeler uit de doos haalt en op zijn plek zet, hoef je maar een paar handelingen te verrichten. De platte aandrijfsnaar om subplateau en motorpoelie leggen (niet vergeten de motortransportschroeven te verwijderen), het draaiplateau op het subplateau plaatsen, het contragewicht op de arm schuiven en afregelen op 2 gram, de dwarsdrukcompensatie op 2 zetten, de 16 volt voeding inpluggen en… hé, waar is het aansluitsnoer op de versterker? De overigens uitermate duidelijke, in Nederlandse taal gestelde gebruiksaanwijzing deelt ons

mede dat wij daar zelf voor moeten zorgen. Het aardkabeltje zit er wel bij maar als we echt haast hebben, en dat hebben we want we willen zo snel mogelijk die al 20 jaar niet meer gedraaide lievelingsplaat horen, plukken we dan maar een kabeltje van de cassetterecorder (als we die nog hebben) tevoorschijn en sluiten het op de vergulde cinch chassisdelen van de speler aan en de andere kant op de versterker. Dat is jammer want zo’n touwtje heeft een veel te hoge capaciteit en is er ook nooit voor ontworpen om signalen van een pick-up te moeten transporteren. Ik denk

dat de doelgroep die de TT50 aanschaft niet onverwijld naar de HiFi-boer snelt om een phono interlink te scoren voor pakweg 50 à100 eurie en het dus maar houdt bij voornoemd touwtje. Wellicht een kans voor Cambridge Audio. Bijna plug & play dus, maar net niet helemaal.

Pianolak Wat je krijgt voor de investering van 600 euro? Een beslist oogstrelende platenspeler, uitgevoerd in hoogglans zwarte pianolak. De basis bestaat uit 30mm dik mdf en meet 415x118x320 mm exclusief de stofkap. Onder de speler vind je vier, redelijk soepele, rubber voeten. Dit is de enig aanwezige vering. De aandrijving wordt verzorgd door een

16 volt AC synchroonmotor, gevoed uit een aparte stopcontacttrafo. Het torretje zit opgehangen in een rubberen snaar die op vier punten aan het mdf chassis is bevestigd. Het is een beetje een ‘houtje-touwtje’ constructie maar het isoleert motortrillingen in ieder geval effectief van de basis. Op de motor-as zit een echte aluminium poelie (geen aandrukrol, zoals in de gebruiksaanwijzing wordt gemeld) met twee trappen waarom de platte snaar kan worden gelegd om 45 of 33 1/3 plateauomwentelingen per minuut te krijgen. Om de snaar hierbij niet aan te raken

hvt - september 2008 25

HI_0809_p024_027_R08.indd 25

07-08-2008 20:47:17

Azur 540P phonotrap

met smoezelige vingertjes wordt een handig plastic haakje meegeleverd. De as van het subplateau loopt in een 30 mm hoog sinterbronslager en rust op een teflon taats. Dit lager zit met een stevige moer verankerd in de mdf basis. Het kunststof subplateau is aan de onderzijde verzwaard met een metalen schijf die de totale massa op 882 gram brengt. Op het subplateau rust het 660 gram wegende draaiplateau uit acryl met een zwarte rubbercoating. Er is voor deze materialen gekozen omdat ze de eigenschappen van vinyl dicht benaderen wat de weergavekwaliteit moet bevorderen, aldus de fabrikant. Met een schakelaar linksonder op de basis wordt de motor ingeschakeld. De platte snaar brengt het plateau snel en zonder slippen in beweging. We gaan naar de arm. De rechte, 218,5 mm lange pook uit zwart geëloxeerd aluminium mondt uit in een platgeknepen kopje waarin de Audio Technica AT95E onder een hoek is gemonteerd en met vergulde stekertjes op de armbedrading is aangesloten. Onberispelijk. Het horizontale draaipunt van de arm is een asje dat in de basis steekt en in het lagerbusje een beetje speling heeft. De verticale lagering werkt met twee nastelbare puntlagertjes en is spelingvrij. Het contragewicht wordt achterop de arm geprikt en door verdraaien ervan wordt de arm in balans gebracht en de ring met gewichtsverdeling van 0-3,5 gram op 0 gezet. Daarna verdraai je het geheel totdat 2 gram tegenover het streepje staat, de waarde die de AT95E nodig heeft. Beproefd en simpel. Om de arm in balans te brengen moet het contragewicht zo ver naar achteren worden geschroefd dat het er bijna afvalt. Ook teruggedraaid tot de 2 gram instelling zit hij nog erg ver achterop en dus ver van het draaipunt. Dat is minder gunstig voor de dynamische armmassa. De magnetische dwarskrachtcompensatie werkt geheel wrijvingsloos en lijkt als twee druppels water op het systeem dat Thorens

al in de jaren ‘70 op de TD-160 gebruikte. Je kunt slechtere leermeesters hebben. De al genoemde armlift is simpel en doeltreffend. De armhoogte is niet instelbaar, wel kan de hele pook vanuit de armbasis worden verdraaid om het azimut van het element op de plaat optimaal in te stellen. Als je een ander element in wilt bouwen dan geeft de gebruiksaanwijzing daar duidelijke aanwijzingen voor alsmede een bruibaar schabloon voor instelling van de fouthoek. Prima.

Terug naar toen Helaas hebben geïntegreerde versterkers tegenwoordig vaker niet dan wel een pick-up ingang en moeten we in dat geval het signaal van MM of MC element doormiddel van een phonovoorversterker op lijnniveau brengen. Het doet denken aan vervlogen tijden toen we een dergelijk voortrapje moesten kopen om een magnetisch element op een ingang aan te sluiten die alleen voor keramische elementen bruikbaar was. Cambridge Audio voegde hiervoor de Azur 540P phonotrap bij de platenspeler. De 540P is alleen geschikt voor MM elementen en kost € 89. De schakeling is verregaand discreet en zit in een mooi metalen kastje met subtiel blauw ledje voorop. De 12 volt stekervoeding wordt achterop ingeplugd en hier vind je ook de netjes vergulde chassisdelen voor in- en uitgaande signalen alsmede een aardpunt. Als je in de toekomst met een MC element aan de gang gaat is het beter om voor de Azur 640P te kiezen, die zowel MM als MC versterking heeft. De 640P heeft een prijskaartje van € 150. Cambridge Audio doet niet zo geheimzinnig als sommige andere fabrikanten en je kunt de met liefst 8 schroeven bevestigde cover van het metalen kastje gewoon afnemen om het binnenwerk te aanschouwen. Dat ziet er netjes uit met vier aparte transistoren aan de ingangen en componenten van hoge kwaliteit zoals 1% metaalfilmweerstanden en polypropyleen condensatoren. Voordat het signaal aan de uitgangen belandt wordt het in klasse-A versterkt via Texas Instruments op-amps. De prestaties van de 540P zijn uitstekend, geen waarneembare ruis en vervorming en een hoge mate van muzikaliteit, ruimtelijkheid en een stevige ‘drive’. Voor 90 euro weet ik zo gauw geen betere keus.

www.hifi.nl/homefidelity

www.hifi.nl/destemvork

www.hifi.nl/glas

De beeldspecialist van de achterhoek! Hantarex - Diboss Oude Wand 39 7201 LK Zutphen tel. 0575-513317 www.glasaudiovisie.nl

26  hvt - september 2008

HI_0809_p024_027_R08.indd 26

07-08-2008 20:47:19

Draaien Om uit te testen in hoeverre een platenspeler bestand is tegen trillingen en akoestische terugkoppeling tijdens het afspelen, wordt de stabiliteit en demping van de ondergrond in fasen opgevoerd. Geplaatst op een direct op de houten vloer staande basis treedt bij iets luider dan normaal volume een constante toon van zo’n 200 Hz op. Akoestische en/of mechanische terugkoppeling via de lucht of vloer is de oorzaak. Het tussenplaatsen van een marmeren blad geeft iets verbetering. Ontkoppel je het blad met in lood gegoten spikes van de ondergrond dan gaat het weer beter, plaats je ook nog magnetische dempers onder de voeten van de platenspeler dan is alles perfect. Het resultaat van deze marteling kun je vergeten als je luisterkamer een betonnen vloer heeft. Dan gaat het meestal wel goed maar kijk dus uit bij een minder stevige ondergrond. De al genoemde rubberen voetjes onder de speler zijn niet in hoogte verstelbaar, dus voor het noodzakelijke waterpas stellen moet je maar met wat bierviltjes aan de gang. De fabrikant adviseert in de handleiding overigens niet voor niets een stabiele console als ondergrond te gebruiken. Nadat het splinternieuwe element zo’n uurtje of 10 praktijkervaring heeft opgedaan gaan we er voor zitten. Een fraaie elpee van Herman van Veen, ‘Zolang de voorraad strekt’, briljant opgenomen door Adriaan Versteijnen, gaat op de draaitafel. Dat valt niet tegen. De weergave van het eerste nummer op kant A is dynamisch en de klankbalans is evenwichtig met een iets afgerond hoog. Het laag is stevig maar loopt niet ver door in de kelder. Er is een aardige stage, hoewel de stem van Van Veen niet echt pinpoint is te pakken. Ook de diepte in het beeld is beperkt. Bij de laatste track op kant A klinkt de stem wat versmeerd en plakt tegen de muziek aan. Ook de s-klanken hebben soms een randje en ik denk dat de wat grotere fouthoek aan het eind van de plaat hier roet in het eten gooit. De elpee ‘A tribute to analog’ (VDH08LP01) met enorm lekkere jazz stukken, gespeeld door de Beets Brothers, Lils Mackintosh en saxbeest Hans Dulfer is zowel muzikaal als kwalitatief een aanrader. Fritz de With tekende voor de opname en mix. Ik kan Aalt Jouk Van den Hul die de plaat kortgeleden

uitbracht er mee complimenteren. Op track 1, kant A het nummer ‘Body and Soul’, waar Dulfer onbeschoft tekeergaat op zijn King Super 20 Silverbell tenorsax. De TT50/ AT95E produceert een stevig en dynamisch geluid met een wat brede plaatsing van de sax, maar dat is hier wel lekker. Het slagwerk is wat aan de zachte kant en minder filigraan dan op de referentiespeler. Het klappende publiek zit wat dichter op de muziek en er is wat minder lucht rond de instrumenten. Maar toch, het geheel klinkt lekker en muzikaal. Bij het nummer ‘A foggy day’ wordt de stem van Lils Mackintosh tamelijk breed neergezet en loopt in forse uithalen soms even vast. Het slagwerk is zeer dynamisch, de bekkens wat minder verfijnd. Een check met de CTC300 testplaat laat horen dat de track met 300Hz laterale tracking ook bij forse modulaties goed blijft gaan. Bij de verticale tracking-test op 300Hz krijgt de AT95E het bij wat zwaardere modulaties echter al gauw benauwd. Het element is duidelijk moving magnet en mist de verfijning en subtiele transparantie van een moving coil. Maar mag dat ook even? Een beetje MC element komt al gauw in de buurt van het bedrag dat deze complete platenspeler kost en in dat licht gezien zijn de prestaties van de TT50 zondermeer in orde. Smaakt de weergave naar meer dan kun je overwegen later alsnog een MC element in de arm schroeven of te kiezen voor een speler die de keus voor het element open laat.

Azur 540P interieur

Azur 540P achterzijde

Voor wie? Een herintreder met een berg elpee’s op zolder die zijn pick-up al lang geleden vaarwel heeft gezegd, doet hier goede zaken. Is je huidige platenspeler aftands en het element gaar, ook dan is de TT50 een prima overweging. Laat je budget het toe, ga dan voor een speler met een goed moving coil element en de onvermijdelijk duurdere MC-phonotrap als je huidige versterker die niet heeft. Het is allemaal een kwestie van geld waar je voor kiest. Maar, en dat blijft onverlet, met deze platenspeler is het lekker dansen, sorry, afspelen van je gekoesterde zwarte goud. Voor meer informatie www.dimex.nl

www.hifi.nl/louter

hvt - september 2008  27

HI_0809_p024_027_R08.indd 27

07-08-2008 20:47:22

- techniek -

Triangle Antal EX Luidspreker

Eigenzinnig en apart Gedurende de jaren ’80 zijn er veel initiatieven geweest voor het starten van een nieuw luidsprekermerk. Ook Triangle behoort tot deze groep luidsprekerfabrikanten want in 1981 startte Renaud de Vergnette zijn eigen merk. De Esprit serie met de Antal EX bevindt zich in het betaalbare middensegment tot 1000 euro. Marnix Bosman

T

riangle oprichter Renaud de Vergnette stelde zich als doel elegant ogende luidsprekers te bouwen met een natuurlijke klank en dat alles tegen een betaalbare prijs. Renaud is iemand die vanuit een soort frustratie over de kwaliteit van veel commercieel verkrijgbare luidsprekers zijn eigen prototypes is gaan maken. Na een nauwgezette analyse van wat hij in een luidspreker zocht, is hij uiteindelijk tot een aantal ontwerpcriteria gekomen. De Vergnette wilde luidsprekers bouwen die een helder en natuurlijk geluidsbeeld neerzetten met veel dynamiek. Verder kwam hij tot de conclusie dat het midden gebied een belangrijk, centraal punt in de weergave moet zijn. Om zijn doelen te realiseren is hij zich uiteraard gaan richten op de belangrijkste onderdelen van een luidspreker: de luidsprekerunits. In samenwerking met een heel team van ontwerpers is hij vervolgens aan de slag gegaan.

Esprit serie Net zoals de meeste merken heeft ook Triangle een absolute money-no-object model waarin werkelijk alle ideeën die de ontwerpers hebben zijn verwerkt. Bij Merk: Triangle Triangle is de grote Magellan Grand Concert het Type: Antal EX ultieme meesterwerk. De twee daarop volgende Systeem: 3 weg basreflex lijnen, respectievelijk de Genèse en de Esprit Rendement: 91dB/1w/1m serie, zijn van de Magellan lijn afgeleid. De Antal Impedantie: 8 ohm nom. EX, het onderwerp van dit artikel, is het grootste 3,4 ohm min. Afmetingen (hxbxd): 1140x200x355 mm model uit de Esprit serie. De EX uitvoering is de Gewicht: 22,5 kg nieuwste generatie van deze lijn waarin de nieuwste ontwikkelingen en ervaringen uit de Magellan Prijs per stuk: € 769 zijn verwerkt. Informatie: Website:

Hay-End Audio Tel.(+31)(0)6-15545270 [email protected] www.hayendaudio.nl www.triangle-fr.com

www.hifi.nl/hifimetiq

Nieuwe tweeter De vloerstaande Antal meet ruim meer dan 1 meter hoog wat flink is voor een luidspreker. De 3-weg basreflex behuizing huisvest twee flinke

woofers en één middentoner. Het meest in het oog springende onderdeel van de luidspreker is echter de hoorntweeter bovenin de kast. Van hoorntweeters is bekend dat zij een hoog rendement hebben. Dat hoge rendement wordt veroorzaakt door de hoorn voor het membraan dat functioneert als een akoestische versterker. Het membraan van een hoorntweeter, dat doorgaans vergelijkbaar is met het membraan van een ‘gewone’ tweeter, bevindt zich in een zogenaamde compressiekamer. Voor die ruimte is de hoorn geplaatst die door zijn toetervorm en lengte een signaalversterking geeft. Voordeel van een hoornconstructie is het hoge rendement en daardoor zijn betere dynamische capaciteiten. Een hoorn heeft echter ook nadelen. Een hoge tonen luidspreker heeft van nature een richtwerking. Door de hoorn wordt het geluid sterk gebundeld en de richtwerking van een hoorntweeter is dus sterker in verhouding tot zijn gewone tegenhangers. Bij de nieuwe TZ2500 tweeter in de Antal EX, die is afgeleid van de tweeter in de Magellan, heeft Triangle geprobeerd deze richtinwerking te reduceren. Dit wordt gerealiseerd door een faseplug in het centrum van de hoorn. Door de faseplug kan het afstraalgedrag van de tweeter gereguleerd worden om een breed en uniform afstraalgedrag te creëren. Mede door de zeer korte lengte van de hoorn is het richteffect sterk ingeperkt. Het membraan in deze tweeter is van titanium.

Meer nieuwe ontwikkelingen Ook de midden en lage tonen weergevers van de Antal EX zijn nieuw in vergelijking met de voorgaande serie. De 13cm middentoner gebruikt een licht membraan van cellulose vezels. Het uitgangspunt van deze unit was een luidspreker te ontwikkelen die zijn beste prestaties in het middengebied levert. De luidspreker heeft een sterk lineair gedrag en ook deze unit maakt weer gebruik van een faseplug ten behoeve van een breed afstraalgedrag. De lage tonen weergevers zijn voorzien van een glasvezel membraan. Van dit materiaal zijn de zeer stugge en lichtgewicht eigenschappen algemeen bekend. Dit lichte membraan in combinatie met een zeer sterke neodymium magneet moet bijdragen aan een solide en strakke lage tonen weergave met een goed impulsgedrag.

www.hifi.nl/multifoonalexandrium

28  hvt - september 2008

HVT_0809_p028_029_R09.indd 28

08-08-2008 08:29:05

De behuizing en sokkel Van luidsprekerbehuizingen is bekend dat een stevige constructie bijdraagt aan een evenwichtige en vervormingvrije weergave. De meeste luidsprekerontwerpers trachten daarom een stijve luidsprekerkast te construeren om kastresonanties te voorkomen. Alleen de membranen moeten het geluid produceren en de invloed van de kast zou minimaal moeten zijn. In de praktijk is dat nagenoeg onmogelijk maar door een doordachte materiaalkeuze en een strategische plaatsing van interne verstevigingen is een heleboel mogelijk. Met behulp van een laserlicht meettechniek heeft Triangle een analyse gemaakt van de resonanties van een behuizing. Op basis van deze informatie heeft Triangle een constructie met veel dwarsbalken aangebracht. Ook de sokkel van de behuizing heeft speciale aandacht gekregen. Triangle gebruikt sinds 2002 een zelf ontwikkelde techniek die zij het SPEC (Single Point Energy Conduction) systeem noemen. Het idee achter het SPEC systeem is geïnspireerd op de steunpin van een cello of contrabas. Deze instrumenten gebruiken één enkele pin naar de vloer. Door deze constructie is er toch een stabiele basis terwijl kleuring van het instrument minimaal wordt gehouden. De resonantie van de klankkast van een cello en contrabas is tenslotte heel essentieel voor de klank. Een luidspreker kan uiteraard niet op één spike worden geplaatst maar Triangle gebruikt een vergelijkbare benadering bij de sokkel van de Antal. Ongeveer drie kwart van de luidspreker rust op een speciale basis die de stabiliteit van de luidspreker verzorgt. De luidsprekerkast is van de sokkel geïsoleerd middels een speciaal op polymeren gebaseerd materiaal. De transmissie van resonanties en trillingen naar de sokkel wordt daardoor voorkomen. De energie wordt daardoor alleen via de spike aan de voorzijde van de luidspreker naar de vloer overgedragen. Deze hele constructie moet bijdragen aan een betere controle en daardoor strakkere lage tonen weergave.

Weergave De luidspreker is aan de onderzijde voorzien van een gigantische baspoort. Vaak wordt dit geassocieerd met een zware lage tonen weergave. Deze gedachte is echter niet terecht en de grootte van een baspoort zegt in principe ook niets over de diepte of de strakheid van de lage tonen bereik. Dat wordt mooi bewezen door de Antal EX want ondanks zijn grote baspoort is het laag heel beheerst. Het past perfect in de totale klankbalans die eenzelfde mildheid in zich heeft. Het laag

is zeker niet gortdroog en vertoont hier en daar wel een wat wollig gedrag. Dit gedrag is niet toe te schrijven aan de aansturing want de Marantz SM-11S1 is een eindversterker die zijn belasting in een ijzeren houdgreep weet te houden. Ik zeg hier niet dat het laag niet mooi is maar het is wel enigszins aan smaak onderhevig. Met de typische eigenschappen van hoorntweeters in het achterhoofd heb ik uiteraard extra gelet op de directheid van de weergave. Het blijkt dat Triangle hier echt goed werk heeft afgeleverd. De weergave in het hoog is namelijk heel open en wordt breed geplaatst. De luidsprekers kunnen daardoor ook licht naar binnen worden gedraaid wat sterk bijdraagt aan het stereobeeld. Het totale geluidsbeeld staat in balans en toch kan je merken dat de ontwerpers een soort voorkeur hebben voor het midden gebied. Helemaal raar is dat natuurlijk niet want in dit frequentiegebied gebeurt natuurlijk heel veel binnen de muziek. Persoonlijk ben ik er echter geen fan van. Ik houd toch meer van een volledige balans van hoog tot laag. De sensatie van live muziek komt wel heel nabij. Qua dynamische mogelijkheden is de Antal weer heel aangenaam. Mede vanwege zijn hoge rendement worden ook de meest dynamische muzikale sprongen zonder morren weergegeven. Dus de spetterende keyboard solo’s van Bernie Worrel (Praxis) of de funky passages van trombonist Fred Wesley en saxofonist Maceo Parker (Life on Planet Groove) komen in vol ornaat tot je.

Conclusie Het Franse merk Triangle is ontstaan uit onvrede over de kwaliteit van veel concurrenten. Dat toont aan dat Triangle hele eigen ideeën heeft over hoe een luidspreker moet klinken. Deze eigen ideeën hoor je terug als je naar de Antal EX luistert. De Antal EX is een zeer dynamische luidspreker met een open geluid en vanwege zijn hoge rendement en rustig impedantiegedrag geschikt voor lichte (buizen)versterkers. Ondanks de hoorntweeter is de spreiding in het hoog en midden goed breed waardoor een goed stereobeeld ontstaat. De weergave is klankmatig goed maar ook eigenzinnig. Van deze luidspreker ga je houden of niet. De prijsstelling geeft echter aan dat hij zeker de moeite van het proberen waard is.

Ambachtsplein 89 3068 GV Rotterdam

www.zwaard-hifi.nl. tel.010 - 4200303. hvt - september 2008  29

HVT_0809_p028_029_R09.indd 29

08-08-2008 08:29:12

- achtergrond -

De betekenis van het begrip HiFi Deel 8, Telefonie

Ik ben bang dat de titel van dit laatste deel over HiFi een beetje afschrikt. Telefonie, is dat niet de bodem in de wereld van HiFi? Iedereen kent het afgeknepen, bandbegrensde (300-3400Hz), geluid van een stem over de klassieke telefoonverbinding. Feit is wel dat de “International Telecommunication Union” (ITU) een heel duidelijk ideaal heeft gedefinieerd. En we weten inmiddels dat je kwaliteit alleen kunt meten als je het ideaal kent. Voor onze HiFi wereld hebben we daartoe twee verschillende, onverenigbare, idealen gedefinieerd, het “hier en nu” versus het “daar en toen”. Een opname-weergave keten ontworpen voor “hier en nu” kan nooit een natuurgetrouwe “daar en toen” illusie creëren. Binnen de ITU is de ideale telefoonlink gedefinieerd als een link die overeenkomt met de situatie dat twee mensen op ca. 1 meter van elkaar in een stille, nagalmarme, kamer met elkaar praten. Deze definitie ligt ergens tussen onze HiFi idealen in en is tot op grote hoogte goed realiseerbaar; je neemt aan beide kanten van de link een microfoon vlak bij je mond en twee luidsprekers vlak bij je oor en je komt een heel eind. Dat moet tegenwoordig toch technisch geen probleem meer zijn.

M

aar er zitten twee adders onder het gras. De eerste is de opname/weergave kant waar een slechte akoestiek (galmende kamers) en “natuurlijke” achtergrondruis (vooral bij mobiel bellen) vaak storend werken. Niemand haalt het in zijn hoofd om een HiFi opname van een zanger te maken in een auto, naast een autosnelweg of in een drukke winkel. Maar van een telefoonlink eisen we dat hij onder alle omstandigheden goed werkt. Nu is de contradictie dat onze oude, grote maar handzame, telefoons perfect in- en uitkoppelen, vlak bij de mond met een goede microfoon en vlak bij het oor met een goede luidspreker.

