Voorwoord Voor u ligt het rapport “Toekomstvisie Centrum Renkum” van de Taskforce Renkum. Aan het tot stand komen van dit rapport is de afgelopen vier maanden hard gewerkt. Veel documentatiemateriaal is bestudeerd, er zijn talloze gesprekken gevoerd, bijeenkomsten belegd, onderzoeken verricht en bezoeken gebracht aan het hart van het dorp Renkum. Dit alles heeft geresulteerd in een rapport met analyses en aanbevelingen, een uitvoeringsmatrix, een lijst met ideeën en een groot aantal bijlagen. Het was de Taskforce vanaf het begin van haar werkzaamheden duidelijk dat het realiseren van een aantrekkelijk en toekomstbestendig centrumgebied niet de verantwoordelijkheid is van één partij, maar dat alle betrokkenen (ondernemers, pandeigenaren, overheid en bewoners) de handen ineen moeten slaan. Met het instellen van de Taskforce heeft de gemeente Renkum een grote verantwoordelijkheid op zich genomen en verwachtingen gewekt. De noodzakelijke kwaliteitsslag vereist het ter beschikking stellen van financiële middelen en menskracht. Niet alle aanbevelingen en ideeën kunnen op korte termijn worden gerealiseerd. Er zal een realistische planning moeten worden gemaakt, rekening houdend met beschikbare financiële middelen en organisatorische mogelijkheden. Als voorzitter van de Taskforce wil ik al diegenen bedanken die direct of indirect bijgedragen hebben aan het tot stand komen van dit rapport. Ten slotte dank ik de leden van de Taskforce en diegenen die haar hebben ondersteund voor hun grote inzet en enthousiasme.
Guillaume Keulen Voorzitter Taskforce Renkum
1
2
Inhoudsopgave 1. Aanleiding en Werkwijze................................................................................................................... 4 2. De Locaties......................................................................................................................................... 6 2.1 Europaplein ................................................................................................................................... 6 2.2 Dorpsstraat.................................................................................................................................... 7 2.3 Achterdorpsstraat .......................................................................................................................... 8 2.4 Kerkstraat en de de Beyerstraat ................................................................................................... 8 2.5 Wilgenpas en Van Riessenstraat .................................................................................................. 9 2.6 Centrum Heelsum ......................................................................................................................... 9 2.7 Vlekken.......................................................................................................................................... 9 3. Analyses en Onderzoeken.............................................................................................................. 10 3.1 Demografie.................................................................................................................................. 11 3.2 Winkelmarkt en Branchering ....................................................................................................... 12 3.3 Bezoekers en Inwoners............................................................................................................... 15 3.4 Ondernemers .............................................................................................................................. 16 3.5 Woningbouw................................................................................................................................ 17 3.6 Maatschappelijke en zorgfuncties ............................................................................................... 18 3.7 Economie en Toerisme ............................................................................................................... 20 3.8 Verkeer........................................................................................................................................ 21 4. Conclusies, Advies en Ideeën ........................................................................................................ 23 4.1 Dorpsstraat.................................................................................................................................. 23 4.2 Europaplein ................................................................................................................................. 24 4.3 Vlekken........................................................................................................................................ 25 4.4 Verkeer........................................................................................................................................ 25 4.5 Samenwerking en voortgang ...................................................................................................... 26 4.6 Ideeën ......................................................................................................................................... 27 Bronnen & Bijlagen ............................................................................................................................. 28 Bijlage 1 Verslaglegging bijeenkomst Rijnkom 26 juni 2012................................................................. 29 Bijlage 2 JES Marketing Onderzoek BV................................................................................................ 35 Bijlage 3 Enquête onder ondernemers, Taskforce, juni 2012 ............................................................... 42 Bijlage 4 Dynamisch uitvoeringsdocument (matrix), Taskforce, september 2012 ................................ 70 Bijlage 5 Ideeënlijst, Taskforce, september 2012.................................................................................. 74
3
1. Aanleiding en Werkwijze Het centrumgebied van het dorp Renkum wordt al enige jaren gekenmerkt door een aanzienlijke winkelleegstand van 27% en een onaantrekkelijk Europaplein. Daarnaast is er in de directe omgeving van het centrumgebied een aantal “vlekken” waarvan de ontwikkeling moeizaam tot stand komt en die dit beeld versterken. Denk hierbij onder andere aan het terrein Kranen, de afgebrande villa aan de Utrechtseweg, lijn 50, gebied ten Böhmer en het Goed terrein aan de Groeneweg.
Motie Om ervoor te zorgen dat dit hele centrumgebied aantrekkelijker en leefbaarder wordt, heeft de raad van de gemeente Renkum in de vergadering van 9 november 2011 een motie aangenomen over behoud respectievelijk verbetering van de kwaliteit van de leefomgeving in het centrum van het dorp Renkum. Om de motie tot uitvoering te brengen heeft het college een plan van aanpak vastgesteld voor de Taskforce Renkum. Deze Taskforce bestaat uit een kleine groep mensen, aangezocht door het college. Elk lid levert inbreng vanuit eigen deskundigheid. De Taskforce heeft als opdracht meegekregen “voorstellen/maatregelen te bedenken die nodig zijn om de gesignaleerde problemen op te lossen”. Die voorstellen/maatregelen moeten er toe leiden dat het centrumgebied op korte termijn niet verder achteruit gaat en op de langere termijn toekomstbestendiger wordt.
Duidelijke richting Gezien de termijn waarbinnen de opdracht tot uitvoering moest worden gebracht was het niet mogelijk een uitgewerkte gebiedsvisie inclusief uitvoeringsprogramma’s te presenteren. Ook de diversiteit aan onderwerpen (voor een aantal zou professionele ondersteuning nodig zijn geweest) was daar debet aan. De Taskforce is echter wel van mening dat met voorliggende visie een duidelijke richting is aangegeven die leidend zou moeten zijn bij het uitwerken van een gebiedsvisie. Daarbij is een zorgvuldige afstemming met alle betrokkenen een belangrijke voorwaarde.
4
Werkwijze De Taskforce heeft haar advies opgesteld vanuit een integrale omgevingsvisie en heeft daarbij de navolgende werkwijze gevolgd: •
Er zijn vanaf 7 mei wekelijkse werkbijeenkomsten gehouden;
•
Op 26 juni is een bijeenkomst georganiseerd voor bewoners van de dorpen Renkum en Heelsum, beide dorpen vormen één verzorgingsgebied, en overige betrokkenen. Doel van deze bijeenkomst was om betrokkenen en inwoners te informeren over de rol en werkwijze van de Taskforce Renkum en hen in de gelegenheid te stellen hun visie op het bovengenoemde onderwerp te geven;
•
De Taskforce heeft kennis genomen van diverse visies, rapporten, enquêtes en ingezonden stukken;
•
De Taskforce heeft het initiatief genomen om een tweetal enquêtes te laten uitvoeren: één onder inwoners van de dorpen Renkum, Heelsum, Oosterbeek, Doorwerth en Heteren en één onder de ondernemers in de Dorpsstraat en het Europaplein.
•
De Taskforce heeft op 27 augustus gesprekken gevoerd met afvaardigingen van de werkgroep “Ons Europaplein” en van het bestuur van de Ondernemersvereniging Rijnpromenade Renkum;
De Taskforce heeft aan het begin van haar werkzaamheden besloten geen gesprekken aan te gaan met individuele belanghebbenden. Hen is wel gevraagd hun visies op papier kenbaar te maken.
Opbouw rapport Het rapport is als volgt opgebouwd: In hoofdstuk 1 staan de aanleiding en de werkwijze. Hoofdstuk 2 beschrijft de locaties. Hoofdstuk 3 geeft een overzicht van de resultaten van de uitgevoerde onderzoeken, de verschillende analyses, de demografische ontwikkelingen en de invloeden daarvan op economie, woningbouw, maatschappelijke- en zorgfuncties. In hoofdstuk 4 komen de conclusies en het advies van de Taskforce Renkum aan bod. In de diverse bijlagen zijn de complete analyses en onderzoeken terug te vinden evenals een lijst met alle ingebrachte ideeën en een dynamisch uitvoeringsmodel (matrix). Er is voor gekozen om deze integraal over te nemen als bijlagen en er in de teksten niet te veel verwijzingen naar te doen. Dit om de leesbaarheid te bevorderen.
5
2. De Locaties De gemeente Renkum, gelegen in de provincie Gelderland, grenst aan de gemeenten Arnhem, Wageningen en Ede. Renkum ligt in het heuvelachtige gebied aan de rand van de Zuid-Veluwe, in het zuiden begrensd door de Neder-Rijn. De gemeente bestaat uit zes dorpen: Doorwerth, Heelsum, Heveadorp, Oosterbeek, Renkum en Wolfheze. Er wonen ruim 31500 mensen in de gemeente Renkum. Het dorp Renkum heeft ongeveer 9300 inwoners; Heelsum heeft ongeveer 3600 inwoners. Daarmee heeft het primaire verzorgingsgebied voor de detailhandel in het dorp Renkum ongeveer 12900 inwoners. In dit rapport staat het centrum van het dorp Renkum centraal en specifiek het gebied Europaplein – Dorpsstraat en de directe omgeving. Daarnaast heeft het dorp Heelsum een eigen centrumgebied. Hieronder volgen beschrijvingen van de betrokken gebieden zodat de lezer zich een beeld van de situatie kan vormen. Ter verduidelijking is een plattegrond van het gebied toegevoegd.
2.1 Europaplein Het gebied Europaplein is ten noorden van de Dorpsstraat gelegen en wordt omsloten door de Europalaan (zuidwest zijde), de Molenweg (noordzijde) en de Kerkstraat (oost zijde). Het is een kaal open plein met in het midden een oorlogsmonument en aansluitend een niet zichtbare speeltuin die deels omringd wordt door een muur. Op het plein staat een appartementengebouw waarin voorheen op de begane grond de bibliotheek gevestigd was. Inmiddels is de bibliotheek verhuisd naar de overzijde van de Europalaan waardoor het pand op de begane grond grotendeels leeg is komen te staan. De tweede huurder van de begane grond, Pluryn zorgverlening, heeft vanaf 2013 de huur opgezegd en hiervoor is geen nieuwe huurder bekend. Het plein wordt wekelijks gebruikt als marktplaats en een aantal keer per jaar voor de kermis, carnaval, herdenking en een enkele activiteit. Aan de zuidzijde van het plein, aan de Europalaan, staat een appartementengebouw met op de begane grond een aantal winkels. Ongeveer 30% van deze winkelruimte staat leeg. Het gebouw ziet er onverzorgd en vervallen uit. Aan de voorzijde van het pand zijn 20 parkeerplaatsen gelegen. Tussen het appartementengebouw en de Kerkstraat ligt, tegen het Europaplein aan, het voormalige café/zalencomplex van Van den Born, dat al ruim een decennium leeg staat en verloederd. Aan de Europalaan is parkeerruimte voor 37 auto’s. De Europalaan aan de
6
westzijde bestaat uit de bibliotheek, een appartementengebouw met daaronder 2 winkels en een therapeut en een kantoorgebouw van woningcorporatie Vivare. In het rapport “Ons Europaplein” is op duidelijke wijze aangegeven dat het Europaplein geen plein is in de ware zin van het woord. Daarnaast geeft de gehele omgeving een nogal desolate indruk door leegstand, grijze open vlaktes, veel steen en achterstallig onderhoud.
2.2 Dorpsstraat Het winkelgebied van de Dorpsstraat bevindt zich tussen de Wilgenpas aan de oostzijde en garage Delsink aan de westzijde. Kort hierop staan twee supermarkten, namelijk de Plus aan de oostzijde en de Albert Heijn aan de westzijde. Hiertussen wisselen winkelpanden en woonhuizen (waaronder een verzorgingscomplex) elkaar af. Zo ontstaat er een versnipperd beeld van de Dorpsstraat dat nog eens wordt versterkt door het grote aantal leegstaande winkelpanden en een lange blinde gevel van de AH. Centraal in de Dorpsstraat ligt een plein wat ondanks leegstand een redelijk warme en knusse uitstraling heeft. Opvallend in de Dorpsstraat zijn het fiets- en brommerverkeer en de pakketdiensten die conflicteren met het winkelend publiek en het eenrichtingsdeel van de Dorpsstraat die bij de AH het voetgangersgebied overneemt. In deze eenrichtingsstraat is ten behoeve van de aanwezige winkels de mogelijkheid tot gratis lang parkeren gecreëerd vanaf de ingang van de AH tot het einde van de Dorpsstraat bij garage Delsink. Deze parkeerplekken worden regelmatig gebruikt door het winkelpersoneel zelf. Op dit moment wordt er gebouwd aan de oostzijde van de Dorpsstraat. Hier verrijst aan de Wilgenpas het nieuwe pand van de Plus met daarbij 800m2 additioneel winkelvloeroppervlak aan de Dorpsstraat voor de verhuur. Voor zover bekend is deze ruimte niet verhuurd. Het pand heeft zijn hoofdingang aan de Wilgenpas en draagt hierdoor niet bij aan het creëren van een levendige winkelstraat en aan combinatiebezoek met winkels in de Dorpsstraat. De voormalige Plus ruimte wordt ingevuld door de komst van een non-food discounter; de Action. De parkeervoorzieningen in de nabije omgeving van de Dorpsstraat zijn voldoende. Hoewel er geen blauwe zone meer is zijn de bijbehorende strepen niet verwijderd. Dit is verwarrend. Parkeren is hier vrij.
7
2.3 Achterdorpsstraat De Achterdorpsstraat ligt tussen en parallel aan de Dorpsstraat en de Europalaan. Ze bestaat voornamelijk uit woonpanden en de achteringangen van de winkels aan de Dorpsstraat. Er kan hier vrij geparkeerd worden aan de straat, er is een parkeerplaats met doorgang naar de Dorpsstraat en er is veel verkeer van leveranciers. De Achterdorpsstraat is gedeeltelijk tweerichtingsverkeer en gedeeltelijk eenrichtingsverkeer.
Mo len we g
romw
eg
t
weg
straa Zij Kerk
Europalaan rk Oudke
Oos te
sco Don Bo
Bornplnts den
treweg
r Meeste
Le Mai
Mees ter Jonk erweg
an
n laa pa ro Eu
W
v ter ou
eland
traa t
rstra at
t nstraa
De Beye
e Leeuw
Nijhoffs
Achte
rd
tra at orpss
Achte
Dorp
rdorp
at sstra
at sstra
gen Wil
pas
5 N22
at sstra Dorp
traat sens Ries n a V N225
w Ve er
eg
Afbeelding 1: Centrum Renkum
2.4 Kerkstraat en de de Beyerstraat De Kerkstraat en de de Beyerstraat zijn de verbindingsstraten tussen het Europaplein en de Dorpsstraat waarbij de Kerkstraat een van de doorgaande straten is van en naar het centrum. De de Beyerstraat begint bij de Europalaan, stopt bij de Dorpsstraat en is in die zin een echte verbindingsstraat. De Kerkstraat bestaat uit een kerk en woonhuizen, de de Beyerstraat uit 1 winkel en woonhuizen. Achter deze winkel liggen niet zichtbaar nog een schoonheidssalon en een garage. Er kan vrij geparkeerd worden en beide straten zijn toegankelijk voor alle verkeer. In tegenstelling tot hetgeen in enkele rapporten te lezen is blijkt uit de gemeten winkelintensiteit dat beide straten zeker geen deel uit maken van een “ winkelronde”. De aanwezigheid van voornamelijk woonhuizen en de tussenliggende
8
Achterdorpsstraat maken dat het Europaplein en de Dorpsstraat twee duidelijk gescheiden gebieden zijn.
2.5 Wilgenpas en Van Riessenstraat Deze straten lopen in elkaar over en zijn gelegen achter de aan de zuidzijde gelegen winkels van de Dorpsstraat en lopen parallel aan de Rijksweg. Ze worden van de Rijksweg gescheiden door een hoog geluidsscherm, op enkele plaatsen door betonnen bakken voor begroeiing en op enkele plaatsen door groen. Dit alles maakt een onverzorgde en grauwe indruk. Aan deze straten wordt voornamelijk geparkeerd, zowel langs als haaks op de straat. Er zijn enkele ingangen van woningen en er wordt veel gebruik gemaakt van deze straat om de winkels te bevoorraden. Sinds kort is hier aan de oostkant de ingang van de PLUS.
