Vorming
Programma 2014
Colofon
Een uitgave van Samenlevingsopbouw Vlaanderen vzw Vooruitgangstraat 323 bus 2 1030 Brussel tel. 02 201 05 65 fax. 02 201 05 14
[email protected] www.samenlevingsopbouw.be Brussel, oktober 2013
De foto’s zijn van Walter Busschots (Samenlevingsopbouw Antwerpen stad) en komen uit de tentoonstelling ‘Wonen op wielen: graag een plaats’. Dit fotoproject is een initiatief van de stad Mortsel, in samenwerking met de bewoners van het woonwagenterrein. Walter Busschots en Mark Pas gingen met een open kijk op diversiteit naar het woonwagenterrein. In portretten en in foto’s van het dagelijkse leven en bijzondere momenten verbeelden ze de eigenheid van woonwagenbewoners. Ze tonen dat wonen op een woonwagenterrein een eigen plek heeft en verdient.
Partners in vorming
Partners in vorming
Lies Beunens, Samenlevingsopbouw Vlaanderen Vooruitgangstraat 323 bus 2, 1030 Brussel tel: 02 201 05 65 Anke Anthoni, Samenlevingsopbouw Antwerpen provincie Brusselsepoortstraat 8, 2800 Mechelen tel: 015 20 13 75 Kathleen Desmyter, Samenlevingsopbouw Oost-Vlaanderen Sint-Jacobsnieuwstraat 50, 9000 Gent tel: 09 265 84 70 Ilse Hackethal, Samenlevingsopbouw Antwerpen stad Gasstraat 12-14, 2060 Antwerpen tel: 03 325 67 00 Filip Huysmans, Riso Vlaams-Brabant Eenmeilaan 2, 3010 Kessel-Lo tel: 016 44 15 90
Rita L’Enfant, Samenlevingsopbouw Vlaanderen Vooruitgangstraat 323 bus 2, 1030 Brussel tel: 02 201 05 65
Claudia Mellebeek, RIMO Limburg Marktplein 9/21, 3550 Heusden-Zolder tel: 011 22 21 96
Lut Vael, Samenlevingsopbouw Gent Blaisantvest 70, 9000 Gent tel: 09 223 95 15
Katleen Vanlerberghe, Samenlevingsopbouw Brussel Henegouwenkaai 29, 1080 Brussel tel: 02 203 34 24
Karen Viaene, Samenlevingsopbouw West-Vlaanderen Torhoutsesteenweg 100A, 8200 Brugge tel: 050 39 37 71
1
SECTORDAG 20 MAART 2014 voormiddag
Resultaat van het Toekomsttraject “Hoe kunnen we de werking van Samenlevingsopbouw in al zijn geledingen versterken om onze maatschappelijke opdracht optimaal te realiseren? Welke acties moeten we ondernemen en waar moeten we op inzetten om die versterking effectief te realiseren?” Over deze vraag startte de sector in april 2013 het Toekomsttraject. Een jaar later krijgen we de mogelijke antwoorden.
namiddag
Aftrap van de campagne ‘Ieders Stem Telt 2014’ We starten met z’n allen de campagne die loopt tot aan de verkiezingen van 25 mei 2014. Politiek gaat om keuzes maken. ‘Ieders stem telt’ vraagt politici uitdrukkelijk om te kiezen voor armoedebestrijding, solidariteit en herverdeling. We pakken uit met tal van media-acties en een onlineinstrument. We voeren deze campagne samen met vele partners. 2
Er volgt een aparte uitnodiging met het programma, praktische informatie en inschrijving.
Overzicht 4 5 6 7
8 9 10 11 12
14 15 16 17 18 19 20
21 22 24
K adervorming Inleiding Samenlevingsopbouw Basisopleiding Samenlevingsopbouw Verdiepingsmodule Samenlevingsopbouw Intervisie: Werkbegeleiding gekaderd Doelgroep Cursus: De kunst van het werken met groepen Cursus: Omgaan met gedoe in de groep Praktijkgroep: Een app voor participatie Cursus empowerment: Een sterk merk Cursus outreachend werken: De straat op! Beleid en politiek Cursus samenwerken: Dans der partners Cursus onderhandelen: Tot de tanden gewapend Cursus: Kennis vergaren en verwerken voor dummies Cursus beleidsbeïnvloeding: Met hoge heren kersen eten Praktijkgroep: Aan de slag met beleidswerk Cursus: De kleur van politiek: partij-ideologieën Cursus: De politieke retoriek onder de loep Samenle ving Blikopener: Solidariteit in diversiteit Lezingenreeks: Trends in stedelijkheid, superdiversiteit, economie Leesgroep: Kwestie(s) van Samenlevingsopbouw
25 26 27 28 29 30 31
32 33 34 35 36 37 38
Thema Infosessie: CLB, de vergeten of vergruisde speler? Infosessie: Hoe autonoom is de school? Komen (w)eten: Flankerend onderwijsbeleid in Oostende Cursus: Met scholen werken aan ouderbetrokkenheid Infosessie: Ieder huisje heeft z’n prijsje: huurprijsregulering Infosessie: Wonen in Vlaanderen in 2050 Werksessie: Ontdek het DNA van je buurt: werken in aandachtsgebieden Organisatie Septemberontmoeting voor hoofd-administratieven Werksessie: Zeg het helder en beknopt Werkers illustreren: Sociale media in projecten Cursus: Maak zelf eens een filmpje Cursus: Doen wat werkt met de solution focus Infosessie: Europese projecten en subsidies: heet van de naald Cursus: Van idee tot dossier: een subsidiedossier schrijven
39 Prak tische informatie 41 Inschrijven
3
Kadervorming
Kadervorming
Inleiding Samenlevingsopbouw
Basisopleiding Samenlevingsopbouw
Werk je sinds kort in de sector? Dan is deze introductiedag zeker iets voor jou!
