SKH PUBLICATIE 95-09 d.d. 01-05-1995
"VINGERLASHOEKVERBINDINGEN VOOR HOUTEN GEVELELEMENTEN"
Uitgever: Stichting Keuringsbureau Hout SKH Huizermaatweg 29 1273 NA Huizen Postbus 50 1270 AB Huizen Telefoon: Fax:
(035) 526 87 37 (0350 526 83 81
c Stichting Keuringsbureau Hout SKH O Niets uit dit drukwerk mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van SKH, noch mag het zonder een dergelijke toestemming worden gebruikt voor enig ander werk dan waarvoor het is vervaardigd
Geaccrediteerd door de Raad voor Accreditatie
K.v.K. 's-Hertogenbosch S 41081903
SKH PUBLICATIE 95-09 d.d. 1995-05-01 Vingerlashoekverbindingen voor houten gevelelementen
Pagina 2 van 8
ALGEMENE INFORMATIE BIJ DEZE UITGAVE Deze SKH publicatie vervangt de nationale beoordelingsrichtlijn 0805 van 18 oktober 1993. De richtlijnen zijn gebaseerd op een onderzoek dat door het voormalige Houtinstituut TNO werd uitgevoerd.
Geaccrediteerd door de Raad voor Accreditatie
K.v.K. 's-Hertogenbosch S 41081903
SKH PUBLICATIE 95-09 d.d. 1995-05-01 Vingerlashoekverbindingen voor houten gevelelementen
Pagina 3 van 8
INHOUDSOPGAVE
Pag.nr. 1.Inleiding
4
2.Kwaliteitseisen.................................................................................................................. 4 3.Nadere eisen 4 3.1.Eisen met betrekking tot de bedrijfsuitrusting ............................................................... 4 4.Vingerlasverbinding als hoekverbinding in ramen en kozijnen ....................................... 5 4.1.Toepassingsgebied ......................................................................................................... 5 4.2.Materialen 5 4.2.1Hout
................................................................................................................... 5
4.2.2Lijm
................................................................................................................... 5
4.3.Afmetingen en detaillering ............................................................................................ 5 4.4.Detaillering vingerlas..................................................................................................... 6 4.5.Fabricage
6
4.6.Afdichting van vingeropeningen ................................................................................... 7 4.7.Stijfheid en sterkte ......................................................................................................... 7 4.8.Controles
7
5.Lijst van vermelde documenten ........................................................................................ 8
Geaccrediteerd door de Raad voor Accreditatie
K.v.K. 's-Hertogenbosch S 41081903
SKH PUBLICATIE 95-09 d.d. 1995-05-01 Vingerlashoekverbindingen voor houten gevelelementen
Pagina 4 van 8
1.Inleiding In deze publicatie zijn de kwaliteitseisen en de nader te stellen eisen opgenomen, die gehanteerd kunnen worden bij de fabricage van vingerlashoekverbindingen in houten gevelelementen. Het vingerlassen van getoogde en ronde ramen en kozijnen valt buiten bestek van deze publicatie. 2.Kwaliteitseisen Als kwaliteitseisen zijn aanvaard: BRL 0801:1995 "Houten gevelelementen" NEN 3665:1983 Gevelelementen met houten kozijnen, ramen en deuren, borstweringen en andere vullingen KVT'95:1995Houten Gevelelementen 3.Nadere eisen De volgende nadere eisen zijn conform het SKH Reglement voor Produktcertificatie aanvaard: 3.1Eisen met betrekking tot de bedrijfsuitrusting 3.1.1Bedrijfsruimte Een bedrijfsruimte, alsmede een overdekte opslagplaats ten behoeve van grondstoffen en eindproducten, zodanig dat de weersgesteldheden geen nadelige invloed hebben op het fabricageproces, de in opslag zijnde grondstoffen en eindprodukten. De inrichting van het bedrijf dient zodanig te zijn dat bij de opslag van de materialen en de verwerking van de produkten, de kwaliteit en de duurzaamheid van de lijmverbinding gewaarborgd blijven en géén blijvende vormveranderingen kunnen optreden. 