VOLWASSEN EN KIND VAN GESCHEIDEN OUDERS © Pareto Group - Studiedienst
In het voorjaar van 2012 publiceerde De Standaard een reeks waarbij kinderen van gescheiden ouders praten over hun gevoelens bij die breuk. Wij bundelden een selectie verhalen voor u.
ParetoGroup
®
bemiddeling I begeleiding I advies
DE STANDAARD
12 BINNENLAND
DONDERDAG 1 MAART 2012
T US S E N TWEE HUIZEN
Elke week vraagt De Standaard kinderen van gescheiden ouders naar hun gevoelens bij die breuk.
DANSERES JETTY ROELS BEWANDELT HAAR EIGEN WEG
‘Ik leg de lat bewust hoog’ Ze verbaast zich erover dat jonge mensen nog altijd dromen van huisjeboompje-kindjes. De danseres Jetty Roels (65), enig kind van gescheiden ouders, bewandelde een heel andere weg.
moeder was erg geïnteresseerd in literatuur en er kwamen ook schrijvers bij ons over de vloer.’
VEERLE BEEL GENT Jetty Roels is danseres. Ze heeft
‘Nu doen vaders heel erg hun best met hun kinderen. Toen was dat niet zo. Scheiden was nog erg uitzonderlijk. Mensen zoals mijn vader en zijn familie wisten zich er geen raad mee. Misschien dat het vandaag minder erg is om een kind van gescheiden ouders te zijn, omdat het zoveel gewoner is geworden. Toch snap ik niet dat al die jonge ouders het romantische ideaal blijven koesteren. Ze beloven elkaar eeuwige trouw en twee jaar later gaan ze weer uit elkaar. Ze maken geen bewuste keuzes. Ze leren niet veel uit de ervaringen van de generaties voor hen. Daar verwonder ik me soms over.’ In 1969 werd Jetty Roels eerste laureate van de Stichting Roeping: met de beurs die ze kreeg, ging ze naar Parijs om dans te studeren. Daar kwam ze volop in een artistiek milieu terecht, waar relaties werden afgesloten tussen gelijkgestemden. ‘Je bleef bij elkaar voor de charme van het koppel zelf. Niet om andere redenen. Ik had het professioneel erg druk, ik heb zoveel gedaan en zoveel gereisd! Soms paste daar een man bij, soms niet.’
veel gereisd, vooral dan naar Aziatische landen. In India alleen bracht ze zowat drie jaar door. Ze behaalde er als enige Belgische een diploma in de Indiase tempeldansen. Kinderen heeft ze nooit gewild. ‘Als je eenmaal in India bent geweest, weet je dat er meer dan genoeg kinderen op de wereld zijn.’
‘Ik heb altijd gehouden van oudere mannen, van wie ik iets kon leren. Van mannen die iets te zeggen hadden. Ik veronderstel dat die voorkeur te wijten is aan het feit dat ik een vaderfiguur heb gemist. In elk van die relaties maakte ik veel meer
VA N O N Z E R E DACT R I C E
ler met vrouwen om dan vandaag. Er was ook huiselijk geweld, dat ik als kind niet goed kon plaatsen. Ik was altijd angstig, bang dat hij mijn moeder echt iets zou aandoen.’ ‘Mijn moeder leeft nog, maar herinnert zich daar niet veel meer van. In haar ogen is het allemaal zo erg niet geweest. Nu kunnen we er zelfs samen om lachen. Maar kinderen interpreteren dat anders. En in mijn omgeving was er bijna niemand die daar iets zinnigs over kon zeggen. Dus besloot ik er maar over te zwijgen. Ik werd er onrustig van. Achteraf gezien heb ik ook nooit echt goed gestudeerd. Mijn moeder leerde mij niet hoe dat moest, en mijn vader al helemaal niet.’ ‘Ik zag hem op zondag. “Hij blijft je vader”, zei mijn moeder altijd. Ik was zo’n echt bezoekkind. Ik voelde mij niet thuis in zijn huis en in zijn familie. Ze waren anders dan de familie van mijn moeder, die kunstzinniger was. Mijn oma langs moederskant speelde amateurtoneel. Mijn
VERWARD
‘Bij mijn vader thuis hadden ze een heel andere manier van leven, eten én geloven. Dat verwarde me heel erg. Ik werd er ook niet aangemoedigd om naar de dans- of de mimeles te gaan, zeker niet als die op zondag viel. Dan moest ik daar zijn. Ik was blij wanneer hij na het eten bij het belcanto-programma op de radio in slaap viel. Hoe langer hij bleef slapen, hoe minder de kans dat we samen nog op uitstap zouden gaan.’ ‘Soms schoof er een nieuwe vriendin bij aan tafel: zo werd ik als kind meegesleurd in complexe situaties die me helemaal niet aangingen. Soms was hij bijna vergeten dat ik zou komen, en wilde hij eigenlijk liever naar het voetbal. Ik voel al lang geen enkele boosheid meer tegenover hem. Ik zie gewoon wat is geweest.’
