IGLO - aanleg publieke ruimte
VOORWERP VAN DE AANVRAAG RUIMTELIJKE CONTEXT VAN DE GEPLANDE WERKEN
3 11
HET FEITELIJKE UITZICHT EN DE TOESTAND VAN DE PLAATS WAAR DE WERKEN WORDEN GEPLAND
6
DE ZONERINGSGEGEVENS VAN HET GOED EN DE WETTELIJKE CONTEXT
19
DE OVEREENSTEMMING EN DE VERENIGBAARHEID VAN DE AANVRAAG MET DE RUIMTELIJKE CONTEXT EN DE INTEGRATIE VAN DE GEPLANDE WERKEN IN DE OMGEVING 21 ALGEMEEN KADER
22
PLAN VAN HET ONTWERP
25
VERKEERSCIRCULATIE EN PARKEREN
28
ZOOM PLANONDERDELEN
33
MATERIAALKEUZE
44
AFWATERING
52
IGLO - aanleg publieke ruimte
VOORWERP VAN DE AANVRAAG
3
IGLO - aanleg publieke ruimte VOORWERP VAN DE AANVRAAG
Deze aanvraag tot stedenbouwkundige vergunning betreft de inrichting van een nieuwe straat, de “IGLOstraat”, de inrichting van alle aanliggende groenzones en minerale ruimtes en de inrichting van de aantakkingen met de Halewijnlaan, de ventweg van de Halewijnlaan, de Gloriantlaan en de W. Elsschotstraat enerzijds. Deze aanvraag betreft anderzijds ook de herinrichting van de E. Claesstraat, de C. Van Manderstraat en de E. Verhaerenlaan (alle hierna ook de ‘rasterstraten’ genoemd). De (her)inrichtingswerken kaderen in het Masterplan IGLO, een masterplan voor de implementatie van een aantal nieuwe bouwprogramma’s in de stedelijke structuur van de hoogbouwwijk Europark. De kern van dit masterplan wordt gevormd door de “IGLOstraat”, een ruimtelijke verbinding tussen de Halewijnlaan en de Gloriantlaan. De (her)inrichtingswerken omvatten in hoofdzaak : -
Het opbreken van alle bestaande verhardingen, kleine constructies en afsluitingen
Het vellen van een bepaald aantal bestaande bomen, het verwijderen van bepaalde bestaande heesters en het afgraven van bepaalde bestaande graszones -
Het verwijderen van bestaande verlichtingsmasten en meubilair
Het aanleggen van het voetgangersgedeelte van de “IGLOstraat” in een bestrating van zwart-wit-gevlekte betonstraatstenen en verblijfsplekken in heel lichtgrijs beton -
Het aanleggen van het rijweggedeelte van de “IGLOstraat” in zwart beton
-
Het aanleggen van het voetgangersgedeelte van de andere straten in een grijze 30x30-betontegels
-
Het aanleggen van het rijweggedeelte van de andere straten in asfalt en de parkeerzones in grijze betonstraatstenen
Het planten van hoogstammen en heesters , het plaatsen van banken, verlichtingsmasten, afvalbakken, fietsenstallingen, boomroosters en antiparkeerpaaltjes -
Het aanleggen van een topografie in gras in de aanliggende zones van de “IGLOstraat”
-
Het plaatsen van kleine kunstwerken in zichtbeton in de zone rondom de kerk en als bushaltes
-
Het plaatsen van kleine kunstwerken in beton voor de ondergrondse afvalcontainers
-
Het vernieuwen van het rioleringsstelsel en aanvullen met nieuwe buizen
Tijdens de (her)inrichtingswerken moeten de bestaande hoogstammen beschermd worden.
4
IGLO - aanleg publieke ruimte
RUIMTELIJKE CONTEXT VAN DE GEPLANDE WERKEN
5
IGLO - aanleg publieke ruimte RUIMTELIJKE CONTEXT VAN DE GEPLANDE WERKEN
HET FEITELIJKE UITZICHT EN DE TOESTAND VAN DE PLAATS WAAR DE WERKEN WORDEN GEPLAND
De geplande werken situeren zich op Linkeroever in Antwerpen, in het gebied tussen de Halewijnlaan en de Gloriantlaan en tussen de Verhaerenlaan en de woontoren op de E. Claesstraat 10-16.
stratenatlas
6
topografische kaart
IGLO - aanleg publieke ruimte RUIMTELIJKE CONTEXT VAN DE GEPLANDE WERKEN HET FEITELIJKE UITZICHT EN DE TOESTAND VAN DE PLAATS WAAR DE WERKEN WORDEN GEPLAND
De omgeving van de nieuwe “IGLOstraat” is een hoogbouwwijk, bestaande uit woontorens en enkele publieke functies -zoals een kerk, een feestzaal en een bibliotheek- in een nogal warrige groene omgeving. Alle functies zijn veelal achterin gelegen en moeilijk te bereiken. Ook de relatie van deze functies met hun directe omgeving laat te wensen over. Veel achterkanten, onduidelijke toegangen, vuile doorsteken … Een betere doorwaadbaarheid van het gebied dringt zich op.
