vw Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal s-gravenhage, 3 november 2000

vw00001263

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal ’s-Gravenhage, 3 november 2000 Bij mijn brief van 16 november 1999, nr. HKW/A 99/10931, deed ik u het Programma Buitenlandse Waterinzet «Partners voor Water» toekomen. Ten vervolge op dit programma, en ter voldoening aan mijn toezegging bij brief van 18 juli 2000, nr. HKW/AI 2000/9484, aan de heer Klein Molekamp, treft u hierbij het eerste implementatieplan «Partners voor Water» zoals ik dit inmiddels heb vastgesteld. Het plan is voorbereid door de Interdepartementale Stuurgroep Partners voor Water, waarin vertegenwoordigers zitting hebben van de Ministeries van Buitenlandse Zaken (inclusief het Directoraat-Generaal Internationale Samenwerking), Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer, Landbouw, Natuurbeheer en Visserij, en Economische Zaken. Zoals aangekondigd in mijn brief van 18 juli 2000 bevat het plan een drietal categorieën van te financieren activiteiten: onderwerpen die direct voortvloeien uit het programma «Partners voor Water»; activiteiten ter uitvoering van de resultaten van het Wereldwaterforum; en activiteiten in het kader van het «waterluik» van het Midden-Oosten vredesproces. De laatste activiteiten zijn eerst voorzien met ingang van 2001. Het plan bestaat uit een statisch en een dynamisch deel. Het statische deel geldt in beginsel voor de gehele looptijd van het programma. Het dynamische deel heeft primair betrekking op de tot dusverre voorgenomen uitgaven in 2000 en 2001, en zal voortschrijdend verder ontwikkeld worden. Dit houdt in de eerste plaats in dat voor de in het programma ingediende projecten, deelprogramma’s en activiteiten telkens is aangetekend of deze zijn gehonoreerd dan wel nog in portefeuille worden gehouden. Er is overigens nog ruimte voor enige aanvullende activiteiten voor het jaar 2000. Het plan opent de mogelijkheid om met deelprogramma’s te werken, zoals het waterluik van het Midden-Oosten-vredesbeleid en het «Water for Food»-programma. In het dynamisch deel is onderscheid gemaakt tussen de «oude» 10mln V&W-gelden, die nu ook onder HGIS zijn gebracht, en de «nieuwe» 10mln (15mln per 2002), die in juli bij de HGIS-brief beschikbaar zijn gesteld. De eerste categorie is voor 2000 reeds uitgeput, en slechts in algemene termen uitgewerkt; voor een belangrijk deel gaat het hier nog om doorlopende verplichtingen uit voorgaande jaren, zoals de uitvoering van MOU’s. Voor een nadere toelichting op de samenhang in het Rijksbeleid terzake van buitenlandse wateractiviteiten zij verwezen naar het statisch deel van het bijgevoegde implementatieplan. In het volgende, in 2001 uit te brengen plan zal, naast een verdere vooruitblik op de jaren 2001 en 2002, een totaalbeeld worden gegeven van de in het jaar 2000 onder «Partners voor Water» toegekende middelen. Uiteraard zal ik u de volgende plannen doen toekomen zodra ik deze heb vastgesteld. Hoogachtend, De Staatssecretaris van Verkeer en Waterstaat, J. M. de Vries

1

IMPLEMENTATIEPLAN PROGRAMMA PARTNERS VOOR WATER 2000–2004 Inhoud

blz.

Statisch Deel

3

Dynamisch deel

7

2

STATISCH DEEL 1. Introductie

Doel De regering streeft met het Programma Partners voor Water naar een bundeling van de kennis, vaardigheden en financiële middelen van de Nederlandse buitenlandse waterinzet. Zij wil daarbij recht doen aan het concept integraal waterbeheer, met inbegrip van duurzaamheid en (internationale) waterrechtsorde. Deze doelen worden uitgewerkt door het aangeven van prioriteiten en het bevorderen van samenwerking binnen de Nederlandse watersector. Dit implementatieplan geeft het kader weer voor de uitvoering van het programma (statisch deel), en bevat de acties die tot op heden onder het programma zijn geaccordeerd (dynamisch deel). Het plan bevat een drietal categorieën van te financieren activiteiten: 1. onderwerpen die direct voortvloeien uit de nota Partners voor Water; 2. activiteiten ter uitvoering van de resultaten van het 2e Wereld Water Forum; 3. activiteiten in het kader van het «waterluik» van het Midden-Oosten Vredesproces (MOVP).

Partners De partners bij de buitenlandse waterinzet zijn: ministeries, waterschappen, waterleidingbedrijven, consultants, financiële instellingen, kennisinstituten, de industrie, de aannemerij en niet-gouvernementele organisaties. Hierin hebben zij elk hun eigen rol. De kracht van dit programma ligt in het bereiken van synergie tussen de partners. De partners hebben ondermeer hun krachten gebundeld in het Netherlands Water Partnership (NWP).

Rol van de overheid De regering wil voor het Nederlands bedrijfsleven een gelijkwaardige concurrentiepositie creëren ten opzichte van buitenlandse ondernemingen. Deze ondersteuning van het bedrijfsleven zal hand in hand moeten gaan met de Nederlandse inzet in het internationale waterbeleid en met de doelstelling van ontwikkelingssamenwerking. De in Nederland aanwezige kennis en expertise is de basis voor de inzet.

Samenhang Rijksbeleid Binnen het programma Partners voor Water wordt gestreefd naar een maximale synergie in het beleid m.b.t. de buitenlandse waterinzet en de uitvoering daarvan. Om deze synergie te bewerkstelligen is op 22 februari 2000 de Interdepartementale Stuurgroep Partners voor Water (ISPW) door Staatssecretaris van Verkeer en Waterstaat mevrouw De Vries ingesteld. Hiertoe zijn niet-ODA middelen uit de HGIS beschikbaar gesteld. Over de besteding van deze gelden wordt beslist door de eerdergenoemde interdepartementale stuurgroep. Daarnaast heeft Minister Herfkens tijdens het 2e Wereld Water Forum een pledge gedaan voor het verdubbelen van de aan water gerelateerde DGIS-uitgaven (ODA-middelen). Deze gelden zijn gebonden aan de voor het ontwikkelingssamenwerkingsbeleid geformuleerde criteria. Over de besteding van deze gelden wordt beslist door de Minister van Ontwikkelingssamenwerking.