GROEI
‘Ik vond het absoluut terecht dat mijn moeder niet met die mannen wilde leven. Er was ook huiselijk geweld’
‘De prijs om op hoge leeftijd niet alleen te eindigen, is me veel te hoog. Als je met elkaar bent, moet het goed zijn’
Ze is ook bewust nooit getrouwd. ‘Ik heb veel relaties gehad. Goede relaties ook, met interessante, gelijkgestemde mannen. Maar ik ben er nooit van uitgegaan dat een van die relaties “voor altijd” zou zijn. Ik maakte dat van begin af aan duidelijk: met mij geen huisje-boompje-kindjes. Zolang het duurde, leidden we samen een artistiek leven, of we gingen veel op reis. Het waren stuk voor stuk boeiende mannen. Heel anders dan de twee die mijn moeder had. Ik heb de lat bewust veel hoger gelegd.’
groei door dan ik als kind heb gedaan. Dat was altijd heel inspirerend, heel vruchtbaar. Maar na een jaar of drie, vier, vijf is dat min of meer voorbij. Dat klinkt wellicht niet erg romantisch, maar ik geloof niet in romantiek-voor-altijd.’ ‘Ik sta nog altijd open voor een nieuwe relatie, maar niet voor om het even welke. Kijk, de prijs die je moet betalen om op hoge leeftijd niet alleen te eindigen, is me veel te hoog. Ik wil niet avond na avond samen op de bank zitten om naar tv te kijken, en zijn hand moeten vasthouden omdat hij zich anders eenzaam voelt. Ik begrijp dat er koppels zijn die zo samen oud worden. Maar ik wil daar niet in investeren. Als je met elkaar bent, moet het goed zijn. Nu ben ik alleen, en ik vind dat absoluut oké.’
BRUTALER
Drie was ze toen haar vader en moeder uit elkaar gingen. ‘Misschien waren ze te snel getrouwd, zo kort na de oorlog.’ Een tijdlang woonde ze bij haar oma in, tot haar moeder een nieuwe vriend vond en ze samen een nieuw gezin vormden. Ook dat verhaal liep tien jaar later weer af. ‘Ik vond het absoluut terecht dat mijn moeder niet met die mannen wilde leven. Mannen van die generatie gingen bruta-
Bent u ook opgegroeid tussen twee huizen en wilt u uw verhaal delen met de lezers van De Standaard? Laat het weten:
[email protected]
‘Ik heb veel relaties gehad’, zegt Jetty Roels. ‘Goede relaties, met interessante mannen. Maar ik maakte meteen duidelijk: met mij geen huisje-boompje-kindjes.’ © Lisa Van Damme
DE STANDAARD
BINNENLAND 13
DONDERDAG 2 FEBRUARI 2012
T US S E N TWEE HUIZEN
Elke week vraagt De Standaard een kind van gescheiden ouders naar hun gevoelens bij die breuk.
DIRK VOS (48) HEEFT HET TRAUMA VAN ZIJN JEUGD ACHTER ZICH GELATEN
‘Ik heb veel omwegen moeten maken’ Zijn moeder stierf toen hij vijf was. Veertien jaar later gingen zijn vader en stiefmoeder uit elkaar. Maar toen was Dirk Vos (48) het huis al uit, en het leger in. Nu geeft hij les in het volwassenenonderwijs. VA N O N Z E R E DACT R I C E
VEERLE BEEL EKE ‘Ik herinner
mij mijn moeder niet. Ik weet alleen nog dat Sinterklaas in het ziekenhuis kwam. En daarna moest ik bij mijn meter gaan wonen. Toen mijn vader mij maanden later kwam halen, dacht ik dat we naar huis zouden gaan. Maar we gingen naar een ander huis. Er was daar een andere mevrouw, die ik moeke moest noemen. Zij had twee kinderen, en wij waren met drie broers. Later kwamen er nog pleegkinderen bij. Ik heb veel respect voor de poging die ze ondernamen om een goed gezin te vormen. Zij maakte nooit onderscheid tussen de kinderen. Toch was het geen onverdeeld succes. Onder de kinderen speelde zich voortdurend een machtsstrijd af. En mijn vader dronk veel. Dat leidde tot hoogoplopende conflicten. Ik was altijd bang: wat als ze uit elkaar gaan, waar moet ik dan naartoe?’ ‘Ik weet en hoor van mijn stiefmoeder dat ik “gene gemakkelijke” was. Ik ben driemaal van school gestuurd, nadat ik ook al eens was blijven zitten. Op mijn achttiende heb ik getekend bij het leger: je kreeg er een inkomen en onderdak. Het was een vlucht. Ik wilde weg en ik heb toen gebroken met mijn familie. Mijn twee broers hebben iets gelijkaardigs gedaan.’ ‘Pas toen ik zelf een kind kreeg, voelde ik de behoefte om mijn
vader opnieuw op te zoeken. Hij was voor de tweede keer hertrouwd. Zijn grootste vraag was of hij mij ooit iets misdaan had. Mijn pa kon gewelddadig zijn als hij gedronken had. Ik stond voor de keuze: ofwel alles uitpraten, ofwel hem vrijmaken van schuld. Ik had voor die eerste mogelijkheid willen gaan, maar ik kon het niet. Je blijft toch altijd het kind van je ouders. Ik durfde de confrontatie niet aan.’ ‘Misschien beter zo, want die nacht heeft hij zelfmoord gepleegd. Bleek dat hij de volgende dag naar de rechtbank moest voor een tweede echtscheiding. Hoe zou ik mij gevoeld hebben als ik hem zijn fouten voor de voeten had geworpen? Dat zou pas erg zijn geweest.’ ‘Na zijn dood heb ik weer contact gezocht met mijn stiefmoeder. Ik zie haar nu geregeld. We praten veel over wat zij voor ons betekend heeft. Dat is belangrijk voor haar. Voor mij is het belangrijkste dat het allemaal een plaats heeft gekregen. “Moeke” was niet “mama”, maar geleidelijk aan voelden wij ons met haar verbonden.’ ‘Toch heb ik er lang naar gehunkerd te weten wie mijn moeder was. Ik heb mensen opgezocht die haar nog gekend hebben. Het maakte me bijna schizofreen. Want ik kreeg wel informatie, maar ik was op zoek naar een gevoel. En dat bleef onvindbaar.’ ‘Ik ben zelf ook gescheiden. Ge-