2.6 Centrum Heelsum De Utrechtseweg doorsnijdt het dorp Heelsum en is hier een 30 km gebied met links en rechts beperkt winkelaanbod en horeca. Deze zijn sterk gericht op het dorp Heelsum maar zoals blijkt uit de gehouden enquêtes ziet het grootste gedeelte van de inwoners van Heelsum het centrum van Renkum als primair winkelgebied. Het lijkt er op dat het beperkte aanbod van kapper, bakker, Spar, fietsenwinkel en apotheek zich voornamelijk richt op de in ruime mate aanwezige zorginstellingen. De fietsenwinkel en de apotheek zijn twee “dependances” van winkels in Renkum. De Spar is net vernieuwd en overgenomen.
2.7 Vlekken In de directe nabijheid van het centrumgebied van Renkum is een aantal (kleinere) locaties of vlekken te vinden waarvan de toekomstige invulling nog onzeker is. Hieronder vallen de locatie van de GOED, het terrein Kranen en de PARENCO. Deze vlekken dragen er mede toe bij dat er in de nabijheid van het centrumgebied van Renkum hetzelfde beeld ontstaat van onverzorgdheid en leegstand. De vraag hoe groot de impact van de PARENCO is op het centrum van Renkum is moeilijk te beantwoorden. Fysiek is het een duidelijk aanwezig gebouw met beperkte overlast door leveranciers en stank. Het aangezicht van het dorp wordt sterk bepaald door de aanwezigheid van deze fabriek. De afgelopen jaren is de economische betekenis voor het dorp Renkum steeds beperkter geworden. Minder bijdragen aan verenigingen en minder inwoners die bij Parenco werken. Wel is duidelijk dat een beëindiging van de activiteiten van PARENCO een zeer grote impact op het dorp Renkum
9
zal hebben wanneer ook de fabrieksgebouwen zullen verdwijnen. Er bestaan al initiatieven van burgers om op een dergelijke situatie voorbereid te zijn.
3. Analyses en Onderzoeken In dit hoofdstuk wordt, met het oog op de opdracht aan de Taskforce, onder andere aandacht besteed aan omvang en samenstelling van het winkelbestand en de oordelen en inzichten van winkelend publiek, inwoners van de dorpen Renkum en Heelsum. Ook wordt aandacht besteedt aan de oordelen en inzichten van ondernemers in het centrumgebied van het dorp Renkum. Om te komen tot maatregelen en aanbevelingen die ingebed zijn in een integrale gebiedsvisie is echter meer nodig. Dan gaat het ook om beleidsterreinen als ruimtelijke ordening, wonen, zorg en economie. Dat betekent inspelen op toekomstige demografische ontwikkelingen. Een opdracht voor zowel ondernemers als politici en betrokken instellingen. Bij het bestuderen van de diverse rapporten, een peiling van de PvdA en na een aantal bezoeken aan het centrumgebied lijkt een aantal conclusies voor de hand te liggen. Deze konden echter tot nu toe niet gestaafd worden met feiten uit representatief en onafhankelijk onderzoek.
Onderzoeken als basis van het advies De Taskforce heeft een onderzoek laten uitvoeren onder bezoekers van het winkelgebied van het dorp Renkum, onder inwoners van de gemeente Renkum en het dorp Heteren. Daarnaast heeft de Taskforce een eigen onderzoek gehouden onder winkeliers in de winkelgebieden Dorpsstraat en Europaplein. De Taskforce heeft gebruik gemaakt van de gegevens uit ‘Analyse Winkelgebied Renkum Centrum’ door het HBD, de ‘Agenda toekomst Detailhandelsbeleid Stadsregio’ door de Kamer van Koophandel Centraal Gelderland, de ‘Winkelgebiedencheck gemeente Renkum’ van MKB-REVA en van de ‘Bevolkingsprognose Gelderland 2012’. De resultaten uit deze onderzoeken, rapporten en analyses vormen de basis van het uiteindelijke advies en zijn daarom integraal als bijlagen opgenomen of vermeld bij de bronnen voor nadere bestudering. In dit hoofdstuk wordt een samenvatting op hoofdlijnen gegeven. Het is van belang bij alle gegevens in gedachten te houden dat er sprake is van een momentopname. Ook zijn er verschillen in definities die gehanteerd worden door de instanties die ons materiaal ter beschikking hebben gesteld. Dit geldt bijvoorbeeld voor de in
10
ruime mate aanwezige kapsalons die niet onder de detailhandel vallen maar wel een groot deel van de aanwezige panden vullen.
3.1 Demografie Hierbij is gebruik gemaakt van de Bevolkingsprognose Gelderland 2012. In deze prognose staan gegevens over de gemeente Renkum, dus niet over de afzonderlijke dorpen binnen de gemeente. Wij zijn er van uitgegaan dat de veranderingen van de verschillende grootheden in de tijd voor het dorp Renkum en het dorp Heelsum tezamen niet veel zullen afwijken van die van de gemeente Renkum. Voor deze aanname vinden wij voldoende aanknopingspunten in de constatering dat de ontwikkelingen die de 56 Gelderse gemeenten in de tijd laten zien eenzelfde beeld geven. Alleen de beginwaarden kunnen verschillend zijn. De voor dit rapport belangrijke kengetallen worden hier kort weergegeven: •
Van 2015 tot 2030 neemt de bevolking van de gemeente Renkum toe van 31.207 naar 32.000. Deze toename van 793 is de resultante van het saldo natuurlijke aanwas (geboorten minus sterftes) van minus 2.844; het saldo binnenlandse migratie van plus 3.061 en het saldo buitenlandse migratie van plus 576.
•
Naar leeftijd doet zich in die periode erg duidelijk het verschijnsel van de dubbele vergrijzing voor: de ouderen worden ouder en hun aantal neemt in zowel absolute als relatieve zin sterk toe.
•
Het aantal 65-plussers neemt in dezelfde periode in de gemeente Renkum met 2.102 toe van 8.018 naar 10.120. In procenten: van 25,7% naar 31,6% ( 2010: 23,1%). Het aandeel van de 41-64 jarigen daalt van 36% naar 32%.
•
Het aantal alleroudsten (75-plussers) stijgt in die periode van 3.975 naar 5.300.
•
Gemeten naar het relatieve aantal 65-plussers is de gemeente Renkum binnen Gelderland de gemeente met het hoogste percentage zowel in 2015 als in 2030. Het aandeel 65-plussers in de dorpen Renkum en Heelsum tezamen komt uit op 21% (iets beneden de 23,1% van gemeente Renkum).
•
Het aantal huishoudens blijft in de periode 2015-2030 in de gemeente Renkum stabiel op ca. 14.800 (de dorpen Renkum en Heelsum tezamen komen momenteel uit op ca. 5.600 gezinnen).
•
De samenstelling van de huishoudens zal naar verwachting aanzienlijk gaan veranderen vooral vanwege de groei van het aantal alleenstaanden. Het aantal alleenstaanden kent de sterkste groei in vooral de middelbare leeftijden (door ontbinden van relaties) en hogere leeftijden (sterfte van een partner en langer
11
leven). Het aantal samenwonenden met kinderen gaat de komende jaren iets dalen terwijl het aantal samenwonenden zonder kinderen licht toeneemt. Het aantal eenoudergezinnen neemt eveneens licht toe. De Taskforce wil benadrukken dat de voor en door Renkum en Arnhem gehanteerde binnenlandse migratiecijfers sterk van elkaar afwijken en met elkaar conflicteren. De gemeente Renkum en de overige gemeenten rond Arnhem gaan uit van groei door binnenlandse migratie vanuit Arnhem. De gemeente Arnhem gaat echter zelf ook uit van groei door binnenlandse migratie. De vraag is dan ook of deze aanname terecht is.
3.2 Winkelmarkt en Branchering Het totale aantal vierkante meters winkelruimte in de gemeente Renkum is 28.170 m² waarvan 12.280 m² in het centrum van Oosterbeek en 11.810 m² in de gebieden Dorpsstraat en Europaplein in het dorp Renkum.
Leegstand Meest opvallend in de cijfers is de zeer hoge omvang van de leegstand in het centrum van Renkum, waar bijna 27% van het aantal m²’s leeg staat. Ter vergelijking: in het centrum van Oosterbeek bedraagt de leegstand iets boven de 10%. Binnen de Stadsregio, waar een gemiddelde leegstand van 9% geldt, is de leegstand in het centrum Renkum veruit het hoogst. Deze zeer hoge leegstand wordt door zowel ondernemers als inwoners en het winkelend publiek gezien als één van de voornaamste negatieve sfeerbepalers. De uitkomsten van de uitgevoerde onderzoeken geven aan dat het rommelige karakter, gemis aan groen en ‘gezelligheid’ en gebrek aan samenwerking tussen winkeliers bijdragen aan een negatief sfeerbeeld.
Winkelmarkt De totale voorraad in de winkelgebieden van het dorp Renkum bestaat uit 68 winkels. De winkelmarkt kent er de volgende branchering en segmentering: •
36% behoort tot de categorie dagelijks;
•
38% tot de categorie mode en luxe;
•
21% tot de categorie in en om het huis;
•
4% tot de categorie overig en vrije tijd.
12
In de ‘Winkelgebiedencheck gemeente Renkum’ van MKB-REVA wordt ingegaan op de marktruimte in het winkelgebied van het dorp Renkum. De conclusie wordt hierin getrokken dat er op basis van de gehanteerde methodiek in de kern Renkum geen marktruimte in food en met name non-food is. Wel is men van mening dat, gezien de geldende berekeningsmarge en de vergelijking met Oosterbeek, er in het dorp Renkum ruimte is voor twee full service supermarkten en een discounter. In de berekeningen van MKB-REVA is hiervoor rekening gehouden met de dorpen Renkum (9.300 inwoners) en Heelsum (3.600 inwoners) als primair verzorgingsgebied. De Taskforce is van mening dat de komst van een discounter in Renkum geen problemen op zal leveren voor de SPAR in Heelsum. Kijkende naar de opzet van een SPAR kan gesteld worden dat dit een buurtsupermarkt is. Dit type supermarkt bedient een ander segment dan een discounter en richt zich met name op omwonenden uit de directe omgeving. Een discounter richt zich naast lokale klanten ook op regionale klanten. Daar komt bij dat het geboden assortiment en de prijsstelling zeer verschillend zijn tussen deze buurtsupermarkt en een discounter. De komst van een discounter in Renkum zal de koopkrachtbinding versterken, maar als het gaat over de locatie voor een discounter dan zal deze in of direct aan de Dorpsstraat gevestigd moeten worden. Dit is een belangrijke voorwaarde voor de beoogde concentratie en versterking van het kernwinkelgebied. De winkelmarkt wordt gekenmerkt door een tweetal trends die tot gevolg hebben dat de behoefte aan fysieke winkels afneemt: •
Ouderen besteden minder en hebben een ander bestedingspatroon dan jongeren die in de opbouwfase van hun leven zitten bijvoorbeeld op het gebied van kleding, meubels, etc.;
•
Er vindt er een verschuiving plaats naar bestedingen via internet. Het toenemende gebruik van internet voor zowel aankoop als oriëntatie heeft een grote invloed op de behoefte aan fysieke winkels.
Deze ontwikkelingen worden versterkt door de economische crisis en het verminderd consumentenvertrouwen. Hierdoor blijft de groei van de bestedingen achter bij de groei van het aanbod.
13
Winkelintensiteit De wetenschap dat het aantal fysieke winkels gaat afnemen en de noodzaak te komen tot toekomstbestendige aantrekkelijke winkelgebieden, maakt het ook voor Renkum noodzakelijk te werken aan een geconcentreerd en compact kernwinkelgebied. Een goede indicatie voor de compactheid en aantrekkingskracht van een winkelgebied wordt aangegeven door de ‘winkelintensiteit’: het aantal m² vloeroppervlakte gedeeld door het aantal meters looplijn. Hoe hoger het getal, des te hoger de compactheid, de aantrekkingskracht en het aantal bezoekende consumenten.
Afbeelding 2: Winkelintensiteit Renkum
De Dorpsstraat en de Europalaan geven momenteel op een aantal gedeelten zeer lage winkelintensiteiten te zien (afbeelding 2). Het te benoemen kernwinkelgebied omvat dat deel van de Dorpsstraat en Kerkstraat waar de winkelintensiteit hoger dan 20 is. Gezien de lengte van het winkelgebied in de Dorpsstraat (met de supermarkten AH en Plus aan de uiteinden) is het creëren van een compact en geconcentreerd winkelgebied moeilijk. Er kan echter wel gestuurd worden op het niet verder laten toenemen van het aantal m² winkelvloeroppervlak buiten de Dorpsstraat. Daarnaast zullen er maatregelen genomen moeten worden om te voorkomen dat er bij vertrek van winkels buiten de Dorpsstraat weer nieuwe detailhandel toegestaan wordt. Dit zal per situatie om maatwerk vragen. Verder is het belangrijk om het (kern)winkelgebied aantrekkelijker te maken ook voor de huidige winkeliers buiten de Dorpsstraat. Dus daar waar mogelijk zoveel mogelijk stimuleren van
14
verplaatsing naar de Dorpsstraat.
3.3 Bezoekers en Inwoners Tussen 23 en 27 juni 2012 is er onder inwoners van het primaire verzorgingsgebied (Renkum en Heelsum), en onder inwoners van de plaatsen Oosterbeek, Doorwerth en Heteren een representatief kwantitatief telefonisch onderzoek uitgevoerd door JES Marketing Onderzoek. Daarnaast is in diezelfde periode een kwalitatief onderzoek onder consumenten in de Dorpsstraat uitgevoerd. De belangrijkste bevindingen zijn hier vermeld: •
Een ruime meerderheid van de inwoners van de dorpen Renkum (77%) en Heelsum (61%) doet de ‘dagelijkse’ boodschappen in het dorp Renkum (landelijk ligt dit percentage aanzienlijk hoger, tussen de 85% en 90%). Dit geldt ook voor de ‘overige’ boodschappen, respectievelijk 83% en 68%.
•
De komst van discounters als Aldi of Lidl en Action zou voor de respondenten een reden zijn om voor de ‘dagelijkse’ boodschappen in het dorp Renkum te blijven.
•
De leegstand wordt genoemd als de grootste bron van ergernis en bepalend voor de sfeer, net als gebrek aan groen, verpaupering en gebrek aan onderlinge samenwerking en afstemming van de winkeliers.
•
De inwoners van het secundaire verzorgingsgebied kiezen ervoor om de ‘dagelijkse’ en ‘overige’ boodschappen vooral in andere plaatsen te doen dan in het dorp Renkum.
•
Op de vraag waar de respondent meestal gaat winkelen (shoppen) geeft het overgrote deel aan vaak naar Arnhem of naar Wageningen te gaan. De stedelijke gebieden genieten bij 65% van de respondenten uit het primair verzorgingsgebied en 74% bij respondenten uit het secundaire verzorgingsgebied de voorkeur.
•
Voor een derde van de ondervraagde inwoners van Doorwerth staat een bezoek aan het centrum van Renkum wekelijks op de agenda.
Het beeld dat consumenten hebben van het boodschappen doen in de Dorpsstraat is zeker niet alleen negatief te noemen. Een aantal zaken word positief ervaren. Vooral de ruime en gratis parkeermogelijkheden en het winkelaanbod voor ‘dagelijkse en overige’ boodschappen worden hierbij als positieve punten genoemd.
15
Betrokkenheid Naast de resultaten uit het onderzoek onder bezoekers en inwoners is uit de bijeenkomst van 26 juni 2012 ook duidelijk geworden dat er veel betrokken inwoners zijn. Deze inwoners willen graag een bijdrage leveren aan de versterking van de leefbaarheid binnen hun eigen dorp maar geven aan niet goed te weten bij wie ze zich daarvoor kunnen aanmelden. Vaak zijn ze wel op de hoogte van de huidige organisatienetwerkjes die er zijn maar is onvoldoende zicht op hoe contacten gelegd kunnen worden en heeft men niet altijd vertrouwen in de bestaande (beperkt aanwezig) netwerkstructuur. De Taskforce is van mening dat de gemeente deze mensen zou moeten faciliteren, aangezien input vanuit inwoners een goede basis vormt voor het vergroten van de leefbaarheid.
