Permis B NL
7/08/03
11:06
Page 1
Het examencentrum in uw buur t vindt u op
www.goca.be G O C Av z w Technologiestraat 21/25 - 1082 Brussel Tel. : 02 469 09 00 - Fax :02 469 05 70
[email protected] - www.goca.be
RIJBEWIJS
Daar ben ik al vóór mijn 17 mee begonnen
door de vervroegde rijopleiding te volgen op de FAB rijschool
Deze brochure is een uitgave van het BIVV in samenwerking met de Federale Overheidsdienst Mobiliteit en Vervoer.
. . WEGWIJS I N HET B. EHA.. LEN V..AN JE RIJBEWIJS
B
Permis B NL
7/08/03
11:06
Page 3
[Goed leren autorijden:
hoe doe je dat ?
Jaarlijks worden in België bijna 7.000 bestuurders en passagiers van personenauto’s gedood of zwaar gewond. Eén op drie slachtoffers is tussen 18 en 24 jaar oud. Vooral tijdens de weekendnachten verongelukken angstwekkend veel jongeren. Dikwijls gaat het om gevallen waarbij geen andere auto’s betrokken zijn: “verlies van controle over het stuur”.
Tijdens de opleiding zelf wordt de nadruk gelegd op het aanleren van een defensief rijgedrag, d.w.z. het voorkomen van ongevallen, niet alleen door je aan de verkeersregels te houden, maar ook door verkeerssituaties te voorzien en je rijgedrag hieraan aan te passen. Goed leren autorijden mag niet aan het toeval worden overgelaten: kennis van de verkeersregels, voertuigbeheersing, defensief rijden en het in de praktijk brengen van dit alles vergt een gedegen basisopleiding. Rijervaring doe je op door met je begeleider zo veel mogelijk zelf achter het stuur te zitten.
Er zijn verschillende oorzaken. De belangrijkste zijn overdreven snelheid, alcohol en zeker ook een gebrek aan rijervaring. Beginnende, vooral jonge bestuurders hebben nog te veel moeite om hun voertuig te beheersen in verkeersomstandigheden die ze nog niet eerder zijn tegengekomen. Ze hebben nog geen"verkeersgeheugen" waaruit ze kunnen putten om gepast te reageren in kritieke situaties. Daarom werd in de rijopleiding, na het theorie-examen, een verplichte stageperiode voorzien. Tijdens deze periode doe je als kandidaat-bestuurder onder bepaalde voorwaarden rijervaring op. Reeds vanaf de leeftijd van 17 jaar, kan je, na een basisopleiding theorie en praktijk in een erkende rijschool, de stageperiode aanvatten. Deze stage duurt minstens 12 maanden en biedt je de mogelijkheid om je samen met een door jou zelf gekozen, ervaren begeleider verder te bekwamen in het autorijden. Je kan je rijbewijs behalen als je 18 wordt. Vanaf 18 jaar kan je, na een theorie-examen, leren autorijden via één van de 3 opleidingsmethoden (die je onder bepaalde voorwaarden ook kan combineren) met telkens een verplichte stageperiode:
Heel beknopt ziet de rijopleiding er zo uit:
Theorie-opleiding +examen Praktijkopleiding Stageperiode Praktijkexamen
Rijbewijs • model 1 via een erkende rijschool (minimum 10 uur opleiding) • model 2 via een erkende rijschool (minimum 20 uur opleiding) • de vrije opleiding.
Permis B NL
7/08/03
11:06
Page 5
Je bent bijna 17*
en je wil
Je kan een theorie- en praktijkopleiding volgen in een erkende rijschool.
T he or ie - op l ei din g: je vo lg t min i mu m 1 2 u u r theorielessen.
Je legt je theorie-examen af (1) vanaf 3 maanden vóór je 17 wordt.
P raktijkopleiding (2): je volgt minimum 12 uur praktijklessen, waarvan de laatste 2 uur samen met je begeleider: je krijgt een scholingsboekje (3).
De rijschool geeft je een getuigschrift van onderricht waarmee je een leervergunning kan bekomen.
leren autorijden Vóór het praktijkexamen moet je samen met je begeleider 2 uur bijkomende opleiding volgen in een erkende rijschool.
Na 12 maanden stage kan je het praktijkexamen afleggen: • met de rij-instructeur en de wagen van de erkende rijschool • of met je eigen wagen.
Als je geslaagd bent (4), mag je je
Rijbewijs
afhalen.