Concerto Audio Amsterdam Snijders Hifi Rotterdam Echo Audio Goes Praalder Den Haag Sights and Sounds Zutphen Echo Audio Terneuzen Audio Limbourgeois Echt Pink Noise Brussel New Music Brussel

www.hifi.nl/ruad

Bij moderne mobieltjes is die koppeling veel slechter en is ook de luidspreker vaak te klein, terwijl we bij mobiel bellen meer achtergrond lawaai hebben en juist dan veel baat hebben bij een goede akoestische koppeling. Met geavanceerde signaalprocessing (ruisonderdrukking) wordt dan een poging ondernomen om de tekortkomingen van de te kleine handset weer goed te krijgen.

en het liefst zo goed mogelijk. Dat is in de ITU referentie conditie geen probleem, je hoort jezelf op natuurlijke wijze. Bij een telefoon krijg je te maken met twee problemen bij het spreken: 1) mijn stem wordt aan de andere kant van de link opgepikt door de microfoon en ik kan mezelf terughoren over de link, 2) de luidspreker aan mijn oor schermt het natuurlijke, akoestische, pad af en als ik in een

De tweede adder onder het gras zit hem in het feit dat telefonie niet alleen passief luisteren is zoals normale HiFi. Bij telefonie wordt ook nog actief gesproken, en als je praat hoor je jezelf,

CHAPTER KLANGWERK MARK & DANIEL

Terrason

John Beerends is onderzoeker bij TNO Informatieen Communicatietechnologie op het gebied van beeld- en geluidskwaliteit. Zijn bekendste werk ligt op het terrein van perceptieve kwaliteitsmaten (zie bv www.psqm.com, www.pesq.org, www.peaq.org). In deze serie behandelt hij de perceptieve, filosofische, basis van het begrip HiFi en rekent hij af met een aantal voodoo audio verhalen. Tot nu toe zijn de volgende delen verschenen: 1. (10/2007) Transparantie 2. (11/2007) Weergave filosofie “hier en nu” versus “daar en toen” 3. (12/2007) De ideale luidspreker, diffuus veld egalisatie 4. (1/2008) Reflecties en resonanties 5. (2/2008) Audio compressie 6. (4/2008) Subjectief testen 7. (6/2008) Wat willen we eigenlijk?

K

L

A

N

G

W

E

R

K

Concerto Audio

Utrechtsestraat 40, Amsterdam

Echo Audio Terneuzen

De Jongestraat 1, Terneuzen

VIVID

[email protected]

30  hvt - september 2008

HVT_0809_p030_031_R10.indd 30

08-08-2008 08:33:07

lawaaierige omgeving probeer de ander te verstaan door strak te koppelen aan mijn oor hoor ik mijn eigen stem niet meer goed. In de klassieke telefonie zijn beide spreekproblemen op een natuurlijke, bijna triviale manier opgelost. Ik koppel een deel van mijn microfoonsignaal terug naar mijn eigen oor en ik houd de vertraging op de link zo laag dat het signaal wat terugkomt alleen bijdraagt aan het goed kunnen horen van mijn eigen stem. In combinatie met onze ouderwetse, goede, akoestische koppeling kun je een werkelijk fantastische, natuurlijk klinkende, telefoonlink bouwen die zelfs bij achtergrondlawaai uitstekend klinkt. Waarom klinken onze moderne telefoons zo slecht? Gedeeltelijk door de toename van het mobiel gebruik met kleine handsets in lawaaierige omgevingen. Maar er is meer aan de hand want ook ons huidige vaste net met zijn klassieke telefoondienst levert in toenemende mate slechte kwaliteit. Het is inmiddels zover dat het ouderwetse analoge telefoonnet (dat al bijna niet meer bestaat) als gouden standaard wordt gezien waar iedere service provider naar streeft, maar die niemand meer waar kan maken. Dat komt door onze nieuwe digitale pakkettechnieken die voor extra vertraging zorgen op de lijn. Nu is vertraging op zich niet zo’n groot probleem, waardes tot ca 100 ms (1-weg van A naar B) zijn bijna niet waarneembaar. Maar als je je eigen stem vertraagd terug hoort is dat een ramp, zo erg zelfs dat je bij bepaalde vertragingen en luidheden niet meer normaal kunt spreken. Het kernprobleem in de moderne vaste telefonie is dan ook niet de luisterkwaliteit maar de spreekkwaliteit. Dit echo probleem bestond in de klassieke telefoniewereld ook wel, maar alleen op lange afstanden. Binnen

Nederland trad echo bijna nooit op, totdat we GSM en Voice over IP (Internet Protocol) introduceerde. Deze moderne digitale transporttechnieken introduceren van nature een grotere vertraging dan traditionele analoge technieken. Bij GSM ca 100 ms en bij VoIP tussen de 20 en 200 ms. Bij deze vertragingen kan het signaal wat de microfoon aan de andere kant van de link oppikt een hinderlijke echo veroorzaken die heel moeilijk te onderdrukken is. Verschillende moderne signaal proces technieken zijn ontwikkeld om dit probleem op te lossen, maar ze falen vrijwel altijd. Meestal lukt het namelijk wel om de echo weg te rekenen maar ontstaan er allerlei problemen als er achtergrondlawaai aanwezig is. Bekend probleem hierbij is het aan- en uitschakelen bij achtergrondruis, iedere keer als ik spreek hoor ik de achtergrondruis van de andere kant schakelen. En stel dat je zowel het luisteren als het spreken perfect krijgt, zijn alle problemen dan opgelost? Helaas niet want de kwaliteit van een telefoonlink wordt uiteindelijk bepaald door het gemak waarmee je een gesprek kunt voeren, en deze gesprekskwaliteit is opgebouwd uit drie aspecten: 1) Luisterkwaliteit (passief), hoe goed hoor ik de ander, voornamelijk bepaald door ruis en vervorming. De normale HiFi kwaliteit, uitvoerig besproken in de delen 1 t/m 7. 2) Spreekkwaliteit (actief), hoe goed hoor ik mezelf, voornamelijk bepaald door echo maar ook door achtergrondruis variaties. 3) Interactiekwaliteit (actief), hoe goed kunnen de gesprekspartners elkaar onderbreken en wat gebeurd er als we tegelijkertijd praten. Dat laatste aspect van de gesprekskwaliteit, de interactiekwaliteit wordt een steeds groter probleem door de toenemende vertraging in het

netwerk. Tegenwoordig is niet de snelheid van een digitale verbinding de bottleneck maar de vertraging. Omdat een digitaal netwerk alleen efficiënt is als we de spraak in pakketten transporteren krijgen we in alle links meer vertraging en, vooral bij koppeling met het oude netwerk, echo. Ook bij heel kleine vertragingen kunnen er al problemen ontstaan (kamfiltering) en naarmate de vertraging toeneemt wordt het steeds moeilijker om een hoge gesprekskwaliteit te garanderen. Het mooie van de nieuwe ontwikkelingen is wel dat je op een heel simpele manier de luisterkwaliteit kunt opschroeven van “benepen telefoon geluid (300-3400Hz)” naar “CD kwaliteit (20-20000Hz)”. De huidige software is zo flexibel en snelheden van digitale verbindingen zijn zo groot dat het makkelijk is om een HiFi telefoon voor monologen te maken, voor dialogen is dat nog een brug te ver. Wel is het zo dat naarmate we de audiobandbreedte opvoeren de echo en ruis problemen steeds moeilijker in de hand zijn te houden. Onder de 100Hz en boven de 7kHz zit er vrijwel geen energie meer in het spraaksignaal terwijl stoorsignalen daar nog ruim vertegenwoordigd zijn. Een HiFiPhone?, het zal er wel nooit van komen. Zijn we nu klaar met deze serie? Nee, zoals beloofd komt er een vervolg met video, dit blad heet niet voor niets”Hifi Video Test”. De eerste vraag die we ons moeten stellen is of het begrip HiFi enige betekenis heeft in het land van beeld kwaliteit. Dr. John Beerends TNO Informatie- en Communicatietechnologie [email protected]

Aitos - Eera - Cardas - Clio acoustic - Copland - Graham Slee Grado - Lavardin - Nagra - NBS - Magnum Dynalab - Verdier

Veemkade 356 - 1019 HD Amsterdam 020-4197757 - www.studionoot.com

hvt - september 2008  31

HVT_0809_p030_031_R10.indd 31

08-08-2008 08:33:08

- TEST -

Mordaunt-Short Mezzo 2

Ondeugend Kleintje

In mijn herinnering is Mordaunt Short altijd een fel merk geweest, in de positieve zin van het woord. Deze kleine vormt daarop geen uitzondering, maar weet gelukkig maat te houden. Een aangename kennismaking.

Armand van Ommeren

H

et valt op dat steeds meer fabrikanten steeds minder informatie geven over hun producten. Zo zie ik nog maar zelden bij luidsprekers een vermelding van het wisselfilter en de wisselfrequentie. Jammer, want dat wil ik graag weten. Bij deze luidspreker zal dat ergens rond de 4kHz zitten, vrij hoog maar heel verstandig. Dat betekent dat de woofer – hier 16,5 cm – het erg druk heeft. Feitelijk kun je zeggen dat de midden/laag eenheid het werk doet; de tweeter is franje. We realiseren ons dat niet (altijd) maar als we spreken van een frequentiebereik van 30Hz – 20kHz nemen we heel makkelijk aan dat het allemaal even belangrijk is. Dat is echter helemaal niet het geval. Het hele gebied boven 5kHz is eigenlijk bijzaak. Zeker, het zorgt voor de kleur en elke afwijking in dat gebied verandert de kleur. Hetzelfde geldt voor het laag: beneden circa 100Hz is wat er gebeurt niet wezenlijk meer, dan gaat het ook alleen om kleur en intensiteit. Anders gezegd: we maken ons veel te druk over de franje en vergeten het allerbelangrijkste: het gebied van ca. 100Hz tot 5.000Hz (5kHz).

Smaak Ja, IS het wel smaak? Over smaak valt niet te twisten? We doen niets anders; het is gewoon een dooddoener die elke discussie dood slaat. Waarom zou je niet over smaak mogen

twisten? Natuurlijk wel. Alleen, we twisten vaak op het verkeerde punt. Het hoog – de hoge frequenties boven 5kHz, de hoogste toets van de piano – wordt voortdurend genoemd, net als het laag en dan hebben we het over klanken van 100Hz of lager. Kortom: we zitten voortdurend te praten over de franje en verliezen de hoofdzaak uit het oog, sorry oor. Ook zijn frequenties die we horen in het hoog doorgaans veel lager dan we denken en in het laag veel hoger dan we aannemen. Een hardnekkig misverstand is het verschil tussen bereik en niveau. Vaak denkt men dat een luidspreker die doorloopt tot bijvoorbeeld 30Hz meer laag geeft dan één die doorloopt tot 40Hz. Dat is een misvatting: zou er in de muziek geen frequentie beneden 40Hz voorkomen, dan is het verschil tussen deze twee luidsprekers niet hoorbaar. En beneden 40Hz komt er – zeker in de klassieke muziek – niet veel zinnigs voor behalve gestommel en andere ongewenste bijgeluiden. Het is dan ook veel belangrijker dat een luidspreker het gebied tot zeg 45Hz goed doet dan dat hij verder doorloopt met allerlei bijverschijnselen.

Mezzo 2 De Mezzo 2 is een goed opgezet tweewegsysteem dat een

32  hvt - september 2008

HVT_0809_p032_033_R11.indd 32

08-08-2008 08:34:07

verrassend stevig laag afgeeft. Het is een open systeem en de vorm van de kast is zo gekozen dat interne staande golven verregaand worden vermeden. Wel valt op dat het wisselfilter vrij simpel is en dat de inwendige demping van de kast minimaal is. Wel heeft men alles gedaan om bijgeluiden van de bedrading te voorkomen. De gebruikte materialen zien er goed uit. De woofer heeft een effectieve doorsnede van 11 cm en is voorzien van een zware magneet. Het frame is met zacht materiaal bekleed. Wat ik typisch vind, is de zorg voor allerlei bijgeluiden, terwijl tikken tegen de wooferconus een duidelijk eigen geluid laat horen. De tweeter lijkt qua constructie op de buisvormige tweeters van B&W; duidelijk is in elk geval dat men de afstraling aan de achterzijde gecontroleerd laat ontsnappen. De informatie van Mordaunt-Short blinkt uit door het gebruik van veel woorden zonder dat je er veel wijzer van wordt. Het wisselfilter is zoals tegenwoordig gebruikelijk opgebouwd in twee delen zodat het gesplitst kan worden voor toepassing van bi-amping en bi-wiring, waar ik zoals u weet geen voorstander van ben. De enige die er wijzer van wordt is de kabelleverancier…

Demping

Basreflex

Luisteren

Een echte basreflex is het niet – dat claimt Mordaunt-Short ook niet – het is wel een open systeem. Het voordeel daarvan is dat de woofer als het ware ‘zijn handen vrij’ heeft, het nadeel is dat de controle daar onder lijdt. Je hoort dat als een verrassend aanwezige laagweergave, zeker voor zo’n betrekkelijk kleine luidspreker, maar je hoort ook dat de controle beter kan. Het is maar waar je voor kiest, vooral een kleine luidspreker is altijd een compromis. Bij een basreflex wordt de weg die het geluid aan de achterzijde van de conus naar de poort moet afleggen zo afgesteld dat het laag weer in fase naar buiten komt. Om dat te bereiken worden er schotten geplaatst die de weg verlengen. Hier ontbreken die schotten – net als bij vrijwel alle luidsprekers die met ‘basreflex’ worden aangeduid! – en het laag verloopt daardoor (?) ook wat grillig. Sommige frequenties zijn prominenter aanwezig dan andere.

Deze Mezzo 2 is een fel baasje. Bij het luisteren naar klassiek en jazz viel de tamelijk prominente basweergave op en de wat fel getekende strijkers en stemmen. Bij andere muzieksoorten heb je daar geen last van en is het misschien wel een pluspunt. Luisterend naar een groot aantal CD’s en eigen opnamen valt op dat de Mezzo 2 een verrassend volwassen klankbeeld aflevert dat zeker in het laag groter is dan je van dit formaat zou verwachten. De keerzijde van het verhaal is dat de controle beter zou kunnen en dat de klank in het hoog wat geprononceerd is en op de duur – opera, oratoria, soms ook strijkers – vermoeiend werkt. Het filter op de oudere Quad versterkers kan hier goede diensten bewijzen.

De tweeter is van een bijzondere constructie door de wijze waarop men het geluid aan de achterzijde afvoert. Dat dit een belangrijk punt is, heeft B&W al afdoende aangetoond en elke elektrostaat geeft dat eigenlijk ook aan, want die heeft dat probleem helemaal niet en dat is voor een belangrijk deel verantwoordelijk voor de losse klank.

Autograph Mini

Resumé De Mordaunt-Short Mezzo 2 is een bijzonder fraai gemaakte tweeweg luidspreker die groter klinkt dan hij is. In veel soorten muziek zal hij zeker goed bevallen, hoewel in klassiek hier en daar wat aanmerkingen kunnen worden gemaakt. De controle in het laag zou beter kunnen en het hoog verfijnder. Voor de echte klassiekliefhebber telt de tekening zwaarder en dan zijn bij de kleine luidsprekers de Quad 11L en 12 ongeslagen. Kortom, een fijne luidspreker maar geen alleseter. Voor meer informatie: www.mordauntshort.com

Audiophile, true balanced + unbalanced PHONO2CI - Phono Stage MM/MC (min. 0,10 mV) Symmetrical Phono Cables, Pure Silver or OFC

*****

Tweeter

Zowel voor de woofer als voor de tweeter is demping een belangrijk punt. Zonder demping raak je de controle kwijt omdat de eenmaal in beweging gebrachte conus doorschiet: de massa die in beweging is gebracht schiet een beetje door voordat hij de andere kant op gaat en staat niet meteen stil wanneer het signaal wegvalt. Op dat punt is de elektrostaat in het voordeel omdat de massa veel kleiner is en de aandrijving over het gehele oppervlak plaatsvindt en niet op één punt. Teveel demping is natuurlijk ook niet goed, want dan heeft de luidspreker teveel moeite om het signaal te volgen. De gevolgen voor de versterker zijn ook duidelijk: een basreflex heeft door de afwezigheid van demping een hoger rendement en kan met een kleinere versterker toe dan een gesloten systeem (‘drukkamer’ is een onzin-woord) die door de demping meer vermogen heeft voor hetzelfde geluidsniveau. Wel mag worden gesteld dat een goed ontworpen gesloten systeem vaak verfijnder klinkt. Uitzondering hierop vormen gecompliceerde en goed opgezette basreflexen en transmissielijnen, maar die zijn zeer zeldzaam. Bij deze luidspreker loont het zeker te experimenteren met een prop in de poort.

(XLR, RCA, 5-Pin-SME, REGA)

Schuylensteeg 2, Wageningen, 0317 - 42 68 64 www.klankbeeld-hifi.nl

LOEWE • HANTAREX • TANNOY PRESTIGE • PIEGA • CREEK • SPENDOR • EPOS • GRADO • MERIDIAN • REGA • V.D. HUL PRIMALUNA • CHORD • GENEVA SOUND • DI-BOSS • NAD • CAMBRIDGE AUDIO • TOTEM • QUAD • AUDIOVECTOR

����� A U D I O Referenzklasse 03/06

STEREO

ÜBERRAGEND

11/06

Audiophile D/A Conver ter incl. USB-In/Out High-End Coaxial Digital Cables Tel: +49-40-41006890

.

Hamburg - Germany W W W

.de hvt - september 2008 33

HVT_0809_p032_033_R11.indd 33

08-08-2008 08:34:16

AWAR D

Epson TW 2000 De ultieme Full-HD projector

www.epson.nl www.epson.be

HI_0806_p_ADV_EPSON.indd 3

19-05-2008 10:57:45

Boston Acoustics MCS100

Ivo Kroone

Grijs gebied Er is een grijs gebied tussen de betere huis-tuin-en-keuken elektronica en pure HiFi. Het zijn producten die de top vormen van wat de grootgrutter onder de elektronicazaken in huis heeft en wat de HiFi-specialist als voordeligste lijn in het assortiment opneemt. In dat grijze gebied introduceert Boston Acoustics een nieuwe 5.1 speakerset: de MCS100. Deze nieuwe luidsprekers zijn, hoe toepasselijk, grijs/wit.

L

uidsprekers zijn om naar te luisteren en toch wordt de eerste keuze gemaakt met het oog. Daarom heeft Boston Acoustics veel aandacht besteed aan de vormgeving van deze ‘MCS100’. Alle behuizingen van deze 5.1 (vijf volwaardige luidsprekers, een subwoofer) zijn gemaakt van een stevige witte kunststof. Met het Boston ‘Personal Options Plan’ (POP) kan de koper achteraf alternatieve kleuren voor het speakerdoek kiezen, zodat deze set perfect in iedere kamer past. Daarnaast voorziet Boston in legio mogelijkheden om de satellietspeakers op te hangen of neer te zetten. In de verpakking zijn kabels te vinden, maar die zijn erg dun. Helaas zijn de kabelterminals op de luidsprekers niet bijzonder groot, maar ze bieden wel degelijk voldoende ruimte voor hoogwaardigere kabels dan de meergeleverde draadjes. Vooral wanneer lange afstanden moeten worden overbrugd kan het verschil tussen een goede luidsprekerkabel en een ‘stroomdraadje’ ook met deze luidsprekers worden gehoord.

De acht inch, honderd watt sterke subwoofer is ondergebracht is een zware (10,3 kg) en fors bemeten kast. De unit bevat een eigen versterker die mono aangestuurd moet worden. Wanneer de subwoofer geen signaal ontvangt, is een duidelijke basis ruis/brom hoorbaar Deze subwoofer heeft geen regelbaar filter, het is daarom aan de externe versterker die de subwoofer van signaal voorziet om het signaal af te kappen op de juiste frequentie. Deze Boston-subwoofer is wel voorzien van een eigen volumeknop en dat maakt het makkelijk het volume zo te kiezen dat de het sublaag een mooie aanvulling vult op de rest van het geluid. Wanneer enkele minuten geen signaal wordt ontvangen, schakelt de subwoofer automatisch uit.

Luisteren Het eerste wat opvalt na het aansluiten van de MCS100 speakerset, is het hoge rendement. De gebruikte versterker heeft zelden zoveel geluid gegeven bij zo’n laag volume. Goed nieuws dus voor gebruikers van een voordelige versterker die deze voordelige speakerset overwegen. Alhoewel deze speakerset veel geluid produ-

- TEST -

ceert, blijft de voor Boston Acoustics kenmerkende krachtige klank uit. Het ontbreekt deze set aan muzikaliteit. Het geluid blijft aan de drie inch speakers kleven en komt niet los. Daarbij is het duidelijk gekleurd en klinken stemmen naar de kunststof kasten waarin de speakers zijn ondergebracht. Vooral middentonen en midlaag zijn nadrukkelijk vertegenwoordigd (testtrack: ‘Sing Along’ van de Blue Man Group). Het hoog mist de nodige sprankeling die voor het nodige realisme kan zorgen om een film griezelig echt te maken. Een goede demo hiervoor is de slot scene van de film ‘Chicago’. Het geluid van de MCS100 is altijd een ‘goede weergave’, maar wat minder high fidelity. In een opstelling waarin andere luidsprekers een zeer ruimtelijk effect geven, blijven de Boston speakers steeds individueel aanwijsbaar (ziekenhuiscene met geluiden die door het hoofd van de patient in de film ‘Dare Devil spoken’ is hiervoor een perfecte test). De subwoofer vult de satellietluidsprekers goed aan, maar echt spektakel blijft uit. Deze forse kast brengt niet de diepe donder voort waardoor hele huiskamers spontaan in beweging worden gebracht en het nabije KNMImeetstation een uitslag op de ‘Richter’-schaal noteert. Hiervoor is een scene uit de DVD ‘U571’ gebruikt waarin dieptebommen naar een duikboot worden gegooid. Opnieuw is het geluid goed, maar levert deze Boston Acoustics MCS100 niet meer dan een gemiddelde prestatie. Prijs van de MCS100 is € 499. Voor meer informatie www.Boston Acoustics.com

hvt - september 2008  35

HVT_0809_p035_R12.indd 35

08-08-2008 09:36:31

- TEST -

Klipsch Cornwall

Broeder t Is het leuk als je jongere broertje uiteindelijk een kop groter wordt dan jezelf? Vaak reden tot bittere rivaliteit die pas slijt als de stemgerechtigde leeftijd ruimschoots gepasseerd is. Tenzij het verschil in grootte al gelijk buitenproportioneel is. Dan slaat de berusting toe.

Jules Schenck de Jong

I

s dat het geval bij de Hersesy en de Cornwall uit de Heritage range van Klipsch? De Cornwall is meer dan twee zo groot en duur als de Heresy. Bijten deze twee elkaar of liggen ze gehoormatig zo ver uit elkaar dat de meer dan twee keer zo hoge prijs gerechtvaardigd is?

Heritage range Heritage, dat is een waar woord bij deze serie luidsprekers uit de veertiger, vijftiger en zestiger jaren van deze luidsprekerbouwer uit Hope, Arkensas. De serie bestaat uit vier types met aan top de ‘Klipschorn’, een enorme full range hoornluidspreker die de hoek van de kamer gebruikt als verlengstuk van de hoorn. De ‘La Scala’ is in feite een kleinere (full range) Klipschorn die ontworpen is voor ruimtes waar geen hoek beschikbaar is. Het tweede gedeelte van deze range bestaat uit de ‘Heresy’ en de ‘Cornwall’. Bij deze twee gaat het niet om full range hoornluidsprekers. De Heresy heeft een gesloten kast en de Cornwall ademt door grote rechthoekige openingen in het vooronder. Het is dan ook geen echte basreflex met dito gedrag.

