Voorbeelden van meeren minder-acties Op de volgende pagina’s geven we voorbeelden van acties die moeten leiden tot meer aandacht voor een bepaalde drijfveer, of juist minder. De meer-acties gebruikt u als er op dit moment te weinig aandacht voor die drijfveer is in een team. Dit moet u niet verwarren met uw eigen persoonlijke voorkeur! Voor een Gele manager is er niet snel genoeg aandacht voor visie en doordenking… In onze filosofie is het vooral zaak actief aandacht te schenken aan de meer-acties, en die zaken te belonen. Dat mag dan ten koste gaan van zaken die bij de minder-acties staan. Een voorbeeld: bij een taak die stabiel uitgevoerd moet worden is de volgende conclusie getrokken: er moet meer Blauw bij, meer Geel bij en minder Groen bij. Dit betekent: meer aandacht voor zaken als status- en versiebeheer, houden aan afspraken, vergaderen volgens strakke agenda’s, et cetera (Blauw). Ook betekent het dat er meer ruimte moet zijn voor evaluatie en aandacht geven aan het waarom van acties (Geel). Dit mag ten koste gaan van Groen. Met andere woorden: als mensen de logica achter een proces niet begrijpen (Geel), dan moet daar aandacht voor zijn. ‘Voelt’ het echter niet goed, wordt het wel begrepen maar is men het er niet mee eens (Groen)? Dan stopt de discussie. Discussie moet hier gevoerd worden op basis van rationele argumenten.
Opbouw van deze bijlage Bijlage 2a. Bijlage 2b. Bijlage 2c.
De eerste zes sheets refereren aan een taak gericht op stabiliseren. De volgende zes sheets refereren aan een taak gericht op verbeteren. De laatste zes sheets refereren aan een taak gericht op vernieuwen.
1
Drijfveren in de praktijk
Bijlage 2a Taak: stabiel uitvoeren van een proces
;+;-0:;-2A-;C5945339P bQ4,;C559A-;C59-4+C52+4:795A9:49-,;2-044 cQ:;;A:X4C9:-,9 dQ"A4<:4;14,292++4 eQC9+94C52+4::;911+4 fQA7X;5X;795A9X49-,;2-04451 gQ-4:;9A94ZA-;2++44C55954[ hQ":791441534 iQC559A-;1-014Z79D14[4:;9A;AA9494+4 jQ-::A:549<:9449"-;4 baQ-4G-,;+C4-4,; C4<:
;+;-0:;-2A-;C594533-49P bQ5C99-0C4N5721:21G5A;2++4Z;+;-229[ cQ:;9A;AA9+9A-142::,-2Z+4-+4 C94;D5592-01,-7114[ dQ9+942:4955;-4-4:;9A<,* eQ"5932-:<:,954-+4C94;D5592-01,- fQ2-0C4;9A+C22457-+4;1 gQ4+G-04C5594A4NZD449D59;:;9A;AA9 A9A9<4D594;-2:3A++4G-*9-0[
2
Drijfveren in de praktijk
;+;-0:;-2A-;C5945339P bQ4:79145754A-2-01,-5"4-;41534 C4":7914 cQ ,4,C4C4":7914 dQ A-;:79142:,5C2,-D91,;;C2D59; fQ 5597114 fQ A-;:7914;G1445+4-;,29G-04 gQA-;:7914;-;:4-;3+ hQ :;4C:<+D-+94-;:-22+2:A-;;C594 iQ (774C44-;;9G154+12;: jQ 4A9C4G++4 baQ-4G-,;+C4-4A9+4<C4<:
;+;-0:;-2A-;C594533-49P C4:42D;54G5494,;C559 +2-01,- cQ 795A9:D+DA-C4 dQ 9A12++4-4-;-47244-4+G-; eQ 159;5595,;<: fQ GD9+.99-;95C91534ZC924454XC92[ gQ D91D+,24-0494G549":;33-4+Z-0C5592 bQ
:42G2"39C454[
hQ 22:+4D-22419-0+4;9D-02;-+42-015435+2-01-: iQ 53-4C9-+4N4-;2+94 jQ -9;YD-4+4X41-014G549A-;2+ baQ-37A2:-"+9+;544
3
Drijfveren in de praktijk
;+;-0:;-2A-;C5945339P 4,;C5593-::-4-4<;-;C4,;;3 ZD;-:54G;1M[ cQ 4,;C559C9419-4+C4":7914-4,;;3 bQ
Z":79145AD44C559;5754+:,9C49+2:[
DA:;D9144C9;95AD44C-2-+,- eQ 94;3:;9:,7ZG59+9+4C559;D;5C9+2C9-:[ fQ 4,;C5599-;A24Z-0C5592C:;721-04153:;4N dQ
C:;:7919:[
4,;C559,-:;59-4++95-;9-<ND99-4+ C559:F3524N95T:425+5T: hQ D99-4+C559C134:,7 iQ 4,;C559795A;N9-0"4;3D9559;95;: 4-4-4+14+95-4 dQ
%%$%&%'!# ! # )$!(!'&"!%$(!$% !+!!&&%!#$!#
$!!"'!