(1) Als je niet geslaagd bent, mag je onbeperkt herkansen. (2) Je mag al praktijklessen volgen vóór het theorie-examen.
Vanaf je zeventiende tot net vóór de leeftijd van 18 jaar krijg je de leervergunning: de stageperiode duurt minimum 12 maanden en maximum 18 maanden. Je mag nu rijden maar vergezeld van een begeleider (zie rijvoorwaarden).
*
Je kan ook later beginnen op voorwaarde dat je je leervergunning hebt alvorens 18 te worden. Raadpleeg de rijschool voor meer details.
(3) Het scholingsboekje bevat een aantal richtlijnen en aanbevelingen voor de leerling en de begeleider. De lesgever van de rijschool en de begeleider vermelden hierin hun opmerkingen en beoordeling. (4) Na 2 mislukkingen moet je het praktijkexamen afleggen met de rijschool. Je mag wel je scholing verderzetten met je begeleider. Na 18 maanden is je leervergunning niet meer geldig. Ben je nog niet geslaagd of heb je nog geen examen afgelegd, dan kan je je scholing voortzetten met een voorlopig rijbewijs model 1, 2 of 3 of het examen afleggen met de erkende rijschool. Om te voldoen aan de voorwaarden om een voorlopig rijbewijs te bekomen en om het examen af te leggen met de rijschool, komen 10 van de 12 uur eerder gevolgde praktijklessen in aanmerking gedurende een periode van 3 jaar.
Permis B NL
7/08/03
11:06
Page 7
Je bent bijna 1 8 of ouder en je
wil leren autorijden
Je begint de theorie-opleiding. Je volgt minimum 12 uur theorielessen in een erkende rijschool.
Je studeert op eigen houtje met een handboek.
Je legt je theorie-examen af vanaf 3 maanden vóór je 18 wordt.
▼
Je bent geslaagd (1) en je begint de praktijkopleiding (2).
VIA
VIA
DE ERKENDE RIJSCHOOL
DE VRIJE OPLEIDING
Je volgt minstens 10 uur praktijklessen (3).
Je volgt minstens 20 uur praktijklessen (4).
Vanaf 18 jaar vraag je een voorlopig rijbewijs model 1: de stageperiode bedraagt maximum 9 maanden.
Vanaf 18 jaar vraag je een voorlopig rijbewijs model 2: de stageperiode bedraagt maximum 6 maanden.
Je mag nu rijden, met een begeleider (zie rijvoorwaarden).
Je mag nu rijden zonder begeleider (zie rijvoorwaarden).
Ten vroegste na 6 maanden stage kan je het praktijkexamen afleggen: met de wagen van de erkende rijschool of met je eigen wagen.
Ten vroegste na 3 maanden kan je het praktijkexamen afleggen. Je moet met de wagen van de erkende rijschool rijden.
Als je geslaagd bent (5), mag je je (1) Je bent niet geslaagd • en je volgde theorielessen in de rijschool: je mag onbeperkt herkansen; • met de vrije opleiding: je mag slechts éénmaal herkansen en daarna moet je theorielessen volgen in de rijschool. (2) Je kan in de rijschool eventueel praktijklessen volgen vóór het theorie-examen. (3) 10 uur = 8 uur vóór de stageperiode + 2 uur tijdens de stageperiode en vóór het praktijkexamen. (4) 20 uur = 18 uur vóór de stageperiode + 2 uur tijdens de stageperiode en vóór het praktijkexamen. (5) Je bent niet geslaagd. Tijdens de stageperiode • kan je met een voorlopig rijbewijs model 2 onbeperkt herkansen; • kan je, met een voorlopig rijbewijs model 1, na 2 mislukkingen het praktijkexamen slechts afleggen via de erkende rijschool; je mag wel je scholing voortzetten;
Vanaf 18 jaar vraag je een voorlopig rijbewijs model 3: de stageperiode bedraagt maximum 12 maanden. Je mag nu rijden met een begeleider (zie rijvoorwaarden). Ten vroegste na 9 maanden stage kan je het praktijkexamen afleggen met je eigen wagen, ofwel met de wagen van de rijschool. In dat laatste geval moet je wel nog 4 uur praktijklessen volgen.
Rijbewijs
afhalen.
