VERLOSKUNDIGEN LIDMAATSCHAP VAN DE KNOV: WAAROM EIGENLIJK? VERWARMEN VAN AFGEKOLFDE MOEDERMELK STBN - THUIS IN VERLOSKUNDE

TIJDSCHRIFT VOOR

VERLOSKUNDIGEN MEI 2004

29E JAARGANG NUMMER 5

LIDMAATSCHAP VAN DE KNOV: WAAROM EIGENLIJK? VERWARMEN

VAN

AFGEKOLFDE

MOEDERMELK STBN - THUIS IN VERLOSKUNDE

U I T G A V E V A N D E KO N I N K L I J K E N E D E R L A N D S E O R G A N I S A T I E V A N V E R L O S K U N D I G E N

FINANCIEEL ADVISEURS VOOR VERLOSKUNDIGEN Pensioenen

Praktijkvestigingen Maatschapcontracten

Verzekeringen

Praktijkfinancieringen

Hypotheken

Financiële Planning

‘N HELE ZORG MINDER Storkstraat 33 3905 KX Veenendaal Postbus 915 3900 AX Veenendaal

Telefoon: 0318 - 544044 Telefax: 0318 - 543843 www.sibbing.nl [email protected]

Accountancy op uw lijf geschreven Eemnesserweg 18, 20, 24 3741 GA Baarn Tel 035 - 528 01 00 Fax 035 - 528 01 80

De Haag 10 3993 AW Houten Tel 030 - 635 25 11 Fax 030 - 635 08 03

Monnickskamp 8 1273 JS Huizen Tel 035 - 525 96 92 Fax 035 - 525 62 35

www.zmgroep.nl

Raadhuisstraat 31A 3603 AV Maarssen Tel 0346 - 555 545 Fax 0346 - 568 064

Het Tijdschrift voor Verloskundigen wordt uitgegeven door de Koninklijke Nederlandse Organisatie van Verloskundigen (KNOV), opgericht op 22 september 1975. De vereniging is tot stand gekomen uit een fusie van de Bond van Nederlandse vroedvrouwen (opgericht 8 juni 1926) en de Nederlandse R.K. Vereniging van Vroedvrouwen (opgericht 8 juli 1921). De KNOV stelt zich ten doel de bevordering van de verloskundige zorg in zijn geheel in Nederland, de versterking van de positie die de verloskundige daarin inneemt, alsmede de belangenbehartiging van alle verloskundigen in Nederland. Een van de manieren om dit doel te bereiken, is het uitgeven van het Tijdschrift voor Verloskundigen. Het Tijdschrift voor Verloskundigen is in de eerste plaats een vakblad op het gebied van de verloskunde en verwante wetenschappen. Het beoogt verloskundigen op de hoogte te stellen van relevante feiten en ontwikkelingen. Daarnaast is het een forum voor discussie over de verloskunde en verwante disciplines. In het redactionele beleid wordt ernaar gestreefd een zo ruim mogelijke reeks aan onderwerpen te behandelen. In de tweede plaats is het Tijdschrift voor Verloskundigen een verenigingsorgaan en als zodanig een middel voor het hoofdbestuur van de KNOV om in contact te treden met de leden. In dit kader dient het Tijdschrift voor bestuur en leden als forum om van gedachten te wisselen.

FOTO

OMSLAG De buiken op de omslag worden door de Makonde uit een boomstam gehouwen en gebruikt door de mannen voor hun volwassenheidsrituelen. De buiken, ‘Amwalindembo’ genoemd, worden voorgebonden en tijdens de dans beelden zij de ondraaglijke pijnen van de geboorte uit! Makonde leven op het grensgebied van Tanzania en Mozambique, in kleine afzonderlijke gemeenschappen en voorzien in levensonderhoud door zwerflandbouw, jacht en de verkoop van houtsnijwerken. Het Makonde volk gelooft in (vrouwelijke) voorouderaanbidding en geesten. Susana Lopez beschildert de buiken in felle kleuren, gek, dromerig of in Afrikaanse sfeer! Susana noemt haar buiken ‘happy bellies’. De happy bellies zijn te koop.

TIJDSCHRIFT VOOR

29E JAARGANG NUMMER 5

Medewerkers aprilnummer Anne Annegarn, Jacintha van Balen, Ton van de Coevering, Sander Flikweert, Joke Hammink, Bionda Heeringa, Marian van Huis, Ank de Jonge, Joke Klinkert, Monique Schrijver, Jolanda Zocchi Redactieadres E [email protected] Tijdschrift voor Verloskundigen Postbus 18 3720 AA Bilthoven Abonnementen en personeelsannonces Personeelsannonces, adreswijzigingen en abonnementen opgeven aan het secretariaat van de knov, Jolanda Zocchi Postbus 18 3720 AA Bilthoven T 030 274 8800 F 030 229 4162 E [email protected] Advertentie-exploitatie Ovimex BV, Frank Dijkman T 0570 674240

Druk Ovimex bv, Deventer Abonnementsprijzen Abonnementsprijs voor niet-leden van de knov: € 108,- per jaar (11 nummers), buiten Nederland € 119,-. Voor studenten aan buitenlandse opleidingen: € 84,-. Los nummer € 14,50, aan te vragen bij de knov. Alle prijzen zijn incl. btw en verzendkosten.

LIDMAATSCHAP VAN DE KNOV: WAAROM EIGENLIJK? VERWARMEN

Redactie Elisabeth Beels (secretaresse), Franka Cadee, Ilona van Putten, Brigitte Tebbe, Wil van Veen (hoofd- en eindredactie), Kristel Zeeman

Ontwerp en vormgeving Annemiek Voogd, Ovimex bv

VERLOSKUNDIGEN MEI 2004

Colofon

TIJDSCHRIFT VOOR VERLOSKUNDIGEN

Koninklijke Nederlandse Organisatie van Verloskundigen Rembrandtlaan 44 3723 BK Bilthoven T 030 229 4299

VAN

AFGEKOLFDE

MOEDERMELK STBN - THUIS IN VERLOSKUNDE

Voorzitter knov Marian van Huis Foto omslag Marc van Leent, Leiden U I T G A V E V A N D E KO N I N K L I J K E N E D E R L A N D S E O R G A N I S A T I E V A N V E R L O S K U N D I G E N

De prijs ligt tussen de € 400 en € 650. Gedurende de looptijd van dit tijdschrift krijgt u 30% korting. Meer informatie: www.susanalopez.nl, E-mail: [email protected], 06-24713925.

Foto’s binnenwerk Henny van Nieuwpoort, Den Haag Hans van Oostrom, Den Haag Joke Klinkert, Amsterdam Maarten Feenstra, Almere ISSN 0378-1925

Inzenden kopij en advertenties De redactie nodigt de lezers uit om reacties, artikelen en opiniebijdragen in te zenden. Bij voorkeur speciaal voor het Tijdschrift voor Verloskundigen geschreven kopij, maar ook eerder elders aangeboden of gepubliceerde bijdragen zijn welkom; onder vermelding van bladtitel, jaargang en nummer. Kopij aanleveren als platte tekst, dus zonder speciale bekopping, voetnoten, paginacijfers, tabs, tabellen en ontdaan van hyperlinks, in Word via e-mail: [email protected]. Van tabellen of grafieken daarom alleen de onderzoeksgegevens aanleveren; deze worden door de

vormgever opgemaakt. Referenties in de tekst tussen vierkante haakjes (geen superscript). Beeld apart aanleveren, bij voorkeur digitaal en in hoge resolutie. Bij tekstwijziging pleegt de redactie overleg. Ingezonden brieven worden zo nodig bekort. De KNOV en de redactie zijn niet verantwoordelijk voor de inhoud van geplaatste reacties en opiniebijdragen. Het auteursrecht van artikelen berust bij de individuele auteur. Citeren met bronvermelding is toegestaan, mits binnen de wettelijke regels. Overname van (langere delen van) artikelen is uitsluitend toegestaan na toestemming van de redactie en de auteur.

Personeelsadvertenties voor het juninummer kunnen worden ingezonden tot 27 mei 2004, voor het juli/augustusnummer tot 24 juni 2004. Gelieve bij de plaatsingsopdracht het gewenste formaat en het factuuradres te vermelden. Voor commerciële advertenties: zie colofon. Het juninummer verschijnt op 15 juni 2004, het juli/augustusnummer op 13 juli 2004.

TIJDSCHRIFT VOOR VERLOSKUNDIGEN • MEI 2004

3

BESCHERM UW BEZIT

Soms hebben zelfs kleine ongelukjes grote gevolgen. Kortsluiting kan ervoor zorgen dat u uw praktijk niet kunt uitoefenen of dat uw medische apparatuur niet meer bruikbaar is. In het ergste geval ontstaat er een flinke brand, waardoor u uw praktijk voor een langere tijd moet sluiten. Er zijn uitgebreide VVAA brandverzekeringen voor uw woonhuis en/of praktijkpand, maar ook voor uw inboedel en inventaris. En als u bijvoorbeeld tijdelijke praktijkruimte

moet huren, dan vergoedt de VVAA bedrijfsschadeverzekering de gemaakte kosten hiervoor. Net zoals uw winstderving en vaste lasten. Bovendien kunt u in noodsituaties 24 uur per dag een beroep doen op de Artsen Alarm Service. Wilt u meer weten over de brand- of bedrijfsschadeverzekeringen van de VVAA? Belt u dan met VVAA advies (030) 247 47 89. Of kijk op www.vvaa.nl.

BRAND- EN BEDRIJFSSCHADEVERZEKERINGEN Atoomweg 100, Postbus 8153, 3503 RD Utrecht, telefoon ( 030 ) 247 49 11, www.vvaa.nl

■ Tijdschrift voor Verloskundigen Profiel Redactioneel Wil van Veen

■ KNOV

Inhoud


7 9

Preconceptie zorg Column van de voorzitter Marian van Huis

Nieuwe directeur Lidmaatschap van de KNOV; waarom eigenlijk? Voorlichtingsbijeenkomsten Anne Annegarn

■ Wetenschap Verwarmen van afgekolfde moedermelk Moedermelk in magnetron? Joke Hammink

Laag plasmavolume als predisponerende factor voor pre-eclampsie en HELLP Referaat Kristel Zeeman

11 17 21

■ Onderwijs en (bij)scholing Symposium Perinatale sterfte in Nederland; facts and fictions Symposium De Snoo van ’t Hoogerhuijs Stichting Ilona van Putten

■ Forum

27

Thuis in verloskunde STBN Wil van Veen

Goede praktijkorganisatie is nog geen goede samenwerking Zorg voor elkaar Leonie Welling G H O E Z O REEN JE VOOR E V E IL IGLEK SLAAPP

■ Praktijk

?

Zorggroep Almere doet het thuis De Andere praktijk Joke Klinkert

SPECIAL Veilig slapen www.veiligheid.nl

31 33 37

Bevalling zonder vader

Column Nyx

■ Berichten Preconceptiezorg vraagt om verloskundig initiatief Velig Slapen Nieuwsblad

Laat je niet verrassen

23

Congres en Cursus Personalia

39 45 49 51 55


5

KNOV

AGENDA PROFIEL ■ 5 juni 2004 Informatiedag voor verloskundigen i.s.m. VVAA Meer informatie: www.vvaa.nl

■ 8 & 9 juni 2004 Effectief onderhandelen

■ 18 juni 2004 Algemene Ledenvergadering KNOV

■ 19 november 2004 Algemene Ledenvergadering KNOV

Meer informatie: zie de ledensite van de KNOV

Leuk, al die reacties op het verschijnen van het eerste Tijdschrift voor Verloskundigen in kleur. Verspreid over de redactie van het tijdschrift en via bestuur en medewerkers van de KNOV kwamen er reacties binnen; niet overweldigend in aantal, maar wel positief. U ziet het nieuwe profiel van het tijdschrift, zoals dat in de afgelopen negen maanden een vorm kreeg, blijkbaar zitten. Als nieuwe redactie zijn we daar blij mee, dat kunt u zich wel voorstellen. Prettig voor het profiel van de KNOV als collectiviteit was het dat u met meer mensen dan de eerste keer gebruik maakte van de mogelijkheid om tijdens de tweede voorlichtingsronde kennis te maken met het nieuwe profiel van de KNOV. Dat profiel ontwikkelt zich geleidelijk aan vanuit bepaalde (gewenste) eigenschappen, vaardigheden en kennis tot een steeds helderder geformuleerde organisatie in ontwikkeling. Voor dit nummer van Tijdschrift voor Verloskundigen beschreef Anne Annegarn het nut van het lidmaatschap van de KNOV. Op 29 april jl. verscheen de Gezondheidsraad met een tweede rapport over prenatale screening. In het persbericht schreef de Raad: “Leeftijd van de moeder als enige criterium voor testen op downsyndroom is niet langer zinvol.

Nieuwe tests kunnen zonder risico voor de vrucht de kans op downsyndroom bepalen. De beste methode is een combinatie van een nekplooimeting en een bloedtest. Alle zwangere vrouwen zouden die aangeboden moeten krijgen. Blijkt de kans op downsyndroom verhoogd, dan kan een vlokkentest vervolgens uitsluitsel geven. Daarnaast moet elke vrouw een echo kunnen laten maken om neuralebuisdefecten op te sporen.” Het was natuurlijk wachten op de staatssecretaris die de zaterdag daarop via de NRC liet weten dat zij zich afvroeg of uitvoering van het GR-advies ‘wel betaalbaar zou zijn’. Na alle discussie hadden we het argument ‘geld’ nog niet gehoord. In een periode waarin de gezondheidszorg geconfronteerd wordt met de meeste botte en domme bezuinigingen, was dit toch wel het laatste ‘inhoudelijke’ argument dat je zou verwachten… Nu mag van de staatssecretaris ‘het veld’ zeggen wat ze van het advies vindt. In september hoopt zij dan met een standpunt te komen. Als het binnen dit huidige kabinet besloten moet worden en de eerste inhoudelijke vraag betreft ‘geld’ dan kunnen u en ik inmiddels wel raden welke weg dit advies uiteindelijk zal volgen.