Nieuwe medewerkers in de sector volgen de basisopleiding van 10 dagen. Het Referentiekader Samenlevingsopbouw is de leidraad voor deze praktijkgerichte beroepsopleiding. Het beschrijft de kernopdrachten en de werkprincipes en die leer je toepassen.
Je maakt kennis met de structuur van de sector, de kernopdrachten, de thema’s waar de sector op in zet, de samenwerkingsverbanden en de interne communicatiekanalen. Een collega vertelt over z’n dagelijkse praktijk en illustreert zo het specifieke van Samenlevingsopbouw. Je wisselt vragen en ervaringen uit met nieuwkomers uit de andere instituten. Al deze ingrediënten zorgen voor een boeiende start!
Je maakt ook kennis met de andere praktijkkaders: ·· projectmatig werken ·· participatief werken met de doelgroep ·· werken met maatschappelijk kwetsbare mensen ·· samenwerken met partners
Deelnemers Nieuwe werkers in de sector Samenlevingsopbouw
Datum
Nieuwe werkers in de sector Samenlevingsopbouw
Data
(keuze maken) Keuze 1 – dinsdag 25 februari 2014 Keuze 2 – dinsdag 14 oktober 2014 van 9u30 tot 16u
Donderdag 23 oktober, 6, 20 november, 4, 18 december 2014, 15, 29 januari, 12, 26 februari, 12 maart 2015 telkens van 9u30 tot 16u30
Loc atie
Loc atie
AROMA
Begeleider Lies Beunens Samenlevingsopbouw Vlaanderen 4
Deelnemers
AROMA
Begeleiders Lies Beunens en Rita L’Enfant Samenlevingsopbouw Vlaanderen 5
Kadervorming
Kadervorming
int er visie
Verdiepingsmodule Samenlevingsopbouw
Werkbegeleiding gekaderd Je bent teamcoördinator, beleidsmedewerker of stafmedewerker en verantwoordelijk voor de werkbegeleiding van medewerkers. Samen met de buurt- en opbouwwerkers maak je keuzes, stippel je een strategie uit, ga je op zoek naar een methodische aanpak, ontwar je moeilijke knopen.
De praktijkkaders die je in de basisopleiding leerde kennen, worden in deze module verder uitgediept aan de hand van concrete cases. Zo krijg je de gelegenheid om in je dagelijks werk met de kaders aan de slag te gaan. De onderwerpen zijn:
Jouw ondersteuning en sturing doen er wel degelijk toe. Je plaatst de praktijkvragen van werkers binnen de kernopdrachten van Samenlevingsopbouw. Het Referentiekader Samenlevingsopbouw en de praktijkkaders projectmatig werken, participatie, samenwerken en beleidsbeïnvloeding zijn hiervoor geschikte hulpmiddelen.
·· doelgericht en realistisch werken ·· participatie ·· samenwerken met partners en omgaan met het beleid
Deelnemers Werkers in de sector Samenlevingsopbouw die de basisopleiding volgden
Data
6
Elke sessie start met de presentatie van een praktijkkader. We verkennen de concrete vragen waar jij in je begeleidingswerk mee te maken hebt en zoeken naar een geschikte aanpak.
Deelnemers Sector Samenlevingsopbouw
Data
Dinsdag 23 september 2014, 10 februari, 16 juni 2015 telkens van 9u30 tot 16u30
Donderdag 6 februari, 27 maart, dinsdag 17 juni, vrijdag 3 oktober 2014 telkens van 9u30 tot 16u30
Loc atie
Loc atie
AROMA
AROMA
Begeleider
Begeleider
Rita L’Enfant Samenlevingsopbouw Vlaanderen
Rita L’Enfant Samenlevingsopbouw Vlaanderen 7
Doelgroep
Doelgroep
Cur sus
Cur sus
De kunst van het werken met groepen
Omgaan met gedoe in de groep Constructief samenwerken in groep, samen tot een besluit komen, de gemaakte afspraken uitvoeren. Het loopt niet steeds van een leien dakje. Zoveel mensen, zoveel meningen en ideeën.
Wie met een groep aan de slag gaat, moet van vele markten thuis zijn. Wanneer voelen deelnemers zich betrokken? Hoe vergroot je hun inzet? Wat is het belang van veiligheid en vertrouwen? Waarom mislukt een bijeenkomst? Hoe bereid je een agenda voor? Hoe bepaal je het doel van een vergadering? Hoe ‘werkt’ communicatie in een groep? Wat zijn valkuilen tijdens de besluitvorming? Hoe ga je om met ‘lastige deelnemers’? Tijdens de basiscursus leer je meer over de fasen die een groep doorloopt en de interventieniveaus, hoe de communicatie en besluitvorming gebeuren, wat het evenwicht is tussen taak- en groepsgerichtheid.
8
Hoe krijg je de groepsleden op één lijn? Hoe kan je hen motiveren en betrekken? Hoe ga je om met vooroordelen, conflicten, emoties, weerstand of onverschilligheid? We gaan aan de slag met concrete cases. We bespreken de cases, gaan samen op zoek naar mogelijke manieren van aanpak, en wisselen ervaringen uit. Je krijgt ook theoretische input.
Deelnemers
Sector Samenlevingsopbouw en anderen
Sector Samenlevingsopbouw en anderen. Deelnemers volgden eerder de basiscursus ‘De kunst van het werken met groepen’.
Data
Data
Vrijdag 17, 24, 31 januari, 21 februari 2014 telkens van 9u30 tot 16u30
Vrijdag 12, 26 september, donderdag 9 oktober 2014 telkens van 9u30 tot 16u30
Loc atie
Loc atie
AROMA
AROMA
Begeleider
Begeleider
Linda Accou Accou Consult
Linda Accou Accou Consult
Deelnemers
9
Doelgroep
Doelgroep
Pr ak t ijkgroep
Cur sus
Een app voor participatie
Empowerment: een sterk merk
Participatie is de rode draad in het werk van buurt- en opbouwwerkers. Je handelt samen met mensen, niet in hun plaats. Daarbij stoot je ongetwijfeld op moeilijkheden en dilemma’s. In de praktijkgroep pakken we die samen aan.
