Versie 1.2. Voortgangsrapportage Waterfront - nr. 24 juli 2013 december 2013

Versie 1.2.

Voortgangsrapportage Waterfront - nr. 24 juli 2013 – december 2013

versie definitief: 16 juni 2014 (vastgesteld in college: 16 juni 2014)

1

Voortgangsrapportage Waterfront nr. 24

1. Inleiding ……………………………………………………………………………………

3

2. Leeswijzer………………………………………………………………………………….

5

3. Fase 1 Waterfront …………………..……………………………………………………. 6 4. Fase 2 Waterfront …………..…………………………………………………………..... 7 5. Fase 3 Waterfront ……..………………………………………………………………….. 9 6. Sloop en bodemsanering ......................................................................................... 10 7. Procedures en planning ........................................................................................... 11 8. Verwervingen en bedrijfsverplaatsingen ………………………….............................15 9. Communicatie Waterfront ………………...…………………………………………….. 16 10. Financiën …………………………………………………………………………………….18

2

1. Inleiding Dit is inmiddels de zesde achtereenvolgende Voortgangsrapportage die verslag doet van de ontwikkelingen in het kader van het Waterfront onder economisch zware omstandigheden. Het is tegelijkertijd de eerste waarin wordt stilgestaan bij een reeks van uitvoerende werkzaamheden in het gebied die de Waterfront-ontwikkeling indringend zichtbaar maken voor de stad. Na de aanleg van Lorentzhaven (2011) en het Strandeiland (2012) heeft in de afgelopen periode de sloop van de opstallen in het industriegebied Haven het straatbeeld en de skyline van Harderwijk flink veranderd. Ondertussen is ook een begin gemaakt met de bodemsanering in het plangebied en met het civieltechnisch werk voor de nieuwe jachthaven de Knar en het eerste woongebied op Zuidereiland. Ondertussen neemt het aantal signalen toe dat de economie zich, zij het voorzichtig, aan het herstellen is. Daarmee lijkt de woningproductie op gang te komen in een periode van (voorzichtig) economisch herstel; De vof Waterfront is eind september gestart met de verkoop van 46 woningen in de eerste fase van Zuidereiland. Inmiddels is het grootste deel hiervan daadwerkelijk verkocht. Dat betekent dat de bouw naar alle waarschijnlijkheid voor de zomer van 2014 zal worden aangevangen. Duidelijk is dat zorgvuldig moet worden gestuurd op de kwaliteit van het woningaanbod in relatie tot de situering op het Zuidereiland. Ook moet er voldoende gelegenheid zijn om te voldoen aan de individuele wensen van kopers. Ondertussen vindt ook de bouwplanontwikkeling plaats voor de volgende fase van Zuidereiland en het gebied Watersportboulevard; Punt van aandacht blijft onverkort het liquiditeitenplafond dat in het kader van het zogenoemde Hoofdlijnenakkoord (2011) is overeengekomen met de consortiumpartners. In de aanloopfase van de realisatie van fase 2 Waterfront gaat de vof Waterfront voor een fors bedrag verplichtingen aan (Strandeiland, nieuwe jachthaven de Knar, civiele werkzaamheden woongebieden en sloop). Om te voorkomen dat aldus het plafond wordt overschreden dient maximaal te worden ingezet op de voortvarende verkoop van woningen. Dat lijkt goed te gaan. Tegelijkertijd wordt scherp gestuurd op de kosten. Opgave daarbij is om te voorkomen dat een te strakke sturing op dit punt de ambities ten aanzien van de kwaliteit van het plan dwarsboomt; Begin oktober is de sloop van de opstallen in het gebied van fase 3 Waterfront aanbesteed. Direct daarop zijn de sloopwerkzaamheden gestart. Met een aantal voormalige eigenaren in het gebied zijn praktische afspraken gemaakt om hun vertrek uit het gebied (in beperkte mate) uit te stellen, zodat zij op een ordentelijke manier hun verhuizing konden afronden. De sloop verloopt met een lichte vertraging. Deze is met name veroorzaakt doordat in een van de te slopen gebouwen onverwacht meer asbest is aangetroffen. Dat betekent ook dat sprake is van substantiële meerkosten. Echter, de effecten op zowel de planning als het budget, kunnen binnen de beschikbare marges worden opgevangen. Punt van aandacht blijft de sloop van de restant bebouwing van de voormalige Asbestonafabriek. De gemeente is in gesprek met de voormalige eigenaar, bij wie de plicht tot sloop berust, om een uitweg te vinden in het conflict met de sloopaannemer. Dat heeft nog niet tot resultaat geleid; Met het oog op de tijdige beschikbaarheid van de gronden in het Boulevardgebied is het proces van verwerving van de kiosken c.a. voortgezet. Uitgangspunt is dat de gronden per november 2015 daadwerkelijk in bezit zijn, zodat aansluitend de transformatie van het gebied kan worden gestart. De aanstaande transformatie van het Boulevardgebied heeft het gesprek met belanghebbenden (ondernemers, bewoners) in de binnenstad doen oplaaien over de

