GAUDEAMUS Verenigingsblad Maastrichts Mannenkoor Jaargang 69, nummer 2 - 2014
Voor(zitters)woord
Ons vakantie-reces staat weer voor de deur: 30 juni onze laatste en 8 september onze eerste repetitie in het nieuwe seizoen. Muzikaal gezien hebben we een rustige periode achter de rug; vanaf september wordt het drukker: Hasselt, dodenherdenking, en kerstconcert. In de privé-sfeer was het minder goed gesteld: de vrouw van ons bestuurslid H. Smits overleed, ondanks de niet al te beste verwachtingen, toch nog erg plotseling. Ook de schoonzoon van ons lid H. Poolen overleed plotseling. Beiden waren nog maar rond de vijftig jaar. Beide families wens ik op deze plaats heel veel sterkte bij het verlies. Op dit ogenblik is het bestuur op het spoor gekomen van een mogelijke tweede dirigent voor ons koor. Naar alle waarschijnlijkheid zal Axel Janssen begin september deze taak op zich nemen. Dhr. Janssen is tevens dirigent van het kerkkoor St. PieterBoven en tweede dirigent van Mannenkoor Borgharen. Binnenkort (uiterlijk 30 juni) is hier duidelijkheid over. Rest mij u allen een goede vakantie periode toe te wensen en voor wat onze koorleden betreft: tot 8 september op onze eerste repetitie na de zomer. Evert Brouwer
2
PROFICIAT PROFICIAT JULI 11. J. Ramaekers 18. J. Debats 26. H. Smits 27. W. Meijs AUGUSTUS 3. H.v.d. Ven 8. J. Baan 21. J. Lahaye 31. E. Hosselet
SEPTEMBER 8. B. Loontjens 8. J. Palmen 10. J. Schrijnemaekers 11. F. Biesheuvel
AGENDA zondag 19 oktober opluistering kathedraal Hasselt zondag 26 oktober of 2 november dodenherdenking begraafplaats Tongerseweg, 12.00 uur zaterdag 13 december 2014 kerstconcert , kapel Zusters o.d. Bogen, 14.00 uur
Afmelden repetitie
Afmeldingen dienen te gebeuren liefst op maandag tussen 17.00 en 18.30 uur Bij Hans Smits, telefoon: 043 - 363 38 49 of 06 - 136 315 81 Maastrichts Mannenkoor
Dagelijks bestuur
- Opgericht op 15 december 1926 - Koninklijk goedgekeurd - Begiftigd met de Erepenning van Verdienste van H.M. de Koningin - Lid van het Koninklijk Nederlands Zangersverbond
Voorzitter E. Brouwer
Repetitielokaal CellebroedersKapel Cellebroedersstraat 4 (poort naast Brusselsestraat 58) 6211 PG Maastricht Repetitie iedere maandagavond van 19.45 tot 22.15 uur Redactie Willem Janssen
[email protected]
Penningmeester J. Schrijnemaekers T 043-3479971 Redactie Secretariaat T 043-3634284 Sibemaweg 35b, 6224 DA Maastricht Dirigent J. Lambrechts Advertenties T 043-3634284 Bankrelaties ABN-AMRO 43.96.29.837 Het verenigingsblad Gaudeamus verschijnt 4x per jaar
“In Flanders Fields”
John McCrae (1872-1918)
vertaling tekst ‘In Flanders Fields”
In Vlaamse velden klappen rozen open Tussen witte kruisjes, rij op rij, Die onze plaats hier merken, wijl in ‘t zwerk De leeuwerikken fluitend werken, onverhoord Verstomd door het gebulder op de grond.
3
Wij zijn de doden. Zo-even leefden wij. Wij dronken dauw. De zon zagen wij zakken. Wij kusten en werden gekust. Nu rusten wij In Vlaamse Velden voor de Vlaamse kust. Toe: trekt gij u ons krakeel aan met de vijand. Aan u passeren wij, met zwakke hand, de fakkel. Houdt hem hoog. Weest gij de helden. Laat de doden Die wij zijn niet stikken of wij vinden slaap noch Vrede – ook al klappen zoveel rozen open In zovele Vlaamse velden.