Als praktijkwerker ondersteun en versterk je mensen zodat ze opnieuw greep krijgen op hun eigen leven en op hun omgeving. Dat is je agogische kernopdracht. Je versterkt de ‘binnenkant’ van mensen, scherpt hun kritisch bewustzijn aan en bevordert hun participatie. We gaan dieper in op de betekenis van deze begrippen en op jouw aanpak. Empowerment is de rode draad doorheen dit verhaal.
We verkennen de wenselijke voortgang, staan stil bij de actuele situatie, bespreken acties die kunnen ondernomen worden. Tussen de sessies door kan je één en ander uitproberen in je praktijk. Nadien bespreken we je ervaringen en vragen. We gebruiken hiervoor het denkkader en handelingskader participatie. Het wordt een gezamenlijk zoekproces met voor elk wat wils.
Deelnemers Sector Samenlevingsopbouw en anderen
We vertrekken van het agogisch proces in je eigen project. Je krijgt instrumenten en praktijkkaders om mee aan de slag te gaan. Deelnemers Sector Samenlevingsopbouw en anderen
Data
10
Dinsdag 7 oktober, 4 november en 2 december 2014 telkens van 9u30 tot 16u30
Data
Loc atie
Loc atie
AROMA
AROMA
Begeleider
Begeleiders
Rita L’Enfant Samenlevingsopbouw Vlaanderen
Michèle Jacobs en Rita L’Enfant Samenlevingsopbouw Vlaanderen
Donderdag 24 april, 8, 22 mei 2014 telkens van 9u30 tot 16u30
11
Doelgroep
Cur sus
De straat op! Outreachend werken Je werkt met maatschappelijk kwetsbare groepen en die komen meestal niet spontaan naar je werking. Zelf actief de boer op gaan, is een mogelijkheid om hen toch te bereiken. Maar dat is makkelijker gezegd dan gedaan. Er zijn altijd een hoop redenen waarom het niet lukt. Wil je graag op pad gaan om nieuwe mensen te bereiken? Of zoek je de goede manier om outreachend aan de slag te gaan? Dan is deze vorming zeker iets voor jou! Een theoretisch kader geeft je inzicht in hoe het werkt. We staan stil bij de definitie en belangrijkste kenmerken van de methodiek. Je kan volop met collega’s uitwisselen over de meerwaarde en valkuilen van deze werkvorm. Er is aandacht voor je eigen verwachtingen en drempels. Je krijgt tips voor een doordachte en bewuste aanpak.
Deelnemers Sector Samenlevingsopbouw en anderen
Datum Donderdag 9 januari 2014, van 9u30 tot 16u30
Loc atie AROMA
Begeleider Tamara Lavaert Samenlevingsopbouw Antwerpen stad 12
Beleid en politiek
Beleid en politiek
Cur sus
Cur sus
Dans der partners
Tot de tanden gewapend
Samenwerken
Onderhandelen
Organisaties kiezen voor samenwerking als dit tot een beter resultaat van hun werk leidt. De manier van samenwerken kan verschillen. Dat gaat van regelmatig overleggen met elkaar en informatie uitwisselen, over samen een ad hoc initiatief opzetten, tot samen een moeilijk probleem aanpakken in een netwerk.
Je wilt van de andere partij iets gedaan krijgen zodat je je eigen doelstellingen kunt realiseren. Daarvoor ga je onderhandelen. Je bouwt een strategische alliantie op die toelaat een meerwaarde te creëren. In de cursus werken we met de dilemma’s die zich voordoen in onderhandelingssituaties op het vlak van inhoud, sfeer, procedure, macht en achterban. Het model van Mastenbroek is hierbij de basis.
Elke samenwerkingsvorm stelt specifieke eisen aan het engagement en de inzet van de partners. Ook de taakverdeling en de besluitvorming verschillen. Je leert hoe je een samenwerkingsverband start en hoe je de samenwerking goed laat verlopen. Een goede werking veronderstelt aandacht voor de doelstelling, de relaties tussen de partners, de profilering en het contact met je eigen organisatie.
Deelnemers Sector Samenlevingsopbouw en anderen. Ervaring hebben met samenwerken is een voorwaarde.
Data Dinsdag 13, 27 mei 2014 telkens van 9u30 tot 16u30
14
Onderhandelen gaat ook over de combinatie van weten, kunnen en willen. Drie aspecten die aandacht krijgen. We gaan in op: onderhandelen als houding bij netwerkcontacten, de voorbereiding van een onderhandelingssituatie, communicatieve aspecten en vaardigheden die noodzakelijk zijn. We werken interactief. Inleidingen, ervaringen delen, discussie en oefeningen wisselen elkaar af.
Deelnemers Sector Samenlevingsopbouw en anderen
Data Vrijdag 14, 21, 28 november, 12 december 2014 telkens van 9u30 tot 16u30
Loc atie
Loc atie
AROMA
AROMA
Begeleider
Begeleider
Lies Beunens Samenlevingsopbouw Vlaanderen
Linda Accou Accou Consult 15
Beleid en politiek
Beleid en politiek
Cur sus
Cur sus
Kennis vergaren en verwerken voor dummies
Met hoge heren kersen eten
Wie resultaat wil halen in een project bereidt zich best goed voor en kent z’n dossier. Dossierkennis helpt je om strategische keuzes te maken en de juiste activiteiten op te zetten.
Als opbouwwerker of buurtwerker doe je ook ‘aan politiek’. Je doel is dat beleidsmakers luisteren naar kwetsbare groepen en een sociale politiek voeren. Beleidsbeïnvloeding staat vrij centraal in je werk. Daarbij ga je best niet over één nacht ijs.