Redactioneel


Wil van Veen


7

Onlangs namen verschillende beroepsgroepen het initiatief tot oprichting van de Stichting Preconceptie Zorg Nederland (SPZN). Deelnemers zijn Koninklijke Nederlandse Organisatie van Verloskundigen (KNOV), Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie (NVOG), Vereniging Klinische Genetica Nederland (VKGN), Landelijke Huisartsen Vereniging (LHV) cq Nederlands Huisartsen Genootschap (NHG), GGD Nederland en VSOP/Erfocentrum. De doelstelling van de stichting is het bevorderen, in de ruimste zin van het woord, van laagdrempelige preconceptionele consultatie in Nederland. De stichting wil dit verwezenlijken door: • het stimuleren en faciliteren van laagdrempelige preconceptionele consultatie • het bevorderen en optimaliseren van betrekkingen tussen werkers op het gebied van preconceptie zorg • het genereren van financiële middelen • het bevorderen van publieksvoorlichting • het bevorderen van een kwaliteitsbeleid • het bijdragen aan de opleiding van hulpverleners in deze zorg. De stichting zal ook activiteiten op het terrein van preconceptie zorg monitoren, evalueren en registreren en resultaten hiervan publiceren. In 2001 werd de Nederlandse Associatie van Community Genetics (NACG) opgericht. De associatie koos met betrekking tot het onderwerp preconceptie zorg voor een tweesporenbeleid. Zo werd een werkgroep opgericht die de inhoud van preconceptie zorg bestudeert en er werd een stichting in het leven geroepen die organisatorische belangen

behartigt. De werkgroep ging in maart 2003 van start en heeft inmiddels stevig aan de weg getimmerd met een tweetal Bilderbergconferenties. Oudminister Borst was voorzitter en tijdens de tweede conferentie heeft minister Hoogervorst het belang van preconceptie zorg benadrukt. De KNOV is vertegenwoordigd in de werkgroep en neemt deel in het stichtingsbestuur. Het is van belang dat mensen die zwanger willen worden alvast nadenken over de vraag of zij een risico hebben op erfelijke aandoeningen en of zij hiervoor diagnostiek willen. Zo mogelijk kan deze diagnostiek al voor de zwangerschap plaatsvinden (bij henzelf) en anders zo vroeg mogelijk in de zwangerschap (bij de foetus). Een weloverwogen keuze kan beter worden genomen op een tijdstip wanneer men niet wordt geteisterd door zwangerschapshormonen en men meer tijd heeft hierover na te denken. Zo kunnen ook de meeste prenatale bloedtests beter voor de zwangerschap plaatsvinden. Eventuele ziekten als lues kunnen dan al behandeld worden en bij bijvoorbeeld een positieve HIV uitslag heeft een vrouw tijd alles voor zichzelf op een rij te zetten om eventueel tot een weloverwogen

keuze voor een zwangerschap te komen. Ook moeten aanstaande zwangeren worden geïnformeerd over een gezonde start van een zwangerschap (lifestyle adviezen). Het belang van foliumzuur is nog lang niet bij iedereen bekend en het wordt steeds duidelijker dat gezonde leefgewoonten voor en tijdens de zwangerschap belangrijk zijn voor de mens in wording op latere leeftijd. Denk aan het hongerwinteronderzoek, en de Barkerhypothese. Gezonde voeding levert op langere termijn gigantische gezondheidswinst op. Stoppen met roken heeft direct effect op de zwangerschap, maar ook op de ontwikkeling van het kind op de langere termijn en de positieve invloed op de gezondheid van de moeder is evident Binnen de KNOV is gebrainstormd over hoe deze zorg in te richten. Met een aantal enthousiaste verloskundigen uit het veld worden deze ideeën nu verder uitgewerkt. In de regio Rotterdam werd een enquête onder verloskundigen gehouden, waaruit bleek dat verloskundigen deze zorg zeker tot hun takenpakket rekenen, maar dat er nascholingswensen op dit gebied leven.

De voorzitter

PRECONCEPTIE ZORG

KNOV

Het is van groot belang dat onze beroepsgroep partner is in deze ontwikkelingen. Preconceptie zorg is een logische uitbreiding van ons takenpakket, ook in het kader van functiedifferentiatie. Verloskundigen kunnen vanuit hun fysiologische visie een belangrijke invloed uitoefenen op de inhoud van deze zorg. Zij kunnen bijdragen aan het zodanig vormgeven van preconceptie zorg dat een normaal verloop van de zwangerschap en goede uitkomsten op langere termijn wordt bevorderd. Marian van Huis, voorzitter.


9

Zij erft misschien meer dan haar moeders blauwe ogen….

De kans op allergie groeit naarmate er meer gezinsleden atopische aandoeningen hebben 1,2; Hypo-allergene voedingen kunnen een positief effect hebben op het voorkómen en vertragen van koemelkallergie en atopische dermatitis.3,4,5 Enfamil HA is een nieuwe partieel gehydrolyseerde zuigelingenvoeding en een goed advies, zeker wanneer er sprake is van een verhoogd risico van allergie. Natuurlijk alleen als er geen borstvoeding (meer) wordt gegeven.

Enfamil HA biedt: • • • • •

Verminderde allergeniciteit Caseïne/wei-eiwit verhouding zoals in moedermelk Lactosegehalte gelijk aan dat van moedermelk Verkrijgbaar in de apotheek Klinisch getest 6  Normale groei  Goede acceptatie

Enfamil HA 1 & 2 Helpt het risico op allergie te verminderen, meteen vanaf de start

NIEUW

Referenties: 1. Hamburger R N: Nutr Res 1992;12:101-107 2. Kjellmann N-I M: Allergy 1982;37:463-473 3. Oldaeus G, et al: Arch Dis Child 1997;77:4-10 4. Zeiger R S, et al: J Allergy Clin Immunol 1989;8 4:72-89 5. Berg A von, et al: J Allergy Clin Immunol 2003;111:533-540 6. Moran JR:J Padietr 1992;121:590-594

Dit artikel wil u informeren maar vooral ook stimuleren om de KNOV te (blijven) versterken en anderen, die geen lid zijn, er van op de hoogte te brengen wat de KNOV, vooral nú, voor verloskundigen kan betekenen. De beroepsgroep van verloskundigen is klein: ruim 1825 praktiserende leden (bron: NIVEL, peiling 1 januari 2002). 92% van die verloskundigen is lid van de KNOV. Het totaal aantal leden bedraagt 2590. Onder hen zijn ook studenten en niet (meer) praktiserende verloskundigen. De KNOV staat open voor alle verloskundigen. Zij doen een beroep op de kerntaken van de KNOV.

Anne Annegarn Door het veranderende zorgstelsel, de huidige bezuinigingsmaatregelen en de door crises en capaciteitstekorten niet meer vanzelfsprekend goedkope eerstelijns verloskundige zorg en loopt het voortbestaan van eerstelijns verloskundigen als zelfstandige beroepsgroep risico. Daarom is het des te belangrijker dat men zich verenigt en naar buiten toe een hechte, solidaire en zichtbare groep vormt. Kerntaken KNOV De beroepsvereniging heeft drie kerntaken: belangenbehartiging, dienstverlening en kwaliteitsbevordering. Collectieve belangenbehartiging zorgt er voor dat de verloskundige haar of zijn zorgverlenende taak goed kan vervullen. De belangenbehartiging is gericht op het zichtbaar maken van de meerwaarde van de eerstelijns verloskunde in het Nederlands gezondheidszorgsysteem, op sociaal en economisch vlak, profilering van het vak, de rol van de verloskunde en aanspreekbaarheid voor anderen. De KNOV zorgt voor en namens u voor ondermeer passende inkomens en bijbehorende voorzieningen en is het wettelijk aanspreekpunt voor overheid en zorgverzekeraars.

Ook de informatie hierover aan de leden behoort tot de taken. Een voorbeeld van collectieve belangenbehartiging is het onderhandelen met VWS en CTG over de financiering en de grootte van praktijken en over tarieven voor verloskundige zorg. Andere voorbeelden zijn: het zorgen voor voldoende verloskundigen, het ontwikkelen en actualiseren van beroepsprofielen en het in samenspraak met andere beroepsgroepen ontwikkelen van visie en beleid waarin de uitgangspunten van de eerstelijns verloskunde duidelijk zichtbaar zijn. Dienstverlening zorgt dat informatie en producten die voor de beroepsuitoefening van verloskundigen noodzakelijk zijn ter beschikking komen van de leden. De KNOV ondersteunt haar leden door het geven van advies en informatie per telefoon of schriftelijk. Waar nodig wordt ook juridische bijstand verleend. De KNOV werkt mee aan de uitgave van folders en brochures die gericht zijn op voorlichting aan cliënten. Het Tijdschrift voor Verloskundigen bevat behalve wetenschappelijke artikelen, ook meningen en achtergrondinformatie over belangrijke ontwikkelingen rondom het vak verloskunde. De leden worden maandelijks via het bulletin en

doorlopend via de ledenwebsite geïnformeerd over (KNOV)beleid en de actualiteit in de verloskunde. Voorbeelden van dienstverlening zijn het ontwikkelen van standaardcontracten, overeenkomsten met andere partijen zoals ziekenhuizen, het organiseren van communicatietrainingen en het geven van tariefsinformatie. Kwaliteitsbevordering sluit nauw aan bij de nascholingsbehoefte van verloskundigen. De beroepsvereniging draagt zorg voor voldoende mogelijkheid tot na- en bijscholing van de Nederlandse verloskundige. Intercollegiale Toetsing voor Verloskundigen (ITV) wordt gehanteerd als belangrijk middel tot deskundigheidsbevordering. De KNOV ontwikkelt een kwaliteitsregister dat een hoogstaand niveau van verloskundige zorg helpt waarborgen. De KNOV maakt een landelijk scholingsprogramma en zorgt er bovendien voor dat scholing en trainingen zijn afgestemd op de behoeften van de (lokale) beroepsgroep. De afdeling kwaliteit en beroepsinhoud ontwikkelt standpunten, richtlijnen en standaards die de beroepsgroep richting geven en tot een homogene groep maken, ook in de uitoefening van het vak.

Lidmaatschap

LIDMAATSCHAP KNOV VAN DE KNOV: WAAROM EIGENLIJK?

Wat doet de KNOV nog meer? Er moet aan een aantal basisvoorwaarden zijn voldaan om het bieden van verloskundige zorg te kunnen waarborgen. De financiering van de verloskundige zorg wordt door de KNOV mee uitonderhandeld met deze voorwaarden als uitgangspunt. Het betreft de onderbouwing van praktijkkosten, organisatiekosten en honorarium. Basisvoorwaarden


11

KNOV

voor goede zorg zijn: een adequate beroepsopleiding, een goede beroepskrachtenplanning, kwaliteit en eenduidigheid in de uitoefening van het vak door evidence based werken waar dat mogelijk is, voldoende bij- en nascholing en voldoende capaciteit en beschikbaarheid van verloskundigen. De KNOV houdt zich als beroepsvereniging met al deze zaken bezig, niet alleen landelijk maar ook lokaal en regionaal.

standaarden, toetsprogramma’s, praktijkanalyse instrument en voert ze deze instrumenten via de Regiokantoren ook zelf in. In de toekomst zal de vereniging niet zozeer een ontwikkelende, maar vooral een sturende en coördinerende rol hebben.

Centraal staat een goede uitoefening van het vak en het zichtbaar maken én houden van de beroepsgroep, waarmee de KNOV een belangrijke bijdrage levert aan de kwaliteit en continuïteit van de verloskundige zorg in Nederland. Veranderingen Het sluiten van de Regiokantoren brengt de belangenbehartiging en ledenservice weer geheel bij de beroepsvereniging. De beroepsinhoudelijke ondersteuning zal worden voortgezet door een nieuwe ondersteuningsstructuur van alle eerstelijns beroepsgroepen samen. Was de KNOV voorheen zowel vereniging als ondersteuningsorganisatie, nu zullen deze twee poten van elkaar worden losgemaakt en gaat de KNOV zuiver als beroepsvereniging door met het bieden van de genoemde collectieve belangenbehartiging, ledenservice en inhoudelijke belangenbehartiging. Dit laatste wordt uitgevoerd door de afdeling kwaliteit en beroepsinhoud, die onderdeel is van de KNOV maar nog tot eind 2005 een eigen geldstroom uit subsidie heeft. Het einde van deze geldstroom betekent dat ook de rol van de KNOV met betrekking tot het kwaliteitsbeleid verandert: nu ontwikkelt de vereniging via de afdeling Kwaliteit en Beroepsinhoud zelf kwaliteitsinstrumenten zoals 12


Een aantal diensten die u als lid de laatste jaren wellicht als vanzelfsprekend bent gaan beschouwen, blijven als het aan de KNOV ligt zeker opgenomen in het pakket. Maar de KNOV voorziet dat de nieuwe, geïntegreerde ondersteuning niet alle taken van de Regiokantoren zal kunnen over-

Met het lidmaatschap van de KNOV hebben leden een vereniging achter zich staan die zich sterk maakt voor de belangen van de individuele verloskundige en die van de beroepsgroep in het algemeen.

KNOV

nemen. In de nieuwe situatie zullen Kringen opnieuw het initiatief moeten nemen in de samenwerking met anderen, ook op organisatorisch en strategisch niveau. Het risico bestaat dat een gat ontstaat tussen de huidige belangenbehartiging door de KNOV en deze nieuwe ondersteuningsvorm. Daarom zullen vanuit de KNOV medewerkers ingezet worden, die gericht zullen zijn op de ondersteuning van Kringen. Deze contactpersonen of relatiebeheerders zijn het directe aanspreekpunt voor de Kringen en daarmee een concrete schakel tussen de vereniging en een Kring. Het takenpakket van de contactpersonen bestaat uit: het bezoeken van Kringen waardoor gelegenheid is tot (regionale en landelijke) informatie uitwisseling, het vertalen van landelijk beleid naar regionaal toepasbare activiteiten waarbij het grotere geheel niet uit het oog wordt verloren en het signaleren en coördineren van de ontwikkelingen in de regio en daarmee zorgdragen voor regionale belangenbehartiging van verloskundigen. De KNOV wil de huidige ontwikkelingen aangrijpen om ook het karakter van de vereniging sterk te veranderen. De KNOV voor en door de leden, moet meer worden dan een mooie slagzin maar duidelijk gevoeld worden door iedereen die lid is. Deze slagzin echter houdt ook in dat van leden wordt gevraagd om actief te zijn en zich in te zetten voor een sterke beroepsgroep. Dat kan niet anders, de KNOV laat de motor lopen maar heeft uw input nodig om op koers te blijven! Maar we vragen niet alleen, u krijgt daar ook iets voor terug. Wat biedt de KNOV haar leden? De KNOV wil helder en duidelijk laten zien wat u voor ‘waar’ krijgt

Een voorbeeld van collectieve belangenbehartiging is het onderhandelen met VWS en CTG over de financiering en de grootte van praktijken en over tarieven voor verloskundige zorg.

voor uw contributie aan de vereniging en uw afdrachten via het tarief. We bieden allereerst allerlei voor leden vaak onzichtbare zaken die gedaan worden om de verloskunde en de visie op zwangerschap en baring als fysiologische processen op de kaart te houden. Voorts krijgt u als lid een dienstenpakket aangeboden waarin die zaken zitten die wij als essentieel beschouwen voor onze leden. De ondersteuning van Kringen en Kringvoorzitters, de positionering van verloskundigen, het leveren van onderbouwing voor alles wat te maken heeft met honoraria, norm-

praktijk, onkosten en tarieven, het ontwikkelen van kwaliteitsbeleid en zorgdragen voor voldoende, bij de beroepspraktijk aansluitende scholing en toetsing behoren in de opinie van de KNOV tot basisbehoeften van haar leden. Zonder deze zaken kan de verloskundige beroepsgroep zich niet handhaven in de Nederlandse gezondheidszorg van de toekomst. De KNOV is vanwege haar kennis, ervaring en contacten bij uitstek geschikt is voor het leveren van deze producten en diensten die essentieel zijn voor het functioneren van de beroepsgroep.