Dirk Vos: ‘Voortdurend leven met de angst dat ze uiteen zouden gaan, dat ging soms heel diep.’ © Lisa Van Damme
‘De reis heeft me rijker gemaakt’ trouwd met de eerste vrouw met wie ik een langere relatie had. Pas daarna weer gaan studeren. Ik was al 26. In het volwassenenonderwijs heb ik mijn diploma middelbaar onderwijs gehaald, en dan heb ik orthopedagogie gestudeerd. Toen leerde ik kijken naar mensen en relaties. Geleidelijk aan ontwikkelde ik een visie, en plots wist ik: ik ben niet meer wie ik toen was. Misschien had ik toen pas aan een serieuze relatie moeten beginnen. Ik raakte vervreemd van de consensus die mijn huwelijk inhield.’ ‘Met mijn scheiding heb ik veel mensen pijn gedaan, niet alleen
ons tweeën en onze kinderen. De hele familie werd erdoor getroffen. Mijn oudste dochter heeft het er erg lastig mee. Mijn zoon zie ik regelmatig, maar de scheiding blijft een gevoelig onderwerp. Mijn jongste dochter uit mijn eerste huwelijk, die nu twaalf is, komt vaker bij ons. Zij draagt hoop in zich. Mijn vriendin heeft ook twee kinderen. Zo vormen wij op onze beurt een nieuw samengesteld gezin. Ik heb een evenwicht gevonden.’ BRIEF
‘Ik ben depressief geweest na mijn scheiding. Als het vers en actueel is, weegt een scheiding zwaar. Nu ben ik weer gelukkig. Ik heb een brief klaar voor mijn kinderen, voor als ik plotseling zou overlijden. Opdat ze zouden begrijpen dat ik mijn best heb gedaan. Ik heb veel omwegen
moeten maken. Die reis heeft me ook rijker gemaakt. Als iemand een betere weg weet om even rijk te worden, moet hij het zeker niet laten. Het moet niet zijn zoals in mijn eigen jeugd: dat je voortdurend leeft met de angst dat ze uiteen zullen gaan, en met het gevoel dat je beter elders geboren was. Dat ging heel diep bij momenten.’ ‘Vandaag is het geen trauma meer, maar ik heb mij wel geëngageerd in de vzw Een Nieuw Gezin, voor nieuw samengestelde gezinnen. Ik doe dat omdat we erover moeten durven praten. Dit soort gezinsproblemen is te lang een taboe gebleven.’ Bent u ook opgegroeid in of tussen twee huizen en vertelt u daar graag over in De Standaard? Laat het ons weten:
[email protected]
DE STANDAARD
12 BINNENLAND
DONDERDAG 8 MAART 2012
T US S E N TWEE HUIZEN
Elke week vraagt De Standaard kinderen van gescheiden ouders naar hun gevoelens bij die breuk.
FREELANCE JOURNALISTE MARJORIE BLOMME WIL HAAR VADER NIET MEER ZIEN
‘Hij deed ons te veel pijn’ Elke zondag schuiven Marjorie Blomme en haar zes broers en zussen, samen met partners en kinderen, bij hun moeder aan tafel aan. ‘Ze creëerde voor ons een warm nest’, zegt ze. Haar vader wil ze niet meer zien. VA N O N Z E R E DACT R I C E
VEERLE BEEL ANTWERPEN
Marjorie Blomme (30) was dertien toen haar ouders uit elkaar gingen. Haar oudste broer was achttien, haar jongste zus was nog maar vier. Ze voelde zich opgelucht, want daarmee kwam een einde aan de ruzies. Voor die tijd had ze een goede band met haar vader. Maar de scheidingsprocedure draaide uit op een vechtscheiding die hen van elkaar verwijderde.
Chapeau voor mijn moeder, die haar plan trok met zeven kinderen
verstand dat het mijn grootouders zijn, maar gevoelsmatig zijn ze voor mij niet zo anders dan om het even welke andere oude mensen.’ Elke zondag is het verzamelen geblazen bij Marjories moeder rond de eettafel: dan komt de hele familieclan daar samen. ‘Tom vergelijkt ons graag met een Italiaanse familie. Het gaat er altijd heel plezant en luidruchtig aan toe. Wij hebben een goede band met elkaar, en we hebben ook allemaal een heel goede band met ons mama. We hebben samen veel meegemaakt, en soms was het niet gemakkelijk. Maar er kon over alles gesproken worden, er waren geen taboes. Zolang we de regels volgden, kregen we veel vrijheid. Zij heeft ons een veilig en warm nest gegeven.’ GELIJKEN
‘Fysiek lijk ik op mijn vader, en daar pieker ik wel eens over. Ik voel een soort onrust in mezelf waarvan ik weet: die heeft hij ook. Ik wil liever niet op hem lijken. Mijn moeder sust me dan: je lijkt wel op hem, maar je bent beter opgevoed. Ook ons tweede zoontje Reza lijkt ontzettend op hem. Het is echt een blomme van een kind. We zagen de gelijkenis in één oogopslag.’