3

Door deelname van DGIS in de Interdepartementale Stuugroep Partners voor Water wordt gestreefd naar optimale samenhang in de besteding van de niet-ODA en ODA gelden. 2. Kader en Criteria

Beleidskaders Drie categorieën activiteiten en projecten komen voor ondersteuning vanuit het programma in aanmerking: • Activiteiten en projecten vanuit de nota «Partners voor Water». • Activiteiten en projecten in het kader van de implementatie van de resultaten van het Wereld Water Forum en de Nederlandse pledge (zie bijlage) die tijdens de Ministersconferentie is gemaakt. • Activiteiten en projecten op watergebied ter bevordering van het vredesbeleid in het Midden-Oosten.

Criteria De activiteiten en projecten onder de nota Partners voor Water worden getoetst aan de volgende criteria:

Algemeen • complementariteit aan bestaande instrumentaria (zoals PESP, PSOM, MATRA, OS-gelden, e.d.) • synergie tussen de diverse partners • spin-off voor de Nederlandse watersector (overheid, bedrijfsleven, kennisinstellingen en maatschappelijke organisaties) Thematisch • Bijdrage aan duurzame ontwikkeling en armoede bestrijding (ecologisch, sociaal, economisch) • Integrale aanpak van watersystemen • Integrale benadering van waterketens (drinkwater, sanitatie, irrigatie) • Bijdragen aan een goede waterrechtsorde (inclusief goed bestuur en participatie van de lokale bevolking). Geografisch • Dichtbevolkte delta’s en laaggelegen kwetsbare kustgebieden • Grensoverschrijdende stroomgebieden en regionale zeeën • Kandidaat-lidstaten van de Europese Unie en landen waarmee de EU mediterrane samenwerkingsakkoorden heeft gesloten Hardheid • Beoogd eindresultaat • Onderbouwd projectvoorstel (haalbaarheid van het project) • Kostenraming • Start- en einddatum De activiteiten en projecten voor de implementatie van de resultaten van het Wereld Water Forum en de Ministersconferentie en de bevordering van het vredesbeleid in het Midden-Oosten worden primair getoetst aan de effectiviteit om de doelen van deze categorieën te bereiken. Als ze voldoen aan de bovengenoemde Partners voor Water criteria geldt dit als een extra aanbeveling.

4

3. Hoofdactiviteiten en prioritering Het Programma Partners voor Water kent 6 hoofdactiviteiten, die tevens kunnen worden gebruikt als kapstok voor de projectactiviteiten op het gebied van de implementatie WWF en de bevordering van het vredesproces Midden-Oosten: 1. Partnerschap voor water 2. Internationale waterdiplomatie 3. Deskundigheidsbevordering, kennismanagement en communicatie 4. Profilering en marketing 5. Samenhang in Rijksbeleid 6. Financieel instrumentarium. In het dynamisch deel worden activiteiten, programma’s en projecten omschreven die onder deze 6 categorieën voor financiering zijn voorgedragen. Een substantieel gedeelte hiervan is thans voorwaardenscheppend. Op termijn moet de nadruk evenwel komen te liggen op activiteiten, programma’s en projecten met een concreet spin-off in het buitenland. De overheadkosten van het programma (w.o. programmamanagement en eventuele secretariaat kosten) mogen de 5% van de beschikbare HGIS-gelden niet overschrijden. De uitvoering van het programma zal in lijn zijn met de Europese mededingingsregelgeving. 4. Financieel kader Het budget voor het implementatieplan is opgebouwd uit de volgende bronnen: • Extra HGIS-middelen (jaarlijks f 10 mln voor 2000 en 2001, conform het HGIS-besluit van de Ministerraad van 13 juli 2000, vanaf 2002–2004 jaarlijks f 15 mln) • Inzet vanuit VenW conform de nota Partners voor Water (f 10 mln per jaar, ondergebracht in het HGIS budget per 13 juli 2000) • zo veel mogelijk zal matching plaatsvinden met budgetten van andere ministeries, zoals BZ, EZ, LNV en VROM. Over de besteding van de aan water gerelateerde uitgaven van DGIS wordt beslist door de Minister van Ontwikkelingssamenwerking. De Stuurgroep streeft naar een maximale synergie hiermee. Het programma is er op gericht om andere geldstromen te genereren en is complementair aan bestaande financiële instrumenten zoals o.a. PESP, PSOM en MATRA. 5. Operationeel kader Voor de implementatie van het programma is een Interdepartementale Stuurgroep Partners voor Water (ISPW) ingesteld. Het succes van het programma is mede afhankelijk van een goede samenwerking tussen de partners, die bij de buitenlandse activiteiten zijn betrokken. Hechte samenwerking zal plaatsvinden met het NWP, dat voor een heldere afstemming met haar leden zorgt. De Stuurgroep zal 4 tot 6 keer per jaar vergaderen voor de vaststelling van het te voeren beleid, de afstemming tussen de departementen en de goedkeuring van de activiteiten. De Stuurgroep waakt voor een goede

5

verhouding in zaken van kennisuitwisseling, ontwikkelingssamenwerking en exportbevordering. Op basis van de prioritering van ingediende voorstellen (w.o. deelprogramma’s) wordt met de uitvoering van het programma gestart. Voor een aantal thema’s zoals Water for Food, Midden-Oosten Vredesproces, wordt een ondersteuning vanuit het budget gereserveerd om een deelprogramma op te zetten waarbinnen projecten gedefinieerd kunnen worden die voor financiering in aanmerking kunnen komen. De in het financieel kader onderscheiden bronnen worden ook in het dynamisch deel afzonderlijk vermeld. 6. Programmering Voor het opstellen van procedures wordt gekeken naar vergelijkbare programma’s zoals bij de Beleid Commissie voor Remote Sensing (BCRS), MATRA en PESP.