Cornwall In deze test staat de Cornwall centraal aangezien de Heresy al ruimschoots in HVT besproken is door Marnix Bosman in de januari editie van vorig jaar. Denkt u bij Cornwall aan de Dickens-achtige streek in Engeland? Fout. Cornwall staat voor de beoogde luidsprekerplaatsing tegen een wall of in een corner. Deze luisprekers zijn bovenmodaal groot maar zijn gelukkig niet echt kritisch als het gaat om de plaats. Een kleine afstand tot de achterwand is al

voldoende en ook in de buurt van een hoek blijft het laag aangenaam. De Cornwall werd in 1959 ontworpen voor de inmiddels grote groep Heresy liefhebbers die meer laag wilden. Dat kon. Gewoon een kwestie van een grotere kast waar vervolgens de lage tonen eenheid uit de Klipschorn werd geschroefd. Zo eenvoudig? Ja en nee. Paul Klipsch, ontwerper dezes, ging altijd uit van een eenvoudige, op natuurwetten gestoelde basisgedachte bij al zijn ontwerpen om vervolgens ‘De Vondst’ aan zeer kritische luistersessies te onderwerpen en zo nodig aan te passen. Niet klinkende ideetjes eindigden zonder pardon in de open haard. De Cornwall bleef dat lot bespaard tot in 1990 het doek viel. Weliswaar had deze luidspreker een grote schare fans, de Heresy bleef het best verkopende model uit de Heritage range en in de winkel kon je op de plaats van een Cornwall wel drie luidsprekers kwijt van het inmiddels en vogue zijnde zuilmodel... Tel daarbij op dat door de grote naam en faam van Klipsch nog ontelbare Cornwall’s niet als hondenhok eindigden maar hun weg vonden via het tweedehands circuit. Vele brieven en zelfs een petitie van Cornwall-vrienden mochten niet baten. Tot in 2006 tot ieders verrassing Klipsch de gehele Heritage range onder handen nam en de Cornwall 3 wederom in de familie opnam. In deze Cornwall werd de nieuwe, almachtige 15 inch K33 woofer uit de Klipschorn geplaatst en leende de Heresy 3 haar compleet vernieuwde titanium midden- en hoge tonen eenheid. In feite koop je met de Cornwall 3 een luidspreker die er exact hetzelfde uitziet als eerdere edities maar op geen enkel punt hetzelfde is gebleven. De kast is van dikker en stijver MDF in plaats van hechthout. Het fineer werd ook dikker en beter en zoals al gezegd werd de techniek, tot en met de filters aan toe, volledig vernieuwd. De afmetingen bleven nagenoeg hetzelfde en eenmaal uitgepakt staan dan ook twee knapen van luidsprekers hongerig te wachten op muziek. De hoogte en diepte zijn tot daar aan toe; 90 centimeter hoog en 40

36  hvt - september 2008

HVT_0809_p036_037_R13.indd 36

08-08-2008 09:37:21

r twist? centimeter diep. Maar die breedte, 64 centimeter maar liefst, is bepaald niet gangbaar in onze verzuilde hifi samenleving. Kijk daarom voor aanschaf kritisch en objectief naar uw relatie. Geen relatie? Ga verder naar “dan luisteren”. Komt u tot de conclusie dat uw relatie wel een stootje kan hebben, ga over naar de voorbereidende fase en begin verveeld over de aanschaf van vleugel, piano, contrabas of ander muzikaal groots (vrouwen houden over het algemeen wel van muziekinstrumenten). Gooi het bij instemming vervolgens op voortschrijdend inzicht, laat alleen de folder zien en ga over tot aanschaf. Ga beslist niet vooraf met haar naar de winkel waar het contrast met de harde realiteit en de eveneens aanwezige boekenplankers te groot is. Toch nog oorlog? Er is gelukkig ook wisselgeld. Dankzij het rendement van 102dB voor één schamele Watt kunnen (niet moeten!) eventueel aanwezige monoblokken, model lastrafo, het veld ruimen om plaats te maken voor een kek buizenversterkertje. Toen ze ontworpen werden was er immers nog niets anders dan kleine buizenversterkertjes!

Dan luisteren Eerst inspelen, heel lang! Koud uit het schap klinkt het voor geen meter. De K33 woofer is zeer stijf opgehangen en heeft tijd nodig om (letterlijk) los te komen. Door het hoge rendement en stijve ophanging moet dit op een pittig luistervolume gebeuren aangezien er anders nauwelijks beweging voelbaar of zichtbaar is. Ook het midden en hoog hebben tijd nodig. Recht uit de doos blijft het geluid aan de luidsprekers plakken en klinkt nasaal. Daarna kan het luisteren pas echt beginnen. Zelf gebruik ik al geruime tijd Heresy’s 3 en rekende op een nog grotere dynamiek aangezien het rendement 3dB boven de 99dB van de Heresy uitkomt. Qua dynamiek zijn beide luidsprekers echter vergelijkbaar maar scoort de Cornwall dikke punten als het gaat om het verder doorlopende en beheerste laag en de algehele muziekbeleving. De Cornwall geeft met speels gemak weer. Niet arrogant, imposant of nonchalant maar met een precisie die ook op lage luisterniveau’s niets afdoet aan de optimale muziekbeleving. Ook op hoge, zeer hoge luisterniveau’s geeft de Cornwall geen krimp. Klipsch gaat prat op lage vervormingcijfers en dat hoor je. Ook opvallend is de snelle weergave van beide luidsprekers. Liefhebbers van laag die een sub willen combineren met de Heresy’s komen dan ook bedrogen uit. De meeste subs zijn niet snel genoeg en moeten helemaal voluit gezet worden omdat het rendement van deze luidsprekers hoog is. Natuurlijk heeft het klassieke kastontwerp ook nadelen. Op hoog volume voel je door handoplegging trilling in de kast die als kleuring hoorbaar en meetbaar zou moeten zijn. Vooral aan de bovenzijde

van de luidsprekers is dit effect voelbaar en lijken BB King en andere muziekmakers te kloppen om eruit te mogen. Gek genoeg ervaar je dit gehoormatig gelukkig niet zo. Hoe moet u het belang van dynamiek plaatsen? Ik zeg het altijd maar zo; als je in de winter langs een potdicht café komt, hoor je in een ooropslag dat er live gespeeld wordt, net zoals je op de VAD show op de gang vaak al kunt horen of er in de betreffende kamer iets moois staat te spelen of dat het niks is. Veel mensen luisteren te analytisch naar muziek en kopen dan ook een dito installatie. Zoals onze Fred Haanebeek bondig samenvat: “lammetjespap, er gebeurt niks!” Vaak met teleurstelling tot gevolg en het hele boeltje wordt na de gewenningsperiode ingeruild in een vlaag van cognitieve dissonantie (afgekort CD). Jammer, kostbaar en frustrerend. Voor mij staat vast dat de Cornwall en de Heresy echte muziekbeleving in je huis brengen op een indrukwekkende manier zonder indrukwekkend te willen zijn. Dan de keuze tussen deze twee; Wilt u laagweergave van topniveau en heeft u genoeg ruimte en budget, ga voor de Cornwall. Heeft u minder budget, minder ruimte of een minder buigzame echtgenote? Neem de Heresy. In beide gevallen zullen de buren waarschijnlijk denken dat u toch een piano hebt gekocht en niet onaardig kunt spelen! Kortom, Chapeau! Voor meer informatie Penhold B.V. tel. 0345 588 080 / www.lookenlisten.nl

Ps; hebben uw bronnen geen uitgangsregeling voor volume? Koop er dan direct Rothwell ingangsverzwakkers bij, aangezien het anders op tikkie twee al te hard gaat!

De Cornwall 3 is te beluisteren bij: Ruad HiFi, Almere Radio Roelandschap, Amersfoort Caridax Hifi, Amsterdam Sterk Audio & Video, Apeldoorn Meyran Audio Video, Beverwijk Olie en Olie, Den Haag Audiohome HiFi Studio, Eindhoven Hobo Enschede, Enschede Audio Artistiek, Groningen Home & Car Hifi, Oostrum Rookes-Rietman, Schalkhaar Audio Selectief, Sneek

hvt - september 2008  37

HVT_0809_p036_037_R13.indd 37

08-08-2008 09:37:24

- TEST -

LG Scarlet 42LG6000

De nieuwe hit-serie van LG AWARD

AWARD

AWARD

AWARD

AWARD

AWARD

AWARD

AWARD

AWARD

w w w. hv t. n l

De introductie in de reclames op TV deed bijna vermoeden dat er een nieuwe bioscoop film in première zou gaan, maar het ging om de LG SCARLET. Op de IFA 2007 in Berlijn kregen we bij een persconferentie van LG niets anders te horen dan dat zij voor het ene na het andere product de RED DOT DESIGN AWARD hadden gewonnen. Op dat moment vond ik het behoorlijk overdreven en vond ik het lijken alsof ik bij een persconferentie van RED DOT zat in plaats van bij LG. Maar met deze nieuwe SCARLET kun je echt niet om het fantastische design heen! Wat een geweldig mooie televisie om te zien en dan staat hij nog niet eens aan!

Davy van Loon

D

w w w. hv t. n l

w w w. hv t. n l

e aan/uit knop is een gat in de televisie waar je je vinger doorheen haalt en vervolgens schakelt de televisie aan of uit natuurlijk. Dit fenomeen noemt men een Touch Ring Sensor, geweldig om te zien. Verder is hij technisch voorzien van alle hedendaagse snufjes. Deze Full HD 1920x1080p LCD televisie heeft een opgegeven dynamische contrast ratio van maarliefst 50.000:1. Daarbij is hij ook Tru Motion 100Hz voor een altijd even strak weergegeven beeld ook bij snel bewegende beelden. De speakers zijn onzichtbaar maar zeker niet onhoorbaar. Van plat geluid kun je niet meer spreken. Bovendien heeft de 42LG6000 speciale filmmodi voor het weergeven van diverse uitzendingen zoals sport, tekenfilms,films etc. Met een druk op de knop worden alle instellingen optimaal aangepast voor een altijd juiste weergave. Bovendien kun je in het Expert Menu een aparte ISF Dag en Avond/Nacht stand instellen zodat je ook naar gelang de lichtsterkte in de omgeving altijd optimaal kunt genieten van het beste beeld. O ja,naast een gewone tuner beschikt de Scarlet ook nog over een DVB-T tuner voor ontvangst van Digitale TV van KPN en natuurlijk een ingebouwd CI-slot voor plaatsing van de module en kaart voor DVB-T ontvangst.

Aansluitingen Maar liefst vier HDMI 1.3 aansluitingen, als je dan nog tekort komt dan weet ik het ook niet meer. Daarnaast is het nog mogelijk om gebruik te maken van een component aansluiting, twee scartaansluitingen, een VGA aansluiting voor de PC, PC-audio ingang voor het geluid van de PC, Composiet

w w w. hv t. n l

w w w. hv t. n l

w w w. hv t. n l

w w w. hv t. n l

w w w. hv t. n l

w w w. hv t. n l

video, S-video, USB 2.0 en dan ook nog RS232 voor installatie in een beheersysteem. Bijna teveel om op te noemen. Bovendien beschikt de televisie over HDMI CEC hiermee kun je meerdere HDMI aangesloten apparaten met slechts één afstandsbediening bedienen.

Beeldkwaliteit Vaak denkt men bij het zien van een dergelijk mooi afgewekte televisie dat ze het vooral van het design moeten hebben. Maar onze test bewijst het tegendeel, de kleuren zijn mooi in balans zelfs de secundaire kleuren waren goed af te stellen. Net niet het volledige bereik in onze opstelling maar een plaatje om te zien! Bovendien is het beeld erg scherp. We zijn erachter dat je het beste de televisie kunt instellen in het Expert Menu met de instellingen: Trumotion ->Laag en Real Cinema-> Aan. Hiermee heb je met een 1080p/24p Blu-ray weergave het mooiste beeld! Dus niet alleen qua design maar ook qua beeldkwaliteit een schitterende TV om te zien.

Conclusie De uitspraak het oog wil ook wat, komt bij deze LG Scarlet volledig tot zijn recht. Want aan of uit, de LG Scarlet is altijd een schoonheid om te zien. Zelfs de achterzijde van de televisie is (en dat is uniek) het bekijken waard zoals dat afgewerkt is. Design en techniek hebben bij deze televisie een bijna perfecte mix gevonden. Kortom, Scarlet is om verliefd op te worden!

38 hvt - september  2008

HVT_0809_p038_039_R4.indd 38

08-08-2008 09:41:20



LG Scarlet 42LG6000 AWARD

AWARD

w w w. hv t. n l

Formaat Merk TV Typenummer TV LCD /Plasma Prijs

42-inch / 106 cm LG 42LG6000 LCD € 1.299

TEST RESULTATEN Beeldweergave Kleur Scherpte Kijkhoek Videoprocessing HD Noise Reduction HD Video Resolution Loss Video Reconstruction Film Resolution Loss Film Resolution Loss Stadium Score beeldweergave Totaal Gebruik Aansluitmogelijkheden Kostprijs Opstelmogelijkheden Score gebruikersgemak Totaal Bediening Apparaat Afstandsbediening Menu Score bediening Totaal Totale uitrusting

8 8 9 8 10 9 6,5 7

8,2 9 8 7,5 8,2 8 8 7,5 7,8 9

Videoprocessing - HQV Benchmark test

Afwerking Eindcijfer

Overige extra’s Standby Energieverbruik Energieverbruik Draaibare tafelstandaard

10 8,3

TECHNISCHE SPECIFICATIES Resolutie Beeldscherm diagonaal Contrast (opgave fabrikant) Lichtopbrengst in cd/m2 Responssnelheid display Kijkhoek Afmetingen BxHxD* mm Gewicht** Tuner Picture in Picture*** HDMI aansluitingen SCART aansluitingen Component aansluitingen Composiet Video aansluiting S-Video aansluiting Overige aansluitingen Luidsprekers (watt) Geluidsmodus Audio Uitgang Hoofdtelefoon aansluiting EPG Zender/Favorieten lijst Teletekst Klok Sleeptimer Inschakeltimer Kinderbeveiliging Omgevingslichtsensor

w w w. hv t. n l

1920 x 1080 FULL HD 42-inch / 106cm 50.000 : 1 500 4 milliseconden 178° 80.8 x 747 x 1037.8

w w w. hv t. n l

USB 2.0 aansluiting ? 230 Watt Ja

Ondersteuning resoluties AWARD 576i AWARD Ja w w w. hv t. n l 480p w w w. hv t. n l Ja 576p Ja 1080i Ja 720p Ja 1080p Ja 1080 /24p Ja

Analoog / DVB-T Ja Ja, 4x HDMI 1.3 Ja, 2x Ja, 1x Ja, 1x Ja, 1x VGA, PC audio in 2 x 10 watt Bioscoop,Game,Sport Ja, 3,5mm Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja Nee

AWARD

AWARD AWARD Meetresultaten w w w. hv t. n l w w w. hv t. n l Gemeten kleurtemperatuur Balans kleuren na afstelling Gemeten kleurenbereik

AWARD w w w. hv t. n l

AWARD w w w. hv t. n l

* Afmetingen exclusief tafelstandaard ** Gewicht zonder tafelstandaard *** PIP= Picture in Picture PAP= Picture and Picture

Meetresultaten na kalibratie 1

2

3

6

5

4

Gamma 1,91

Eindcijfer van de test is als volgt opgebouwd: Beeld + Videoprocessing 70% - Gebruik 10% - Bediening 10% - Uitrusting 5% - Afwerking 5% 1= CIE-chart / 2=Kleurenhistogram / 3= kleurtemperatuur / 4= luminance / 5= primaire kleuren / 6= kleurtempatuur in graden Kelvin

Deze test wordt mede mogelijk gemaakt door: hvt - september  2008  39

HVT_0809_p038_039_R4.indd 39

08-08-2008 09:41:22

HI_0809_p040_ADV_Beeld&Geluid.indd 3

08-08-2008 09:50:00

Boston Acoustics Horizon Solo

Ivo Kroone

- TEST -

•TEST •TES ST

ST •TEST • •TE

TEST • TEST T•

aanbevolen Boston Acoustics Horizon Solo

TES ST • T •TE TE

Droomr adio Een klokradio is te halen bij de koopjeswinkel om de hoek. Voor een paar euro is daar een prima wekker te vinden die iedere ochtend inluidt met muziek. Maar de echte HiFiliefhebber stelt hogere eisen. Zelfs een wekkerradio moet het best mogelijke geluid geven en moet zich bedienen van de meest geavanceerde techniek. Voor hen introduceert Boston Acoustics nu de ‘Horizon Solo’.

P

robeer eens vanuit bed op de klok te kijken. Vaak zijn de cijfers een kwartslag gedraaid en maakt het extra lastig om ze met een nog niet helemaal heldere geest af te lezen. Daarom bedient deze Horizon Solo zich van een bijzonder ontwerp: een schijf met daarop het display en alle knoppen is draaibaar. Om te passen in iedere slaapkamer levert Boston frontjes in verschillende kleuren, maar deze worden niet standaard meegeleverd. Op de website worden de beloofde grilles wel voor losse luidsprekers aangeboden, maar (nog?) niet voor deze ‘Horizon Solo’. Op de schijf zijn vijf knoppen te vinden waar-

mee de AM/FM tuner wordt bediend en twee wektijden zijn in te stellen. De bediening vraagt de nodige gewenning, want een aantal knoppen combineert met een druk- en draaimogelijkheid verschillende functies. Gezien de stevige prijs van dit toestel is de geboden techniek opmerkelijk eenvoudig. De klok wordt met de hand ingesteld, hier geen slim radiografisch contact met de atoomklok. De gebruiker moet de radiozenders zelf zoeken, Boston voorziet niet in een scan-functie of RDS. Wie kent anno 2008 nog alle zenders met hun FM frequentie uit het hoofd? Ondanks de beloofde ‘precision tuner, pulls even the weakest

stations’ valt de ontvangstkwaliteit tegen. Het toestel is niet voorzien van een telescoopantenne, maar wordt geleverd met een simpele draadantenne. Het is aan de koper deze antenne zelf te installeren op de meest gunstige plaats. Daarmee is de ontvangst van dit toestel in de praktijk minder goed en vooral storingsgevoeliger dan die van andere geteste tafelradio’. Wanneer eenmaal correct is afgestemd op een zender is de geluidskwaliteit onwerkelijk goed. Uit de compacte behuizing tovert Boston een vol en helder geluid dat bovendien uitzonderlijk krachtig is. Desgewenst kan deze Horizon Solo zelfs de meeste vaste slaper met muziek op concertvolume wekken. Tegelijkertijd wekt het apparaat de slaper voorzichtig: de radio begint zachtjes te spelen en het volume neemt langzaam toe. Niemand wordt ruw uit de slaap gewekt door een radio die plotseling luid begint te spelen. Wie langer wil slapen hoeft slechts de rand van het toestel aan te raken. De radio zwijgt dan tien minuten, waarna opnieuw het weksignaal klinkt. Hier is rekening gehouden met vaste slapers en notoire ochtendmensen! Prijs van de Horizon Solo is € 149. Voor meer informatie www.Boston Acoustics.com

hvt - september 2008  41

HVT_0809_p041_R15.indd 41

08-08-2008 09:51:03

LUISTER EENS! 1

E6G69>C>BDC>IDGk*

Compacte tweeweg basreflex luidspreker geschikt voor versterkers van 15 tot 100 Watt. Met 25 mm PTD titanium dôme tweeter met ferrofluid koeling en 165 mm woofer met ICP conus, waarin een kegel zorgt voor correct fasegedrag. Frequentiebereik 56 Hz-20 kHz. In kersen uitvoering. Afm. (hxbxd) 343x203x311 mm. Art.nr. 22623 Prijs per stuk excl. standaards

219

21

E6G69>IDGk*

2

4

1

Zeer compacte, hoog-efficiënte tweeweg luidspreker met een opmerkelijk heldere en krachtige weergave. Geschikt voor versterkers van 15 tot 80 Watt. Frequentiebereik 90 Hz-20 kHz, ± 2dB. Afm. (hxbxd) 277x165x258 mm. In kersen uitvoering, de standaard is optioneel. Art.nr. 23984 Prijs per stuk excl. standaards

149

3 3

E6G69>IDG,k*

Vloerstaande 2,5-weg luidspreker met SuperDrive technologie voor een krachtige, heldere weergave. Geschikt voor versterkers van 15 tot 180 Watt continu, nominale belastbaarheid 130 Watt. Afm. (hxbxd) 938x165x298 mm. Uitvoering kersen. Wordt geleverd incl. spikes. Art.nr. 24004 Prijs per stuk

399

Luidsprekers van het Canadese merk Paradigm bieden bijzonder veel waar voor hun geld. De SuperDrive technologie zorgt voor een bijzonder hoog rendement, waardoor de luidsprekers ook bij een betrekkelijk kleine versterker uitstekend functioneren. De geringe kleuring, bijzonder transparante klank en grote precisie van de Paradigm Monitor v.5 serie hebben al vele muziekliefhebbers overtuigd. Kom naar Raf voor een verhelderende demonstratie!

4

E6G69>IDG.k*

Vloerstaande 2,5-weg luidspreker met een bijzonder krachtig geluid. Frequentiebereik 51 Hz-20 kHz ± 2dB, geschikt voor versterkers van 15 tot 200 Watt. Afm. (hxbxd) 1023x190x336 mm. Uitvoering kersen. Wordt geleverd incl. spikes. Art.nr. 24007 Prijs per stuk

499

RAF: DE BESTE SPECIAALZAAK MET DE BESTE PRIJZEN.

RAF Amsterdam

020 54 11 300

Alleen bij RAF: de grootste keuze uit de beste merken, eigen technische dienst en bezorgservice, professionele voorlichting en aan-huis installeren. RAFGEPRIJSD: de prijzen bij Raf zijn gelijk aan die van onze concurrenten. En soms zelfs lager. Vergelijkt u maar. Dat doen wij ook!