3

consequenties die dit heeft op de parkeercapaciteit ten behoeve van bezoekers en vergunninghouders. Het onderwerp wordt besproken in de klankbordgroep parkeren binnenstad, maar komt ook met regelmaat aan de orde in de klankbordgroep Waterfront; Op basis van de door de vof Waterfront, Boskalis en gemeente gesloten meerwerkovereenkomst is een begin gemaakt met de bodemsanering in het gebied van fase 2 en 3 van het Waterfront. Naast het uitvoeren van een aantal spotsaneringen vindt inmiddels ook verwerking van met asbest vervuilde grond binnen ‘het geval’ plaats. De grootschalige aanpak door middel van de zogenoemde onderzuigtechniek zal in de tweede helft van 2014 starten. De werkwijze in bouwteamverband tussen gemeente en aannemer werpt zichtbaar zijn vruchten af. Daarmee kunnen partijen snel en adequaat sturen op de feitelijke uitvoering van het werk om mogelijke meevallers te verzilveren en eventuele tegenvallers zo goed mogelijk op te vangen. Eind december heeft de provincie Gelderland de beschikking vastgesteld op basis waarvan een subsidie ad € 9,1 miljoen beschikbaar wordt gesteld voor de bodemsanering Waterfront; Provinciale staten van Gelderland hebben in het najaar een motie aangenomen om gelden beschikbaar te stellen voor een robuuste investeringsimpuls. In dat kader is een bedrag van€ 1,75 miljoen beschikbaar gesteld voor de reconstructie van de Burgemeester de Meesterstraat in Harderwijk. Daarbij geldt de gebiedende eis dat de werkzaamheden voor eind 2015 zijn gerealiseerd. Met het oog daarop is de planuitwerking en –voorbereiding inmiddels opnieuw opgestart; Het succes van het Strandeiland is extra onderstreept met de toekenning van de prijs voor de Gelderse Ruimtelijke Kwaliteit. Uit het juryrapport wordt duidelijk dat met name de manier waarop het Strandeiland wordt geëxploiteerd hierin doorslaggevend is geweest. Het aan de prijs verbonden geldbedrag zal in samenspraak met de exploitanten worden ingezet voor het verbeteren van een aantal voorzieningen; In het laatste kwartaal van 2013 is – in het kader van het periodieke onderhoud van de projectorganisatie - opnieuw een audit op de bedrijfsvoering van het Waterfront uitgevoerd door het bureau Balance. Hieruit wordt duidelijk dat de beheersing van het project adequaat wordt uitgevoerd. Tegelijkertijd wordt aangegeven dat op onderdelen enige aanscherping gewenst is. Daar wordt in de komende periode aandacht aan besteed; Wat betreft de theaterontwikkeling in het Waterfrontgebied is geconstateerd dat een zelfstandig opererend theater niet kan worden gerealiseerd binnen de gestelde financiële randvoorwaarden. Dit betekent dat combinatie met andere publiekstrekkende functies moet worden gezocht. Het boulevardgebied is bij uitstek geschikt voor een dergelijk conglomeraat van functies: Harderwijk Alive. Daarbij kan aansluiting worden gezocht bij onder meer het ‘event centre’ van het Dolfinarium, het ontwikkelen van een hotel/congresfunctie en eventueel een bioscoopcomplex. Hieromtrent loopt het gesprek met een aantal partijen, die mogelijk bereid en in staat zijn om als investeerder/exploitant te fungeren. Dat heeft ultimo 2013 nog niet geresulteerd in de gewenste duidelijkheid in termen van een haalbare business case.

4

2. Leeswijzer In de paragrafen 3, 4 en 5 wordt de stand van zaken weergegeven van achtereenvolgens fase 1, 2 en 3 van het Waterfront; In paragraaf 6 is de situatie met betrekking tot de asbestsanering in het gebied van Waterfront Zuid uiteengezet; In paragraaf 7 zijn de ontwikkelingen met betrekking tot de procedures en planning beschreven; In paragraaf 8 is de stand van zaken van de verwervingen in het plangebied toegelicht; In paragraaf 9 wordt stilgestaan bij de externe profilering van het Waterfront; In paragraaf 10 tenslotte is op hoofdlijnen de financiële stand van zaken geschetst.