luchtfoto
omgevingsfoto’s (genomen vanop een woontoren)
7
IGLO - aanleg publieke ruimte RUIMTELIJKE CONTEXT VAN DE GEPLANDE WERKEN HET FEITELIJKE UITZICHT EN DE TOESTAND VAN DE PLAATS WAAR DE WERKEN WORDEN GEPLAND
Het bestaande bomenbestand in het landschap van Europark heeft een aantal kwaliteiten door ouderdom en soortenvariatie. De inplanting van de bomen sluit aan bij de algemene typologie van een landschapspark: solitairen, ‘clumbs’, kleine boomgroepen, grote variatie in sortiment. Door deze verspreide en schijnbaar willekeurige inplanting ontstaat een ietwat onsamenhangend beeld.
Plantanen in de Gloriantlaan
Rode esdoorn aan de kerk
10
Moeraseik en Linde aan de bibliotheek
Acacia aan de speeltuin
Linde aan de feestzaal
IGLO - aanleg publieke ruimte RUIMTELIJKE CONTEXT VAN DE GEPLANDE WERKEN HET FEITELIJKE UITZICHT EN DE TOESTAND VAN DE PLAATS WAAR DE WERKEN WORDEN GEPLAND
Het bestaande heestersortiment is erg heterogeen. Plaatselijk zijn de massieven niet overkijkbaar, wat aanleiding kan geven tot een sociaal onveilig gevoel. Daarnaast zijn sommige heesteraanplantingen zeer onderhoudsintensief doordat er geen bodemsluitende soorten gebruikt zijn. De Prunus laurocerasus ‘Otto Luycken’ aan de feestzaal is wel een mooi voorbeeld.
In de omgeving van de woontorens zorgen glooingen in het landschap voor een speelse topografie.
speelse topografie in het landschapspark
omgeving kerk
omgeving kerk en bibliotheek
Prunus laurocerasus ‘Otto Luycken’ aan de feestzaal
11
IGLO - aanleg publieke ruimte RUIMTELIJKE CONTEXT VAN DE GEPLANDE WERKEN HET FEITELIJKE UITZICHT EN DE TOESTAND VAN DE PLAATS WAAR DE WERKEN WORDEN GEPLAND
Het aanwezige meubilair is verouderd. Er zijn zeer weinig zitmogelijkheden op de site te vinden.
afvalbak, zitbanken en verlichtingsmasten
12
IGLO - aanleg publieke ruimte RUIMTELIJKE CONTEXT VAN DE GEPLANDE WERKEN HET FEITELIJKE UITZICHT EN DE TOESTAND VAN DE PLAATS WAAR DE WERKEN WORDEN GEPLAND
Met behulp van een reeks foto’s van de plaats der werken wordt een beeld gegeven van de huidige situatie op het terrein. Zie bijgevoegde fotoreportage en zie plan 01 “Inplantingsplan” voor de aanduiding van de foto-opnamepunten.
3
IGLO - aanleg publieke ruimte RUIMTELIJKE CONTEXT VAN DE GEPLANDE WERKEN
DE ZONERINGSGEGEVENS VAN HET GOED EN DE WETTELIJKE CONTEXT
In 2009 werd gestart met de opmaak van een rooilijnplan om de realisatie van het Intergenerationeel Project Linkeroever (IGLO) door het Zorgbedrijf en lerende stad alsook het juridisch bestendigen van een gedeelte, bestemd voor openbaar domein, binnen Europark, district Antwerpen, mogelijk te maken. “De nieuwe rooilijnen sluiten aan op de Halewijnlaan en de Gloriantlaan zodat de nieuwe “Iglostraat” een ruimtelijke, openbare verbinding kan vormen, dwars door Europark. Deze verbinding moet enerzijds helderheid brengen in het nogal warrige centrale gebied rond blok 3 – de “Chicago” – en moet anderzijds voor de ontsluiting zorgen van een aantal bestaande (kerk, bibliotheek, LIDL) en nieuwe ( RVT, kinderdagverblijf, dienstencentrum...) publieke functies. De rooilijn van de “Iglostraat” is aan de zuidzijde strak en aan de noordzijde meer vertand. Zo moet een wisselende straatbreedte gegenereerd worden die meer variatie zal brengen in de