3.4 Ondernemers In juni 2012 heeft de Taskforce tevens een onderzoek uit laten voeren onder de ondernemers in het winkelgebied van het dorp Renkum. Circa 90% van de ondernemers (72) heeft deelgenomen aan het onderzoek. Hieruit blijkt een grote betrokkenheid bij de problematiek in de directe omgeving. Er is niet in alle gevallen op elke vraag geantwoord, waardoor het aantal (numerus) kan verschillen. De belangrijkste resultaten van dit onderzoek zijn in deze paragraaf uiteengezet: •
76% van de respondenten is gevestigd aan de Dorpsstraat, 14% aan het Europaplein en 7% tussen de Dorpsstraat en het Europaplein.
•
69% van de respondenten is geen eigenaar van het pand waarin ze ondernemen.
•
Slechts 35% van de respondenten is aangesloten bij de ondernemingsvereniging. De organisatiegraad en de saamhorigheid is laag in vergelijking tot vergelijkbare winkelgebieden. Dit gebrek aan samenwerking straalt duidelijk af op het winkelgebied en wordt door de bezoekers ook als zodanig herkend. Zorgen voor een goede samenwerking wordt door bezoekers en ondernemers gezien als een belangrijke voorwaarde om te komen tot een positievere uitstraling van het winkelgebied. Of dit te realiseren is binnen onder andere de huidige opzet van de ondernemersvereniging wordt door ondernemers betwijfeld.
•
Een veelgehoorde klacht is dat de huurprijzen van de winkelruimten te hoog zijn in Renkum. De Taskforce is van mening dat de markt hierin zelfregulerend is. Pandeigenaren zijn er ook bij gebaat dat een winkelruimte verhuurd is en niet voor jaren leeg blijft staan. De prijzen zullen zich dus aan de markt aanpassen. De start van een groot aantal nieuwe ondernemers in de afgelopen maanden duidt er op dat
16
de huurprijzen klaarblijkelijk niet als belemmering worden ervaren.
Nabije toekomst Een belangrijk aspect voor de toekomst van het winkelgebied in Renkum is in welke levensfase de ondernemers zich bevinden. Vijf ondernemers (8%) hebben aangegeven dat ze de pensioengerechtigde leeftijd naderen en 11 ondernemers (17%) zijn van plan op korte termijn (<5 jaar) te stoppen met de bedrijfsvoering. Dit zijn in totaal 16 ondernemers (25%) en is kenmerkend voor winkelgebieden in kernen en dorpen, waar relatief nog veel (oudere) MKB-ondernemers zijn. Op de vraag wat er gebeurt met het bedrijf indien de pensioengerechtigde leeftijd nadert of de ondernemer van plan is te stoppen geeft 21% aan het niet te weten en 8% verwacht het bedrijf te kunnen verkopen. Voor 10% van de respondenten staat er een opvolger klaar om de bedrijfsvoering door te zetten. Het mag duidelijk zijn dat bovenstaande tot extra leegstand kan leiden. De Taskforce is van mening dat de ondernemers binnen het centrum van Renkum zich goed bewust zijn van de problematiek die nu speelt. Wat hen echter ontbreekt is de kennis en misschien ook wel de kracht om het tij te keren. Ondersteuning hierin zal een grote bijdrage kunnen leveren aan het behoud en de versterking van het centrum van Renkum.
3.5 Woningbouw Gezien het huidige hoge niveau van de vergrijzing en de eerder genoemde demografische ontwikkelingen zal de gemeente Renkum een duidelijk beleid moeten voeren met betrekking tot de heersende maatschappelijke opvatting om ouderen langer zelfstandig te laten wonen. De Taskforce heeft uit de haar ter beschikking staande stukken begrepen dat de gemeente inderdaad bezig is om het betreffende beleid (waaronder het wijkgericht werken, het creëren van netwerken, etc.) verder te ontwikkelen.
Veranderende samenstelling huishoudens De verwachting is dat het aantal huishoudens in de gemeente Renkum stabiel blijft in de komende decennia en dat de samenstelling van de huishoudens verandert (kleiner, alleenstaand en ouder). De kwaliteit en het aanbod van de woningvoorraad zullen aan deze veranderende samenstelling moeten worden aangepast. Sanering en/of herstructurering en aanpassing van bestaande complexen kunnen daarbij een belangrijke rol spelen. De eerder genoemde conflicterende binnenlandse migratiegegevens spelen hierbij ook een rol. Deze
17
hebben direct consequenties voor de benodigde woningbouw in Renkum omdat rekening was gehouden met een groei door migratie van 3061 inwoners tot het jaar 2050. Dit vraagt om een proactief beleid. Aangezien de gemeente streeft naar een evenwichtige bevolkingsopbouw, wat per definitie betekent het behouden en aantrekken van jongeren/jonge gezinnen, zal ook voor deze categorie een specifiek woningaanbod moeten worden gerealiseerd. Ook dit vraagt om een proactief beleid. De Taskforce is van mening dat daar waar in of nabij het centrumgebied sprake is van een functiewijziging, het wonen voor ouderen en jongeren/jonge gezinnen een belangrijke plaats zal moeten krijgen in de afweging om te komen tot een nieuwe functie. Dit geldt bijvoorbeeld voor de beoogde locatie van de GOED maar ook voor het terrein Kranen.
3.6 Maatschappelijke en zorgfuncties Ook op het terrein van maatschappelijke functies en zorgfuncties zijn het vooral de demografische ontwikkelingen die in hoge mate bepalend zijn voor het te voeren beleid. Bij ongewijzigd beleid zal de collectief gefinancierde ouderenzorg ‘onbetaalbaar’ worden. De som van overheidsuitgaven voor AOW en gezondheidszorg zal in de periode tot 2050 als percentage van het nationaal inkomen stijgen van 13% naar ca. 20%. Er zullen de komende jaren zeker maatregelen genomen gaan worden die een dergelijke stijging terugdringen. Bijvoorbeeld een hogere eigen bijdrage en meer aandacht voor bv. ziektepreventie door bewegingsstimulering liggen voor de hand.
Doelstellingen sociale structuurvisie In de ‘Sociale structuurvisie’ van de gemeente Renkum is een aantal doelstellingen opgenomen die een bijdrage op dit terrein leveren: •
Ouderen moeten lang en zelfstandig kunnen blijven wonen;
•
Creëren van multifunctionele accommodaties;
•
Streven naar evenwichtige bevolkingsopbouw;
•
Voorkomen dat mensen in sociaal isolement komen te verkeren;
•
Voorzieningen op dorpsniveau krijgen prioriteit (minimumniveau aan voorzieningen).
In Renkum is vanuit de ruimtelijke visie rondom de beoogde locatie van de GOED een woonsservicegebied voorzien. Dit gebied omvat ook de locatie Kranen. Voor deze locatie was eerder een concentratie van woonzorg voorzien. Door de beperkte eigendomssituatie van de gemeente, de diversiteit aan grondeigenaren, etc. zal het moeilijk zijn om op deze plek woonzorg van de grond te krijgen. De ruimte op en direct grenzend aan het Europaplein
18
biedt hier meer ruimte en mogelijkheden. Mocht er op termijn ruimte komen binnen de locatie Kranen dan kunnen kleinschalige projecten, zoals bijvoorbeeld de kangoeroewoningen (gezin + opa/oma), een prima alternatief bieden.
Gezamenlijke vestiging Er zijn diverse zorgondernemers in Renkum actief op zoek naar een gezamenlijke nieuwe vestigingsplek. Doel is elkaar en de klanten effectiever te kunnen bereiken en ondersteunen. Momenteel wordt vooral gekeken naar een locatie aan de Groeneweg. De vraag naar een nieuwe locatie is al jaren aanwezig en zou men het liefst ingevuld zien in de nabijheid van het centrum op een goed bereikbare locatie. Tot op heden is het niet mogelijk geweest om dit op het Europaplein te realiseren omdat er zich diverse obstakels op de weg bevinden als een beperkt aantal m2, geen aaneengesloten ruimten, te hoge huren, niet passende bestemming, etc. Het verruimen van de functiemogelijkheden in het bestemmingsplan voor met name het centrumgebied kan onder andere voor initiatieven zoals de GOED kansen bieden.
Particuliere woonzorg Volgens het “Zorgrapport DTZ” is de regio Arnhem een kansrijke regio voor de ontwikkeling van particuliere woonzorg in Nederland. Commerciële beleggers en corporaties zien hierin in toenemende mate kansen. Wanneer de integrale omgevingsvisie voor het centrum van Renkum kan inspelen op deze vraag naar particuliere woonzorg kan deze ontwikkeling de maatschappelijke en zorgfunctie op het Europaplein ondersteunen en daar zelfs een stimulans voor zijn. Tegelijkertijd schept deze ontwikkeling economische kansen voor ondernemers en inwoners. Het Europaplein kan een belangrijke rol spelen om bovengenoemde doelstellingen te vertalen naar de praktijk en om de sociale cohesie in het dorp te versterken. Het plein krijgt een spilfunctie op sociaalmaatschappelijk gebied maar door de duidelijk aanwezige vraag naar ruimte van de zorgaanbieders en de vraag naar particuliere woonzorg wordt het plein tevens een spil voor de zorgsector.
19
3.7 Economie en Toerisme Detailhandel en horeca kunnen baat hebben bij een op de mogelijkheden van het dorp Renkum gebaseerd beleid. Daarmee kan een positieve bijdrage geleverd worden aan een aantrekkelijk centrum van Renkum. Met alle kansen en mogelijkheden op het gebied van historie, natuur en de ligging aan het water en de Veluwerand lijkt het voor de hand te liggen hiervan meer gebruik te maken.
Mogelijkheden Het weer in de vaart brengen van het pontje tussen Renkum en Heteren kan een positieve impuls met zich meebrengen en meer bezoekers/consumenten naar Renkum trekken. Met de beoogde functiewijziging voor het Europaplein kunnen mogelijkheden worden gecreëerd voor onder andere een papiermuseum. Ook het restaureren en exploitabel maken van Molen de Hoop zal een positieve bijdrage leveren aan een aantrekkelijk centrum van Renkum. Deze initiatieven zullen los van elkaar niet direct een wezenlijke bijdrage leveren aan Renkum als toeristische trekpleister, maar alles bij elkaar genomen en op basis van een gezamenlijke promotie kan een bezoek aan Renkum een leuk dagje uit worden.
20
Helaas ontbreekt het de Taskforce aan tijd om op het onderwerp economie en toerisme dieper in te gaan maar het verdient aanbeveling om de toeristische recreatieve mogelijkheden van het dorp Renkum verder te onderzoeken.
3.8 Verkeer Voor wat betreft de bereikbaarheid van het dorpscentrum en een goede verkeersafwikkeling in en rondom het centrum is onderstaand een aantal aandachtspunten beschreven.
Achterdorpsstraat De Achterdorpsstraat is gedeeltelijk tweerichtingsverkeer en gedeeltelijk eenrichtingsverkeer. De Achterdorpsstraat lijkt voor deze gemengde functies en indeling niet geschikt. Regelmatig ontstaan er blokkeringen in de straat vanwege geparkeerde vrachtauto’s die komen laden en lossen, wordt het eenrichtingsgedeelte toch voor tweerichtingsverkeer gebruikt en ontstaan er onveilige situaties bij de aansluiting met de de Beyerstraat en de Leeuwenstraat in verband met in en uitstekend vrachtverkeer.
Kerkstraat en Beyerstraat In de Kerkstraat en de de Beyerstraat kan vrij geparkeerd worden en beide straten zijn toegankelijk voor alle verkeer. Door de indeling van de de Beyerstraat met verspringende parkeervakken die erg dicht bij elkaar liggen en de verwarrende aansluiting op de Achterdorpsstraat is de verkeerssituatie onoverzichtelijk en werkt opstoppingen en gevaarlijke situaties in de hand.
Van Riessenstraat In de Van Riessenstraat levert het haaks afgewisseld met langsparkeren in combinatie met het tweerichtingsverkeer soms onveilige en vaak onoverzichtelijke situaties op. In de Dorpsstraat wordt hinder ondervonden door gemotoriseerd maar ook fietsverkeer. Dit gemotoriseerde verkeer betreft met name koeriersdiensten die gedurende de gehele dag pakketten afleveren. Daarnaast zorgen (met name doorgaande fietsers) voor onveilige situaties waarbij zowel ouderen als kleine kinderen betrokken zijn.
21
Dorpsstraat Opvallend in de Dorpsstraat zijn het fiets/brommerverkeer en de pakketdiensten die conflicteren met het winkelend publiek en het eenrichting deel van de Dorpsstraat die bij de AH het voetgangersgebied overneemt. De aan dit deel van de Dorpsstraat aanwezige parkeerplaatsen worden regelmatig gebruikt door winkelpersoneel en komen daarmee niet ten goede aan de potentiele klanten van het winkelgebied. Voor een goede bereikbaarheid van het dorpscentrum en een veilige omgeving voor verkeersdeelnemers en wandelend publiek is adequate routing een noodzakelijke randvoorwaarde.
22
4. Conclusies, Advies en Ideeën Na bestudering van relevante stukken en na kennis te hebben genomen van ideeën en meningen van bewoners, ondernemers en eigenaren van winkelpanden en op basis van eigen waarnemingen ziet de Taskforce Renkum onderstaande ontwikkelrichtingen voor zowel de Dorpsstraat als het Europaplein. De rollen voor met name de politiek en de ondernemers zijn daarin verschillend maar kunnen over het algemeen niet los van elkaar worden gezien en moeten leiden tot het opstellen van een integrale (omgevings)visie voor een aantrekkelijk dorpscentrum van Renkum met daarin: •
concentratie kernwinkelgebied in de Dorpsstraat;
•
functiewijziging Europaplein;
•
kansen benoemen op het gebied van wonen, zorg- en maatschappelijke functies;
•
kwaliteit openbare ruimte verbeteren;
•
kwaliteit winkelgebied verhogen;
•
verhogen organisatiegraad ondernemers.
In de onderstaande paragrafen wordt op deze kernpunten in gegaan. Daarnaast heeft de Taskforce vanuit de inloopbijeenkomst geconcludeerd dat er heel wat kennis, kunde en kwaliteiten onder de inwoners van Renkum aanwezig is en dat inwoners ook bereid zijn om deze in te zetten. De Taskforce heeft deze betrokkenheid en het enthousiasme om er samen te schouders onder te zetten als bijzonder positief ervaren. Het stimuleren van de inzet van deze kennis, kunde en kwaliteiten kan een goede bijdrage leveren aan een aantrekkelijk centrum van het dorp Renkum.
4.1 Dorpsstraat Op basis van voorgenoemde constateringen en analyses is het noodzaak de detailhandel te concentreren in de Dorpsstraat. Daarmee wordt leegstand zoveel mogelijk tegengegaan en wordt het winkelen voor de consument gemakkelijker en aantrekkelijker gemaakt. Daarnaast zijn er additionele maatregelen nodig die van de Dorpsstraat een winkelstraat maken die aansprekend is voor zowel zittende als nieuw te vestigen ondernemers en voor het winkelend publiek (zie matrix en ideeënlijst). Concentratie van het winkelgebied in de Dorpsstraat betekent dat de winkelfunctie van het Europaplein geleidelijk komt te vervallen. Het beleid van de gemeente moet er op gericht zijn vestiging van detailhandel in de Dorpsstraat te concentreren in het kernwinkelgebied en te
23
stimuleren en elders geen nieuwe detailhandelsontwikkeling toe te staan. Daar waar in de dorpen Renkum en Heelsum buiten het kernwinkelgebied de Dorpsstraat winkels leeg komen te staan is het wenselijk om de bestemming te wijzigen. Indien dit actief opgepakt wordt kan dit mogelijk versnellend werken op het verplaatsen van winkels van buiten de Dorpsstraat naar de Dorpsstraat. Dit zelfde geldt voor de ambulante handel en de markt; verplaatsen naar de Dorpsstraat en geen nieuwe ontwikkelingen buiten dit gebied. De komst van discounters zal zorgen voor een duidelijke toename van de koopkrachtbinding. De Action heeft ondertussen zijn weg gevonden naar de voormalige Plus locatie. Vanuit de discounters wordt het centrum van Renkum als een kansrijke locatie gezien. Er is al diverse malen een poging ondernomen een locatie rond het centrum te verwerven. De Taskforce is van mening dat de vestigingslocatie direct moet aansluiten op of zich moet bevinden in de Dorpsstraat. Dit om de koopkrachtbinding te vergroten en het kernwinkelgebied te versterken. Met bovengenoemde maatregelen alleen kan de leegstand niet teniet gedaan worden. Om de leegstand terug te kunnen dringen zal de bestemming van de panden binnen het kernwinkelgebied verruimd moeten worden naar centrumdoeleinden. Daarbij moet het uitgangspunt zijn dat de binnen deze bestemming toegestane functies publiek trekken. Dit zal met name een positieve invloed hebben op de beleving en uitstraling van de Dorpsstraat en zo indirect ook op de aantrekkelijkheid van de Dorpsstraat voor ondernemers.