5

3. Fase 1 Waterfront bedrijventerrein Lorentz-Haven Na gereedkomen van de individuele bouwactiviteiten hebben meer en meer ondernemers hun bedrijfsvoering op de nieuwe vestigingslocatie Lorentz-Haven opgepakt. Naast te verplaatsen bedrijven wordt op het westelijk deel van het nieuwe bedrijventerrein, gelegen aan de Pasteurdijk, tevens plaats geboden aan nieuw gevestigde bedrijven als Harderwijk Maritiem, Fast Rescue en visserijbedrijf J. Foppen. Het projectbureau Waterfront verleent waar nodig ondersteuning en faciliteert tijdens de private bouwontwikkelingen; bufferzone Lorentz-Haven Met Natuurmonumenten wordt overleg gevoerd om tot overdracht van beheer te komen van de rond Lorentz-Haven gerealiseerde groene bufferzone; Overloop-parkeerterrein Met betrekking tot de (technische) uitwerking van het overloopparkeerterrein is geen actie ondernomen. Aanvang realisatie van het parkeerterrein staat gepland voor niet eerder dan 2017. Dit hangt samen met de planning van ontwikkelingen in Waterfront-Zuid. Daar ontstaat de situatie dat de woningbouw in Fase 3 Waterfront pas een aantal jaren na gereedkomen van de bodemsanering ter hand zal worden genomen. Gedurende die periode zullen een aantal tijdelijke functies in het gebied worden gesitueerd, waaronder een tijdelijke parkeervoorziening in het gebied Stadswerven. Dat maakt het mogelijk om de investering in het overloopterrein later in de tijd te laten plaatsvinden; Vogelrustgebieden Voor realisatie van de vogelrustgebieden langs de oevers in het Wolderwijd en in het Veluwemeer zijn, o.b.v. het programma van eisen, de inrichtingsontwerpen technisch uitgewerkt. Voor de juridische verankering van de rustgebieden zijn de benodigde procedures bij het ministerie EL&I en bij de gemeente Dronten in gang gezet. Dat is ook het geval voor het formaliseren van de afspraken omtrent handhaving en beheer. De realisatieplanning is er op gericht om de daadwerkelijke aanleg van de rustgebieden te hebben gerealiseerd vóór het moment dat de eerste woningen met ligplaats in het gebied van Waterfront-Zuid zullen worden opgeleverd. Realisatie medio 2014 is ook om meer praktische redenen de meest aangewezen periode; Natuurontwikkeling Mheenlanden Het overleg met de Vereniging Natuurmonumenten (VNM) over een nieuw convenant met betrekking tot de natuurontwikkeling in het gebied Mheenlanden is opnieuw opgestart. Als eerste is verkend welk ontwikkelmodel zou kunnen worden gebruikt om, binnen de randvoorwaarden van de Europese regelgeving, de intenties, zoals vastgelegd in het desbetreffende convenant, te concretiseren. De Corporatie Gastvrije Randmeren, erfopvolger van de projectorganisatie Integraal Inrichtingsplan VeluweRandmeren (IIVR)) heeft de Dienst Landelijk Gebied (DLG) opgedragen de ontwikkeling van een rietzone langs de kust van de Mheenlanden voor te bereiden. Daarvoor wordt het budget ingezet dat oorspronkelijk was voorzien voor natuurontwikkeling ten hoogte van Strand Horst;

6

4. Fase 2 Waterfront Strandeiland Afgelopen zomer is de eerste fase van het Strandeiland in gebruik genomen. Het grote succes van deze voorziening is in belangrijke mate bepaald door de manier waarop het Strandeiland wordt geëxploiteerd. Dat is nog eens extra benadrukt door het feit dat het Strandeiland de prijs voor de Gelderse Ruimtelijke Kwaliteit heeft mogen ontvangen. Het onderstreept de juistheid van de keuze van vof Waterfront en de gemeente voor het ontwikkelmodel ‘5 jaar tijdelijkheid’. Tegelijkertijd draagt het bij aan het maatschappelijk vertrouwen dat het Waterfront daadwerkelijk wordt gerealiseerd. Met direct betrokken ondernemers op het Strandeiland is een evaluatie gehouden. Op basis daarvan zal een aantal maatregelen worden getroffen om de kwaliteit van de voorzieningen te verbeteren en de veiligheid te waarborgen. Tevens markeert het gehouden overleg de overdracht van (de eerste fase van) het Strandeiland van de projectorganisatie Waterfront aan de lijnorganisatie; Sloopactiviteiten en bouwrijp maken langs Flevoweg Binnen het plangebied van Fase 2 zijn inmiddels alle gebruikers verplaatst, met uitzondering van de gebruikers van de oude jachthaven De Knar. In de zomer van 2012 is reeds een start gemaakt met de sloop van de koelhuizen van BCS en de materieeldienst van Slokker. Na de bouwvak van 2013 zijn de sloopactiviteiten in de volle omvang voortgezet. Ook is direct aansluitend de grondstroom op gang gekomen die samenhangt met bouwrijp maken en saneren van fase 2 Waterfront. Daartoe is onder andere een bouwweg langs het aquaduct van de N302 aangelegd die leidt naar de nieuwe locatie van de Knar. Eind 2013 is gestart met het inrijden van gronden voor de aanleg van het grondlichaam voor de nieuwe jachthaven De Knar. Zij kunnen pas weg als de nieuwe haven gereed is. Het gebruik van dit deel van de Flevoweg is daarmee geheel verkleurd van industrieel gebruik naar bouwterrein; Kleine Watersporten De beide verenigingen – te weten kanovereniging Dolfijnen en waterscouting Tjerk Hiddes – hebben afgelopen voorjaar opdracht gegeven voor de bouw van nieuwe clubgebouwen op hun nieuwe locatie. Zij hebben een stuk grond op de punt van het Dolfinariumeiland in erfpacht genomen van de gemeente. Deze grond is in het voorjaar van 2013 voorzien van een nieuwe ontsluitingsweg; de Strekdam, waarlangs ook de boothuizen straks zullen worden gerealiseerd. Vlak na de bouwvak 2013 zijn de beide gebouwen opgeleverd aan de verenigingen waarna najaar 2013 ook de verhuizingen hebben kunnen plaatsvinden. De verenigingen zijn verheugd over hun nieuwe locatie en bijbehorende mooie, karakteristiek ogende gebouwen. De beide gebouwen, die in de vorm van traditionele loodsen zijn gerealiseerd, verfraaien de aanblik van de punt van het Dolfinariumeiland. Zij vormen de opmaat voor de nieuwe sfeer en uitstraling die het plan Waterfront zal hebben op zijn omgeving. Fris en nieuw met een knipoog naar de historie en traditie van Harderwijk. Dolfinariumeiland, locatie Boothuizen Op de – mede voor de Kleine Watersport gerealiseerde – nieuwe landaanwinning aan noord-oostzijde van het Dolfinariumeiland zijn inmiddels een (ontsluitings)weg en parkeerplaatsen voor de werknemers van het Dolfinarium gerealiseerd. Ook heeft het Dolfinarium zelf, naast de gebouwen van de Kleine Watersport een eigen gebouw gerealiseerd ten behoeve van opslag en verwerking van goederen. Dit gebouw is in lijn met de uitstraling van de gebouwen van de Kleine Watersport, en dus in lijn met het Beeldkwaliteitsplan, zoals door de gemeenteraad vastgesteld, gerealiseerd.