beleving van de straat en meerdere gradaties van gebruik mogelijk maakt. De rooilijnen bevinden zich zo veel mogelijk tot tegen bestaande gebouwen. Dit om de “Iglostraat” maximaal als één ruimte te kunnen vormgeven en inrichten. In het centrale deel ligt de rooilijn van de “Iglostraat” tot voorbij Blok 3 – de “Chicago” – waardoor dit gebouw sterker op de Iglostraat moet kunnen betrokken worden. Het nieuw te bouwen dienstencentrum moet een paviljoen op de straat kunnen worden. De rooilijn aan de kerk is zo bepaald dat de zuidgevel bloot kan worden gesteld. Dit zal de toegankelijkheid van het gebouw en de ondergronds gelegen parking bevorderen. De rooilijn sluit aan op de Willem Elsschotstraat zodat een goede ontsluiting naar het noorden van de “Iglostraat” en haar functies zal kunnen gerealiseerd worden. De rooilijn laat de Carel Van Manderstraat behoren tot het openbare domein. Zo kan een belangrijke openbare verbinding voor autoverkeer, openbaar vervoer en langzaam verkeer tussen de Verhaerenlaan en de “Iglostraat” gerealiseerd worden. De rooilijnen van de Ernest Claesstraat en de Carel Van Manderstraat liggen tot tegen de bestaande gebouwen. Zo kan een breed straatprofiel met bomenrijen (typisch voor dit gebied) van gevel tot gevel gerealiseerd worden. De rooilijn in de huidige Verhaerenlaan is bepaald om de bouw van serviceflats mogelijk te kunnen maken. Opmerkingen Rooilijn: Er is één Buurtweg die uitkomt op de rooilijnen. Deze is opgenomen in de Atlas der Buurtwegen als Chemin (Buurtweg) nr 27. Er bevinden zich in het rooilijngebied géén bestaande rooilijn per KB bepaald, géén dienstbaarheden en géén gronden waarop volgens BPA niet mag gebouwd worden. Er bevinden zich ook géén gewest- of provinciewegen.” Het rooilijnplan werd definitief goedgekeurd door het college en de gemeenteraad in juni 2009. Het dossier werd definitief ingediend in juli 2009.
18
IGLO - aanleg publieke ruimte RUIMTELIJKE CONTEXT VAN DE GEPLANDE WERKEN DE ZONERINGSGEGEVENS VAN HET GOED EN DE WETTELIJKE CONTEXT
Het goed is volgens het gewestplan: bestemming: woongebied met bijzondere voorschriften betreffende hoogte van gebouwen.
gewestplan
20
IGLO - aanleg publieke ruimte
DE OVEREENSTEMMING EN DE VERENIGBAARHEID VAN DE AANVRAAG MET DE RUIMTELIJKE CONTEXT EN DE INTEGRATIE VAN DE GEPLANDE WERKEN IN DE OMGEVING 21
IGLO - aanleg publieke ruimte OVEREENSTEMMING EN VERENIGBAARHEID MET DE RUIMTELIJKE CONTEXT EN DE INPASSING VAN DE GEPLANDE WERKEN IN DE OMGEVING ALGEMEEN KADER
De nieuwe structuur van de “IGLOstraat” doorsnijdt de bestaande inrichting van het openbaar domein in Europark. Wil men de “IGLOstraat” op een volwaardige manier integreren in de bestaande context is het noodzakelijk dat er niet enkel aandacht besteed wordt aan de inrichting van deze straat zelf maar ook aan enkele aangrenzende publieke ruimten. Wij vinden het essentieel dat een aantal van deze ruimten mee opgenomen worden in dit project. Op die manier kan de vernieuwing en de ruimtelijke meerwaarde die de “IGLOstraat” met zich meebrengt ten volle worden gerealiseerd. Daarom reikt het gebied waarover deze aanvraag handelt ook verder dan de rooilijn van de “IGLOstraat” en worden o.a. de aanliggende parkzones en de zone rond de kerk meegenomen in de aanvraag.