4.2 Europaplein Het Europaplein ondergaat door het clusteren van organisaties op het gebied van zorg, cultuur en maatschappelijke dienstverlening een duidelijke functiewijziging. Het plein kan ingevuld worden met bebouwing en groen mits ondersteunend aan betreffende functie. Denk hierbij aan bijvoorbeeld een ‘cultuurhuis’ met daarin maatschappelijk werk, zorgloket, kleinschalig theater, gezondheidscentrum met bijvoorbeeld Venster en LevenNu. Hiermee wordt aangesloten op de ruimtelijke visie die in 2011 door de raad is vastgesteld. Daarnaast kan door bebouwing van het Europaplein invulling worden gegeven aan het gemeentelijk beleid dat gericht is op het streven naar een evenwichtige bevolkingsopbouw en is het mogelijk om, in combinatie met de te ontwikkelen maatschappelijke en zorg functie, te bouwen voor de oudere huishoudens en daarmee ook te anticiperen op de verwachte vervangingsvraag voor deze groep.
24
Van de kant van de zorgaanbieders is er de wens om zich te concentreren en de krachten te bundelen. Deze vraag van de zorgaanbieders past helemaal bij de voorgestelde functie voor het Europaplein. Het Europaplein ligt dicht genoeg bij de Dorpsstraat om de leefbaarheid en vitaliteit van het centrum van Renkum te versterken. Het is echter wel wenselijk een passende verbinding te maken. In het advies van de Taskforce wordt het idee van een vrijwel geheel groen Europaplein losgelaten maar wordt het groen aangepast aan de nieuwe functie van het Europaplein. Dit betekent niet het volbouwen van het Europaplein. Voor de activiteiten die nu op het plein plaatsvinden betekent dit verplaatsing en het bedenken van creatieve en passende oplossingen die mogelijk ook kansen met zich meebrengen. De weekmarkt naar de Dorpsstraat, de kermis naar Heelsum. De Taskforce benadrukt nogmaals dat een uitbreiding van detailhandel niet toegestaan moet worden en dat met zachte hand gestuurd moet worden op het verplaatsen van de aanwezige detailhandel richting de Dorpsstraat.
4.3 Vlekken Ook kleinere gebieden in de directe omgeving kunnen een duidelijke rol spelen bij invulling van de vraag naar woningen voor zowel de oudere als de jongere doelgroepen. Denk hierbij aan de in hoofdstuk 2 genoemde vlekken. De aanwezigheid van verschillende van deze inbreidingsgebieden geeft ook de mogelijkheid om flexibel met het bouwen van woningen om te gaan.
4.4 Verkeer Bij een integrale visie hoort een integraal verkeersplan. Dit plan moet een positieve bijdrage leveren aan een aantrekkelijk centrum. Voor het goed functioneren van het dorpscentrum is adequate routing een noodzakelijke randvoorwaarde voor bereikbaarheid en veiligheid.
25
4.5 Samenwerking en voortgang Om de adviezen zoals opgenomen in deze toekomstvisie te concretiseren is het opstellen van een gebiedsvisie een gegeven. Daarnaast is het op korte termijn ondernemen van actie rondom de verbetering van de samenwerking tussen ondernemers, pandeigenaren en bewoners nodig om in ieder geval een verdere achteruitgang van het centrum te voorkomen. Voor wat betreft het opstellen van een gebiedsvisie is de gemeente leidend. Zij zal gezamenlijk met alle betrokken partijen moeten gaan werken aan een gebiedsvisie voor het centrum van Renkum. In deze gebiedsvisie zullen niet alleen de adviezen van de Taskforce meegenomen moeten worden maar zal ook de ideenlijst zoals toegevoegd aan deze toekomstvisie (bijlage 5) een uitwerking moeten krijgen.
Centrummanager Voor onder andere het verbeteren van de samenwerking zoals hierboven genoemd zal een centrummanager ingezet moeten worden. Gezien de huidige situatie binnen het centrum van Renkum is het de ondernemers, gemeente, pandeigenaren en bewoners niet gelukt om gezamenlijk het tij te keren. Met de inzet van een onafhankelijke centrummanager wordt onder andere een proces gefaciliteerd dat leidt tot netwerken tussen genoemde partijen die na een bepaalde termijn grotendeels op eigen kracht het centrum kunnen ‘dragen’ en weer een positieve impuls kunnen geven. Dat de inzet van een dergelijke manager kan leiden tot goede resultaten toont het project Winkelstraatmanagement in Arnhem voor de Steenstraat, Hommelstraat en Hommelseweg wel aan. Hier heeft de inzet van een winkelstraatmanager in twee jaar tijd onder andere geleid tot een duidelijke profilering en promotie van genoemde straten, een verhoging van de organisatiegraad van 0 tot 80 %, een vastgoedoverleg (tussen eigenaren, ondernemersvereniging en gemeente) en het verkrijgen van het keurmerk veilig ondernemen. Dit alles straalt duidelijk af op het gebied dat door bezoekers een stuk prettiger ervaren wordt, nieuwe ondernemers trekt en een duidelijke meerwaarde levert aan de stad Arnhem. De centrummanager moet dus fungeren als de spil tussen niet alleen ondernemers, pandeigenaren en gemeente maar ook tussen betrokken bewoners, instanties en andere belanghebbenden binnen het centrumgebied. Vanuit deze rol zal de centrummanager ook
26
zijn rol als sparing partner binnen het opstellen van de gebiedsvisie voor het Centrum kunnen vervullen. Door zijn kennis en netwerk kan hij een positieve bijdrage leveren aan het tot stand komen van genoemde visie.
Financiering Voor de benodige financiering voor het opstellen van de gebiedsvisie is gemeentelijk budget beschikbaar vanuit Programma 3 Ruimtelijke ontwikkeling. Voor de inzet van een centrummanager zal budget beschikbaar gesteld moeten worden. De centrummanager heeft diverse taken. Voor de taak gericht op het versterken van de kwaliteit van het winkelgebied, het verhogen van de organisatiegraad van ondernemers en het goed opzetten en organiseren van de collectiviteitsgedachte en krachtenbundeling, wordt gesteld dat ook de ondernemersvereniging en andere belanghebbenden zoals bijvoorbeeld pandeigenaren hieraan een bijdrage zouden dienen te leveren. Vanuit de Kamer van Koophandel kan gezocht worden naar mogelijkheden om de ondernemersvereniging hierin te ondersteunen. Daarnaast kan ook bij ander partijen (bijvoorbeeld provincie en stadsregio) gekeken worden of er mogelijkheden zijn voor het verkrijgen van een bijdrage/subsidie. Het totaal van de beschikbare middelen is mede bepalend voor het takenpakket dat aan de centrummanager toegekend wordt. De Taskforce adviseert om bij de formulering van de opdracht voor een aan te stellen centrummanager en de initiële begeleiding van de centrummanager bij de uitvoering van het plan van aanpak gebruik te maken van de kennis die de Taskforce heeft opgedaan.
4.6 Ideeën Tijdens de verschillende onderzoeken, enquêtes, analyses en bijeenkomsten zijn veel ideeën aangedragen. Sommige ideeën zijn direct uitvoerbaar, sommige zijn voor de lange termijn. Sommige getuigen van visie en sommige gaan over een zeer eenvoudige aanpassing. Ook over de kosten van deze ideeën valt van alles te zeggen. De Taskforce is van mening dat al deze ideeën, die in bijlage 5 worden vermeld, moeten passen in bovenstaande adviezen en op hun haalbaarheid beoordeeld moeten worden. Daarnaast heeft de Taskforce de kern van dit rapport schematisch weergegeven in een dynamisch uitvoeringsdocument ten behoeve van de verdere uitwerking van dit advies. Dit document is als bijlage bijgevoegd.
27
Bronnen & Bijlagen Bronnen 1, Informatie, Vrienden van het papiermuseum 2. Toekomstplan Molen de Hoop, drs. G.W. Metz, mei 2012 3. Resultaten enquête bezoekers Renkum Centrum, PvdA, april 2012 4. ‘Ons Europaplein’, wetenschapswinkel Wageningen UR, december 2010 5. Zorgrapport, DTZ, september 2012 6 ‘Winkelgebiedencheck gemeente Renkum’ , MKB REVA, november 2008 7. ‘Locatie Europaplein te Renkum’, MKB REVA, juli 2012 8. Verslag gesprek ‘ons Europaplein’, augustus 2012 9. Verslag gesprek ‘OV Rijnpromenade’, augustus 2012 10 ‘Bevolkingsprognose Gelderland 2012’, provincie Gelderland, april 2012 11. ‘Ruimtelijke structuurvisie’, Gemeente Renkum, oktober 2011 12. ‘Sociale structuurvisie’, Gemeente Renkum, oktober 2008 13. ‘Economische structuurvisie’, Gemeente Renkum, februari 2011 14. ‘Agenda voor de toekomst detailhandelsbeleid stadregio Arnhem-Nijmegen’, dtnp., KvK, HBD, maart 2012 15. ‘Analyse Winkelgebied Renkum Centrum’, HBD, augustus 2012
Bijlagen 1. Verslaglegging bijeenkomst Rijnkom 26 juni 2012 2. “Belevingsonderzoek winkelgebied Renkum”, JES Marketing Onderzoek BV, juni 2012 3. Enquête onder ondernemers, Taskforce, juni 2012 4. Dynamisch uitvoeringsdocument (matrix), Taskforce, september 2012 5. Ideeënlijst, Taskforce, september 2012
28
Bijlage 1 Verslaglegging bijeenkomst Rijnkom 26 juni 2012
29
Datum
Vergadering
26 juni 2012
Bijeenkomst Task force Renkum
Thema: activiteiten •
Papiermuseum voor Renkum – vormt belangrijk onderdeel geschiedenis Renkum en heeft naast waarde voor oude medewerkers zeker ook toeristische waarde. Stichting dit jaar opgericht, omvat ook papierfabriek Schut – bedrijfsplan aanwezig. Locatie op het oog – Van den Born (= bij het Europaplein), ligt nu alleen stil door (nog niet) meewerken gemeente en crisis (beneden museum/boven wonen)
•
Pontje naar Heteren (positief voor winkelbezoek en toerisme)
•
Maria van Renkum kerk = bedevaartskerk (mogelijk uitnutten tbv toerisme)
•
Oude activiteiten zoals de bijenmarkt weer in leven roepen. Laatste bijenmarkt was 10 jr. geleden. (er staat een bijenbeeld bij het Europaplein) en dit mogelijk ook aan onderwijs koppelen (MEC)
•
Ook een zaterdagmarkt instellen
•
Zomerfeest als nieuwe activiteit toevoegen op het dorpsplein. Daarbij goed kijken naar de doelgroep die je wil trekken /vermaken en daar dan ook de invulling van het feest op af stemmen
•
Koninginnedag (markt) ook in de Dorpsstraat
•
Gelderse week herinvoeren (laatste keer ca. 15 jaar geleden)
•
Renkum gebruikt haar oorlogsverleden niet (oa rol bij de landingen). De routes gelinkt aan herdenkingen lopen om Renkum heen, zorg dat deze door renkum lopen. Bekijken mogelijkheden via RBT KAN zoals de Liberationroute. Ook scholen betrekken voor bewustzijn. Mogelijk ook het verleden met tramroutes meenemen (Piet Burgesteijn weet daar meer van)
•
Beekdal beter benutten, uitzichtpunt met horeca creeeren en bezoekerscentrum
•
Kunstroute loopt goed en ook het uitbaten van Everwijnsgoed gaat steeds beter. Beide nog wel meer potentie dus kijken wat nog meer kan
•
Markt verplaatsen richting dorpsstraat, kan dus ook kerkstraat zijn.
•
Arrangementen samen gaat stellen (versterken toerisme, horeca, etc) dus bijvoorbeeld ook met o&o (Wageningse berg)
•
Combineren kunstmarkt en kunstroute
•
Winkeliers Europaplein naar de Dorpsstraat
•
Zondagactiviteiten openstelling winkels
•
Vrijdagavondmarkt met openstelling winkels
•
Fietsen door de Dorpsstraat toestaan maar dan wel zodanig dat dit geen onveilige situatie oplevert
•
Herstel van de oude Molen
•
Fietsroutes door Renkum laten lopen (dan wel ervoor zorgen dat deze”omweg” meer biedt dan een kopje koffie, dus een museum, een bedevaartsplek, iets met het oorlogsverleden, etc). Nu optie uitgewerkt voor het kruisen van de dorpsstraat.
•
Wandelroutes ook door Renkum leiden en nieuw routes creeren bijvoorbeeld naar de noordberg maar ook door het beekdal. Wandelroute over beekdal loopt nu naar Wageningen.
•
Bus niet over de Groenweg, maar door de Dorpsstraat.
•
Overal in het centrum WIFI dus niet alleen bij bakker Bart.
30
•
Dorpsplein een bloemenplein maken (een plek die mensen zich zullen herinneren) en dus een plek biedt voor bewoners en bezoekers.
•
Renkum oogt niet aantrekkelijk voor jonge gezinnen, europaplein benutten voor een leuke speelplaats zoals bijvoorbeeld het Talud in Oosterbeek (= beheerd door een stichting)
•
Europaplein plek waar jong en oud elkaar kunnen ontmoeten
•
Ouderenfitness / beweegtuin (ondersteund door Solides buurtcoaches en sponsoring door bedrijven). Zie voorbeelden op www.yalp.nl
•
Waterpartij/waterspeelplaats in het centrum (dit zonder verdrinkingsgevaar) dus met een klein laagje water (3 cm) (Kees van Dongen kan voorbeelden achterhalen).
•
Er mist een cultuurhuis, voorheen werd de bibliotheek nog wel eens gebruikt voor kleinere activiteiten zoals bijvoorbeeld een tentoonstelling van oude prentkaarten maar de huidige ruimte van de bibliotheek is daar te klein voor.
•
Bibliotheek moet behouden blijven en bij voorkeur ook bij het centrum
•
Geen 3B4 MFC, onlogisch om nog een soort van centrum te creeren terwijl de twee bestaande moeite hebben om in stand te blijven. Behoud cultuur en zorg en welzijn bij het centrum (Europaplein) zodat ook hier de gewenste kwaliteitsslag gemaakt kan worden.
•
Bij de avond voor de structuurvisie geconstateerd dat ouderen niets willen
•
Niets doen is geen optie
•
Meer activiteiten voor jongeren, beach volleybal was leuk georganiseerd door Renkum Springlevend, mogelijk meer met deze club oppakken
•
Organisatie nu vaak versnipperd, proberen meer te clusteren, beter afstemmen activiteiten/evenementen met ROEV en vooral ook de omvang/uitwerking goed inschatten (gebied niet te groot maken)
•
Verbeteren communicatie in- en extern, dus bijhouden agenda/activiteitenkalender bijvoorbeeld via de website van de ondernemersvereniging.
•
Renkumse bevolking introvert, hebben een schop onder de kont nodig om op gang te komen, laten zaken maar gewoon gebeuren. Dit geldt niet voor de import dus als deze betrokken kunnen worden dan zal er ook meer gebeuren.