‘Geld brengt het slechtste in mensen naar boven. Hij dreigde ons op straat te zetten als mama hem niet uitkocht. Ze heeft daar haar laatste spaarcenten aan moeten geven en is toen onthaalmoeder geworden. Chapeau voor haar, dat ze haar plan trok met zeven kinderen. Vier jaar later kreeg ze darmkanker. Van toen af moesten we het doen met het kindergeld en de alimentatie.’
Fysiek lijk ik op mijn vader, daar pieker ik wel eens over
BETRAPT
In een latere fase maakte haar vader misbruik van informatie die hij haar ontfutselde. Marjorie: ‘Mijn moeder had na enkele jaren een nieuwe vriend, met wie ze nu samenwoont. We mochten dat niet aan papa zeggen, want de scheiding was nog niet rond. In die tijd duurde scheiden nog járen, wat alleen maar bijdroeg aan de miserie. Ik was een jaar of zeventien toen papa me op een dag vroeg: “Mama heeft een nieuwe vriend, hé?” Ik antwoordde dat ik hem daar niets over kon zeggen.’ ‘Twee dagen later is de politie ’s ochtends bij mijn moeder binnengevallen om aan de lakens te voelen en “overspel” vast te stellen. Daardoor trok zij bij de scheiding aan het kortste eind. Zo ging dat nog in die tijd. Hij had ook vriendinnen, maar zij liet hem nooit betrappen. Ik voelde mij enorm verraden en was er heel erg verdrietig om.’ Sinds die tijd heeft Marjorie haar vader niet meer willen teruggezien. ‘Ik weet dat ik hem daar mo-
Marjorie Blomme: ‘Ik veronderstel dat ik een hoop onverwerkt verdriet heb.’ © Evy Raes
gelijk pijn mee doe, maar misschien wil ik hem wel pijn doen. Hij heeft mij en mijn familie heel veel aangedaan. Hij heeft ons ook min of meer laten vallen na de scheiding. Hij betoonde geen grote interesse meer voor ons. In ieder geval: het doet te veel pijn om hem in mijn leven te hebben.’ Enkele zussen van Marjorie denken daar anders over. ‘Maar dit is mijn verhaal.’ KINDEREN
Marjorie, die freelance journaliste is, heeft twee kinderen met
haar partner Tom Naegels, de ombudsman van De Standaard: Eli (4,5) en Reza (2). Ze kozen bewust voor een kind toen ze nog maar zes maanden samen waren. ‘Ik wist direct dat het goed zat. Met deze man wilde ik kinderen, en zo wilde ik voor altijd met hem verbonden zijn.’ Hij lijkt in niets op haar vader, zegt ze, en dat vindt ze een hele geruststelling. Bij de geboorte van de kinderen kwamen er mailtjes uit Zuid-Afrika, waar haar vader nu woont. ‘Hij zoekt sporadisch contact, maar ik vertrouw het niet. Ik vraag me dan
af: wat wil hij nu weer van mij? Hij is eens op bezoek geweest in België, en heeft toen bij een van mijn zussen gelogeerd. Zij heeft daar een heel andere visie op dan ik.’ ‘Zij heeft ook opnieuw contact gezocht met onze grootouders aan vaderskant, met wie de banden waren doorgesneden. Om haar een plezier te doen, ga ik wel eens mee. Die mensen zijn heel vriendelijk. Ze zijn milder geworden. Maar voor mij zijn dat geen spontane contacten. Er is te veel tijd voorbijgegaan. Ik weet met mijn
‘Ik veronderstel dat ik een hoop onverwerkt verdriet heb. Met broers of zussen praat ik hier niet over, en ook niet met vriendinnen. Daar heb ik nooit zo’n nood aan gevoeld. Ik ben sowieso van mening dat niet alles uitgepraat hoeft te worden. Het kunnen kleine dingen zijn die ineens weer iets wakker maken. Ik zal je een stom voorbeeld geven. Laatst zat ik naar een oude aflevering van Friends te kijken. Een van de personages vond haar vader terug, maar hij wist het nog niet. Die vader vraagt: hoe is het met mijn dochter? En zij zegt: ze zit hier voor u. Ja, dan wordt bij mij de kraan opengezet. Maar het is niet pathologisch hoor. Ik functioneer voor de rest volstrekt normaal.’ Groeide u ook op tussen twee huizen en wilt u uw verhaal delen met de lezers van deze krant? Laat het ons dan weten:
[email protected].
DE STANDAARD
12 BINNENLAND
DONDERDAG 12 JANUARI 2012
T US S E N TWEE HUIZEN
Elke week vraagt De Standaard een kind van gescheiden ouders naar hun gevoelens bij die breuk.
