Vragenlijst ‘SAFE SURGERY’ voor het uitvoeren van een zelfevaluatie in contractjaar 2013 De vragen zijn opgedeeld in verschillende rubrieken en betreffen het thema ‘safe surgery’. Het is de bedoeling dat de vragenlijst wordt afgetoetst door verschillende ziekenhuismedewerkers: de kwaliteitscoördinator of de medewerker patiëntveiligheid, de leden van het comité patiëntveiligheid (of een gelijkwaardige structuur), vertegenwoordigers van het operatiekwartier comité… De meer algemene vragen hebben tot doel om na te gaan in welke mate het thema ‘safe surgery’ is opgenomen binnen het globaal beleid van het ziekenhuis. Meer specifieke vragen werden toegevoegd in functie van de door de FOD geformuleerde criteria1.
WAT WORDT BEDOELD MET SAFE SURGERY? Veilige chirurgie kan omschreven worden als het waarborgen van de uitvoering van heelkundige ingrepen en invasieve onderzoeken2 op de juiste locatie, met de juiste procedure en bij de juiste patiënt 3 door middel van4:
het verbeteren van veiligheidscultuur en teamwork het verhogen van patiëntenbetrokkenheid het gebruiken van een checklist het verbeteren van de communicatie tussen zorgverleners het gebruiken van eenduidige standaarden en procedures het voorkomen van postoperatieve infecties
1
De criteria per specifiek thema worden omschreven in de begeleidende nota bij het meerjarenplan 2013-2017 bijvoorbeeld: endoscopieën, katheterisaties,… 3 Accreditatienormen Joint Commission International voor ziekenhuizen, 4de editie, 2010 Joint Commission International 4 Gebaseerd op de definitie van de WHO-campagne ‘Safe Surgery, Saves Lives’ 2
1
Domein 1. Strategische betekenis van het thema ‘SAFE SURGERY’ 0
1
2
3
4
Niet van toepassing
Neen
ja, maar gedeeltelijk
Ja, maar onze aanpak kan verbeteren
Ja, dit is altijd onze manier van werken
‘Safe surgery’ maakt onderdeel uit van de missie m.b.t. kwaliteit en patiëntveiligheid Het ziekenhuis heeft elementen vanuit de beleidsvisie ontwikkeld m.b.t. ‘safe surgery’ Het ziekenhuis heeft strategische doelstellingen opgesteld m.b.t. ‘safe surgery’ Operationele doelstellingen worden voor ‘safe surgery’ bepaald Er zijn waarden en ethische codes opgesteld door het ziekenhuis die rechtstreeks of onrechtstreeks betrekking hebben op ‘safe surgery’ Het thema ‘safe surgery’ wordt procesmatig benaderd (PDCA – Plan DoCheck-Act) Er bestaan methodes om schade aan de patiënt te voorkomen in het operatiekwartier Er bestaan methodes om incidenten in het operatiekwartier met schade aan de patiënt te identificeren Er bestaan methodes om de schade aan de patiënt te beperken in het operatiekwartier
Commentaar
2
Domein 2. Interne en externe belanghebbenden voor het thema ‘SAFE SURGERY’ 0
1
2
3
4
Niet van toepassing
Neen
ja, maar gedeeltelijk
Ja, maar onze aanpak kan verbeteren
Ja, dit is altijd onze manier van werken
Interne5 belanghebbenden m.b.t. ‘safe surgery’ worden geïdentificeerd, geïnformeerd en betrokken Externe6 belanghebbenden m.b.t. ‘safe surgery’ worden geïdentificeerd, geïnformeerd en betrokken De mogelijke bijdragen en verwachtingen van de betrokken belanghebbenden zijn duidelijk De marktontwikkeling voor ‘safe surgery’ wordt opgevolgd De aanpak van ‘safe surgery’ voldoet aan de verwachtingen van de belanghebbenden
Commentaar
5
Interne belanghebbenden : anesthesist, chirurg, verpleegkundigen, technici, andere vertegenwoordiger van de operatiekwartier, management, patiënten... 6 Externe belanghebbenden : vertegenwoordiger uit de industrie, FOD Volksgezondheid, mutualiteiten…
3
Domein 3. Kennis, competenties en professionele expertise m.b.t. het thema ‘SAFE SURGEREY’
0
1
2
3
4
Niet van toepassing
Neen
ja, maar gedeeltelijk
Ja, maar onze aanpak kan verbeteren
Ja, dit is altijd onze manier van werken
Het is duidelijk over welke specifieke aspecten meer kennis, competenties en expertise noodzakelijk zijn m.b.t. ‘safe surgery’ bij alle actoren in het operatiekwartier De noden en behoeften aan kennis, competenties en expertise m.b.t. ‘safe surgery’ worden op regelmatige basis geïnventariseerd De noden en behoeften aan kennis, competenties en expertise m.b.t. ‘safe surgery’ worden op regelmatige basis geëvalueerd Voor ‘safe surgery’ is multidisciplinair samenwerken vanzelfsprekend De bestaande vormen van overleg7 m.b.t. ‘safe surgery’ zijn gekend Om ‘safe surgery’ goed te kunnen beheren, zijn nieuwe vormen van overleg noodzakelijk
Commentaar
7
Bij voorbeeld : het operatiekwartier comité