7

De Boulevard zijde van het Dolfinariumeiland is nog steeds onderwerp van discussie. De planvorming zou hier in het najaar van 2014 moeten zijn gestart. In afwachting van duidelijkheid over de haalbaarheid van een theaterontwikkeling in het Waterfront is hiermee, in goed overleg met alle betrokkenen, nog geen begin gemaakt. In het najaar 2013 is het overleg met het Dolfinarium geïntensiveerd, om ook haar planvorming een geïntegreerd onderdeel te laten blijven van de plannen voor Waterfront. Het Dolfinarium geeft aan dat zij dringend behoefte hebben aan voortgang en duidelijkheid aangezien zij op korte termijn besluiten wensen te nemen over investeringen binnen het park; Woningbouw Fase 2 In september 2013 zijn de eerste 46 woningen (eerste fase Zuidereiland) in verkoop gegaan. De resultaten van de verkoop zijn bemoedigend. Circa 30 woningen zijn inmiddels onder voorbehoud verkocht, hetgeen maakt dat de VOF Waterfront heeft aangekondigd dat zij in juli 2014 daadwerkelijk met de realisatie van de woningen zal beginnen. Daarnaast worden de plannen voor de woningbouw op de Watersport Boulevard en de rest van Zuidereiland voorbereid teneinde deze ook in de loop van 2014 in verkoop te brengen. WSV Flevo en De Knar WSV Flevo is bezig met het uitwerken van de plannen voor de nieuwe gebouwen op de nieuwe Knar. Zij werken toe naar een realisatie die start in het najaar van 2014. Afgelopen najaar is een eerste ontwerp aan de supervisor voorgelegd om ook hier afstemming te vinden met het beeldkwaliteitplan. Onderwerp van discussie is nog de tijdelijke uitplaatsing van een aantal schepen van de Knar in het komende seizoen. Gebleken is dat ter plekke van de huidige haven en het omliggende bouwterrein geen mogelijkheden zijn. Probleem is dat ook alle andere havengebieden in de omgeving onder invloed zijn of binnenkort komen van de sanerings- en bouwactiviteiten van Waterfront. Gekeken wordt of een oplossing gevonden kan worden in de Haven van Harderwijk in combinatie met de overige gemeentelijke havenvoorzieningen. Planning In de Stuurgroep van 8 november 2013 is een nieuwe planning vastgesteld. De veranderingen ten opzichte de vorige versie zijn beperkt. Afgelopen najaar is veelvuldig gediscussieerd over de gevolgen en mogelijke oplossingen voor het effect van het overeengekomen liquiditeitenplafond in het project Waterfront. Door de vof Waterfront wordt zeer nadrukkelijk gestuurd op het in de hand houden van de beschikbare liquiditeiten. De planning is door de aanpassingen meer robuust geworden.

8

5. Fase 3 Waterfront De situatie ten aanzien van de uitwerking conform de in 2011 herijkte stedenbouwkundige opzet is in het tweede half jaar van 2013 niet gewijzigd. Uitgangpunt is dat de ontwikkeling volgt op de afronding van fase 2 Waterfront. In het kader van de beoordeling van de voortgang van fase 2 van het Waterfront wordt periodiek expliciet bepaald of het wenselijk is om (delen van) fase 3 Waterfront versneld in ontwikkeling te nemen. Daartoe is thans overigens geen aanleiding; De feitelijke gebeurtenissen in het plangebied van fase 3 hebben betrekking op de uitvoering van de sloop van de aldaar aanwezige opstallen en de eerste saneringswerkzaamheden (zie hoofdstuk 6). Randvoorwaarde daarbij is dat voldoende tijdelijke parkeercapaciteit beschikbaar blijft voor bezoekers van het Dolfinarium en vergunninghouders. Waar mogelijk worden andere tijdelijke functies in het gebied geaccommodeerd, teneinde de herbergzaamheid naar vermogen te vergroten. Wat betreft deze laatste heeft de Klankbordgroep Waterfront eind 2012 enige aanzetten gegeven.