Deelnemers aan deze tafel die hun naam- en contactgegevens hebben afgegeven mogen benaderd worden voor meer informatie of inzet bij organiseren activiteiten. Deze gegevens zijn niet vastgelegd in dit verslag maar wel bekend bij de gemeente.
Thema: Winkelen Assortiment: Het winkelaanbod kan verbreed worden met: schoenenspeciaalzaak, sportzaak, visboer, juwelier, reformwinkel, snuffelwinkeltjes, taart/cupcakespeciaalzaak, Action, outletwinkels etc. Er zijn ook kansen in de combinatie online- en offline winkels. Ruimtelijke inrichting: -
Er gaan stemmen op om de detailhandel van het Europaplein op den duur te verplaatsen naar de winkelstraat. Dit wordt positief bekrachtigd. Europaplein zou dan woonlocatie kunnen zijn. Eerder onderzoek heeft aangetoond dat het plein niet volgebouwd moet worden.
31
-
Streven naar meer eenheid en betere aankleding van de straat. Op zich geeft waren in bakken buitenkant van de winkels wel een gezellige uitstraling, ook meer groen/ bloemen zijn welkom, wellicht ook voorzieningen (zoals bankjes en waterpunten) die aansluiten bij het publiek.
-
De weekmarkt zou kunnen verplaatsen naar de dorpsstraat. Dat geeft meer beweging en gezelligheid.
Veiligheid en verkeer: -
Aanwezigen pleiten voor het toestaan van fietsverkeer in de dorpsstraat om meer klandizie plus meer reuring te creëren.
-
Het laden- en lossen moet buiten de winkeltijden. Nu veel overlast door continue bevoorrading van winkels: ongezellig steeds van die koeriersdiensten voor de deur.
-
Meer toezicht op veilig gebruik van de openbare ruimtes: fietsers duiken nu onder de luifels door met hoge snelheden, moeders en kinderen worden van de voet gereden. Kan er meer handhaving van de regels worden toegepast?
-
Parkeren lijkt vooralsnog voldoende te zijn, maar blijft dit zo met meer winkelend publiek? Ook het parkeren van Delink zou wel in de gaten gehouden moeten worden.
-
Mijden van parkeergedrag winkelpersoneel op de plekken die vrij zouden moeten zijn voor het publiek. Winkelpersoneel iets verder van de dorpsstraat laten parkeren.
-
Eén aanwezige pleitte voor verleggen van de busverbinding door de Europalaan.
Karakteristiek Winkelen in Renkum: Het is nu niet gezellig winkelen in Renkum. Bezoekers komen om te halen wat ze nodig hebben. Renkum zou zich moeten onderscheiden door kwaliteit en service, hoge klantvriendelijkheid en vakkundig personeel. Minder kans van slagen hebben concepten zoals ‘het nieuwe winkelen’ en ‘goedkoopste straat van NL’. Daar zijn ondernemers nog niet allemaal in toegerust. Dr zouden wel mogelijkheden liggen in het collectief trainen van personeelsleden als het nieuwe centrum van Renkum geïntroduceerd wordt. Ondernemers moeten zelf ook aan de slag. Leegstand: groot opstakel op dit moment in het oplossen van de leegstand is de huurprijzen per m2. Verhuurders en makelaars worden hierin wel flexibeler, maar er is simpelweg geen vraag naar aanbod. Mogelijk kan de gemeente dit aanmoedigen (niet financieel maar in support).
Thema: Wonen 3 leden van de delegatie Europaplein zijn aanwezig aan tafel. Zij hebben een plan met bewoners opgesteld. In dit plan is aangegeven dat het plein op dit moment niet aantrekkelijk is. De plein functie moet wel behouden blijven. -
Het plein is slecht verbonden met het centrum;
-
De Doprstraat moet open gemaakt worden en met het plein verbonden;
-
Het plein moet een blikvanger worden
-
Verbinden met de Beyerstraat – marktactiviteiten – wandellaan richting Dorpsstraat.
-
Veel leegstand is een economisch niet oplosbaar probleem – investeringen?
Het flatgebouw bij het plein boven de winkels is erg lelijk maar wel de enige echte woning mogelijkheid voor starters -
Wellicht niet weghalen maar opknappen – vereniging van eigenaren heeft geen geld hiervoor.
-
Men investeert niet aangeien het doorstroom woningen zijn.
32
-
Flat tegen de vlakte is de beste optie maar niet haalbaar.
-
Geen leegstand in de flat dus duidelijk behoefte aan dit soort woningen.
Probleem in Renkum is te weinig koopkracht en te weinig winkelaanbod. -
Hoger aantal inwoners in Renkum is gewenst – woningbouw op terrein van Parenco zorgt ervoor dat het centrum ook echt centraal zou liggen.
-
Misschien teveel winkels op dit moment – minder winkels maar dan kleinschaliger en een betere kwaliteit.
-
Internet zorgt voor een ander soort winkelgedrag – maar internet kan ook niet zonder winkels.
-
Rondom de AH moet woningbouw komen, hiermee een knip in het centrum aanbrengen en deze verkleinen – afbreken en nieuwbouw kan nooit in de goedkope sector.
Het is nu een kwestie van de jaren overbruggen en voorlopig niets doen. Mensen willen nu geen geld uitgeven. Is het goed wonen in Renkum? – Ja! -
Meer nieuwbouwprojecten! Die maken doorstroom mogelijk in andere sectoren.
-
Te weinig sociale huurwoningen in Renkum – starters hebben hier geen mogelijkheden.
Het Europaplein… -
Woningbouw op het plein – bevolking is daarop tegen.
-
Museum Veluwezoom op het plein met het papiermuseum in de buurt – dit combineren met terrasjes zorgt voor een hele aantrekkelijke omgeving.
-
Het plein heeft geen verblijfsfunctie – die moet er komen
-
Het water is weg in het centrum – waarom? – het mooie gevoel dat je kreeg als je daar rondliep is daardoor verdwenen.
-
Zorgvoorzieningen bij het plein en niet verplaatsen naar 3B4!!!! Dat is geen centrum!
Bezuinigen op het groen in Renkum is een heel slecht idee! Dit zorgt voor een verloederde uitstraling van de omgeving en maakt het minder aantrekkelijk om er te wonen. Toch is dit de mooiste gemeente van Nederland om in te wonen. De mensen die er wonen gaan ook niet weg. -
Teveel ouderen in Renkum – die consumeren niet meer – fietsen ook niet meer.
-
Voor jongere mensen is wonen in Renkum onbetaalbaar
-
De krimp zoveel mogelijk tegen gaan – de ouderen sterven af en er komt niets bij!
-
Bij nieuwbouw in Renkum de nadruk leggen op de starters – starters zoveel mogelijk stimuleren om in Renkum te komen wonen.
-
Meer woningbouwprojecten stimuleren zodat het inwoneraantal groeit.
-
Europaplein flats onteigenen, slopen en nieuwbouw terug.
Wonen en winkelen combineren rondom het Europaplein. Het plein zo groot laten als het is en een verbinding maken met het winkelgebied. Dit kan door eenheid aan te brengen in het straatbeeld. Andere mogelijkheid is de winkelfuncties rondom het plein opheffen en de nadruk leggen op wonen en sociale functies.
33
De Renkummer? Is deze anders dan de rest van Nederland? 26,8% leegstand in winkels vergeleken met een gemiddelde 9% in Nederland… -
Dagelijkse behoefte wordt voorzien door de supermarkt, de rest zou ergens anders vandaan gehaald kunnen worden.
-
Bepaalde boodschappen in Wageningen, dan ook de rest daar halen omdat je er toch al bent.
Hoe krijg je jonge mensen in Renkum? -
Basisbehoeften van jongeren niet helemaal duidelijk, werk, inkomen en wonen.
-
Woningen geschikt voor alleenstaanden bouwen.
34
Bijlage 2 ‘Belevingsonderzoek winkelgebied Renkum’, JES Marketing Onderzoek BV, juni 2012
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
Bijlage 3 Enquête onder ondernemers, Taskforce, juni 2012
52
Resultaten ‘Ondernemersenquête Taskforce Renkum’ Vraag 1 Bent u eigenaar van het pand? (n=71)
Absoluut
Relatief (%)
Ja, eigenaar
7
10%
Ja, eigenaar ondernemer
15
21%
Nee
49
69%
Totaal
71
100%
Vraag 2 Wat is uw positie in het bedrijf? (n=69)
Absoluut
Relatief (%)
Zelfstandig ondernemer
52
75%
Bedrijfsleider van een filiaal
14
20%
Bedrijfsleider van de enige vestiging
0
0%
Anders
3
4%
Totaal
69
100%
Vraag 3 Hoeveel personen zijn er werkzaam bij uw onderneming in Renkum (incl. uzelf)? (n=70)
Absoluut
Relatief (%)
1
9
13%
2 t/m 4
35
50%
5 t/m 9
16
23%
10 t/m 19
6
9%
20 t/m 49
3
4%
Meer dan 50
1
1%
Totaal
70
100%
Vraag 4 In welk deel van Renkum is uw bedrijf gevestigd? (n=70)
Absoluut
Relatief (%)
Aan de Dorpsstraat
53
76%
Aan het Europaplein
10
14%
Tussen de Dorpsstraat en het Europaplein
5
7%
Anders (Utrechtseweg)
2
3%
Totaal
70
100%
Vraag 5 In welke branche is uw bedrijf actief? (n=72)
Absoluut
Relatief (%)
Supermarkten
2
3%
Winkels in voedingsmiddelen (overig)
9
13%
Winkels in overige artikelen
33
46%
Horeca
8
11%
Zakelijke dienstverlening (bv accountant)
2
3%
Persoonlijke dienstverlening (bv kapsalon)
9
13%
53
Anders
9
13%
Totaal
72
100%
Vraag 6 bent u lid van de ondernemersvereniging? (n=68)
Absoluut
Relatief (%)
Ja
24
35%
Nee
44
65%
Totaal
68
100%
Vraag 7 In welke fase bevindt u zich als ondernemer? (n=64)
Absoluut
Relatief
Ik nader de pensioengerechtigde leeftijd
5
8%
Ik ben voornemens op korte termijn (binnen 5 jaar) te stoppen
11
17%
N.v.t.
48
75%
Totaal
64
100%
Vraag 8 Indien u de pensioengerechtigde leeftijd nadert of van plan bent om te stoppen, wat gebeurt er dan met het bedrijf als u stopt? (n=62)
Absoluut
Relatief (%)
Het bedrijf wordt overgenomen (er is een opvolger)
6
10%
Het bedrijf wordt verkocht
5
8%
Het bedrijf wordt beeindigd
1
2%
Weet niet
13
21%
N.v.t.
37
60%
Totaal
62
100%
54
Vraag 9 Komen uw klanten maandag tot en met donderdag overwegend (n=33)
Absoluut
Relatief (%)
Voor hun plezier winkelen 0% t/m 25%
8
12%
26% t/m 50%
15
23%
51% t/m 75%
1
2%
76 t/m 100%
8
12%
0% t/m 25%
2
3%
26% t/m 50%
10
15%
51% t/m 75%
7
11%
76 t/m 100%
15
23%
Totaal
66
100%
Boodschappen doen
Vraag 10 Komen uw klanten vrijdag en in het weekend overwegend (n=35)
Absoluut
Relatief (%)
Voor hun plezier winkelen 0% t/m 25%
6
9%
26% t/m 50%
15
23%
51% t/m 75%
4
6%
76 t/m 100%
9
14%
0% t/m 25%
3
5%
26% t/m 50%
9
14%
51% t/m 75%
8
12%
76 t/m 100%
12
18%
Totaal
66
100%
Boodschappen doen
Renkum
Heelsum Doorwerth Heteren Bennekom Anders
Vraag 11 Waar komen uw klanten vandaan en geef een percentage aan (meerdere antwoorden mogelijk) (n=61) 0 - 25% 25 - 50 % 50 - 75 % 75 - 100 % Abs. % Abs. % Abs. % Abs. % 13 22% 21 36% 19 33% 5 9% 0 - 5% 6 - 10% 11 - 15% >15% Abs. % Abs. % Abs. % Abs. % 6 11% 5 9% 5 9% 41 72% 11 23% 20 43% 4 9% 13 28% 23 58% 13 33% 2 5% 2 5% 23 77% 5 17% 1 3% 1 3% 8 20% 7 18% 3 8% 22 55%
Totaal Abs. % 58 100% Abs. 57 47 40 30 40
% 100% 100% 100% 100% 100%
55
Renkum
Heelsum Doorwerth Heteren Bennekom Anders
Vraag 12 Waar komen uw klanten vandaan tijdens speciale gelegenheden een geef een precentage aan (meerdere antwoorden mogelijk) (n=40) 0 - 25% 25 - 50 % 50 - 75 % 75 - 100 % Abs. % Abs. % Abs. % Abs. % 7 20% 14 40% 13 37% 1 3% 0 - 5% 6 - 10% 11 - 15% >15% Abs. % Abs. % Abs. % Abs. % 2 6% 4 12% 3 9% 25 74% 7 24% 9 31% 4 14% 9 31% 12 46% 11 42% 1 4% 2 8% 11 55% 8 40% 0 0% 1 5% 4 16% 7 28% 0 0% 14 56%
Vraag 13 Waarom komt de klant naar het centrum van Renkum? (n=60)
Absoluut
Totaal Abs. % 35 100% Abs. 34 29 26 20 25
Relatief (%)
Boodschappen doen
33
55%
Dichtbij, gezelligheid (dorpskarakter), gratis parkeren
12
20%
Speciaalzaken
8
13%
Compleet aanbod
3
5%
Anders
4
7%
Totaal
60
100%
Vraag 14 Welke unieke kwaliteiten heeft het centrum van Renkum? (n=53)
Absoluut
Relatief (%)
Gratis parkeren/goede bereikbaarheid
13
24%
Compleet aanbod
13
24%
Geen unieke kwaliteiten
11
20%
Gezelligheid (dorpskarakter)
6
11%
Kwaliteit ondernemerschap (service/advies)
4
7%
Anders
7
13%
Totaal
54
100%
Vraag 15 Welke winkels of voorzieningen mist u in het centrum van Renkum? (n=59) Viszaak Juwelier Schoenenwinkel Sportwinkel Kledingwinkel voor jongeren Action Kleding (dames of heren) (Eet)cafe's Speelgoedwinkel Aldi/lidl/goedkope supermarkt
% 100% 100% 100% 100% 100%
20 17 12 10 9 8 8 6 6 5
56
Bank (pinautomaat) (Luxe) Banketbakker Fotograaf
5 4 3
Tweemaal genoemd: Telefoonwinkel, gezellige terrasjes, Xenos, H&M, cadeauwinkel, meer speciaalzaken in het algemeen, Hema, hobbywinkel. Eenmaal genoemd: Stoffen- en fourniturenzaak, breiwinkel, lingeriezaak, parfumerie, delicatessenzaak, schoonheidsspecialist/nagelstudio, groenteboer, woonaccessoires, Halfords, Vleeswarenwinkel, wekelijkse markt, bloemenzaak, tassen/kofferwinkel, boekhandel, Spectra, huishoudelijke artikelen, cd/dvd, life style winkel, kunstwinkel, lampenzaak. Anders Zolang de leegstaande panden maar gevuld worden, winkels niet genoeg kan de verwachtingen van de consumenten niet aan, gewoon meerdere winkels maar de huurprijs is te hoog, gezelligheid, niets.