6

DYNAMISCH DEEL De volgende activiteiten, deelprogramma’s en projecten zijn voorgelegd in het kader van het Programma Partners voor Water. ACTIEPUNT 1. PARTNERSCHAP VOOR WATER 1. NWP Water Information Netwerk (fase 2)

PPW00.001

Aanspreekpunt: Netherlands Water Partnership (NWP)

Korte omschrijving: Bevordering van de portaalfunctie (centraal aanspreekpunt zijn) van het Netherlands Water Partnership en ontsluiting informatie over internationale wateractiviteiten via het internet.

Nadere toelichting: Uitbouwen van het Water Informatie Netwerk t.b.v. de informatievoorziening binnen de Nederlandse watersector. De partners worden actief betrokken bij de bundeling van informatie middels het netwerk. Dit project volgt uit het activiteitenplan van het Netherlands Water Partnership. Het netwerk is na de afronding van de eerste fase tijdens het Wereld Water Forum al sterk gegroeid (toevoeging van meer dan 600 projecten en 600 personen en verdriedubbeling van het bezoekersaantal aan de website naar gem. 1500 per week). Het netwerk wordt op dit moment voornamelijk toegepast voor communicatie tussen leden met bezoekers. Bezoekers kunnen reageren op nieuws, congressen en projecten. In fase 2 zal het netwerk uitgebreid worden met een verder ontwikkelde inlogfunctie waarbij de leden en het Netherlands Water Partnership-secretariaat onderling vertrouwelijke informatie met elkaar kunnen uitwisselen (deze informatie is dan niet toegankelijk voor bezoekers). Tevens zal het netwerk ten dienste worden gesteld voor de communicatie met de Nederlandse Ambassades en Nederlandse vertegenwoordigers in het buitenland. Verder dient het systeem geoptimaliseerd te worden zodat het invoeren en het opzoeken van en het reageren op informatie eenvoudiger wordt.

Financiering: 2000 : kf 388 2001–2003: kf 250 per jaar

VOORSTEL GEHONOREERD

7

ACTIEPUNT 2. INTERNATIONALE WATERDIPLOMATIE 1. Toolkit Integraal Waterbeheer

PPW00.002

Aanspreekpunt: Ministerie van VenW.

Korte omschrijving: Inzichtelijk maken van de Nederlandse ervaringen en kennis op het gebied van integraal waterbeheer, waterinstituties en participatie ten behoeve van donoren (internationale financieringsinstellingen en individuele landen), vragende landen en Nederlandse ambassades.

Nadere toelichting: In april 2000 heeft Nederland aan de Wereldbank aangeboden een toolkit met Nederlandse ervaringen ten aanzien van integraal waterbeheer te ontwikkelen. De Wereldbank heeft aangegeven om hierover in het najaar van 2000 nader uit te willen wisselen. Verder is gemeld dat het Global Water Partnership (GWP) een Toolbox Integrated Water Resources Management voorbereidt, met financiering van de Wereldbank, waarmee afstemming wenselijk is. Voorgesteld wordt dat het voorstel voor een toolkit wordt ontwikkeld die voorziet in een vorm van afstemming met de GWP-toolkit; contacten met GWP zijn hiertoe reeds gelegd. Primaire invalshoek van de Nederlandse toolkit is beleidsmatig en organisatorisch, gelardeerd met voorbeelden/technieken uit de beleids- en beheerspraktijk. Hierbij wordt gestreefd naar presentatie van het voorstel aan de Wereldbank eind september 2000. Voorgesteld wordt dat VenW samen met het Netherlands Water Partnership en de Unie van Waterschappen een nadere uitwerking van het idee verzorgt, dat in september aan de Wereldbank en het GWP kan worden voorgelegd. Het ministerie van VROM is betrokken voor o.m. onderwerpen als drinkwater, institutionele aspecten daarvan en rioleringsbeheer. Via de trekkers wordt een breed arsenaal aan Nederlandse ervaringen benut.

Financiering: 2000 : kf 400 2001 : kf 400 2002–2004: kf 200 per jaar

VOORSTEL GEHONOREERD 2. Consultancy-fund i.k.v. inzet Nederlandse waterspecialist bij Wereldbank PPW00.003

Aanspreekpunt: Interdepartementale Stuurgroep Partners voor Water.

Korte omschrijving: Het beschikbaar stellen van een jaarlijks budget ten behoeve van de kortlopende onderzoeksprojecten voor de door het ministerie van VenW gedetacheerde medewerker bij de Wereldbank binnen het kader van de doelstellingen/criteria van het programma Partners voor Water.

8

Nadere toelichting: De gedetacheerde medewerker zal binnen de Wereldbank watersector geconfronteerd worden met vraagstukken van waterbeheer in vele landen. Voor zover vanuit het Wereldbank geen budget kan worden vrijgemaakt om vraagstukken in die landen helder te krijgen, is hier bedoeld consultancy fund van belang. Ook kan worden gedacht aan deskstudies bij de Wereldbank of elders. Het onderzoek in betrokken land zal daarom zo gericht moeten zijn dat in het watersectorprogramma van de Wereldbank wel degelijk budget kan worden vrijgemaakt voor het gedane onderzoek.

Financiering: 2000–2004: kf 500 per jaar

VOORSTEL GEHONOREERD 3. Voorstellen vanuit het UNEP-bureau voor het Global Programme of Action (GPA) PPW00.004

Aanspreekpunt: Directoraat-Generaal International Samenwerking.

Korte omschrijving: a) Regional co-operation for innovative actions on municipal wastewater Het stimuleren van acties op het gebied van afvalwaterbeheer in Latijns America en in Oost-Azië. Hierbij is een belangrijke rol weggelegd voor het bedrijfsleven, zowel voor de professionele watersector als voor bedrijven die gebruik maken van een schone aquatische omgeving. b) Innovative financial mechanisms – private sector participation in financing of wastewater reduction and treatment in developing countries Een studie naar innovatieve financieringsmechanismes, waarbij met name in ontwikkelingslanden de private sector meer betrokken kan worden bij afvalwaterbeheer. Een van de activiteiten is het organiseren van een bijeenkomst met vertegenwoordigers van de private sector, met als doel hun betrokkenheid te vergroten. c) Further Development of the GPA Clearing-House Mechanism Het verder ontwikkelen van een data- en informatiesysteem (Clearinghouse). Dit Internet gebaseerde systeem (met toolkits, case studies, best practices, richtlijnen e.d.) helpt besluitvormers in met name ontwikkelingslanden en landen in transitie om programma’s op te zetten die het marine milieu beschermen tegen activiteiten op het land. Voorkoming van vervuiling van kustzones via waterlopen is daarbij een belangrijk aspect.