4
Scarce heard amid the guns below. We are the dead. Short days ago We lived, felt dawn, saw sunset glow Loved, and were loved, and now we lie In Flanders fields. Take up our quarrel with the foe: To you from failing hands we throw The torch; be yours to hold it high. If ye break faith with us who die We shall not sleep, though poppies grow In Flanders fields
John McCrae
IEPER Naar In Flanders Fields van John McCrae (1872-1918), bewerking door Tom Lanoye ( uit de bloemlezing Niemands Land, 2002, uitgeverij Prometheus) Luitenant-kolonel John Alexander McCrae (Guelph (Ontario), 30 november 1872 - Boulogne-sur-Mer, 28 januari 1918) was een Canadese dichter, arts, auteur, kunstenaar, militair tijdens de Eerste Wereldoorlog en een chirurg tijdens de Slagen om Ieper. McCrae is geboren in Guelph, Ontario. Hij is het meest bekend door het schrijven van het gedicht In Flanders Fields.
Het geld is onder meer bedoeld voor de vernieuwing van het In Flanders Fields Museum in Ieper en de openstelling van de Belforttoren aldaar.
Op 28 januari 1918, dienstdoende als commandant van het Canadese General Hospital (McGill) bij Boulogne, stierf hij aan een gecompliceerde longontsteking door een virulente meningitis. Hij werd begraven op het Wimereux Communal Cemetery, op slechts een paar kilometer van de kust van Boulogne. Zijn paard “Bonfire”, leidde de begrafenisstoet, volgens militaire traditie zijn meesters laarzen omgekeerd in de stijgbeugels. De grafsteen van McCrae is liggend geplaatst. Het oorspronkelijke gedicht: In Flanders fields (luitenant-kolonel John McCrae, 1872-1918)
De Menenpoort (toegang Meensestraat) in Ieper begin Eerste Wereldoorlog
In Flanders fields the poppies blow Between the crosses, row on row That mark our place; and in the sky The larks, still bravely singing, fly
Ieper (Frans: Ypres) is een stad in de Westhoek, in het zuidwesten van de Belgische provincie West-Vlaanderen. De stad telt bijna 35.000 inwoners en is daarmee de op vijf na grootste stad van West-Vlaanderen. Ieper is tevens
het centrum van het gelijknamige arrondissement en de grootste stad in de Westhoek. De bijnaam van Ieper luidt ‘de Kattenstad’ of sinds het bezoek van paus Johannes Paulus II, ‘Vredesstad’. Vroeger werd de stad soms ook Ieperen genoemd, zoals ook het Franse Ypres als een meervoud klinkt. Ieper ligt in de streek West-Vlaams Heuvelland. Eerste Wereldoorlog 1914-1918 Verwoesting van Ieper Tijdens de volledige duur van de Eerste Wereldoorlog was de stad aan drie zijden omringd door Duitse troepen, door de Britse verdedigers werd deze boog in het front de Ypres Salient genoemd. Eenzelfde situatie deed zich eveneens voor, verder naar het zuidoosten, bij de Franse stad Verdun. De Duitsers slaagden er niet in de stad te veroveren. De Duitse cavalerie had - nog voor de gevechten begonnen rond Ieper - de stad kunnen binnendringen en doortrekken; deze veldtocht duurde maar enkele dagen. Ondanks een aantal groots opgezette veldslagen die aan 500.000 soldaten het leven kostten bleef Ieper uit handen van de Duitsers. Eerste Slag om Ieper
Zie Eerste Slag om Ieper voor het hoofdartikel over dit onderwerp.
Op 21 oktober 1914 begon de Eerste Slag om Ieper. Het 26e Duitse reservekorps stond tegenover Franse en Britse troepen. Om zes uur vielen de Duitsers aan, maar ze verloren al gauw de strijd. De Duitse soldaten probeerden het later nog twee maal, maar zonder succes. Op 22 november 1914 besloot het Duitse Oppercommando het offensief te staken. Tweede Slag om Ieper
Zie Tweede Slag om Ieper voor het hoofdartikel over dit onderwerp.
De Tweede Slag om Ieper begon op 14 april 1915 rond Hill 60. Het waren opnieuw de Duitsers die het opnamen tegen de Fransen en Britten. Deze slag staat vooral bekend omdat er voor het eerst chloorgas werd gebruikt nabij Ieper. De Duitsers maakten gebruik van gifgas op 22 april 1915. Later is door de Duitsers ook mosterdgas gebruikt. Het kreeg zo de benaming yperiet omdat het hier voor het eerst op grote schaal werd ingezet. Derde Slag om Ieper
Zie Derde Slag om Ieper voor het hoofdartikel over dit onderwerp.