Info / bestellijn voor verzending door heel Nederland:

020 54 11 345

Rijnstraat 139-168 RAF Hilversum RAF Kampen RAF Utrecht

035 62 50 400 038 33 11 844 030 23 60 200

Langestraat Oudestraat Vredenburg

77-92 237-239 40

Voor alle info: www.raf.nl

| HIFI | VISUAL | PERSONAL AUDIO | COMPUTER | TELECOM | DIGITAAL FOTO |

1695_hvt 220x285 paradigm.indd 1 HI_0809_p042_ADV_RAF1.indd 3

15-02-2008 15:40:47 08-08-2008 10:05:39

- Achtergrond -

De Nederlandse Edison In 1963 introduceerde Philips de Compact Cassette. En als een heldere echo van die klapper bracht het elektronicaconcern in 1983 de Compact Disc op de markt. Weinig mensen weten dat de man achter het cassettebandje en de CD één en dezelfde is. Ir. Lou Ottens is een volslagen onzichtbare grootheid. Maar de vruchten van zijn geest slingeren rond in zo’n beetje elk huishouden ter wereld waar men zich de luxe van elektriciteit of batterijen kan veroorloven. Fanta Voogd

H

et is naargeestig herfstweer. De laatste meters naar het huis van Lou Ottens – in een bos niet ver van Eindhoven – leiden over een onverhard pad. Romantische gedachten over een zonderlinge, maar geniale uitvinder in de traditie van prof. Prlwytzkofski en de Graaf van Rommelgem verdwijnen meteen als hij in de deuropening verschijnt. Er is niets wereldvreemds aan de 82-jarige Ottens. De typering ‘Nederlandse Edison’ wijst hij resoluut van de hand. “Het is niet zo dat je als Edison opeens van alles uitvindt. Je doet het samen. In Hasselt hebben we met tien à twaalf mensen aan de ontwikkeling van de cassette gewerkt. En bij de ontwikkeling van de CD zijn, van het begin af, acht mensen betrokken geweest. Maar hoeveel mensen in totaal daaraan hebben bijgedragen – inclusief de toeleveranciers – daar heb ik geen kijk op. Ik denk dat het om honderden gaat.” Ottens’ verdiensten liggen eerder op het gebied van de juiste toepassingen en combinaties van bestaande technieken, en op een scherpe blik op de markt, dan dat hij een uitvinder pur sang is. Toch hoort hij onmiskenbaar thuis in het rijtje: Thomas Edison – phonograph (1877), Emile Berliner – grammofoon (1887), Valdemar Poulsen – magnetische opnames (1899), Fritz Pfleumer – geluidsband (1928), Peter Goldmark – langspeelplaat (1948) en derhalve Lou Ottens – cassettebandje (1963) en CD (1983). Ottens kon in 1952 gelijk na zijn studie aan de TH van start bij PhilipsEindhoven. In 1957 werd hij overgeplaatst naar de pas geopende fabriek aan de Kempische Steenweg in het Belgisch-Limburgse Hasselt. Vanaf 1960 werkte hij er bij de nieuwe afdeling Productontwikkeling. Het eerste succes van Ottens’ afdeling was een relatief goedkope, draagbare bandrecorder. Van de Philips EL3585 zijn er in het begin van de jaren ’60 een miljoen verkocht. Historisch gezien is Ottens op de juiste trein gestapt. Vanaf zijn bemoeienis met de draagbare bandrecorder is zijn carrière verbonden gebleven aan

het streven van de industrie, dat in retrospectief moet worden beschouwd als de grote aanjager van de technische innovatie van de afgelopen decennia: miniaturisering. In de jaren zestig echter zag men het streven naar steeds kleinere apparatuur toch nog vooral als ‘spielerei’, interessant voor de groeiende jongerenmarkt. Pas later kwam het besef dat compacte elektronica, behalve handig, per kubieke centimeter ook ‘slimmer’ is. “De Philips-fabriek in Wenen maakte grote spoelenrecorders. Ze waren in Wenen gespecialiseerd in duurdere apparaten. In Hasselt richtten we ons op goedkopere apparatuur. Er was sprake van soort interne concurrentie tussen beide fabrieken”, aldus Ottens. In 1961 besloten Philips en Grundig in de Weense fabriek gezamenlijk een cassetterecorder van hoge kwaliteit te ontwikkelen, bestemd voor het gebruik in de huiskamer. Noch Grundig-directeur Max Grundig, noch de technici in Wenen wisten dat tegelijkertijd de afdeling van Ottens in Hasselt een draagbare cassetterecorder ontwikkelde. Hier neemt de ontstaansgeschiedenis van de Compact Cassette een dramatische wending. Eind jaren ’50 was de markt onmiskenbaar rijp voor de geluidscassette. Er bestonden al verschillende, niet erg succesvolle systemen. Het Philips/Grundig-samenwerkingsverband in Wenen borduurde voort op een Amerikaans systeem met één spoel (CBS). Philips-Hasselt kreeg in 1959 een licentiecontract aangeboden om de tweespoelige-RCAcassette over te nemen. ‘ “Die RCA-cassette was een aardig ding. Maar hij was niet geschikt voor batterijen. Veel te groot. Bovendien liep hij vast als je een tijdje spoelde. Wij waren betoverd door het idee om alles zo klein mogelijk te maken. Klein betekent draagbaarheid, laag energieverbruik en lage kosten. Drie eigenschappen die zeer aantrekkelijk zijn voor de klant.” Philips-Hasselt besloot een verkleinde variant van het RCA-systeem te

hvt - september 2008  43

HVT_0809_p043_045_R15A.indd 43

08-08-2008 09:56:08

De Nederlandse Edison

ontwikkelen, met een smalle tape zoals in het CBS-systeem. Om de omvang van het nieuwe apparaat te bepalen, had een Ottens een houten blok laten zagen. Dat model is bepalend geweest voor uiteindelijke omvang van de eerste cassetterecorder (EL3300) en ook voor de omvang van de cassette. “Het was gewoon een stuk van een houten balk, of zo. Het moest in mijn jaszak passen.” Mogelijk zwerft dat museumstuk nu nog ergens langs ‘s heren wegen. Ottens: “In 1960 had ik met mijn 2CV een lekke band. Toen heb ik dat houtblok gebruikt om te voorkomen dat de auto van de krik zou vallen, maar ik heb hem langs de kant van de weg vergeten.” Toen de Hasseltse cassette vaste vormen kreeg, begon er iets te knagen bij Ottens en zijn collega’s. “Wij zouden in augustus 1963 het systeem introduceren op de Funkausstellung (IFA) in Berlijn. In mei of juni vroegen we ons af of het geen tijd was om Max Grundig in te lichten. Om met de billen bloot te gaan. We hebben toen de grote baas van Radio, Grammofoon en Televisie in Eindhoven geadviseerd om dat te doen, maar men bepaalde dat het niet nodig was. Het Weense systeem was immers voor een totaal ander marktsegment bestemd. Uiteindelijk is Max Grundig een paar weken voor de Funkausstellung op de hoogte gebracht. Grundig verklaarde ons meteen de oorlog. Hij maakte een eind aan de samenwerking in Wenen. En gaf zijn productontwikkelaar opdracht om de ‘Doppelt Cassette’ te ontwerpen. Hij zou ons wel even een poepie laten ruiken.” Hoe moet dit verhaal in de geschiedenisboekjes komen? Had Philips Grundig niet veel eerder op de hoogte moeten stellen? Heeft Philips het spel wel eerlijk gespeeld? “Dat zijn legitieme vragen,” zegt Ottens. “Maar Philips heeft zich aan de afspraken gehouden en is gewoon doorgegaan met de samenwerking in Wenen. En onze Compact Cassette was echt een heel ander product. We voelden ons wel ongemakkelijk. Maar het is te gemakkelijk om te zeggen dat we verraaiers zijn geweest. Hoewel Max het wel zo zou hebben ervaren. Die dacht dat we hem opzettelijk op het verkeerde been hadden gezet.” Heeft Ottens de indruk dat de Philips-directie een doelbewuste strategie heeft uitgestippeld door twee fabrieken onafhankelijk van elkaar te laten werken aan de ontwikkeling van de geluidscassette?

Dat er sprake is geweest van een…uh…ragfijn spel, om met Marten Toonder te spreken? “Nee, dat denk ik niet. Wij hebben ook nooit van hogerhand opdracht gekregen om een cassette te ontwikkelen. We zijn op eigen initiatief verder gaan prutsen, toen we erachter kwamen dat die RCA-cassette niet goed was.” De Doppelt Cassette (DC International) waarmee Grundig in 1965 op de proppen kwam, was een kopie van de Compact Cassette, maar dan een tikje groter. Ook de Japanse concurrenten brachten imitaties op de markt. Elk op eigen formaat. In 1966 trok Ottens met de commerciële productmanager Gerrit Gazenbeek naar Japan, om aan een tiental fabrikanten een standaardisatiemodel voor te leggen. De gestandaardiseerde cassette mocht de concurrentie overnemen zonder betaling van royalties. Wat betreft de afspeelapparatuur zou men wel royalties moeten betalen, voor het Philips-patent op de opname/weergavekop die in de cassette duwt. Toen Ottens zijn voorstel deed aan Norio Ohga, het hoofd van Sony’s audio-afdeling, kreeg hij te horen dat Grundig een week eerder langs was geweest om zijn systeem helemaal gratis aan te bieden. Ohga maakte slim gebruik van de Europese ‘oorlog’ en overtuigde Philips ervan ook de licentie voor de afspeelapparatuur gratis aan te bieden. 45 jaar later typeert Ottens de reactie van Max Grundig als ‘wraak’, en Ohga’s houding als ‘bluf’. De rest van het verhaal is bekend. Het een na het andere elektronicaconcern nam het Philips-systeem over. Ook Grundig. Het enige overgebleven concurrerende systeem, de Amerikaanse 8-track, dolf uiteindelijk ook het onderspit. Het Philips-systeem toonde zich flexibel in twee richtingen. Enerzijds bleek het ook geschikt voor hoogwaardig gebruik in de huiskamer. Eind jaren ‘60 kwam de eerste stereo-cassetterecorder op de markt. In de jaren ’70 werden de tape en de recorder steeds verder geperfectioneerd. Anderzijds zette het proces van miniaturisatie door met de komst van de Sony-Walkman (1979). Wanneer we kijken naar aantallen en naar verspreiding over de wereld is de triomftocht van het cassettebandje veel indrukwekkender dan die van de grammofoonplaat een paar decennia eerder. De Derde Wereld heeft het schellak- en vinyl-tijdperk goeddeels overgeslagen. De komst van het cassettebandje heeft niet alleen geleid tot een ongekende democratisering van de muziekbeleving, maar ook van de productie. Volgens een serieuze schatting uit 1999 bedraagt het wereldwijde aantal verkochte cassettebandjes, bespeeld en onbespeeld, 50 à 100 miljard. Er wordt vaak beweerd dat Philips goed is in het verzinnen van dingen, maar niet in het verzilveren daarvan. Philips heeft niets verdiend aan licenties voor de cassette en de cassetterecorder en was ook geen marktleider. Ottens verontwaardigd: “Dat waren we eerst wel! En we maakten 30 procent netto winst op die apparaten.” Ottens benadrukt dat Philips enorm heeft geprofiteerd van de door

44 hvt - september 2008

HVT_0809_p043_045_R15A.indd 44

08-08-2008 09:56:14

het bedrijf geïnitieerde standaardisatie. “De markt zou nooit zo groot zijn geworden, als er geen standaardisatie was geweest. Ook al heb je maar 10 procent van de markt, dan levert altijd meer op dan een groter aandeel op een versnipperde markt.” Tussen 1972 en 1979 was Ottens, als directeur van de divisie Audio in Eindhoven, verantwoordelijk voor de ontwikkeling van de Compact Disc. De CD is een succesvolle nakomeling van de volslagen mislukte Video Long Play (VLP). Al in een vroeg stadium van de ontwikkeling van de beeldplaat besefte Philips dat het zich ook prima leende voor audio. Het gebruik van laser-technologie bood uitzicht op een betere geluidskwaliteit, en op een geluidsdrager die minder had te lijden van slijtage dan de grammofoonplaat. Lou Ottens besefte dat de muziekindustrie niet zat te wachten op een geluidsdrager van het formaat van de VLP (elpee-formaat). “Wat moet je met een plaat waarop 48 uur audio past. Wij wisten dat de platenindustrie niet geïnteresseerd was in meer dan een uur muziek. Dus toen heb ik in de loop van 1972 een paar mensen bij elkaar gezet, die proefjes deden met een kleinere schijf. De opdracht was: probeer het eens met een 7-inch plaatje, het formaat van een singletje.” Ook met deze innovatie zette Ottens weer in op een zo compact mogelijk systeem. “De gaslaser van de VLP-speler was te duur en nooit klein genoeg voor het kleinere apparaat, dat ons voor ogen stond. Dus toen hebben we een beroep gedaan op de research-afdeling, die al bezig was met het ontwikelen een solid state laser.” Experimenten wezen uit dat de nog analoge voorloper van de CD, met putjes van diverse omvang, te veel ruis gaf om te kunnen concurreren met de grammofoonplaat. “Toen kwamen we tot de conclusie dat we geen keuze hadden,” zegt Ottens. “We moesten digitaal. Ik denk dat dat in 1976 was. Toen zijn we met behulp van research gaan digitaliseren. In 1978 hadden we een model dat we konden demonstreren voor de Raad van Bestuur.” Een op internet circulerende urban myth luidt dat de Nederlandse oorsprong van de CD is af te lezen aan zijn formaat: zo groot als een bierviltje, met een gat als een dubbeltje. “Flauwekul”, zegt Ottens. De eerste door Philips ontwikkelde CD was 11,5 centimeter. Men had er bewust voor gekozen hem in diameter ongeveer zo groot te maken als de geluidscassette. Zoals ook de naam Compact Disc een weloverwogen verwijzing was naar de succesvolle Compact Cassette. “Mijn laatste activiteit voor de audio-afdeling van Philips is dat ik in maart ’79 met een clubje naar Japan ben gereisd om de CD te demonstreren. Met mijn commerciële collega Joop van Tilburg en Joop Sinjou en Hans Mons voor de techniek. In feite is dat een herhaling geweest van de reis die we in ’66 maakten met de cassette.” Is Ottens

nooit bang geweest dat de Japanners een zelfde soort verrassing in petto hadden, als Philips destijds voor Grundig? “Nee, de Japanse industrie dat is één grote pot met pieren. Tijdens die reis werd wel duidelijk dat er geen schijn van kans was dat zij het onderling eens zouden worden over een standaard. Of dat zij gezamenlijk iets zouden ontwikkelen dat beter was dan dat van ons. Japanners hebben zich nooit iets van standaardisatie aangetrokken. Ik word daar erg kwaad over. Nog altijd.” Vrolijk: “Moet je eens kijken hoeveel stekkertjes er zijn. Of usbstekers. Een kleiner cameraatje? Daar gaat dan hupsakee weer een ander batterijtje in. Kan ze niks schelen.” Nog tijdens het bezoek aan Japan kreeg de Philips-delegatie van Sony het aanbod om het systeem verder samen te ontwikkelen. Sony heeft onder meer een beslissende invloed gehad op het uiteindelijke formaat van de CD: 12 centimeter, in plaats van de 11,5 centimeter die Ottens had bedacht. Het verhaal gaat dat Norio Ohga, inmiddels vice-president van Sony, erop zou hebben gestaan dat het schijfje groot genoeg zou zijn voor Beethovens Negende Symfonie. Ottens haalt zijn schouders op. “De versie van de Negende van Beethoven die ik hier in huis heb, is korter dan een uur en had makkelijk op een CD van 11,5 centimeter gepast. Dus ik denk dat die verklaring apocrief is.” Andere oud-Philips ingenieurs hebben beweerd dat de wens het schijfje iets groter te maken, een weloverwogen vertragingsactie van Sony was, om op het moment van introductie wat sterker te staan ten opzichte van Philips. Ottens houdt zich wijselijk op de vlakte: “Daar kan ik niet goed over oordelen, want toen was ik er niet meer bij betrokken.” Sony bracht het systeem op 1 november 1982 op de markt. Philips volgde op 1 maart 1983. Na zijn trip naar Japan kreeg Ottens promotie. Als directeur van de divisie Video kreeg hij de verantwoordelijkheid over de verdere ontwikkeling van het videosysteem V2000, dat later falikant zou floppen. “V2000 was een superieur ontwerp. Dat kan best wezen, maar het was te duur. En het kwam te laat op de markt. Ik denk wel eens: ik had die laatste promotie niet moeten accepteren, toen ik ontdekte hoe mis het was met die videorecorder. Ik had eigenlijk moeten zeggen: geef mijn portie maar aan fikkie. Maar dat doe je niet… Uit een soort samenhorigheidsgevoel.”

hvt - september 2008 45

HVT_0809_p043_045_R15A.indd 45

08-08-2008 09:56:17

DvD Dick Steffens

B l u - r a y

Elton 60 / Live in Madison Square Garden

First Knight

Walk Hard

Regisseur: Jerry Zucker

Regisseur: Jake Kasdan

Natural Born Killers

Remember That Night

Ondertitel: o.a. Nederlands

Ondertitel: o.a. Nederlands

Regisseur: Oliver Stone

Regisseur: David Mallet

Regisseur: David Mallet

Beeldformaat: 1.85:1

Beeldformaat: 16:9

Ondertitel: o.a. Nederlands

Ondertitel: o.a. Nederlands

Ondertitel: o.a. Engels

Geluid: **** / 5.1 Dolby

Geluid: ***** / 5.1 Dolby Digital

Beeldformaat: 1.85:1

Beeldformaat: 16:9

Beeldformaat: 1.78:1

Digital+DTS

Surroundmix: ****

Geluid: **** / 5.1 Dolby TrueHD

Geluid: ***** / 5.1 Dolby

Geluid: **** / 5.1 Dolby Digital

Surroundmix: ****

Beeldkwaliteit: **** BR

Surroundmix: ***

Digital+Dolby TrueHD 5.1

Surroundmix: ***

Beeldkwaliteit: ***** BR

Film: ****

Beeldkwaliteit: ***** BR

Surroundmix: *****

Beeldkwaliteit: ***** BR

Film: ***

Speelduur: 96 minuten

Film: **

Beeldkwaliteit: ***** BR

Film: ****

Speelduur: 112 minuten

Sony Pictures:

Speelduur: 119 minuten

Film: *****

Speelduur: 2 uur en 18 minuten

Sony Pictures:

Extra’s: Complete songs & com-

Warner Bros:

Speelduur: 313 minuten

Universal: 46793

Extra’s: trailer

mentaren

Extra’s: Soundtrack en com-

EMI:

Extra’s: o.a. songselectie

Genre: Drama

Genre: Komedie

mentaren

Extra’s: Bonus DVD

Genre: Popmuziek

Starring: Sean Connery, Richard

Starring: John C. Reilly, Jenna

Genre: Actiefilm

Genre: Popmuziek

Starring: Elton John

Gere & Julia Ormond

Fischer & David Krumholtz

Starring: Woody Harrelson, Ju-

Starring: David Gilmour

liette Lewis & Tommy Lee Jones

Ter gelegenheid van zijn zestigste verjaardag vergastte Elton John op zondag 25 maart 2007 zijn fans in het beroemde New Yorkse Madison Square Garden theater op een prachtig concert. De muziektempel was tot aan de nok toe gevuld. Bijna alle successen uit zijn imposante carrière vindt u op deze blu-ray schijf terug. Heel aardig is dat Mr. John favorieten als -Levon- en -Take me to the pilot- in een andere dan standaard uitvoering ten gehore brengt. Een onmisbaar document voor zijn vele fans. Meer dan twee uur kijkplezier in high definition kwaliteit.

Na lang wikken en wegen, besluit Guinevere haar geliefde dorp te verlaten om te trouwen en verder als gemalin van Koning Arthur door het leven te gaan. Onderweg naar Camelot wordt ze met haar gevolg overvallen door Malagant, een afvallige ronde tafel ridder. Gelukkig weet de boeren zwaardvechter Lancelot haar te ontzetten en kan ze de reis naar Koning Arthur vervolgen. Voor zijn getoonde moed besluit de vorst Lancelot tot ridder te slaan en hem aan de ronde tafel te laten plaatsnemen. Als Arthur ontdekt dat Guinevere en Lancelot verliefd op elkaar zijn, heeft dat grote gevolgen voor Camelot. Geen super film, maar toch zeker boeiend.

Walk Hard beschrijft het leven van de muzikant Dewey Cox. Nadat de jonge Dewey een oude bluesmuzikant op zijn gitaar hoort spelen, weet hij het zeker. De jongeman wil een beroemde popster worden. Hij is bereid om daarvoor alles op zij te zetten. Een turbulent leven als popidool met alles wat daarbij hoort, is het gevolg. Drie huwelijken en maar liefst 22 kinderen en ontelbare minnaressen passen exact in zijn levensstijl. Wanneer hij ook nog Elvis Presley tot zijn vriendenkring weet te krijgen, is zijn imago gemaakt. Een film om van te genieten, niet alleen door de prachtige muziek maar ook door het boeiende verhaal.

Mickey en Mallory Knox zijn gestoorden van de ergste soort. Overal waar ze verschijnen, laten ze een spoor van geweld achter. Op een lijk meer of minder wordt niet gekeken. Kortom, het is een stel seriemoordenaars. Wayne Gale, maker van het populaire televisieprogramma American Maniacs, besteedt tijdens zijn uitzendingen veel aandacht aan deze gangsters. Kijkcijfers zijn daarbij een belangrijke drijfveer. Als de Knoxen uiteindelijk gepakt worden, ziet Wayne zijn kans schoon. Hij besluit om ze in de gevangenis te interviewen. Dit is een gewelddadige, maar ook enigszins merkwaardige film. In de regel ben ik een liefhebber van Tommy Lee Jones, maar dit is niet mijn smaak.

De Royal Albert Hall heeft kennelijk iets magisch. Ze lijkt de artiesten tot het absolute maximum te inspireren en naar het allerhoogste niveau te stuwen en daarbij het publiek te begeesteren. Met de bonus DVD mee krijgt u maar liefst 313 minuten muziek plus documentaire voorgeschoteld. En wat een band heeft Gilmour om hem heen! Zijn oude Floyd-maatje Richard Wright, maar ook mensen als Phil Manzanera en Dick Parry liegen er natuurlijk niet om. Maar wat te denken van ‘special guests’ als Crosby, Nash en David Bowie. Floydliefhebber wees eens eerlijk; deze vijfentwintig songs van Arnold Laine tot On An Island en van Comfortably Numb tot Castellorizon kun je toch niet missen?

46  hvt - september 2008

HI_0809_p046_047_DVD_R16.indd 46

08-08-2008 10:08:35

DvD Voor de recensies wordt o.a. gebruik gemaakt van: Projector Marantz VP12 S4 Projecta VariVision Electrol projectie scherm Vogels ppc 230 projector plafond bevestiging

Oral Fixation Tour

The Devils Own

Alibi

Centennial

Regisseur: Nick Wickham

Regisseur: Alan J. Pakula

Regisseur: Johan Nijenhuis

Regisseur: Harry Falk & Paul

Ondertitel: o.a. Nederlands

Ondertitel: o.a. Nederlands

Beeldformaat: 1.85:1

Krasny

Beeldformaat: 16:9

Beeldformaat: 16:9

Geluid: **** / 5.1 Dolby

Ondertitel: o.a. Nederlands

Geluid: **** / 5.1 Dolby Digital

Geluid: ***** / 5.1 Dolby

Digital+DTS

Beeldformaat: 1.33:1

Surroundmix: ***

Digital+Dolby TrueHD 5.1

Surroundmix: ****

Geluid: *** / 2.0 Dolby Digital

Beeldkwaliteit: ***** BR

Surroundmix: ****

Beeldkwaliteit: *** BR

Beeldkwaliteit: **

Film: ****

Beeldkwaliteit: **** BR

Film: ***

Film: ****

Speelduur: 120 minuten

Film: ****

Speelduur: 89 minuten

Speelduur: ruim 20 uur

Sony/BMG:

Speelduur: 111 minuten

Warner Bros:

Universal:

Extra’s: Bonus CD

Sony Pictures:

Extra’s: Bloopers en verwij-

Genre: Westerndrama

Genre: Popmuziek

Extra’s: Trailer

derde scènes

Starring: Robert Conrad,

Starring: Shakira

Genre: Thriller

Genre: Komedie

Barbara Carrera & Richard

Starring: Harrison Ford,

Starring: Georgina Verbaan,

Chamberlain

Ruben Blades & Brad Pitt

Egbert-Jan Weeber & Achmed

Al weer heel wat jaartjes draait de fraai ogende dame in het popcircuit mee. Kon ze eerst voornamelijk tienermeisjes bekoren, inmiddels heeft ze met haar doorzettingsvermogen, charme en niet te vergeten haar onmiskenbare kwaliteiten een beduidend groter publiek weten te bereiken. Latijnse songs combineren met toegankelijke popmuziek leveren haar een welverdiende waardering op. Tijdens de Oral Fixation Tour zingt ze voornamelijk Spaanstalige songs. Schitterend is het nummer La Tortura waarin de immens populaire Alejandro Sanzl haar bijstaat. Uiteraard vergeet ze haar hit Whenever Wherever niet te zingen. Een heerlijk concert om naar te kijken, want per slot van rekening kan ze ook nog eens fantastisch dansen.

Akkabi

Harrison Ford kruipt in de huid van de New Yorkse politieman Tom O’Meara. O’Meara is vasthoudend, enigszins rechtlijnig, maar bovenal onkreukbaar en eerlijk. Als op een dag Devaney, een Ierse bouwvakker zijn territorium binnenkomt met een aanbeveling van een rechter, besluit de sympathieke politieman hem in huis te nemen. Al snel ontstaat er een band tussen beide mannen. Helaas blijkt na verloop van tijd dat O’Meara zich heeft vergist. De aardige bouwvakker blijkt Frankie McGuire te zijn, één van de meest gezochte IRA terroristen. McGuire is naar Amerika gekomen om fondsen te werven ten behoeve van nog meer IRA geweld. In het huis van de politieman had hij zich ervan verzekerd over zo’n beetje de veiligste plaats te beschikken die hij zich kon wensen. Uitstekende film met een prima scenario en prachtige muziek.