13

KNOV

Lidmaatschap van de KNOV: waarom eigenlijk? Wij denken dat een sterke beroepsvereniging, zeker in de komende jaren noodzakelijk is. Waarom? De verloskunde moet in het nieuwe zorgstelsel goed gepositioneerd worden, de eerstelijns verloskunde moet een plaats krijgen en behouden in de geïntegreerde ondersteuningsstructuur en de beroepsgroep moet in de nieuwe situatie landelijk én regionaal versterkt en ondersteund worden. Zoals u in dit artikel hebt kunnen lezen heeft de KNOV de ambitie u

alles te blijven bieden op het gebied van collectieve belangenbehartiging en dit aan te vullen met de (nieuwe) brugfunctie tussen de KNOV en de geïntegreerde ondersteuningsstructuur. Na veel rekenen is gebleken dat dit alles voorlopig nog kan zonder contributieverhoging!

alleen staat voor een culturele traditie maar vooral voor kwaliteit in alle facetten! Daarom dus: versterk de KNOV en blijf of wordt lid! ■

Anne Annegarn is actief als beleidsmedewerker kwaliteitsontwikkeling en verbonden aan het regiokantoor

Juist nu, met alle veranderingen die gaande zijn, moet de KNOV als beroepsvereniging voor en door verloskundigen, zich sterk profileren en laten zien dat de Nederlandse verloskunde niet

Amsterdam.

ZICHT OP RISICO’S GESPECIALISEERD FINANCIEEL ADVIES VOOR VERLOSKUNDIGEN

Samenwerking met de nadruk op vertrouwen -

praktijkverzekeringen; maatschapcontracten; praktijkfinanciering; beoordelen van Goodwillsommen; opstartadvies ondernemerschap; financiële planning; privé verzekeringen; pensioenen; hypotheken.

Wij helpen u bij het maken van de juiste keuzes W.B.D. Lippmann Groep b.v. Generaal v.d. Heydenlaan 2 Postbus 434 7300 AK Apeldoorn tel: (055) 521 95 54 fax: (055) 521 55 99

E-mail [email protected] Telefonisch Jan Haaijer: (06) 22 71 07 19 Mark van Herk: (06) 22 52 89 43

CONVENANT NHG-KNOV

KNOV

Huisartsen en verloskundigen bundelen krachten op het terrein van het kwaliteitsbeleid

De Koninklijke Nederlandse Organisatie van Verloskundigen (KNOV) en het Nederlands Huisartsen Genootschap (NHG) hebben op 21 april 2004 een convenant ondertekend waarin de reeds bestaande inhoudelijke samenwerking nog eens formeel wordt bevestigd en versterkt. Met dit convenant onderstrepen de KNOV en het NHG hun gezamenlijke basisfilosofie over het kwaliteitsbeleid en de ontwikkeling van richtlijnen. Uitgangspunten daarbij zijn dat datgene wat in de eerste lijn aan zorg kán plaatsvinden daar ook moet gebeuren, en eenvoud van voorschrijfbeleid. De samenwerking tussen KNOV en NHG is niet nieuw. Er bestaan al diverse producten die door onderlinge samenwerking tot stand zijn gekomen.

Zo werkte de KNOV mee aan herziening van de NHG-Standaard Zwangerschap en kraamperiode en de herziening van de NHGStandaard Miskraam. Ook de algemene voorlichtingsbrochure voor zwangeren is een coproductie tussen NHG, KNOV en andere partijen. Het convenant betekent wel een versterking en uitbreiding van de bestaande samenwerking tussen huisartsen en verloskundigen in de praktijk. Er wordt reeds gewerkt aan een Landelijke Eerstelijns Verloskundige afspraak. Een dergelijke landelijke afspraak dient als uitgangspunt voor de regionale afspraken over afstemming en overdracht van werkzaamheden tussen huisartsen en verloskundigen. Overwogen wordt om zo’n landelijke afspraak vervolgens uit te breiden naar een

landelijke afspraak tussen gynaecologen, verloskundigen en huisartsen. Op die manier komt een kader tot stand voor de samenwerking tussen de eerste en tweedelijns verloskundige zorg. Op grond van het convenant zullen KNOV en NHG waar mogelijk en wenselijk gezamenlijk werken aan de ontwikkeling en implementatie van richtlijnen en het kwaliteitsbeleid. Het streven is om samenhang aan te brengen in het aanbod van producten. Het convenant tussen KNOV en NHG illustreert goed hoe samenwerking op landelijk niveau voor de ondersteuning en afstemming van de zorg in de eerste lijn vorm kan krijgen. ■ [bron: website NHG]

Ondetekening van het convenant door Marian van Huis (KNOV) en de heer A.E. Timmersmans (medisch directeur/bestuursvoorzitter, NHG). Verder staande op de foto (vlnr): Marja Kamsma (directeur a.i. KNOV), Darie Daemers (teamleider richtlijnontwikkeling, KNOV), de heer S. Flikweert (senior wetenschappelijke medewerker LTANHG), Ineke van der Hoff (hoofd afdeling Kwaliteit, KNOV), de heer drs. R.S. Baanders (directeur Algemene Zaken/bestuurder)


15

MET BLIJDSCHAP GEVEN WIJ...

Onze nieuwe catalogus 2004 is uit !!!

Ga naar www.vermeulen-medical.nl voor meer informatie over ons en voor het aanvragen van onze nieuwe catalogus 2004, of bel 0318-64 34 24, mailen kan natuurlijk ook naar: [email protected]

WETENSCHAP VAN AFGEKOLFDE

MOEDERMELK Ir. Joke Hammink Borstvoeding is de aangewezen voeding voor jonge kinderen. Ze profiteren optimaal van de gezondheidsvoordelen ervan als ze zes maanden exclusief borstvoeding krijgen. Dit houdt in de praktijk in dat elke moeder die borstvoeding geeft op een gegeven moment met het kolven, bewaren en weer opwarmen van moedermelk te maken krijgt. Om het blijven geven van borstvoeding niet onnodig omslachtig te maken is het belangrijk dat het kolven en wat daarbij hoort zo efficiënt mogelijk kan gebeuren. In veel huishoudens heeft de magnetron zijn intrede gedaan. Die kan, mits het zorgvuldig wordt gedaan, ook worden gebruikt voor het op drinktemperatuur brengen van afgekolfde moedermelk. Moedermelk is zeer complex van samenstelling. Behalve alle benodigde voedingsstoffen bevat moedermelk een zeer breed scala

aan stoffen die een rol spelen bij de bescherming tegen ziekten. Tot deze laatste groep stoffen horen ondermeer de immuunstoffen. Tijdens het gehele traject van kolven, bewaren en weer opwarmen treden er veranderingen in de samenstelling van de moedermelk op. Het is daarom een gegeven dat afgekolfde moedermelk altijd anders van samenstelling is dan de melk die direct uit de borst wordt gedronken. Maar ondanks de veranderingen in de samenstelling van de moedermelk, blijft afgekolfde moedermelk de voorkeur verdienen boven kunstvoeding. Wel is het belangrijk om te streven naar een zo gering mogelijk verlies aan bestanddelen uit de moedermelk. Hierbij is er discussie over het al dan niet opwarmen van afgekolfde moedermelk in de magnetron. Een en ander was reden voor het Voedingscentrum om de literatuur over de effecten van de wijze van verwarmen op de samenstelling van afgekolfde moedermelk nog eens te bestuderen. Hierbij viel op

dat er erg weinig recent goed onderzoek over deze materie is. Goed onderzoek waarin de verschillende methoden van verwarmen met elkaar werden vergeleken bleek helemaal schaars te zijn. Een belangrijk aspect in dit geheel is de stabiliteit van de afweerstoffen in de moedermelk, de immunoglobulinen (Ig). Immonoglobulinen zijn eiwitten en alle eiwitten denatureren bij hogere temperaturen. Uit voedingmiddelentechnologisch onderzoek is bekend dat de stabiliteit van de Ig’s afneemt bij temperaturen boven de 56 graden. In een uitgebreid onderzoek van Ovesen et al (1996) worden verschillende manieren van opwarmen van moedermelk met elkaar vergeleken. De magnetron op hoog en laag vermogen en het waterbad werden gebruikt om de effecten van opwarming op oa. Ig’s te bestuderen. Opvallend is dat alle drie de methoden bij stijgende temperaturen dezelfde effecten laten zien. Bij temperaturen boven 57 graden dalen de gehaltes aan IgA, IgG en IgM. Hieruit kan geconcludeerd worden dat de temperatuur effect heeft op de mate van verlies aan Ig’s in moedermelk en dat de wijze van verwarmen er niet of minder toe doet.

Moedermelk in magnetron?

VERWARMEN

Hotspots In een magnetron is de opwarming van het product minder gelijkmatig dan bij de traditionele manier van verwarmen. In de zogenaamde hotpots is de temperatuur wat hoger dan in de omgeving ervan. Maar door even omroeren of omschudden Ir. Joke Hammink is kennisspecialist voeding en gezondheid en verbonden aan het Voedingscentrum


17

WETENSCHAP

wordt de warmte gelijkmatig door het product verdeeld. In het genoemde onderzoek van Ovesen is speciaal aandacht besteed aan het ontstaan van temperatuursverschillen in de moedermelk tijdens verhitting in de magnetron. De spreiding van de temperatuur in de melk bij verhitting tot 37 graden was zodanig dat de bovenste laag in het flesje steeds het heetst was. Dit verschil was maximaal 15 graden. Dat betekent dat er plaatselijk een temperatuur van 50 – 55 graden gehaald kan worden; net onder de temperatuur waarbij de Ig’s beginnen te destabiliseren. Dit verklaart waarom er bij verwarming in een magnetron tot 37 graden geen significante verliezen aan Ig’s werden gevonden.

Zorgvuldig verwarmen Uit bovenstaande mag geconcludeerd worden dat moedermelk ook in de magnetron kan worden opgewarmd. Maar een flessenwarmer of een pannetje met heet water blijven ook goede methoden van verwarming. In alle gevallen dient ervoor gezorgd te worden dat de melk niet hoger wordt verwarmd dan een aangename temperatuur om te drinken. Deze ligt tussen de 30 en 35 graden. Bij verwarmen in de magnetron geldt als advies om halverwege de verwarmingtijd de fles een keer om te schudden. De temperatuur wordt dan gelijkmatig door de melk verdeeld. Ook aan het eind van de verwarmingstijd moet nog een keer worden omgeschud.

Bij verwarming in de magnetron is de inhoud altijd warmer dan de buitenkant van de fles. Daarom moet voor het kind gevoed wordt de temperatuur van de melk altijd eerst worden gecontroleerd (de bekende druppel op de pols). Dit geldt overigens voor alle manieren van opwarmen van moedermelk en ook voor kunstvoeding. Mocht door een vergissing de melk onverhoopt te warm zijn geworden, dan ondervindt het kind er in elk geval geen nadeel van. Voor de verwarmingtijd zijn moeilijk strakke algemene richtlijnen te geven, omdat deze afhankelijk zijn van de situatie. Bij het opwarmen in een magnetron moet rekening worden gehouden met twee variabelen:

”Wij kijken voor u in de toekomst” Kunt u bij ziekte een waarneemster betalen? Wij bieden u een inkomensbegroting aan, zo bent u altijd op maat verzekerd. Wij onderhandelen bij het opstellen van uw praktijkassociatie. Wij bieden 12,5% korting op de arbeidsongeschiktheidsverzekering. Vraag ook naar onze speciale auto- en ziektekosten premies. Voor uw gemak: ál uw particuliere verzekeringen in een overzichtelijk pakket. Wij voorzien in uw financiering of hypotheek. Wij regelen uw ”oude dag”.