9

6. Sloop en bodemsanering Sloop en bodemsanering Sloop in Fase 2 Waterfront-Zuid Na de zomer in 2013 is in opdracht van het Consortium gestart met de sloop van een groot aantal bedrijfspanden gelegen aan de Flevoweg. Vooruitlopend op sloop op de kop van het schiereiland tussen de Lelyhaven en Vissershaven is de asfaltcentrale van Bruil reeds gedemonteerd en op de nieuwe bedrijfslocatie op het industrieterrein Lorenzhaven weer opgebouwd; Sloop in Fase 3 Waterfront-Zuid In oktober is sloopbedrijf Dusseldorp in opdracht van de gemeente gestart met de sloop van alle bovengrondse gebouwdelen binnen Fase 3. Vooruitlopend op de sloop zijn alle asbesthoudende materialen conform de geldende wet- en regelgeving uit de gebouwen verwijderd. Met de sloop van het bedrijfspand IJsselbron zullen de sloopwerkzaamheden (vanuit Dusseldorp) eind maart 2014 worden afgerond. Een uitzondering hierop is het voormalige pand van Asbestona. Dit zal door derden worden gesloopt. Om dat te bewerkstelligen is het gesprek met de oorspronkelijke eigenaar van het pand, die verantwoordelijk is voor de sloop, opnieuw geëntameerd. Bodemsanering Voorafgaande aan de bodemsanering worden alle, soms verrassend robuuste, fundaties verwijderd. Alle vrijkomende beton wordt onder certificaat gebroken en door de gemeente in opslag genomen. Begin november is gestart met de feitelijke bodemsanering in Waterfront-Zuid. Daarbij is gekozen voor een integrale, gecombineerde sanering van de Fasen 2 en 3. In eerste instantie wordt door hoofdaannemer Boskalis binnen de deelgebieden Zuidereiland (terrein Slokker en BCS) en De Kades (parkeerterrein Flevoweg) verontreinigde grond ontgraven die vervolgens in de diepere ondergrond op de locatie van de nieuw jachthaven de Knar weer nuttig is toegepast. De sanering van het parkeerterrein Flevoweg zal in de loop van februari 2014 worden afgerond. Het gesaneerde terrein zal daarna weer als tijdelijk parkeerterrein worden ingericht. De sanering wordt vanuit de Wet Bodembescherming intensief gecontroleerd door de Omgevingsdienst Arnhem . Tot nu toe is de omgevingsdienst tevreden over de professionele aanpak en uitvoering van de sanering. De bouw van de imposante Beaudredge-machine waarmee door Boskalis vanaf halverwege 2014 grote delen van de bodem van het voormalige industriegebied Haven zal worden gesaneerd, is in volle gang. Op 20 december is de definitieve subsidiebeschikking ontvangen van de provincie Gelderland. In totaal draagt de provincie € 9,1 miljoen bij aan de uitvoering van de bodemsanering.

10

7. Procedures en planning Bestemmingsplannen Voor het gehele plangebied van het Waterfront binnen de gemeente Harderwijk gelden sinds 31 oktober 2012 actuele bestemmingsplannen (zie onderstaande afbeelding). Alleen voor het noordelijke vogelrustgebied, dat is gelegen binnen de gemeente Dronten, loopt nog een wijzigingsprocedure.

Uitwerkingsplannen Voor de gebieden Waterstad en Boulevard-Oost is in de actuele bestemmingsplannen een planologische uitwerkingsplicht opgenomen. Zodra een duidelijk beeld ontstaat omtrent de bebouwing en inrichting openbare ruimte, wordt dit inzicht verwerkt in zgn. uitwerkingsplannen. Voor het gebied De Eilanden en voor het gebied Fase 3 binnen Waterfront-Zuid vigeert inmiddels een uitwerkingsplan; Rustgebieden Om het noordelijke rustgebied planologisch te verankeren is in het bestemmingsplan Randmeerzone van de gemeente Dronten een wijzigingsbevoegdheid opgenomen. In het afgelopen halfjaar is een wijzigingsplan opgesteld voor de gemeente Dronten en zijn afspraken gemaakt over de te volgen procedure. Naar verwachting wordt in het eerste kwartaal van 2014 het wijzigingsplan vastgesteld. Daarnaast is er een overeenkomst opgesteld tussen de gemeente Dronten en de gemeente Harderwijk over beheer en handhaving van het rustgebied, die begin 2014 zal worden bekrachtigd. Over de feitelijke