DIMITRI MORTELMANS (38) SPECIALISEERDE ZICH IN ECHTSCHEIDINGSONDERZOEK
‘Ook ik kreeg een B-attest’ tekort. Maar we gingen niet op vakantie. We waren in de scouts en we gingen op kamp, en dat was het dan. Ik zat toevallig op een school met nogal wat jongens die op skivakantie gingen en verre reizen maakten. Dat stak wel eens. Maar tijdens de vakanties zelf amuseerde ik mij in mijn eigen buurt en had ik daar geen last van.’ ‘Toen we nog in het middelbaar zaten, greep mijn moeder een keer naast de studiebeurzen, omdat ze net teveel verdiende. Dat was een heel zwaar jaar. Voor de rest kan ik enkel zeggen dat de democratisering van het onder-
VA N O N Z E R E DACT R I C E
VEERLE BEEL ANTWERPEN
‘Tegen mijn studenten zeg ik dat iedereen een verhaal heeft met het thema van zijn eindverhandeling. Bij mij is dat toevallig gekomen. Ik heb echtscheiding en al wat daarbij komt kijken niet zelf gekozen. Het onderzoeksthema is mij doorgegeven, door de familiesociologe Thérèse Jacobs. Ik heb het van haar geërfd.’ ‘Onlangs op een studiedag werd ik enorm geraakt door het getuigenis van een alleenstaande moeder, die zichzelf wegcijferde om haar kinderen te laten studeren. In een opwelling en om haar een hart onder de riem te steken, heb ik toen gezegd dat ze niet moest wanhopen. Dat ik per slot zelf het product van een jarenlang hardwerkende alleenstaande moeder was. Ik vertel dat niet zo vaak, omdat het er voor mijn onderzoek niet toe doet.’ ‘Ik zat in het vijfde leerjaar toen mijn ouders het ons vertelden. In eerste instantie was dat toch een drama. Maar het was ook wel logisch, want mijn twee broers en ik hadden ze vaak horen ruzie maken. We kregen een klassieke verblijfsregeling: wonen bij moeder, en om de twee weken een weekend bij vader.’
‘Eerst was de scheiding een drama. Maar het was ook wel logisch, we hadden ze vaak horen ruziën’ wijs in mijn geval goed gewerkt heeft. Zonder alle beurzen en ondersteuningsmaatregelen was ik nooit prof geworden.’
WATERVALLER
‘Pas een paar jaar later begon ik te revolteren. O ja, ik was echt wel een lastige puber. In het tweede middelbaar kreeg ik een B-attest, wat betekende dat ik niet verder mocht gaan in de Latijnse. Als men mijn gegevens zou toevoegen aan het grote echtscheidingsonderzoek, zou ik bij de “watervallers” terechtkomen: leerlingen die van richting moeten “afzakken”, wat we vaker zien bij kinderen van gescheiden ouders. Het was maar een klein watervalletje, maar toch.’ ‘Mijn moeder had toen een vriend, en ik verzette me heel erg. In eerste instantie tegen haar, maar als zij het niet meer aankon, ook tegen hem. Is het daardoor dat ik dat jaar verknoeid heb, of zou ik tegen mijn eigen vader ook gerevolteerd hebben? Of was Latijn gewoon te moeilijk? Dat is allemaal koffiedik kijken. Later heb ik mij herpakt en ben ik vlot doorgestroomd naar de universiteit. Op kot gaan zat er om financiële redenen niet in, maar ik heb dat nooit een probleem gevonden. Ik kon overal komen met de fiets.’ ‘Ik ben vrij vroeg getrouwd, toen ik 24 was. En ook meteen kinderen gekregen, waar ik heel blij om ben. Maar als het van mij had afgehangen, was ik nooit getrouwd. Ik denk dat de scheiding
OPA EN OMA
Dirk Mortelmans: ‘Wat als een heuse vechtscheiding begon, is nu min of meer goed gekomen.’ © Lisa Van Damme
Als professor sociologie aan de Universiteit Antwerpen is Dimitri Mortelmans (38) een van de leidende academici in het grote Vlaamse echtscheidingsonderzoek. Hij herkende hier en daar zichzelf in de statistieken. van mijn ouders mij op dat vlak het meest heeft beïnvloed, in mijn visie op relaties. Mijn vrouw en ik hebben daar lange debatten over gevoerd. Zij komt uit een warm, intact nest, met hechte familiebanden. Zij heeft me overtuigd, en ze heeft mij ook geleerd hoe een relatie werkt. Dat je je ergernissen niet moet opkroppen, maar ruzie moet durven te maken. In het begin van ons huwelijk heeft ze daar
wel een paar keer op de tafel voor moeten kloppen. Ik had thuis geleerd om conflicten uit de weg te gaan.’ ‘Mijn vader heb ik een hele tijd niet gezien. Ik heb pas terug contact gezocht toen ik zelf een kind kreeg. Op mijn 13de wilde ik heel graag bij hem gaan wonen. Hij was daar niet klaar voor. Een paar jaar later is mijn jongere broer bij hem gaan wonen. Natuurlijk was ik erg ontgoocheld.