De beeldkwaliteit is zeker niet slecht en onmiskenbaar blu-ray kwaliteit, desalniettemin is het qua beeldniveau één van de mindere die ik heb gezien. Af en toe is het ronduit korrelig, iets wat wellicht veroorzaakt wordt door upscaling. In deze multiculti komedie draait het om mensen die om een alibi verlegen zitten. Een leugentje om bestwil dus. En hierin is het bedrijf, waar de bijdehante Youssef werkt, gespecialiseerd. Wie een smoes nodig heeft kan het kantoor van Rick, Youssef’s baas, bellen. Voor een leugen om bestwil is het bedrijf niets te dol. Youssef is een natuurtalent, maar als hij een relatie krijgt waarin geen plaats is voor bedrog heeft hij toch een probleem. Alibi is gewoon een leuke Nederlandse film.

Centennial is gebaseerd op de gelijknamige bestseller van James A. Michener. Het verhaal beschrijft het ontstaan van de huidige Verenigde Staten. Al snel nadat in de achttiende eeuw de eerste pioniers het indianenland binnenkomen, wordt duidelijk

Crystal Component Cable, Crystal HDMI kabel Siltech Classic MK 2 LS 110, Sub SQ 110 Pioneer BDP LX 70a Blu-ray speler

dat de inheemse bevolking grote veranderingen te wachten staat. Worden in eerste instantie de pelsjagers door Lamme Bever en zijn Arapaho stam nog gezien als vreedzame binnendringers, zodra het grote geld en goud om de hoek komt kijken, is het gebeurd met de rust en eeuwenoude tradities. Wil je TV-series beoordelen dan kost dat vanwege de vele afleveringen vaak veel tijd. Mede daarom geniet dit dan ook niet mijn voorkeur. Voor Centennial maakte ik echter graag een uitzondering. De film, die grossiert in prijzen, begint in 1795 en eindigt in 1970, bijna 200 jaar historie. Jammer dat Centennial (nog) niet op blu-ray is verschenen.

Eigenwijs en

betaalbaar

CD Player MCD-203II - Analog Devices 24 Bits / 192 kHz D/A converter - gebalanceerde XLR en cinch uitgangen met buizenversterking - hoogwaardige constructie - afstandsbediening - gewicht 8 kg - Kost echt niet meer dan € 699,-

Servi-Q B.V. | www.servi-q.nl | [email protected] | 033-2537193

hvt - september 2008  47

HI_0809_p046_047_DVD_R16.indd 47

08-08-2008 10:08:42

Jazz René de Cocq

Pioniers van de Europese jazz-avantgarde

Art Blakey & The Jazz Messengers

Classic Piano Blues

FOR MINORS ONLY

Opnamen 1944-1976

Association PC

Live-opnamen Parijs, april

Music & Words/Smithsonian

MAMA KUKU

1971/New York, augustus 1968

Folkways 40196 (CD 65’)

Live-opnamen Freiburg (D)/

Codaex/Jazzdoor JD 12157 (CD 71’)

De Jazz Messengers vormden een soort informele jazzopleiding: onder aanvoering van meesterdrummer Art Blakey vertoonden ze tientallen verschillende bezettingen, met gerenommeerde maar vaak ook (nog) onbekende jonge musici. Soms werden zelfs van het ene jaar op het andere alle Messengers geheel door nieuwe vervangen. Niet dat het veel uitmaakte: Blakey had niet alleen een fijne neus voor talent, maar zette met zijn specifieke eigen drumstijl een zo krachtig stempel op de Messengersmuziek dat de ene formatie vaak nauwelijks van de andere te onderscheiden is. In de twee Messengers-formaties op dit (uit verschillende archieven samengestelde) live-album is, behalve natuurlijke Blakey zelf, alleen trompettist Bill Hardman een gemeenschappelijke personele factor, maar de muziek is onveranderd kwalitatief hoogstaande Messengers-muziek. Verder doet het er weinig toe of je nu op tenor Johnny Griffin hebt of Billy Harper, op piano Junior Mance of Ronnie Matthews, op bas Spanky DeBrest of Lawrence Evans. Het enige verschil tussen de sessies in Parijs (1971, zeven stukken) en New York (1968, drie stukken): in New York doet trombonist Julian Priest mee, een iets andere klankkleur dus in de collectieven.

Lausanne (CH), juni 1973

Grote namen op het gebied van boogie woogie: James P. Johnson, Meade Lux Lewis, Champion Jack Dupree, Sammy Price, Roosevelt Sykes. Ze komen uiteraard voor op dit aardige overzicht met twintig stukken uit de grote geschiedenis van de bluespiano. De oudste geschiedenis blijft overigens buiten beeld: de meest bejaarde opname dateert uit 1944 (Meade Lux Lewis) en de boogie woogie gaat echt wel wat verder terug. Het album bevat uitgebreide informatie over de muziek en de spelers, zoals dat hoort bij een uitgave van Smithsonian Folkways, dat onvoorstelbare energie en tijd steekt in de archivering van de Amerikaanse muziekgeschiedenis. Het gaat, ondanks de titel van het album, hier niet alleen om de piano: diverse musici leveren zelf ook vocale bluespartijen over hun spel, of brengen een zanger(es) mee. Zo horen we de stemmen van onder anderen Speckled Red, Edith North Johnson, Katherine Handy Lewis, Memphis Slim, Victoria Spivey. Dat levert samen een onderhoudend en relatief afwisselend programma op. En los van de prijzenswaardige ernst rond de muzikale geschiedschrijving: het is ook allemaal lekkere muziek.

CNR Bertus/Promising Music 2121840-6 (CD 46’)

Waarom die elpee uit 1973 ‘Mama Kuku’ heette, weet de dit jaar met de VPRO/ Boy Edgarprijs gelauwerde Nederlandse meesterdrummer Pierre Courbois ook niet meer, schrijft hij openhartig in

het CD-boekje. Wel herinnert hij zich allerlei anekdotische aardigheden rond de tournee van zijn groep Association PC uit die tijd. Met dit internationale gezelschap freejazzpioniers trok hij de hele wereld over, optredend in exotische oorden als Teheran, Kabuhl, Calcutta, Dacca, Bangkok, Hongkong, Kyoto, Manilla, Singapore, Soerabaja, Djakarta, Colombo, Madras, Bangalore, Hyderabad, Poona, Bombay, Rawalpindi, Lahore en Karachi. Association PC omvatte Joachim Kühn (Fenderpiano), Siggi Busch (bas), en Toto Blanke (gitaar), voor de gelegenheid versterkt met Jeremy Steig op diverse fluiten. Het ging bij Courbois

en de zijnen, voorlopers van de Europese jazz-avantgarde, niet om oeverloze piepknormuziek: er zat altijd wel een idee achter, er werden elementen uit rock, jazz en latin gebruikt, en zelfs in de meer vrije momenten wisten slagwerker en bassist bijna altijd nog wel een soort illusie van swingende puls te geven. Fluitist Steig was een beroemdheid op zichzelf, zijn faam strekte zich ook tot in Amerika uit. De energie waarmee hij speelt is ook opvallend, en roept onweerstaanbare herinneringen op aan Roland Kirk. De elpee is door het Duitse label Promising Music keurig digitaal verdoekt, en mooi verpakt in een klaphoesje met alle relevante info (van toen en nu). Andere recente releases van het oorspronkelijke label NPS (Most Promising Music) in dezelfde stijl: ‘Transitory’ van Jasper van ’t Hofs formatie Pork Pie, met altist Charlie Mariano en gitarist Philip Cathérine (1974), ‘Afrodisiaca’ van saxofonist John Tchicai met zijn Deense gelegenheidsband Cadentia Nova Danica (1969) en ‘Dear Prof. Leary’ van Barney Wilen & his Amazing Free Rock Band, ook met toetsenist Joachim Kühn (1968). Aardig detail is dat drie van de vier oorspronkelijke elpees werden geproduceerd door Joachim Ernst Berendt, die destijds in heel Europa (en misschien ook wel daarbuiten) gold als een absolute autoriteit op het gebied van de jazzgeschiedenis. In de eerste drukken van zijn ‘Das Jazzbuch’ in de jaren vijftig signaleerde hij al wel de eerste oprispingen van de free jazz, maar hij had er toen nog niet veel mee op. Dat oordeel heeft hij dus in latere jaren danig bijgesteld.

Marialy Pacheco DESTINOS Opname Osnabrück (D), juni 2007 Timeless JSP 478 (CD 60’)

Pianiste Marialy Pacheco groeide op in Cuba, maar belandde op haar 22e in Bremen, als begeleidster van het koor van haar moeder. Ze bleef daar hangen en neemt inmiddels een vaste plaats in op het Duitse jazzlandschap. Na een trio-album en een soloplaat is dit haar derde CD. Ze wordt begeleid door David Jehn op bas en Eddie Filipp op drums, en het trio laat een interessante mix horen van pittige mainstreamjazz met (uiteraard) wat Caribische invloeden, en ietwat impressionistische sfeermuziek. Pacheco beschikt over een glanzende techniek, een mooi fluwelen toucher en een goed gevoel voor melodie en harmonie. Het album opent met twintig seconden jongenssopraan (Jakob Lehn, zoon van de bassist) in een Duits volksliedje, dat in het echte openingsstuk de inspiratie is voor een swingend exposé van goede smaak en briljante pianistiek. Jehn leverde ook een compositie (Night on Earth), de rest van het elf titels omvattende programma is van de hand van Pacheco zelf (die hier en daar met vocalise haar eigen melodielijntjes dubbelt).

48  hvt - september 2008

HVT_0809_p048_049_R17.indd 48

08-08-2008 10:09:41

G e s i g n a l e e r d

Miles Davis

Randal Corsen & Friends

Tom Scott and special guests

DULSURA DI KORSOU (Contem-

CANNON RE-LOADED (an all-

FOUR!

porary Music from Curaçao)

star celebration of Cannonball

Opnamen november 1955-

Opname Amsterdam,

Adderley)

oktober 1956

april-mei 2008

Opname Hollywood, november

Zyx/Universe UV 168/4

AJA Records 10863 (CD 63’)

2006

(4CD 282’)

Dat de muziek van pianist Randal Corsen een sterke Caribische inslag heeft is logisch: hij is afkomstig van Curaçao. Met Nederlandse en Antilliaanse vrienden zet hij hier de muziek van zijn geboorteland in het zonnetje: soepel swingende latin jazz, met wat zang (o.a. door Cyrill Bernadina en Arlette Koeijers) en veel percussie.

Universal/Concord

Halverwege het jaar 1955 slaagde trompettist Miles Davis erin zijn drugsverslaving de baas te worden, maakte met een nieuwe band indruk op het festival van Newport en begon aan opnamen voor zijn nieuwe label Columbia. Maar hij had ook nog een contract met Prestige, en om die verplichtingen in te lossen maakte hij tussen november 1955 en oktober 1956 voor Prestige maar liefst vijf elpees: The New Miles Davis Quintet, Cookin’, Workin’, Relaxin’ en Steamin’. Die opmerkelijke reeks is samengebracht op een vier CD’s omvattend album onder de titel ‘Four!’, een monumentaal document van superieure hard bop. Davis is op dat moment, naast Dizzy Gillespie, de belangrijkste trompettist van de jazz, en heeft om zich heen een ware supergroep geformeerd, met John Coltrane (tenorsaxofoon), Red Garland (piano), Paul Chambers (bas), en Philly Joe Jones (drums). De opnamen (deels live, deels in de studio’s van Columbia en Rudy Van Gelder) zijn fenomenaal. De ware Miles Davis-fans zullen dit materiaal vast al (deels) kennen en hebben, maar voor andere jazzfans is dit een buitenkansje.

08880 723 023 6 (CD 52’)

Grote namen: altist Tom Scott, trompettist Terence Blanchard, pianist George Duke, bassist Marcus Miller, drummer Steve Gadd, organist Larry Goldings, zangeres Nancy Wilson. Ze brengen eerbetoon aan de legendarische altsaxofonist Cannonball Adderley, met stukken als Work Song, Jive Samba, Mercy Mercy Mercy. Het is goed bedoeld, en niet slecht gedaan. Maar het háált ‘t niet bij het origineel.

Pitch Pine Project UNPRECEDENTED CLARITY Opname Enkhuizen, 2007 Challenge CR 73263 (CD 55’)

Een ambitieus idee van bassist Udo Pannekeet: het samenwerkingsproject Pitch Pine Project, met zijn collega’s Rob van Bavel (toetsen), Tom Beek (saxofoons, basklarinet), Martijn van Iterson (gitaar) en Chris Strik (drums). Voor dit album is het in enkele stukken aangevuld met Randy Brecker op trompet en bugel. De groep speelt nieuw repertoire (het meeste van Pannekeet zelf), gekenmerkt door ietwat eigenwijze melodielijnen en wisselende ritmiek.

Reinier Voet & Pigalle 44 MISTRAL Opname 2007 Pigalle CD244, eigen beheer (CD 50’)

Sologitaar, slaggitaar en contrabas: dat is natuurlijk Hot Club-jazz. In dit geval van de groep Pigalle 44, rond gitarist Reinier Voet, met toegevoegde kleuren van tenorsaxofoon en accordeon. Aardig gevonden. De heren blijven ook niet steken in Django Reinhardt, maar spelen een smaakvolle mix van zigeunerjazz, swing en bop, zonder al te opzichtig virtuoos vertoon.

hvt - september 2008  49

HVT_0809_p048_049_R17.indd 49

08-08-2008 10:09:43

Pop Annemarie van Looij

G e s i g n a l e e r d

Weezer

Rush

Album The Red Album

Album: Snakes & Arrows Live

Label/Nummer Interscope/Uni-

Label/nummer: Atlantic

versal, 60251744929

7567899495 / Warner

Formaat CD, 46’23”

Formaat: 2CD, 153’52”

Ze doen het gewoon nog een keer. Met de single ‘Pork&Beans’ scoort de Amerikaanse band Weezer weer een radiohit. In de tijd van ingewikkelde en bizarre producties (zie de recensie van N*E*R*D) weten de nerds van Weezer met een simpel coupletrefrein-couplet-gitaarliedje een lange neus te maken naar alle hi-tech samplekunstenaars. Veertien jaar geleden deden ze hetzelfde met de hit Buddy Holly. The Red Album is alweer het zesde album van de groep rond zanger en songschrijver Rivers Cuomo. En in die tijd zijn zij nauwelijks van hun koers afgeweken. Stevige popliedjes met de grappig, cynische teksten van Cuomo. Op The Red Album staan elf catchy nummers waarin de frontman zijn diepste zielenroerselen blootlegt. Van de ‘foute’ liedjes die aan het begin stonden van zijn muzieksmaak tot de hunkering om ook een keer ‘gevaarlijk’ en een ‘lastpak’ te willen zijn. Je kunt haast niet anders dan sympathie voor de jongens opbrengen. Vooral bij het hilarische nummer The Greatest Man That Ever Lived. Een goed uitgewerkte Bohemian Rapsody persiflage. Dit soort ongebreidelde kunstwerkjes hebben een langere levensduur dan de muziekhypes van tegenwoordig.

Na het bijzonder feestelijke ‘Rush In Rio’ (2003) volgde ‘R30’ (2005), dat het dertigjarig jubileum van het Canadese rocktrio markeerde. Studioalbum ‘Snakes &Arrows’ verscheen in 2007, maar dat er vervolgens weer een liveregistratie zou worden uitgebracht hadden weinig fans verwacht. Wat maakt ‘Snakes & Arrows Live’ nog bijzonder, na de eerdergenoemde overdaad aan concertopnames? Wel, voor ons Nederlanders allereerst het feit dat deze opnames in Ahoy’ in Rotterdam zijn gemaakt, op 16 en 17 oktober van het vorig jaar. En de DVD wordt verwacht! Wie denkt dat het een Nederlandse coproductie betreft komt bedrogen uit; in het cd-boekje is verder geen woord Nederlands te vinden. Of ja, toch: ‘De Slagwerker’ is de drumsolo van Neil Peart op disk 2. Negen (van de 28) tracks zijn afkomstig van ‘Snakes & Arrows’. Live klinken ze iets rauwer dan in hun oorspronkelijke vorm, maar Geddy Lee, Alex Lifeson en Peart nemen niet al te veel vrijheden. De geluidskwaliteit is overigens uitstekend; op eerdere livealbums was dat nog wel eens een discussiepunt. Rush is goed op dreef, en wie er niet bij was in Ahoy’ zal het leuk vinden om oudere tracks als ‘Digital Man’ en ‘Witch Hunt’ live te kunnen horen. Of klassiekers als ‘Freewill’, ‘The Spirit Of Radio’ en ‘Tom Sawyer’ nu beter

klinken dan op voorgaande livealbums van de groep, is voer voor gesprekken aan de bar. Of op internet, natuurlijk... (Mark van Schaick)

Anouk Album Live At Gelredome Label/Nummer Dino/EMI, 5099921721892 Formaat 2 DVD, 1’66” en 2’53”

Je kunt van alles van Anouk vinden. Een schreeuwlelijk, een aandacht trekster of een keigoede zangeres. Behoor je tot de eerste twee categorieën, bekijk dan deze DVD die afgelopen voorjaar is opgenomen tijdens het concert in het Arnhemse Gelredome. Wat een stem, wat een uitstraling en tsjonge wat een vrouw. Anouk Teeuwe laat het publiek aan haar bevallige lippen hangen bij de broeierige ballades en uit hun dak gaan bij hits als R U Kiddin’Me, It’s So Hard en natuurlijk Nobody’s Wife. Ook het werk van de nieuwe plaat Who’s Your Momma sluit goed aan bij de meezingers. Met verve presenteert de 33-jarige moeder van drie kinderen de nummers als Good God, Modern World en I Don’t Wanna Hurt. Met deze dubbel-DVD en CD bewijst Anouk een van de grootste artiesten van eigen bodem te zijn. Ze is soul, ze is rock, ze is urban... ze is Anouk.

The Zutons

Good Things End

Album You Can Do Anything

Album: Out Of Nowhere

Label/Nummer Columbia/Sony- Label/nummer: Pummel / CNR bmg, 886973168929

22 224542

Formaat CD, 49’05”

Formaat: CD, 46’32”

Je moet het ijzer smeden als het heet is. De single Valerie van Mark Ronson en Amy Winehouse is momenteel een superhit. Slechts weinigen herinneren zich het origineel dat afkomstig is van deze Britse indierockband. Op hun nieuwe album You Can Do Anything laten ze zien dat ook zij zeker hitpotentie hebben met hun catchy rocknummers.

Een familieorkestje uit het Gelderse Klarenbeek, door TMF en 3FM onthaald als veelbelovend talent. Mede dankzij producer Oscar Holleman en de verschillende co-schrijvers ontstijgt dit debuutalbum vol gedragen, melodieuze rocksongs de middelmaat, en met wat geluk groeit zangeres Colette Schiphorst uit tot een nieuwe Nederlandse rockdiva. (Mark van Schaick)

N*E*R*D Album Seeing Sounds Label/Nummer Star Trak/Universal, 602517743243 Formaat CD, 50’50” Het eclectische, eigenzinnige Amerikaanse trio is terug met hun derde album Seeing Sounds. Een plaat die luistert als een avontuur. Onder aanvoering van het muzikale genie Pharrell Williams neemt N*E*R*D je mee langs opwindende beats, dromerige refreinen en harde popliedjes. De nummers zwaaien alle kanten uit, en de handen gaan mee, van links naar rechts. De ultieme feestplaat voor de zomer.

Gavin Rossdale Album Wanderlust Label/Nummer Interscope/ Universal, 602517723177 Formaat CD, 57’28”

Eind jaren negentig behoorde zanger Gavin Rossdale tot de immens populaire neo-grunge band Bush. Na een mislukte terugkeer met de band Institute probeert hij het solo met Wanderlust. Een softe poprockplaat zonder de bekende scherpe randjes, maar waar Bon Jovi-fans van zullen smullen.

Sound Gallery Noorderstationsstraat 53 9716 AR Groningen Tel. 050 - 577 54 49 Fax. 050 - 571 02 10 www. soundgallery.nl

50  hvt - september 2008

HI_0809_p050_051_R18.indd 50

08-08-2008 10:10:50

Exquise KEF XQ laat je genieten van een ongekend natuurgetrouw klankbeeld. Zo fijn doortekend en transparant. De vraag “Hoe?” laat zich vlot beantwoorden. KEF’s nieuwste Uni-Q puntbron eenheden, nu voorzien van een gesegmenteerde wave guide terwille van een nog schonere hoogweergave, bieden een uniek brede en evenwichtige afstraling. Net als in de Reference serie maakt de nieuwe XQ serie gebruik van separaat belaste laagweergevers – en dankt daaraan het mooi doortekende diepe laag. De separate modules van het scheidingsfilter voorkomen ongewenste koppelings-effecten en zorgen ook voor een coherent klankbeeld - met als resultaat een voortreffelijk en uiterst geloofwaardig klankbeeld. De XQ serie omvat naast 2 vloerstaande ook twee boekenplanktypes en een bijpassende center. Ze zijn leverbaar in hoogglans zwart, mahogany of bird’s eye maple. Echt exquise.

Brugwachter 19 • 3034 KD ROTTERDAM • mail [email protected] voor dealer info www.transtec.nl • telefoon 010 4147055 • fax 010 4113580

HI_0807_p004_Transtec_ADV.indd 3

www.kef.com

16-06-2008 12:05:33

Wereldmuziek Jan Libbenga

Natacha Atlas

Karine Polwart

El Hadj N’Diaye

Album: Ana Hina

Album: This Earthly Spell

Album: Geej

Label: World Village/Harmonia

Label: Logeri Records

Label: Marabi/Harmonia Mundi

Mundi

Genre: modern

Genre: traditioneel

Genre: modern

****

***

***

Bij de muziek op deze cd moet je onmiddellijk aan Israel denken, en inderdaad: Natacha Atlas werd als dochter van een Joodse Egyptenaar in Jeruzalem geboren, maar groeide op in België. Daar steeg haar ster als zangeres van Transglobal Underground, bekend van zijn succesvolle mix van wereldmuziek en techno. In 1995 hield Natacha het alweer voor gezien. De techno verdween naar de achtergrond, en de wereldmuziek kreeg een meer prominente plek. Midden jaren negentig vertrok Natacha naar Caïro, waar ze zich verdiepte in de Shaabi, de in het Arabisch gezongen Egyptische blues-popmuziek. Deze cd, opgenomen met het Mazeeka Ensemble, is overduidelijk een vervolg op deze Arabische verkenningen. Toch plaatst je de muziek eerder in Israel dan in het Arabische Midden Oosten. Wellicht komt dat ook door de sterk gevarieerde begeleiding: haar zus Aly el Minyawi verzorgt het slagwerk, maar daarnaast zijn ook Spaanse, Schotse en Egyptische muzikanten op deze cd te horen. Die cd begint overigens sterker dan ze eindigt: blijkbaar treedt de gewenning aan dit oosterse allegaartje toch iets te snel in.

Schotland heeft al veel zangtalent voortgebracht dat pas op latere leeftijd rijpt. Beste voorbeeld is Eddie Reader, die enkele jaren geleden op verrassende wijze het werk van de legendarische dichter Robert Burns op muziek zette. Net als Reader komt ook Polwart (1971) oorspronkelijk uit de folkmuziek. Ze zong met groepen als Malinky en The Battlefield Band. De folkmuziek speelt tot op de dag van vandaag een belangrijke rol in haar leven. Eind vorig jaar verscheen nog een album met traditionele liedjes waaronder “Dowie Dens of Yarrow”. Maar de tien zelfgeschreven, sterk in folk gewortelde nummers op deze nieuwste cd bezorgen de luisteraar pas echt kippenvel. Karine heeft hetzelfde breekbare stemgeluid als de legendarische Britse zangeres Mary Hopkin, bekend van het hitje “Those Were The Days” en sommige nummers hebben diezelfde verstilde melancholie van de zo goed als vergeten zangeres die haar carrière trouwens ook al als folkzangeres begon. Het openingsnummer “The Good Years” met Twarres-achtige dubbelvocalen is al gelijk het hoogtepunt, met als goede tweede “Firethief”, dat onverhoeds van tempo verandert. Niet alle nummers halen dat niveau, maar als geheel is deze cd een juweeltje.