(6)
• kan je, met een voorlopig rijbewijs model 3, na 2 mislukkingen het praktijkexamen slechts afleggen via de erkende rijschool na 4 uur praktijklessen te hebben gevolgd; je kan evenwel verder scholing volgen met je begeleider. Op het einde van de stageperiode is je voorlopig rijbewijs niet meer geldig en kan je geen nieuw vragen, zelfs niet van een ander model. Ben je niet geslaagd of heb je nog geen examen afgelegd, dan mag je niet meer rijden, tenzij met de rijschool. Het praktijkexamen moet afgelegd worden met de rij-instructeur en de wagen van de rijschool. Heb je de vrije opleiding gevolgd, dan moet je eerst 8 uur praktijklessen volgen in de rijschool. (6) Het rijbewijs moet afgehaald worden binnen de 3 jaar na het slagen voor het praktijkexamen. Anders moet je de hele procedure herbeginnen, mag je enkel nog leren rijden via de rijschool (8 uur) en moet je je examen afleggen via de rijschool.
Permis B NL
7/08/03
11:06
Page 9
Rijvoorwaarden tijdens de stageperiode Met een leervergunning, een voorlopig rijbewijs model 1 (10 uur rijschool) of model 3 (vrije opleiding) mag je rijden onder de volgende voorwaarden: 1. Je moet vergezeld zijn van een begeleider die vermeld staat op je voorlopig rijbewijs of op je leervergunning (zie “begeleider”). 2. Je mag slechts één bijkomende passagier vervoeren. 3. Als je jonger bent dan 24 mag je niet rijden van 22 uur tot de volgende morgen 6 uur op vrijdag, zaterdag, zondag, op de vooravond van wettelijke feestdagen en op de wettelijke feestdagen zelf. 4. Je mag geen commercieel goederenvervoer verrichten. 5. Het L-teken moet duidelijk zichtbaar achteraan op het voertuig worden aangebracht (bijvoorbeeld op de achterruit). 6. Je mag geen aanhangwagen trekken. Met een voorlopig rijbewijs model 2 (20 uur rijschool) mag je rijden onder de volgende voorwaarden: 1. Je mag alleen rijden. 2. Je mag vergezeld zijn van een persoon die minimum 24 jaar oud is en een rijbewijs heeft dat geldig is voor de categorie B. In dat geval mag je ook een tweede persoon meenemen. Voor de punten 3, 4, 5 en 6: zie hierboven. Met een leervergunning of een voorlopig rijbewijs mag je niet in het buitenland rijden.
Begeleider
Je begeleider:
•
moet minimum 24 jaar oud zijn en minstens 6 jaar een Belgisch of Europees* rijbewijs hebben dat geldig is voor de categorie B. Een gehandicapte persoon die enkel een speciaal aangepast voertuig mag besturen kan geen begeleider zijn. Iemand die een rijbewijs heeft met de vermelding automatisch mag enkel begeleider zijn voor dit type voertuig. • moet in België gedomicilieerd zijn. • mag niet vervallen zijn of geweest zijn van het recht tot sturen, tenzij bij uitwissing van de veroordeling of bij herstel in eer en rechten. • mag niet voor zware verkeersovertredingen veroordeeld geweest zijn gedurende de laatste 3 jaar. • mag in het voorafgaande jaar geen begeleider geweest zijn van een andere kandidaat. Dat verbod geldt niet voor je ouders of je voogd. • moet vooraan in het voertuig plaatsnemen. Op de leervergunning of op het voorlopig rijbewijs mogen twee begeleiders voorzien worden. Je mag ook van begeleider veranderen, op voorwaarde dat de nieuwe begeleider op de leervergunning of op het voorlopig rijbewijs vermeld wordt. * afgegeven door een lidstaat van de Europese Unie of van de Europese Economische Ruimte.
Uitrusting
van het voertuig
Met een leervergunning, een voorlopig rijbewijs model 1 (10 uur rijschool) of model 3 (vrije opleiding) moet je voertuig uitgerust zijn met: 1. een tweede achteruitkijkspiegel binnenin het voertuig (voor je begeleider), behalve als het gaat om een voertuig met een gesloten koetswerk, waarbij je niet achteruit kan kijken. In dit geval moet er een tweede rechter buitenspiegel geplaatst worden (voor de begeleider). 2. een parkeerrem binnen bereik van je begeleider. Met een voorlopig rijbewijs model 2 (20 uur rijschool) moet je voertuig hiermee niet uitgerust zijn. Vergeet je L-kenteken niet !