Financiering: Mogelijk geheel DGIS financiering: a) 2000 : USD 100 (Latin America) 2001 : USD 50 (East Asia) b) 2000–2001: USD 200 c) 2000–2001: USD 150.

9

VOORSTEL IN PORTEFEUILLE (Bij DGIS in behandeling) 4. Workshop Regionale Zeeën

PPW00.005


Korte omschrijving: Organisatie in 2002 van een workshop met VN-ECE en UNEP/GPA over de relatie tussen stroomgebiedcommissies en commissies voor regionale zeeën (voorstel wordt nog uitgewerkt).

Financiering: 2001: kf 50 2002: kf 150

VOORSTEL IN PORTEFEUILLE 5. Midden-Oosten Vredesproces (MOVP)

PPW00.006

Aanspreekpunt: Ministerie van Buitenlandse Zaken.

Korte omschrijving: In het buitenlands beleid met betrekking tot het Midden-Oosten is water als prioriteit geïdentificeerd (zie b.v. de notitie «Midden-Oosten: een analyse», die de Kamer op 29 mei 2000 is toegezonden). De reservering voor wateractiviteiten t.b.v. het Midden-Oosten Vredesproces zal worden aangewend om aan dit beleid uitvoering te geven.

Nadere toelichting: Water is in het Midden-Oosten van strategische betekenis en gezien de schaarste een (potentiële) bron van conflicten. In de besprekingen over een vredesregeling voor het Midden-Oosten vormt water één van de hoofdonderwerpen. Het Nederlandse beleid is erop gericht middels steun aan initiatieven tot regionale samenwerking op het gebied van water een bijdrage te leveren aan bevordering van het onderling vertrouwen tussen de regionale partijen, voorwaarde voor een regeling op het gebied van water in het kader van het Midden-Oosten Vredesproces. Tevens zal de samenwerking een meer rationele benadering van de waterproblematiek in de regio kunnen bevorderen. De uitvoering van regionale activiteiten zal grotendeels kunnen plaatsvinden in het kader van de multilaterale waterwerkgroep voor het Midden-Oosten en de daaronder functionerende werkgroep «EXACT» (Executive Action Team). In EXACT-kader vindt samenwerking plaats op gebied water tussen de regionale partijen (de Palestijnse Gebieden, Israël en Jordanië). De ratio achter EXACT, bevordering van onderling vertrouwen door samenwerking op het gebied van water op politiek minder gevoelig terrein, sluit aan bij de Nederlandse doelstelling. Nederland zal als één van de donorpartijen activiteiten in EXACT-kader ondersteunen. De Nederlandse bijdrage kan evenwel ook elders worden ingezet. Uitgangspunt zal steeds zijn dat de te ondersteunen activiteiten een aanwijsbare bijdrage vormen aan het MiddenOosten Vredesproces. Een aantal mogelijkheden wordt thans onderzocht.

10

Financiering: 2001–2004: kf 3 000 à kf 5 000 per jaar

VOOR 2001 kf 3 000 GEHONOREERD 6. Inzet waterspecialisten in het buitenland

PPW00.007


Korte omschrijving: Internationale waterdiplomatie (bij Internationale financieringsinstellingen, Nederlandse ambassades, buitenlandse overheden). Het betreft noodhulp, maar ook detachering zoals bij de Wereldbank en Indonesië en mogelijk toevoeging van specialisten voor beperkte periodes aan ambassades.


LOPEND PROGRAMMA VenW

11

ACTIEPUNT 3. DESKUNDIGHEIDSBEVORDERING, KENNISMANAGEMENT EN COMMUNICATIE 1. Water for Food

PPW00.008

Aanspreekpunt: Ministerie van LNV.

Korte omschrijving: Partners in Water for Food is een meerjarig deelprogramma over kennis, training en beheer inzake water voor voedsel en plattelandsontwikkeling. Nadere toelichting: Volgend op de Wereld Water Forum-pledge, uitgesproken door minister Brinkhorst, wil Nederland met dit programma kennis uitwisselen met andere landen. Met name bestaat het programma uit vier onderdelen, te weten: aanpassing van eigen LNV-programma’s op dit gebied; oproep aan andere landen tot een soortgelijke aanpassing; uitnodiging aan andere landen tot uitwisseling van kennis en ervaring; en, middelen beschikbaar maken voor een secretariaat en ondersteuning van twinning arrangements. Vooral de twinning arrangements tussen kennisinstellingen in verschillende landen worden door dit programma gefinancierd. Momenteel zijn een vijftiental projecten in voorbereiding.

Financiering: 2000–2004: eigen bijdragen door het ministerie van LNV en samenweringspartners; uit HGIS kf 2500 à kf 3000 per jaar.

VOOR 2000 kf 1500 ALS VOORSCHOT TOEGEKEND 2. International Water Assessment Centre (IWAC)

PPW00.009


Korte omschrijving: Collaborating centre van UNECE-waterverdrag (Helsinki, 1992), geplaatst bij het RIZA in Lelystad, dat de activiteiten van dit pan-Europese verdrag op het gebied van meten en toetsen gaat ondersteunen en begeleiden. Door de Verdragspartijen is de wens uitgesproken dat het centrum ook taken op zich neemt op het werkgebied van het nieuwe, onder dit verdrag tot stand gekomen Protocol voor Water en Gezondheid (Londen, 1999). Hiervoor wordt samenwerking met het ministerie van VROM en het RIVM gezocht.

