1 Virtueel vogelen Willem Bouten Camilla Dreef & Alice Driesen en vele anderen Instituut voor Biodiversiteit en Ecosysteem Dynamica2 Nederland van Bov...
Virtueel vogelen Willem Bouten Camilla Dreef & Alice Driesen en vele anderen Instituut voor Biodiversiteit en Ecosysteem Dynamica
Universiteit van Amsterdam
Institute for Biodiversity and Ecosystem Dynamics Universiteit van Amsterdam
Nederland van Boven
Institute for Biodiversity and Ecosystem Dynamics Universiteit van Amsterdam
Virtueel vogelen Willem Bouten 0. Korte introductie 1. Het GPS-rugzakje: de techniek 2. Een onderzoeksvoorbeeld
Camilla Dreef & Alice Driesen 3. Vogels in een mensenwereld 4. Academische jaarprijs: Vogel het uit! 5. Meer onderzoeksvoorbeelden
Institute for Biodiversity and Ecosystem Dynamics Universiteit van Amsterdam
Environment
Individual
Population
Community communit y
Institute for Biodiversity and Ecosystem Dynamics Universiteit van Amsterdam
Methoden om vogels te volgen
Stabiele isotopen
Geo-locators
Satelliet zenders
Institute for Biodiversity and Ecosystem Dynamics Universiteit van Amsterdam
Radar Nieuwjaarsnacht
Shamoun –Baranes et al., IBIS 2011 Institute for Biodiversity and Ecosystem Dynamics Universiteit van Amsterdam
UvA Bird Tracking Systeem • • • • • • • • •
GPS logger 5.8 – 44 g zonnecellen hoge resolutie: 3 sec tot 10.000 metingen per dag 3D versnellingsopnemer extra sensoren draadloos data download upload nieuw meetschema basis station & (mobiel) antenne netwerk
Institute for Biodiversity and Ecosystem Dynamics Universiteit van Amsterdam
UvA Bird Tracking Systeem
Overal vandaan Base station
Data centrum
Institute for Biodiversity and Ecosystem Dynamics Universiteit van Amsterdam
Virtueel laboratorium www.UvA-BiTS.nl/virtual-lab
Institute for Biodiversity and Ecosystem Dynamics Universiteit van Amsterdam
GPS Global Positioning System
Institute for Biodiversity and Ecosystem Dynamics Universiteit van Amsterdam
Rotgans: Waddenzee als stopover
Institute for Biodiversity and Ecosystem Dynamics Universiteit van Amsterdam
Grauwe kiekendief: akkerranden beheer
Institute for Biodiversity and Ecosystem Dynamics Universiteit van Amsterdam
3D versnellingsopnemer voor de classificering van gedrag
Institute for Biodiversity and Ecosystem Dynamics Universiteit van Amsterdam
3D versnellingsopnemer
surge sway
heave Institute for Biodiversity and Ecosystem Dynamics Universiteit van Amsterdam
3D versnellingsopnemer
Institute for Biodiversity and Ecosystem Dynamics Universiteit van Amsterdam
3D versnellingsopnemer
zitten
klapwieken
staan
drijven
zweven
vechten
Institute for Biodiversity and Ecosystem Dynamics Universiteit van Amsterdam
3D versnellingsopnemer zitten
staan
lopen
klapwieken
zweven
WBF 3.1 Hz
Kleine mantelmeeuw
WBF 3.2 Hz
Grauwe kiekendief
WBF 5.3 Hz
Scholekster
Institute for Biodiversity and Ecosystem Dynamics Universiteit van Amsterdam
Scholekster gedrag
foraging by touch ingestion walk
foraging by sight
Institute for Biodiversity and Ecosystem Dynamics Universiteit van Amsterdam
Ooievaar
Institute for Biodiversity and Ecosystem Dynamics Universiteit van Amsterdam
Eleonora's Valk
Alegranza
Institute for Biodiversity and Ecosystem Dynamics Universiteit van Amsterdam
Eleonora's Valk
Institute for Biodiversity and Ecosystem Dynamics Universiteit van Amsterdam
Eleonora's Valk
Institute for Biodiversity and Ecosystem Dynamics Universiteit van Amsterdam
Eleonora's Valk Alegranza
Institute for Biodiversity and Ecosystem Dynamics Universiteit van Amsterdam
Eleonora's Valk
Institute for Biodiversity and Ecosystem Dynamics Universiteit van Amsterdam
Allegranza
Eleonora's Valk
8200 km en terug
Madagaskar
Institute for Biodiversity and Ecosystem Dynamics Universiteit van Amsterdam
Vogels in een mensenwereld een reizend sciencelab
Institute for Biodiversity and Ecosystem Dynamics Universiteit van Amsterdam
Its academy
• • • •
Voor HAVO en VWO, onder- en bovenbouw Leerlingen enthousiast maken voor bèta-onderwijs Individueel en klassikaal Lesmateriaal, leskisten, masterclasses, profielwerkstuk begeleiding, excursies, • www.itsacademy.nl
Institute for Biodiversity and Ecosystem Dynamics Universiteit van Amsterdam
Reizend sciencelab • • • • •
Duur: 4 uur Klassikaal Op school of op UvA Onder begeleiding van studenten Verdieping op lesstof Onderdeel
Duur
Introductie presentatie + filmpje
½ uur
GPS demo met smartphone
1 uur
Vogelverhalen in groepjes + presentaties voorbereiden
1½ uur
Presentatie per vogelverhaal + Vogel het uit!