Beleidsbeïnvloeding
Die kennis bouw je op met allerlei gegevens en informatie: cijfers en feiten, een overzicht van wie betrokken is bij de problematiek en wat hun mening is, mogelijke partners om aan te spreken, de beleidsactoren die een rol spelen en of die aanspreekbaar zijn. Je leert hoe je dit materiaal op een praktische manier verzamelt. Je krijgt tips en instrumenten om cijfergegevens op te zoeken, interviews af te nemen, gesprekken te voeren, actoren in kaart te brengen. Ook de verwerking van het materiaal en conclusies trekken komen aan bod.
Deelnemers Sector Samenlevingsopbouw en anderen
Datum Donderdag 13 november 2014, van 9u30 tot 16u30
16
Beleidsbeïnvloeding is een proces in fasen. Het vergt een systematische aanpak en heeft een concreet doel. Het is gericht op personen of structuren die de sleutel in handen hebben om een structurele en duurzame oplossing door te drukken. Om kans op slagen te hebben, moet je over voldoende macht beschikken om dat beleid in beweging te krijgen. Je doorloopt de 5 stappen van beleidsbeïnvloeding en leert wie de spelers zijn in het proces. Ook je eigen rol als praktijkwerker en de inbreng van de doelgroep komen aan bod.
Deelnemers Sector Samenlevingsopbouw en anderen. Ervaring hebben met beleidsbeïnvloeding is een voorwaarde.
Data Dinsdag 25 maart, 1, 29 april, 6 mei 2014 telkens van 9u30 tot 16u30
Loc atie
Loc atie
AROMA
AROMA
Begeleiders
Begeleider
Stefaan Viaene en Michèle Jacobs Samenlevingsopbouw Vlaanderen
Rita L’Enfant Samenlevingsopbouw Vlaanderen 17
Beleid en politiek
Beleid en politiek
Pr ak t ijkgroep
Cur sus
Aan de slag met beleidswerk
De kleur van politiek Partij-ideologieën
Bij elke verkiezing maken we onze wensen op voor de politieke en beleidsagenda. Wensen formuleren is één zaak. Ervoor zorgen dat er ook iets van in huis komt, is een ander paar mouwen. Dit vergt een stevig plan van aanpak, gestoeld op inzicht, strategie en op concrete en samenhangende acties. We vertrekken van ieders concrete situatie. Wat wil je bereiken? Waar zie je mogelijkheden en wat zijn obstakels? Je bouwt een stappenplan op en probeert dit uit in je praktijk. In groep reflecteren we hierop en kan je bijsturen waar nodig. Uitwisselen van ervaringen, mekaar inspireren en verwerven van nieuwe inzichten staan centraal. De vijf bijeenkomsten worden gespreid over het hele jaar. Zo is er voldoende tijd om in je eigen praktijk aan de slag te gaan. Tijdens de opvolgmomenten in het najaar bespreken we de stand van zaken.
Ideologie is in. Politieke partijen doen aan herbronning. De media besteden er uitgebreid aandacht aan. In een versnipperd politiek landschap, waarin partijen gedoemd zijn tot het zoeken naar consensus, is ‘zich onderscheiden’ de boodschap. Deelnemers Sector Samenlevingsopbouw
Data Dinsdag 14 januari, vrijdag 28 maart, 6 juni 2014 van 9u30 tot 16u30 Donderdag 2 oktober, dinsdag 16 december 2014 van 9u30 tot 13u
·· verantwoordelijkheid van de samenleving vs verantwoordelijkheid van het individu
Loc atie
·· pluralistische samenleving vs homogene samenleving
Datum
AROMA
·· economisch groeimodel vs duurzame economie
Dinsdag 30 september 2014, van 9u30 tot 16u30
In welke mate bepaalt ideologie de standpunten en het beleid van politieke partijen? Wat betekent dit voor Samenlevingsopbouw? Stof tot nadenken en voor een pittige discussie!
Loc atie
Begeleiders Rita L’Enfant Samenlevingsopbouw Vlaanderen Kristel De Vos beleidsmedewerker sector Samenlevingsopbouw 18
Ideologie is niet nieuw. Vele hedendaagse politieke stromingen wortelen in een lange ideologische traditie. Je wordt ondergedompeld in de verscheidenheid aan politieke ideologieën in Vlaanderen en wat dit betekent voor de posities die partijen innemen over maatschappelijke breuklijnen:
·· overheidsinmenging vs vrije markt
Deelnemers Sector Samenlevingsopbouw en anderen
AROMA
Begeleider Klaas Poppe Samenlevingsopbouw Vlaanderen 19
Samenleving
Beleid en politiek
Cur sus
Blikopener
De politieke retoriek onder de loep
Solidariteit in diversiteit
Politiek en taal zijn onafscheidelijk. Dat zien we in speeches, beleidsteksten, tussenkomsten in het parlement, interviews en persberichten. Politiek wil via taal haar ideologie ingang doen vinden bij de bevolking.
Sinds de moderne tijden bouwen we aan een solidaire gemeenschap van staatsburgers. Tot op vandaag biedt nationaliteit toegang tot bepaalde rechten met bijhorende plichten. Via socialisatie leren nieuwe generaties en nieuwkomers zich in die solidaire gemeenschap bewegen. Maar ondertussen zetten maatschappelijke ontwikkelingen, zoals toenemende (culturele) diversiteit, globalisering en individualisering een (cultureel) homogene samenleving onder druk. Nabijheid en burgerinitiatieven spelen steeds meer een rol in het ontwikkelen van solidariteit tussen mensen.
De politieke retoriek kennen en begrijpen wat er achter de woorden zit, is van belang voor jouw politiek werk. Je maakt kennis met deze retoriek. We bekijken de talige politiek-ideologische strijd in detail. We analyseren en bespreken uitspraken van politici, ook over Samenlevingsopbouw.