&&!&''$#$"%(!
"$!%&
($)*!!$!($$!(!&($! $!!"'! &"!%$(!$% '%%&!%&!
$!"!$" %&!! .
/!!
4
Drijfveren in de praktijk
;+;-0:;-2A-;C5945339P bQG51449'-4FD-4:;P14,;;95"+515793; C5254D959+4C5591D2-;-; cQ+94G4C49+2:57G514 dQ4,;C559+:;C49+2:49-,;2-044 eQ79+3<:3NG549+2-01,-A-;,;55+;C92-G4 fQ:53:C4D;A-;79594-44+54;952953+C-4+ gQC972;:4-45372E53+C-4+C4124;N D;,*-45-+M hQ 5A4;34+34;N9+23<+54;;3;:;1,529: iQ :72C2+C4O2+944C9-0,-+C4-44419: jQ C559AG2"571534N2;4G-4D;A+4,; baQ414C4A-;:;9;+-N524495224 bbQ-4G-,;+C4-4,;C4<:
;+;-0:;-2A-;C594533-49P bQ54<4A5C9+94G4C419:49-,;2-044,4 +4 cQC55921124;NC9+5"<0:<74A-;G549-4+57 9+2:314 dQ0,<++9+N3-49D4C4+ eQAG2"57C559+95472;:4-0:A:Z3-49+54;9-:,[ fQAG2"4-;2;4G-42:9-;:"5A;-:++4 gQ57759;A4-:<:,+9+NC9:,A-24,;954;C94 124;4 hQ933453+,559;D594N4351142:2-01;;AD34-4+ C44-;;9G15;C4D++9140A-:;144-: iQ -4;94537<<"N:5945;A-0124;N4-;-4;94 jQ 124;+9A-142:EAA:53":79144-;4; 1534
5
Drijfveren in de praktijk
;+;-0:;-2A-;C5945339P bQC2A<C4795::;774 cQC2A<C4,;;5;2795: dQG-44-4+57,;795A;N,*,;G-04"A4<45+M eQ4,;C559;5153:;C-:-N4,59 ;1534 fQG-,;9!9457,21;4Z1257;-551M[ gQ1257;,;;5;245+2:;-2:125774M hQ-4G-,;+C4-4D;9C99-459+4-:< +A9;3;;D;+4-: iQ-4G-,;+C4-4,;D953C4<:
;+;-0:;-2A-;C594533-49P bQ414-472;:C454D;+C9+D59; cQC+-;0:57794 dQ54<4A"C9+45",;55149:14 eQG1449:D-2245453;;2A192-01; fQC923344C9;9+4S#"#!"