Permis B NL
7/08/03
11:06
Page 11
Theorie-
examen
•
Je legt het theorie-examen af in het examencentrum van je keuze (zie telefoongids, rubriek “examencentra”). Het audio-visuele examen bestaat uit 40 meerkeuzevragen. Om te slagen moet je 32 op 40 halen en mag je niet meer dan één fout antwoord geven op de vragen over de zware verkeersovertredingen. Ben je geslaagd, dan volgt nog een leesproef om je gezichtsvermogen te testen. • Je vindt de leerstof voor het theorie-examen terug in een handboek uitgegeven door bv het Belgisch Instituut voor de Verkeersveiligheid. • Als je leermoeilijkheden hebt of als je geen van de landstalen kent, kan je contact opnemen met het examencentrum. Alle centra organiseren regelmatig bijzondere zittingen en in sommige centra zijn er zittingen met tolk. • Je theorie-examen blijft 3 jaar geldig; ben je ondertussen niet geslaagd voor het praktijkexamen, dan zal je dit opnieuw moeten afleggen.
P r a k t i j k-
examen
Nadat je geslaagd bent voor het theorie-examen ontvang je een folder waarin de verdere opleiding in detail wordt uitgelegd. Je kan deze folder vooraf aanvragen bij het examencentrum. Als je voor het examen slaagt met een voertuig uitgerust met een automatische schakeling*, is je rijbewijs enkel geldig voor het rijden met een voertuig van dit type.
*d.w.z. elk voertuig waarbij de overbrengingsverhouding tussen motor en wielen slechts door het bedienen van gas- en rempedaal wordt gewijzigd. Voertuigen met een elektrische motor en voertuigen met een halfautomatische schakeling worden hiermee gelijkgesteld.
Extra
informatie
Je wil van opleidingsmethode veranderen • Je kan niet meer dan 1 voorlopig rijbewijs hebben van hetzelfde model maar je kan tijdens de stageperiode wel één keer van opleidingsmethode veranderen. (mogelijkheden: Model 1 ➜ Model 2 Model 2 ➜ Model 1 of 3 Model 3 ➜ Model 2) Je bent dan wel onderworpen aan alle voorwaarden van de nieuwe opleidingsmethode die je gekozen hebt, behalve wat betreft de duur van de stage. In de nieuw gekozen methode wordt rekening gehouden met de reeds doorlopen stageperiode. Als je al een rijbewijs met de vermelding ”automatisch” hebt, kan je nog wel een voorlopig rijbewijs bekomen om te leren rijden met een voertuig van dezelfde categorie met een handbediende schakeling. • Je kan slechts één keer een leervergunning bekomen. Vanaf je achttiende kan je wel een voorlopig rijbewijs model 1, 2 of 3 aanvragen. De reeds doorlopen stageperiode in het stelsel van de leervergunning kan echter niet in rekening gebracht worden. • Na het vervallen van de geldigheidsduur van je voorlopig rijbewijs of van je leervergunning (tenzij je een voorlopig rijbewijs model 1, 2 of 3 aanvraagt), dien je bij je praktijk-examen een stage-attest voor te leggen, afgegeven door je gemeentebestuur. Dit bewijst dat de stage volbracht werd. • De praktijklessen blijven 3 jaar geldig (te tellen vanaf de eerste les). Uitreiking documenten De leervergunning, het voorlopig rijbewijs en het rijbewijs zelf worden uitgereikt door de dienst rijbewijs van je gemeente. Het voorlopig rijbewijs en de leervergunning moeten worden teruggegeven op het einde van de stage of bij de uitreiking van het rijbewijs. CARA (rijgeschiktheid en voertuigaanpassing) Als je een aandoening hebt die je praktische rijvaardigheid beïnvloedt, dan kan je je rechtstreeks tot het CARA wenden of er door je huisarts naar doorverwezen worden. Het CARA is belast met het bepalen van de rijgeschiktheid van bestuurders, de eventuele aanpassingen die aan het voertuig moeten worden aangebracht en de eventuele voorwaarden of beperkingen verbonden aan het gebruik van het rijbewijs. CARA : Haachtsesteenweg 1405, 1130 Brussel. Tel. (02) 244 15 52, fax (02) 244 15 92. Opmerking : om een rijbewijs C, D of E te behalen, moet je al een rijbewijs B hebben. Voor elk van deze categorieën is er een specifiek examen. Vraag naar de speciale informatiefolders bij je examencentrum.