Nadere toelichting: Het Centre is door de Meeting of Parties van het UNECE-waterverdrag van maart 2000 in het Vredespaleis ingesteld, en is op 23 september 2000 geïnaugureerd. Het is ingesteld als «collaborating centre» op verzoek van een viertal Oosteuropese landen, ondersteund door het secretariaat in Genève. Het opzetten van het centrum (o.a. website, toolbox, documentatie, voorbereiding training courses) en de structurele rol ervan onder het verdrag (faciliteren overleg verdragslanden t.a.v. het werkveld «monito-

12

ring and assessment») vragen substantiële inzet. Daarnaast ondersteunt het centrum specifieke werkprogramma-onderdelen op dit gebied, zoals pilotprojecten in grensoverschrijdende stroomgebieden (voor het moment rivieren en grondwatervoorkomens), in m.n. Centraal en Oost Europa en Centraal Azië (projectvoorbereiding, coördinatie, expert support, training). Voor de uitvoering van de projecten in de betreffende landen is en wordt financiering geregeld (o.a. EU/TACIS, GEF (Global Environment Facility); momenteel is voor kf 16 000 in uitvoering c.q. goedgekeurd). De betrokkenheid van het International Water Advisory Centre valt in principe buiten deze financiering. In de tendering voor deze projecten spelen Nederlandse consultants een belangrijke rol; het centrum kan hierop in positieve zin inspelen. Door de activiteiten profileert Nederland zich in genoemde regio’s nadrukkelijk ten aanzien van onderwerpen als integraal waterbeheer, stroomgebiedbenadering, prioritering in milieu-informatie (accentueren van relatie tussen informatie en beleid); kennisoverdracht speelt in de activiteiten een grote rol. Andere internationale organisaties (UNESCO, FAO, WHO, UNEP, maar ook het Europees Milieuagentschap) hebben de wens geuit, samen te werken met het centrum ten aanzien van de uitvoering van deze projecten, en on de bevindingen daarvan elders in de wereld uit te dragen.

Financiering: 2000 : kf 500 (opzet IWAC) + kf 500 (pilot projecten) 2001–2004: kf 1000 per jaar

VOORSTEL IN PORTEFEUILLE 3. International Groundwater Resources Assessment Centre (IGRAC) PPW00.010

Aanspreekpunt: Ministerie van VROM.

Korte omschrijving: Het voorstel, dat is gelanceerd vanuit UNESCO/IHP (International Hydrological Proramma) betreft de mogelijke opzet van een Internationaal Groundwater Resources Assessment Centre (IGRAC) in Nederland.

Nadere toelichting: In de conclusies van het World Water Forum en de Ministeriele Conferentie wordt de noodzaak aangegeven om de kennis en informatieverzameling enuitwisseling op grondwatergebied mondiaal aanmerkelijk te verbeteren. In Nederland bestaat grote en internationaal erkende expertise op het gebied van grondwaterhydrologie. Het zwaartepunt van die expertise ligt bij het Nederlands Instituut voor Toegepast Geowetenschappen TNO (NITG-TNO). Nauwe samenwerking wordt voorzien met instellingen als RIZA, RIVM, Alterra, WL/Delft Hydraulics, als ook met andere VN-organisaties als WMO en UNEP.


13

VOORSTEL IN PORTEFEUILLE (In principe bereidheid tot ondersteuning uitgesproken) 4. Water Cities Network

PPW00.011

Aanspreekpunt: Ministerie van VROM.

Korte omschrijving: Het netwerk wil de kennis over lokaal waterbeheer uitwisselen tussen een aantal deelnemende steden, en deze kennis ook via een secretariaat breed uitdragen, d.w.z. bundelen en toegankelijk maken voor de steden die (nog) niet direct deel nemen aan het netwerk, maar wel geïnteresseerd zijn in de resultaten.

Nadere toelichting: Tijdens het tweede Wereld Water Forum bleek grote behoefte te bestaan aan het internationaal uitwissselen van innovatieve praktijkervaringen met stedelijk waterbeheer, en aan korte trainingen en seminars voor lokale bestuurders en technische deskundigen, evenals aan gezamenlijk uit te voeren projecten over lokaal integraal waterbeheer en aan uitwisseling van personeel. Het netwerk kan een springplank vormen voor Nederlandse deskundigen om in het buitenland hun expertise in te zetten.

Financiering: 2000 : kf 600 2001–2003: kf 2100

VOORSTEL VOOR 2000 GEHONOREERD 5. NWP-Deskundigen Pool

PPW00.012

Aanspreekpunt: Netherlands Water Partnership.

Korte omschrijving: Het aanleggen, beheren en beschikbaar maken van een database met deskundigen. Hierdoor wordt specifieke deskundigheid ontsloten voor de overheid, kennisinstituten het bedrijfsleven en maatschappelijke groeperingen ten behoeve van snelle doelgerichte adviezen bij water vraagstukken (noodhulp, ondersteuning ambassades, project identificatie, programmering, evaluatie en resource persons).

Financiering: 2000 : kf 25 2001 : kf 50 2002–2003: kf 20 per jaar

14

VOORSTEL IN PORTEFEUILLE 6. Uitwisseling van professionele ervaring tussen Alumni en de Nlse watersector PPW00.013


Korte omschrijving: Nederland heeft een uniek Netwerk van Alumni dat aangewend kan worden om de doelstellingen van Partners voor water te bereiken. Circa 60 speciaal geselecteerde alumni afkomstig van o.a. IHE, Wageningen, ITC worden uitgenodigd voor een ontmoeting met de specialisten en professionals uit de Nederlandse watersector om de vraag en mogelijkheden in de betreffende landen en in Nederland te bespreken. Dit project volgt uit het activiteitenplan van het Netherlands Water Partnership.


VOORSTEL IN PORTEFEUILLE 7. Twinning van stroomgebieden

PPW00.014


Korte omschrijving: Dit programma beoogt stroomgebiedorganisaties uit verschillende continenten tot structurele «twinningscontacten» onderling te brengen, waardoor zij onderling ervaringen kunnen uitwisselen en ondersteuning kunnen bieden bij hun vormgeving en bij de invulling van hun werkzaamheden.