+(!#"#5 gQAG2"A-;45"5C4,;795:72;:4 hQ21:;7;9-:A::-:;224 iQ:;9449,;D91-472;:C4243494
6
Drijfveren in de praktijk
;+;-0:;-2A-;C5945339P bQC9;224D;A5;N55122-01;,;4-;-9;;9G1 54C559449 cQ34:4:754;4-0219957453G14;24 5";:7914 dQC9+4P-4;9::;544-449Q5D2-4G-04D912: 392+34 eQ4,;C559:"94+G342-01,- fQ,A274-4Q 274N5512:94-;-9;53+C9+ D59;NG549C94;D5592-01,-5C9;434 gQ2>45735<:C40522+4957-4+4 hQ-42C4-449N+9-7;5442:G14C44-; 3G->4 iQ -4G-,;+C4-4,; C4<:
;+;-0:;-2A-;C594533-49P bQ559;C59447::-4+4-4,;D91795:4+94 S2:945+4-;,;5C9+:79514-:RT cQ "5A;0:1143;34;292-" dQ 5C922:3D-22479;4G549 ++4144-:C4G14 eQ +C522-42;4G-045C4"-;4 fQ ,-!99,-;9-:A::-:;224ZD-::24C559G->9:[ gQ 454XC92795;:;94ZGA,;42:AADG-44-;19-0+;[ hQ12+4;ST455-;4:914-4+,5A43;ST
7
Drijfveren in de praktijk
Bijlage 2b Taak: continu verbeteren
;+;-0C9;945339P bQ cQ dQ
414C4A-;:;9;+-N524952ZSD953-:-;24+9-01[ +-0,;54;;3;124;4-;224-4"593<94+4N 39C5592551,24 E79-34;94Z+"4-4-C-A9A-3;D;C4G-04<0;:;4
492-:<C4-+4-!4N:<3A29A:549439:,7[
eQ fQ gQ hQ
2>457D; ,;G5A35;4:594 453C4;A25A4;34+9:N39G59+;551S -444-4:;T-454;;153;3;124; ;91124;-0C5599--4+NA-;C59-4+4A-;D91-4+C4 4,-+5"C9;97950; G51-4254-4+::F:;3<19A-3;C559-4-C-A2254-4+
Z-0C559254A::4[
iQ C-93534;4C45C9D-44-4+3;772A:4+"!#"4 79:554Z4-;224,;;3[ jQ :<3A294-+54A994<Z2;A4-;-9;23394559D;49
"2-4+4G-,2:S,A4;99-4T,4;5+!-+4[
baQC915570G2"Z2;-0C55924124;G-4D;A-+42-012232C559,35;[ bbQ-4-<<"434N0G2"2;4G-4N!G-0453;:594
8
Drijfveren in de praktijk
;+;-0C9;94533-49P bQ
+54;9-:,Z +:594N D-2,;;9N ,,;+5+4N
49C44-;2:,;"5A;-:++4[
cQ
A-;57-4-C-A2:A:N9444,;92114: ":;C-942:,;-+42-01:A:945+4-;-:
dQ
eQ 54<4A:5943;,;G2":A:0N3944;C4 49:Z-0C5592P":791NG51N+:791N5$9;N4+7:;5$9;N;R[
C97114C455:,774N+279;0: 32-*4574934::A: gQ 9144N4+<"2A294NG2#:,93-4+N eQ fQ
414-;A-;:;14 hQ
,4;0:+9+N9C5A9Z551-4D42+4+4[
iQ
D-0G4494942:,;"5A;+;
;+;-0C9;945339P bQ,29":7914314441534NG5D23;124;42:-4;94 cQ4A,;9"D+-4+C435+2-01,4-C559-01534 dQ<0434C559+2-01,-4G144;0:5C99+4 eQ55+,4C5599-:-5T:4,5-";114G-04 fQ9+24Z;5;-47A4;0:[ gQC94;D5592-01,-434Z-0C559253414:;5; D:53;94+45592--4+;7114[ hQ72444459+4-:94 iQC52,94 jQ,29,-5C9;14+C44C9+4 baQ59+4-:<25F2-;-;;544559;54D;45-+-:N24;A,;9 4-;,23234: bbQ-4G-,;+C44C9+4Q4 5434:4,A4D91Q
9
Drijfveren in de praktijk
;+;-0C9;94533-49P bQ:;9C:;,5A44,A--+795A9:4D91D-0G4 cQ+4C559baam+5ND9iam551C52:;; dQ:;4":791479-59-;-;2;4724N+4"D-01-4+4
;5:;4
eQ:-:59,-79C2945C4A-;:;92-4+ fQG14A-;2-0C4C594G549;,;4A;A-2-01-: gQ795:C5592;4+457C9+C4124; hQ34:4D-0G457,A4:7-&1;14711;44-;57,A4952 iQ5C929457D+G-4 jQ3;;-2::;955-4G5;4-AD35+2-01,44-;+G-4D594 baQ+3-9573-22-3;9
;+;-0C9;945339P bQ9A;2-;-;PC9+453411559N,4;14-4+ 549454;9; cQ1-G4PC44391;N449-4+5"47 dQ54"954;94N:;22-4+434N1AG:C9-+4 eQC4-+419,;A-;+4 fQ"D-4+4 gQ;375314
10
Drijfveren in de praktijk
