VRIJWILLIGERSNIEUWS Nieuwsbrief voor vrijwilligers in Kempen en Midden-Limburg

VRIJWILLIGERSNIEUWS Nieuwsbrief voor vrijwilligers in Kempen en Midden-Limburg

Vrijwilligerskrantje zonder naam, voorlopig toch... Dit is de eerste editie van de nieuwsbrief voor de vrijwilligers rond het Weertse. Op deze manier willen we de vrijwilligers op de hoogte houden van beheer, lokale ontwikkelingen, leuke vondsten van flora en fauna en ook leuke weetjes uit delen. De naam van de nieuwsbrief is nog niet bekend en daarom wil ik aan jullie vragen om een aantal leuke namen aan te dragen. Toon kwam bijvoorbeeld met de “Zandloper” als voorstel door van het vele zand in de omgeving. Graag jullie suggesties en dan krijgt de volgende editie een definitieve naam.

Het volgende jaar worden deze stukken wel gemaaid om toch de voedselrijkdom via maaien te verminderen (maaien doen we vooral om voedingsstoffen die in de planten opgestapeld zijn af te voeren en op die manier de percelen te verschralen, te verarmen). Indien een tweede maaibeurt plaatsvindt wordt een gedeelte van de nog overstaande percelen gemaaid maar er blijft ook een stuk overstaan om nakomelingen in de vorm van eitjes en poppen te laten overleven in de winter.

Waterschap Peel en Maas levert stronken Ter hoogte van het Keversbroek (Leveroy en KelpenOler) wordt de Tungelroysche beek op dit moment gehermeanderd. Bij het graven van de meanders komen heel wat stronken vrij. Waterschap Peel en Maasvallei heeft deze stronken aangeboden om in de terreinen van Natuurmonumenten te verwerken.

In de nieuwsbrief is er plaats voor actueel nieuws vanuit Natuurmonumenten maar ook vanuit jullie als vrijwilligers. Heb je leuke dingen gezien, mooie foto gemaakt of organiseer je een activiteit dan kan je dit doorgeven aan Gaby Bollen op het mailadres [email protected]

Maaien maar … Zoals sommigen onder jullie al hebben gemerkt zijn de maaiwerkzaamheden van start gegaan. Op de percelen die Natuurmonumenten zelf in beheer heeft in het Wijffelterbroek en ook de Krang hebben we bewust bepaalde percelen niet gemaaid. Dit voor de insecten en andere dieren die de bloeiende en niet meer bloeiende planten als voedsel gebruiken maar ook voor de zaadzetting van bepaalde planten (oa moeraskartelblad in de Wijffelterbroek) Ook krijgen de nakomelingen van dieren op deze percelen een kans (bv kuikens van de watersnip, eitjes van sprinkhanen,…).

Levendbarende hagedis (Ludo Goossens) We hebben dit voorstel aangenomen en zullen in bepaalde percelen in het Keversbroek de stronken verwijderen om meer structuur aan te brengen. Langs bepaalde poelen zullen een 4 tal stronken gelegd worden en ook langs bosranden. Op die manier kunnen een aantal diertjes er van profiteren zoals alpenwatersalamander, groene kikker die er hun winterslaap onder houden maar ook het winterkoninkje dat er zijn nest in kan bouwen.

Juli 2010 nr 1

1

Pimp onze stal Ook in het Keverbroek staat een stalletje, Natuurmonumenten kon het afbreken of laten staan en het interessant maken voor insecten, klein zoogdieren, vogels en amfibieën. We hebben voor dit laatste gekozen.

De graslandjes in het Keversbroek

Waarom Natuurmonumentenvrijwilliger?

Stalletje Keversbroek (Gaby Bollen) Met het stalletjesclubje zijn we ter plekke gaan kijken en hebben we heel wat ideeën verwerkt in het stalletje. Zoals het plaatsen van een raster zodat het stalletje kan omgroeien maar ook begroeien met bramen, het maken van nieuwe dakisolatie wat muizen en insecten zal aantrekken. Het plaatsen van dakpannen waar dieren onder en tussen kunnen kruipen. Kortom in plaats van pimp my car, pimp het stalletje voor dieren. Ook bij dit werk geldt het gezegde “vele handen maken licht werk”. Bij deze nieuwsbrief zit ook een uitnodiging voor een werkdag op 24 juli 2010 waarbij we gaan werken aan het stalletje. Je kan je hiervoor aanmelden bij Gaby.