Op 31 juli 1917 begon de Derde Slag om Ieper. De Britse veldmaarschalk Douglas Haig wilde de Duitsers de genadestoot toebrengen. De slag zelf werd gestreden op 10 november 1917. Men noemt de slag ook wel de Slag om Passendale, naar het dorpje nabij Zonnebeke. Dit dorp werd geheel verwoest. Vierde Slag om Ieper
Zie Vierde Slag om Ieper voor het hoofdartikel over dit onderwerp.
Op 18 maart 1918 werd de Vierde en laatste Slag om Ieper gestreden. Na deze laatste slag was de stad Ieper geheel verwoest. Op 28 september 1918 verlieten de Duitsers Langemark. Ruim zes weken later, op 11 november 1918 om elf uur in de ochtend was de oorlog officieel afgelopen.
5
6
Ieper in 1919 Na de oorlog De stad Ieper werd echter geheel verwoest. Na de oorlog gingen, vooral bij de Britten, stemmen op om de stad niet weer op te bouwen maar zo te laten liggen, als macaber gedenkteken. Toch werd de stad weer teruggebracht in de vooroorlogse staat, grotendeels met Duits geld, onderdeel van de afgedwongen Wiedergutmachung. De wederopbouw, onder leiding van architect Jules Coomans duurde meer dan veertig jaar. Voor velen, en met name de Britten, is Ieper het middelpunt van de herdenking van de Eerste Wereldoorlog. De velden rond de stad zijn bezaaid met meer dan 170, zeer goed onderhouden, begraafplaatsen. Last Post Memorial De Menenpoort is een herdenkingsmonument in de Belgische stad Ieper. De stadspoort werd in 1927 door de Britten gebouwd aan de oostzijde van de stad, ter nagedachtenis van de ongeveer 54.900 Britse soldaten die in de Eerste Wereldoorlog sneuvelden en niet meer geïdentificeerd of teruggevonden werden. De naam verwijst naar de stad Menen, een stad waar men vanuit Ieper-centrum via de Menenpoort naartoe kan. De poort is een van de herdenkingsmonumenten voor vermisten van de Commonwealth War Graves Commission.
Op de Menenpoort staan de namen van 54.896 vermiste soldaten en officieren van het Britse Gemenebest. De poort werd ontworpen door Sir Reginald Blomfield en heeft de vorm van een Romeinse triomfboog. Omdat de Menenpoort te klein bleek te zijn, werden alle Britse vermisten gesneuveld vanaf 16 augustus 1917 vermeld op het Tyne Cot Memorial. Als scheidingsdatum tussen deze twee groepen werd de nacht van de Slag bij Langemark
genomen. Vermisten van Nieuw-Zeeland en Newfoundland staan op aparte memorialen. De stoffelijke overschotten van deze soldaten hebben geen bekend graf en liggen ofwel ergens verloren in de Ieperse velden, ofwel op een oorlogskerkhof rond Ieper met als vermelding op de grafsteen Known Unto God (alleen gekend bij God). Sinds 1929 (uitgezonderd 1940 tot 1944)[1] wordt hier iedere avond, klokslag acht uur door een groep klaroenblazers van de Stedelijke Brandweer de Last Post gespeeld opdat we niet vergeten hoe zij voor ons streden (Lest we forget ...).
7
Voorgeschiedenis De Menenpoort staat op de plaats waar er eeuwen lang reeds een ander exemplaar stond en die verscheidene namen droeg. Aanvankelijk heette ze de Hangwaertpoort om nadien te worden verbasterd tot Antwerpenpoort. Bij de aanleg van de vesten door de Sébastien Le Prestre de Vauban in de 17de eeuw werd de poort verbouwd in de Dorische stijl. Tijdens de Franse tijd noemde men ze de Napoleonpoort om vanaf 1815 als Menenpoort vernoemd te worden. In 1862 werd ze gesloopt en was de toegang tot de Meensestraat niet meer dan een opening van 13 meter in de vesten. De rijweg werd geflankeerd door twee stenen leeuwen, die tot 1848 bij de ingang van de Lakenhalle hadden gestaan. Deze eeuwen oude leeuwen werden in 1936 door de stad Ieper geschonken aan het Australian War Memorial in Canberra. Daar sieren ze na restauratie de hoofdingang van het museum. Geschiedenis De Menenpoort werd op 24 juli 1927 ingehuldigd door Herbert Plumer. Nog steeds worden, tijdens graafwerkzaamheden, in Flanders’ Fields resten van soldaten gevonden. Zodra deze worden geïdentificeerd als die van een vermiste Brit, worden ze tijdens een officiële ceremonie herbegraven en wordt de naam verwijderd van de gedenktekens van de onbekenden.