Vraag 16 Welke winkels of voorzieningen mist uw klant in het centrum van Renkum? (n=52) Viszaak Juwelier Sportwinkel Action Schoenenwinkel Kleding (dames of heren) Aldi/lidl/goedkope supermarkt Kledingwinkel voor jongeren (Eet)cafe's Speelgoedwinkel Bank (pinautomaat) (Luxe) Banketbakker Schoonheidssalon Cadeauwinkel
17 12 12 10 7 5 5 4 4 4 4 3 3 3
Tweemaal genoemd: Stoffenzaak, telefoonwinkel, H&M, Xenos, Halfords, Hema, groenteman, fotograaf. Eenmaal genoemd: Traiteur, Vero Moda, Ici Paris, Bart Smit, Shoeby, Centro, terrasjes, woonaccessoires, vleeswarenwinkel, wekelijkse markt, bloemenzaak, tassen/kofferwinkel, toiletten, Wibra, boekhandel, hobbywinkel, cd/dvd. Anders Meer parkeergelegenheid, duidelijke aanrijroute, geen idee. Vraag 17 Wat mist u verder nog in het centrum van Renkum? (n=41)
Absoluut
Relatief (%)
Meer winkels/voorzieningen
13
34%
Gezelligheid/sfeer
11
29%
Saamhorigheid
5
13%
Goede publieke voorzieningen
5
13%
57
Gezamenlijke activiteiten
4
11%
Totaal
38
100%
Vraag 18 Wat mist uw klant verder nog in het centrum van Renkum? (n=34)
Absoluut
Relatief (%)
Meer winkels/voorzieningen
13
37%
Gezelligheid/sfeer
9
26%
Saamhorigheid
1
3%
Goede publieke voorzieningen
4
11%
Gezamenlijke activiteiten
4
11%
Niets
2
6%
Geen idee
2
6%
Totaal
35
100%
Vraag 19 Wat kan er beter in Renkum? (n=55)
Absoluut
Relatief (%)
Saamhorigheid
11
14%
Meer winkels/voorzieningen
10
13%
(meer) Gezamenlijke activiteiten
9
12%
Toezicht/veiligheid
9
12%
Minder leegstand
9
12%
Goede publieke voorzieningen
8
10%
Centralisering winkels
6
8%
Anders
5
6%
Beeldkwaliteit panden/straten
5
6%
Gezelligheid/sfeer
3
4%
Meer jonge ondernemers
2
3%
Totaal
77
100%
Vraag 20 Hoe ziet u Renkum over 5 jaar? (n=52)
Absoluut
Relatief (%)
Verslechterd (toename leegstand)
23
48%
Verbeterd
14
29%
Weinig verandering
8
17%
Anders
3
6%
Totaal
48
100%
Vraag 21 Waarom is er volgens u veel leegstand in het centrum van Renkum? (n=62) Hoge huurprijzen
Absoluut 37
Relatief (%) 36%
58
Onaantrekkelijk centrum
23
22%
Economische recessie
19
18%
Te weinig klanten
9
9%
Veel concurrentie omliggende plaatsen, gemeenten
6
6%
Geen opvolging
4
4%
Internetverkoop
2
2%
Anders
3
3%
Totaal
103
100%
Vraag 13 Waarom komt de klant naar het centrum van Renkum? Geen antwoord: 10 Omdat zij daar haar boodschappen doen. Men komt ook wel speciaal naar de wereldwinkel voor oa cadeaus het is in de buurt (gemaktzucht gezelligheid Meest gerichte aankomen, niet om te shoppen Om boodschappen te doen Voornamelijk voor de dagelikse boodschappen bij A&H, Kruidvat, Etos Voor de dagelijkse boodschap en om te snuffelen in de winkels Dichtbij en makkelijk (gratis) parkeren Om boodschappen te doen, niet om te winkelen Voor een intake gesprek + informatie inwinnen Om boodschappen te doen Persoonlijke bediening en advies, dorpskarakter, eenmanszaken! Vrij parkeren, activiteiten Om gericht naar een speciale winkel te komen voor dagelijkse boodschappen Alleen directe levensbehoefte Om boodschappen te doen Voor een brede aanbod winkeliers, makkelijk en gratis parkeren Boodschappen doen, impuls aankoop? Doelgericht kopen, parkeren, kleinschalig, goede ondernemers en winkels Omdat de klant iets nodig heeft of om de tijd de doden Dagelijkse- en weekend-boodschappen Voor de dagelijkse boodschappen Voor onze zaak, Hema, Kruidvat en A&H Om dingen te doen wat ze nodig vinden Gevarieerd winkelaanbod en parkeerplaatsen Om boodschappen te doen en voor het winkelaanbod Winkelen Onderscheidende producten, goed klantcontact, goede sfeer in onze winkel Boodschappen Boodschappen Gratis parkeren, groot winkelbestand tegenover Heteren/Betuwe Vrij parkeren, specilistische zaken (als wij), gemoedelijke sfeer Boodschappen Makkelijk boodschappen doen, doelgericht Om de kleine boodschappen te doen Voor apotheek bezoek in mijn geval Bij ons om het assortiment Boodschappen Om boodschappen te doen, voor ons komen de mensen voor therapie en aansluitend doen ze
59
boodschappen A92 Dagelijkse boodschappen/sociale aspect Speciaal zaken Promenade Gericht boodschappen, aankopen doen. Om mreendeel doelgericht inkopen te doen. Boodschappen doen. Om te voorzien in zijn basisvoorzieningen. Om te winkelen en boodschappen te doen. Boodschappen Regiofunctie, eenvoudig te vinden, parkeren. Kleinschalidhgie,d service ondernemers, parkeren gratis, voetgangersgebied. Dagelijkse boodschappen, schoenen, kapper. Omdat ze hier goed en vriendelijk geholpen worden en wij nemen de tijd voor de klant. Autovrij centrum, gratis parkeren, vertrouwde winkels die er al lang zitten, dorpse gezelligheid. Boodschappen doen, gezellig kopje koffie met groep. Vers brood halen. Wij bezoeken relaties veel. Eisen lokatie en soms op kantoor. Waarschijnlijk alleen voor boodschappen en een enkel voor sociale contacten. compact centrum. Gratis parkeren en een paar speciaalzaken. Voor ons speciaal en persoonlijk advies. Boodschappen. Aleen boodschappen doen.
Vraag 14 Welke unieke kwaliteiten heeft het centrum van Renkum? Geen antwoord: 10 Leuk pleintje maar echt uniek? Er zijn niet echt hele bijzonder unieke zaken. Renkum ken relatief veel zelfstandige ondernemers die kwaliteit en goed advies hoog in het vaandel hebben staan. Dit alles ook nog voor een alleszins redelijke prijs. Geen, mist uitstraling voor plezier winkelen Geen Veel parkeergelegenheid, leuke winkelstraat (Dorpssptraat) met een gezellig pleintje met terras Dichtbij en makkelijk (gratis) parkeren Geen Geen idee vrij parkeren, gezellig plein, gezellig dorp! de meest noodzakelijke winkels bij elkaar Op dit moment geen Parkeren is gratis, mooi Grandcafé (ha ha) gezellig pleintje wellicht nog te vestigen papiermuseum Aantal leuke winkels / uniek turkse groenteman De kwaliteit van de ondernemers Geen Het ligt tussen Wageningen en Oosterbeek Bereikbaarheid, parkeervoorziening, landelijke spullen in combinatie met lokaal ondernemerschap Niets Heeft alles wat het nodig heeft Redelijk goed bereikbaar centrum/winkels met auto, gratis parkeren Gratis parkeren, ruim winkel aanbod voor zo'n klein inwoner aantal Geen voldoende parkeergelegenheid/gratis, goed onderhouden Gratis parkeren, aanwezigheid bibliotheek men kan er alles kopen, gratis parkeren een in potentie gezellig actief plein, gratis parkeren vrij parkeren
60
vrij parkeren ?? Ons kent ons teveel leegstand, teveel rommel, alles in 1 straat, goed parkeren Dorps karakter persoonlijke aandacht Winkelaanbod is divers Mooi dorpsplein waar te weinig gebruik van wordt gemaakt. Overzichtelijk Ontbetaald (vrij) parkeren. Verkeersvrije dorpsstraat. Gratis parkeren/goed bereikbaar. Winkels overzichtelijk en dicht bij elkaar. Ruim centrum, gratis parkeren en voldoende parkeerplaatsen. Leuk plein in een centrum, goede nieuwe horeca in postkantoor, mooi nieuwe zaak van Plus supermarkt, goede modezaken, zowel heren als dames, uitgebreid assortiment Hema, Zeeman, Scapina, AH, Blokker, etc. Leegstand. Overzicht, parkeergelegenheid, service, dorps. Dat de eigenaren van honden deze daar laten … Dat voetgangers door bromfietsers omver worden gereden. Diverse winkels in 1 centrum. Autovrij centrum, gratis parkeren, vertrouwde winkels die er al lang zitten, dorpse gezelligheid. Sfeer, gezelligheid, klantvriendelijk, fietsknooppunten. Een leuk dorpsplein. Ze hadden het winkelcentrum moeten centraliseren. Lange winkelstraat. compact centrum. Gratis parkeren en een paar speciaalzaken. Rondom goed bereikbaar. Ik denk toch wel diversiteit in winkels. Viswinkel pré.
Vraag 15 Welke winkels of voorzieningen mist u in het centrum van Renkum? Geen antwoord: 10 Stoffen en fournituren zaak, breiwinkel met ecologische garens, juwelier bank! Er is alleen nog ING juwelier, speelgoedwinkel, lingeriezaak (betaalbare) juwelier, jonge kleding (bijv. Shoeby), Sport, Bank, Visspeciaalzaak, Telefoonwinkel Meer winkels voor de jongeren bijv. kledingwinkels Kledingwinkel voor jongeren (vero moda, only) Action Gezellige terrasjes en meer eetcafé's Parfumerie, (goede) kledingzaak voor jongeren, schoenwinkel, sportwinkel, goede delicatessenzaak, Xenos, H&M, speelgoedwinkel Zolang de leegstaande panden maar gevuld worden Luxe banketbakker, Schoenenzaak middensigment modern, viswinkel, Action in pand plus schoonheidsspecialiste/nagelstudio Sportzaak, Viszaak Juwelier, Visboer Vis, Kleding voor de man van nu, Dameskleding, Schoenen/low budget,Eetcafé,Prijsvechter,Kadowinkel, Woonaccessoires Viszaak Goedkopere supermarkt, juwelier, Action, Halfords, Speelgoedwinkel Aldi/Lidl, café/bar, Hema, Verse vleeswaren, Kinderschoenen, Visboer, Action, Wekelijkse markt Sfeerwinkels/kado winkel, Viszaak, Juwelier, Bloemenzaak, Tassen/kofferwinkel, Verse bakker, Schoenenwinkel, Sportwinkel Fotozaak, Telefoonwinkel, Viswinkel Plein (horeca), Compact De gezelligheid in het dorp om te shoppen Gewoon meerdere winkels, maar huurprijs is te hoog Leuke kledingwinkels Bank, Viszaak, juwelier
61
ik mis persoonlijk niets, wat ik nodig heb kan ik halen Winkels niet genoeg, kan de verwachtingen van consumenten niet aan Viswinkel, Sportzaak Goede boekhandel, winkel met schilders/teken/knutselmaterialen, Sportwinkel Viswinkel, Pinautomaat Meer terras op het plein, Fietsroute door Dorpsstraat ik niets Luxe viswinkel Grote Hema, Action, Juwelier, wat minder dure winkels, Bruin café Viswinkel, bakker met gebak, Goedkope supermarkt Bank, Meer kledingzaken, Meer Horeca Kleding (jong), schoenen, juwelier Ik mis niks, misschien een action en een leuke speelgoedwinkel/hobbywinkel Sportzaak, viswinkel Moderne kledingzaak, horeca Juwelier, schoenenwinkel (middenklas), kledingwinkels merken jongelui Schoenen, sportzaak, spectra, juwelier Gezellige shop winkels. Action, Xenos, H&M, e.d. Schoenenzaak in de middenklasse. De speciaalzaken. Action, Liddle of Aldi Speelgoed, CD, DVD Aldi, Liddle Kunst, etc. Schoenen, juwelier Leuke kledingwinkel, juwelier, viswinkel Herenkledingzaak voor jongens/mannen van 15 to 50 jaar. Hippe, betaalbare schoenenzaak/ kledingzaak voor jonge vrouwen. Juwelier, life-style winkel. Meer aparte eenmanszaakjes, die mensen trekken i.p.v. al die grote ketens. Viswinkel, sportzaak, juwelier. Trekkers in hetgoedkope segment. Afsluiting gemotoriseerd verkeer. Sportwinkel, juwelier, kleding/schoenenzaak voor jongeren. Sportwinkel, viswinkel, groenteboer. Luxe herenmode, banketbakker, fotograaf, juwelier. Visspeciaalzaak. Juwelier, sportzaak, schoenenzaak, huishoudelijke artikelen, etc. Viswinkel, leuke kinderkledingwinkel. Lampenzaak, fotograaf.
Vraag 16 Welke winkels of voorzieningen mist uw klant in het centrumvan Renkum? Geen antwoord: 10 juwelier, stoffenzaak bank, behalve ING is er geen enkele bank meer de schoonheidssalon van DA :-) Juwelier, jonge kleding (bijv. Shoeby), Sport, Bank, Visspeciaalzaak, Telefoonwinkel, beautysalon, Traiteur, Kledingshop Visboer, winkel, juwelier Leuke hippe kleding Vero Moda, Ici Paris, Action, Shoeby, Centro, Bart Smit Gezellige terrasjes en meer eetcafé's Action, H&M, Xenos, speelgoedwinkel, telefoonwinkel Luxe banketbakker, Schoenenzaak middensigment modern, viswinkel, Action in pand plus schoonheidsspecialiste/nagelstudio Juwelier, Visboer Vis, Kleding voor de man van nu, Dameskleding, Schoenen/low budget, Eetcafé, Prijsvechter, Kadowinkel, Woonaccessoires Viszaak Goedkopere supermarkt, juwelier, Action, Halfords, Speelgoedwinkel
62
Aldi/Lidl, café/bar, Hema, Verse vleeswaren, Kinderschoenen, Visboer, Action, Wekelijkse markt Sfeerwinkels/kado winkel, Viszaak, Juwelier, Bloemenzaak, Tassen/kofferwinkel, Verse bakker, Schoenenwinkel, Sportwinkel Toiletten, Aldi/Lidl, Banken Plein (horeca), Compact De gezelligheid in het dorp om te shoppen Gewoon meerdere winkels, maar huurprijs is te hoog Gezelligheid Goedkope supermarkt (Aldi/Lidl) Action achtige winkels Vraag het aan hen zou ik zeggen Wibra en sportwinkels Viswinkel, Sportzaak Goede boekhandel, winkel met schilders/teken/knutselmaterialen, Sportwinkel Viswinkel, Pinautomaat, Duidelijke aanrijroute voor leveranciers Mee vrije parkeergelegenheid Viswinkel, sportzaak Grote Hema, Action, Juwelier, wat minder dure winkels, Bruin café geen idee Geen idee, Vishandel? Spoortzaak, viswinkel Action Juwelier, schoenenwinkel (betaalbaar), kledingwinkels jongelui Stoffen fourniturezaak, cadeaushop, schoenenwinkel, sportzaak, viswinkel, groenteman Gezellige shop winkels. Action, Xenos, H&M, ed. Onbekend. Action, Liddle en Aldi Speelgoed, CD, DVD Aldi, Liddle, kledingzaak met merkkleding jeugd. Mode, schoenen Geen klachten wat dat betreft. Juwelier Viswinkel, sportwinkel. Viswinkel, sportzaak, juwelier. Trekkers in hetgoedkope segment. Afsluiting gemotoriseerd verkeer. Geen. Sportwinkel, viswinkel, groenteboer. Luxe herenmode, banketbakker, fotograaf, juwelier. Juwelier, sportzaak, speelgoedwinkel. lampenzaak, fotograaf.
Vraag 17 Wat mist u verder nog in het centrum van Renkum? Geen antwoord: 10 hondenpoepzakjes, budgetkleding, schone straat Visboer, winkel, juwelier Gezelligheid Meer controle van de veiligheid op straat Wat gezelligere aankleding (bloembakken e.d.) geen duidelijke sfeer aanwezig in het bijzonder tijdens koopavond Bank Ondernemersdrift en saamhorigheid Een trendy kledingwinkel of schoenenzaak voor jongeren van 16 tot 30 jaar traffic, mensen, doorloop, bankjes, groen, mooie entourage oostzijde, visie i.s.m. de gemeente! Terrasjes, levendigheid en gezelligheid en klantentrekkers Volle panden Aldi of Lidl parkeergelegenheid Nee
63
Gezellig dorps cafeetje ( ik vind dat gezellig) kroegen die langer open mogen zijn Gezellige drukte Culturele activiteiten Goede bewegwijzering naar de winkels Gezelligheid, toeristen sfeer Gezelligheid, levendigheid Sfeer en gezelligheid Agemeen onderhoud door gemeente Activiteit bij water/strandje. Jonge mensen. Goede communicatie en samewnerking odnernemers Goede bakker en viszaak in het ogere segment. Sfeer. Action, Liddle of Aldi Merkkledingzaak jeugd, Open 32 Toezicht, saamhorigheid. Dat er meer georganiseerd wordt om klanten te binden, trekken. Gezelligere terrassen, die "s avonds en in het weekend open zijn. Meer levendigheid op dorp, horecaplein. Markt op plein brengt misschien meer gezelligheid. Bijv. Vietnamees loempia stalletje op zaterdag. Groen, markt op plein, centralisering winkelgebied. Centralisering winkels op dorpsplein. Steeds meer leegstand. Sfeer. Leuke week, zoals vroeger "Gelderse Week". Activiteiten op plein. Eenheid. Winkelende consumenten.