;+;-0C9;94533-49P bQ7A2-12-01,4;0:+9+ cQC4+AD"9$24N22:35;C4:42N,:<+ 924##!'#5+9+ eQ559AD4C4:2-::-4+4 fQ+"599572++4C4C5254+4"-;4 gQ570+4C4522+43D919: hQ549149N54C559:729+9+N;-37A2:-" iQG14:;:57:7-;:9-0C4N54)-;AA: jQ53-4#144N-0C5592124;45"14:42-34
;+;-0C9;945339P C:;,5A444+15G479-+3 cQ 4:2A-;4-03-::-C4,;9-0"4,;;3 dQ D99-4+C5594-!44-;-; eQ 4,;C5594DG-+C134:,743:;9:,7 fQ ;95;:57795A;49-0" gQ 4,;C559-+4-4<;-; hQ D99-4+C559:F3524N95T:425+5T: iQ 94;3:;9:,7P,;:";G59+4C559-;:;+95;9 -:479:544G2" bQ
11
Drijfveren in de praktijk
;+;-0C9;94533-49 414C4A-;54C4<:4C924 cQ 2-459<C434:45";3:Q dQ 574C5;:;A172;:4NC9,$4;5;-524 eQ :;9C:;,5A4454+:,9C49+2: fQ 1-01449-4"59322-9: gQ 2;42-455954+:,9C49+2: hQ ,-2-+,A-:0:9!94 iQ 2191145492253:;4-+,4 jQ S#'#!T41449A114 bQ
;+;-0C9;945339P bQD914C4A-;4,29C-:- cQG144;C449:471144449 dQG-0:;70:3144949-4C2:,514 eQ395495AD-4+ZC44;55+5";3141AG[ fQ4,;C55925+-,;9D91-4+ZD953D91;,;
-+42-0157434-9D2457494-;M[
gQ9
12
Drijfveren in de praktijk
;+;-0C9;94533-49P bQ25:1534C4+2-01:+4+C4G14 cQD9:,AD4G549C94;D5592-01,-;434 dQ,;9"+2-01,4ZS-1,,;D2+G+RT[ eQ":;4434N4;545",;05A4-;91; fQ79-4-7-2C:;,5A4G549D912-01,-::" gQ"4;:94N2A,;1:;245AD4 hQ2-0C4,4+4-4:;9<: iQC9-02-0C4NG14G-42:S4C4C235+2-01,4T jQC9233-4+55942F: baQ-;:414G549124;C9+
;+;-0C9;945339P bQ cQ dQ eQ fQ gQ hQ
G143;21924G549-9;D-4:;55+391 4,;C55934: 21957,55+;,5A4C4C599-4+4 4:;+4<: 9+C219!94-49; 4,;C55934:,;979:;<:Z5",;A-;2-0C49C4[ 24C4:A:ZA5;,;-339:4-;224[ 1D;:9,-2;4G-4Z+4:,54:,-0457,5A4[
13
Drijfveren in de praktijk
;+;-0C9;94533-49P bQ cQ dQ eQ fQ gQ hQ iQ jQ
"5A:57-+4+957Z4+G-04;4-;-943153;[ 359255549:PSG-042232C52D::4NA:RT 9575457S,;2C4-44359<T 53,;9-0,479;4 "GD114C479:5542-01:A::4 C+:-+424"+C4Z-34:4G2"57G5A435;47-114[ 22:-435;494+4C559,;;5;A-;C59141534 C94;D5592-01,-:79-45C9-94NG5;4-34,;C52; G144-;9+2453S4-9C9-0,-;+C4T
14
Drijfveren in de praktijk
Bijlage 2c Taak: vernieuwen
;+;-0C94-AD45339P bQ<043453G14 ,;;D-224+9-074 cQ54%412-01,-;457G-,;C4494 dQ<0434C559S6#)T414 eQ49-4C2:,514:<3A294 fQ&25:5"94 gQ;5;272;0-419;94+4Z,2-157;9C-D[ hQ24+;93-04414
15
Drijfveren in de praktijk
;+;-0C94-AD4533-49P bQ2-0C4GDC4 cQ9
;+;-0C94-AD45339P 2A-:;9449-!4C4449N-4;9::;544 +C4449NG5499-;:C559;9A+;D-224 dQ ,A274-453449G-04-+4-,29; 2;419-0+4Z44-;5C9;A-+4[ eQ 2A-:;94N:34C>4N559C9+457437;,-:, 34-9 fQ 79594;5;219;1534Z4-;-4-C-A257G512-0C449 bQ cQ
-4D9,-[
24C4-4G-,;4C559;G,232,29G-04 ":;334C4-!4-449A:<+;35:"9 iQ 914-4+,5A43;219 jQ +9-7;544C559:-;A<C449 baQC9-0,-+C4N4;G52:A,;C9D,;;19-0+4 gQ hQ
16
Drijfveren in de praktijk
;+;-0C94-AD4533-49P bQ9
;+;-0C94-AD45339P bQ 1-014D;Z2;4;[391;C9+-: cQ 391;C9+9!94 dQ 5744N;5+412-01G-04C559124; eQ 4,;C559D91-4+N4-;224;,59- fQ C9+:;224P-:9A:-4::C559M gQ 2;4G-4D;2+5-:Z391<4+4[ hQ A-;795945"-4+4D2-4,;D92
D914Z44-;224-4-3+-4-9D924[ hQ 2>457C9711-4+Z355-4124C4 ,;-[ iQ -;:355-:49D-224G>4Z93:5944
4-;C5590G2",5A4[
17
Drijfveren in de praktijk
%%'# &( ! # *" $)&'$"$! )&!"#!($(!!!& ""'&!!&($#!!&!*!