[email protected]

18

www.maartensikking.nl

tel 0346 56 76 41

fax 0346 57 22 38

postbus 80

3620 AB Breukelen


WETENSCHAP

• de hoeveelheid die opgewarmd moet worden. Hoe groter de op te warmen hoeveelheid, hoe langer de verwarmingsduur om een bepaalde temperatuur te bereiken. • het vermogen van de magnetron. Hoe hoger de magnetron wordt afgesteld, hoe sneller een bepaalde temperatuur wordt bereikt. Op basis van deze twee variabelen kan per situatie worden bepaald wat het beste is. Als de hoeveelheid gering is en de te bereiken temperatuur kritisch, is het verstandig een lager vermogen te kiezen. Hierbij gaat het proces langzamer, waardoor het makkelijker is te beheersen. Voor het verwarmen van kunstvoeding geldt als globale richtlijn: 100 ml in ca 30 seconden op 600 watt. Deze kan als referentie worden aangehouden voor moeder-

melk. Het is verstandig dat de moeder een keer uitprobeert wat in haar situatie de goede tijd en vermogen zijn. Dit kan ze dan ook doorgeven aan degene die haar kind de gekolfde melk geeft, met het advies om de fles halverwege en aan het eind van het verwarmen te schudden en vervolgens de temperatuur te controleren. Tot slot nog een opmerking over het ontdooien en verwarmen van diepgevroren moedermelk. Ook hier geldt het belang van zorgvuldigheid. Snel ontdooien in de magnetron is niet goed; het beste is een geleidelijke dooi door de diepgevroren moedermelk langzaam te ontdooien in de koelkast. Voor moeders met iets meer haast: ontdooien onder lauwwarm stromend water uit de kraan mag ook. ■

Redactioneel commentaar Keer op keer verschijnen er tegenstrijdige artikelen over het verwarmen van afgekolfde moedermelk en vooral of die nu wel of niet verwarmd mag worden in de magnetron. De redactie van het Tijdschrift voor Verloskundigen vroeg aan kennisspecialist voeding en gezondheid werkzaam bij het Voedingscentrum, mevrouw ir. Joke Hammink, om een standpunt. Het standpunt van het Voedingscentrum is gebaseerd op zorgvuldig laboratoriumonderzoek, waarvan de resultaten werden gepubliceerd door Ovesen et al. Uit dit onderzoek blijkt dat de manier van verwarmen er weinig toe doet, maar dat het gaat om de temperatuur die wordt bereikt. Die moet niet boven de 56 graden komen. Dit is 20 graden hoger dan de gewenste drinktemperatuur. Hammink benadrukt dat de magnetron een apparaat is waarmee zorgvuldig moet worden omgegaan. Er zijn risico’s voor oververhitting, maar die zij ook bij andere manieren van verwarmen niet uit te sluiten. Kortom, volgens het Voedingscentrum zijn er geen extra risico’s verbonden aan het zorgvuldig gebruik van de magnetron. Maar die zorgvuldigheid is gewenst bij alle manieren waarop moedermelk kan worden opgewarmd.

Literatuur Ovesen L. Jacobsen J. Leth T. Reinholdt J. The effect of microwave heating on vitamins B1 and E, and linolic and linolenic acids and immunoglobulins in human milk. Int J Food Sci and Nutr 47; (1996): 427-436.


19

Met het oog op

de toekomst! Wie zwanger is, wil dat alles zo perfect mogelijk verloopt. Net als u. Een van de hulpmiddelen die u snel duidelijkheid geeft over belangrijke zaken is echoscopie. Beeldkwaliteit en bedieningsgemak zijn bij gebruik van een echoscopie-scanner van groot belang en werken duidelijk in uw voordeel. De keuze voor een bepaalde scanner wordt dan ook door meer factoren dan alleen de prijs bepaald.

De Picus bezit een aantal in het oog springende kenmerken: •

compact en gebruikersvriendelijk;

•

digitaal systeem met optimale signaal/ruis verhouding;

•

uit te breiden met digitale beeldarchivering en netwerkaansluiting.

Bovendien bent u verzekerd van betrouwbaarheid, uitgebreide begeleiding en een adequate service.

Vraag ons, met het oog op de toekomst…

Pie Medical Benelux B.V. Philipsweg 1 - Postbus 1132 - 6201 BC Maastricht - Tel.: +31 43 3824650 - Fax: + 31 43 3824651 - E-mail: [email protected]

www.esaote.com

WETENSCHAP

PLASMAVOLUME ALS

Referaat

LAAG

PREDISPONERENDE FACTOR VOOR PRE-ECLAMPSIE EN HELLP Kristel Zeeman Pre-eclampsie en het HELLP syndroom zijn bekende fenomenen in de verloskundige praktijk, maar de mechanismen achter het ontstaan van de symptomen en de daaraan gekoppelde zwangerschapscomplicaties zijn nog altijd niet volledig doorgrond. De laatste jaren richt wetenschappelijk onderzoek zich voornamelijk op het vaststellen van predisponerende risicofactoren. Onderzoekers uit Maastricht toonden aan dat een laag plasmavolume een dergelijke predisponerende factor kan zijn. Een laag plasmavolume wordt vaak gevonden in combinatie met hypertensieve aandoeningen, zowel in de zwangerschap als daarbuiten. Normaal gesproken neemt het bloedvolume tijdens de zwangerschap toe; het plasmavolume meer dan het celvolume (zgn. hemodilutie). Bij pre-eclampsie is de fysiologische toename van vooral het plasmavolume verminderd of afwezig, waardoor het bloed indikt [1]. Uit eerder onderzoek bleek al dat vrouwen met een laag plasmavolume buiten de zwangerschap een slechte hemodynamische aanpassing hadden tijdens de zwangerschap. Om er achter te komen wat de klinische betekenis is van het plasmavolume bij niet-zwangere vrouwen die eerder een preeclampsie doormaakten, verrichtten Aardenburg et al [2] een

prospectief onderzoek onder 316 vrouwen, minstens zes maanden postpartum, na een zwangerschap met een vroege pre-eclampsie of HELLP syndroom (ontstaan voor 34 weken). De (relatief kleine) controlegroep bestond uit 22 vrouwen die een gezonde zwangerschap hadden doorgemaakt. Voor zowel de HELLP als de pre-eclampsiepatiënten gold dat zij gemiddeld een 10% lager plasmavolume hadden dan de controlegroep. Deze groep ex-patiënten werd verdeeld in drie subgroepen: vrouwen met een normaal plasmavolume, vrouwen met een laag plasmavolume en vrouwen met een nog bestaande hypertensie ongeacht het plasmavolume. Er werden demografische, hemodynamische, metabolische en obstetrische gegevens van de vrouwen verzameld en zij werden, indien van toepassing, gevolgd tijdens een volgende zwangerschap.

bewezen cardiovasculaire stressfactoren en kunnen bijdragen aan het ontstaan van dat lage plasmavolume en vaatproblemen in de zwangerschap. Het onderzoek toonde echter geen direct verband aan tussen dergelijke stressfactoren en het ontstaan van pre-eclampsie in een volgende zwangerschap. Wel bewezen de onderzoekers dat simpelweg het hebben van een laag plasmavolume zes maanden na een pre-eclamptische zwangerschap een risicofactor is voor het opnieuw ontstaan van deze aandoening in de volgende graviditeit. In de subgroep met een laag plasmavolume kwam significant vaker preeclampsie of HELLP voor dan in de groep met normaal plasmavolume (resp 34,8% en 17,4% versus 13,3 en 1,7%). Ook hadden de kinderen een lager geboortegewicht dan kinderen uit de andere subgroepen en de controlegroep.

Resultaten De auteurs zagen bij vrouwen met een laag plasmavolume een lager slagvolume, hartminuutvolume en vasculaire compliance. Deze lage cardiovasculaire reserves kunnen mogelijk problemen geven tijdens zwangerschap, wanneer extra veel wordt gevraagd van de circulatie. Mogelijk houdt dit verband met de hogere Body Mass Index, het hogere insulinegehalte en het vaker roken van de vrouwen met een laag plasmavolume. Overgewicht, hyperinsulinemie en roken zijn

Consequenties Het beschreven onderzoek draagt bij aan het inzicht in de vele facetten van de pathofysiologie van hypertensieve aandoeningen tijdens de zwangerschap. Echter, de kennis dat een laag plasmavolume na een pre-eclamptische zwangerschap het risico op herhaling vergroot is vooralsnog geen reden om over te gaan tot plasmameting bij iedere vrouw met pre-eclampsie in de anamnese. Aan het meten van plasmavolume kleeft het nadeel dat daarvoor een intraveneuze injectie met een


21

WETENSCHAP

Verder studeren in de verpleegkunde? Lactactiekunde

radioactieve tracer nodig is. Bovendien zijn sensitiviteit en specificiteit van de test laag (resp. 50 en 77%), en daarmee de voorspellende waarde. De auteurs stellen dat het onwaarschijnlijk is dat er een marker bestaat met een werkelijk hoge voorspellende waarde, omdat duidelijk is dat de aandoening door een samenspel van factoren ontstaat. Wel worden eens te meer de gezondheidsrisico’s van tabaksgebruik en overgewicht naar voren gebracht. Daar kan de dagelijkse verloskundige praktijk wat mee. ■ Literatuur 1. M.J. Heineman e.a. (red) Obstetrie en Gynaecologie.

De opleiding tot Lactatiekundige is een multi-disciplinaire opleiding voor werkers in de Ouder- en Kindzorg. Aan de orde komen o.a.: de normale ontwikkeling van moeder en kind met betrekking tot borstvoeding, assisteren/begeleiden bij gezonde borstvoedingssituaties, borstvoeding in bijzondere omstandigheden en beleidsvragen ten aanzien van borstvoeding.

Start opleiding: Januari 2005.

Duur van de opleiding: 24 contactdagen, gedurende anderhalf jaar.

Kom naar de informatiebijeenkomst! 2 september 2004 15.00 tot 17.00 uur Archimedeslaan 16 (4e verdieping) te Utrecht.

De Voortplanting van de Mens. 2001 p 256. 2. R. Aardenburg et al Low plasma volume following pregnancy complicated by pre-eclampsia

Hogeschool van Utrecht

predisposes for hypertensive disease in a next pregnancy. BJOG 2003 (110) pp 1001-1006.

Voor meer informatie of het aanvragen van een brochure: Tel. 030 -236 80 40 of kijk op www.hvu.nl

In onze bloeiende stads/plattelands praktijk is ruimte voor een vierde verloskundige. Heb jij zin om op een leuke manier te werken en voldoende vrije tijd te hebben, bel, mail of schrijf dan naar: Verloskundigenpraktijk EZRA Hofveld 29 7331 KB Apeldoorn [email protected]

Lieneke Kamphuis 06.222.06372 Renate van Leuken-van Oort 06.228.31778 Suzanne Molenaar 06.230.53894

Ben je 4e jaars, reageer gerust!!! Praktijk: • Max 480 inschrijvingen per jaar • Volledige geautomatiseerd (Orfeus) • Altijd spreekuur assistente aanwezig • Een clientèle die er voor kiest om thuis te bevallen • Eigen echo faciliteiten • Leuke praktijkruimte met slaapgelegenheid Je kunt onze praktijk ook bezoeken op www.bevallen-ezra.com 22

ONDERWIJS

‘PERINATALE STERFTE IN NEDERLAND’ Nederland behoorde historisch gezien bij de landen met de laagste perinatale- en zuigelingensterfte ter wereld. Let wel: behoorde. Sinds het begin van de jaren negentig heeft Nederland zijn oorspronkelijke toppositie – een lage perinatale sterfte – verruild voor een middenpositie met een percentage onder het EU-gemiddelde. Allochtone vrouwen, oudere vrouwen en tweelingen werden in de media aangewezen als DE oorzaak van de verhoogde perinatale sterfte in Nederland. Dat het niet zo eenvoudig ligt, bleek op het symposium Perinatale sterfte in Nederland; facts and fictions dat op 1 april jl. gehouden werd, georganiseerd door De Snoo van ’t Hoogerhuijs Stichting. De inleidingen stonden bol van cijfers en kleine wetenswaardigheden, sommige al bekend sommige nog helemaal nieuw. Daaruit bleken de verschillen tussen de diverse bevolkingsgroepen waaruit onze maatschappij is samengesteld. Of met deze cijfers ook de verschillen in geboorte-uitkomsten verklaard kunnen worden is nog onduidelijk, maar de onderzoekers hopen daar uitsluitsel over te krijgen. Uniforme registratie is een eerste vereiste om uiteindelijk tot resultaat te komen. We zullen er ongetwijfeld in de toekomst meer over horen.

Ilona van Putten Aanleiding voor de stichting om het symposium te organiseren zijn de cijfers van het Europees PERISTAT onderzoek naar perinatale sterfte rond het jaar 2000. Daaruit bleek dat van de vijftien deelnemende landen Nederland de hoogste perinatale sterfte heeft, te weten 11,4 per 1000 geboorten ten opzichte van een gemiddelde van 8,3. Diverse sprekers gingen in op de mogelijke oorzaken van deze sterfte. Dr. Kanhai lichtte het definitieprobleem bij de extreem premature (22-28 weken) sterfte toe. In de meeste landen, zo stelde hij, wordt een zwangerschapsduur van ≥22 weken amenorroe aangehouden. De WHO echter hanteert een andere definitie, namelijk een gewicht van ≥ 500 gram. Als dat onbekend is, rekent de WHO een zwangerschapsduur van ≥ 22 weken of een CRL van ≥ 25 cm. Door de verschillen in registratie ontstaan verschillen in uitkomsten. Nederland komt er hierdoor ongunstig uit. Hij pleit dan ook voor

eenduidig gebruik van definities. Het gebruik van de WHO-definitie lijkt dan voor de hand te liggen. Opmerkelijk zijn de kansen op een uterusruptuur in een volgende zwangerschap bij een SC vroeg in de zwangerschap. Zo is de kans op een uterusruptuur na een incisie in het onderste uterussegment 0,7% maar stijgt deze tot 18% bij een klassieke incisie en 1-2% bij een lage verticale incisie, zoals gebruikelijk bij een SC voor de 27e zwangerschapsweek. Tevens zijn de kansen na een vroege SC op een placenta praevia, placenta accreta en ernstige fluxus verhoogd. Onthutsend was het om te horen dat er in sommige landen actief ingegrepen wordt bij foetale nood na de 22e en voor de 24e zwangerschapsweek, zelfs door middel van een SC. In Japan bestaat zelfs een reanimatieplicht als kinderen zo vroeg geboren worden. Dat wij in Nederland minder snel ingrijpen dan in de ons omringende landen werd besproken door Dr. Van Veen uit het LUMC. Uit haar tabellen bleek dat alle kinderen, die geboren

werden voor de 25e zwangerschapsweek, gehandicapt waren of snel overleden. Bij geboorte in de 25e zwangerschapsweek bleek 50% van de overlevende kinderen niet gehandicapt te zijn (50% overleed). Opvallend is het overlevingsinstinct van meisjes. Van hen overleefde 21% tegen 9% van de jongens. Een opmerking uit de zaal om voor de geboorte een echo te maken om het geslacht vast te stellen, werd afgedaan als onethisch en discriminerend.