Hier had uw advertentie kunnen staan!!!!
In 2007 bezocht Queen Elisabeth II, ZKH Prince Philip en KoninginPaola de Menenpoort. Op 12 juli 2007 werd de 80ste verjaardag van de bouw van de Menenpoort herdacht. De plechtigheid werd bijgewoond door de Britse koningin Elizabeth II en de Belgische koningin Paola, met daaropvolgend een plechtigheid op de Tyne Cot
8
Cemetery in Passendale waarbij de 90ste verjaardag van de Derde Slag om Ieper werd herdacht. De Menenpoort kreeg een volledig nieuwe verlichting, na grondig onderhoudswerk. De lichten werden ingehuldigd op 12 juli 2007. Elke avond om 20.00u precies wordt het verkeer onder de Menenpoort stilgelegd om de klaroeners van de Last Post Association de kans te geven hun eenvoudig, maar ontroerend eerbetoon te blazen ter nagedachtenis van soldaten die hier zoveel jaren terug vochten en sneuvelden. De dagelijkse Last Postplechtigheid is vrij en gratis toegankelijk voor iedereen, zonder reservatie vooraf. De Last Post Association staat, op aanvraag, evenwel uitgebreide plechtigheden toe voor groepen of individuele personen die de missie van de organisatie steunen. Tijdens deze plechtigheid kunnen zij een krans (waar ze zelf voor zorgen) neerleggen ter nagedachtenis van de gesneuvelden. Muziekbands, koren, e.d. die een plechtigheid wensen op te luisteren kunnen daartoe ook een aanvraag indienen. Deze uitgebreide plechtigheden gaan eveneens door op de gebruikelijke 20.00u, maar hebben een enigszins ander en uitgebreider verloop dan de gewone plechtigheid, tijdens dewelke enkel de Last Post wordt geblazen.
In november 2006 bezocht het Maastrichts Mannenkoor de Menenpoort om ‘In Flanders Fields’ naar het gedicht van John McCrae en muziek door Jean Lambrechts (In Flanders Fields, voor mannenkoor 2006 - tekst: John Mac Crae) ten gehore te brengen, tijdens hun concertreis naar Westende.
9
Hier had uw advertentie kunnen staan!!!!
Jean Lambrechts (Tongeren, 1 juli 1936) is een Belgische componist, muziekpedagoog, dirigent en muziekcriticus. Hij is al sinds jaren woonachtig in Nederland. Levensloop Lambrechts studeerde aan het Koninklijk Conservatorium Brussel en later aan het Conservatoire national supérieur de musique in Parijs bij onder anderen André Jolivet. Daarnaast naam hij deel aan een aantal internationale cursussen. Zo studeerde hij orkestdirectie bij Hans Swarowsky. Als uitvoerend muzikant en kunstenaar trad hij regelmatig en in wisselende functies op. Als docent werkte hij zowel aan het Koninklijk Vlaams Conservatorium Antwerpen in Antwerpen als aan de Rijkshogeschool Maastricht. Lange jaren was hij bezig als muziekrecensent en publicist voor dagbladen en magazines. Hij is al sinds 1975 dirigent van het Maastrichts mannenkoor en ook van het Vocal-Ensembles Slava Brunssum. Lambrechts is lid van de muziekcommissie van het Koninklijk Nederlands Zangersverbond en een veel gevraagd jurylid bij zangersfestivals en wedstrijden. Hij was ook dirigent van het Maasland Ensemble. Lambrechts componeerde een omvangrijk en zeer gevarieerd oeuvre. Hij schreef diverse symfonische werken, waaronder zeven symfonieën, diverse concerten voor instrumenten en orkest, vocale muziek (oratoria, werken voor koor, liederen) en kamermuziek. Voor zijn verdiensten ten aanzien van de Nederlandse muziek werd hij onderscheiden tot Ridder in de Orde van Oranje-Nassau. Verder werd hij bekroond met de titel Limburger van Verdienste.
10
Jindrich Jindrich Henry Henry ( 5 maart 1876 , Klenčí pod Čerchovem [1] - 23 oktober 1967 , Domažlice ) was een Tsjechisch componist , pianist , koordirigent , etnograaf en verzamelaar van volksliederen.