afbakening zone van de aanvraag
23
IGLO - aanleg publieke ruimte OVEREENSTEMMING EN VERENIGBAARHEID MET DE RUIMTELIJKE CONTEXT EN DE INPASSING VAN DE GEPLANDE WERKEN IN DE OMGEVING
VERKEERSCIRCULATIE EN PARKEREN
De realisatie van de IGLO-straat heeft een belangrijke impact op de verkeerscirculatie van het zuidelijke deel van Europark. Wat de autocirculatie betreft wordt het huidige ontsluitingssysteem dat werkt met een aantal “pijpenkoppen” – Ernest Claesstraat, Carel van Manderstraat ... – doorbroken. Op de IGLO-straat zal er over de volledige lengte autocirculatie mogelijk zijn om de verschillende publieke functies langs de IGLO-straat te ontsluiten. Autoverkeer toelaten – weliswaar met mate – zorgt voor extra levendigheid in het gebied. Om de intensiteiten van het autoverkeer te beperken en te vermijden dat de IGLO-straat gebruikt wordt door sluikverkeer wordt er gewerkt met een lussensysteem. Het inrijden naar de IGLO-straat kan zowel vanaf de Gloriant- en de Halewijnlaan als vanaf de Ernest Claesstraat en de Carel Van Manderstraat. Het wegrijden kan enkel via de Ernest Claesstraat, de Carel Van Manderstraat, de W. Elsschotstraat en de ventweg van de Halewijnlaan. Dit betekent dat het centrale gedeelte van de IGLO-straat samen met de Ernest Claesstraat en de Carel Van Manderstraat een dubbelrichtingssysteem vormt. Het overige gedeelte van de IGLO-straat is enkelrichting. Wat de ontsluiting voor het openbaar vervoer betreft wordt geopteerd voor een buslijn in het centrale gedeelte van de IGLO-straat. Een halte wordt georganiseerd ter hoogte van het RVT en het dienstencentrum. De IGLO-straat zal de ciculatie voor voetgangers en fietsers door het gebied verhelderen. Ook een aantal dwarsende langzaamverkeersroutes over de IGLO-straat worden gefaciliteerd. Ook de Ernest Claesstraat en de Carel van Manderstraat zijn belangrijke langzaamverkeersverbindingen. Het parkeren wordt georganiseerd in een aantal bovengrondse en ondergrondse parkeerclusters. De bestaande ondergrondse parkings worden beter benut. Op de Claesstraat en de van Mandertraat wordt voldoende parkeren voorzien. De parkeerclusters zijn bereikbaar via de IGLO-straat maar ook onafhankelijk daarvan. Dit laat toe om in geval van evenementen de IGLO-straat geheel of gedeeltelijk af te sluiten zonder de toegankelijkheid van de parkeerclusters te verhinderen. Wat het aantal parkeerplaatsen betreft werd uitgegaan van de parkeertabel opgemaakt door de Stad Antwerpen. De toekomstige parkeervraag werd begroot op 465 plaatsen. Rekening houdend met het maximaal in gebruik nemen van de bestaande ondergrondse parkings (208 plaatsen) en parkeren op eigen terrein voor de kleuter- en basisschool (19 plaatsen) en de LIDL (38 plaatsen) vraagt de Stad Antwerpen 194 plaatsen op het openbaar domein te voorzien. In het huidige plan zijn er 270 plaatsen voorzien in het projectgebied (inclusief Emile Verhaerenlaan en exclusief parking aan de school in de Gloriantlaan). Om een goed functioneren van het parkeeraanbod te garanderen moet een aangepast parkeerregime worden ontwikkeld. In overleg met GAPA is er beslist om op de ganse site betalend parkeren in te voeren met een bewonerskaart.
Huidig Huidige parkeeraanbod parkeervraag Bovengrondse publieke parkeerplaatsen P-1 E.Claesstraat - speeltuin
90
90
P-2 K.v.Manderstr.
92
92
P-3 IGLO-straat P-4 Scholen, Gloriantlaan P-5 E.Verhaerenlaan
nvt 56 250
nvt 56 ?
Ondergrondse parkings G-2 parking onder kerk G-3 parking aan blok 10
84 124
0 44
TOTAAL
696
282
Bijkomende parkeervraag (Nieuw) functies RVT Kinderdagverblijf Kleuter- en basisschool Dienstencentrum Serviceflats (ca. 80) Lidl TOTAAL
40 + 24 (bezoekers) 15 (?) 19 (?) 3 + 5 (bezoekers) 32 38 177
Vnl. gebruikt door bewoners en bezoekers woonblok E11 en E3 Vnl. gebruikt door bewoners en bezoekers woonblok E10 + bezoekers Lidl
Vnl. gebruikt door bewoners en bezoekers van woningen langs E.Verhaerenlaan
Vnl. gebruikt door bewoners woonblok E10
Berekening volgens beschikbare kencijfers
Totale parkeerbehoefte op het openbaar domein =
128 residenten x 0,5 ppl/kamer ? arbeidsplaatsen x 0,8 ppl/arbeidsplaats ? leslokalen x 1,0 ppl/leslokaal
+ 177 ppl. (totale bijkomende parkeervraag)
0,4 ppl./wooneenheid (incl. bezoekers) 2,5 ppl./100m² bvo
-
-
+ 282 ppl. (totale huidige parkeervraag)
38 ppl. (voor de Lidl te realiseren op eigen terrein)
- 208 ppl. (maximaal in gebruik nemen van bestaande capaciteit van ondergrondse parkings) 19 ppl. (voor de kleuter- en basisschool te realiseren op eigen terrein)
194 parkeerplaatsen Verhaerenlaan)
(te
verdelen
volgens
ligging
functies
langs
E.Claesstraat,
K.v.Manderstraat,
IGLO-straat
en
Emiel
parkeergegevens dienst Mobiliteit Stad Antwerpen
25
IGLO - aanleg publieke ruimte OVEREENSTEMMING EN VERENIGBAARHEID MET DE RUIMTELIJKE CONTEXT EN DE INPASSING VAN DE GEPLANDE WERKEN IN DE OMGEVING ZOOM PLANONDERDELEN
IGLO-straat
Canvas Omwille van de toegankelijkheid voor de brandweer moet de ruimte tussen dienstencentrum en de woontoren E. Claesstraat 10-16 maximaal open blijven. Deze plek kan enkel verbijzonderd worden door een ingreep in het grondvlak. We dachten aan het integreren van een vlak met een unieke tekening, een beschilderd canvas. Dit zal zowel het beeld van deze ruimte – vanop het maaiveld maar ook vanuit de hoogbouw – als haar gebruiks- en speelwaarde versterken. De grondlaag van het “canvas” wordt in hetzelfde materiaal aangelegd als de andere plekken op de IGLO-straat. Op deze grondlaag wordt een tekening aangebracht in verf. Deze tekening wordt uitgewerkt in samenwerking met de bewoners van Europark en de bewoners van de naastgelegen woontoren in het bijzonder.