Graslanden: structuur en biodiversiteit in het Keversbroek? Vorig jaar is door vrijwilligers Arno, Johan en Frans vastgesteld dat de structuur in de graslanden van bepaalde graslanden bedroevend laag was. Dit jaar hebben we gevraagd aan de boeren om niet meer te maaien voor het begrazen, dit levert meer structuur op. We gaan dan ook een kijkje nemen in deze graslanden en discussiëren hoe we eventueel de structuur nog kunnen verbeteren. Dit gaat door op dinsdag 20 juli en eventueel op donderdag 22 juli (indien we met een avond niet toekomen of er te weinig mensen kunnen op 20/07/2010) om 18:30 uur. Verzamelen aan de ingang van de Zandstraat te Heythuysen (coördinaten X185487 Y360 097). Fietsers kunnen met Gaby vanuit Swartbroek meerijden. Graag je even aanmelden bij Gaby als je mee gaat.

Vele van jullie hebben al een vrijwilligersovereenkomst afgesloten met Natuurmonumenten. De mensen die voor 2008 officieel Natuurmonumentenvrijwilliger zijn geworden hebben ook een vrijwilligerhandleiding op papier gekregen. Er is nu voor de vrijwilligers die na 2008 NM vrijwilliger geworden zijn, een digitale vernieuwde versie beschikbaar op onze website op onderstaand adres. Ook NM vrijwilligers van voor 2008 kunnen de digitale versie natuurlijk raadplegen. Voor de vrijwilligers die twijfelen om NM vrijwilliger te worden kan je op deze site ook de voordelen vinden die je als NM vrijwilliger kan genieten. Indien je toch beslist om NM vrijwilliger te worden kan je je melden bij Gaby en zij zal dan contact met je opnemen. Website met vrijwilligersinfo: www.natuurmonumenten.nl/vrijwilligersinfo Verder hebben alle nieuwe vrijwilligers recht op een tekenverwijderkaartje in de vorm van een bankkaart. Handig om mee te nemen. Ieder die NM vrijwilliger is en dit niet in het kerstpakket heeft gekregen kan dit nog bij Gaby aanvragen.

Het tekenverwijderkaartje van Natuurmonumenten ter grootte van een bankkaart (Gaby Bollen)

Nationale nachtvlindernacht Op 9 juli vindt de Nationale nachtvlindernacht plaats in Weert. In de omgeving van het Weerterbos worden op verschillende plaatsen nachtvlindervallen geplaatst. Je gaat dus van erg dichtbij nachtvlinders kunnen bekijken. Verzamelen om 21:00 uur op de parkeerplaats van de Daatjesboeve in Nederweert. Meer info vind je op de poster in bijlage van de nieuwsbrief.

Juli 2010 nr 1

2

'Buffer voor het klimaat' Het klimaat verandert. Het project ‘GrensPark Kempen~Broek, buffer voor het klimaat’ anticipeert hierop. ARK Natuurontwikkeling/Habitura in Nederland en het Regionaal Landschap Kempen Maasland in België werken in dit project samen met verschillende partijen en met financiële steun van de beide provincies Limburg, de Nederlandse overheid en de Europese Unie aan ruimtelijke en natuurlijke oplossingen voor het klimaatvraagstuk. De lancering van dit project is meteen het startschot voor het Interreg IVa project ‘Duurzaam Verbinden’. Recent aangekochte gronden zullen worden ontwikkeld tot één van de eerste klimaatbuffers van Nederland. Een goede voorbereiding om de gevolgen van het veranderende klimaat op te vangen, maar ook gunstig voor een zeldzame soort als de boomkikker. In het gevarieerde gebied zal iedereen in de toekomst vrij kunnen rondstruinen.