3.1.2Produktie-apparatuur De producent moet over apparatuur beschikken die in staat is verstekvingerlassen onder zuiver verstek van 45 te produceren. Het in verstekzagen en vingerfrezen dient op één bewerkingsmachine plaats te vinden. Voorts dient een daartoe geschikte opsluitbank aanwezig te zijn, geschikt voor het opsluiten van ramen en kozijnen met verstekvingerlassen en die de vereiste persdruk gelijktijdig aan de vier hoekverbindingen kan aanbrengen. 3.1.3Controle-apparatuur De producent dient te kunnen beschikken over de volgende controle-apparatuur: -elektrische houtvochtmeter met inslagelectrode; deze vochtmeter dient corrigeerbaar te zijn wat betreft houtsoort en temperatuur; -thermohygrograaf; -stopwatch; -schuifmaat; -winkelhaak; -ten behoeve van de controle van de hoekvingerlassen is controle-apparatuur nodig. Deze apparatuur dient, waar van toepassing, regelmatig te worden gecalibreerd. 4.Vingerlasverbinding als hoekverbinding in ramen en kozijnen
Geaccrediteerd door de Raad voor Accreditatie
K.v.K. 's-Hertogenbosch S 41081903
SKH PUBLICATIE 95-09 d.d. 1995-05-01 Vingerlashoekverbindingen voor houten gevelelementen
Pagina 5 van 8
4.1Toepassingsgebied Het hierna volgende geldt voor kozijnen en beweegbare ramen voor buitengevels, uitgevoerd in vuren, rode meranti met een volumieke massa 450 kg/m3 en merbau. Voor andere dan de genoemde houtsoorten dient te worden aangetoond dat de lijmverbinding in de mini-vingerlas voldoende sterk en duurzaam is. 4.2Materialen 4.2.1Hout Ter plaatse van de las mogen geen kwasten anders dan pitkwasten voorkomen; voor het overige dient de houtkwaliteit te voldoen aan de eisen die zijn vastgesteld in KVT'95. Het houtvochtgehalte moet op het tijdstip van frezen van de vingers, zowel in de kern als aan het oppervlak 14% ± 2% zijn. 4.2.2Lijm Uitsluitend lijmen overeenkomstig BRL 2338:1988 en BRL 2339:1988 mogen worden toegepast. 4.3Afmetingen en detaillering De afmetingen van de kozijnen, ramen en de houtafmetingen dienen zodanig op elkaar te zijn afgestemd, dat wordt voldaan aan de onder 4.7 genoemde eisen. Bij de keuze van de houtafmeting moet er tevens op worden gelet, dat er voldoende materiaal aanwezig is om het benodigde hang- en sluitwerk te kunnen bevestigen en om glassponningen van de vereiste afmetingen aan te kunnen brengen. De voor het bevestigen van het hang- en sluitwerk benodigde schroeven moeten over een lengte van de spoed een houtdekking hebben van tenminste 10 mm. Om uitbreken van het hout onder de schroefpunt te voorkomen moet een dekking van tenminste 5 mm aanwezig zijn.
De stijlen en dorpels dienen te worden vervaardigd uit hout van een gelijke doorsnede. De sponningen aan de binnenzijde van de dorpels en stijlen moeten vooraf zijn aangebracht en bovendien moeten de sponningen gelijke afmetingen hebben.
Geaccrediteerd door de Raad voor Accreditatie
K.v.K. 's-Hertogenbosch S 41081903
SKH PUBLICATIE 95-09 d.d. 1995-05-01 Vingerlashoekverbindingen voor houten gevelelementen
Pagina 6 van 8
4.4Detaillering vingerlas Gemeten in de richting loodrecht op de freesrichting mag de lengte van de vingers niet meer bedragen dan 5 mm. Voorts dient de helling van de vingerflanken 1 : 8 of flauwer te zijn, terwijl de verzwakkingsgraad v = b/t niet meer mag zijn dan 0,25.