Deelnemers Sector Samenlevingsopbouw en anderen
Datum
20
DieGem staat voor Diversiteit en Gemeenschapsvorming. De onderzoekers gaan na hoe nieuwe en innovatieve vormen van grensoverschrijdende solidariteit tot stand komen daar waar mensen samen leren, werken, wonen of hun vrije tijd besteden. Ze vragen zich af in welke mate die nieuwe vormen van solidariteit kunnen bijdragen tot de ontwikkeling van burgerrechten in een (cultureel) diverse samenleving.
Deelnemers Sector Samenlevingsopbouw en anderen
Datum
Vrijdag 25 april 2014, van 9u30 tot 16u30
18 november 2014, van 9u30 tot 12u30
Loc atie
Loc atie
AROMA
AROMA
Begeleider
Inleiders
Ico Maly KIF KIF
Marc Jans en Joke Vandenabeele DieGem, KU-Leuven 21
Samenleving
Samenleving
Le zingenreeks
Trends in stedelijkheid, superdiversiteit, economie Maatschappelijke, politieke en economische ontwikkelingen bepalen mee de keuzes in het nieuwe meerjarenplan van Samenlevingsopbouw. Wat zijn de gevolgen van deze ontwikkelingen voor onze doelgroep?
Toenemende verstedelijking – Eric Corijn, Cosmopolis (VUB) Vlaanderen verstedelijkt. De stad groeit en is een economisch knooppunt. De steden spannen zich in om investeerders aan te trekken en de middenklasse naar de stad te halen, terwijl het sociaal beleid de uitsluiting van laaggeschoolden moet opvangen. Eric Corijn wijst op de druk op de voorstad en het omliggende platteland, de ruimtelijke dualisering binnen de stad, de blijvende kloof op de arbeidsmarkt, de achterstelling van de multiculturele bevolking. Hij gaat in op de hefbomen van een toekomstgericht stadsproject.
22
Groeiende superdiversiteit – Jan Blommaert, Babylon (KU-Tilburg) Migranten komen letterlijk uit alle hoeken van de wereld. Deze superdiversiteit manifesteert zich op etnisch, taalkundig, cultureel en religieus vlak. Jan Blommaert schetst de kenmerken van de verschillende migratiestromen, duidt de versnippering van de samenlevingen, wijst op de concrete gevolgen en uitdagingen voor het beleid en het middenveld. Hij staat stil bij het Europese migratiebeleid en de respons van de andere overheidsniveaus.
Ingrijpende economie – Wim Van Opstal, Sociale School (KH-Leuven) Het federale Jaarboek Armoede van 2012 stelt vast dat in België één op vijf mensen werkt onder de armoedegrens – deeltijds of voltijds. Wim Van Opstal staat stil bij de economische trends en de gevolgen voor de positie van maatschappelijke kwetsbare groepen. Hij gaat in op alternatieve economische modellen en de kansen voor de doelgroepen. Hij schetst de uitdagingen voor het middenveld en de noodzaak om nieuwe coalities te smeden en alternatieven te realiseren.
Deelnemers Sector Samenlevingsopbouw en anderen
Data Donderdag 23 januari 2014: Toenemende verstedelijking – Eric Corijn Donderdag 13 februari 2014: Groeiende superdiversiteit – Jan Blommaert Donderdag 13 maart 2014: Ingrijpende economie – Wim Van Opstal telkens van 9u30 tot 12u30 De lezingen kunnen apart of als geheel gevolgd worden.
Loc atie AROMA 23
Thema
Samenleving
Lee sgroep
Infose ssie
Kwestie(s) van samenlevingsopbouw
CLB, de vergeten of vergruisde speler?
Ben je gebeten door de leesmicrobe? En zet je over al dat leesvoer ook graag een stevige boom op met collega’s? Dan is de leesgroep zeker iets voor jou!
Elke school werkt samen met één Centrum voor Leerlingenbegeleiding (CLB). De begeleiding van het CLB is afgestemd op de leerlingen van die school. De school en het CLB maken afspraken over hun samenwerking. In grote lijnen is de werking overal dezelfde, maar lokaal kan er naargelang de afspraken wel wat verschillen.
De groep komt drie maal per jaar samen om te discussiëren en van gedachten te wisselen over vakliteratuur. De onderwerpen zijn participatie, beleidsbeïnvloeding en maatschappelijke thema’s. De deelnemers zorgen beurtelings voor input: een boek, een rapport, artikels …
Je verneemt alles over het ontstaan en de werking van het CLB, de opdrachten en uitdagingen.
Deelnemers
Deelnemers
Sector Samenlevingsopbouw
Sector Samenlevingsopbouw en anderen
Data Dinsdag 11 februari, 10 juni, 14 oktober 2014 telkens van 9u30 tot 12u30
Datum
Loc atie
Loc atie
Samenlevingsopbouw Brussel Henegouwenkaai 29, 1080 Brussel
AROMA
Dinsdag 18 maart 2014, van 10u tot 13u
Inleiders Begeleider Alain Storme Samenlevingsopbouw Brussel 24
Luc Driesmans en Marleen Van den Mooter Vrije CLB koepel (VCLB) 25
Thema
Thema
Infose ssie
Werkbe zoek
Hoe autonoom is de school?
Komen (w)eten Flankerend onderwijsbeleid in Oostende
Hoe kan je als onderwijsopbouwwerker binnen een school meewerken aan gelijke onderwijskansen? Om die vraag te beantwoorden is het nuttig om te weten hoe scholen werken. Op welke domeinen kunnen scholen decretaal zelf hun beleid uitstippelen? Wat beslist een school zelf en wat niet?
Je maakt kennis met twee praktijken waar de stad en de scholen samenwerken aan gelijke onderwijskansen. Het Onderwijsopbouwwerk heeft een werking in verschillende scholen. De brugfigurenwerking ‘De Wegwijzer’ is een open huis voor gezinnen met vragen over onderwijs of vrije tijd.