11

handhaving (per boot vanaf het water) zijn afspraken gemaakt met de Omgevingsdienst Flevoland & Gooi en Vechtstreek. Al geruime tijd vindt overleg plaats met het ministerie van EL&I over het toepassen van artikel 20 Natuurbeschermingswet (Nbw) als juridische verankering van de rustgebieden. Daartoe is in 2012 een nadere inhoudelijke onderbouwing geleverd. Het ministerie werkt op dit moment aan een ontwerpbeschikking die naar verwachting begin 2014 in procedure zal gaan; Vergunningen Vergunningenprocedures algemeen Nu de uitvoering van eerste onderdelen van het project in Waterfront-Zuid langzaam maar zeker ter hand wordt genomen, is het van belang dat de vele vergunningprocedures die nog moeten worden doorlopen tijdig worden opgestart en op een goede wijze monitoring plaatsvindt. Zowel in de gemeentelijke organisatie zelf, als met Boskalis/consortium zijn maatregelen getroffen om er voor te zorgen dat de voortgang van de plannen zoveel mogelijk gewaarborgd blijft. Die maatregelen bestaan onder meer uit een nadere inventarisatie (second opinion) van het vergunningenregister, het plannen per deelgebied van alle te doorlopen procedures, het binnen de lijnorganisatie coördineren van de procedures en het afstemmen van de procedures met Boskalis/Consortium in een regulier afstemmingsoverleg; Natuurbeschermingswet Voor realisering van diverse onderdelen van het project Waterfront moet een vergunning worden verleend op basis van de Natuurbeschermingswet 1998. In de afgelopen jaren zijn al vergunningen verleend voor diverse onderdelen van het plan Waterfront (Lorentzhaven, Overloopterrein, jachthaven de Knar en Strandeiland). In 2013 is besloten om voor alle resterende delen van het Waterfront (onder meer de aanleg van de Eilanden) gelijktijdig een Natuurbeschermingswetvergunning aan te vragen. Daarvoor was het nodig om de passende beoordeling uit 2010 te actualiseren, en daarin nauwkeuriger informatie op te nemen over de uit te voeren plannen. Deze nieuwe passende beoordeling, die medio 2013 is afgerond, leidt (net als de passende beoordeling uit 2010) tot de conclusie dat het project Waterfront Harderwijk geen significant negatieve gevolgen heeft voor de Natura 2000-gebieden Veluwerandmeren en Veluwe. De provincie Gelderland heeft inmiddels een ontwerpvergunning opgesteld die in december 2013 ter inzage is gelegd. Op een eerder verleende Natuurbeschermingswetvergunning voor de realisatie van het Overloopterrein is in 2013 een verlenging van de looptijd aangevraagd en inmiddels verleend door provincie Gelderland. Dat wil zeggen dat de geldigheid van de verleende vergunning verlengd van 1 januari 2015 tot 31 december 2020; Flora- en Faunawet Voor fase 2 en fase 3 van het project wordt ten behoeve van de bodemsanering en de verdere uitvoering een flora- en faunaonderzoek gedaan. Voor fase 2 (binnen WaterfrontZuid) is Boskalis de initiatiefnemer. Voor fase 3 is dat de gemeente. Op grond van Flora- en Faunawet dient voorafgaand aan alle uitvoerende werkzaamheden te worden gewaarborgd, dat geen onaanvaardbare aantasting plaatsvindt van beschermde flora en fauna in het plangebied. Aangezien in het gebied (in beperkte mate) beschermde flora en fauna aanwezig is, is voor de realisering van alle onderdelen van het project Waterfront een ontheffing van de Flora- en Faunawet nodig. Die ontheffing wordt alleen verleend als gewaarborgd is dat de juiste maatregelen worden getroffen om onaanvaardbare aantasting van beschermde flora en fauna te voorkomen. Het ligt in de bedoeling om voor alle onderdelen van het project Waterfront die de komende jaren zullen worden gerealiseerd één overkoepelende ontheffing van de Flora- en Faunawet aan te vragen.

12

Belangrijkste aandachtspunten daarbij zijn het voorkomen en compenseren van mogelijke aantasting van het leefgebied van vleermuizen en huismussen. Daartoe worden op diverse plaatsen in en aan de randen van het plangebied maatregelen getroffen. Boskalis heeft daartoe inmiddels vergunning aangevraagd bij het ministerie van EL&I. Planning  De woningbouw in fase 2 loopt door tot in 2019, waarbij de volgorde als volgt wordt: Zuidereiland, Watersport Boulevard, Noordereiland, Bakens en Kop van de Stadswerven;  Nieuwe jachthaven de Knar wordt in 2015 opgeleverd;  Realisatie van de parkeergarages staat gepland vanaf 2016 (Boulevardgarage) en 2017 (garage Kop Stadswerven);  De Boulevard wordt vanaf 2015 aangepakt (waarbij de eerder overeengekomen realisatietijd onverkort op een maximum van drie jaar is gesteld);  Bodemsanering in fase 2 volgt in grote lijnen de realisatie van de woningbouw. Dit geldt niet voor het gebied Kop van de Stadwerven. Daar vindt sanering plaats in 2014;  Bodemsanering in fase 3 in het gebied Stadswerven wordt in de periode 2014-2015 uitgevoerd.