referentiebeelden tekening
37
IGLO - aanleg publieke ruimte OVEREENSTEMMING EN VERENIGBAARHEID MET DE RUIMTELIJKE CONTEXT EN DE INPASSING VAN DE GEPLANDE WERKEN IN DE OMGEVING
MATERIAALKEUZE
De keuze van de materialen gebeurt in functie van het gebruik, de beoogde sfeer en uitstraling van de publieke ruimte. Er wordt zoveel mogelijk uitgegaan van het materialenpalet voor de publieke ruimte van de Stad Antwerpen. We baseren ons hiervoor op de Straatmeubilaris, het Bomenboek en de aanzet van het Stoepenplan. Naast esthetische aspecten – het uitzicht – zijn aspecten als technische kwaliteiten, duurzaamheid, mooie veroudering… zeker even belangrijk.
43
IGLO - aanleg publieke ruimte OVEREENSTEMMING EN VERENIGBAARHEID MET DE RUIMTELIJKE CONTEXT EN DE INPASSING VAN DE GEPLANDE WERKEN IN DE OMGEVING MATERIAALKEUZE
verhardingen
Het voetgangersgedeelte van de IGLO-straat wordt aangelegd in een kleinschalige verharding. De gebruikte steen werd geselecteerd uit het materialenpallet opgesteld door de Stad Antwerpen. Het betreft een zwart-witte betonstraatsteen die afwijkt van de standaardverharding van de voetpaden op Linkeroever. De IGLO-straat moet beschouwd worden als één van de centrumstraten van Linkeroever. Het gebruik van een meer bijzonder materiaal benadrukt deze rol. Het gedeelte van de rijweg wordt uitgevoerd in beton in eenzelfde tint als de voetpadzones. Een monoliete verharding op de rijweg is noodzakelijk om te weerstaan aan de belasting van busverkeer. De plekken rond de bomengroepen worden uitgevoerd in een zeer lichte, vlakke betonverharding. Het gebruik van verschillende texturen – rijweg, voetpaden en plekken – mag de samenhang in het algehele beeld van de straat niet teniet doen. De Ernest Claesstraat, Carel van Manderstraat en Emile Verhaerenlaan krijgen een verharding in overeenstemming met een standaard woonstraat op Linkeroever. De voetpaden worden aangelegd in een grijze betontegel, de rijweg in asfalt. De verharding van de parkeervakken is een grijze betonstraatsteen in elleboogverband. De trottoirbanden zijn in grijs beton.
referentiebeelden verhardingen
44
IGLO - aanleg publieke ruimte OVEREENSTEMMING EN VERENIGBAARHEID MET DE RUIMTELIJKE CONTEXT EN DE INPASSING VAN DE GEPLANDE WERKEN IN DE OMGEVING MATERIAALKEUZE
beplanting
Het bestaande bomenbestand in Europark heeft een aantal kwaliteiten door ouderdom en soortenvariatie. De inplanting van de bomen sluit aan bij de algemene typologie van het landschapspark: solitairen, ‘clumbs’, kleine boomgroepen, grote variatie in sortiment. Door deze verspreide en schijnbaar willekeurige inplanting ontstaat een ietwat onsamenhangend beeld. De groenstructuur draagt slechts beperkt bij tot de opbouw en samenhang van de publieke ruimte. Het bestaande heestersortiment is erg heterogeen. Plaatselijk zijn de massieven niet-overkijkbaar, wat aanleiding kan geven tot een sociaal onveilig gevoel. Daarnaast zijn sommige heesteraanplantingen zeer onderhoudsintensief doordat er geen bodemsluitende soorten gebruikt zijn. De algemene insteek voor het beplantingsconcept is het inbrengen van een sterk groen raamwerk dat structuur en coherentie geeft. Het groene kader wordt opgebouwd uit een beperkt aantal soorten waardoor de huidige soortenvariatie meer als een kwaliteit kan ervaren worden dan vandaag het geval is. De inplanting van de bomen sluit aan bij de differentiatie uit het masterplan: het landschapspark (solitairen, ‘clumbs’, kleine bomengroepen) versus het raster (rijbeplanting, laanstructuren). Er wordt voorkeur gegeven aan sterke, duurzame soorten met een hoge toekomstwaarde. Bij de soortenkeuze wordt zoveel mogelijk aansluiting gezocht met het bestaande, te behouden sortiment. Het nieuwe heestersortiment heeft een overkijkbare eindhoogte. Enkele sterke soorten met een aantrekkelijk beeld (bloei, winterbeeld, wintergroen) worden in grote groepen aangeplant en geven mee vorm aan het groen raamwerk. De bodem in het projectgebied bestaat uit historisch opgespoten zandgronden die een sterk drainerend pakket vormen. Bij de nieuwe aanplantingen worden voldoende maatregelen genomen om de bomen in goede omstandigheden te laten groeien.