Nadere toelichting: Tijdens het 2e Wereld Water Forum (Den Haag, maart 2000) is onder auspiciën van de Staatssecretaris door een achttal partijen een Declaration of Intent on the Formation of Twinning Arrangements between River Basin Organisations ondertekend. De follow-up van deze intentieverklaring is tweeërlei: a) het twinningsconcept moet uitgewerkt en beheerd worden. Het INBO (International Network for Basin Organsations), gevestigd in Frankrijk, heeft een «Associated Programme» opgesteld en ter goedkeuring voorgelegd aan het Global Water Partnership – dat daar is goedgekeurd – inzake «strengthening river basin organisations». Twinning is, naast items als het mobiliseren van kennis in de vorm van trainingen, het uitwerken van best management practices en het uitwerken van water documentatie systemen, een centraal onderdeel van dit Programme. Goedgekeurde Assiociated Programmes zijn voor de internationale financiers aantrekkelijk gezien het brede draagvlak en de toegevoegde waarde. Het gehele programma bestaat uit een «à la carte menu», dat al naar gelang de behoeften en de mogelijkheden verder ingevuld kan worden

15

(tailor made samenwerking). INBO is bereid dit programma nu ook te gaan beheren, en als «makelaar» tussen belangstellende stroomgebiedorganisaties gaat optreden. Het INBO is een non-profitorganisatie die drijft op projectgelden. Nederland, als initiator van het twinningsconcept, wil de verwezenlijking daarvan inhoudelijk steunen door voor een jaar (met optie op verlenging) maximaal één fte ter beschikking te stellen aan het INBO-secretariaat, werkzaam in Sophia Antipolis, vergezeld van een budget voor reis- en verblijfkosten. b) inhoudelijk moeten twinningsovereenkomsten worden uitgewerkt. Voor Nederland is de Rijn nadrukkelijk kandidaat voor een twinning; de Internationale Rijncommissie (IRC) heeft de intentieverklaring dan ook getekend. Onderhandelingen met stroomgebiedorganisaties elders zijn gaande waaruit nog een selectie moet worden gemaakt. Nederland is bereid voor het onderhouden van de daaruit resulterende twinningsrelatie een jaarlijkse bijdrage ter beschikking te stellen.


VOORSTEL GEHONOREERD 8. Werkgroep/workshop i.k.v. Helsinki/Waterverdrag

PPW00.015


Korte omschrijving: De organisatie in 2001, onder auspiciën van de Meeting of the Parties van het Verdrag inzake de bescherming en het gebruik van grensoverschrijdende waterlopen en internationale meren (UNECEwaterverdrag, Helsinki, 1992) van een driedaagse bijeenkomst in Nederland van de Werkgroep voor waterbeheer (working group on watermanagement), voornamelijk gewijd aan een workshop over participatie van het publiek in het waterbeheer en aan een Europese voorbespreking van de Bonn-conferentie van 2002 («Dublin+10»).

Nadere toelichting: •

Het UNECE waterverdrag is een paneuropees kaderverdrag, dat een samenwerkingsverplichting oplegt aan landen die binnen eenzelfde stroomgebied liggen door middel van «joint bodies» (zoals bijvoorbeeld de internationale Commissies voor de bescherming van de Rijn, de Maas, de Schelde en de Donau). Het Verdrag trad in werking in 1996, en het uitvoerend lichaam van het Verdrag, de Meeting of the Parties, is inmiddels tweemaal bijeengekomen: in Helsinki, 1997, en in Den Haag, 2000 (onmiddellijk aansluitend aan het Tweede Wereldwaterforum, waarnaar in de slotverklaring ook wordt verwezen). Onder de Meeting of Parties ressorteren vier werkgroepen die zich bezighouden met waterbeheer in algemene zin, juridische en administratieve aspecten, monitoring en assessment, en water en gezondheid. De activiteiten van het Verdrag strekken er in overwegende mate toe, ervaringen uit te wisselen en hierdoor vooral de Midden- en Oost-Europese landen (tot aan de Centraal-Aziatische republieken toe) te steunen bij het vestigen van en invulling geven aan samenwerkingsverbanden. In dit kader is van belang dat ook UNECE-landen die geen partij zijn bij het Verdrag in de gelegenheid worden gesteld, te participeren in de werkzaamheden daaronder. In de Europese

16

•

•

parallelsessie tijden de Ministersconferentie van Den Haag in het kader van het Wereldwaterforum werd met name gewezen op het nut van de lichamen onder het UNECE-waterverdrag bij de implementatie van de uitkomsten van de conferentie. In 1999 is op Nederlands initiatief onder gezamenlijke auspiciën van UNECE en UNEP in het kader van een expert group een studie tot stand gekomen met richtsnoeren over public participation (in de drie vormen die worden gekenschetst in het UNECE-verdrag van Aarhus, 1998: access to information, participation en access to justice) op het gebied van het waterbeheer. Deze studie is aangeboden aan het Wereldwaterforum en aan beide «sponsorende» organisaties. De Meeting of Parties van maart 2000 heeft de werkgroep waterbeheer opgedragen, deze studie te onderzoeken en te vertalen in conceptaanbevelingen aan de partijen. Afgesproken is hiervoor een speciale workshop (minimaal één dag) te organiseren voor de werkgroepleden en -waarnemers; organisatie in en door Nederland ligt voor de hand gezien het Nederlandse initiatief dat aan deze actie ten grondslag ligt. Deze concept-aanbevelingen, die in 2003 zullen worden voorgelegd aan de 3e Meeting of Parties in (vermoedelijk) Madrid, kunnen als «trigger» dienen voor andere werelddelen voor «good governance» op watergebied en een goede waterrechtsorde. Voorafgaand aan de grote UNCED-conferentie in Rio de Janeiro (1992) vond in Dublin een waterconferentie plaats, waarin een aantal principes van duurzaam zoetwaterbeheer werden geformuleerd. In januari 2002 vindt in Duitsland een «Dublin+10»-bijeenkomst plaats, een wereldwijde conferentie om op watergebied de Rio+10bijeenkomst later dat jaar voor het watergebied voor te bereiden, en in het bijzonder de maat op te nemen van de stand van zaken bij de inplementatie van de uitkomsten van de Ministersconferentie van Den Haag in het kader van het Wereldwaterforum. Staatssecretaris De Vries heeft verzocht, mogelijkheden te onderzoeken om een Europese voorbespreking voor «Dublin+10» in Nederland te organiseren. Hiervoor is contact opgenomen met de Duitse organisatoren en het UNECE-secretariaat, die hun instemming met dit plan betuigden (al zal de vorm van de voorbereiding een zaak van nadere uitwerking moeten zijn). Aan dit onderwerp zou, afhankelijk van de vormgeving, een dagdeel dan wel één dag van de werkgroepvergadering kunnen worden besteed.