El Hadj N’Diaye is van vele markt thuis. Hij komt uit de Matam-regio van Senegal, verkocht als kind colanoten op de markt van Dakar, studeerde economie aan de universiteit en acteerde hij in een aantal films van Ousmane Sembène. Als muzikant schopte hij het verder; hij was al eens te zien op de Midem in Cannes, Womex in Berlijn en de Cinars in Montreal. Zijn internationale debuut ‘Thiaroye’ (de naam van de armste wijk in Dakar) werd onderscheiden met een ‘Choc du Monde de la Musique’, en hij vervulde een glansrol in een komische Senegalese remake van de Bizet-opera Carmen. Op al zijn albums toont de Senegalees zich politiek geëngageerd: hij zingt over de corruptie, sociale onrechtvaardigheid en armoede in Afrika, veelal in het Senegalese Wolof. N’Diaye is geen begenadigd zanger en niet alles op deze derde cd is makkelijk verteerbaar: een ruwe bolster in een sobere setting van cello, elektrische gitaar, percussie en een verdwaalde fluit. Mijlenver verwijderd van landgenoot Youssou N’Dour, om maar eens een bekende dwarsstraat te noemen.

Alan Dargin, Kutcha Edwards, Seaman Dan, Saltwater Band, Archie Roach

Capercaillie

Album: Rough Guide to Austra-

Capercaillie draait al jaren mee in het Schotse folkcircuit. Hun eerste album “Cascade” verscheen in 1984, en “A Prince Among Islands” was zelfs de eerste single in de oorspronkelijke Schotse taal die de Britse hitparade haalde. De groep is vaak vergeleken met het Ierse Clannad, al zijn er grote verschillen. Clannad zijn verstilde klanken uit gouden kelen, Capercaillie staat wat meer met beide benen aan de grond, waarbij duidelijk wordt teruggegrepen op de soms wat stramme muziek van de Schotse Hooglanden. Zangeres Karen Matheson vormt al jaren het vocale middelpunt van de groep en dat is ook op dit studioalbum het geval. Opnieuw komt het merendeel van de songs uit het archieven van de School of Scottish Studies, naast eigen werk van Donald Shaw en een eigen bewerking van John Martyn’s protestlied “Don’t You Go”. Het klikt allemaal erg fris en monter, maar ook wel erg braafjes, met weinig noemenswaardige hoogte- en dieptepunten.

lian Aboriginal Music Label: Rough Guides/Music & Words Genre: traditioneel ***

Australië wordt vermoedelijk al 70.000 jaar bewoond door het oudste volk ter wereld: de Aboriginals. De naam komt uit het Latijn: ab origine, en betekent ‘oorspronkelijk’. De Aboriginals kwamen vanuit Zuidoost-Azië naar Australië en velen leden eeuwenlaag een nomadenbestaan. Eeuwenoude ceremonies, scheppingsverhalen en kunst zijn altijd een belangrijke blijven spelen bij de circa 200.000 nog levende Aboriginals. Melodieën, harmonieën en ritmes zijn dan ook van generatie op generatie overgeleverd. Net als bij de Amerikaanse Indianen was de begeleiding al die eeuwen ronduit spaarzaam: ratels, klapstokken en boemerangs in plaats van trommels en fluiten, en natuurlijk de didgeridoo, een door termieten uitgeholde boomstam of tak waarmee je een penetrant grommend geluid kunt produceren. Geen wonder dat dit instrument overheerst in het gros van de zeventien stukken die overigens erg divers zijn: sommige lijken geïnspireerd door hiphop, andere zijn rockballaden of countryliedjes waarin alleen de zang soms wat afwijkend is. Op zich een best aardige compilatie, maar verwacht geen muzikale hoogstandjes.

Album: Roses & Tears Label: Vertical/Music & Words Genre: modern ***

52  hvt - september 2008

HI_0809_p052_R19.indd 52

08-08-2008 10:12:49

Klassiek Theo Wubbolts

g es ig n a l eer d

Diverse componisten

G. Muffat Holland Baroque Society

Geert Chatrou

Emily Beynon, dwarsfluit /

meets Matthew Halls

‘Ornithology’

diverse instrumenten

Opname september 2007,

Basta LC 01460

Chammel Classics CCS 26408

Doopsgezinde Kerk, Haarlem

PCM 2.0

DSD 2.0 en 5.0, PCM 2.0

CCS SA 27408 DSD 2.0 en 5.0, PCM 2.0

Emily Beynon is eerste fluitiste van het KCO. Zij heeft bewust gekozen voor werken van vrouwelijke componisten, afkomstig uit de U.K., de V.S. en Frankrijk, met afwisselende bezetting. Daarvoor heeft zij zich kunnen verzekeren van de medewerking van eveneens ‘toonkunstenaars’ in de strikte zin van het woord. In alle werken heerst een perfecte balans. Emily Beynon paart een prachtige toon aan een doorleefde voordracht. In het werk ‘From the Song of Amergin’ voor fluit, altviool en harp van Hilary Tann weten de musici een prachtige sfeer op te roepen. Thema met variaties voor fluit en strijkkwartet van Amy Beach (zij mocht na haar huwelijk niet meer componeren van haar man, evenals Alma Mahler) is een prachtig werk met een wat melancholieke ondertoon. ‘Words for my Daughter’ voor fluit en piano van Sally Beamish is opgedragen aan Emily Beynon, die hierin alle registers van de fluit kan benutten. Prachtig samenspel met de piano. Verrukkelijke muziek is de ‘Impromptu’ voor fluit en hobo van Thea Musgrave. Het Trio opus 45 voor fluit, cello en piano van de Française Louise Farrenc, dat aan het beroemde trio van Von Weber doet denken, geeft een subliem samenspel tussen

‘Auserlese mit Ernst und Lust gemengte Instrumentalmusik’, en hiermee is veel gezegd. Georg Muffat, mij alleen in naam bekend, componeerde door Franse, Duitse en Italiaanse muziektradities te combineren (zie sub-titel). De Holland Baroque Society, een gelegenheidsensemble, speelt voortreffelijk. De muziek ademt, is spannend uitgevoerd en bovendien ‘luchtig’ opgenomen. Voor elk project wordt door deze jonge generatie barokmusici een ‘specialist’ aangetrokken, in dit geval Matthew Halls. In een woord is deze SACD te vatten: klasse!

Vooral de aanduiding op de sticker ‘Warning: Contains Explicit Oral Emissions’ werkte op mijn lachspieren, evenals eigenlijk de hele CD. Of toch ook weer niet, want Geert Chatrou dwingt ook bewondering af door zijn ‘instrumentale’ en muzikale kwaliteit(en). De opnames zijn van overal en in diverse bezetting en dan nog eens van allerlei pluimage: vandaar de titel ‘Ornithology’. Leuk demomateriaal!

D. Sjostakovitsj Symfonie nr. 11

fluit en cello te horen. Ik ben blij dat gekozen is voor deze prachtige werken van uitsluitend vrouwelijke componisten, een groep die altijd sterk ondergewaardeerd is. Hopelijk verschijnt spoedig een CD met werken van Nederlandse vrouwelijke componisten – als er één soort componisten stiefmoederlijk wordt behandeld… Komt dat soms door ons innig gekoesterde nationale minderwaardigheidscomplex, waar het de muziek aangaat? Kom, musici van Nederland, neem de handschoen op! (Bernard Nelleke)

Beethoven Orchester Bonn / Roman Kofman Opname maart 2006, Bad Godesberg MDG 937 1209-6 DSD 2.0 en 5.0, PCM 2.0

Een ander kaliber dan voorgaande componist is de Rus Sjostakovitsj. Zijn visie op de Revolutie van 1917 ‘glipte’ er tijdens Chroetsjovs korte periode van ontspanning er tussendoor. En hoe! Het laat je op het puntje van je stoel zitten. Luisteren in surround maakt het allemaal nog echter, nog meer doorleefd. Klasse opname!

hvt - september 2008  53

HI_0809_p053_R19.indd 53

08-08-2008 10:13:45

- TEST -

Videorecorder in pocketformaat

Hans Steeman

Een PC is niet meer nodig Het opnemen van video is altijd een kwestie van complexe hardware al dan niet aangevuld met een mechanisch loopwerk geweest. Pinnacle, onderdeel van videoprofessional Avid Technology Inc, komt nu met een revolutionaire oplossing. De Pinnacle Video Transfer is een apparaatje in pocketformaat dat zonder hulp van bijvoorbeeld een PC videosignalen omzet in videobestanden in het bekende MPEG4-formaat.

N

u MPEG4-video (AVC, H.264) een breed gedragen formaat is, groeit het aanbod van videospelers in rap tempo. Sony’s PSP, de Apple iPod, tal van mobiele telefoons of zelfs een PC met mediaspeler, ze zijn allemaal perfect in staat om via dit formaat video in hoge kwaliteit weer te geven. Onderweg en op vakantie zorgen zij voor veel uren kijkplezier. Het enige dat in de keten nog ontbrak was een simpel apparaatje dat zonder complexe procedures PAL en/of NTSC-videosignalen converteert naar MPEG4-bestanden. De meest voor de hand liggende aanpak is het gebruik van een PC met ingebouwde televisie ontvanger die een televisie uitzending opslaat als MPEG2-bestand. Ook DVD’s kunnen via de PC geript worden. Tal van leveranciers, waaronder het Nederlandse bedrijf Makayama, leveren kant en klare programma’s die op een PC dit klusje voor een gebruiker klaren. De DVD in de DVD-lezer, het programma starten, het gewenste formaat kiezen en vervolgens koffie gaan zetten. Na een halfuurtje staat het bestand dan op de harde schijf van de PC. Tenslotte kan het filmpje dan naar het geheugen van het apparaat dat ze moet weergeven gekopieerd worden. Het systeem werkt en de weergave is doorgaans goed. Hoe groter het scherm, des te hoger de resolutie van het MPEG-bestand en de gebruikte bitrate moet zijn. Het is altijd een kwestie van optimaliseren en configureren. Is de te converteren film met een camcorder gemaakt, dan is een losse video converter of een video montage programma de enige optie om het videosignaal geschikt te maken voor portable videospelers. Een goede hardware video converter is duur en zorgt weer voor extra kabels rond de PC. Dat het ook anders moet kunnen ligt voor de hand, Pinnacle maakt het nu waar. De Pinnacle

Video Transfer is daarvan het ultieme bewijs. Verpakt in een compact kastje zit alle elektronica die nodig is om dit werk in real time te klaren. De videosignalen mogen van alle bekende standaard definitie (SD) videobronnen in PAL, SECAM of NTSC afkomstig zijn en kunnen met behulp van standaard kabels zoals drie cinch connectoren voor video en audio (links en rechts) of S-Video voor hoge kwaliteits video, op het apparaat aangeboden worden. Een kabel van SCART naar drie cinch-kabels wordt eveneens meegeleverd. De uitgang van het apparaat is een simpele USB2connector waarop alle typen apparaten die zich als mass storage device gedragen worden aangesloten. Een mobiele telefoon, een geheugen stick of een USB hard disk zijn daarvan voorbeelden. De software in de converter herkent het aangesloten type apparaat en past daarop de instellingen aan. Apple gebruikers moeten het automatische management van de content op hun iPod uitzetten om te voorkomen dat iTunes bij de eerstvolgende synchronisatie de content weer wist. De iPod Touch en iPhone kunnen überhaupt alleen de videobestanden gebruiken als de synchronisatie via iTunes heeft plaatsgevonden. Bij deze apparaten moet de video dus altijd via een tussenstap op de PC of Mac op het apparaat gezet worden. Op het apparaat zit nog slechts één knop met een multifunctionele toepassing. Via de mode functie kan de gewenste video kwaliteit gekozen worden. Goed, beter en best zijn de drie ondersteunde vormen. Is de gewenste kwaliteit gekozen, drie LEDjes laten de gebruiker zien welke dat is, dan hoeft slechts op record gedrukt worden om het conversie proces te starten. Zodra de conversie begonnen is wordt op de geheugenstick of hard disk een video map aangemaakt waarin een nieuw MPEG4-bestand

(gecodeerd met een H.264-encoder uitgaande van maximaal 720x480 voor NTSC of 720x572 voor PAL/SECAM) wordt gecreëerd. Dit bestand is de gedigitaliseerde film. De bestanden worden oplopend genummerd. De opties Goed, Beter en Best vertegenwoordigen voor USB-sticks en USB hard disks bestanden met een resolutie van 320x240 (768 kbit/s voor video en 64 kbit/s voor audio), 640x480 (1,2 Mbit/s voor video en 128 kbit/s voor audio) of 720x576 (1,5 Mbit/s voor video en 192 kbit/s voor audio). In alle gevallen is de audio met 48 kHz gesampled. Bij iPod en PSP veranderen de resoluties niet omdat die op maat gemaakt zijn voor het scherm. Een hogere bitrate betekent daar alleen een betere beeldkwaliteit.

54  hvt - september 2008

HVT_0809_p054_R19A.indd 54

08-08-2008 10:14:45

Luidsprekers op maat. Een fabuleuze geluidskwaliteit, een uitvoering en afwerking naar eigen smaak. Onze bouwpakketten voor luidsprekers maken dat mogelijk. En dat voor een aanzienlijk lagere prijs dan van de conventionele fabriekssytemen. In onze winkels kunt u in alle rust vergelijken en een keuze maken uit ons grote aanbod. We hebben meer dan 40 modellen luisterklaar staan in onze studio’s. Van kleine monitoren tot grote vloerstaande luidsprekers, van actieve subwoofers tot surround-luidsprekers. Neem de moeite om eens te komen kijken en luisteren in een van onze winkels.

Haarlem, Jansweg 37, 023-532 02 30 Rotterdam, Bergweg 283, 010-467 27 77 P A R T N E R S

I N

T O P K L A S S E

A U D I O

Oss (Speakerland), Smalstraat 21, 0412-64 76 50

www.speakerenco.nl www.speakerland.nl

HI_0809_p052_ADV_1-2.indd 3

08-08-2008 10:18:34

-Le vend Vinyl, deel 4-

Emile Stoffels

De Laatromantiek (II) “A human life, I think, should be well rooted in some area of native land where it may get the love of tender kinship from the earth, for the labors men go forth to, for the sounds and accents that haunt it, for whatever will give that early home a familiar unmistakable difference amidst the future widening of knowledge.” George Eliot

Eerder werd al opgemerkt, dat de componist maatschappelijk een steeds belangrijkere rol is gaan spelen in de samenleving. Een opvallend kenmerk van de laatromantiek is dan ook, een grote bloei van op nationale factoren geïnspireerde muziek. In het Rusland van einde 19de eeuw kan men twee richtingen onderscheiden: toondichters zoals Moussorgsky (1839 - 1881) die als voedingsbodem vrijwel uitsluitend de nationale folklore gebruiken en een stroming die zich voornamelijk oriënteert op West Europa met Frankrijk als voornaamste richtpunt. Hector Berlioz is als muzikale stamvader hierin voor beide stromingen met zijn traité de l’instrumentation, erg belangrijk geweest. Dit was de orkestrale bijbel waarin de Russische componisten de kunst van het instrumenteren bestudeerden. De belangrijkste Rus van deze laatste richting is ontegenzeggelijk Pyotr Ilyich Tchaikovsky (1840 - 1893).

In zijn streven naar een Oost-West synthese grijpt hij naast onderwerpen uit de Russische geschiedenis - zoals Ouverture 1812 - duidelijk naar onderwerpen uit de westerse geschiedenis: Dante’s ‘Francesca da Remini’ of Shakespeare’s ‘Hamlet’ en ‘Romeo en Juliette’. Hij heeft als veelschrijver bijna voor elke vorm wel iets gecomponeerd, maar heeft ook werken van ongelijk gehalte nagelaten. Toch hebben zijn

beste werken veelal een aangrijpendheid, die men hoogst zelden hoort. Ook hier zijn de symfonieën representatief, ofschoon hij ook prachtige kamermuziek heeft gemaakt. Von Karajan heeft de laatste drie symfonieën maar liefst 4 keer opgenomen in het stereo tijdperk als ik goed tel: één keer op EMI en drie keer op DG. Van deze, zijn de uitvoeringen op DG van halverwege de jaren 70 de meest interessante. Het eerste deel van de zesde bijvoorbeeld is veel spannender gedaan dan die uit de jaren 60. Voor velen zijn de digitale uitvoeringen uit de jaren 80 met de Weners een teleurstelling; iets dat ik zeker niet deel. Als u een complete en vooral consistente cyclus zoekt, dan is Jansons op Chandos een zeer interessante keuze en de opnames zijn eerste klas. Over de vierde symfonie schreef Tchaikovsky in een brief: “De inleiding is tevens de kern van de gehele symfonie, zij bevat de hoofdgedachte. Deze stelt het noodlot voor, de fatale macht die de drang naar het geluk steeds weer verhindert zijn doel te bereiken, die er jaloers voor zorgt, dat welbehagen en rust niet de overhand hebben… een macht die als het zwaard van Damokles voortdurend boven ons hoofd zweeft en onophoudelijk de ziel vergiftigt. … Er blijft daarom niets anders over, zich aan haar te onderwerpen en moedeloos te klagen… Is het niet beter, zich van de

werkelijkheid af te wenden en zich aan dromen over te geven?” Ook dit is een aspect der Romantiek dat zich al manifesteert in de muziek van Robert Schumann: de vlucht, de droom, de roes. Dit zijn de duistere kanten van de Romantiek. De kunst gaat langzamerhand de rol van religie overnemen, de kunstenaar die van de priester. Het is vooral Von Karajan (DG 2530 883) die in dit werk het noodlot benadrukt en laat vanaf het begin zien hoe hij boven de partituur staat. Ik ben geneigd te zeggen dat dit een van de beste uitvoeringen van Von Karajan op DG is. Zowel Von Karajan als Jansons (Chandos ABRD 1124) laten zien dat het van groot belang is, dergelijke werken strak uit te voeren. Tussen de Vierde en de Vijfde symfonie is er nog een ander aangrijpend werk geschreven. De ‘Manfred’ symfonie gebaseerd op Byron. Vreemd genoeg heeft Von Karajan deze nooit de opgenomen. Voor deze prachtige symfonie, die ik persoonlijk na de zesde de interessantste vind, zijn drie andere dirigenten op vinyl te krijgen: Chailly op Decca (421 441-1), Jansons op Chandos (ABRD 1245) en Muti op EMI (ASD 4169).

De laatste twee zijn relatief eenvoudig te vinden en zijn erg goed. Echter Chailly klinkt spectaculair, maar is weer niet zo eenvoudig te krijgen.

Dan de Zesde door broer Modest, ‘Pathetique’ gedoopt. De meester zei zelf over deze sluitsteen van zijn oeuvre dat hij dit beschouwde als het beste en oprechtste van zijn werken. Het eerste deel, begint donker en droevig voornamelijk door de kreunende fagot. Weldra ontstaat een mooi lyrisch schemerig thema dat zacht eindigt in de klarinet. Abrupt wordt dit beëindigd met een klap die het noodlot inluidt en zich gaandeweg hemelbestormend ontwikkelt. Ten slotte mondt dit alles uit in een aangrijpende scène die niet in woorden is te vangen. Voor dit sleutelmoment is er slechts één dirigent die dit mijns inziens op de juiste manier doet: Mariss Jansons (Chandos ABRD 1158). Von Karajan (DG 2530 774) fietst hier op alle vier de opnames die ik ken, (veel) te snel overheen. Dat is overigens de enige kritiek die ik op

Von Karajan heb. Haitink is hier naar mijn smaak iets te nuchter, Bernstein te eigenzinnig en Giulini te langzaam. Ik heb veel opnames gehoord, maar tot nu toe vind ik Jansons het meest overtuigend. Althans, hier. Na een charmante wals gevolgd door een feestelijk allegro, komt ten slotte de finale. Dat is – tegen de traditie in – het langzame deel: adagio lamentoso; andante. Een volslagen afwijkende indeling van de symfonie. Anton Bruckner wisselde de volgorde van de middendelen in zijn Achtste al, maar het adagio als finale is opvallend. Gustaf Mahler zou dat bij zijn negende, ook doen. Tchaikovsky noemde dit deel een requiem. Het eindigt met een berustend Amen. Wat een manier om afscheid te nemen door een gekweld mens die kampte met zijn homoseksualiteit. Enfin, luistert uzelf.

56  hvt - septemberi 2008

HI_0809_p056_057_R20.indd 56

12-08-2008 13:22:28

I)

Voor wat betreft de DG Galleria remasters van de opnames door Von Karajan. Zoals zo vaak zijn deze wat gesluierd van klank, dus probeer de oorspronkelijke uitgaven te krijgen die hoorbaar frisser (uit)klinken. De hoezen van de Galleria’s zijn echter mooier. Tot slot nog aandacht voor het symfonische gedicht Francesca da Remini gebaseerd op Dante uit 1876. Al bij de opening huivert de luisteraar voor wat er gaat komen. Echter, wanneer de alles vernietigende storm opsteekt in de onderwereld – waartoe de twee overspelige geliefden zijn veroordeeld – voor eeuwig van elkaar scheidt, gaan de haren werkelijk overeind staan. Er is een mooie uitvoering op vinyl te krijgen door Stokowski met het LSO op Philips (heruitgave 416 860-1). Niet laten liggen. Dit is overigens weer een ander aspect van de laatromantiek. De symfonie als vorm is inmiddels in onbruik aan het raken ten gunste van het ‘symfonische gedicht’. Dit gaf de componist meer vrijheid van de knellende vorm van de symfonie. In dit verband noem ik nog twee Russische toondichters die wat lastig zijn in te delen omdat ze van een latere generatie zijn, maar wel uitgesproken laatromantisch zijn blijven schrijven. Het is opvallend dat tegenwoordig voor Alexander Scriabin (1872 - 1915)

meer aandacht is vanwege de belangstelling voor mystieke en oosterse religies, het occulte en het fantastische. Zijn ‘Le Poème de l’ecstase’, waarin de roes

en de vreugde van het scheppen wordt verheerlijkt, is belangrijk te vermelden. Dit symfonische gedicht, waar de erotiek werkelijk vanaf druipt, boeit vanaf het eerste moment. Abbado met het BSO (DG 2530 137) wordt op e-Bay regelmatig aangeboden en is naar mijn mening opwindender dan Maazel op Decca.

handhaaft zich ook de Tsjechische muziek der 19de eeuw. Belangrijk zijn Bedrich Smetana ( HYPERLINK “http:// en.wikipedia.org/wiki/1824” \o “1824” 1824 - HYPERLINK “http://en.wikipedia. org/wiki/1884” \o “1884” 1884) en vooral Antonín Dvořák (1841 - 1904). nagelaten. Ook hier is Von Karajan op DG weer een uitstekende keuze naast alweer Colin Davis op Philips.

Ofschoon ik er nog steeds niet van overtuigd ben dat Rachmaninov (1873 - 1943)

tot de allergrootsten behoort, wil ik toch zijn ‘Dodeneiland’ noemen. Dit hoogst evocatieve werk is geïnspireerd op het gelijknamige schilderij van Arnold Böcklin ( HYPERLINK “http:// en.wikipedia.org/wiki/1827” \o “1827” 1827 - HYPERLINK “http://en.wikipedia. org/wiki/1901” \o “1901” 1901). Het doek wordt nog steeds beschouwd als een icoon en het begin van het zogenaamde fantastische element in de schilderkunst.