Verslag symposium

SYMPOSIUM

In Nederland abstineren wij niet eerder dan in andere landen, maar over het algemeen wordt hier niet voor de 25e week begonnen met reanimeren en beademen. Doordat kinderen in sommige landen langer dan een week in leven gehouden worden, tellen zij niet meer voor de perinatale registratie. Dit verklaart een klein deel van de verhoogde sterfte in Nederland. ABCD onderzoek De meeste aanwezigen waren onder de indruk van de presentatie van Dr. Van der Wal die de eerste resultaten van het ABCD onderzoek liet zien met betrekking tot verschillen in etniciteit. Dit onderzoek loopt in Amsterdam en volgt kinderen vanaf de zwangerschap tot ver in hun jeugd. Hij wees erop dat 20-40% van alle sterfte een allochtoon kind betreft (allochtoon is evenwel afhankelijk van de definitie) en dat het in 75% van de gevallen gaat om een kind met een laag geboortegewicht van minder dan 2500 gram. Zo hebben Surinaamse vrouwen een hoog risico. Zij hebben meer kans op een kind met een laag geboortegewicht, vroeggeboorte en perinatale sterfte. Het gemiddelde geboortegewicht Ilona van Putten is eerstelijns verloskundige en lid van de redactie


23

ONDERWIJS

van een kind van een Surinaamse vrouw in Nederland is 3103 gram, terwijl een vrouw uit Noord-Afrika een kind van gemiddeld 3446 gram krijgt. Ook het gebruik van foliumzuur is onder de allochtone zwangeren niet wijd verbreid. Meer dan 80% van alle Nederlandse vrouwen gebruikt foliumzuur, van de Surinaamse vrouwen maar 50% en van de Turkse en Marokkaanse vrouwen slechts 20%. Iedereen kent de gevaren van roken, toch rookt 14% van de Turkse zwangeren tijdens de zwangerschap en 11% van de Surinaamse vrouwen. Marokkaanse vrouwen vormen een gunstige uitzondering met 2%. Ruim een kwart van alle Nederlandse zwangeren geeft aan wel eens alcohol te drinken tijdens de zwangerschap. Turkse en Marokkaanse vrouwen zitten daar met 1% ruim onder. Ook cafeïne krijgt de Nederlandse (11%) en Turkse (7,6%) foetus regelmatig binnen, terwijl de Marokkaanse of Surinaamse foetus daar met 3% minder van merkt. Het is schokkend hoeveel zwangeren depressief zijn: 25% van de Surinaamse, 22% van de Turkse, 15% van de Marokkaanse en 8% van de Nederlandse zwangeren. Verder is er gekeken naar het verschil in het eten van vis, aangezien daarin bepaalde belangrijke vetzuren zitten. 25% van de Turkse vrouwen eet geen vis, tegenover 7% van de Nederlandse. Consanguïniteit wordt ook genoemd als oorzaak van perinatale sterfte. Ondanks alle waarschuwingen is toch ongeveer 13 % van de Turkse en Marokkaanse vrouwen getrouwd met haar neef. Of al deze verschillen ook de verschillen in geboorte-uitkomsten tussen de diverse vrouwen kunnen verklaren is nog onduidelijk, maar 24

Figuur 1: Perinatale sterfte in een aantal Europese landen in de periode 1970-2001 (OECD Health Data, 2003).

de onderzoekers hopen daar uitsluitsel over te krijgen in het vervolg van het ABCD onderzoek. Aangeboren afwijkingen Tweeënveertig procent van de sterfte is te wijten aan aangeboren afwijkingen; twaalf procent van de IUVD’s en 30% van de neonatale sterfte. In Nederland bestaat geen goede landelijke registratie. Dr. Bilardo pleitte voor het invoeren van de serumtest en NT-meting voor alle zwangeren om de hoogrisico zwangeren een invasieve vorm van prenatale diagnostiek te kunnen aanbieden. De leeftijdsgrens van 36 jaar is niet effectief, aangezien de meeste kinderen met chromosomale afwijkingen geboren worden bij vrouwen onder de 36 jaar, simpelweg omdat zij meer kinderen krijgen. Nu treden er nog vijftig miskramen per jaar op als gevolg van invasieve diagnostiek


naar aanleiding van leeftijdscreening. Dit kan dalen tot vijf met behulp van de NT-meting en serumtest. Overigens lijken onze cliënten dat ook te beseffen en is het aantal zwangeren boven de 36 jaar dat kiest voor invasieve diagnostiek (vruchtwaterpunctie of vlokkentest) de afgelopen vijf jaar gedaald van 43% naar 30%. Dit is hoogstwaarschijnlijk te verklaren door de opkomst van de kansbepalende testen, hoewel het AMC in Amsterdam deze niet registreert en Dr. Bilardo dus geen precieze cijfers kon noemen. Het aanbieden van de zogenoemde tweede trimester screeningsecho kan ook verschil maken in de sterftecijfers. De sterfte die meetelt voor de registratie (na de 22e week) zal dalen van 9.0 per 1000 zwangerschappen indien er geen echo gemaakt wordt, tot 4.9 bij het maken van een screeningsecho en

ONDERWIJS

terminatie van de zwangerschap bij het vinden van afwijkingen. Negentig procent van de kinderen met aangeboren afwijkingen wordt geboren uit ouders zonder verhoogd risico en 58% van de afwijkingen die in de zwangerschap worden opgespoord, wordt pas na de 24e week ontdekt, waardoor de zwangerschap dan niet meer kan worden afgebroken. Aangezien wij veel letale afwijkingen niet voor 24 weken opsporen, is onze perinatale sterfte hoger dan in landen waar meer aan screening wordt gedaan. Leeftijd, meerlingen en stuiten Nederlandse zwangeren hebben bij de geboorte van hun eerste kind gemiddeld de hoogste leeftijd van Europa. Dit zorgt voor 0,4 ‰ extra sterfte. Dit verschil is te klein om de verschillen in sterfte tussen de Europese landen te verklaren. Het RR voor perinatale sterfte is 4.95 bij een meerlingzwangerschap ten opzichte van een zwangerschap van een eenling. Dat is dus fors verhoogd. Nederland heeft meer meerlingen gekregen in de afgelopen jaren; de helft van alle meerlingzwangerschappen is niet spontaan tot stand gekomen, maar dat geldt ook voor andere landen. Voor Nederland geldt dat er 170 primaire sectio’s verricht moeten worden om één sterftegeval als gevolg van een geplande vaginale stuitpartus te voorkomen. Het aantal SC is hier dan ook gestegen van vijftig (volgens het artikel in The Lancet [1]) naar tachtig procent. Een SC brengt voor de moeder

echter extra risico’s met zich mee. Er zal een moeder overlijden aan de gevolgen van de SC voor elke 30 ‘geredde’ kinderen. Het Nederlandse stuitbeleid heeft net zo weinig effect op de perinatale sterfte als de leeftijd van de moeders, namelijk 0,6 ‰. Meerlingen dragen iets meer bij aan de verhoogde sterfte, maar al deze factoren zijn geen totale verklaring voor de verhoogde perinatale sterfte in Nederland zoals veel kranten beweerden. Mevrouw Amelink-Verburg vertelde iets over de perinatale audit. In Zuid-Holland Noord heeft tussen 1995 en 1996 Nedernatal gedraaid, een perinatale sterfte-audit. Dit houdt in dat van elk sterfgeval een auditdossier en een verhalend verslag van de geboorte en het zorgtraject werd opgesteld waarna dit bekeken werd door twee panels. Zij bekeken het dossier onder andere op eventuele verwijtbaarheid. Hieruit bleek dat de risicoselectie van de eerste naar de tweede lijn adequaat was. Prematuriteit en IUGR werden vaak genoemd als duidelijke oorzaak van overlijden. Helaas wordt er in Nederland weinig gedaan aan post mortem onderzoek, zoals CT-scans en MRI, terwijl dit zeer belangrijk is voor de cliënt en de registratie. Een zelfde perinatale audit is in Europa gedaan, tien landen deden mee. Hieruit bleek dat Nederland qua verwijtbaarheid van de sterfte gemiddeld scoorde. De Scandinavische landen scoorden echter laag, dus wij kunnen een voorbeeld

nemen aan deze landen. De conclusies die getrokken werden uit deze audits luiden als volgt: • Er moet specifieke aandacht zijn voor IUGR en voorlichting over roken • 3/4 van de sterfgevallen was niet gerelateerd aan substandaard zorg • Sterfte was niet gerelateerd aan het Nederlandse zorgsysteem • De perinatale audit werkt motiverend voor het kwaliteitsdenken en wordt niet gezien als bedreiging door de betrokken zorgverleners. Sterker, voor hen waren de bijeenkomsten vaak erg emotioneel en zinvol • Terugkoppeling op patiëntniveau is een essentiële stap

Meer informatie: www.perinatreg.nl www.rivm.nl/vtv/data/kompas/gezon dheidstoestand/sterfte/sterftegeboorte/sterftegeboorte_internationaal.htm

[1] Hannah ME, Hannah WJ, Hewson SA,

Registratie moet beter Al met al verklaart het bovenstaande een deel van de perinatale sterfte, maar zeker niet alles. We komen zelfs met de beste correcties niet in de buurt van de cijfers van de Scandinavische landen. Deze hoge sterftecijfers zijn een duidelijk signaal. Nederland kan niet achteroverleunen en ervan uitgaan dat we de beste zijn en dat de cijfers niet kloppen. De registratie moet beter, onder andere door te koppelen op geboortedata van eventuele vorige kinderen. Perinatale audit is noodzakelijk. Continue kwaliteitsverbetering is het devies en wellicht kunnen de perinatale audits ons daarbij behulpzaam zijn. ■

Hodnett ED, Saigal S, Willan AR. Planned caesarean section versus planned vaginal birth for breech presentation at term: a randomised multicentre trial. Term Breech Trial Collaborative Group. Lancet. 2000 Oct 21;356(9239):1375-83.


25

ONZE VERLOSKAMER Ons ziekenhuis heeft een goede naam als aanbieder van kwaliteitszorg. Daar werken we hard aan. We gaan er nu eenmaal van uit dat goed altijd beter kan en zetten die mentaliteit om in realiteit. Door open te staan voor ideeën en kritiek die de kwaliteit van ons werk ten goede kunnen komen, door ruimte te geven voor persoonlijke ontplooiing en ontwikkelingen op ons werkgebied nauwlettend te volgen. Zo blijven we constant alert, in denken en doen. Een stimulerende omgeving dus. Ook voor de

klinisch verloskundige m/v (voor 20-36 uur per week) die met ingang van 1 juni a.s. ons team komt versterken. De afdeling Verloskunde heeft 22 bedden, drie verloskamers en twee weeënkamers. Er vinden gemiddeld 1000 bevallingen per jaar plaats. De afdeling Verloskunde is momenteel volop in beweging: medio 2004 wordt op de derde verdieping van het Waterlandziekenhuis een vleugel bijgebouwd waarin het Verloskundig Centrum Waterland gehuisvest zal worden. Daardoor kan een compleet aanbod van eerste- en tweedelijnsverloskunde in het Waterlandziekenhuis geboden worden. Als klinisch verloskundige organiseert u in overleg met de gynaecologen en verpleegkundigen de dagelijkse werkzaamheden op de verloskamers. U begeleidt tweedelijnsbevallingen, onder eindverantwoordelijkheid van de gynaecoloog. In verband met de hechte samenwerking met het Verloskundig Centrum Waterland, eveneens gesitueerd in het Waterlandziekenhuis, wordt er van de klinisch verloskundige ook een flexibele inzetbaarheid verwacht ten aanzien van de eerstelijnsbevallingen. Dat vraagt van u het diploma voor verloskundige en BIG-registratie. Enige ervaring als verloskundige is een pre, maar niet een vereiste (als u binnenkort afstudeert, wordt u dus ook van harte uitgenodigd om te solliciteren). U vindt het een uitdaging mee te werken aan een vernieuwing in de Nederlandse verloskunde. U vindt het prettig om uw kennis en ervaring op anderen over te brengen, maar vindt het ook leuk om van anderen te leren. U spreekt collegae aan op openheid en respect, en verwacht dat zij u daar ook op aanspreken. Uw werkhouding is te omschrijven als enthousiast en flexibel. Daar staat veel tegenover. Werken in een mooi ziekenhuis met een goede kwaliteitsreputatie. Een salaris tussen m 2.338,- en m 3.645,- (FWG 60) bruto per maand bij een volledig dienstverband. Gunstige overige arbeidsvoorwaarden, waaronder een prima pensioenregeling (PGGM) en een regeling kinderopvang. Heeft u interesse? Bel dan voor meer informatie met mevrouw L. Dijkman-Geers, coördinerend verloskundige, telefoon (0299) 65 68 75, of kijk op www.waterlandziekenhuis.nl. Uw sollicitatie richt u aan de afdeling personeelszaken & opleiding, t.a.v. mevrouw B. Verdult, Postbus 250, 1440 AG Purmerend, of e-mail: [email protected]. Acquisitie naar aanleiding van deze advertentie is zinloos.

Waterlandziekenhuis. Met enthousiasme zorgen voor mensen.

STBN

FORUM THUIS IN VERLOSKUNDE “Het meest verrassende is dat wij blijven bestaan en dat we een functie gaan vervullen waar de eerstelijn mee gediend is”

In het aprilnummer van het Tijdschrift voor Verloskundigen stond STBN, voorheen Stichting Thuis Bevalling Nederland, maar nu STBN Thuis in Verloskunde met anderhalve pagina aan advertenties. Reden genoeg om Frans Annot, directeur van STBN, te vragen voor een interview om een en ander verder toe te lichten.

Wil van Veen Aanleiding is dat ik bij mijn kennismaking met de KNOV over de STBN het volgende had geleerd: de STBN is een tijdelijke dochter van de KNOV en bedoeld om de problemen in de eerstelijns verloskunde op te lossen. Die problemen bevinden zich op drie terreinen: organisatie, management en personele capaciteit en op verschillende plaatsen in Nederland. Als deze tijdelijke problemen ‘straks’ zijn opgelost, verdwijnt de STBN. Niet dus! Instandhouding eerstelijn “Nee”, zegt Frans Annot, directeur STBN. “Niet dus. Het meest verrassende is dat wij blijven bestaan en dat we een functie vervullen waar de eerstelijn ook de komende jaren mee gediend is. De STBN kreeg in 2001 de opdracht om noodoplossingen te ontwikkelen voor de problemen die je al aangaf. Het bestuur van de KNOV wilde bij het creëren van die oplossingen betrokken zijn en er - al was het dan indirect - invloed op kunnen uitoefenen. Dit kon het makkelijkst verwezenlijkt worden d.m.v. het oprichten van een dochter, de STBN. “De doelstelling die STBN meekreeg, betrof het instandhouden van de thuisbevallingen door creatieve second-best, oplossingen te organiseren. Daartoe zijn op vijf plaatsen in Nederland geboorte-

centra opgericht. Het waren tijdelijke initiatieven, vooral bedoeld om voor de toekomst de thuisbevalling op die plaatsen veilig te stellen en overname van capaciteit door ziekenhuizen, zorgverzekeraars en anderen te voorkomen. De geboortecentra waren tijdelijke oplossingen. De regiokantoren hielpen bij het voorbereiden en vormgeven van die geboortecentra, STBN nam de exploitatie voor haar rekening, leverde verloskundigen in dienstverband en het management en hield daarmee de eerstelijns verloskunde binnenboord.” “Onze inzet”, zo gaat Frans verder, “betekende vaak de overbrugging gedurende een moeilijke periode. Ons doel was en is de instandhouding van de thuisbevalling. En daar waar thuisbevalling niet mogelijk of wenselijk was, creëerden we nieuwe, blijvende eerstelijns mogelijkheden naast de thuisbevalling. We deden dat steeds in overleg met alle betrokken verloskundigen in het gebied en zorgden dat zij in gezamenlijkheid een sterke partner vormden in de eerstelijns zorg.” “Heel belangrijk voor ons was steeds die overbrugging: zodra de second-best oplossing niet meer nodig was, wilden we de ‘gewone’ verloskunde weer mogelijk maken. En we zijn er trots op dat daardoor bijvoorbeeld in Goeree, Enschede * en Utrecht na het stopzetten van de centra de thuisbevallingen weer mogelijk werden.”