Financiering: 2001: kf 150

VOORSTEL GEHONOREERD 9. Masterclass voor buitenlandse alumni

PPW00.016


Korte omschrijving: Jaarlijkse masterclass voor excellente buitenlandse alumni van Nederlandse watergerelateerde onderwijsinstellingen.

Nadere toelichting: Nederland kent een in het buitenland als uitstekend bekend staand systeem en faciliteiten voor internationaal onderwijs en kennisoverdracht.

17

Binnen het totaal aanbod van internationaal onderwijs is er een aanbod van «water «opleidingen variërend van kortlopende cursussen (2–4 weken) via middellange post graduate opleidingen tot meerjarige MSc en PhD universitaire opleidingen. In het algemeen zijn deze opleidingen zeer technisch gericht. Om de band tussen Nederland en de alumni in stand te houden maar vooral ook te versterken kan de instelling van een Masterclass een behoorlijke bijdrage leveren. In een dergelijke Masterclass zal in het bijzonder aandacht geschonken kunnen worden aan de bestuurlijk/ juridische aspecten van het waterbeheer. Betrokken instellingen zouden kunnen zijn, IHE, ITC, Wageningen Universiteit (inmiddels benaderd, en enthousiast) en ook Instituut Clingendael. Teneinde een dergelijke Masterclass extra waarde te geven valt te overwegen ook deelnemers uit het bedrijfsleven toe te laten. De bijeenkomsten kunnen dan niet alleen in de sfeer van kennisoverdracht plaatsvinden maar ook in de sfeer van probleemoplossende discussies.


VOORSTEL IN PORTEFEUILLE 10. Water and Ecosystems

PPW00.017

Aanspreekpunt: Ministerie van LNV.

Korte omschrijving: Een voorstel wordt nog uitgewerkt. 11. Bilaterale relaties aandachtslanden (Deskundigheidsbevordering)

PPW00.018


Korte omschrijving: Nauwe bilaterale betrekkingen met een aantal aandachtslanden.

Nadere toelichting: Wat VenW betreft valt hierbij te denken aan (naast uiteraard het MiddenOosten): China, Vietnam, Indonesië, Bangladesh, India, Egypte, Mozambique, Zuid-Afrika, Argentinië, en in Midden- en Oost-Europa: Polen, Hongarije, Slowakije, Roemenië, Oekraïne en Rusland. Memoranda Of Understanding met deze landen zullen geleidelijk gerationaliseerd moeten worden; voorstellen tot nauwere samenwerking tussen departementen, w.o. voortzetting Egypte-Nederland Panel, koppelen. Binnen de bestaande Memoranda Of Understanding wordt o.a. het accent gelegd op de samenwerking gericht op de voorbereidingen tot toetreding tot de EU. Voor de komende jaren is een versterkte interdepartementale samenwerking op het gebied van Memoranda Of Understanding gewenst. In dit verband wordt gestreefd naar een optimale samenhang in de besteding van de niet-ODA en ODA gelden.

18


LOPEND PROGRAMMA Ministerie van VenW 12. Aquanet-projecten

PPW00.019

Aanspreekpunt: Aquanet.

Korte omschrijving: Diverse drink- en afvalwaterprojecten in het buitenland (w.o. Albanië, Kroatië, Georgië, Macedonië, Roemenië, China, India en Indonesië).

Financiering: 2000–2004: gevraagde financiering van de voorstellen varieert van kf 800 tot kf 3000 per project

VOORSTELLEN IN PORTEFEUILLE 13. Closing the knowledge gap through innovative knowledge brokering PPW00.020

Aanspreekpunt: International Water and Sanitation Center (IRC).

Korte omschrijving: Het opzetten van een internationale electronische kennismakelaarssysteem op het gebied van watervoorziening, integraal beheer van watervoorraden en sanitatie. Dit systeem wordt ondersteund door een netwerk van water- en innovatie-gerichte centra in ontwikkelingslanden met een sterk elektronisch knooppunt in Nederland.

Financiering: 2001–2003: kf 2980 + kf 2560 (IRC, IHE) + kf 2970 (DGIS)

VOORSTEL IN PORTEFEUILLE 14. Pilot Studie Water Kennis Management

PPW00.021

Aanspreekpunt: Delft Cluster.

Korte omschrijving: Monitoring en evaluatie van het Water Informatie Netwerk ten behoeve van het verhogen van de participatie van de Nederlandse Watersector in de informatie- en communicatietechnologie.

19

Nadere toelichting: Op dit moment zijn er veel nieuwe initiatieven van internet platforms. Deze platforms zijn nog in een begin stadium en de technieken zijn nog aan grote ontwikkelingen onderhevig. Een belangrijke constatering is dat de watersector op het gebied van ICT ver achter loopt bij andere sectoren (o.a. Medisch, Auto-industrie, uitgeverijen). Het netwerk is een nieuwe ontwikkeling binnen de watersector. Het Delft Cluster wil binnen het project «TGZ: Knowledge Management» het netwerk opnemen als case study uit de praktijk. In ruil voor een beperkte financiële en personele bijdrage over een periode van 3 jaar, wordt het gebruik van netwerk gemonitord en geëvalueerd. Nieuwe tools ontwikkeld binnen het project zullen beschikbaar komen voor het netwerk.

Financiering: 2000–2002: kf 487

VOORSTEL IN PORTEFEUILLE 15. NWP Water Helpdesk

PPW00.022


Korte omschrijving: Het beantwoorden van complexere watervragen uit het buitenland (ambassades, partnerlanden, etc.) en inspelen op actuele ontwikkelingen.


VOORSTEL IN PORTEFEUILLE 16. Flood Damage Restauration/Strategic Flood Control Czech Republic PPW00.023

Aanspreekpunt: Arcadis.

Korte omschrijving: Voortzetting van de bilaterale samenwerking op het gebied van waterbeheer. In Tsjechië. Waaronder het leveren van meetapparatuur, kennisoverdracht van Nederlandse aan Tsjechische deskundigen en de ontwikkeling van een overstromingswaarschuwingsssyteem.

Financiering: Wordt nader onderbouwd.

