Voedingsbeleid 1. Uitgangspunten Voeding is een belangrijk onderdeel van ons beleid. Zonder goede voeding wordt er immers geen goede basis voor de dag gelegd. Bij het samenstellen van dit voedingsbeleid zijn we uitgegaan van de adviezen van het Voedingscentrum en de voor ieder wel bekende schijf van 5. Dit beleid zal aangepast worden wanneer de inzichten van het Voedingscentrum veranderen. Dit zal jaarlijks gecheckt worden bij het Voedingscentrum. 2. Richtlijnen 2. 1 Broodmaaltijden We kiezen voor bruin brood. Bruin brood is gezonder, omdat het meer vezels, vitamines en mineralen bevat dan wit brood. We gebruiken standaard zachte margarine. Dit is een belangrijke bron van vitamine A, D en E. Een kind mag zelf bepalen wat hij/zij op zijn/haar brood wil. De kinderen krijgen naar behoefte brood aangeboden. De pedagogisch medewerkers letten erop dat de hoeveelheid brood dat een kind eet een verantwoorde hoeveelheid is en kunnen aangeven bij kinderen die door blijven eten dat een kind voor het moment genoeg heeft gegeten. Indien een kind na 3 á 4 boterhammen (afhankelijk van de leeftijd) aangeeft echt nog honger te hebben, zal de pedagogisch medewerker de ouders vragen naar de eetgewoonten/behoeften van het kind en in overleg besluiten wat er aangeboden wordt uitgedaagd door de pedagogisch medewerker toch wat te eten, dit gebeurt bij de kinderopvang spelenderwijs. Bij de oudere kinderen kan er besproken worden waarom het belangrijk is dat het kind in ieder geval 1 boterham eet en kan het kind daarbij uiteraard kiezen wat het op deze boterham wil. Er wordt altijd in gesprek gegaan met het kind, gevraagd naar de reden waarom het kind geen trek heeft en vanuit daar wordt er een gepaste oplossing aangeboden. Standaard beleg zijn: (smeer)kaas, appelstroop, pindakaas (niet voor kinderen onder 1 jaar), jam, jong belegen kaas en vleeswaren. Alternatieven voor op brood kunnen zijn; ei, komkommer, tomaat, kokosbrood, honing (niet voor kinderen onder 2 jaar), kipfilet, ham, geitenkaas, humus, krentenbrood, roggebrood e.d. Wij bieden geen (smeer)leverworst aan. In (smeer)leverworst zit veel vitamine A en dit kan schadelijk zijn als een kind structureel teveel vitamine A binnen krijgt. Aangezien een kind thuis al (smeer)leverworst zou kunnen krijgen, bieden wij uit voorzorg geen (smeer)leverworst meer aan. Bij de broodmaaltijd krijgen de kinderen melk of karnemelk aangeboden. Dit wordt niet uiteraard in overleg met de ouders/verzorgers aangeboden. Als het kind veel melk of melkproducten krijgt, is de kans groot dat de voeding onevenwichtig wordt. Het kind krijgt dan onnodig veel eiwit en kalk binnen en relatief weinig vezels en ijzer. Bovendien is de kans groot dat kinderen die veel melk drinken, minder trek hebben tijdens de maaltijden. Kinderen die geen melk lusten bieden we, in overleg met ouders, een alternatief aan, bijvoorbeeld karnemelk, water, thee of roosvicee. Kinderen op Baloe drinken de thee zonder suiker. Er wordt geen yoghurt aangeboden op Baloe, als het kind veel melk of melkproducten krijgt, is de kans groot dat de voeding onevenwichtig wordt. Het kind krijgt dan onnodig veel eiwit Kinderopvang Baloe BV
Pagina 1 van 6
20-11-14 versie 3
en kalk binnen en relatief weinig vezels en ijzer. Bovendien is de kans groot dat kinderen die veel melk drinken, minder trek hebben tijdens de maaltijden. Daarnaast wordt yoghurt gezien als toetje na de warme maaltijd en krijgen kinderen dit vaak thuis aangeboden door de ouders. 