Vraag 18 Wat mist uw klant verder nog in het centrum van Renkum? Geen antwoord: 10 deelname aan winkeliersvereniging: met meer betalende leden meer mogelijk. Ondernemers die geen lid zijn profiteren wel mee van bij voorbeeld feestverlichting en georganiseerde acties. Sfeer Sfeervol dorpsstraat Gezelligheid Bank Vis, Kleding voor de man van nu, Dameskleding, Schoenen/low budget, Eetcafé, Prijsvechter, Kadowinkel, Woonaccessoires winkelen is een belang. Dat is wat de klant in Renkum niet kan vinden traffic, mensen, doorloop, bankjes, groen, entourage oostzijde, visie i.s.m. gemeente! Goedkope supermarkt Terrasjes, levendigheid en gezelligheid en klantentrekkers Action, Wibra Niks Ze vergelijken Renkum met "de stad", dat kun je niet vergelijken met een dorp van 12.000 inwoners meer leuke dingen voor kinderen Gezellige drukte Bushalte in de buurt van het centrum, nu Groeneweg, in busroute via Utrechtseweg - Europaplein Volle winkels ipv lege winkels Gezelligheid geen idee geen idee Algemeen onderhoud door gemeente Gezelligheid, levendigheid De gezelligheid om te winkelen. Hoor vaak hoe triest de aanblik is in het dorp. (Lege panden.)
64
Viszaak. Action, Liddle of Aldi Merkkledingzaak, visboek (alleen op markt) Geen klachten voor zover mij bekend. Braderieën. Het ouderwetse Renkum bomvol. Oplaatpunt electrische fiets. Geen. Meer sctiviteiten, grotere markt op dinsdag, winkels zelfde openingstijden. Aanzicht panden, niet alleen leegstaande. lampenzaak, fotograaf.
Vraag 19 Wat kan er beter in Renkum? Geen antwoord: 10 Toezicht!! Er wordt veel gefiets in de Dorsstraat = voetgangersgebied = winkelstraat deelname aan winkeliersvereniging: met meer betalende leden meer mogelijk. Ondernemers die geen lid zijn profiteren wel mee van bij voorbeeld feestverlichting en georganiseerde acties. Modern straatbeeld Dit omvat veel, maar o.a. onderhoud van straat en panden. Ook uiterlijk winkels kan veel beter. Eenheid Het Biebplein Schoon dorp Dorpsstraat vrij van fietsers en bromfietsen Meer winkels Minder leegstand winkels Activiteiten - gezelligheid Wellicht overkapping (gedeeltelijk) daar indien regen geen mens op straat is Tracht meer starters binnen te halen om ervoor te zorgen dat de vergrijzing geen overhand krijgt Zorgen dat de leegstaande panden volkomen en dat het er weer aantrekkelijk uit komt te zien. Het is nu erg rommelig Meer inbreng jonge ondernemers, wat betere activiteiten vrachtverkeer na 11 uur eruit Fietster ja of nee (duidelijkheid) Vis, Kleding voor de man van nu, Dameskleding, Schoenen/low budget, Eetcafé, Prijsvechter, Kadowinkel, Woonaccessoires winkelen is een belang. Dat is wat de klant in Renkum niet kan vinden Samenwerken met de ondernemers, iedere ondernemer in Renkum moet helpen om de andere ondernemers overeind te houden, dus doe boodschappen bij elkaar Parkeervoorzienin moet veel beter Jachthaven, middelbare scholen en fietsroute/pas door het dorp uitbreiding van diversiteit van winkels Er moet beter schoongemaakt worden in de Dorpsstraat uitstraling centrum/dorpsstraat, leegstaande panden aanpakken Parkeergelegenheid, meer levendigheid: zoals braderieën, markten parkeergelegenheid Meer winkels, meer gezelligheid Probeer winkels van Europaplein naar centrum te krijgen Graag 10.000 consumenten erbij, meer woningen zodat we eindelijk eens door kunnen groeien meer activiteiten tijdens feestdagen Panden gevuld/bezet en lager huurprijzen controle op fietsers/auto's na 11.00 uur Centrering van alle winkels Betere bezetting/leegstand Aanpakken van fietsers, maar veelal pakjes en Noot autobussen, ze rijden som met flinke vaart door de dorpsstraat, rijden de borden (reclame) kapot, rijden door, ze kijken je zelfs raar aan als je er wat van zegt. Sommige ondernemers hebben
65
verschillende openings- en sluitingstijden. minder rommel, betere uitstraling, minder borden midden op straat samenwerking bedrijven minder leegstand, meer activiteiten Saamhorigheid, gezamelijke activiteiten organiseren Alle winkels gevuld, voldoende parkeerruimte. Sfeer en gezelligheid d.m.v. leuke terrasjes en met meer diversiteit aan winkels. Verbetering en looproute waardoor Dorpsstraat en Europaplein bezocht worden. Nu blijft men bij / in 1 straat hangen. Communicatie tussen ondernemers, instellingen en verenigingen mb.t. activiteiten toekomst voor jeugd. Opleiding. Communicatie onderling en naar klanten hoe over evenementen. Ik hoor te vaak "Ik wist niet dat er een bradere … was". Markt naar het dorpsplein verplaatsen. Onderhoud vna inrichting straat en onkruid, etc. verwijderen. Handhaving verkeersbeleid dorpsstraat. Zorgen dat er weer leven in het dorp komt. Winkels er bij in verschillende segmenten. Onderlinge verhouding met alle ondernemers. Verbeteren van de uitstraling. Meer volk trekken. Markt in de dorpsstraat, fietspad in dorpsstraat, winkel Europalaan naar dorpsstraat halen. Minder hondenstront, normale huren. Bestemming lege panden. Publiek, een reden om meer te doen als wandelen voor dagelijkse zaken. Meer bankjes voor ouderen in het centrum. Meer bekendheid geven aan evenementen, markten, enz. A.s. zaterdag is er bijv. een braderie, Dit lees ik dan vaag op een flyertje. Hoe kan ik dit als ondernemer niet te horen krijgen???? Meer eenheid qua openingstijden. parkeervoorziening, onderhoud/onkruid weg, centralisering winkelgebied. Centralisering winkels op dorpsplein. Steeds meer leegstand. Zou mooi zijn als bovengenoemde winkels zich er zouden vestigen, gezien de huidige ontwikkeling zit dat er waarschijnlijk niet in. Meer inwoners, nieuwbouw. Overleg over openingstijden. Het samenwerken. Veel.
Vraag 20 Hoe ziet u Renkum over 5 jaar? Geen antwoord: 10 (Hopelijk) nog steeds als een groen dorp waar het goed wonen en gezellig winkelen is. Nog meer leegstand (denk ik) Goed gevuld centrum, volwaardig winkelcentrum Een grauw Dorp, leegloop van winkels Ik ben bang dat er dan weinig veranderd is Hopelijk met veel nieuwe verfrissende winkels Hopelijk als een gezellig dorp, aantrekkelijk voor ondernemer en klant Kern - Leegstand Proberen Renkum aantrekkelijk te maken voor de jongeren Als het zo doorgaat met nog meer leegstaande winkels zo als het nu gaat somber Als de huidige economische situatie zich verder doorzet, zullen er nog een aantal winkels sluiten Als er niets gebeurt wordt Renkum een spookdorp waar geen goede ondernemer meer zit Doe de oude post en welvarend dorp (ha ha) dat hopen wij lastig, tegenstand neemt toe Wij hopen dat jullie er een succes van maken Veel leegstand Als er niets gebeurt, dan wordt het nog stiller, doodser
66
ik denk nog meer veranderd en verloederd als men er niets aan doet Groter? Helaas niet veel beter Niet veel anders dan nu, ik woon al 27 jaar in deze straat. We moeten eens blij zijn met wat we wel hebben. iets meer …?. en moderner Redelijk optimistisch Positief, deze neergang wordt gestopt en een opbloei vindt plaats Hopelijk beter anders verdwijnen speciaalzaken paar winkels minder Hopelijk beter, geen leegstand Grijs Als het zo doorgaat gaan en meerr winkels sluiten dan is er geen animo meer om onderneming te starten. Leeg Winkelstraat verdwijnt op ten duur Alle winkels gevuld en leuke terrasjes Ben bang voor meer leegstand. Niet veel anders. Hoop natuurlijk positiever dan nu, maar als er niets/weinig veranderd, zie ik het voor Renkum somber in. Als een welvarend dorp, de parel van de veluwezoom. Nog meer groen in het dorp, oude panden renoveren, alle staande luifels verwijderen, leegstand opheffen. zie Renkum over 5 jaar nog alleen een supermarkt hebben en slager en bakker. Zeer moelijk in te schatten. Ben bang dat leegstand meer wordt. Winkel gecentraliseerd/cluster zou goed zijn, maar gaat niet gebeuren binnen dit tijdsbestek. Erg stil, maar of er dan een filiaal is. Relocatie is voor ons een optie. Uit Reknum. Een gezellige winkelstraat met verschillende keuze aan winkels. Geen idee. Hopelijk monderleegstand. Maar heb er een hard hoofd in. Leuk en sfeervol dorp. Met voldoende aanbod van winkels om ook echt te kunnen winkelen. Verpaupering winkelstraat door steeds meer leegstand. Zou mooi zijn als bovengenoemde winkels zich er zouden vestigen, gezien de huidige ontwikkeling zit dat er waarschijnlijk niet in. Een vol en aantrekkelijk winkelcentrum. Sfeervol. Nog leger ben ik bang. Beter geworden.
Vraag 21 Waarom is er volgens u veel leegstand in het centrum van Renkum? Geen antwoord: 10 cirsis, hoge huren, waardoor minder aantrekkelijk om je te vestigen als ondernemer teveel concurrentie huren voor starters hoog, Gebrek actief zoeken naar huurders, niet juiste of onvolledige informatie vanuit gemeente, vooral ketenbedrijven haken hierdoor af, centrum is niet annlokkelijk genoeg door onderhoud van straatbeeld Huurprijzen, Sfeer Te rustig, weinig andere leuke winkels Verkeerde winkelkeuze Uitdunnen Parenco, huren te hoog, kleine ondernemers gaan failliet open pull factoren Sfeerloos, weinig interessante winkels Geen aantrekkelijke panden, te hoge huur Hoge huurprijzen, koopkrachtverminderen, steun vanuit Oosterbeek omdat mensen steeds minder koopkracht hebben en minder kopen, kunnen de winkeliers het hoofd niet meer boven water houden en moeten sluiten. Dit probleem doet zich in meerdere plaatsen en steden in Nederland voor. Ook via internet kopen is steeds meer in opkomst.
67
m2 prijs, aanbod, ondernemers, goeie/actieve ondernemersvereniging hoge huur, pand opknappen Concurrentie t.a.v. andere winkelcentra, Slechte parkeergelegenheid, aanbod kinderkleding beperkt huurprijs, aantal inwoners/doelgroep, betere voorziening Oosterbeek/Bennkom (samenstelling winkels) crisis, geen opvolgers hoge huurprijsm te weinig oppervlakte, weinig activiteiten huurprijs, aantrekkelijkheid huurprijs te hoog, te weinig publiek door leegstand te duur huur, trekt te weinig mensen/klanten Verspreiding naar Europaplein te weinig prosperct (potentieële klanten), de sombere stemming in NL (crisis), imago van Renkum is laag i.v.m. Farmers dorp imago, we hebben een beroerd imago en dat hoeft helemaal niet, want het is een mooi dorp. huur is duur, vanwege crisis te weinig uitgave, weinig activiteit geen opvolging, starters hebben te weinig geld, te weinig potentie voor nieuwe winkels, weinig animo dure panden ontmoedigen starter Dorpsstraat is te lang, meer concentratie, markt in Dorpsstraat vergrijzing ondernemers (opvolging), internetverkopen, prijzen panden dorpsstraat tov prijs Europaplein of elders, winkels worden op meerdere plekken geëxploiteerd dure panden, te veel nieuwbouw, te kleine panden koopkracht, dure huur huur, economie, sfeer economie, mensen willen niet veel uitgeven, er is teveel leegstand, zodat mensen denken ach, ik wij wel naar Wageningen, Verschillende openingstijden Algemeen verschijnsel, economische crisis recessie, werkgelegenheid te hoge huren recessie, Renkummer is niet gebonden aan z'n woonplaats Wageningen is dichtbij Algehele economische situatie, hoge huren, weinig perspectief voor de toekomst. Huur, risico, geen interesse Te hoge huur. Slechte economische tijd Geen starters, slechte uitstraling, geen levendigheid, verloedering winkelstraat. Te hoge huur, nieuw te vestigen in grotere plaats interessanter. Te hoge huren, slechte staat onderhoud door eigenaren. Heeft weinig uitstraling, van oorsprong arbeidersdorp daardoor minder bestaansrecht voor winkeliers Huur is te hoog, te weinig mensen komen er winkelen. Te weinig winkelende klanten, geen gezelligheid. Te hoge huur. Slechte economische tijd Huurprijzen Te hoge huren. Huur, behoefte/vraag, crisis. Hoge huurprijs, slecht onderhoud. Renkum is boodschappendorp ipv winkelplaats. In omliggende plaatsen grotere keus in winkels en leuke evenementen. Geen saamhorigheid winkeliers. Voor een A-locatie in een B-dorp hoge huren/lasten. Huren te hoog voor starters, uitstraling, recessie. Detaillisten hebben het moelijk, recessie, aantrekken publiek. Dure huurprijzen, inwoners gaan veel in andere plaatsen winkelen, economie. Gebrek aan opvolging, wegtrekken klanten naar andere gemeenten, hoge huurprijzen. Economie, hoge huur, te weinig inwoners. Parkeren, openingstijden, hoge huurprijzen. Veel m2., kwaliteit panden, en inhoud. Aanbod, medewerking bank, voor huur.
68
Vraag 22 Aanvullende opmerkingen Geen antwoord: 10 verwijzing fietsers naar terrassen in de Dorpsstraat Mensen komen niet op te winkelen maar om boodschappen te doen Weekmarkt naar de vrijdag van 17.00 - 20.00 uur Als punt 1 tot 21 gebeurd dan zijn we/jullie al heel ver Mensen komen in Renkum om boodschappen te doen en meestal niet om te winkelen Onderhoud door de gemeente (onkruid-strooien) De gemeente moet bijdrage leveren aan toekomstige jonge ondernemers Afspraak nakomen bijv. over …winkel bij A&H Wij hadden vorig jaar een record omzet t/m 2012 lopen we met 3% voor. Stoppen met zeuren a.u.b. ! mensen van Renkum gaan eldesr winkelen en uit. Vooral met de feestdagen loopt het dorp leeg. iedereen lid/verplicht winkeliersvereniging, anders via gemeentelijke belastingen Fietsroute niet om het dorp, maar door dorp Waarom stelt u vragen die u zelf ook kunt beantwoorden? Het zou zonde zijn als deze dorpsstraat zou verdwijnen, sommige winkels zijn gevuld door andere ondernemers, wat zeker geen beter aangezicht geeft om er troep in te zetten. Bijv. tegenover mooiz, als het dan nog netjes neergezet wordt oke! Door vertrek grote bedrijven uit/door de gemeente is de sponsoring van activiteiten niet meer mogelijk Lastig in te vullen omdat wij geen winkel zijn maar een paramedische instelling Saai, Parenco is lelijk. Renkum wordt zowel door ondernemers, inwoners en winkelend publiek als ondergeschoven kindje gezien t.o.v. bijv. Oosterbeek, terwijl dit dezelfde gemeente betreft. Zorg dat er duidelijkheid komto ver de invulling van het Europaplein. Zorg dat het onbetaald parkeren blijft. Onderhoud kan beter. Als de klant minder te besteden heeft kan deze dat ook nit besteden. Dan is dat een reden om weg te blijven. Lid van Top in uw Regio. Veel ondernemers uit de hele gemeente bij aangesloten. Ideeën uitwisselen? parkeerproblemen op de beyerstraat door aanpassing achterdorpstraat. Oplossing gewenst Een betere en snellere gemeentelijke facilitering. Ondernemersvereniging? Wat doen die dan voor winkels aan de Europalaan?