13

14

8. Verwervingen en bedrijfsverplaatsingen Percelen in fase 2 Waterfront Zuid De percelen grond in het gebied Haven die nodig zijn voor de realisering van fase 2 (het Consortiumgebied) zijn alle langs minnelijke weg aangekocht door de gemeente. Een aantal bedrijven heeft zijn bedrijfsvoering in het gebied reeds beëindigd. In de tweede helft van 2013 zijn alle bedrijven uit het gebied vertrokken. Daarmee is de weg vrij voor het consortium om over te gaan tot de sloop van de desbetreffende opstallen c.q. een begin te maken met de civieltechnische werkzaamheden ten behoeve van het eerste woongebied (Zuidereiland en omgeving) en aanleg van de nieuwe jachthaven de Knar; Ten behoeve van de verwerving van de kiosken c.a. in het Boulevardgebied zijn eerste verkennende gesprekken gevoerd met betrokkenen. Deze zijn voortgezet met ingang van september, nadat op hoofdlijnen duidelijkheid was verkregen van de vof Waterfront over de mogelijkheden tot c.q. (prijs)condities voor hervestiging van de kiosken in het Boulevardgebied. Aldus is een goede basis gecreëerd voor minnelijke verwerving, waarvoor de gemeente zich – in lijn met de gedragslijn bij overige verwervingen – sterk maakt. De inzet is erop gericht om uiterlijk per november 2015 te kunnen beschikken over de desbetreffende locaties; Percelen in fase 3 Waterfront-Zuid Ook in dit gebied zijn alle gronden en opstallen langs minnelijke weg verworven. Op twee gevallen na zijn alle oorspronkelijke bedrijven in de tweede helft van 2013 verhuisd. Met deze twee bedrijven zijn afspraken gemaakt over oplevering, die de planning van de werkzaamheden (sanering, reconstructie van de Burgemeester de Meesterstraat) niet in gevaar brengen;

15

9. Communicatie Waterfront In de tweede helft van 2013 is verder invulling gegeven aan het communicatiebeleid. Het communicatiebeleid is met name gericht op het zichtbaar maken en houden van (alle onderdelen van) Waterfront en het behouden c.q. vergroten van het draagvlak voor het Waterfront onder stakeholders en publiek. Daarnaast is de communicatie over de werkzaamheden een punt van aandacht; Het Waterfront blijft zich aan een breed publiek presenteren. Ook in de afgelopen periode heeft dit gestalte gekregen via verschillende artikelen in publieks- en vakmedia, huis-aanhuis verspreiding van de periodieke nieuwsbrief (in het aan het projectgebied grenzende deel van de stad) en een permanente expositie in de stadswinkel van het stadhuis. De Waterfront-website en het twitter-account zijn belangrijke media voor het Waterfront en worden frequent benut om actualiteit en achtergronden te communiceren; Het Waterfront heeft met regelmaat brede publiciteit via de pers gekregen op onderwerpen als de algemene voortgang van het project, aanpak voor de bodemsanering, bedrijfsverplaatsingen op het oude industrieterrein, verplaatsing kleine watersport, sloop van de oude bedrijfspanden op Lorentzhaven, activiteiten het Strandeiland, ontwikkeling van het theater, tijdelijk parkeren tijdens uitvoering en de verkoop van de eerste woningen. Daar waar mogelijk is actief de pers gezocht voor berichtgeving rondom de ontwikkelingen in het Waterfront; In augustus is de nieuwe, officiële website van het project Waterfront gelanceerd. De website is geheel vernieuwd: zowel qua vormgeving als qua inhoud. De website heeft nog steeds een informatief karakter, maar is nu meer gericht op gebiedscommunicatie en – promotie dan de oude website. Geïnteresseerden voor een woning in het Waterfront worden direct verwezen naar de website www.woneninwaterfront.nl . De verkoopwebsite (in beheer Consortium) richt zich puur op het informeren over de woningbouw in fase 2; In september is de verkoop van de eerste woningen op het Zuidereiland gestart. Het projectbureau volgt hierbij de communicatielijn die het Consortium uitzet. Met andere woorden, zij zijn verantwoordelijk voor de verkoopcommunicatie. Om ervoor te zorgen dat alle communicatie-inspanningen op elkaar aansluiten en elkaar versterken, vindt er regelmatig een communicatieoverleg met het Consortium plaats; De tijdelijke horecavoorziening en aanvullende activiteiten op het Strandeiland zijn omarmd door de Harderwijkse bevolking en bezoekers van de stad. Via verschillende media is het succes geventileerd. De ingebruikname van het Strandeiland verstevigd het draagvlak voor het gehele project; In september is een aanvang gemaakt met sloopwerkzaamheden op het industrieterrein Haven. De oude bedrijfspanden, die jarenlang de entree van de stad domineerden, verdwenen in de laatste maanden van het jaar langzaam uit het straatbeeld. De werkzaamheden in dit deel van het plangebied maken de omvang van het project goed zichtbaar, en wordt door verschillende media regelmatig in beeld gebracht; Op dinsdag 1 oktober heeft een vergadering van de Klankbordgroep Waterfront plaatsgevonden waar de volgende thema’s zijn besproken: beleidsnotitie historische schepen en Waterfront als instrument in citymarketing. Op verzoek van de heer de Vries, namens de bewoners van de Vischmarkt, is ‘parkeren tijdens de transformatie van het Boulevardgebied’ toegevoegd aan de agenda. De bijeenkomst vond plaats in het stadhuis van Harderwijk;