46
IGLO - aanleg publieke ruimte OVEREENSTEMMING EN VERENIGBAARHEID MET DE RUIMTELIJKE CONTEXT EN DE INPASSING VAN DE GEPLANDE WERKEN IN DE OMGEVING MATERIAALKEUZE
beplanting
De bestaande bomen die binnen de zone van de IGLOstraat staan, werden op het terrein geëvalueerd door de Groendienst in functie van het eventuele behoud of verplanten. In de westelijke zone komen een aantal bomen in aanmerking voor behoud; tijdens de werken moeten deze bomen zorgvuldig beschermd worden. Verplanten van bestaande bomen wordt door de Groendienst afgeraden. De kostprijs van het verplanten weegt niet op tegen een nieuwe aanplant, waarbij men optimale groeiomstandigheden kan scheppen en er eventueel zwaardere plantmaten kunnen aangeplant worden. Daarnaast geldt voor de nieuwe aanplantingen een hergroeigarantie van de aannemer. De plantmaten voor de nieuwe bomen variëren van 14-16 tot 25-30. Dit zijn gemiddelde plantmaten die geen problemen geven bij het aanslaan. Bij aanplant wordt een bodemverbetering met teelaarde voorzien. Bij de aanplant van bomen is de factor tijd van belang. Er wordt rekening gehouden met de volgroeide kroondiameters, maar ook op relatief korte en middellange termijn moet de groenstructuur er staan. IGLO-straat: In de verharding van de IGLO-straat worden een aantal plantvakken uitgesneden op de plaats waar bestaande bomen staan. Daarnaast worden een aantal nieuwe bomen aangeplant. Door de ruime onverharde standplaats is er een mogelijkheid tot vrije uitgroei van de bomen. Gezien de schaal van de omgevende bebouwing en de breedte van de IGLO-straat, wordt geopteerd voor bomen van 1ste orde (hoogte >12-15m). Doordat de bestaande bomen op en langs de IGLO-straat al een zeker groenvolume geven, kan gekozen worden voor duurzame, iets tragere groeiers: Tilia plathyphyllos en Carpinus betulus. Daarnaast wordt een bestaande, mooie groep van Robinia aangevuld met enkele nieuwe exemplaren van Robinia pseudoacacia ‘Semperforens’. Er worden verschillende plantmaten van één soort aangeplant, gaande van 18/20 tot 25/30. Omgeving kerk: Een aantal bestaande bomen rond de kerk verbijzonderen de plek door hun specifieke donkerrode bladkleur. Door de herinrichting zullen deze bomen gerooid worden. Geïnspireerd door het huidige kwalitatieve beeld wordt voor de toekomstige aanplantingen ook geopteerd voor een roodbladige soort: Acer platanoïdes ‘Royal Red’. Afhankelijk van de plek worden verschillende plantmaten gekozen: 25/30 voor de solitair op het voorplein, 18/20 voor de solitair op het westelijke talud en 14/16 voor de kleine groep op het oostelijk talud. Rasterstraten: Centraal op de Ernest Claesstraat en de Van Manderstraat ligt een middenzone met een totale breedte van 8m. Door de inpassing van langsparkeren aan beide zijden, rest in het midden een groenstrook van 4m breed. Hierop wordt een centrale bomenrij aangeplant. Qua hoogte bemiddelen de rijen tussen hoogbouwblokken en laagbouw (RVT, serviceflats, crèche). Hoewel het voor de hand liggend is op Linkeroever, wordt er voor deze bomenrijen bewust niet geopteerd voor platanen. De grote lanen op Linkeroever (Gloriantlaan, Halewijnlaan…) zijn van een hogere wegencategorie dan de Verhaerenlaan en de rasterstraten. Een andere keuze van laanbomen draagt bij tot de leesbaarheid van de hiërarchie van het wegennet. Quercus palustris is een geschikte mooie, relatief snel groeiende laanboomkeuze van 1ste orde. Aan weerszijden van de voetgangersdoorsteken is steeds een groenzone van 8m breed beschikbaar. Daar worden twee bomen aangeplant, aan platmaat 25/30. De doorlopende centrale rij wordt aan 18/20 aangeplant. Bij de soortenkeuze (kroondiameter, vrije stamhoogte in verhouding tot eindhoogte …) en de positiebepaling wordt rekening gehouden met regelgevingen van de brandweer. Er wordt geopteerd voor een ondergrondse kluitverankering. Doordat de bomen onderhevig zijn aan windbelasting en niet gesteund worden door boompalen, moeten ze zelf hun stabiliteit zoeken. Dit leidt tot een snellere ontwikkeling van een sterk wortelgestel. De boomkluit moet uiteraard geschikt zijn voor de toepassing van ondergrondse verankering.