69
Bijlage 4 Dynamisch uitvoeringsdocument (matrix), Taskforce, september 2012
70
Toelichting
Hieronder worden de aanbevelingen uit het verslag samengevat. Daarnaast zijn in de wekelijkse overlegmomenten uit de bewonersavond en diverse andere overleg momenten meerdere malen bepaalde concrete maatregelen genoemd. Deze maatregelen zijn te specifiek om op te nemen in het advies maar achten wij belangrijk genoeg om te melden in deze bijlage. In onderstaande tabel wordt eveneens weergegeven wie in eerste instantie actie houder is, namelijk gemeente of manager (=centrummanager). Het is echter wel belangrijk om te beseffen dat deze actiehouder daar over het algemeen niet alleen in staat maar partners heeft die daar een bijdrage in kunnen of moeten leveren. Deze partners kunnen zijn ondernemers, pandeigenaren, instellingen, bewoners, betrokkenen, etc. De mate waarin een bijdrage nodig is (geld dan wel tijd) zal per maatregel en ook per partij verschillend zijn en wordt gezamenlijk bepaald. Dorpsstraat
Concreet uit de aanbevelingen van het verslag:
Het concentreren van de detailhandel in de Dorpsstraat. Dit houdt ook in dat
Gemeente
nieuwe detailhandelontwikkelingen elders niet toegestaan worden.
Sturen op het niet laten toenemen van winkelvloeroppervlak buiten het
Gemeente
centrumgebied. Dit geldt dan voor het gehele verzorgingsgebied namelijk Renkum en Heelsum.
Voor het centrumdeel van de Dorpsstraat de bestemming dusdanig maken dat
Gemeente
met name functies die een publieksaatrekkende werking hebben mogelijk zijn. Hierbij streven naar het beperken van de leegstand.
De komst van een Aldi of Lidl versterkt het centrum. De locatie moet hier ook een
Gemeente
bijdrage aan leveren.
Levert een bijdrage aan de doelen uit het verslag:
Onderzoeken of het mogelijk is om het toestaan van terrassen te
Manager
vergemakkelijken. Dus kaders aangeven waarbinnen het hebben van terrassen mogelijk is.
Bepalen van een gewenst aanzicht van de Dorpsstraat gericht op het geheel:
Manager
bestrating, groen, verlichting, aanzicht gevels, straatmeubilair, speeltoestellen enz.
Onderzoeken op welke wijze de omgeving schoon, heel en veilig gehouden kan
Manager
worden. Dit door handhaving eigen initiatief (je eigen stoep schoonhouden).
Fietsers wel of niet toestaan in de Dorpsstraat.
Gemeente
Onderzoek mogelijkheden leveren geldelijke bijdrage van ondernemers aan het
Manager
centrumgebied.
Labelen van het centrumgebied.
Manager
Gezamenlijk naar buiten treden (denk hierbij aan winkelkrant, internetportal,
Manager
website, advertenties, gratis wifi etc)
71
Verruimen openingstijden (zondagopenstelling, etc)
Gemeente
Waar mogelijk gericht verleiden specifieke detailhandel
Manager
Organiseren activiteiten zoals bijvoorbeeld de kunstroute (denk aan biologische
Manager
markt, bijenmarkt, gelderse week, activiteit voor jongeren, etc)
Vergroten onderscheiden vermogen door het leveren van kwaliteit, service, hoge
Manager
klantvriendelijkheid en vakkundig personeel.
Europaplein en omgeving
Concreet uit de aanbevelingen van het verslag:
Onderzoeken haalbaarheid zorg en cultuur/horeca op en rondom het plein
Gemeente
Onderzoeken mogelijkheden om huidige winkel/centrumfunctie (plint onder de
Gemeente
flats) om te zetten naar wonen/zorg/maatschappelijk
Onderzoeken mogelijkheden om bestaande bestemmingen panden op en rondom
Gemeente
het Europaplein om te zetten richting zorg en cultuur/horeca
Het maken van een passende verbinding tussen het Europaplein en de
Gemeente
Dorpsstraat.
Levert een bijdrage aan de doelen uit het verslag:
Onderzoeken mogelijkheden verplaatsen markt richting Kerkstraat/Dorpsstraat
Gemeente
Gewenste aanzicht bepalen gericht op het geheel (plein en omgeving). Daarbij
Gemeente
specifiek onderzoeken mogelijkheden voor verbeteren uistraling flats.
Onderzoeken mogelijkheden verbeterd beheer en onderhoud plein en omgeving
Gemeente
72
Algemeen
Concreet uit de aanbevelingen van het verslag:
Het aanstellen van een centrummanager voor de formulering van de opdracht.
Gemeente
Stimuleren woningbouw voor starters en ouderen in of nabij het centrum
Gemeente
Onderzoeken bouwmogelijkheden voor wonen (en mogelijk ook zorg) op locaties
Gemeente
zoals Van den Born, Ten Bohmer, Terrein Kranen, …)
Onderzoeken mogelijkheden voor het aantrekkelijker maken van Renkum voor
Gemeente
toeristen. Dit door bijv. aanleg passantenhaven, zwemmen in de Rijn, aanleg avonturenbos.
Onderzoek mogelijkheden versterken cultuurhistorie Renkum door/voor bijv.
Gemeente
vestigen papiermuseum, benutten oorlogsverleden, promoten bedevaartskerd, herstel oude molen.
Het opstellen van een integraal verkeersplan voor het gehele gebied.
Gemeente
Levert een bijdrage aan de doelen uit het verslag:
Wandel- en fietsroutes door het centrum leiden.
Gemeente
73
Bijlage 5 Ideeënlijst, Taskforce, september 2012
74
CATEGORIE RUIMTELIJKE
LOCATIE Algemeen
IDEE - Verkleinen winkelgebied – indikken en ook wonen mogelijk maken
ORDENING
- Afbouwen winkels Heelsum (verplaatsen naar Renkum)
+
- Winkels buiten het centrum naar centrum toe bewegen
BESTEMMING
- Voldoende (en gratis) parkeren - Bouwen voor gewenste segment (studenten, zorg, levensloop, familiewoningen, atelierwoningen) - Geen 3b4 in huidige opzet, realiseren cultuur, zorg en welzijn bij het centrum zodat het centrum ook echt het centrum blijft - Terrein Norske Skog omvormen naar wonen, werken, voorzieningen, recreëren - Norske Skog ideale ruimte voor vestiging Legoland - Norske Skog Parenco en de Energie- en Milieu Technologische (EMT) ontwikkelingen. Verbinden van Renkum aan de ambitie van Energy made in Arnhem, uitraling richting WUR. Campus Renkum is hier een goede aanhaak voor internationale uitstraling op het gebied van EMT. Vanuit de EU2020 doelstellingen, topsectoren (NL), Provincie Gelderland als EMT-regio ligt hier een mooie klus en uitdaging om randvoorwaarden te scheppen voor economie, bedrijvigheid en dergelijke - Gebruik FoodValley idee voor ontwikkeling Parenco (goedkope energie, haven, bereikbaarheid snelweg) Dorpsstraat
- Concentratie winkels (kernwinkelgebied) - Meer soorten functies toestaan (architectenbureau, makelaars, peuterspeelzaal, kookwinkel met workshops, eetcafé voor alleenstaanden en anderen) - Terras op het plein
Europaplein
- Herbestemming functies vanuit een voorkeursmodel met mix van park + plein Aandacht voor: - Winkelfuncties naar kernwinkel gebied - Herbestemming oude bibliotheek - Woon-/zorg-/maatschappelijke functies gecombineerd met groen - zorg (GOED) op Europaplein - Cultuurhuus (zie Ruimtelijke Visie) - Uitwerken (onderdelen) pleinidee van werkgroep Europaplein - uitwerken idee Inge Blom - Verplaatsen markt naar kerkstraat/dorpsplein - behoud bibliotheek op huidige locatie - museum veluwezoom + papiermuseum en terrasjes - Europalaan bij ronde bestrating Bieb afsluiten (ook vanuit de Kerkstraat), en het hele gebied: Europaplein + straat + oude Van den Born +
75
parkeerplaats + het liefst die sterk verwaarloosde flat als geheel herbestemmen tot een nieuw eigentijds woongebied, samen met een projectontwikkelaar. - Europaplein zoals voornoemd betrekken bij herontwikkeling van “armoede” gebied zoals eerder omschreven,en het dorpsplein in het centrum in oude eer herstellen, waardoor het weer gebruikt kan worden voor de wekelijkse markt (waar die hoort) en andere activiteiten INRICHTING
Dorpsstraat
- Herinrichting van het gebied (verwijderen luifels, groener maken, straatwerk
OPENBARE
aanpassen, meer eenheid, plaatsen waterpunten en bankjes)
RUIMTE
- Speeltoestel op het plein (voor kinderen winkelende ouders) - Groen maken en zicht op Parenco beperken door bv plaatsen leilindes Europaplein
- Herinrichting plein vanuit een Voorkeursmodel met een mix van park + plein - Herinrichting plein vanuit mix horeca/zorg/wonen met “beweeg”tuin. - grote speelplaats aanleggen zoals Talud in Oosterbeek - waterpartij/waterspeelplaats aanleggen - realiseren duidelijke verbinding tussen Dorpsstraat en Europaplein - Maak van het Europaplein een Europapark met een Finse piste, functioneel groen en verlichting, te gebruiken door jong en oud mede in het kader van ziektepreventie (bewegen wordt de topic) en communitybuilding, verwijder de vijver, breidt de speeltuin iets uit en integreer speeltuin en monument in het park.
RUIMTELIJKE
- Verplaatsen ambulante handel naar Dorpsstraat
RANDVOOR-
- Verbeterde handhaving (schoon, heel, veilig)
WAARDEN
- verbeteren omgevingskwaliteit Europaplein en dan vooral de “gribusflat” . Deze drukt negatief op de beleving en dus ontwikkeling van het Europaplein
KWALITEIT
Dorpsstraat
- Meer terrassen
WINKEL-
- Uitstraling winkelpanden verbeteren
GEBIED
- Opknappen gevels - Beleid reclame-uitingen - Gevel AH verlevendigen door kunstenaars
VERKEER
- Verkeersplan aanpassen vanuit Visie passend bij de centrumontwikkelingen en gericht op: * routing * bereikbaarheid * parkeren * veiligheid Aandacht voor: - Afsluiten promenade voor gemotoriseerd verkeer nà 11.00 uur (wens ondernemers) - Fietsroutes door Renkum leiden -betere handhaving in de dorpsstraat dus bekeuren bij overtredingen
76
- Verleggen busroute naar europalaan - sturen van winkelpersoneel naar verderaf gelegen parkeergelegenheden. - Goede verbindingen ( dus ook het fietspontje Heteren) ONDER-
- City-/winkelmanagement
NEMERS IN
- Verhogen organisatiegraad
HET WINKEL-
- Gezamenlijk naar buiten treden (internetportal, website, Advertenties
GEBIED
etc.) - Betrekken pandeigenaren - Huurpanden aanbieden met korte contractperioden en met lage (instap)huren - Pandeigenaren moeten mee bewegen met economische conjunctuur (omzetgerelateerde huren) - Winkels tussen de middag open - onderscheidend vermogen vergroten door het leveren van kwaliteit, servise, hoge klantvriendelijkheid en vakkundig personeel - ondernemers gezamenlijk oppakken en uitwerken wensbeeld voor het centrum van Renkum - instellen ondernemersfonds - zondagopenstelling - vrijdagavondmarkt met openstelling winkels
VRAAG EN
- Viswinkel (ipv ambulante handel)
AANBOD +
- Winkel in hulpmiddelen (zorg)
ACQUISITIE
- Juwelier - Sportzaak (met merkkleding) - Stoffen-/fourniturenwinkel - Kleermaker - Ambachtelijke kledingwinkel - Warme bakker - Winkels in goedkope segment (Action) - Uitbreiding Hema (met gebak, vleeswaren etc.) - Uitbreiding Blokker - Betaalbare kledingwinkel voor jongeren (H&M) - Outlet centrum - Zwarte markt - Buitenlandse bazaar - Sahinmarkt is aanwinst (bredere variatie voedings- winkels; veranderende eet- gewoonten) - Daghoreca (tearooms, restaurants, terrassen) als trefpunt - Kansen voor jonge creatieve starters
PROMOTIE+
- Labelen van dorp Renkum (goedkoopste ………..) en doorvertalen naar
MARKETING
acties - Meer biologisch – groene gemeente (ander publiek) - Biologische markt
77
- Kunstenaarsgemeente (in leegstand ateliers en exposities) - Meer activiteiten in het winkelcentrum - kunstroute blijven organiseren mogelijk combineren met kunstmarkt. - Winkeliers moeten meer evenementen organiseren (en grote ketens moeten daaraan mee betalen) - Meer leven in de brouwerij (muziek, draaiorgel, geluids- boxen) - Traffic vanuit AH bevorderen - bijenmarkt weer tot leven brengen - zaterdagmarkt instellen - zomerfeest organiseren - koninginnedagmarkt ook in de dorpsstraat - gelderse week herinvoeren - arrangementen invoeren dus eten/drinken/slapen - meer activiteiten voor jongeren (beachvolleybal
TOERISME
- Toeristisch aantrekkelijker maken om naar Renkum te komen (kampeerruimte, passantenhaven, zwemmen in de Rijn, avonturenbos) - Realiseren papiermuseum - toekomstplan Molen De Hoop realiseren - beter benutten beekdal - renkums oorlogsverleden ook uitnutten. - promoten bedevaartskerk - wandelroutes door Renkum leiden
OVERIG
- Verplaatsen gemeentelijke afdelingen richting Renkum - Kinderopvang voorziening in het cenrum - overal in het centrum wifi - dorpsplein een bloemenplein maken - organisatie activiteiten vaak versnipperd meer afstemmen (ook gebied concentreren) - verbeteren communicatie in- en extern – bijhouden agenda/activiteitenkalender. - stimuleren woningbouw vooral ook voor starters - tegengaan vergrijzing want grijs consumeert minder - Om de leefbaarheid van het centrum te vergroten zou het ook goed zijn om aandacht te besteden aan werkgelegenheid door bv passende werkomstandigheden te creëren bij de ondernemers in de Dorpsstraat -en op het Europaplein, ook in de vorm van stages, werkervaringsplekken leer/werkplekken. - Parkeerplaats van de oude AH aan de Achterdorpsstraat kopen van AH en in overleg met een projectontwikkelaar herbestemmen tot wonen. - visioen Inge Blom: een europaplein met een Beweegtuin voor oud en jong, Diabeteswandelclub, Gezinsfitness, Beweegkuur, Nordic walking, Trap/ of
78
basketbalveldje jeugd, Begeleiding sportbuurtcoaches Solidez, of lokale sportclubs, Huisvesting, Uitlevering hulpmiddelen, Zorgloket, Vitaliteitscentrum, Dorpsplein en-huis met koffie en thee bemand door Siza en vrijwilligers, Gezamenlijke maaltijden “Tafeltje dekje”, Beginpunt laagdrempelig sportaanbod, voor jong en oud, Was en strijkservice Siza groep, Vrijwilligerscentrale, Cursussen van ’t Venster
79
Colofon: Samenstelling Taskforce Renkum: Guillaume Keulen Maarten Clous Marion Hendriks Kees Boelhouwer Rob Hengeveld Oktober 2012
80