Nieuwe kansen “In de afgelopen jaren ontstonden zo vijf geboortecentra, waarvan er inmiddels alweer vier gesloten zijn. Naast de aanloopproblemen die bij elke verandering en vernieuwing horen, zijn we daarin succesvol geweest”, weet Frans Annot. “Er is veel kennis en ervaring opgedaan die we beschikbaar en inzetbaar willen houden voor de verloskundige zorg. Dat is nu ons bestaansrecht geworden.” STBN heeft zich losgemaakt van de KNOV. De stichting kent een eigen bestuur onder voorzitterschap van Juliet Droog. Er zijn plannen gemaakt, een beleidsplan is geschreven en de STBN-organisatie heeft vaste vorm gekregen. “Sinds anderhalf jaar zijn we bezig met het opzetten van nieuwe verloskundige praktijken in de eerstelijn. We zijn eerst daar begonnen waar huisartsen acuut stopten met de verloskundige zorg of waar de verloskundige zorg in de richting van de tweedelijn verschoof. Zo is bijvoorbeeld op Goeree-Overflakkee een verloskundig team opgericht om dat laatste te voorkomen. In Drenthe speelt iets soortgelijks en ook daar is een eigen team ingezet. De cliënten zijn erg verheugd met de terugkomst van de thuisbevalling.”

* In een volgend nummer aandacht voor Enschede.


27

FORUM

De realiteit van vandaag is dat groepspraktijken enerzijds groter worden, waarbij de organisatie- en managementtaken verzwaren en anderzijds dat de belangstelling voor die organisatorische en managementtaken door veel verloskundigen als minder interessant worden beschouwd. Zij willen zich inhoudelijk met hun vak bezighouden en minder met de rompslomp die de praktijkvoering meebrengt. Het gevolg is dat verloskundigen in toenemende mate ergens in dienst willen treden. Dat kan zijn in de eerstelijn, maar ook in de tweede. Verloskundigen werkzaam in de tweede lijn wordt zo een groeimarkt…” STBN wil verloskundigen behouden voor de eerstelijn. Daartoe biedt STBN hen een dienstverband aan. “Wij organiseren de praktijk, leveren ondersteunende diensten; zij kunnen zich bezighouden met hun vak: verloskunde. Je kunt je voorstellen dat zich hier een ander ‘soort’ verloskundigen ontwikkelt.” Nieuwe mogelijkheden “Nieuw is”, legt Frans uit, “dat we ons nu STBN noemen, en dus niet meer voluit Stichting Thuisbevalling. Niet omdat we nu ineens anders tegen de wenselijkheid van de thuisbevalling aan zijn gaan kijken, maar omdat we ons bewust steeds breder inzetten, juist ook op verzoek van verloskundigen uit de diverse regio’s. Ik zie daarbij twee ontwikkelingen: daar waar ook nu al op grote schaal poliklinisch wordt bevallen, zoals in de Randstad, zijn we betrokken bij initiatieven om de regie daarvan meer naar de eerstelijns verloskunde toe te halen. Vaak een prima gelegenheid om er als verloskundige meerdere functies aan te koppelen, zodat je een interessant verloskundig centrum creëert, en tegelijkertijd de thuis28

bevallingen handhaaft. Aan de andere kant zie je dat er kapers op de kust zijn: vanuit ziekenhuizen komen steeds meer experimenten om moeder- en kindcentra op te zetten. Je ziet de overname van eerstelijns praktijken die worden toegevoegd aan het ziekenhuisteam. Die ontwikkeling gaat ten koste van de eerstelijns verloskunde. STBN wil een speler zijn in die markt ten dienste van de eerstelijns verloskunde en de eerstelijn versterken. We kunnen dat, want we zijn ‘thuis in verloskunde’.” Het starten van een praktijk is niet eenvoudig. Op de plaatsen waar STBN haar diensten heeft verleend, was vaak sprake van conflicten tussen huisartsen en zorgverzekeraars. Dat veroorzaakte onduidelijkheden en maakte de vestiging van een verloskundige praktijk niet aantrekkelijk. STBN staat anders in dat proces: er worden afspraken gemaakt met de zorgverzekeraar, soms bedingen we een startsubsidie. Welke startende verloskundige zal dat doen? Sommige plaatsen zijn zo kleinschalig dat het zakelijk gezien voor een groepspraktijk niet interessant is. Goeree-Overflakkee en sommige plekken in Friesland zijn daar voorbeelden van. STBN creëert daar grotere dienstverbanden met meer mogelijkheden tot samenwerking met ziekenhuizen en zorgverzekeraars. Op die plekken houden we de eerstelijns verloskundige zorg, tegen de verdrukking in, in stand.”

structie: zij zijn verantwoordelijk voor de verloskunde en regelen zelf een aantal zaken samen met de assistente, en STBN neemt de eindverantwoording en regelt praktische zaken centraal vanuit Bilthoven. STBN is juridisch verantwoordelijk, de verloskundigen zijn in loondienst. Willen deze verloskundigen de praktijk op termijn overnemen dan kan dat. STBN neemt het risico in de startjaren en wie geen zin heeft in eigen bedrijfsvoering, heeft nu een alternatief naast werken in de tweede lijn of in dienst van een kraamorganisatie cq zorgverzekeraar, op zich allemaal partijen waar we graag en veel mee willen samenwerken, maar we houden het liefst de verloskundigen ‘binnenboord’.”

“In Amsterdam zijn we een praktijk gestart. Er meldden zich vier jonge verloskundigen die er graag aan de slag gingen, maar er nog niet aan toe waren om een eigen bedrijf te beginnen en eindverantwoordelijk te zijn. Geen zin om wakker te liggen over omzet, declaraties, de administratieve rompslomp. STBN creëerde met hen een nieuwe con-

Frans Annot somt enthousiast op: “We onderzoeken of een STBNpraktijk extra faciliteiten kan inzetten waar vervolgens meerdere praktijken gebruik van kunnen maken. Het gaat dan om zaken als spreekuurruimten, echoapparatuur, verloskamers… STBN kan hiervoor gemakkelijker verantwoording nemen dan een kleine verlos-


Kwaliteitsverbetering De kleinschaligheid van de verloskunde is enerzijds de grote kracht: persoonlijk, dicht bij de cliënt, en tegelijkertijd kwetsbaar. Als er een verloskundige ziek is, valt het systeem al snel in elkaar. STBN probeert namens verloskundigen marktpartij te zijn in gesprekken met zorgverzekeraars, kraamzorg en ziekenhuizen om iets aan het systeem van verloskunde toe te voegen om zo stabiliteit te garanderen. “STBN als vertegenwoordiger is een sterkere gesprekspartner dan de optelsom van kleine verloskundige bedrijven. Wij kunnen verantwoording nemen, een rechtspersoon bieden, exploitatie garanderen.”

FORUM

kundige praktijk. En binnenkort gaan er nieuwe organisaties ontstaan voor ondersteuning: niet alleen voor de verloskunde zoals de huidige regiokantoren, maar voor de gehele eerstelijns gezondheidszorg. Namens groepen van verloskundigen kunnen we een sterke partner zijn in de nieuw te vormen regio’s, in het samenspel met huisartsen, therapeuten en verloskundigen. Op macroniveau kan STBN namens de verloskundige praktijken in een regio naar de zorgverzekeraar mee offreren. We bieden stabiliteit en ondersteuning, maar we zijn vooral uitvoerders en geen nieuw regiokantoor! Men moet STBN in die zin vergelijken met de facilitaire bedrijven die bestaan binnen de huisartsenwereld en die huisartsenlabs opzetten en praktijken runnen. In de afgelopen drie jaar is gebleken dat wij partij kunnen zijn.” Nieuwe wegen Gedreven en creatief gaat hij verder met zijn verhaal. “Poliklinische bevallingen zijn duur, te duur in onze ogen. Het idee van STBN is dat de eerstelijn daar iets mee kan, iets mee moet. Dat geld kan efficiënter en beter gebruikt worden: de poliklinische activiteit in eigen beheer professionaliseren. De klant krijgt geen ziekenhuisgevoel, de regie ligt bij de eerstelijn en zonder extra kosten kan kwalitatief goede verloskundige zorg worden geboden in een plezieriger setting waar ook een verloskundige voordelen van heeft. Zie het voorbeeld van Enschede. Bovendien kan STBN de ruimte vrij laten/nemen voor thuisbevalling, waar een zorgverzekeraar op een gegeven moment verloskundigen zal kunnen dwingen een bepaalde omzet te maken in poliklinische bevallingen, waardoor ze thuisbevallingen de markt uit duwen.”

Een ander interessant punt is het feit dat de helft van alle reguliere verloskundige echo’’s in de ziekenhuizen wordt gemaakt. Dat gebeurt vaak in prima afstemming met de omliggende praktijken. De zorgverzekeraars zijn daar op jaarbasis echter zo’n 10 miljoen aan kwijt. Als de verloskundige praktijken dat over zouden nemen, hebben ze een goed product aan te bieden aan hun eigen cliënten en levert dat de zorgverzekeraars een besparing op van zo’n 6 miljoen. Het verschil in kosten tussen de eerste en de tweede lijn is soms schrikbarend!

Dit artikel is geplaatst in de rubriek Forum. U kent het Forum wel: de plaats waar je je mening kunt ventileren, een pleidooi kunt houden, een reactie kwijt kunt. Indien u wilt reageren op het verhaal van Frans Annot, directeur van STBN, dan staat u dat vrij. De redactie houdt zich het oordeel tot plaatsing voor en kan uw aandeel in de discussie inkorten. Anonieme bijdragen worden niet geplaatst en ook is de redactie niet verantwoordelijk voor andermans mening.

“STBN hoort bij de eerstelijns verloskunde”, bezweert Frans Annot mij. “Er bestaat hier en daar wat achterdocht voor nieuwe wegen en ontwikkelingen. Als de eerstelijn geen initiatieven neemt, doen straks anderen het: ziekenhuizen en zorgverzekeraars. Er is koudwatervrees voor alles wat geen thuisbevalling is. In de afgelopen jaren hebben we bewezen hoe preventief onze inbreng is en hoe wij tweedelijns bevallingen voorkomen. Wij zijn ‘van’ de eerstelijns verloskunde “Het is jammer dat er argwaan is, want er is evenzo een hoop argeloosheid”, besluit hij het verhaal. “Er zijn kapers op de kust. Een ziekenhuis met 800 poliklinische bevallingen doet het minder goed dan met 1200. Pas dan is het financieel aantrekkelijk voor een zorgverzekeraar. Kraamzorg en ziekenhuizen zien in sommige gebieden mogelijkheden. Wat tijdelijk aantrekkelijk lijkt, is de ondergang voor de thuisbevalling. STBN draagt zorg voor de thuisbevalling en wil de eerstelijn verloskundige zorg in Nederland niet alleen op de kaart houden, maar haar positie ook versterken. Wij zijn daarin principieel en zo onderhandelen wij ook.” ■


29

Verloskundigen praktijk Nijkerk/Hoevelaken

Wij zoeken een

enthousiaste waarneemster die voor korte of langere tijd wil komen werken!

Wij zoeken: Een nieuwe collega voor 1/4 deel van onze praktijk in verband met het vertrek van een van ons. Wij bieden: • Ongeveer 500 inschrijvingen per jaar • Volledige automatisering d.m.v. Orfeus • Ondersteuning door 2 praktijkassistentes • Eigen echo apparatuur • Goede samenwerking met 1e en 2e lijn • Royale eigen praktijkruimte Alle samenwerkingsvormen zijn bespreekbaar. Uiteraard zij ook 4e jaars studenten welkom om te reageren. Bel gerust voor meer informatie of om een afspraak te maken met Alice, Tessa of Marleen: 06-20425027

Wat en waar? • Gezellige triopraktijk in de kop van NoordLimburg, gebied Gennep-Bergen (L.) • het betreft een normdeel (maar minder mag ook) • periode van maart 2004 t/m september 2004 (incl. zomervakantieperiode) • 260 partus per jaar • veel thuisbevallingen • geautomatiseerd met micronatal • twee nieuwe praktijkpanden • goede samenwerking met de 1e en 2e lijn Interesse? Ben je geïnteresseerd of wil je weer informatie, bel dan met de praktijk: 0485-515951 Grethe Bergsma: 0485-530908 Jacqueline Berkers: 0485-516469

Interesse; Schrijf of bel naar: Ineke van Urk of Stephanie Penterman, Beethovenlaan 25, 8071 V.M. Nunspeet, 0341-253852 / 06-22935838. Of mail naar: [email protected] Wat hebben wij te bieden ? • betaling volgens KNOV-normen • 2003 gaf ons 301 volledige zorggevallen • een nieuw praktijk pand (2 spreekkamers) • evt. een slaapplaats in het praktijkpand met eigen douche & toilet • geautomatiseerd met Micro Natal II • 3 collega’s (50 & 40 & 24 jaar jong) • spreekuren met assistente Wanneer? • Liefst z.s.m. • En dus voor onbeperkte tijd, • Maar in ieder geval voor de periode van Oktober 2004 t/m Januari 2005, omdat onze collega dan “even” terug gaat naar Nepal, om de verloskundigen daar te coachen. • Dus ook 4e jaars reageer als het je wat lijkt! Zoals het een fysiologisch kind betaamt, gaan wij op onze kop hangen om jouw aandacht te krijgen. Onze liefste wens; • ‘n vaste partimer, (1 dag D./wk + 1DD-spr.uur/wk. + tijdens onze vakanties 1/3 deel wil opvangen maar voor tijdelijk mag dit natuurlijk ook ! Verloskundigen Praktijk Nunspeet “ de Triangel” Beethovenlaan 25, 8071 VM Nunspeet, 0341-253852 b.g.g 06-229 35 838

FORUM

PRAKTIJKORGANISATIE IS NOG GEEN GOEDE SAMENWERKING Een grotere praktijk vraagt meer dan het organisatievermogen van de daarin werkende verloskundigen. Uiteindelijk lukt het wel om de praktijk zo te organiseren dat hij kwalitatief goed functioneert. Dit functioneren is dan enerzijds op de verloskundige zorg gericht die de maten aan de cliënten willen verlenen. Anderzijds is de organisatie erop gericht dat werk en privé in een redelijke verhouding tot elkaar staan. Aandacht voor goede werkverhoudingen en werksfeer is echter een heel ander verhaal. Investeren in werk is ook werk en kost dus tijd maar is niet direct productief. Toch is deze investering de moeite waard, zeker als dit met professionele hulp goed wordt aangepakt. Als maatschap waren wij een aantal jaren terug met ons vieren. Als gevolg van de pensionering van een buurcollega en onze eigen wensen tot de hoeveelheid werk groeiden we in 1998 in één keer naar zeven maten. We hadden op dat moment al twee assistentes op parttime basis, die elkaar onderling tijdens vakantie of ziekte vervingen.