Maar we hebben het doorgepraat, ik voel er nu geen wrok meer over.’ ‘Mijn moeder heeft het al die jaren niet gemakkelijk gehad. Ze werkte voltijds en kon het hoofd boven water houden dankzij studiebeurzen. Ze had een tijdlang een vriend, maar ze maakte er een erezaak van de financiële zaken gescheiden te houden. We zijn nooit onder de armoedegrens beland. We hadden niets
‘Een tijdje geleden heb ik in uw krant eens een opiniestuk geschreven waarin ik zei dat de overheid meer moest doen om alleenstaande ouders, en vooral moeders, te ondersteunen. Een vrouwenorganisatie – ik ben vergeten welke – heeft me daarvoor gecomplimenteerd: dat een mán zoiets kon schrijven! Ik heb het natuurlijk mijn hele leven uit eerste hand gezien, hoe moeilijk mijn moeder het had.’ ‘Voor het overige zijn er geen problemen meer. Wat als een heuse vechtscheiding begon, is nu min of meer goed gekomen. Ik heb met allebei mijn ouders een goed contact. Ze komen zelfs naar dezelfde familiefeestjes en zitten aan dezelfde feesttafel. Wij, die in onze jeugd het voorwerp waren van hun vechtscheiding, zijn nu volwassen, en dus hoeft er geen ruzie meer te worden gemaakt. Dat vind ik vooral fijn voor mijn kinderen. Ze weten dat opa en oma niet samenwonen, en dat is oké. Maar ze moeten geen van beide missen.’ Tussen Twee Huizen verschijnt elke donderdag. Bent u ook opgegroeid in twee huizen en vertelt u daar graag over in De Standaard? Laat het ons weten:
[email protected]
DE STANDAARD
BINNENLAND 13
DONDERDAG 16 FEBRUARI 2012
T US S E N TWEE HUIZEN
Elke week vraagt De Standaard een kind van gescheiden ouders naar zijn gevoelens bij die breuk.
ANKE HINTJENS LEERDE DAT JE THUISBASIS HEEL BELANGRIJK IS IN HET LEVEN
‘Creatief zijn met centen’ Anke Hintjens (45) leerde de waarde van geld kennen toen haar ouders uit elkaar gingen en haar moeder alleen voor de drie kinderen moest zorgen. ‘Zij heeft een zwarte periode gekend. Maar wij hebben daar veel uit geleerd. Onder andere dat wetten onrechtvaardig kunnen zijn.’ VA N O N Z E R E DACT R I C E
VEERLE BEEL Tussen BRUSSEL
1996 en 2003 was Anke Hintjens de woordvoerster van de Holebifederatie. Vandaag werkt ze voor de overheidsdienst Maatschappelijke Integratie, waar ze een project met ervaringsdeskundigen in de armoede coördineert. Zelf is ze geen ervaringsdeskundige. ‘Wij hebben het na de scheiding van mijn ouders zowat zes jaar erg krap gehad, maar dat was tijdelijk en in tegenstelling tot gezinnen die langdurig met weinig geld moeten rondkomen, hadden we een goed sociaal netwerk waarop we konden terugvallen.’ Anke is de jongste van drie kinderen. Ze heeft twee broers. ‘We hebben alledrie universitaire studies gedaan. We gingen zelfs op kot. Ook al moest mijn moeder daarvoor drie jobs combineren. In het weekend ging ze afwassen in een ziekenhuis en ’s avonds deed ze administratief werk voor een architect. O, maar ik doe dat graag, zei ze dan. Ik heb pas veel later beseft dat het bittere noodzaak was.’ MAZEN IN DE WET
Ze zegt: ‘Wij hebben toen zelfs een tijdlang gebruik gemaakt van de mazen in de wetgeving. Mijn moeder pluisde alle regeltjes tot op het bot uit. Ze deed alle mogelijke aanvragen, ook die waar we volgens de letter van de wet geen recht op hadden. Wat had ze anders moeten doen? Er nog een vierde job bijnemen? Wij hadden dat geld echt nodig. Anders had ik niet kunnen studeren. Wij moesten wel creatief zijn.’ Vandaag is Ankes moeder gepensioneerd. Haar vader is overleden. Hij stierf in 2001 op 61-jarige leeftijd ten gevolge van zijn levenslange alcoholverslaving, die eerder ook aanleiding gaf tot de scheiding. Anke was elf toen ze uit elkaar gingen. ‘We spreken over 1977. Toen was het nog heel moeilijk om te scheiden, en duur. Mijn moeder had de middelen niet om zo’n scheidingsprocedure aan te gaan. Ze moest alles “in der minne” zien te regelen. Ze moest mijn vader zo ver krijgen dat hij tot drie keer toe voor de rechter verklaarde dat er geen verzoening mogelijk was, hoewel hij de scheiding eigenlijk niet wilde.