Fout!
De vingerlas-hoekverbinding moet onder zuiver verstek (45) worden aangebracht. 4.5Fabrikage De tijdsduur tussen het frezen van de vingers en het lijmen van de verbindingen mag niet meer bedragen dan 2 uur. De temperatuur van het hout, de lijm en de omgeving moet gedurende het lijmen in overeenstemming zijn met de instructies van de lijmleverancier doch moet ten minste 15C bedragen. De persdruk en de perstijd dienen in onderlinge afhankelijkheid zodanig te worden gekozen dat de overtollige lijm de gelegenheid heeft gehad uitgeperst te worden; de vloeieigenschappen van de lijm, houtsoort en oppervlaktegesteldheid spelen hierbij mede een rol. De perstijd bedraagt minimaal 10 seconden en de persdruk, gemeten op een vlak loodrecht op de lengterichting van het hout, bedraagt tenminste 0,6 N/mm² voor naaldhout en 0,8 N/mm² voor loofhout. De persdruk moet worden uitgeoefend in de lengterichting van de dorpels en stijlen, terwijl de kracht moet aangrijpen op ca. 1/2 van de breedte van het hout. (zie schets).
Geaccrediteerd door de Raad voor Accreditatie
K.v.K. 's-Hertogenbosch S 41081903
SKH PUBLICATIE 95-09 d.d. 1995-05-01 Vingerlashoekverbindingen voor houten gevelelementen
Pagina 7 van 8
De pers dient te zijn uitgerust met een meter waarop de totale persdruk is af te lezen. 4.6Afdichten van de vingeropeningen De aan de binnenzijde (glaszijde) van de hoekverbindingen aanwezige openingen tussen de vingers moeten zodanig worden dichtgemaakt met een middel op epoxybasis overeenkomstig KVT'95, dat er geen water in kan blijven staan. 4.7Stijfheid en sterkte De ramen en kozijnen moeten, onbeglaasd, voldoen aan de volgende eisen. Beproefd overeenkomstig NEN-EN 107 mag in het onbeglaasde raam, bij toepassing als een naar binnendraaiend raam bij een belasting van 500 N en bij toepassing als naar buitendraaiend raam een belasting van 1000 N, geen blijvende vormverandering of breuk optreden. 4.8 Controles De navolgende controles dienen periodiek te worden uitgevoerd en de resultaten moeten schriftelijk worden vastgelegd; -temperatuur en relatieve luchtvochtigheid van de lijmruimte (registratie met behulp van een thermohygrograaf); -vochtgehalte van het hout (kern- en oppervlaktemetingen); -sterkte en stijfheid volgens 4.7; -geslotenheid van de verbindingen met behulp van een loep (zie schets).
Geaccrediteerd door de Raad voor Accreditatie
K.v.K. 's-Hertogenbosch S 41081903
SKH PUBLICATIE 95-09 d.d. 1995-05-01 Vingerlashoekverbindingen voor houten gevelelementen
Pagina 8 van 8
5.Lijst van vermelde documenten NEN 3665:1983Gevelvullingen met houten kozijnen, ramen, deuren, borstweringen en overige vullingen. Eisen en beproevingsmethoden. NEN-EN 107:1981Beproevingen van ramen en mechanische beproevingen BRL 0801:1995Houten gevelelementen, uitgave SKH BRL 2338:1988Lijmen voor dragende houten bouwconstructies, uitgave SKH BRL 2339:1988Lijmen voor geveltimmerwerk, uitgave SKH KVT'95:1995Kwaliteit van houten gevelelementen, uitgave NBvT
Geaccrediteerd door de Raad voor Accreditatie
K.v.K. 's-Hertogenbosch S 41081903