Veel was ineens niet meer zo vanzelfsprekend als daarvoor. We hebben daarom contact op genomen met Marijke van der Guchte. Een aantal van ons kenden haar van trainingen bij de KNOV. Marijke heeft voor ons een op maat gesneden trainingsprogramma van twee dagdelen gemaakt. Eén deel werd voornamelijk besteed aan efficiënt vergaderen en het andere deel aan teambuilding.. Onze grote maatschap kreeg een enorme zet in de goede richting wat betreft efficiënt praktijkoverleg. Bovendien leerde het ons ieders rol in de maatschap te zien en te waarderen. Die eerste training is ons zo goed bevallen dat Marijke van der Guchte een vertrouwd gezicht in onze praktijk geworden is. Ieder jaar verzorgt zij wel een training van twee dagdelen. De ene keer vooral gericht op teambuilding, een andere keer op het geven van feedback of het opzetten van intervisie. Een praktijk zo groot als de onze, met inmiddels elf verloskundigen, drie assistentes en vaak stagiaires, vraagt om een heldere organisatie.

Gelukkig hebben we onze organisatie goed op kunnen zetten met behulp van de talenten die de maten hebben. Maar een goede praktijk gaat verder dan een efficiënte praktijkvoering en een goede zorg voor de cliënten. Een goede praktijk kent ook zorg voor elkaar en voor de medewerkers in loondienst. Om dat te bereiken is de hulp van een buitenstaander een goede investering om aan de onderlinge samenwerking te werken. Een training kost (veel) geld, maar je krijgt er meer voor terug. ■

Zorg voor elkaar

GOEDE

Leonie Welling

Wie meer wil weten, kan contact opnemen met Leonie Welling, 026-4434297; e-mail: [email protected]


31

Menselijke warmte

Binnen de sector Vrouw & Kind, afd. kraam / gynaecologie zijn wij op de beide locaties van ons ziekenhuis in Veghel en Oss op zoek naar enthousiaste

Verloskundigen m/v Minimaal 24 p/w

U bent een enthousiaste verloskundige die het vak als geen ander verstaat. Uw professionaliteit weet u uitstekend te combineren met menselijke warmte en aandacht voor de patiënt en diens omgeving. En daarom bent u in ziekenhuis Bernhoven op de juiste plaats. Bij ons kunt u echt iets betekenen voor mensen. Wat we bieden Wij bieden u een arbeidsovereenkomst op onze locatie in Oss voor onbepaalde tijd met werktijden in overleg. Daarbij zijn zowel de opties deeltijd als voltijd bespreekbaar. Daarnaast is er een tijdelijke vacature op onze locatie in Veghel i.v.m zwangerschapsverlof. Binnen ons ziekenhuis is de CAO ziekenhuizen van toepassing. Salariëring geschiedt conform FWG 60, afhankelijk van opleiding en ervaring. U ontvangt professionele begeleiding tijdens de inwerkperiode. Het inwerkprogramma wordt in overleg met u op maat gemaakt. Als verloskundige bent u, samen met een team Obstetrie & Gynaecologie verpleegkundigen en de gynaecoloog, verantwoordelijk voor de klinische zorg op de verloskamers. Er wordt in 8-uursdiensten gewerkt waarbij we streven naar een 24-uursbezetting door verloskundigen. U heeft o.m. de dagelijkse leiding op de verloskamers onder eindverantwoordelijkheid van de gynaecoloog.

U adviseert, informeert en instrueert patiënten over zwangerschap en bevalling en u verricht diagnostische activiteiten. U leidt zelfstandig de fysiologische partus en assisteert bij pathologische partus. Ook het begeleiden van verloskundigen i.o en/of arts-assistenten behoort tot uw takenpakket. In de toekomst behoort ook het houden van zwangeren- en echografiespreekuren tot de mogelijkheden. Wat we vragen Vanzelfsprekend bent u in het bezit van het diploma verloskunde en bent u BIG-geregistreerd. U maakt gemakkelijk contact met mensen en vindt het prettig om in teamverband te werken. U heeft natuurlijk een sterk ontwikkeld verantwoordelijkheidsgevoel en bent stressbestendig. Tweedelijns ervaring is een pré. Interesse? Wanneer wij uw belangstelling hebben gewekt, kunt u voor meer informatie contact opnemen met mevr. Yvette Beverwijk, afdelingshoofd, tel. 0412 - 621525. Uw schriftelijke reactie kunt u, binnen twee weken na het verschijnen van deze advertentie, richten aan mevr. Truus de Kinderen, personeelsadviseur, ziekenhuis Bernhoven, Postbus 10 000, 5460 DA Veghel.

Ons ziekenhuis is werkzaam op twee locaties, één in Veghel en één in Oss. De afdeling obstetrie/gynaecologie in Oss telt 18 bedden, 10 wiegen en 3 verloskamer; in Veghel telt deze afdeling 21 bedden, 10 wiegen en 5 verloskamers. (Binnenkort ontstaan in onze organisatie eveneens enkele vacatures voor O&G verpleegkundigen). Jaarlijks vinden er in ons ziekenhuis ruim 1850 partussen plaats. Ziekenhuis Bernhoven is werkzaam in de regio Oss-Uden-Veghel. Jaarlijks bezoeken een kleine 300.000 personen de poliklinieken, en vinden 28.000 reguliere (dag)opnames plaats. Acquisitie naar aanleiding van deze advertentie wordt niet op prijs gesteld.

De verloskundigenpraktijken; Almere Stad, Almere Haven en Almere Buiten van de Zorggroep Almere.

Thuis als het kan, in het ziekenhuis als het moet. Dat is de visie van Zorggroep Almere. Geen holle kreet om het jaarverslag op te leuken, maar leidraad in tijden van crisis. Want ook op het nieuwe land maakte het verloskundigentekort de zoektocht naar slimme oplossingen noodzakelijk. Met als uitkomst dat de drie verloskundige praktijken alleen nog thuisbevallingen doen. Wie poliklinisch wil bevallen gaat naar de eerstelijns verloskundigenpraktijk van het Flevoziekenhuis.

Joke Klinkert In het verzorgingsgebied van de discipline verloskunde van de Zorggroep Almere worden per jaar ongeveer 2500 kinderen geboren. Ongeveer 1000 baringen starten bij de ‘thuisverloskundigen’. De overige 1500 kinderen worden onder de hoede van het Flevoziekenhuis geboren. Dat kan bij de poliklinische eerstelijns verloskundigen of als er een medische indicatie is bij de gynaecoloog. ”Zo leuk is het, hier in Almere”, zegt Marijke Kanters, praktijkmanager en verloskundige in praktijk Haven. Ze zet een schaaltje paaseitjes op tafel en kijkt tevreden naar haar collega’s in de spreekkamer van gezondheidscentrum de Notenkraker. De zes aanwezige vrouwen hebben ondanks drukke agenda’s allemaal even tijd vrij gemaakt om verslag te doen van hun werkzaamheden in de verloskunde. Het ‘Zo leuk! is het, hier, in Almere’ zal de komende uren nog vaker klinken. Een goed ontwikkeld gevoel voor Public Relations kan de dames niet ontzegd worden. Maar eerlijk is eerlijk: Almere is veel leuker, dan je denkt. In de spreekkamer in gezondheidscentrum de Notenkraker zijn aanwezig: Heidi Reyerkerk, hoofd verloskunde Zorggroep Almere, Marijke Kanters, verloskundige en praktijkmanager van praktijk

Haven, Karin van Loenen, verloskundige in praktijk Stad, Monique Commu verloskundige in praktijk Haven, Nicole Stevens kraamvisiteverpleegkundige in praktijk Buiten en student verloskunde Tamara. Hoeveel verloskundigen werken er in jullie drie praktijken? Marijke: “In alle praktijken samen werken 17 verloskundigen. Maar in fulltime eenheden zijn het er 13,1. Bij ons is de norm voor een fulltime vroedvrouw maximaal 108 volledige zorgeenheden. Er starten per maand ongeveer dertig bevallingen per praktijk. Praktijk Buiten heeft ook nog drie kraamvisiteverpleegkundigen in dienst die samen 1 fulltime verpleegkundige zijn.” Hebben jullie bewust gekozen voor substitutie van taken door de kraamvisiteverpleegkundigen? Marijke: “Tijdens de crisis in 2001 werd het noodzakelijk praktijk Buiten te sluiten voor prenatale zorg en bevallingen. Maar de kraamvisites zijn we, bewust, blijven doen. Wij wilden ook tijdens die periode contact met onze doelgroep houden. Om dat te realiseren zijn we met kraamvisiteverpleegkundigen gaan werken. In praktijk Buiten zijn we tevreden met deze werkwijze. Voor de andere praktijken hebben we geen plannen om kraamvisiteverpleegkundigen aan te stellen. De discussie over in

Hoe werkt verloskundig Nederland? Waarom? Wat werkt voor wie en hoe? De serie de andere praktijk laat zien welke variaties er zijn op het thema praktijkorganisatie. Deze keer aandacht voor de netwerkpraktijk.

De andere praktijk

PRAKTIJK ZORGGROEP ALMERE DOET HET THUIS!

hoeverre wij vroedvrouwentaken aan derden willen gaan uitbesteden moet nog gevoerd worden. Wel is het zo dat de kraamvisiteverpleegkundigen een buffer vormen voor ziekte of tijdelijk grotere drukte.” Hoe zijn jullie op het idee gekomen om de mensen direct bij de inschrijving te laten kiezen voor thuis of poliklinisch bevallen? Marijke: “Drie jaar geleden in april 2001 was de crisis, hier, in Almere op haar hoogtepunt. Het was een vicieuze cirkel. Door het tekort aan verloskundigen en het sluiten van praktijk Buiten moest er steeds harder gewerkt worden door de overblijvers. En dat leidde dan weer tot ontevredenheid en uitval van verloskundigen. Toen hebben we gezegd: “liever kwaliteit dan kwantiteit en we gaan doen waar we goed in zijn”. Verloskundigen zijn goed in thuisbevallingen en in het één op één begeleiden. Dus is dat het hart van onze bezigheden. Hierin werden wij trouwens ondersteund door Zorggroep Almere.”

Joke Klinkert is verloskundige, Master of Science (Public Health) en freelance journalist.


33

PRAKTIJK

Een deel van het team

Vrouwen die niet thuis willen bevallen moeten zich direct bij de eerstelijns verloskundigenpraktijk van het ziekenhuis melden. Dat betekent grotere afstanden afleggen voor de zwangerschapscontroles. Leidt dat niet tot zwangeren die bij 37 weken toch maar liever poliklinisch willen bevallen? Karin: “Het komt wel eens voor. Maar niet veel. Omgekeerd komt er met 37 weken ook nog wel eens iemand uit het ziekenhuis. Die wil dan toch maar liever thuis bevallen. De zwangere is vrij om tijdens de zwangerschap van gedachte te veranderen.” Jullie kiezen uitsluitend voor de thuisbevalling. Zijn jullie niet bang dat je daar klanten door kwijt raakt? Heidi: “Voorlopig merken wij daar niets van. Sinds 1 januari 2004 is onze praktijk in Almere Buiten weer geopend voor prenatale controles en bevallingen. De zwangeren die zich bij ons inschrijven, weten dat je dan kiest voor een thuisbevalling. Toch hebben we nu alweer maanden met 35 inschrijvingen.” Karin: “Het is ontzettend leuk. Vrouwen die zich nu bij ons melden zijn echt gemotiveerd om thuis te bevallen. Dat merk je tijdens de weeën. Ze willen het best nog even wat langer aankijken. Marijke: De kracht van de vroedvrouw is dat ze zorg op maat kan leveren. Doordat wij anders dan in een ziekenhuis één op één kunnen werken zijn wij in staat een meer persoonlijke begeleiding te geven. Doordat wij wat ruimer in onze formatie zitten hebben we veel tijd voor de mensen. Coaching is de kracht van de vroedvrouw.” Hoe gaan jullie om met de toenemende vraag naar pijnstilling tijdens de baring? Karin: “Tot nu toe is de afspraak 34

namens de drie verloskundige praktijken van Zorggroep Almere. Op de voorste rij van links naar rechts. Heidi, Nicole, Monique, Tamara. Op de achterste rij van links naar rechts Karin en Monique.