"($"(!"#%#$!!("(% &%*!!$$! (!&("$!($!"&)%""$&
'&"#!%'%*"!$&($!')! %"$! &+!(! !!$% ($"#!(!&%& ""!(""!
""$&%
;+;-0C94-AD45339P bQG14;5;-4;-2A-;D914N4-;-4,55"2-044 2-0C4,4+4 cQ -:-72-4N551559+42:,;C9C24D59; dQ 54N:53:2AEC4C9+SC-4-1-;2A1MT 54;G++4 eQ G144;0:4+9-072-01129314 Z-0C5592C5595C99,;4449[ fQ A-;,5A-4+:C935+453G14 ,;";314 ZC52,94[ gQ :;A9457,29795A;":7914 hQ ,29-419;94+4PD--:3;D;G-+
18
Drijfveren in de praktijk
;+;-0C94-AD4533-49P bQ-9;-4;-2:A-144955994G-4 cQC9-0,-145>4559;-2":7914 dQA-;+4C4,A--+795::4N,-!99,-N "5932533A4-<1424 eQC:;,5A44;+4D;922-+; fQ94 hQ5499A114C49534N2<0394A,;9G-04 iQ-0C559;":9C94C4:49-5T:53;- 54D912-012-014
;+;-0C94-AD45339P bQA9C4N49:;:;7G>453,;D9;+4314 cQ25:2;4C445255:233945" 5372-94G14 dQ *&!!"N4-;222A1-;0:5"72;0: D-224D945"+9A-14 eQC,;4C5594-N9+4:C559 fQ :7954+D+4N4-;2-0C41-01439354L gQ "5A:N41AG314A-;2235+2-01,4 hQ 453-45"549G51:+-2-34 iQ 54G5499:9C:N&"## jQ -9;471144A-;C594 baQ:;22-4+434Z:;4C559D;A41;[
19
Drijfveren in de praktijk
;+;-0C94-AD4533-49P bQ53-4#14-4+N2;34:44:31-0144 3414 cQ:,9344":,934N +,;4N 54;D97 dQ :42542A:-:;9114 eQ 9A1G>4ZC9559G1;549A:;4C9233-4+[ fQ ::724N+"C9-0,- gQ G145771144-9;54G5495C941-4+ hQ -37A2:-"N9+945721:-+42 iQ 2243957-4:<4;"+4 jQ ,:<+ baQ41795::4#914
;+;-0C94-AD45339P bQ4,;C559N4;95AD43-::-N :;4DM cQ 4,;C559:F3524N25+5T:449143914 >9-A;4Z4-;C9D914-44-AD795A;4[ dQ;95;:57795A;49-0"N2;;551G-4559 -0C5592412-4+C4,;74 eQ E72--;4,;C559-4<;-;4;5;9-4+C4 4-AD24Z9-;A2[ fQ9-;A2C-94C44-AD795A;44A-;C-4-4+4 gQ4,;C5597A2-<:-4914C124
20
Drijfveren in de praktijk
%%'# &( ! # bQ1937,<+C:;,5A44,;+499,; -:Q479-+3-:44142241A9:2-0"Q cQ 1-01449S5A+9TZ5"-D23D-224D914[ dQ 2;4Z3-:[2-4559,-2-+,A-:0: eQ S#'#!T414N493-!4A-;4:2A-;4 fQ 494A-;4:2A-;4N22453;G49:G-045" 49-!4,4 gQ 3;,;C924G-+G-04 hQ D9,,;44-;:;DG42-01;NA9";9 -:A::-;:;224L
21