Leven Hij was de zoon van Alois leraar Henry, een typisch landelijk schoolmeester met een brede muzikale opleiding. Speelde in vrijwel alle muziekinstrumenten en was vooral zeer goede violist . Hij probeerde te componeren, overleefde een paar occasionele liedjes. Solide basis van muzikale opvoeding was dus jonge Henry thuis. Hij vervolgde zijn studie aan het Pedagogisch Instituut in Sobeslavi . Sinds een aantal jaren gaf hij les aan scholen in Lhenice en Domažlicích . In aanvulling op het onderwijs effect studeerde compositie bij Vitezslav Novak en piano door Charles Hoffmeister. Hij werd een favoriete begeleider van zangers Tsjechische Karl en Emil Burian en vooral Emy Destinnove. Ze hield van hem heel Chod liedjes en vaak bij concerten vermeld. Hij toerde met Ševčíkovým kwartet en succesvol als solo was pianist . Zijn hele leven, echter, wijdde hij zijn geboorteland Chodsku . Hij was dirigent van de student Sobeslavi mannenkoor in een kerk Domažlice Čerchovan. In Domažlicích gebouwd Chodske museum, welke documenten Chod volkskunst verzamelt.
Voor zijn muzikale en etnografische werk werd in 1954 benoemd tot Distinguished kunstenaar en in 1957 een nationale artiest . Hij was ook lid van de Tsjechische Academie van Kunsten en Wetenschappen en erelid van de Vereniging van Tsjechische componisten . Etnografisch werk Zijn grootste werk is de 26-delige etnografische Proceedings van de regio Chod. De eerste vier delen bevatten Chodsky woordenschat , grammatica en de geschiedenis van Chod. Een andere 22 delen is gewijd aan het leven, de douane en de mensen Chod Chod volkscultuur. De resultaten van hun verzamelen van activiteiten in de negen-Chod songbook, die meer dan 1400 liedjes en muziek scores voor 4000 teksten bevat. Het is een verzameling in zijn breedte en volledigheid uniek, niet alleen in onze eigen, maar ook in de wereldliteratuur. Muziekwerk Muzikale werk van Henry Henry is vooral vocaal. Hij componeerde meer dan 170 liederen met piano of orkest, 29 mannenkoren, gemengde koren 8 en 16 vrouwelijke koren. Hij publiceerde verschillende collecties ook Chod songs bewerken, waarvan misschien wel de bekendste is de schat Chod met 102 liederen en dansen. Naast deze werken componeerde hij een aantal kleine pianostukken, ook grotendeels geïnspireerd Chod. Orkestwerken zijn gewoon casual. Het jaar 1906 komt Elegy for String Orchestra en de 1911 symfonisch gedicht Zonsopgang in de bergen.
In Memoriam Op 18 juni 2014 is ons passief lid
Jean Ramaekers overleden. Hij mocht 100 jaar worden: een gezegende leeftijd. Ondanks het feit dat hij niet meer meezong in ons koor, bleef hij de activiteiten van het Maastrichts Mannenkoor op de voet volgen. Wij wensen de familie sterkte toe bij dit verlies.
11
Reizen van het Maastrichts Mannenkoor Aken 1953, 1962, 1966 Barcelona 1961, 1995 Berlijn 1964, 1967 Boedapest 1970 Brussel 1946 Davos 1982 Debrecen (H) 1970 Esbjerg 1973 Essen 1936 Fano 1973 Florence 1963 Freistadt 1958 Gdansk (P) 1992 Genève 1989 Hamburg 1954, 1973 Harderslev 1954 Helsingborg 1954 Karlsbad 1966 Keulen 1953 Kopenhagen 1954 Luik 1930, 1939, 1946, 1980, 1985 Lüdenscheid Rhaderformwald 1986 Luzern 1957 Malmö 1954 Mariënbad 1966 Mechelen (B) 1972 Moresnet 1970,1971 Neckarsulm 1958, 1963, 1980 Nordenham 1973 Parijs 1989 Poznan 1978 Praag 1966, 1999 Regensburg 1985 Reims 1989 Rome 1963 Starogard GD (P) 1992 Stuttgard 1957, 1966 Tongeren 1988 Vaticaanstad 1963 Velbert 1976 Wenen 1958, 1985 Worms 1957 Wuppertal 1965 Zürich 1982 Salzburg 2003 West-Vlaanderen 2006 Trier 2008 Westende,Roeselaere 2010
Koblenz
2013
12