2.2 Tussendoortjes Wij geven bij voorkeur tussendoortjes met zo min mogelijk toegevoegde suiker, kleur- , geuren smaakstoffen. soepstengel, rijstwafel of cracotte met max. 2 soorten beleg (in overleg met ouders), als daar behoefte aan is. ens krijgen de peuters, als tussendoortje een rijstwafel, een cracotte, of plakje ontbijtkoek aangeboden met max. 2 soorten beleg, als daar behoefte aan is. Omdat er in veel soorten beleg veel calorieën, zout en ongezonde vetten en zitten bieden wij op de tussendoortjes een beperkt aantal belegsoorten aan. Andere gezonde tussendoortjes zijn: soepstengels, stukjes komkommer of wortel, kerstomaatjes (gehalveerd voordat ze op tafel komen) of een doosje rozijntjes. Tijdens de vakanties krijgen de kinderen soms 2.3 Drinken In het kader van het voorkomen van tandbederf kiezen wij voor siroop (roosvicee) met zo min mogelijk toegevoegde suikers en met natuurlijke geur- en smaakstoffen. Als kinderen sap/limonade krijgen aangeboden wordt er een klein laagje siroop met veel water aangelegd in een kan of beker. Op de baby- en peuterafdeling krijgen kinderen max. 1 beker op de BSO max. 2 bekers sap. Hebben kinderen nog dorst dan krijgen zij water aangeboden. Bij elk drinkmoment krijgen kinderen water of (lauwe) thee aangeboden. Indien kinderen tussen de maaltijden door dorst hebben, kunnen ze extra water krijgen. Bij warm weer laten we kinderen extra water drinken. 2.4 Fruit Eén keer per dag bieden we kinderen fruit/fruithap aan. Dit is fruit van het seizoen. Zijn er kinderen die geen fruit lusten, dan informeren we de ouders hierover en overleggen met de ouders welk alternatief we kunnen bieden. s 1 stuk fruit per kind per dag Peuters ½ stuk fruit per kind per dag Peuteropvang ½ stuk fruit per kind per dag BSO ½ stuk fruit per kind per dag De bovenstaand genoemde hoeveelheid fruit is een richtlijn, dit is de hoeveelheid die per kind in ieder geval wordt aangeboden. Het kan zo zijn dat een kind meer trek heeft in fruit of iets minder, er wordt dan door de pedagogisch medewerker meer of minder fruit aangeboden. LET OP: bij de 0-4jarigen worden druiven en kerstomaatjes gehalveerd voordat ze op tafel komen i.v.m. verstikkingsgevaar. 2.5 Activiteiten Bij kook- en bakactiviteiten en feestdagen letten wij ook op gezonde voeding: niet teveel Kinderopvang Baloe BV
Pagina 2 van 6
20-11-14 versie 3
niet te vet niet te zoet letten op geur-, kleur- en smaakstoffen. 2.6 Traktaties Op het moment dat wij met ouders afspraken maken over het vieren van de verjaardag op de groep, wijzen wij de ouders op het Voedingsbeleid: onze voorkeur is dat ouders zoveel mogelijk gezonde producten aan de kinderen uitdelen. Niet-eetbare traktaties zijn een leuk alternatief, zoals ballonnen, stickertjes, vingerpopjes, uitdeelboekjes of badeendjes. Wij vragen de ouders: Geef de pedagogisch medewerkers dezelfde traktatie als de kinderen. In de praktijk komt het nog wel eens voor dat de kinderen een prikker met fruit krijgen en de pedagogisch medewerkers een gevulde koek. Wij vragen ouders voor de pedagogisch medewerkers geen uitzondering te maken en ze dezelfde traktatie als de kinderen te geven. De traktaties conform ons Voedingsbeleid kunnen op Baloe direct genuttigd worden, traktaties die daar niet aan voldoen, worden mee naar huis gegeven, zodat een ouder kan beslissen dit wel of niet te geven. Bereide etenswaren/traktaties die door ouders van huis worden meegenomen dienen, tenzij goed gekoeld, binnen twee uur te worden opgegeten. Pedagogisch medewerkers instrueren de ouders geen bederfelijke voedingsmiddelen mee te nemen die langer dan 30 minuten buiten de koelkast zijn geweest. (zie Groepsregels Veiligheid en gezondheid) Bij de BSO is het niet vanzelfsprekend dat de kinderen trakteren, omdat zij dit meestal op school al hebben gedaan. Indien gewenst, is het trakteren op de BSO uiteraard wel mogelijk, ouders kunnen dit bespreken met de betreffende medewerkers. Uiteraard gelden de afspraken m.b.t. de kindertraktaties ook voor het trakteren door medewerkers voor medewerkers en/of kinderen. We geven tenslotte het goede voorbeeld. Kijk ook eens op www.gezondtrakteren.nl , een website met gezonde traktaties en tussendoortjes.