Na de GOK-middelen zijn er nu de SES-middelen. ‘SES’ staat voor ‘Socio-Economische Status’ van de leerling. Waarvoor zetten scholen SES-middelen in? Hoe wordt dit opgevolgd en gecontroleerd? Een medewerker van het Agentschap voor Onderwijsdiensten (AgODi) geeft tekst en uitleg en gaat uitgebreid in op jouw vragen.
Na de introductie is er ruimte voor vragen en discussie. We ronden het werkbezoek af met een broodjeslunch en een cultureel extraatje. Deelnemers Deelnemers Sector Samenlevingsopbouw en anderen
Datum Donderdag 16 oktober 2014, van 10u tot 13u
Loc atie
26
Sector Samenlevingsopbouw en anderen
Datum Dinsdag 20 mei 2014, van 10u tot 15u
Loc atie
AROMA
Oostende: praktische info volgt na inschrijving
Inleider
Begeleider
AgODi, Agentschap voor Onderwijsdiensten, Vlaamse Gemeenschap
Luc Vanden Bogaerde Samenlevingsopbouw Vlaanderen 27
Thema
Thema
Cur sus
Infose ssie
Met scholen werken aan ouderbetrokkenheid
Ieder huisje heeft z’n prijsje
Ouders en scholen zijn partners wanneer het gaat over leren van kinderen. Een sterke samenwerking tussen beide is dan ook belangrijk.
Huurprijsregulering is een hot thema voor Samenlevingsopbouw en andere sociale woonorganisaties. Reguleren van huurprijzen kan op verschillende manieren. Vaak zien we door het bos de bomen niet meer.
Ann Boeraeve stelt het model ‘ouderbetrokkenheid’ voor dat door het Onderwijsopbouwwerk Brussel ontwikkeld werd. Samen met de school wordt gewerkt aan een participatief beleid. Het model hanteert zeven dimensies van ouderbetrokkenheid: kennis, emotie, ratio, overtuiging, competentie, gedrag en tijd. Via oefeningen brengen we dit model in praktijk. Je krijgt zicht op wat ouderbetrokkenheid precies inhoudt. Je leert hoe de school ouders beter kan betrekken. Niki De Bosschere en Nicole Formesyn passen het model reeds toe in Sint-Niklaas. En met succes! Zij komen vertellen over hun aanpak en ervaringen.
Huurprijsregulering in het buitenland
Deelnemers Sector Samenlevingsopbouw en anderen
Data Woensdag 26 november, 10 december 2014 telkens van 9u30 tot 16u30
We gaan gluren bij de buren. Je maakt kennis met voorbeelden van huurprijsregulering in het buitenland: de filosofie achter een systeem, de impact ervan op de huurmarkt, de institutionele omkadering en de randvoorwaarden. We bekijken de huurprijsregulering ook in combinatie met andere beleidsinstrumenten voor de private huurmarkt. Hieruit trekken we lessen voor Vlaanderen en willen we het idee en doel van ‘objectieve huurprijzen’ scherper aflijnen.
Deelnemers Sector Samenlevingsopbouw en anderen
Loc atie
Datum
AROMA
Donderdag 18 september 2014, van 9u30 tot 13u
Begeleiders
28
Ann Boeraeve Kruispunt Migratie-Integratie vzw
Loc atie
Niki De Bosschere en Nicole Formesyn Samenlevingsopbouw Oost-Vlaanderen
Inleider
AROMA
Geert Insleghers Vlaams Huurdersplatform 29
Thema
Thema
Infose ssie
Werkse ssie
Wonen in Vlaanderen in 2050
Ontdek het DNA van je buurt Werken in aandachtsgebieden
Hoe zullen we wonen in 2050? Hoe zorgen we in de toekomst voor duurzame en betaalbare woonvormen? Moeten we afstappen van de traditionele eengezinswoning en meer inzetten op collectieve en compacte vormen van wonen? Deze en andere vragen nemen we uitgebreid onder de loep. Je krijgt een overzicht van de uitdagingen voor het toekomstige woonbeleid op basis van de verwachte demografische en ruimtelijke ontwikkelingen. Hoe toetsen we de nieuwe woonvragen aan de ruimtelijke mogelijkheden? Welke impact hebben deze ontwikkelingen voor maatschappelijk kwetsbare groepen? Welke keuzes moet het beleid maken? Hoe koppelen we sociale doelstellingen aan het verhaal van duurzaamheid?
Wie als opbouwwerker aan de slag gaat in een aandachtsgebied staat voor uitdagingen. Je moet de krachten van de buurt ontdekken, de bewoners en gebruikers leren kennen, groepen met verschillende belangen achter eenzelfde toekomstproject krijgen … We verkennen samen nieuwe pistes voor je eigen praktijk.
Deelnemers Sector Samenlevingsopbouw en anderen
Datum
Deelnemers Sector Samenlevingsopbouw
Datum Donderdag 20 februari 2013, van 9u30 tot 16u30
Dinsdag 28 januari 2014, van 9u30 tot 13u
Loc atie
Loc atie
Begeleiders
AROMA
Paul Blondeel Studio Stadsonderzoek en OASeS
Inleider Pascal De Decker Hogeschool Gent 30
Je doet inspiratie op om het DNA van je buurt te lezen en de krachten ervan bloot te leggen. Goede praktijken illustreren hoe zij het aanpakken. Bijvoorbeeld het in kaart brengen van krachten en talenten, of politiserend werken in de buurt.
AROMA
Stefaan Viaene Samenlevingsopbouw Vlaanderen 31
Organisatie
Organisatie
Werkse ssie
Septemberontmoeting voor hoofd-administratieven
Zeg het helder en beknopt Je leert hoe je een boodschap helder overbrengt in een persoonlijk contact, in een vergadering, of voor een kleine groep.
Elk najaar ontmoeten de secretariaatsverantwoordelijken van de negen instituten mekaar ergens ten lande. Dit jaar vindt de afspraak plaats bij Samenlevingsopbouw Antwerpen provincie.