16

Het issue parkeren in het Waterfront (in de tijdelijke situatie én eindsituatie) is in de tweede helft van 2013 nadrukkelijk onderwerp van gesprek geweest, zowel op straat als in de media. Dit heeft mede te maken met brede discussie in de stad over de parkeertarieven in relatie tot de parkeermogelijkheden in de binnenstad. Daarbij is er een bericht in de media verschenen dat de Vischmarkt in beeld is, mogelijk als tijdelijke parkeerlocatie tijdens de uitvoering. Het college heeft deze optie direct daarop geëlimineerd. Vanuit het projectbureau wordt het issue zorgvuldig gevolgd en betrokken bij eventuele communicatie over dit onderwerp. Ook staat het onderwerp hoog op de agenda van Klankbordgroep Waterfront, zowel procesmatig als op inhoud. Een aantal leden neemt ook deel aan de Klankbordgroep Parkeren; Voor aanvang van de werkzaamheden aanleg Strandeiland is nabij de keerlus aan de Boulevard (voor hotel Monopole) archeologisch onderzoek verricht. De vondsten (2012) zijn dit voorjaar vanaf april tentoongesteld in de stadswinkel. De expositie duurde tot september 2013; Op dinsdag 10 december heeft een vergadering van de Klankbordgroep Waterfront plaatsgevonden waar de volgende thema’s zijn besproken: proces parkeren tijdens de transformatie van het Boulevardgebied en uitvoering bodemsanering. De bijeenkomst vond plaats in de directiekeet van Boskalis aan de Flevoweg in Harderwijk; Op dinsdag 17 december stond de ijsbaan op de Markt ook even in het teken van het project Waterfront. Samen met alle direct betrokkenen en samenwerkingspartners keken we al glijdend over het ijs terug op een veelbewogen jaar; In december zijn de voorbereidingen getroffen voor de plaatsing van diverse bouwborden en bouwhekdoeken langs het bouwterrein vanaf N302 en Burg. de Meesterstraat. De doeken zijn begin januari onder toeziend oog van media onthuld door projectwethouder Daamen.

17

10. Financiën Grondexploitatie De herziening van de grondexploitatie per 1 januari 2014 vindt in het voorjaar van 2014 plaats. Daarin zullen (ook) de financiële resultaten van 2013 – o.a. aanbestedingsresultaten, toegezegde subsidies van de provincie – worden verwerkt. Als verdere concrete stappen in (tweede helft) 2013 kunnen worden genoemd : • overeenstemming met Consortium omtrent opstalontwikkeling nieuwe jachthaven De Knar. • een locatiekeuze inzake de huisvesting van visafslag en botterloods. • verdere opstal-ontwikkeling voor Zuidereiland, leidend tot succesvolle verkoopcampagne. • aanbesteding en aanvang omvangrijke sloop in Fase 3 (het oude industriegebied Haven) Aldus wordt een actueel inzicht gegeven van het resultaat en bijbehorende risico’s van het project; Plankosten ‘Plankosten’ betreft de kosten van planvorming en ontwikkeling, stedenbouwkundig ontwerp, planeconomie, juridisch en ruimtelijk advies, alsmede procesmanagement. Procesmanagement omvat directie, maar ook coördinatie van procedures & bedrijfsverplaatsingen, alsmede financiële en administratieve ondersteuning vanuit het projectsecretariaat. Plankosten bestaan uit enerzijds de interne personele kosten, samenhangend met uren-inzet van medewerkers op beschikbare expertise vanuit de lijnorganisatie. Anderzijds de externe kosten, onderverdeeld naar kosten voor inhuur van derden, dan wel specifieke advisering en kosten voor het leveren van planproducten. Vooraf is op jaarschijf 2013 een inschatting gemaakt van te verrichten activiteiten per deelgebied, alsmede het procesmanagement. Vervolgens is daarop toegesneden kostenraming opgesteld. Deze raming is voorzien van kredietaanvraag en heeft bij raadsbesluit van december 2012 geleid tot een plankostenkrediet van € 1.400.000 voor jaarschijf 2013. Na sluiting van boeken, genereert de financiële administratie een totale uitgavenpost van ruim € 1,1 mln plankosten over 2013. Toebedeeld naar complexen, levert dat het volgend overzicht op: Deelcomplexen Waterfront : Fase 1 Waterfront-Noord Fase 2 Waterfront-Zuid (consortium) Fase 3 Waterfront-Zuid (niet vermarkt)

Krediet 102.676 277.529 100.600

Geboekt 34.126 248.515 20.765

Restant 68.550 29.014 79.835

Perc. 33,2 % 89,5 % 20,6 %

Algemene kosten / overhead

919.195

819.931

99.264

89,2 %

1.400.000

1.123.337

276.663

80,2 %

Interne plankosten WF

695.700

521.510

174.190

75,0 %

Externe plankosten WF

704.300

601.827

102.473

85,5 %

Totaal in 2013

Vergelijking met voorgaande jaarschijven laat een duidelijk dalende lijn zien in de uitgaven voor plankosten. Dit correspondeert met de fase waarin het project zich momenteel bevindt.

Harderwijk, mei 2014

18