48
IGLO - aanleg publieke ruimte OVEREENSTEMMING EN VERENIGBAARHEID MET DE RUIMTELIJKE CONTEXT EN DE INPASSING VAN DE GEPLANDE WERKEN IN DE OMGEVING MATERIAALKEUZE
beplanting
Quercus palustris
Carpinus betulus
Tilla Platyphyllos
Robinia pseudoacacia
Acer platanoides ‘Royal Red’
49
IGLO - aanleg publieke ruimte OVEREENSTEMMING EN VERENIGBAARHEID MET DE RUIMTELIJKE CONTEXT EN DE INPASSING VAN DE GEPLANDE WERKEN IN DE OMGEVING MATERIAALKEUZE
beplanting
De heesteraanplantingen zijn goed bodemsluitend en worden aan voldoende hoge dichtheid aangeplant voor een relatief snel resultaat. De volgroeide hoogte is beperkt en dus overkijkbaar; het onderhoud is minimaal. Stevige heestermassieven in combinatie met bomen bepalen de ruimtelijke werking van de plantvakken op de IGLO-straat. Er wordt gekozen voor één soort die als sokkel fungeert voor een variatie aan hoogstammen. De dense structuur van de wintergroene Prunus laurocerasus ‘Otto Luycken’ leent zich hiervoor goed. De soort heeft een beperkte eindhoogte van 80-100cm, een sterk, glimmend, donkergroen blad en witte bloei. De topografie van het landschapspark in Europark wordt in het projectgebied her en der toegepast. Ter ondersteuning van deze topografie en voor een natuurlijke overgang naar het maaiveld, worden de terreinglooiingen gecombineerd met heesteraanplantingen van Cornus stolonifera ‘Kelseyi’s Dwarf’. Deze soort heeft een eindhoogte van ca. 50-75cm en een mooi winterbeeld (rode takken). In de zone rond de kerk wordt de bestaande, zeer heterogene heesterbeplanting vervangen door een goed bodemsluitende, overkijkbare aanplant. Hier wordt gekozen voor een mengeling van twee soorten, namelijk Cornus stolonifera ‘Kelseyi’s Dwarf’ en Viburnum opulus ‘Compactum’. Hierbij wordt Viburnum als bloeiend accent aangeplant (25% van het plantvak). Ter bescherming van de jonge aanplanten wordt rondom de plantvakken een tijdelijke omheining (chestnut fence, ca. 50cm hoog) voorzien.
50
IGLO - aanleg publieke ruimte OVEREENSTEMMING EN VERENIGBAARHEID MET DE RUIMTELIJKE CONTEXT EN DE INPASSING VAN DE GEPLANDE WERKEN IN DE OMGEVING MATERIAALKEUZE
beplanting
Prunus laurocerasus
Cornus stolonifera
Viburnum opulus
51
IGLO - aanleg publieke ruimte OVEREENSTEMMING EN VERENIGBAARHEID MET DE RUIMTELIJKE CONTEXT EN DE INPASSING VAN DE GEPLANDE WERKEN IN DE OMGEVING MATERIAALKEUZE
meubilair
Wat het meubilair betreft wordt er maximaal teruggegrepen naar de straatmeubilaris van de Stad Antwerpen. Zowel wat betreft fietsenstallingen (SA/FS/04) en banken (SA/ZB/01) kan worden teruggegrepen naar de straatmeubilaris. Naast de bnaken van de straatmeubilaris zijn er nog andere zitmogelijkheden op de IGLO-straat voorzien. Onder de luifel worden banken en picknicktafels geïntegreerd. Rond de kerk zijn er betonnen zitmuurtjes geïntegreerd in de keerwanden. Wat vuilnisbakken betreft wordt er binnen de Stad Antwerpen gewerkt aan een overkoepelend plan naar het gebruik en de types van elementen. Dit kan dan ook in dit project worden toegepast. Wat de antiparkeerpaaltjes betreft moet nog een keuze gemaakt worden door de Stad Antwerpen. Op drie locaties is er ruimte voorzien voor een sorteerstraatje. De inplanting is voorzien zo dicht mogelijk bij de toegangen tot de woongebouwen enerzijds en goed bereikbaar voor de voertuigen die deze moeten ledigen. Ook wat dit betreft wordt er beroep gedaan op de standaard van de Stad Antwerpen.