Eerst leer je de basisprincipes: ·· inhoud: hoe bepaal ik mijn boodschap? Wat is de essentie van mijn verhaal? Wat wil ik dat mijn gesprekspartner(s) onthouden/begrijpen?
Als hoofd-administratieve ken je deze traditie uiteraard. Je krijgt informatie over personeelsadministratie, boekhouding en informatisering. Er is ruim tijd voor het uitwisselen van nuttige weetjes, ervaringen en vragen.
·· verbaal: hoe formuleer ik die boodschap? Aandachtspunten zijn: duidelijke taal, goed stemgebruik en juiste ademhaling, aangepast tempo, goede articulatie. Deelnemers Hoofd-administratieven sector Samenlevingsopbouw
Datum Dinsdag 23 september 2014, van 10u tot 16u30
·· non-verbaal: contact met toehoorders, oogcontact, houding, gebaren, zenuwen beheersen Daarna oefen je op deze drie deelaspecten met een zelfgekozen boodschap in de setting die je kiest (vergadering, persoonlijk, kleine groep). De camera neemt alles op. We analyseren de oefening en zoeken verbeterpunten.
Deelnemers Sector Samenlevingsopbouw en anderen
Data Donderdag 5, 12 juni 2014 telkens van 9u30 tot 16u30
Loc atie
Loc atie
Mechelen, Samenlevingsopbouw Antwerpen provincie
AROMA
Begeleider Begeleider Lies Beunens Samenlevingsopbouw Vlaanderen 32
Veerle Vivijs Erasmushogeschool Brussel, ex-VRT journalist 33
Organisatie
Organisatie
Werker s illus t reren
Cur sus
Sociale media in projecten
Maak zelf eens een filmpje
Blog, Facebook, You-Tube zijn media die steeds vaker opduiken in de sociale sector. Wanneer gebruik je deze media? Wat komt daar allemaal bij kijken? Welke technische en andere kennis heb je nodig om ze te gebruiken?
Zelf een filmpje maken? Als je de vuistregels in acht neemt, is het makkelijker dan je denkt. Je hebt ook helemaal geen dure toestellen nodig. Met je eigen camera, fototoestel en zelfs GSM is al heel wat mogelijk.
Geraldine Bruyneel vertelt waarom zij sociale media inzet in haar project. Ze laat zien hoe ze dit doet en wat het resultaat is. Laat je inspireren door haar aandachtspunten en nuttige tips die ze ook neerschreef in een praktische handleiding.
Je krijgt praktische tips en aandachtspunten die je helpen om met je eigen apparatuur een kwaliteitsvolle video te maken over je project, initiatief of evenement. We bekijken de 3 stappen om tot een product te komen: ·· de voorbereiding: de bouwstenen, het scenario, keuze van format Deelnemers Sector Samenlevingsopbouw en anderen
Datum Donderdag 15 mei 2014, van 9u30 tot 12u30
34
·· het filmen zelf: compositie, licht, geluid, camerastandpunten ·· de verwerking: montage, afwerking, verspreiding, gebruik digitale communicatie De theorie passen we toe in oefeningen.
Deelnemers Sector Samenlevingsopbouw
Datum Donderdag 3 april 2014, van 9u30 tot 16u30
Loc atie
Loc atie
AROMA
AROMA
Begeleider
Begeleider
Geraldine Bruyneel Samenlevingsopbouw Brussel
Jos Schockaert regisseur/cameraman 35
Organisatie
Organisatie
Cur sus
Infose ssie
Doen wat werkt met de solution focus
Heet van de naald Europese projecten en subsidies
Solution Focus is een motiverende, efficiënte en respectvolle methode die je in staat stelt om problemen veerkrachtig aan te pakken. Je maakt kennis met zes praktische instrumenten: platform, mirakelvraag, troeven, schaalvraag, waardering, kleine stap.
De Europese programmaperiode 2014–2020 start met nieuwe programma’s en prioriteiten. Ook voor het aanvragen van Europese subsidies gelden nieuwe richtlijnen. Je krijgt een overzicht van de programma’s die relevant zijn voor Samenlevingsopbouw. Je verneemt hoe je aanspraak maakt op subsidies voor deze programma’s. We gaan dieper in op het Erasmus+ programma dat Grundtvig en Leonardo da Vinci vervangt.
Tijdens de interactieve training ervaar je de originele kracht van de Solution Focus en leer je de zes instrumenten op een succesvolle manier toepassen. Je kan er ‘s anderendaags al mee aan de slag. Benieuwd of de methode ook jouw houding ten aanzien van problemen zal veranderen.
Er is uitgebreid ruimte voor vragen en voor uitwisseling over ingediende projecten.
36
Deelnemers
Deelnemers
Sector Samenlevingsopbouw en anderen
Sector Samenlevingsopbouw en anderen
Data
Datum
Dinsdag 3, 10, donderdag 26 juni 2014 telkens van 9u30 tot 16u30
Vrijdag 7 februari 2014, van 9u30 tot 12u30
Loc atie
Loc atie
AROMA
AROMA
Begeleider
Inleider
Anton Stellamans Ilfaro
An Rommel Kenniscentrum Sociaal Europa 37
Praktisch
Organisatie
Cur sus
K a de r v orming
Van idee tot dossier Een subsidiedossier schrijven Koken kost geld. Een stevig subsidiedossier is dan ook belangrijk. Maar hoe giet je een goed idee in een goed dossier?