1 uur
Institute for Biodiversity and Ecosystem Dynamics Universiteit van Amsterdam
Introductie reizend sciencelab
BBC – Earthflight clip – Crane migration (http://www.earthflight.co.uk) Institute for Biodiversity and Ecosystem Dynamics Universiteit van Amsterdam
GPS demo • Naar buiten met je smartphone • Gebruik van sport tracking app • Vergelijking met UvA-BiTS
Institute for Biodiversity and Ecosystem Dynamics Universiteit van Amsterdam
4 vogelverhalen Organisatieniveaus in ecologie
Populatie
Ecosysteem
Individu
Biosfeer
Institute for Biodiversity and Ecosystem Dynamics Universiteit van Amsterdam
Werkwijze • Zelf gegevens van vogels visualiseren • Interpretatie van beelden • Informatie hieraan linken • Snelheid • Verspreiding • Migratieroutes • Foerageergedrag • Hoogtes • Natuurbeheer • Dag/nacht ritme • Etc.
Institute for Biodiversity and Ecosystem Dynamics Universiteit van Amsterdam
Werkwijze
Visualisatie van Kleine mantelmeeuw Eric in Zeebrugge Institute for Biodiversity and Ecosystem Dynamics Universiteit van Amsterdam
Individu • Wisselwerking tussen individu en zijn omgeving • Biotische en abiotische factoren bepalen gedrag
Bron: BVJ 5 Institute for Biodiversity and Ecosystem Dynamics Universiteit van Amsterdam
Wespendief (Nederland van Boven)
Institute for Biodiversity and Ecosystem Dynamics Universiteit van Amsterdam
Populatie • Individuen van dezelfde soort vormen samen een populatie • Onderling verband tussen individuen • Concurrentie (voedsel, voortplanting, ruimte) • Samenwerking (verdediging predatoren, samen prooien vangen)
Institute for Biodiversity and Ecosystem Dynamics Universiteit van Amsterdam
Populatie Kleine mantelmeeuwen vs. Zilvermeeuwen
Institute for Biodiversity and Ecosystem Dynamics Universiteit van Amsterdam
Ecosysteem • Verzameling van populaties in een begrensd gebied • Ecosystemen zijn dynamisch • Gedrag van vogels beïnvloed door biotische en abiotische factoren • Bijvoorbeeld: Invloed van landgebruik op vogels: – Intensieve landbouw – Akkerranden met gras- en kruidenmengsels
Institute for Biodiversity and Ecosystem Dynamics Universiteit van Amsterdam
Grauwe Kiekendief
• Nodig in omgeving: – Veilige broed- en rustplaats Graanakkers + kooi – Voedsel vooral muizen in akkerranden
Institute for Biodiversity and Ecosystem Dynamics Universiteit van Amsterdam
Biosfeer = Wereld • Vogels migreren langs vliegroutes • Verbinding tussen ecosystemen • Natuurbescherming kan niet alleen binnen landgrenzen
Institute for Biodiversity and Ecosystem Dynamics Universiteit van Amsterdam
Mauritanië/Senegal ~10.000 km Jan van de Kam Institute for Biodiversity and Ecosystem Dynamics Universiteit van Amsterdam
Presentaties en bespreking • Overleg tussen groepjes met dezelfde vogel • Presentatie voor andere groepjes • Klassikale bespreking • Wisselwerking tussen mens, vogels en omgeving op verschillende ecologische organisatieniveaus • Alles is met elkaar verbonden • Belang van technologie • Tot slot – Kennismaking met Vogel het uit!
Institute for Biodiversity and Ecosystem Dynamics Universiteit van Amsterdam
Texel
Opperdoes Institute for Biodiversity and Ecosystem Dynamics Universiteit van Amsterdam
Institute for Biodiversity and Ecosystem Dynamics Universiteit van Amsterdam
Wespendief
http://www.youtube.com/watch?v=2y_3OBxT42I
http://www.youtube.com/watch?v=6UBSGboWivw
Institute for Biodiversity and Ecosystem Dynamics Universiteit van Amsterdam
Najaar
Wespendief
Voorjaar
Institute for Biodiversity and Ecosystem Dynamics Universiteit van Amsterdam
Vlieggedrag wespendief
Wind 3.0 m/s
zweven Klapwieken 9:45 am
PhD-study Wouter Vansteelant
Klimsnelheid Drift Glij-hoek Snelheid
0.81 m/s 2.1 m/s 10.1 m/m 8.4 m/s
Institute for Biodiversity and Ecosystem Dynamics Universiteit van Amsterdam