Op plaat is er eigenlijk maar één aan te raden: Ashkenazy met het CGO (Decca 410 124-1) een geweldige opname en zeer vleiend voor het Concertgebouworkest. Prachtige hoes ook! Naast de Russische nationale school,

Deze meester der idylle oriënteert zich in de symfonie voornamelijk op Johannes Brahms. Van hem worden veelal de laatste drie symfonieën opgenomen. Toch zijn de eerste zes ook de moeite waard en uiteraard zijn symfonische gedichten en concertante werken. De uitvoeringen door Colin Davis met het CGO zijn een lust voor het oor en gemakkelijk te krijgen. Overigens zijn alle opnames met Davis op Philips met het CGO de moeite waard, zover ik weet. Of het nu Haydn, Berlioz of Stravinsky is, keer op keer valt die romige Philips klank op. Van de Negende zijn ontelbare opnames gemaakt, maar het lijkt iedere keer een herontdekking met Davis.

In het vorige artikel (mei) meldde ik dat Roussel Dutoit 2 en 4 moeilijk te krijgen zijn. U raadt het al… op het moment dat ik dit artikel schrijf wordt er een exemplaar aangeboden op e-Bay Volgende maand deel 3 van de laatromantiek met o.a. de Duitse meesters uit deze bewogen periode. Er is uiteraard verschil tussen de generatie van omstreeks 1840 die haar werkzaamheden afsluit en de generatie die zich volledig ontplooit in dit tijdsgewricht. Dus tussen Smetana, Dvořák, Tchaikovsky et cetera aan de ene – en Debussy, Ravel, Mahler en Reger aan de andere kant. Ook al gehoorzamen generatiegenoten vaak aan één en dezelfde impuls, afhankelijk van het land van herkomst of individuele geaardheid vallen er dus belangrijke verschillen te constateren.

Ook Finland heeft met Jean Sibelius (1865 - 1957) een nationaal figuur die het Finse lot als een moderne atlas op zijn schouders draagt. Het symfonische gedicht Finlandia gaat over de Russische overheersing van Finland. Sibelius heeft 7 symfonieën

hvt - september 2008  57

HI_0809_p056_057_R20.indd 57

12-08-2008 13:22:30

- TEST -

Magnat RV-1 buizenversterker

Gebouwd als een tank “Een versterker van Magnat? Die bouwen toch alleen luidsprekers?”, hoor ik u al vragen. En ja inderdaad, Magnat staat algemeen bekend als luidsprekerfabrikant. In het verleden heeft het merk haar pakket al uitgebreid met luidsprekers voor in de auto. Vanaf nu heeft Magnat echter ook een tak met elektronica componenten. Marnix Bosman

E

en luidsprekerfabrikant die ook elektronica componenten gaat bouwen, zien we niet vaak. Het bouwen van een luidspreker is toch iets heel anders dan de ontwikkeling van een CD-speler of een versterker. In de 35-jarige historie heeft luidsprekerspecialist Magnat het pakket alleen maar uitgebreid met een luidsprekerprogramma voor in de auto. Sinds kort heeft deze Duitse fabrikant het pakket echter toch uitgebreid met een nieuwe tak. Dit nieuwe deel van het programma bestaat op dit moment uit drie componenten. De MC-1 is een volledige geïntegreerde tunerversterker met ingebouwde SACD-speler. De versterker in de MC-1 is een hybride ontwerp met buizen in de voorversterker. De eindtrap van de MC-1 is volledig solid-state. De VC-1 is een DVD-receiver met Dolby Virtual 2.1 technologie. De RV-1 tenslotte, het onderwerp van deze test, is een volwaardige buizenversterker met louter buizentechniek.

Klassieke technologie Merk: Type: Buisbezetting: Vermogen: Ingangen: Phono: Afstandsbediening: Afmetingen (hxbxd) Gewicht:

Magnat RV-1 4x 12AX7 (ECC 83) 2x 12AX7 (ECC 83) 2x 12AU7 (ECC 82) 4x EL34 2x 35 watt bij 4 ohm 2x 35 watt bij 8 ohm 4x lijn ja (MM) ja 166x420x330 mm 20,3 kg

Prijs:

€ 1.999

Informatie: Website:

Magnat Nederland Tel. 06-47139942 www.magnat.nl

De ontwikkeling van de RV-1 is een samenwerkingsverband van Duitse en Engelse ontwerpers. De RV-1 is een volwaardige buizenversterker volgens een klassieke en veelvuldig beproefde benadering. Deze versterker gebruikt een klassieke push-pull, klasse-AB, topologie op basis van twee EL34 buizen per kanaal. In veel gevallen wordt er in deze topologie ook gekozen voor een ultra-lineaire benadering. Bij deze RV-1 van Magnat heb ik echter niet kunnen achterhalen of dat ook nu het geval is. De EL34 buizen zijn afkomstig van Electro Harmonix, een Amerikaans bedrijf die zijn buizen echter uit Rusland haalt. In de folder maakt Magnat er overigens nog even melding van dat deze Russische buizen op van origine Duitse machines worden geproduceerd. Ook de buizen in de voor- en stuurtrappen zijn afkomstig van Electro Harmonix. De stuurtrappen van de eindtrap zijn geconstrueerd met behulp van

twee 12AU7 (ECC82) buizen per kanaal. De buizen voor de stuurtrap bevinden zich helemaal voorin de kast. Deze versterker is voorzien van een phono ingang. Ook de RIAA correctie versterker is een volledig buizenontwerp. De phonotrap bevindt zich direct achter de ingangsbussen aan de achterzijde van het apparaat. De phonotrap is aan de bovenzijde volledig afgeschermd met een kooiconstructie om instraling vanuit andere storende componenten te voorkomen.

SRPP trappen Zowel de stuurtrappen als de phonotrap gebruiken een zogenaamde SRPP techniek. De afkorting SRPP staat voor (Shunt Regulated Push-Pull). De SRPP topologie is in de basis een anode volger schakeling (zie fig. 1). Een anode volger is één van de meest simpele buizenschakelingen op basis van één triode. Bij de SRPP techniek (fig. 2) worden twee triodes gebruikt die in een slimme push-pull configuratie zijn geschakeld. Deze schakeling heeft een aantal voordelen ten opzichte van een gewone anode volger. De maximale versterkingsfactor van een SRPP is allereerst beduidend hoger. Daarbij is de lineariteit van een SRPP beter. Een ander essentieel voordeel is dat de uitgangsimpedantie van een SRPP schakeling veel lager is in vergelijking met een anode volger. Vooral deze laatste eigenschap heeft ervoor gezorgd dat de SRPP in de jaren ’90 zeer populair is geworden. SRPP schakelingen zijn daardoor zeer geschikt voor voorversterkerschakelingen, stuurtrappen en phonotrappen. Nadelen zijn er natuurlijk ook. Een SRPP is, zoals de naam al zegt, een push-pull configuratie. Het pure gedrag van een single-ended triode opzet gaat dus verloren. De voordelen hebben er desondanks voor gezorgd dat de SRPP schakeling veelvuldig in buizenversterkers wordt toegepast.

Opbouw In de titel van dit artikel heb ik het al aangegeven: de mechanische opbouw van de RV-1 is werkelijk subliem. Magnat heeft gekozen voor zware materialen en een zeer solide constructie. Het chassis en het frontpaneel van de versterker is volledig van aluminium. De buizen worden aan de bovenzijde volledig afgeschermd door een grote stalen kooi zodat je niet zomaar bij de warme buizen kunt. De achterzijde van de kast is overigens wel open. De twee uitgangstransformatoren en de voedingstrafo zijn in het midden van het chassis geplaatst. Achterop bevinden zich de vier EL34 buizen en de speciaal afgeschermde buizen van de phonotrap. De vier buizen van de stuurtrap bevinden zich voorin de kast direct achter het frontpaneel. De verschillende versterkersecties zijn binnenin de kast weer van elkaar afgeschermd met stalen schoten. De ingangskeuze wordt geregeld met relais die worden gestuurd vanuit een microcontroller. De volumeregeling loopt via een motorgestuurde potmeter van Alps die op afstand is te bedienen.

58  hvt - september 2008

HVT_0809_p058_059_R21.indd 58

08-08-2008 10:30:54

Fig. 1: Anode volger met éen triode buis

•TEST •TES ST

ST •TEST • •TE

TEST • TEST T•

Magnat gebruikt door het gehele ontwerp hoogwaaraanbevolen dige componenten. Naast Magnat RV-1 bekende kwaliteitsmerken als Alps en Electro Harmonix worden er zware filmcondensatoren en weerstanden gebruikt. De buisvoeten zijn verguld en op een solide wijze in de printplaten gemonteerd. De hele opbouw zit oerdegelijk in elkaar en is gebouwd voor een jarenlange probleemloze werking.

TES ST • T •TE TE

Gebruik De afstandsbediening is net als de versterker oerdegelijk en helemaal van aluminium. De bedieningsmogelijkheden zijn echter beperkt tot het absolute minimum. Twee volumeknoppen en een mute-toets en je bent rond. Persoonlijk had ik ingangskeuzeschakelaars ook wel leuk gevonden. Tijdens een langdurige luisterperiode in mijn luisterstudio is de RV-1 afwisselend aangesloten geweest op een set PMC TB1’s of TB2’s of een set ADAM Compact monitors. De luidsprekers werden, indien mogelijk, biwired aangestuurd via Tara Labs RSC-Prime. Als bron werd meestal een TEAC VRDS-10 loopwerk met Langevin DAC gebruikt met Oehlbach of van den Hul bekabeling. De RV-1 heeft een gespecificeerd uitgangsvermogen in de orde van zo’n 35 watt. Er zijn aftakkingen voor 4 en 8 ohm aanwezig zodat een goede aanpassing aan de luidsprekers mogelijk is. De genoemde luidsprekers zijn in de basis een prima belasting voor deze versterker. In beide gevallen is het rendement namelijk 90dB of hoger en is de luidsprekerimpedantie netjes stabiel over het gehele frequentiebereik. De ADAM monitors zijn in dit opzicht het meest grillig en daarom ben ik gestart met de PMC’s. De RV-1 geeft je totaal niet de indruk dat je hier met een buizenversterker te maken hebt. Als je niet beter zou weten, zou de RV-1 ook een middelgrote transistorversterker kunnen zijn. De klankbalans is heel solide over het gehele frequentiebereik en behoudt ook een goede controle. Ook in het laag is de controle heel stabiel. Het wollige, warme karakter dat veel buizenversterker van een vergelijkbaar kaliber laten horen, is hier niet aanwezig. De weergave is zelfs heel neutraal van karakter. In het midden en hoge tonen gebied

mis ik wat ultieme details. Zowel bij de PMC’ als de ADAM’s triode versterkers is dat aanwezig. Daar staat tegenover dat de afbeelding in zowel de diepte als de breedte heel goed is. Het geluidsbeeld wordt soepel opgebouwd en heeft ruimte rond de instrumenten.

Conclusie De Magnat RV-1 is gebouwd als een tank en zo is ook het geluid. Daarmee bedoel ik niet dat het geluid zwaar en log is. Daarmee wil ik zeggen dat de RV-1 moeilijk van zijn stuk is te brengen en een solide en stabiel plaatje neerzet. De weergave en controle is heel strak en kan daardoor ook met moeilijkere luidspreker uit de voeten. De RV-1 is heel neutraal qua karakter. Dat is soms wel jammer omdat daardoor ultieme details verloren gaan. Je kunt de RV-1 daarom het beste combineren met een lekker levendige luidspreker met karakter. Die combinatie geeft de beste mogelijkheden voor audioplezier voor jaren.

Fig. 2: SRPP (Shunt Regulated Push-Pull) configuratie met twee triodes.

hvt - september 2008  59

HVT_0809_p058_059_R21.indd 59

08-08-2008 10:30:58

High Fidelity Discs.nl

DÉ VINYL, SACD ÉN XRCD SPECIALIST Nieuw vinyl

Little Feat - Little Feat (LP)

Coldplay - Viva La Vida or Death and All His Friends (LP)

Coldplay voorman Chris Martin liet zich voor de titel van het vierde studioalbum inspireren door een schilderij van de Mexicaanse schilderes Frida Kahlo. De opnames van dit vierde, zeer gevarieerde studioalbum vonden plaats in Zuid-Amerika en Spanje, en werd geproduceerd door Brian Eno. Wederom een album van hoog niveau. art. nr. 130876 Prijs € 21,50

Opeth - Watershed (2 x LP)

Het negende album alweer van deze briljante Zweedse band die een cross-over van metal en atmosferische instrumentale soundscapes maken. Voor het eerst zijn op dit album de nieuwe drummer en gitarist te horen, en is de muzikale koers flink opgeschoven richting progrock met jaren-’70 invloeden. Lange nummers die elk een compleet verhaal vertellen. Opeth blijft groeien, groeit u mee? art. nr. 131002 Prijs € 19,50

LP Santana – Santana Heruitgave van het schitterende debuutalbum van Carlos Santana uit 1969. Hiermee definieerde hij in feite het nieuwe genre Latin Rock. Met de hits de hits “Jingo”, “Persuasion” en “Soul Sacrifice”. Zeer goede herpersing op Mobile Fidelity. € 34,50 art. nr. 101581

toegeeft in virtuositeit en muzikaliteit. Spectaculaire uitvoeringen van drie vrienden die er duidelijk zin in hebben. € 27,50 art. nr. 101591

Amy Winehouse Back To Black Het succesvolle album op vinyl, met oa de hits “Rehab”, “Back to Black” en “You Know I’m No Good”. € 18.50 art. nr. 100525

Hugh Masekela - Hope

Corinne Bailey Rae Corinne Bailey Rae (LP)

(2 x 45 RPM 180 Gr. LP) Deze audiofiele klassiek is nu weer op vinyl verkrijgbaar. Uiteraard met Stimela (Coal Train) € 53,50 art. nr. 102065

Fraai soft-soul debuut van deze jonge zangeres. Met haar warme stem en prettig in het gehoor liggende songs heeft zij reeds vele harten gestolen. Met de hit “Put Your Records On”. € 28,- art. nr. 099304

Adele - 19 De Londense Adele is jong, maar klinkt als een oudere diva. Denk daarbij aan grote zangeressen als Etta James en Ella Fitzgerald, en meer recent Amy Winehouse. Schitterende debuutplaat. € 20,50 art. nr. 102192

Alan Parsons Project – Eye In The Sky (180 gr. LP) Het meest succesvolle album van Alan Parsons Project. Met o.a. de klassiekers “Eye in The Sky”, “Old and Wise”.Audiofiele heruitgave op 180 grams virgin vinyl door Speakers Corner Records. € 27,50 art.nr. 100038

Al Di Meola, John Mc Laughlin, Paco de Lucia - Friday Night in San Francisco (180 gr. LP) Topontmoeting van een gitaartrio dat elkaar geen snaardikte

HI_0809_p60_64_shop.indd 60

Eagles - Long Road Out Of Eden (2 x 180 Gr. LP) Zelf hebben ze ooit verklaard dat ze nooit meer samen een album zouden opnemen. Gelukkig kruipt bij deze rasartiesten het bloed toch waar het niet gaan kan. De LP bevat een bonustrack € 32,- art. nr. 101530 Editors An End Has A Start (LP) Sterke opvolger van het debuut The Back Room, met puntige, fraai geschreven rocksongs die soms aan een ruigere Coldplay doen denken. € 17,- art. nr. 100861

Feist - The Reminder (LP) Leslie Feist is een Canadese zangeres die prachtige, introspectieve liedjes maakt. Met haar fijne, heldere

Briljant debuut van Little Feat, hoewel hun muzikale stijl na dit album drastisch veranderde. Hier is een rauwe stijlmix van garage-rock, roadhouse blues, country-rock, folk en Zappa-achtige mafheid te horen, gecombineerd met de licht surrealistische teksten van Lowell George. Gelimiteerde audiofiele heruitgave door Mobile Fidelity Sound Lab op 180 grams vinyl. art. nr. 130201 prijs € 29,50

Marc Cohn - Marc Cohn (LP)

Fraai debuut van deze sympathieke singer/songwriter uit Cleveland. Zijn warme stemgeluid en subtiel maar technisch hoogstaand pianospel verlenen een zekere nonchalante ‘chique’ aan deze plaat, en de kwaliteit van de songteksten is hoog. De openingstrack Walking In Memphis is een grote hit geweest, maar het album bevat meer dan genoeg andere parels om de audiofiele heruitgave op MoFi te rechtvaardigen. art. nr. 100521 prijs € 29,50 stem laat ze de luisteraar wegdromen, als op een warme zomer-namiddag. Sterke opvolger van haar debuut Let it Die. € 18,50 art. nr. 101237

Holly Cole - Holly Cole (LP) De Canadese zangeres laat zich op dit album uit 2007 begeleiden door verschillende sessiemuzikanten, en levert een afwisselend en fraai opgenomen vocaal jazz-album met licht pop-invloeden af. € 25,50 art. nr. 100373

Janis Ian Breaking Silence (180 gr. LP) Audiofiele topper, op dik vinyl heruitgebracht door Analogue Productions. De prachtige songs werden zoveel mogelijk in één keer opgenomen in een volledig analoge sessie. Zowel muzikaal als klankmatig om te smullen. € 34,50 art. nr. 100581

Janos Starker - Schumann And Lalo Cello Concertos, London Symphony (180 gr. LP) Starker geldt onbetwist als de grootste cellist van zijn tijd, en hij speelt virtuoos en gevoelig, en met grote autoriteit. Zeer fraaie geluidskwaliteit op deze Speakers Corner heruitgave. €27,50 art. nr. 130658

Joni Mitchell - The Hissing of Summer Lawns (180 gr. LP) Meesterlijke plaat uit 1975 van één vanl de belangrijkste vrouwelijke artiesten van de twintigste eeuw. Dit album bevat fraaie wereldmuziek cross-over, meer dan 10 jaar voordat Paul Simon en Peter Gabriel daar mee begonnen. €27,50 art. nr. 130657

08-08-2008 10:35:38

zaterdag 18 en zondag 19 oktober 2008

Home Entertainment op Niveau

60 importeurs 300 merken 3000m2 hifiplezier Stereo en multikanaal demonstraties Presentaties van de nieuwste producten Vakkundig advies van importeur en fabrikant LP’s, CD’s, DVD’s, Blu Ray Discs En natuurlijk draaitafels

VAD Show 2008: zaterdag 18 en zondag 19 oktober van 10.00 tot 18.00 uur. Entree ` 12,50 kinderen tot 16 jaar gratis, mits onder begeleiding van een volwassene. Locatie: NH Conference Centre Koningshof, Locht 117, Veldhoven. Makkelijk met openbaar en eigen vervoer te bereiken. Via ring Eindhoven, afslag 31, ANWB borden “NH Koningshof” volgen. Gratis Parkeren. Meer info op www.vad-show.nl

VAD 2008 ad_1 HVT.indd 1 3 HI_0807_p074_VAD_ADV.indd

17-06-2008 17-06-2008 09:34:04 10:25:21

High Fidelity Discs.nl

DÉ VINYL, SACD ÉN XRCD SPECIALIST LP

Kari Bremnes - Reise

Santana – Abraxas (180 gr. LP)

(2 x 180 gr. LP) Op dit in Duitsland opgenomen live album staan 14 tracks Santana waarop – Bremnes Santana wordt bijgestaan door een volledige Heruitgave band. van Hierdoor het schitterende ontstaatdebuutalbum een wat vollervan en Carlos steviger Santana geluid uitdan 1969. men Hiermee van haar defistudioalbums nieerde hij in gewend feite hetis.nieuwe Schitterende genre Latin opname. Rock. Met de hits de hits €“Jingo”, 24,50 art. “Persuasion” nr. 101878en “Soul Sacrifice”. Zeer goede herpersing op Mobile Fidelity. Lauren € 34,50 art.White nr. 101581- At Last (180 Gr. LP + 45 RPM Bonus) Behalve op SACD nu ook op 180 grams vinyl verkrijgbaar. Nieuw album van deze zeer getalenteerde 20-jarige zangeres uit Texas, die studeerde onder dezelfde zangleraar als Norah Jones. Met Anthony Wilson op guitar, Bill Cunliffe op piano en Ricky Woodward op sax. Aanrader!! € 37,50 art. nr. 100538

Op zijn tweede studio-album uit 1970 mixt Santana opnieuw rock, jazz, salsa, en blues tot een opwindend geheel. Algemeen beschouwd als het meest toegankelijke album uit zijn vroege periode. Zeer goede herpersing op Mobile Fidelity. € 34,50 art. nr. 101582

Lucinda Williams - West 2 x LP (2 x 180 Gr. LP) Fraai dubbelalbum van deze zangeres, die folk en country-rock op meesterlijke wijze weet te mengen. Haar beste album sinds haar doorbraak uit 1998. Zeer mooi geproduceerd door Hal Willner. € 23,- art. nr. 100170

Madonna - Confessions on a Dancefloor (Ltd Edition Pink Vinyl 2 x LP) Het heerlijke nieuwe album van Madonna op roze vinyl. Met onder andere de singles “Hung Up”, “Sorry” en “Jump”. De oplage is gelimiteerd, dus wees er snel bij. Misgrijpen is zonde... € 27,50 art. nr. 050978

PJ Harvey - White Chalk (LP) Met invoeden uit Britse folk en gotische romantiek is dit met afstand haar meest donkere plaat. Een gewaagd maar zeer succesvol project dat de luisteraar steeds opnieuw verrast. Grote klasse! € 18,- art. nr. 101406

Radiohead - In Rainbows (LP) De langverwachte opvolger van Hail To The Thief. De vele laagjes van de complexe arrangementen zullen een hoop plezierige uurtjes puzzelen en genieten opleveren. Briljant luistervoer! € 20,50 art. nr. 101566

Rebecca Pidgeon – Retrospective (LP) Singer/songwriter Rebacca Pidgeon combineert Schotse folk en moderne pop. Op Retrospective verzamelt zij de mooiste nummers van drie eerdere albums. Een heerlijke collectie die uitblinkt in opnamekwaliteit. € 25,- art. nr. 100783

Ry Cooder - A Meeting By The River

(2 x 45rpm LP) Zeer audiofiel album op Waterlily Acoustics. Ry Cooder en V.M. Bhatt scheppen een heerlijk relaxte sfeer met hun geïmproviseerde snarenspel. Opmerkelijk: de heren ontmoetten elkaar pas een half uur voor de opnames. Wereldklasse! 53,50 art. nr. 102064

HI_0809_p60_64_shop.indd 62

DVD Amy Winehouse - I Told You I Was Trouble, Live in London (DVD) Dat Amy Winehouse een echte souldiva met een fantastische stem is wordt sinds de negatieve mediahype rond haar persoonlijke problemen nogal eens vergeten. Dit optreden toont de zangeres op haar best. € 22,- art. nr. 101536

Santana – Caravanserai (180 gr. LP) In 1972 nam Carlos Santana dit grotendeels instrumentale prachtalbum op. Introspectieve, lange gitaarsoli vormen de basis voor de vrij relaxte sfeer op dit geniale jazzrock album. Fraaie herpersing op Speakers Corner. € 27,50 art. nr. 130659

Blue Man Group - How To Be A Megastar Live! (DVD+CD) De Blauwe Mannen gaan op deze DVD/CD verder met waar ze bij hun vorige tour mee begonnen: een hilarische en virtuoze rockshow waarin het publiek krijgt uitgelegd hoe de status van megaster kan worden bereikt. Uniek vermaak! € 20,- art. nr. 130526

Suzanne Vega Beauty & Crime (200 Gr LP) Haar debuut op Blue Note Records biedt elf muzikale pareltjes die als volwaardige “Short Stories” zijn opgebouwd. Nu op 200 grams Quiex Vinyl. € 37,50 art. nr. 101560

Planet Earth - BBC (5 x DVD) De BBC grossiert al jaren in prachtige, monumentale natuurseries, die traditiegetrouw worden gepresenteerd worden door David Attenborough. Bijna 11 uur met de mooiste beelden, en de fraaiste muziek. € 48,50 art. nr. 130606