‘Mijn broers en ik hebben alledrie universitaire studies gedaan. Ook al moest mijn moeder daarvoor drie jobs combineren.’ © Lisa Van Damme
‘Alcohol maakt ‘’t Is voor altijd, echt een ander dat krijg ik niet mens van je; een over m’n lippen. vader die drinkt, Dus zeg ik maar: is er niet voor Ik hoop dat het zijn kinderen’ voor altijd is’ Daarom nam ze niets mee toen ze wegging en vroeg ze ook geen alimentatie. We gingen met moeder op een klein appartementje wonen. Financieel was het voor mama een zwarte periode, maar wij leerden er de waarde van het geld echt door kennen. Mijn broers en ik zijn nu alledrie experts in budgetbeheer.’ ‘Ik heb veel uit die periode geleerd. Dat je je plan moet kunnen trekken in het leven. Dat wetten onrechtvaardig kunnen zijn. Dat je thuisbasis heel belangrijk is als start, zowel in positieve als in negatieve zin. Als mijn moeder
niet de gezondheid, de kennis, de opleiding, het vriendennetwerk en het lef had gehad dat ze heeft, had ik hier nu niet gezeten.’ VERSLAVING
Met haar vader heeft ze sinds de scheiding amper nog contact gehad. ‘Er hadden zich enkele heftige scènes voorgedaan, die voor mij de deur dicht deden. Ik wilde niets meer met hem te maken hebben. Dat was misschien niet gezond of niet normaal, voor een kind van die leeftijd. Maar het was mijn overlevingsstrategie. Ik was zelfs opgelucht dat ze niet
meer samen waren.’ ‘Want een alcoholverslaving is iets vreselijks’, zegt Anke. ‘Het maakt een ander mens van je en het beïnvloedt al je sociale relaties. Hij was in mijn ogen erg egocentrisch. Een van mijn broers zei onlangs dat hij vast een supergevoelig mens was. En dat hij misschien daarom naar de drank heeft gegrepen, als vertroosting. Maar voor ons betekende het dat hij niet aanwezig was. Een vader die drinkt, is er niet voor zijn kinderen.’ ‘En voor hem was het niet gezond. Op een dag is hij op straat in elkaar gestuikt. Ze hebben hem naar het ziekenhuis gebracht. Daar zei hij dat ze ons niet mochten verwittigen. Ze hebben dat pas gedaan nadat hij in coma was gegaan. We hebben geen afscheid kunnen nemen.’ Wanneer haar vriend, met wie ze nu twee jaar samenwoont, eens twee biertjes op een avond wil drinken, is Anke al bezorgd. ‘Ik heb echt een probleem met de tolerantie in onze samenleving ten
aanzien van alcohol. Ik zie het als een harddrug, die verslavend is maar overal gepromoot wordt. Paul weet dat ik hierover weinig onderhandelingsmarge heb.’ Lacht dan: ‘Je begrijpt dat hij hier hard onder lijdt.’ Voor Paul had ze 18 jaar lang een lat-relatie. ‘Ik ben dus pas zeer recent voor het eerst gaan samenwonen. Het voelt heel goed. Maar ik kan nog altijd niet zeggen dat dit nu voor altijd is. Dat zal ook wel met de scheiding van mijn ouders te maken hebben zeker? Het idee dat mensen plots kunnen veranderen, dat je nooit ergens helemaal zeker van kunt zijn. Ik kan wel iemand graag zien en ik kan ook het risico nemen om voor iemand te kiezen. Maar dat zinnetje “’t Is voor altijd” krijg ik niet over mijn lippen. Dus zeg ik maar: “Ik hoop dat het voor altijd is”.’ Bent u ook opgegroeid in twee huizen en vertelt u graag hoe dat voor u is geweest? Laat het ons weten:
[email protected]
DE STANDAARD
14 BINNENLAND
DONDERDAG 29 MAART 2012
T US S E N TWEE HUIZEN
Elke week vraagt De Standaard kinderen van gescheiden ouders naar hun gevoelens bij die breuk.
YVES WILLEMS ZIET SCHEIDING VAN BEIDE KANTEN
‘Het leven nemen zoals het komt’ Zijn ouders gingen uit elkaar toen dat nog absoluut niet trendy was. Yves Willem was pas acht. Zelf is hij zes jaar geleden ook gescheiden. En vorige week hertrouwd met de moeder van zijn vierde en vijfde kind. VA N O N Z E R E DACT R I C E
VEERLE BEEL HEUSDEN Yves
Willems (52) woont met zijn tweede vrouw Karolien en hun kinderen in een groene gemeente nabij Gent. Ze gaven elkaar onlangs hun jawoord, in het bijzijn van hun kinderen, vrienden en familie. Hun kinderen, dat zijn er naargelang van het perspectief twee, drie, vijf of zes. Want samen hebben ze twee peuterdochters. Yves heeft uit zijn eerste huwelijk een tweelingdochter en -zoon van 19 en een dochter van 21. Ook Karolien heeft een zoon uit haar eerste huwelijk, Jules. Om het nog ingewikkelder te maken: in het gezin van de vader van Karoliens zoon zijn er nog twee kinderen. In een spreekbeurt voor de klas vertelde Jules onlangs dat hij thuis ‘met acht’ is. ‘Die jongen maakt de overstap van het ene naar het andere gezin moeiteloos’, zegt Yves. ‘Hij ziet de groten, die hier ook niet altijd zijn, echt als zijn broer en zussen. Met James (19) en Jules (10) ga ik geregeld samen naar het voetbal. Dat is altijd leuk.’ Alleen zijn 19-jarige dochter heeft het wat moeilijk met de hele situatie. ‘Ik heb zelf vaak gezegd dat ik blij was dat mijn vader in zijn nieuwe relaties geen kinderen heeft verwekt’, zegt Yves. ‘En nu zegt ze: je doet wat je zelf niet wilde dat je vader deed! Ach, het was ook niet mijn bedoeling op voorhand. Ik ging er niet vanuit dat ik ging scheiden en herbeginnen. Maar het is zo gelopen en je moet het leven nemen zoals het komt.’ Hij veronderstelt dat zijn dochter vreest dat hij zijn liefde nu over meer kinderen moet verdelen. Maar zo werkt het niet: ‘Als er een kind bij komt, zie je dat gewoon óók graag. Er gaat geen liefde af, er komt liefde bij. Dat is ongelooflijk.’ KANTOOR