20

17. Technical and Institutional Support to the coordinating Council for Integrated Water Management St. Petersburg and Leningrad Oblast PPW00.024

Aanspreekpunt: WL Delft Hydraulics.

Korte omschrijving: Uitbreiding van de bestaande Nederlands-Russische samenwerking op het gebied van de principes van integraal waterbeheer voor het watersysteem Ladoga-Neva-Gulf en het project voor interregionale samenwerking in de St. Petersburg Regio, uitgevoerd door het NEI, teneinde optimale condities te scheppen voor Nederlandse steun aan de onlangs geïnstalleerde «Coordinating Council for Water Management».

Nadere toelichting: Het project betreft integraal waterbeheer, en omvat dan ook terreinen als ruimtelijke ordening, (drink)watervoorziening en sanitatie, alsook natuuren landschapsherstel. Onder dit project zullen acties worden uitgevoerd binnen het raam van het Strategic Management Action Plan (SMAP), betreffende ontwerp en bouw van rioolwaterzuiveringsinstallaties en rioleringsstelsels, en de uitvoering van baggerwerkzaamheden.

Financiering: 2000: kf 374 2001: kf 486 2002: kf 425

VOORSTEL IN PORTEFEUILLE

21

ACTIEPUNT 4. PROFILERING EN MARKETING 1. Strategische marketingplan; Analyse van de Nederlandse waterinzet en de Buitenlandse waterbehoefte PPW00.025

Aanspreekpunt: Ministerie van EZ in samenwerking met het Netherlands Water Partnership.

Korte omschrijving: Het opstellen van een basisdocument dat strategische informatie bevat over noodzakelijke en kansrijke inzet van de Nederlandse waterkennis en -capaciteiten in het buitenland.

Nadere toelichting: Het strategische marketingplan geeft concrete invulling aan de doelstellingen van Partners voor Water van het bijeenbrengen en communiceren van versnipperde kennis over de watersector. Om die informatie te generen moet de strategische analyse twee centrale vragen beantwoorden: A. Wie is de Nederlandse watersector en wat is hun expertise in internationaal perspectief? B. Waar is in welk buitenland behoefte aan welke expertise op watergebied. De antwoorden hierop moeten worden gevat in het plan. De daarin verzamelde kennis moet vervolgens gecoördineerd via de Economische Voorlichtingsdienst met een communicatieplan van themabijeenkomsten en workshops worden verspreid. Het strategische marketingplan vormt een goede ondersteuning voor fact finding missions voor de identificatie van waterprojecten.


VOORSTEL GEHONOREERD 2. Uitvoering Marketingplan Nederlandse Watersector

PPW00.026

Aanspreekpunt: Netherlands Water Partnership in samenwerking met de Economische Voorlichtingsdienst (EVD).

Korte omschrijving: Op basis van het strategisch marketingplan wordt een selectie gemaakt van landen en evenementen waar de Nederlandse watersector i.s.m. de EVD zich zal profileren. Tevens wordt er een selectie gemaakt van mogelijk promotiemateriaal ten behoeve van verdere verspreiding.

Nadere toelichting: Op korte termijn wordt voorgesteld om tijdens Aquatech Brazilie aanwezig te zijn. Dit projectvolgt uit het activiteitenplan van het Netherlands Water Partnership.

22


VOORSTEL IN PORTEFEUILLE 3. Profilering en marketing waterbeheer in het buitenland

PPW00.027


Korte omschrijving: Profilering van Nederland als een deskundig land t.a.v. waterbeheer meegenomen (w.o. organisatie watersymposia en het faciliteren van Nederlandse marktpartijen in het buitenland op het terrein van water).

Financiering: 2000 : kf 1000 2001–2004: kf 1000

LOPEND PROGRAMMA Ministerie van VenW 4. Overheidsstand op de RAI-Aquatech (Dutch Water Mill)

PPW00.028


Korte omschrijving: Plaatsen van de Dutch Water Mill (Exacte kopie WWFair) op de RAI-Aquatech (september 2000, reeds afgerond).

Financiering: 2000: kf 588


23

ACTIEPUNT 5. SAMENHANG IN HET RIJKSBELEID 1. Interdepartementale Stuurgroep Partners voor Water PPW00.029

Korte omschrijving: Per 22 februari 2000 is de Interdepartementale Stuurgroep Partners voor Water (ISPW) ingesteld. Voorzitterschap en secretariaat ligt bij het ministerie van VenW. Onder deze ISPW functioneert een interdepartementale werkgroep. Het programma-management is direct aan het secretariaat gekoppeld.

Financiering: 2000–2004: De overheadkosten van het programma Partners voor Water (waaronder programma-management en eventuele secretariaat kosten) mogen de 5% van de beschikbare HGIS-gelden niet overschrijden.


24

ACTIEPUNT 6. FINANCIEEL INSTRUMENTARIUM 1. Identificatie, kennisdiffusie en evaluatie Financieel Instrumentarium Watersector

PPW00.030

Aanspreekpunt: Ministerie van EZ.

Korte omschrijving: Het beeld van de (inter)nationale financieringsmogelijkheden voor de watersector is incompleet. Daarom worden de mogelijkheden geïdentificeerd bijeengebracht en verspreid in een brochure en workshops. Tevens vindt er een evaluatie plaats van de bruikbaarheid ervan, onder meer via een PESP studie van een projectcase van een investeringsplan voor waterinfrastructuur.

Financiering: Reguliere begroting ministerie van EZ/Economische Voorlichtingsdienst (Senter).

LOPEND PROGRAMMA Ministerie van EZ 2. Informatiebijeenkomsten Overheidsinstrumentarium PPW00.031

Aanspreekpunt: Ministerie van EZ.

Korte omschrijving: Informatiebijeenkomsten ten einde meer duidelijkheid te geven over de beschikbaarheid van het EZ- en DGIS-instrumentarium voor waterdoeleinden (dit instrumentarium wordt tevens bezien op zijn bruikbaarheid voor deze doeleinden).

Financiering: Regulier budget ministerie van EZ/Economische Voorlichtingsdienst (incl. Instrumentarium)

LOPEND PROGRAMMA Ministerie van EZ

25

vw Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal s-gravenhage, 3 november 2000

Recommend Documents