Inleiding Samenlevingsopbouw
40
-
van 23 okt ’14 tem 12 ma ‘15
Basisopleiding Samenlevingsopbouw
400
-
23 sept ‘14, 10 feb, 16 juni ‘15
Verdiepingsmodule Samenlevingsopbouw
120
-
6 feb, 27 ma, 17 juni, 3 okt ‘14
Intervisie: Werkbegeleiding gekaderd
160
-
A
B
Cursus: De kunst van het werken met groepen
220
280
17, 24, 31 jan, 21 feb ‘14 12, 26 sept, 9 okt ‘14
Cursus: Omgaan met gedoe in de groep
165
210
7 okt, 4 nov, 2 dec ‘14
Praktijkgroep: Een app voor participatie
120
210
24 ap, 8, 22 mei ‘14
Cursus empowerment: Een sterk merk
120
210
9 jan ‘14
Cursus outreachend werken: De straat op!
40
70
A
B
Bele id en p oli t iek Breng je eigen materiaal mee, en ga naar huis met een kansrijk subsidiedossier.
Deelnemers
13, 27 mei ‘14
Cursus samenwerken: Dans der partners
80
140
Sector Samenlevingsopbouw en anderen
14, 21, 28 nov, 12 dec ‘14
Cursus onderhandelen: Tot de tanden gewapend
220
280
13 nov ‘14
Cursus: Kennis vergaren en verwerken voor dummies
40
70
Datum
25 ma, 1, 29 ap, 6 mei ‘14
Cursus beleidsbeïnvloeding: Met hoge heren kersen eten
160
280
Vrijdag 9 mei 2014, van 9u30 tot 13u
14 jan, 28 ma, 6 juni, 2 okt, 16 dec ‘14
Praktijkgroep: Aan de slag met beleidswerk
160
-
30 sept ‘14
Infosessie: De kleur van politiek: partij-ideologieën
40
70
25 ap ‘14
Cursus: De politieke retoriek onder de loep
55
70
A
B
Loc atie AROMA
Begeleider Judith Vinck team ‘sociale netwerken’, Stad Antwerpen 38
B
Kies 25 feb of 14 okt ’14
Doe l gr oe p
Judith Vink weet er alles over. Ze beoordeelt al jaren de subsidiedossiers die Antwerpse verenigingen en organisaties indienen bij de stad, of bij de Vlaamse en federale overheid. Ze zorgt voor de nodige tips en tricks over inhoud, financiën en samenwerking. Hèt drieluik waarop zo’n dossier beoordeeld wordt.
A
S a me nle v ing 18 nov ‘14
Blikopener: Solidariteit in diversiteit
23 jan, 13 feb, 13 ma ‘14
Lezingenreeks: Trends in stedelijkheid, superdiversiteit, economie
11 feb, 10 juni, 14 okt ‘14
Leesgroep: Kwestie(s) van Samenlevingsopbouw
15
30
15/30/45
30/60/90
-
39
Inschrijven
Praktisch T hem a
A
B
18 ma ‘14
Infosessie: CLB, de vergeten of vergruisde speler?
15
30
16 okt ‘14
Infosessie: Hoe autonoom is de school?
15
30
20 mei ‘14
Komen (w)eten: Flankerend onderwijsbeleid in Oostende
20
35
26 nov, 10 dec ‘14
Cursus: Met scholen werken aan ouderbetrokkenheid
110
140
18 sept ‘14
Infosessie: Ieder huisje heeft z’n prijsje: huurprijsregulering
15
30
28 jan ‘14
Infosessie: Wonen in Vlaanderen in 2050
15
30
20 feb ‘14
Werksessie: Ontdek het DNA van je buurt: werken in aandachtsgebieden
40
70
A
B
Org a nis at ie 23 sept ‘14
Septemberontmoeting voor hoofd-administratieven
-
-
5, 12 juni ‘14
Werksessie: Zeg het helder en beknopt
110
140
15 mei ‘14
Werkers illustreren: Sociale media in projecten
15
30
3 ap ‘14
Cursus: Maak zelf eens een filmpje
55
70
3, 10, 26 juni ‘14
Cursus: Doen wat werkt met de solution focus
165
210
7 feb ‘14
Infosessie: Europese projecten en subsidies: heet van de naald
15
30
9 mei ‘14
Werksessie: Van idee tot dossier: een subsidiedossier schrijven
15
30
A - Prijs in euro voor de sector Samenlevingsopbouw, onderwijsopbouwwerk (particulier initiatief), armoedesector, sector algemeen welzijnswerk, minderhedensector (particulier initiatief) B - Prijs in euro voor alle anderen
40
Andere geïnteresseerden schrijven in bij Samenlevingsopbouw Vlaanderen,
[email protected] of via het digitale inschrijvingsformulier (www.samenlevingsopbouw.be / website Samenlevingsopbouw Vlaanderen / vorming / inschrijvingsformulier) Inschrijven kan tot 1 december 2013 In december worden de groepen samengesteld en ontvangen de deelnemers een antwoord op hun inschrijving. Drie weken vóór de aanvang van een cursus krijgen de deelnemers bijkomende informatie per mail.
Locatie Vorming op vraag en op maat Over o.m. projectmatig werken, doelgericht en realistisch werken, samenwerken met partners, participatief werken met de doelgroep, beleidsbeïnvloeding, opleiding Samenlevingsopbouw.
In de prijs zijn het documentatiemateriaal en de maaltijden (enkel voor hele dagen) inbegrepen.
Medewerkers uit de sector Samenlevingsopbouw schrijven in via het regionaal instituut.
AROMA Vooruitgangstraat 323 1030 Brussel
Hoe bereiken?
Voor meer info, contacteer lies.beunens@samen-
AROMA ligt op 10 minuten wandelen van het station
levingsopbouw.be of rita.lenfant@samenlevings-
Brussel-Noord. De tramhalte is ‘Thomas’.
opbouw.be, tel: 02 201 05 65.
Gebruik bijgevoegd plannetje. 41
Samenlevingsopbouw Vlaanderen Vooruitgangstraat 323 bus 2 1030 Brussel T 02 201 05 65
[email protected] www.samenlevingsopbouw.be
V.u.: Lies Beunens p/a Vooruitgangstraat 323 bus 2, 1030 Brussel