SA/FS/04
52
SA/AB/01
SA/BR/02
SA/ZB/01
IGLO - aanleg publieke ruimte OVEREENSTEMMING EN VERENIGBAARHEID MET DE RUIMTELIJKE CONTEXT EN DE INPASSING VAN DE GEPLANDE WERKEN IN DE OMGEVING AFWATERING
AFWATERING concept 2.1
Algemeen concept
Voor de herinrichting worden een aantal nieuwbouwprojecten voorzien binnen de bestaande wijk. Naast de nieuwe bebouwing zijn er ook nog een aantal bestaande gebouwen. Het blijkt onmogelijk om op korte termijn de bestaande bouwblokken die langs dit tracé gelegen zijn af te koppelen. Daarom zal het nieuwe DWA stelsel ontworpen worden als een hybride stelsel (een stelsel dat op termijn volledig gescheiden zal worden maar waarbij in afwachting van de afkoppeling van het regenwater van de bestaande gebouwen rekening gehouden met hun verharde oppervlaktes voor de dimensionering en het ontwerp van het stelsel).
2.2
DWA Riolering
Voor de DWA wordt de bestaande rioleringssituatie zoveel mogelijk gevolgd. Ten zuiden van de wijk loopt er een bestaande Aquafin collector, waarop de bestaande rioleringen aansluiten. De riolering in de Ernest Claesstraat en de Carel Van Manderstraat wordt heraangelegd. Gezien het hybride karakter van deze rioleringen wordt voor de hellingen van de leidingen een hellingspercentage van 5 pro mille aangehouden. Dit hellingspercentage moet op termijn het zelf reinigend vermogen van de riolering garanderen. De nieuwe begintakken van de riolering worden met minimale diameter 250mm aan een hellingspercentage van 12 pro mille aangelegd. Door de inplanting van de nieuwe gebouwen moet de bestaande Aquafin collector plaatselijk uitwijken ter hoogte van de Verhaerenlaan.
2.3
RWA Riolering
Voordat een berekening voor het nieuwe RWA-stelsel kan gebeuren, wordt in eerste instantie een inventarisatie gemaakt van de bestaande randvoorwaarden. • Bodemsoort : Volgens de Bodemkaart van het AGIV zou het terrein zich bevinden op een zandbodem. Volgens de boringen die in de buurt van het terrein reeds gedaan zijn (bron : Databank Ondergrond Vlaanderen – AGIV), bestaan de omringende gronden uit zand. • Grondwaterstand : Volgens de sonderingen die in de buurt van het terrein reeds gedaan zijn (bron : Databank Ondergrond Vlaanderen – AGIV), dient met rekening te houden met een gemiddelde grondwaterstand van (MV-1m70). Bijkomend dient vermeld te worden dat er in het kader van het project “Oosterweelverbinding” een meetcampagne is gebeurt (tussen 2000 en 2003) naar de invloed van de schommelingen in de grondwaterstand door de getijdenwerking van de Schelde. Voor de gebieden die buiten de 400m liggen van de Schelde, mag men aannemen dat de schommelingen in de grondwaterstand zich tussen 0.20m en 0.25m bevinden. Volgens de meetgegevens van de stad zit het grondwater hier nog een stuk dieper. Voor dit terrein wordt rekening gehouden met een grondwaterpeil van (MV-2m00). Riant wil van de werken gebruik maken om een doorvoerleiding aan te leggen voor de afvoer van het regenwater tussen de Gloriantlaan en de bestaande gemengde riolering in de Halewijnlaan. Gezien de grondgesteldheid zal hier gewerkt worden met geperforeerde buizen. De buizen worden omhuld met een geotextiel. De fundering en omhulling van de buizen is met grind voorzien. De aanvulling is voorzien met herbruikgrond van het terrein, dus zandgrond. De RWA rioleringen van de Claesstraat en de Manderstraat takken aan op de nieuwe doorvoerleiding. Evenals de nieuwe regenwaterleiding in de Verhaerenlaan. Om de impact van de nieuwe verharding in het project op de grondwaterstand te minimaliseren zal gewerkt worden met infiltratiesystemen voor de afvoer van het water: 1. Infiltratiekolken: kolken die het water met een open buis naar de ondergrond afvoeren, voorzien van een overloop naar de RWA riolering in geval van hevige regenbuien. 2. Infiltratiesleuven: langs de rand van de weg wordt over de volledige lengte een sleuf gegraven, opgevuld met grind en omhuld met geotextiel. Er wordt geen goot voorzien. De toevoerende verharde oppervlakte is beperkt ten opzichte van de oppervlakte van de sleuven, waardoor de infiltratiesleuven zelfs hevige regenbuien aankunnen.
54
IGLO - aanleg publieke ruimte OVEREENSTEMMING EN VERENIGBAARHEID MET DE RUIMTELIJKE CONTEXT EN DE INPASSING VAN DE GEPLANDE WERKEN IN DE OMGEVING AFWATERING
55