Traveling Wilburys - Traveling Wilburys (3x 180 gr. LP Box) In 1988 als gelegenheidsband opgericht om de b-kant van een George Harrison single op te nemen. De eenmalige samenwerking beviel zo goed dat er uiteindelijk twee albums werden opgenomen. Deze gelimiteerde box bevat een compleet bonusalbum. € 82,50 art. nr. 101094

Planet Earth - BBC (5 x Blu-Ray disc) Deze schitterende serie is nu ook leverbaar in het HD formaat Blu-ray Disc, voor nog meer detaillering en kleurenpracht. Adembenemende beelden en schitterende muziek. € 62,50 art. nr. 130497

U2 - 18 Singles (2x LP) De beste songs staan op deze LP’s verzameld, met de nieuwe singles “The Saints Are Coming” en “Window In The Skies”. Dubbel LP met booklet. € 26,- art. nr. 099280

Martin Scorsese Presents The Blues (7 x DVD) Martin Scorsese maakte, samen met zes collegaregisseurs (o.a. Wim Wenders en Clint Eastwood), deze schitterende televisieserie over de Blues. Een monumentaal en liefdevol gemaakt document, dat niet alleen bluesliefhebbers zal aanspreken. Nu sterk in prijs verlaagd! € 32,50 art. nr. 130679

White Stripes - Icky Thump (2 x LP) Jack en Meg White doen het weer: een briljant en afwisselend album met een wervelwind aan stijlen. Alles komt voorbij, van doedelzakken tot heavy metal. Uiteraard met de single “Icky Thump”. € 20,50 art. nr. 100552

Various - Opus 3, 30th Anniversary Celebration Album (2 x 180 gr. LP) Vanwege het dertigjarig bestaan van het audiofiele label Opus 3 werd een dwarsdoorsnede uit de volledige catalogus uitgebracht, met pop, klassiek en jazz. Zeer hoogwaardige persing op zwaar vinyl. € 33,50 art. nr. 101252

Various - Jazz At The Pawnshop (2

x180 gr. LP) Dit in 1976 opgenomen dubbel album wordt gezien als het best opgenomen jazz album ooit, en mag eigenlijk niet ontbreken in de collectie van de audiofiele muziekliefhebber. € 36,- art. nr. 018837

Al deze producten (en meer) zijn ook te bestellen op www.hifidiscs.nl

CD Jennifer Warnes - Famous Blue Raincoat - 20th Anniversary Edition (CD) Heruitgave van deze audiofiele klassieker, met 4 nooit eerder uitgebracht songs. Geremastered vanaf de originele analoge tapes! € 21.50 art. nr. 101281

Adele - 19 (CD) De Londense Adele is jong, maar klinkt als een oudere diva. Denk daarbij aan grote zangeressen als Etta James en Ella Fitzgerald, en meer recent Amy Winehouse. Schitterende debuutplaat. € 16,50 art. nr. 130256

08-08-2008 10:36:37

High Fidelity Discs.nl

DÉ VINYL, SACD ÉN XRCD SPECIALIST Hans Theessink Slow Train (CD)

Het 25e album van Hans Theessink. Ook dit keer weer spelen de bandleden van de Hans Theessink Band mee. Het album werd opgenomen in een boerderij in Steiermark (Oostenrijk). € 19,- art. nr. 101733

Jean Michel Jarre Oxygene (CD+DVD) Vanwege het 30-jarig jubileum van zijn debuut maakte Jarre een geheel nieuwe 24-bit/96 Khz opname, met de originele instrumenten. Verplichte historische kost voor liefhebbers van elektronische muziek. Op de DVD is het volledige album in concertuitvoering te zien. € 24,- art. nr. 101867

Mike Garson - Mike Garson’s Jazz Hat (CD) Op deze hoogwaardige Reference Recordings opname laat deze meesterpianist horen dat hij een enorme vingervlugheid combineert met fraaie interpretaties en een diep respect voor de composities. € 23,- art. nr. 130399

Sara K. - Don’t I Know You From Somewhere? - Solo Live (CD) Sara K. werd in 2007 uitgenodigd door het Duitse radiostation MDR om een radioconcert te geven, wat door Gunter Pauler van het audiofiele platenlabel Stockfisch werd opgenomen. Zeer fraaie opname. € 20,- art. nr. 130486

Solveig Slettahjell – Silver (CD) Deze Noorse zangeres brengt met haar kwintet een verzameling zeer fraai opgenomen songs en jazz-standards ten gehore. Vanwege de klank warm aanbevolen door de Nederlandse top-geluidstechnicus Frits de With. € 21,50 art. nr. 130604

XRCD Diana Krall - The Look of Love

(XRCD) The Look of Love is het vijfde album op rij van Diana Krall dat geproduceerd is door Tommy LiPuma, die bekend van zijn werk met Barbra Streisand, Miles Davis, en Shirley Horn. Met het London Symphony Orchestra. € 45,- art. nr. 100522

Jheena Lodwick - Singing in the Rain (XRCD) Op dit vierde album van Jheena Lodwick laat ze horen dat ze zich weer verder ontwikkeld heeft. Na eerdere Pop/Rock album brengt ze nu de grote Hollywood klassiekers. € 39,50 art. nr. 101254

Sara K. - Hell Or High Water (XRCD) Haar laatste album is nu ook als XRCD verkrijgbaar. De eerste van het audiofiele label Stockfisch. Afspeelbaar op elke CD Speler. € 29,59 art. nr. 099202

Various - Best Audiophile Voices

(XRCD2) Waanzinnig goed klinkende XRCD2 CD, met songs van oa Alison Krauss, Eva Cassidy, Jheena Lodwick, Carol Kidd en Stacey Kent. Aanrader!!! € 39,50 art. nr. 088126

SACD Al Di Meola, John Mc Laughlin, Paco de Lucia - Friday Night In San Francisco (SACD) Topontmoeting van een gitaartrio dat elkaar geen snaardikte toegeeft in virtuositeit en muzikaliteit. Voor SACD geremasterd door Bob Belden. Speelt alleen op SACD spelers. € 21,50 art. nr. 130290

Erich Kunzel, Cincinnati Pops Orchestra - Masters and Commanders (SACD) Opnieuw een spectaculaire opname van dit bekende orkest. Deze keer staat de zeevaart centraal, met o.a. muziek van Pirates Of The Caribbean, Master And Commander en Mutiny On The Bounty. € 22,- art. nr.101284

Ray Charles - Ray Sings, Basie Swings (SACD) De SACD versie van een legendarisch concert dat nooit heeft plaatsgevonden, aanrader! € 21,50 art. nr. 101810

Jazz At The Pawnshop, 30th Anniversary(3 xSACD + DVD) Mooie SACD box set, met alle muziek van dit beroemde concert, waaronder 20 minuten nooit eerder uitgebrachte opnames. Met bonus-DVD van een in 2006 opgenomen interview. Beperkte genummerde oplage van 3000 stuks, op=op. € 49,50 art nr. 100182

Various - Linn Records - Vol.3 (SACD)

Accessoires The Art Vinyl Play & Display Wissellijst (Wit) Dit is de eerste LP lijst waarbij je de LP heel eenvoudig kunt wisselen zonder dat je de lijst van de muur hoeft te halen. Ook leuk om cadeau te geven met een LP er in... € 39,- art. nr. 130737

De Mat (van Art Speak) Deze dunne rubberen mat wordt in de lade van uw audiospeler op de CD gelegd. De weergave wordt hierdoor verbeterd. Niet geschikt voor VRDS- en Stable Platter loopwerken. € 18,95 art. nr. 130301

Deoxit D100L contactreiniger Met dit middel reinigt en beschermt u de aansluitbussen van uw apparatuur en de pluggen van uw kabels. Door het betere contact verbetert de weergave. Geschikt voor alle matalen. € 19,50 art. nr. 102198

SoundCare SuperSpike M8 (8 mm), Spike 4, draadeind, 4 stuks Superspikes verbeteren de weergave door trillingsdemping, en zijn zeer eenvoudig in het gebruik door de ingebouwde onderlegschijf. Er zijn meerdere diameters draadeind leverbaar. € 44,95 art. nr. 102144

SilClear Contactverbeteringsmiddel Op basis van een pasta waarin zeer kleine zilverplaatjes in een hoge concentratie zijn opgelost. Voor interlinks, luidsprekerkabels , powercords en buispinnen. Duurzaam en onderhoudsvrij. € 35,- art. nr. 102095

The Ultimate Analogue Test LP Perfect hulpmiddel om uw draaitafel arm en element in te stellen. Uitgebracht door Analogue Productions, en geperst bij Record Technology, Inc op HQ 180 grams vinyl. € 47,50 art. nr. 100452

Linn Records staat al jaren garant voor kwalitatief hoogwaardige en zeer muzikale opnames. Op deze SACD labelsampler staan 18 tracks waarmee Linn laat horen ook zeer fraaie meerkanaals SACD opnames te kunnen maken. € 12,- art. nr. 13049

Al deze producten (en meer) zijn ook te bestellen op www.hifidiscs.nl hvt - juni 2008 63

HI_0809_p60_64_shop.indd 63

08-08-2008 10:36:41

High Fidelity Discs.nl DÉ VINYL, SACD ÉN XRCD SPECIALIST Vul de bestelbon in en stuur of fax deze naar: High Fidelity Discs, Postbus 155, 4700 AD Roosendaal Faxnummer: 0848-755493 Art.nr. Vinyl

130876 131002 130201 100521 102192 101591 100038 100525 099304 130363 101530 100861 101237 101260 100373 102065 100581 130658 130657 101878 100538 100170 050978 130656 101406 101566 100783 102064 101582 130659 101581 101560 101094 099280 100601 100552 101252 018837

Omschrijving artikel

prijs

Coldplay - Viva La Vida or Death and All His Friends (LP) Opeth - Watershed (2 x LP) Little Feat - Little Feat (LP) Marc Cohn - Marc Cohn (LP) Adele - 19 Al Di Meola, John Mc Laughlin, Paco de Lucia Friday Night in San Francisco Alan Parsons Project - Eye In The Sky Amy Winehouse - Back To Black Corinne Bailey Rae - Corinne Bailey Rae Dave Brubeck Quartet - Time Out Eagles - Long Road Out Of Eden 2 x LP Editors - An End Has A Start Feist - The Reminder Foo Fighters - Echoes, Silence Patience & Grace 2 x LP Holly Cole - Holly Cole Hugh Masekela - Hope 2 x 45rpm LP Janis Ian - Breaking Silence Janos Starker - Schumann And Lalo Cello Concertos, London Symphony Joni Mitchell - The Hissing of Summer Lawns Kari Bremnes - Reise 2 x LP Lauren White - At Last 2 x 45rpm LP Lucinda Williams - West 2 x LP (2 x 180 Gr. LP) Madonna - Confessions on a Dancefloor (Ltd Edition Pink Vinyl 2 x LP) Miles Davis Quintet - Miles Smiles (180 Gr. LP) PJ Harvey - White Chalk Radiohead - In Rainbows Rebecca Pidgeon - Retrospective Ry Cooder - A Meeting By The River 2 x 45rpm LP Santana - Abraxas Santana - Caravanserai Santana - Santana Suzanne Vega - Beauty & Crime Traveling Wilburys - Traveling Wilburys LP Box U2 - 18 Singles 2 x LP Venice - Amsterdam White Stripes - Icky Thump 2 x LP Various - Opus 3, 30th Anniversary Celebration Album 2 x LP Various - Jazz At The Pawnshop 2 x LP

€ 21,50 € 19,50 € 29,50 € 29,50 € 20,50

€ € € € €

€ 27,50 € 27,50 € 18,50 € 28,€ 15,€ 32,€ 17,€ 18,50 € 24,50 € 25,50 € 53,50 € 34,50

€ € € € € € € € € € € €

€27,50 €27,50 € 24,50 € 37,50 € 23,-

€ € € € €

€ 27,50 € 27,50 € 18,€ 20,50 € 25,€ 53,50 € 34,50 € 27,50 € 34,50 € 37,50 € 82,50 € 26,€ 29,50 € 20,50

€ € € € € € € € € € € € € €

€ 33,50 € 36,-

€ €

Mevr: O Dhr: O

Voorl:

aantal

totaal

Art.nr. DVD

101536 130526 130606 130497 130679 CD

130256 101733 101867 101281 130399 130486 130604 XRCD

100522 101254 099202 088126 SACD

130290 101284 101810 100182 130495 Accessoires

130737 130301 102198 102144

Amy Winehouse - I Told You I Was Trouble, Live in London Blue Man Group - How To Be A Megastar Live! DVD+CD Planet Earth - BBC 5 x DVD Planet Earth - BBC 5 x Blu-Ray Martin Scorsese Presents The Blues 7 x DVD

prijs

aantal

totaal

€ 22,-

€

€ 20,€ 48,50 € 62,50 € 32,50

€ € € €

Adele - 19 € 16,50 Hans Theessink - Slow Train € 19,Jean Michel Jarre - Oxygene CD+DVD € 24,Jennifer Warnes - Famous Blue Raincoat 20th Anniversary Edition € 21,50 Mike Garson - Mike Garson’s Jazz Hat € 23,Sara K. - Don’t I Know You From Somewhere? - Solo Live € 20,Solveig Slettahjell - Silver € 21,50

€ € €

Diana Krall - The Look of Love Jheena Lodwick - Singing in the Rain Sara K. - Hell Or High Water Various - Best Audiophile Voices

€ 45,€ 39,50 € 29,59 € 39,50

€ € € €

€ 21,50

€

€ 22,€ 21,50

€ €

€ 49,50 € 12,-

€ €

€ 39,€ 18,95 € 19,50

€ € €

€ 44,95 € 35,€ 47,50

€ € € € € 3,- /5,€

Al Di Meola, John Mc Laughlin, Paco de Lucia Friday Night In San Francisco Erich Kunzel, Cincinnati Pops Orchestra Masters and Commanders Ray Charles - Ray Sings, Basie Swings Various - Jazz At The Pawnshop, 30th Anniversary 3xSACD+DVD Various - Linn Records - Vol.3 The Art Vinyl Play & Display Wissellijst (Wit) De Mat (van Art Speak) Deoxit D100L contactreiniger SoundCare SuperSpike M8 (8 mm), Spike 4, draadeind, 4 stuks SilClear Contactverbeteringsmiddel The Ultimate Analogue Test LP

102095 100452 subtotaal Bijdrage verzend- en administratiekosten (Nederl./België) Totaal

€ € € €

1

Naam:

Straat: Postcode:

Omschrijving artikel

Huisnr: Plaats:

Telefoon: E-mail:

O Ik machtig High Fidelity Discs éénmalig het totaalbedrag van mijn bank/girorekening af te schrijven. Mijn Bank/gironummer is:

O Ik maak het totaalbedrag over op banknummer 62.87.70.294 van High Fidelity Discs te Roosendaal. O Ik woon in België en maak het totaalbedrag over op banknummer 62.87.70.294 van High Fidelity Discs te Roosendaal,

Nederland Voor het overmaken naar een Nederlands rekeningnummer heeft u het IBAN nummer en de BIC code nodig van onze bank. Deze zijn, IBAN nummer: NL42ABNA0628770294 en BIC code: ABNANL2A

Vermeld u bij de overboeking a.u.b. ‘HVT bestelling producten’ en stuur ook de bon in. Meestal heeft u de artikelen binnen enkele werkdagen na ontvangst van uw betaling in huis. Voor sommige producten geldt op=op

Handtekening: hvt - mei 2006

HI_0807_p065_bon.indd 65

65

16-06-2008 15:49:16

NIEUW VAN LEEMAf! a R j i b k j i l r u u t Na

Het Britse topmerk LEEMA ACOUSTICS heeft onder Hifiliefhebbers inmiddels een stevige reputatie opgebouwd. Steevast worden LEEMA producten door gerenommeerde vakbladen de hemel in geprezen, en terecht! Met LEEMA koopt u een product dat zelfs de meest kritische luisteraar weet te overtuigen. Niet voor niets is de slogan van LEEMA: ‘What goes in, is what comes out’! Kom nu naar Raf voor een verhelderende demonstratie!

1750

A::B6EJAH:

1650

A::B6HIG:6B

B E A U T I F U L L Y

De Leema Pulse geïntegreerde versterker is een slankere uitvoering van de veelvuldig bekroonde ‘Tucana’, met dezelfde compromisloze audiofiele kwaliteit. De Pulse is met een vermogen van 2x80 Watt aan 8 Ohm en een dynamisch vermogen van 2x150 Watt aan 4 Ohm gemakkelijk in staat om ook veeleisende luidsprekers met een grote precisie aan te sturen. Met aansluitingen voor o.a. Phono (MM en MC) en MP3-speler, en uitgerust met een configureerbare LIPS (Leema Intelligent Protocol System) AV-ingang waarmee deze versterker eenvoudig in een home entertainment systeem van hoge audiofiele kwaliteit opgenomen kan worden. Hoofdtelefoon aansluiting en op afstand bedienbare volumeregeling. Art.nr. 31044 zwart, 32696 zilver

CD-speler met een ongehoord fraaie weergave, waarin vele technische vindingen uit de veelvuldig bekroonde Leema Antila zijn toegepast. De unieke MD2 Active Differential Multi-DAC technologie, met liefst 16 Crystal CD454x 24 bit/192 kHz D/A-omzetters, levert een uiterst levensechte en zeer gedetailleerde muzikale weergave met vrijwel afwezige ruis en vervorming. Zeer eenvoudige bediening met slechts één L-Drive knop. Geschikt voor het Leema ‘LIPS’ systeem voor opname in een home cinema installatie. De Stream brengt moeiteloos muziek ten gehore met grote precisie, kracht en een schitterend doortekend geluidsbeeld. Art.nr. 31043 zwart, 32698 zilver

E N G I N E E R E D

S O U N D

RAF: DE BESTE SPECIAALZAAK MET DE BESTE PRIJZEN.

RAF Amsterdam

020 54 11 300

Alleen bij RAF: de grootste keuze uit de beste merken, eigen technische dienst en bezorgservice, professionele voorlichting en aan-huis installeren. RAFGEPRIJSD: de prijzen bij Raf zijn gelijk aan die van onze concurrenten. En soms zelfs lager. Vergelijkt u maar. Dat doen wij ook!

Info / bestellijn voor verzending door heel Nederland:

020 54 11 345

Rijnstraat 139-168 RAF Hilversum RAF Kampen RAF Utrecht

035 62 50 400 038 33 11 844 030 23 60 200

Langestraat Oudestraat Vredenburg

77-92 237-239 40

Voor alle info: www.raf.nl

| HIFI | VISUAL | PERSONAL AUDIO | COMPUTER | TELECOM | DIGITAAL FOTO |

?å(64åLEEMAåPULSESTREAMåXINDDååå HI_0809_p065_ADV_RAF2.indd 3

  ååå 08-08-2008 10:44:10

Neem nu een abonnement op hvt, het meest gelezen tijdschrift over beeld en geluid 06 20 6 4/ e er lgië Be

t hv met

po

p-,

jazz

-, kl

assi

ek-

en

re film

cens

ies,

acht

ergr

on

de

n en

repo

rtag

nd

mm Nu 0 5,5 e

rla

de

Ne

es

15 SA en VD 15 D/D PM 0C st: 20 er Te antz lass terk Mar t C rs nes 0 ve st: 5.1? Te us Fi en 20 met rc A eler en 4 sp sam 8-48 76 io eo : er st PA Aud Te t st 8, B g Gaa 76 hrin rs APU en Se ke st: Te old ers idspre ue, behrsterk lu og nal , ve 3 SE est: A irai kki, S 70 get Audio el, M i No der n, uev Okk Ver phio b, D elity, Am diola l Fid Au sica Mu ngle Tria

Met een abonnement bespaart u ruim € 10,- per jaar ten opzichte van de losse verkoop en u kunt kiezen uit een van de mooie welkomstgeschenken of het eerste jaar 20 % korting.

Kies uw welkomstgeschenk bij een van de volgende abonnementen jaarabonnement (49,95) Kies één van de onderstaande CD’s van het Nederlandse label FMjazz t.w.v. € 22,- Margriet Sjoerdsma/Bloom

- Rosenberg Trio/Tribute to Stéphane Grappelli

Ja, ik word abonnee van HVT

Kruis het gewenste abonnement aan en stuur de volledig ingevulde bon naar: HVT, Antwoordnummer 800, 1900 VE Uitgeest. Of vul het aanmeldingsformulier in op www.hvt.nl

- Sensuàl/Salve

Ik abonneer mij tot wederopzegging op HVT voor de aangegeven termijn.*

O Jaarabonnement, € 49,95 (België € 55,-) O Jaarabonnement, zonder welkomstgeschenk, eerste jaar 20% korting tot € 40,- (België € 44,-) O Tweejarig abonnement, € 99,90 (België € 110,-) O Driejarig abonnement, € 149,85 (België € 165,-) O Proefabonnement, 3 nummers voor € 10,- (België € 11,-)

- Tineke Postma/A Journey That Matters

Tweejarig abonnement (99,90)

Mijn Welkomstgeschenk:

Monster Video® 3 Scart to Scart A/V Interconnect t.w.v. € 99,95

Naam:

Voorl:

Straat:

Huisnr:

Postcode:

Plaats:

Telefoon:

E-mail:

m/v

O Doorlopende machtiging (alleen Ned.). Mijn Bank/gironummer is O Per acceptgirokaart. Vanwege de kosten heffen wij een toeslag van € 2,50 O Ik woon in België en ontvang een factuur.

Dikke Scart kabel, waardoor het gevoelige beeldsignaal nauwkeurig en verliesarm wordt doorgegeven.

Driejarig abonnement (149,85) Groneberg Quattro Reference Lichtnetlijst t.w.v. € 126,Stevige 6-voudige lichtnetlijst met 1,8 meter netsnoer van Quattro Reference. Door de speciale winding in het snoer levert deze schone stroom.

Handtekening: *Na betaling van het abonnement krijgt u de welkomstgeschenken binnen 4 weken thuisgestuurd. Aan het eind van de termijn gaat uw abonnement over in een standaard jaarabonnement tenzij 2 maanden voor de vervaldatum schriftelijk wordt opgezegd.

HI_0807_p090_Abowerver.indd 90

16-06-2008 15:52:31

HVT_0809_p067_ADV_Siltech.indd 3

08-08-2008 10:55:09

30 jaar verfijning. Wat gebeurt er als je 30 jaar ervaring in één enkele luidsprekers stopt? Het wordt een juweel: de nieuwe Dynaudio Sapphire. Een unieke serie, in beperkte oplage, om 30 jaar Dynaudio te vieren. De Sapphire herbergt Dynaudio’s meest vooraanstaande luidspreker-technologie. Afgewerkt in zijdeglans lak en in vier exclusieve houtfineersoorten. Zie de verfijning van de Sapphire en beleef deze nieuwe muziekervaring.

Echo Audio

Hobo Hifi

Krijtenberg Hifi met IQ

Praalder Audio Video Center

Terneuzen, De Jongestraat 1

Apeldoorn ,Stationsstraat 128

Uithoorn, Dorpsstraat 15

Den Haag, Theresiastraat 151-161

4531 GL Terneuzen

7311 MJ Apeldoorn

1421 AR Uithoorn

2593 AG Den Haag

Tel.: 0115-695058

Tel.: 055-5786114

Tel.: 0297-561164

Tel.: 070-3222273

Muziek opnieuw beleven. Dynaudio is gespecialiseerd in High-End luidsprekers voor thuis, professioneel, voor in de auto en voor multimediatoepassingen. Dynaudio Home Systems omvat diverse luidsprekerseries voor Hi-Fi en Home Theatre: Excite, Focus, Contour, Confidence, Evidence, Subwoofer en install toepassingen. Meer informatie is te verkrijgen bij de geautoriseerde Dynaudio dealer of bij Dynaudio International GmbH, Regional Office NL, Postbus 184, 8070 AD Nunspeet, telefoon +31(0)341-842877, [email protected], www.dynaudio.nl | www.dynaudio.com

HVT_0809_p068_ADV_Dynaudio.indd 3

08-08-2008 10:57:10