4
Domein 4. Impact van het thema ‘SAFE SURGERY’ op de managementstructuur en het managementsysteem van het ziekenhuis en op de kwaliteit van de zorg 0
1
2
3
4
Niet van toepassing
Neen
ja, maar gedeeltelijk
Ja, maar onze aanpak kan verbeteren
Ja, dit is altijd onze manier van werken
Het thema ‘safe surgery’ heeft een impact op de managementstructuur van de instelling Het management van het ziekenhuis formuleert doelstellingen voor een veilige heelkunde Een beleidsverantwoordelijke of een werkgroep8 is aangesteld en beheert de implementatie van ‘safe surgery’ Het is duidelijk wie in het ziekenhuis verantwoordelijk is voor het beleid van ‘safe surgery’ Het thema ‘safe surgery’ vergt een specifiek informatiebeheer9 Er is nood aan een digitalisering van de informatie m.b.t. ‘safe surgery’ De mogelijkheid bestaat om specifieke incidenten m.b.t. ‘safe surgery’ te melden Chirurgische processen (of delen van processen) worden met een prospectieve methode systematisch geëvalueerd Incidenten m.b.t. ‘safe surgery’worden systematisch retrospectief geanalyseerd Op basis van indicentanalyses m.b.t. ‘safe surgery’ worden verbeterprocessen opgestart en procesmatig opgevolgd Het is duidelijk wie de verbeteracties uitvoert, hoe en aan wie hierover wordt gerapporteerd
Commentaar
8 9
Bij voorbeeld : advies- of overlegorgaan met specifieke bevoegdheden Bij voorbeeld : regels, procedures, afspraken, normen, standaarden, verspreiden en communiceren van deze informatie, …
5
Domein 5. Efficiënt beheer van middelen m.b.t. het thema ‘SAFE SURGERY’ 0
1
2
3
4
Niet van toepassing
Neen
ja, maar gedeeltelijk
Ja, maar onze aanpak kan verbeteren
Ja, dit is altijd onze manier van werken
Er zijn specifieke aandachtspunten voor het aankoopbeleid m.b.t. safe surgery Het bereiken van de strategische doelstellingen van de instelling m.b.t. ‘safe surgery’ heeft financiële implicaties Voor ‘safe surgery’ wordt een specifiek informatie – en kennisbeheer gevoerd (zie rubriek 3) voor een betere besluitvorming Voor ‘safe surgery’ wordt een technologisch beleid10 gevoerd om de doelstelling te realiseren Voor ‘safe surgery’ wordt een duurzaam beleid gevoerd van gebouwen, infrastructuur, uitrustingen, apparaten, materialen, geneesmiddelen en specifieke middelen (bv bloedproducten)
Commentaar
10
Bijvoorbeeld : onderhoudscontracten
6
Domein 6. Implementatie van het thema ‘SAFE SURGERY’ 0
1
2
3
4
Niet van toepassing
Neen
ja, maar gedeeltelijk
Ja, maar onze aanpak kan verbeteren
Ja, dit is altijd onze manier van werken
De implementatie van ‘safe surgery’ is gezien als een transversale activiteit die de dienst- en het verpleegafdelingsniveau overschrijdt Een procesmatige werkwijze is noodzakelijk voor de implementatie van ‘safe surgery’ Een procesmatige aanpak van ‘safe surgery’ is geïmplementeerd in alle relevante diensten van het ziekenhuis Proactief risicomanagement m.b.t. ‘safe surgery’ is geïntegreerd Zoals: Patiënten en hun families worden geïnformeerd over het gebruik van een ‘safe surgery’ checklist Een ‘safe surgery’-beleid heeft een impact op het klachtenbeheer Een ‘safe surgery’-beleid heeft een impact op de patiëntentevredenheid Goede praktijkvoorbeelden m.b.t. ‘safe surgery’ worden uitgewisseld tussen de verschillende afdelingen en de verschillende sites Goede praktijkvoorbeelden m.b.t. ‘safe surgery’ worden uitgewisseld met andere ziekenhuizen
Commentaar
7
Domein 7. Meten van effectiviteit (doeltreffendheid) en efficiëntie (doelmatigheid) m.b.t. het thema ‘SAFE SURGERY’ 0
1
2
3
4
Niet van toepassing
Neen
ja, maar gedeeltelijk
Ja, maar onze aanpak kan verbeteren
Ja, dit is altijd onze manier van werken
Voor ‘safe surgery’ worden doelstellingen bepaald met het oog op verbeteren Indicatoren voor ‘safe surgery’ worden bepaald Streefwaarden voor ‘safe surgery’ worden bepaald Er worden maatregelen genomen als de vooropgesteld streefwaarden niet worden behaald Het is duidelijk op welk niveau gemeten wordt Het is duidelijk welke doelgroepen of diensten relevant zijn om metingen te organiseren Het is duidelijk waar vergelijkend cijfermateriaal over ‘safe surgery’ kan gevonden worden De resultaten m.b.t. ‘safe surgery’ worden systematisch en gestructureerd gecommuniceerd met de betrokken zorgverleners/organen/directies De resultaten m.b.t. ‘safe surgery’ worden op een visuele manier voorgesteld op een plaats die gemakkelijk toegankelijk is voor alle zorgverleners
Commentaar
8