Yves is de oudste van drie kinderen en hij was pas acht toen zijn vader vertrok. ‘Hij heeft mij verteld dat hij wegging, maar we zagen hem toch elke dag. We woonden toen met moeder nogal afgelegen en zij kon niet autorijden. Mijn vader kwam ons dus elke dag ophalen om naar school te brengen, en hij bracht ons ook terug
thuis. Zijn kantoor was dicht bij de school, ik ging er eerst mijn huiswerk maken. We wisten niet waar hij woonde, of bij wie. Ik dacht daar zelfs niet over na.’ ‘Hij was nog zodanig aanwezig in ons leven, dat mijn jongere zus het zelfs niet geloofde toen een vriendinnetje haar zei dat onze ouders gescheiden waren! En toen waren ze toch al een paar jaar uit elkaar.’ Rond zijn 14 jaar hoorde Yves de ware toedracht: ‘Ik was met vader ergens aan het fietsen, en hij vroeg me waar ik dacht dat hij woonde. Hij heeft me toen verteld dat hij een vriendin had. Ik werd eerst aan haar, en vervolgens aan haar dochter voorgesteld. Ik mocht mee met hen op reis. Vreemd genoeg mocht ik het nog niet aan mijn broer en zus vertellen. Die waren daar nog te klein voor, vond vader. Hij zou het hen later uitleggen. Hij had heel duidelijke ideeën over hoe hij het wilde aanpakken.’ ‘Wat een beetje raar aanvoelde, was het feit dat er in zijn nieuwe gezin een dochter was, die daar meer thuis was dan wij. Nu begrijp ik dat beter. Onlangs hebben we zijn 80ste verjaardag gevierd, en iedereen was er: ook de kinderen uit de twee lange relaties die hij na zijn huwelijk met mijn moeder nog heeft gehad. En dat was goed.’ CRISISSEN
Hoeveel invloed de gezinssituatie op hem heeft gehad, vindt Yves moeilijk in te schatten. ‘Ik studeerde goed en graag en deed ook veel aan sport. Ik veronderstel dat je in je tienerjaren meer gevormd wordt door contact met leeftijdsgenoten dan door je ouders. Op school sprak ik niet over de situatie thuis. Ik ging naar een jezuïetencollege en daar praatte je niet over zulke dingen.’ ‘Financieel hebben we een stap terug moeten zetten. Mijn vader kwam zeker zijn plichten na, maar met moeder verhuisden we toch van een groot naar een kleiner huis. Reizen werd minder vanzelfsprekend. Misschien dat ik daarom erg ambitieus ben in mijn werk, een beetje ter compensatie?’ ‘Als oudste in het gezin van mijn moeder nam ik al heel jong verantwoordelijkheid.
Yves Willems: ‘Ik leerde om bij een crisis emoties uit de weg te gaan.’ © Lisa Van Damme
‘Als er een kind bij komt, zie je dat gewoon óók graag. Er gaat geen liefde af ’
Ik “vaderde” een beetje over mijn broer en zus, en ging daar soms wat te ver in.’ ‘Ik denk ook dat het mij in mijn eerste huwelijk parten heeft gespeeld: als kind leerde ik om bij een crisis emoties uit de weg te gaan. Ik reageer dan erg rationeel. Ik zie dat niet per se als negatief. In mijn werk, als manager in een groot bedrijf, komt het juist goed van pas. Maar in een partnerrelatie is het al snel een gemis.’
Ook zijn eigen scheiding modelleerde Yves voor een deel naar het voorbeeld van zijn vader: ‘Ik wilde mijn kinderen niet in de steek laten. Daarom heb ik erop aangedrongen dat zij in het huis bleven wonen, en dat mijn ex en ik om de beurt verhuisden. Gek genoeg lag die situatie me gevoelsmatig uitstekend; ik ben per slot opgegroeid in een eenoudergezin. Maar praktisch was het niet houdbaar. Dan vond ik bijvoorbeeld geen tafellaken als ik de tafel wilde dekken. Ik kan ook absoluut niet koken, dus haalde ik eten bij de traiteur... Het is Karolien, die ik intussen had leren kennen, die mij geholpen heeft om de knoop door te hakken. Ik had die overgangsperiode blijkbaar nodig, maar zoals het nu is, is het uiteindelijk beter.’ Groeide u ook op tussen twee huizen en wilt u uw verhaal delen? Laat het ons weten:
[email protected]
www.scheidingsconsulenten.be w w w . s c h e i d e n o n l i n e . b e w w w . s t a r t p u n t s c h e i d e n . b e
Onze consulenten zijn professioneel opgeleide Erkend Familiaal Bemiddelaars en scheidingsexperten. Zij helpen u graag verder.
Contact
0800 99 161 (ma-vrij van 09u00-17u00)
ParetoGroup
®
bemiddeling I begeleiding I advies
© Pareto Group CVBA
Hoekskensweg 16a
9290 Berlare
ON 0886.441.626
Startpunt Scheiden, ScheidingsConsulenten en ScheidenOnline zijn merken van de Pareto Group