Wij vinden het belangrijk dat kinderen ook kennis maken met voeding welke wij niet in ons dagelijks voedingsbeleid hebben opgenomen. Smaken die zij wellicht (nog) niet kennen te laten proeven en afwisseling te ervaren. Bij speciale gelegenheden en/of in vakanties (BSO) maken wij daarom graag van de mogelijkheid gebruik af te wijken van het dagelijks schema. De aangeboden voedingsmiddelen blijven een bewuste keuze: je kunt hierbij denken aan een gekookt eitje, tosti, krentenbrood, pannenkoeken, eierkoeken e.d. 2.8 Allergieën en/of specifieke wensen Bij het invullen van het Formulier Aanvullende kindinformatie wordt met de ouder(s) afgestemd of er mogelijk wensen/noodzaak zijn m.b.t. voeding, zodat wij de aangeboden voeding daarop kunnen aanpassen. Tevens zal dit onderwerp gedurende de periode dat het kind bij ons in de opvang is constant onder onze aandacht zijn en regelmatig besproken worden met de ouder(s). Ook wordt het besproken met het Hoofd Huishoudelijke Dienst, zodat alle keukenmedewerkers ook op de hoogte zijn (bijv. speciaal brood).
Kinderopvang Baloe BV
Pagina 3 van 6
20-11-14 versie 3
Op de KDV-groepen hangt in de keuken op het whiteboard voor iedereen zichtbaar het overzicht van de kinderen met wat zij wel en niet mogen gebruiken. Daarnaast wordt dit door de vaste pedagogisch medewerker geregistreerd op de Codelijst, voorin de map Kindgegevens. De pedagogisch medewerkers zijn verantwoordelijk dat er voor de dieetkinderen alternatieven zijn wanneer er getrakteerd wordt of er een feestje is. Dit gebeurt in overleg met de ouders van het dieetkind. 3. Wat verstaan wij onder pedagogisch mee-eten Hier wordt onder verstaan dat de pedagogisch medewerker van Baloe samen met de kinderen aan tafel gaat en mee-eet met je eigen (gesmeerde) brood , fruit, crackers e.d., zoveel mogelijk passend in het Voedingsbeleid. Voeding en dranken die erg afwijkend zijn van het Voedingsbeleid kun je tijdens de pauze opeten of drinken. De pedagogisch medewerkers zijn niet alleen verantwoordelijk voor een verantwoorde voeding en het in acht nemen van de hygiëneregels betreffende het voorbereiden en eten van de voeding, maar leveren ook een belangrijke bijdrage ten aanzien van de sfeer. 3.1 Rol van de pedagogisch medewerker De pedagogisch medewerker eet samen met de kinderen. Dit heeft een stimulerende werking; zien eten, doet eten. De pedagogisch medewerker kan eigen fruit eten om kinderen te stimuleren dit te eten. De pedagogisch medewerkers zijn verantwoordelijk voor een gezellige sfeer aan tafel. Hierbij staan de kinderen centraal. Met de kinderen wordt er gesproken over het eten: wat eten we, welke kleur heeft het, hoe smaakt het? Voor alles geldt: de pedagogisch medewerker is zich te allen tijde bewust van zijn/haar voorbeeldfunctie. Wanneer er buiten gespeeld wordt, drinken de pedagogisch medewerkers daarbij geen koffie/thee, dit is te gevaarlijk. Dit doen zij op rustige momenten op de groep en daarbij wordt gelet op de veiligheid. (Zie Groepsregels veiligheid en gezondheid) 4. Algemeen voedingsschema per afdeling Wanneer het niet mogelijk is een kind thuis te laten ontbijten, mogen de kinderen dit op de groep doen. Een kind kan bijvoorbeeld een meegebracht ontbijt aan tafel eten of de pedagogisch medewerker maakt, in overleg met de ouder, een ontbijt voor het kind. Indien het ontbijt wordt meegebracht door de ouders, vragen wij de ouders zoveel mogelijk rekening te houden met ons voedingsbeleid. 4.1 Babyafdeling Ochtend Lunch Middag