definitieve data en uren, deze worden nog rondgestuurd zodra de aanmeldingen binnen zijn. Voorstel is om bij elkaar te komen in de late namiddag dan kunnen werkende mensen wat later aansluiten, bijvoorbeeld een uur of 16u. Carpool kan geregeld worden en de verzamelplaats wordt nog doorgeven aan de deelnemers (daarom dus graag inschrijven!) • • • • • • • • • •

Wijffelterbroek 16/07/2010 om 16u Kettingdijk 23/07/2010 om 16u Areven 30/07/2010 om 16u Kruispeel 06/08/2010 om 16u Laurabossen 13/08/2010 om 16u Tungelerwallen 03/09/2010 om 16u Stramprooierheide 10/09/2010 om 16u De Krang 08/10/2010 om 16u Weerter- en Budelerbergen 15/10/2010 om 16u Keversbroek 22/10/2010 om 16u

Dit lijstje moet de volgende keer eerder gemaakt worden want Keversbroek komt behoorlijk laat aan de beurt. Deze bijeenkomsten zijn steeds in het gebied zelf.

Leuke vondsten en ontwikkelingen •

De Boomkikker (Gaby Bollen) Op vrijdag 16 juli om 14.00 uur vindt in de omgeving van Altweerterheide (Weert) de feestelijke aftrap van dit project plaats. Wees getuige van deze eerste mijlpaal. Wilt u de datum voor deze bijzondere gebeurtenis, waarbij o.a. ook de gedeputeerden Ger Driessen (Nederlands Limburg) en Frank Smeets (Belgisch Limburg), aanwezig zijn, alvast in uw agenda reserveren.

•

De Inventarisatiegroep Tungelroyse Beek neemt dit jaar de Stramprooierheide en het Areven onder de loep wat flora betreft. In bepaalde graslanden nabij de splitsing met het Areven werd Muizenoortje, en andere schrale planten als Biggenkruid, Schapenzuring en Zand- en Ruig haarmos gevonden wat zou kunnen wijst op een ontwikkeling naar heischraal grasland, alleen de heide ontbreekt nog. Op de Buuëtjes heide (echte heide) in de Stramprooierheide is naast IJslands mos nu ook Kruipbrem gevonden. Ook werd nabij de Stramprooiergrensweg Kleine parelmoervlinder teruggevonden, meerder exemplaren. Hilde Vandael telde dit jaar al 22 Kleine ijsvogelvlinders in het Areven, een grote vooruitgang!

Concreet kan dit betekenen dat gebieden die nu reeds in eigendom zijn van Natuurmonumenten en ten zuiden van de Zuid-Willemsvaart liggen met elkaar verbonden zouden kunnen worden en ook dat er een verbinding tot stand gebracht zou kunnen worden met de gebieden ten noorden van de Zuid Willemsvaart. Een mooi streven en we zijn dus erg benieuwd!

Gebiedsbijeenkomsten Op de laatste vrijwilligersbijeenkomst is afgesproken dat alle vrijwilligers die betrokken zijn bij een gebied bij elkaar geroepen zouden worden per gebied. Hieronder vind je een aantal datavoorstellen per gebied. Jullie kunnen per gebied aanmelden en graag ook agendapunten naar voren brengen die voorbereiding vragen. Indien je het graag op het terrein wilt hebben over een bepaald onderwerp kan je dit als agendapunt opsturen naar Gaby. Opgelet, dit zijn nog geen

Kleine ijsvogelvlinder (Hilde Vandael)

Juli 2010 nr 1

3

• •

Niek Louwers vond in zijn eigen tuin in Boshoven eerst een Draaihals en nu een nieuwe soort nachtvlinder voor Nederland, het diertje heeft alleen en Latijnse naam Eucosma metzneriana

•

•

•

Frank Ramaekers zag in de Weerter- en Buderlerbergen na 10 jaar terug het Bont dikkopje. Johan Leurs telde op de vrijwilligersBBQ van Natuurmonumenten maar liefst 8 Geelgorsen en een Watersnip, wat heeft die man goede oren zeg! Frans Smit zag op de terugweg naar huis van de BBQ een Nachtzwaluw opvliegen ter hoogte van het Vosseven. Mirriam Arts en Niek Louwers vonden na uren zoeken de rups van de Kleine ijsvogelvlinder in het Wijffelterbroek.

Een soort in de verrekijker: De veenmol Foto van Eucosma metzneriana (Niek Louwers) •

•

•

•

Ton Frenken meldde dat de Koprus en de Bosdroogbloem het erg goed doen en verder uitbreiden op het geplagde stukje bij de Zandstraat in het Keversbroek. Minder goede nieuws is dat met een nauwkeurig onderzoek geen sporen meer gevonden zijn van de Knoflookpad in het Keversbroek. Ook Arno van Stipdonk vond vele rode lijstsoorten in de Krang met welluidende namen zoals Stekelpootroofvlieg, Bosbesbruintje, Kleinbloemige amsincka en deze waarnemingen kan je allemaal terugvinden op waarneming.nl Piet van Nieuwenhoven vond een tiental Kleine parelmoervlinders in de Stramprooierheide. Maar ook zijn achtertuin is de moeite waard met de Vingerhoedskruiddwergspanner, de Kornoeljespanner en de Witte hermelijnvlinder, allen nachtvlinders uiteraard.

De veenmol is in sommige streken echt zeldzaam geworden. Dit dier vind je terug in vochtige weilanden, vooral langs rivieren. Het diertje maakt een zacht snorrend geluid dat je op een warme avond in de lente wel eens kan horen, dan zit hij voor zijn holletje te tsjirpen. Veelmollen behoren tot de krekels, al hebben ze relatief korte antennes en geen legboor. De voorpoten van de veenmol zijn helemaal aangepast aan het graven onder de grond, net zoals de mol. Het fenomeen waarbij dieren van verschillende diergroepen gelijkaardige vormen ontwikkelen om zich aan te passen aan gelijkaardige omstandigheden noemt men convergente evolutie.

Veenmol (Gaby Bollen) De veenmol wordt ook wel eens aardkreeft genoemd wat verwijst naar zijn uiterlijk en onderaardse levenswijze.

Kleine parelmoervlinder (Gaby Bollen) •

•

Bart Hendrikx deed nadat in 2007 deze soort ook gevonden was in de Krang de ontdekking van de Zeegroene zegge. Jac Linssen stelde vast dat de Bever ook in het noordoostelijke deel van het Keversbroek aanwezig was.

Omdat de vrouwtjes geen legboor hebben kan je alleen het verschil zien tussen mannetjes en vrouwtjes in de adering van de voorvleugels. Veenmollen leven gemiddeld 2 jaar waarbij de nimfen (jongen insecten) 2 keer overwinteren als nimf. Ze houden dus een winterslaap. De moeder vertoont broedzorg, dit is een uitzondering binnen de groep van de Orthoptera. De eitjes worden gelikt om schimmelvorming tegen te gaan en eenmaal de jongen uitgekomen zijn worden ze van voedsel voorzien.

Juli 2010 nr 1

4

Veenmol (Gaby Bollen) De veenmol is een omnivoor met een voorkeur voor levend, dierlijk voedsel. Toch betekent dit ook dat er een groot deel plantaardig voedsel gegeven wordt waardoor de veenmol geen geliefde gast is bij tuinbouwers. Door het opeten van de wortels en het loswoelen van jonge kiemplanten worden ze soms bestreden in tuinen. De veenmol kan vliegen maar zal dit niet rap doen. Ze kunnen naar het schijnt wel goed zwemmen en zelfs onder water. Meestal gebeurt verspreiding van deze soort door transport van tuinaarde met nymfen of imago’s.

Spreuk van de maandag Juni meer droog dan nat, vult de schuur en ook het vat Contactgegevens en aan- en afmelding Ken je nog iemand die deze nieuwsbrief ook wil ontvangen dan kan je een mailtje sturen naar onderstaand mailadres. Wil je deze nieuwsbrief niet meer ontvangen dan kan je een mailtje sturen naar onderstaand mailadres. Heb je een naam, suggesties, informatie en foto’s voor deze nieuwsbrief kan je dit ook melden op onderstaand mailadres. Gaby Bollen 0495 58 31 34 of 06 100 818 02 [email protected]

Juli 2010 nr 1

5