fruit/fruithap + sap brood + melk/water cracker met beleg (in overleg met ouders) + water/sap
Om kinderen de mogelijkheid te bieden volledig tevreden en voldaan van Baloe naar huis te keren, bieden wij op Baloe ook een warm hapje aan. Dit wordt door de ouders zelf meegebracht. De pedagogisch medewerker spreekt in overleg met de ouders een tijd af waarop dit hapje gegeven wordt. Kinderopvang Baloe BV
Pagina 4 van 6
20-11-14 versie 3
Mocht het zo zijn dat er een periode is waarin veel kinderen een warm hapje op Baloe krijgen, dan kan de pedagogisch medewerker voorstellen het hapje tussen de middag aan te bieden. De pedagogisch medewerker probeert in overleg met de ouders naar mogelijkheden te zoeken. Ouders zijn verantwoordelijk voor het voedsel dat zij van huis meegeven, inclusief eventuele moedermelk. Ouders worden op de hoogte gesteld van de wijze van aanleveren en tekenen hiervoor. In de werkinstructie Veilig omgaan met voeding en op de daarbij behorende ingevulde checklijsten, staat beschreven hoe wij werken volg Werkinstructie Fles-en borstvoeding staat beschreven hoe wij veilig de fles- en borstvoeding bewaren en bereiden. 4.2 Peuterafdeling Ochtend Lunch Middag
cracker met beleg + water/sap brood + melk/water fruit + water/sap + eventueel een aantal rozijntjes
4.3 Peuteropvang Ochtend Lunch Middag
fruit + limonade/sap kinderen lunchen thuis fruit + limonade/sap
4.4 Combinatiegroep KDV/PO Ochtend fruit + water/sap Lunch brood + melk/water/sap Middag cracker + water/sap 4.5 BSO Wanneer de BSO-kinderen uit school komen, krijgen zij limonade/water of thee aangeboden. Zij kunnen twee soorten kiezen uit ontbijtkoek, fruit- en granenkoek of crackers. Zij mogen de crackers eventueel besmeren met smeerkaas/appelstroop/pindakaas. Er staan 2 soorten op Broodmaaltijd op woensdag, vrijdag en in vakanties (rond 13.00 uur). Tussen de middag eten we met de kinderen een broodmaaltijd. De kinderen worden gestimuleerd zelfstandig te smeren. Het totaal aantal boterhammen is naar behoefte van het kind. Dagelijks fruit rond 16.45uur. Ieder kind krijgt een half stuks fruit aangeboden. Het fruit wordt schoongemaakt en in stukken gesneden aangeboden aan de kinderen. Wanneer een kind buiten de reguliere tussendoortjes en maaltijden trek heeft, kan het kind sporten o.i.d Wat vinden wij belangrijk in de wijze van aanbieden van voeding: HOE? - De tafel wordt gezellig gedekt, kinderen kunnen daar eventueel bij helpen. - Er is aandacht voor goede (tafel)manieren tijdens alle eet- en drinkmomenten. - De hoeveelheid voeding wordt aangepast aan de behoefte van het kind. - Kinderen worden op een positieve manier gestimuleerd om te eten. - Kinderen worden uitgedaagd om onbekende producten te proeven. - Kinderen kunnen altijd tussendoor extra drinken.
Kinderopvang Baloe BV
Pagina 5 van 6
20-11-14 versie 3
Tenslotte, in de manier van praten over en omgaan met voeding proberen we kinderen bewust te maken van het belang van gezonde voeding. Respect voor eigen keuzes blijft daarin overeind staan. Eventuele locatiespecifieke afspraken staan beschreven in de Vestigingsinformatie van de groep.
Kinderopvang Baloe BV
Pagina 6 van 6
20-11-14 versie 3