met de tweede lijn dat mensen alleen een ruggenprik kunnen krijgen als daar een keiharde indicatie voor is. Ons beleid is wat dat betreft niet anders dan dat van de eerstelijns verloskundigen of gynaecologen. Wij denken dat mensen minder behoefte aan pijnstilling hebben als je tijd hebt om regelmatig bij ze te zijn tijdens de bevalling.” Willen jullie uiteindelijk ook weer poliklinisch gaan werken of laten jullie dat verder aan het ziekenhuis over? Heidi: “We hebben met het ziekenhuis afgesproken dat belangrijke capaciteitsveranderingen minimaal een half jaar van tevoren met elkaar besproken worden. Dit met het oog op veranderingen in personele bezetting. Maar het is fijn voor de zwangeren als wij ook de poliklinische bevalling weer aan kunnen bieden. Voorlopig zijn wij erg gelukkig met de toestroom naar onze net heropende praktijk Buiten.” Hoe zijn jullie praktijken georganiseerd? Heidi: “Wij zijn onderdeel van de Zorggroep Almere. De koepel van alle eerstelijns zorgvoorzieningen in Almere. Vroeger was dat de Stichting Eerstelijns Voorzieningen Almere ( EVA). In deze Stichting zaten voornamelijk de Gezondheidscentra. EVA is in 2000 gefuseerd met de verpleeg- en verzorgingstehuizen en zo is de Zorggroep Almere ontstaan.” Karin: “Onze praktijken zijn gevestigd in Gezondheidscentra in


de wijk. Dat maakt het gemakkelijk om even binnen te lopen bij de andere disciplines. Fysiek contact maakt samenwerken makkelijker. Met de centra waar we geen spreekuur doen, hebben we minder contact. De drie verloskundige praktijken hebben allemaal een meewerkende manager. Die verdeelt haar tijd tussen de verloskunde en het management van de praktijk. De communicatie loopt via de verloskundigen naar de praktijkmanagers. Die zorgen dat het hoofd van de discipline verloskunde op de hoogte gehouden wordt en zij overlegt weer met de directie van Zorggroep Almere. Dat werkt goed. Als verloskundige word je serieus genomen.” Heidi: “Een voordeel van het samenwerken in een koepel is dat er veel deskundigheid binnen de eigen organisatie is. De lijnen zijn kort. Dat is ontzettend makkelijk bij beleidsvergaderingen. Er is altijd wel iemand die een toelichting bij een specifiek onderwerp kan verzorgen.” Jullie zijn allemaal in loondienst. Wat zijn de voordelen van in loondienst werken? Heidi: “Een van de grote voordelen is dat de drie praktijken onderling niet concurreren. Daardoor staan de verloskundigen meer open voor onderlinge samenwerking. Zoals samen protocollen maken. Gezamenlijk inkopen. Voor elkaar invallen bij ziekte.” Monique: “Ik vind het fijn dat ik mij in dit werkverband volledig op de verloskunde kan richten. Dat

PRAKTIJK

wil zeggen niet alleen de directe cliëntenzorg maar ook werkgroepen waarin je de kwaliteit van de zorg probeert te verhogen.” Marijke: “We werken wel in loondienst maar we hebben toch een eigen toko. De praktijken hebben hun eigen gezicht. Dat komt onder andere door de verloskundigen die er werken. In praktijk Haven, de praktijk waar ik werk, wordt vaker met homeopathie gewerkt. Ik volg een opleiding tot homeopathische verloskundige bij de Stichting Homeopathische Opleidingen in Wageningen. Zorggroep Almere staat open voor alternatieve behandelwijzen.” Is er een loopbaantraject voor verloskundigen? Heidi: “Er is een budget voor scholing. Zoals bijvoorbeeld voor

echocursussen. Het moet wel ten goede komen aan de praktijk. Er is niet een duidelijk traject waarbij vroedvrouwen bijvoorbeeld verder carrière binnen de organisatie kunnen maken.” Vertegenwoordigt de praktijkmanager of het hoofd verloskunde de verloskundigen ook in overleggen buiten de Zorggroep? Heidi: “Aan het Verloskundige Samenwerkings Verband dat bestaat uit de verloskundigen, gynaecologen, (en soms kinderartsen, verpleegkundigen) en clustermanager vrouw/kind van het Flevoziekenhuis en alle verloskundigen en het hoofd verloskunde van Zorggroep Almere nemen alle verloskundigen deel. We vergaderen een keer per maand. Op het overleg worden o.a. protocollen opgesteld waarbij het

uitgangspunt is wie kan de beste zorg bij welke klant leveren.” De gynaecologen zijn niet in loondienst. Hebben jullie het idee dat dat van invloed is bij onderhandelingen over protocollen en het terugsturen van klanten naar de verloskundigen van de Zorggroep? Karin: “In het Verloskundig Samenwerkingsverband is afgesproken dat wij ons daar bezighouden met de inhoud van de zorg voor de cliënten en niet met de financiële consequenties van een en ander.” Zijn er nog grote veranderingen in de toekomst te verwachten? Marijke: “De verloskundige zorgverleners in Almere werken aan een verloskundig systeem waarin de klant centraal staat. Dat betekent dat de zwangere de eerste en


35

PRAKTIJK

tweedelijn als een organisatie moet kunnen ervaren. Dat er nog wat hobbels op de weg zijn spreekt vanzelf. Daarom is onlangs de projectgroep eerste- en tweedelijn zijn één opgericht. Het doel is om in 2010 klaar te zijn met geïntegreerde verloskundige zorg. Voorlopig zijn er allerlei projectgroepjes van start gegaan die een inventarisatie maken van de onderwerpen waar oplossingen voor gezocht moeten worden. Daarbij moet je denken aan zaken als gezamenlijke marketing, scholing, voorlichting aan de cliënten, protocollen. Omdat de

financiën natuurlijk een belangrijke rol spelen in iedere samenwerking is er ook een subgroep ‘wegwerken financiële angels’ die zich bezighoudt met de financiële blokkades die een goede samenwerking tussen eerste- en tweedelijn in de weg zou kunnen staan. In deze projectgroep zitten de algemeen directeur van het Flevoziekenhuis, afgevaardigden van de gynaecologenmaatschap en de directeur van Zorggroep Almere.Voorop staat dat iedereen zijn eigen kracht in de samenwerking inbrengt.

Verloskundigenpraktijk Carnisselande A. van Heesch, I. Snelleman & C. Burger Middeldijkerplein 26 2993 DL Barendrecht 0180-627459

Waarneming gevraagd Wie heeft er zin om deze zomer te werken in een gezellige groepspraktijk in BarendrechtCarnisselande? Onze praktijk heeft 30-35 a termen in de maand en is gelegen in een mooie nieuwbouwwijk aan de rand van Rotterdam-Zuid. Verder zitten we net in een gloednieuw praktijkpand in het gezondheidscentrum. Indien nodig kan huisvesting geregeld worden. Het gaat om een periode van 9 weken vanaf begin juli tot begin september. Waarneming voor een gedeelte van deze periode is ook van harte welkom. Wil je meer weten, bel ons dan op 06-54690115 Inge Snelleman, Annemieke van Heesch en Cathalijne Burger

36


Wij hechten erg aan de autonomie van de vroedvrouw. Voor ons blijft dus voorop staan dat de specifieke vaardigheden en kennis van verloskundigen een eigen plaats in de samenwerking moet krijgen. Wij hebben er ook alle vertrouwen in dat gaat lukken. Want ook het blijven zoeken naar nieuwe modellen voor de beste verloskundige zorg maakt het in Almere zo leuk.” ■

Tannet Rozendal Patricia Smulders Bregje Snieders Lieke de Wilde

WIE HELPT MIJ AAN EEN RUSTIG ZWANGERSCHAPSVERLOF? We zijn op zoek naar: Een enthousiaste waarnemer Voor de periode van 1 augustus tot 31 december (of een gedeelte hiervan) We hebben het volgende te bieden: • Circa 450 inschrijvingen per jaar • Veel thuisbevallingen • Klantgerichte visie met aandacht voor de zwangere • Spreekuur met een assistente • Maximaal 48 uur aaneengesloten dienst • Een ruimte om te slapen tijdens een dienst Natuurlijk mogen 4e-jaars ook reageren. Zorg jij ervoor dat deze zomer de zon blijft schijnen?? Bel dan: Bregje Snieders: 013 - 5717535 Tannet Rozendal: 013 - 5332924 Praktijkadres: Lage Witsiebaan 2/A, 5042 DA Tilburg

Goede vrienden van mijn man en mij zijn sinds drie jaar met hun zeilboot op wereldreis. Vorig jaar werd Karianne zwanger en werd mijn hulp ingeschakeld. Even op bezoek in Nederland kon ik ze voor het eerst het hartje laten horen. Karianne zou in Mexico gaan bevallen en elke week kreeg ik een mailtje van haar hoe de zwangerschap verliep, welke klachten ze had en natuurlijk heel veel vragen. Op een dag kreeg ik een noodmailtje: ze bleek toch niet in Mexico te kunnen bevallen en met haar 36 weken moest ze op het nippertje terug naar Nederland. Haar man Sander zou een week later komen. Hij moest nog van alles regelen om hun boot veilig achter te laten. Karianne schakelde mijn hulp in en ik regelde een verloskundige voor haar in de woonplaats van haar schoonouders, waar ze tijdelijk logeerde en zou gaan bevallen. Bovendien zegde ik toe haar bij de bevalling te helpen.

en Richard elkaar ook goed. Voor Richard zou dit zijn eerste bevalling worden. Een unieke situatie. Nadat Karianne in bad was gegaan, verliep haar ontsluiting voorspoedig. Tussen de weeën door viel ze soms in slaap en lag dan luidkeels te snurken. Ik had me genesteld op de toiletzitting in de badkamer en zo wee-den we samen de nacht door. Richard was in de slaapkamer op de grond in slaap gevallen. Tegen de ochtend had Karianne VO. Richard werd weer wakker gemaakt, want hij lag een beetje in de weg, de kraamverzorgster gebeld en het persen kon beginnen. Richard filmde alles en maakte heel veel foto’s, zodat Sander er met terugwerkende kracht toch een beetje bij kon zijn. Hij hield zich kranig, voor iemand die niet goed tegen bloed en pijn kan.

PRAKTIJK

Column

BEVALLING ZONDER VADER

Karianne perste of haar leven ervan af hing. Het vorderde moeizaam. Na bijna twee uur persen besloot ik een klein knipje te zetten. Richard filmde braaf het verdoven, maar liet daarna de camera zakken en keek me angstig aan: “Dat kan ik niet aanzien hoor!” “Jawel schatje, film maar gewoon door, het is niet eng.” Heldin Karianne perste na het knipje een gezonde zoon de wereld op en held Richard filmde alles zonder flauw te vallen, tot grote dankbaarheid van vader Sander, achteraf. Met zoon Robin op haar buik en een gelukzalige grijns van oor tot oor keek Karianne me glunderend aan. De eerste vogels begonnen te zingen. Richard en ik knipoogden naar elkaar. Het leven is mooi. ■ Nyx

Zaterdagavond waren mijn man Richard en ik uit eten in Amsterdam, toen we een paniekerig telefoontje kregen van Kariannes schoonmoeder: de vliezen waren gebroken en de weeën waren begonnen. Bovendien leek het er op dat het allemaal heel snel ging. Gelukkig had ik met een vooruitziende blik mijn verlostas achter in de auto gezet en we raceten naar haar toe. Karianne was inderdaad hevig in partu en had drie centimeter ontsluiting. Inmiddels was ze 37 weken. Maar Sander zat nog in Mexico. Die zou morgen pas thuiskomen! Karianne vond het vreselijk. Ze kon de weeën goed opvangen, maar ze miste Sander natuurlijk. Besloten werd dat Richard en ik bij haar zouden blijven om haar bij te staan. Gelukkig kenden Karianne TIJDSCHRIFT VOOR VERLOSKUNDIGEN • MEI 2004

37

Binnen gezondheidscentrum ‘t Woud te Lelystad werken wij als verloskundigen in teamverband samen met huisartsen, fysiotherapeuten en apotheker. In onze praktijk hebben wij ruimte voor een:

Verloskundige m/v

Verloskundigenpraktijk De Kei Elly Takmastraat 31 3813 MA Amersfoort Telefoon 033-4801880

die net zo enthousiast over het vak is als wij! De omvang van het dienstverband is volledig bespreekbaar. Wij bieden: • Een zelfstandige praktijkvoering; • Een gemotiveerd team, bestaande uit 4 verloskundigen die een uitstekende samenwerking hebben met de andere disciplines binnen het centrum; • Praktijkondersteuning door Karina Timmerman, obstetrisch verpleegkundige; • Een dienstrooster dat in onderling overleg wordt gemaakt; • Ongeveer 360 bevallingen per jaar; • Mogelijkheid tot echografie; • Een prima samenwerking met de 2e lijn in het ziekenhuis van Lelystad; • Salariëring volgens CAO-gezondheidscentra, aangevuld met goede secundaire arbeidsvoorwaarden zoals: 15% onregelmatigheidstoeslag, 10% kraptemarkt-toeslag, uitgebreide nascholingsregeling en -vergoeding, PC-privé project, bedrijfsfitnessregeling, tegemoetkoming in de kosten voor kinderopvang en een spaarloonregeling; • Vrije keuze van woongebied. Lijkt het je wat? Neem dan contact met ons op en laat je een dag rondleiden binnen onze praktijk en Lelystad en omgeving. Voor meer informatie kun je contact opnemen met Nen Bulthuis, tel 06 22961536. Nen Bulthuis • Michaela van Caspel- van Duijkeren Resy van Dijke- Schonk • Saskia Frey Stichting Eerstelijnsgezondheidszorg Lelystad, Voorstraat 333, 8226 KB Lelystad.

Ben je een kei van een verloskundige! En heb je altijd al in de keistad van Amersfoort willen werken? Dan is dit je kans ! want:

Wij zoeken een waarneemster voor de zomerperiode met mogelijkheid tot uitgroeien naar een 4e maat.

Wij zijn een groeiende praktijk met 3 verloskundigen en 3 assistentes. Wil je meer weten bel dan gerust naar onze praktijk: 033 4801880 of mobiel : 0651 311 325. Je kan ook ’s avonds privé bellen naar Emmy: 033 4519155 of naar Anne-Marie: 033 2999623. Een afspraak maken voor een gesprek stellen wij zeer op prijs. www.verloskundigenpraktijkdekei.nl

a

Helaas moet ik in Lelystad achterlaten… • Een prachtige eigen praktijkruimte met twee spreekkamers en een assistente ruimte • We worden geholpen door drie assistentes en zijn geautomatiseerd met Micro Natal • De mentaliteit is plezierig • Het aantal inschrijvingen was 530 in 2003 • Wij zijn ook opleidingspraktijk • Er is een goede samenwerking met 1e en 2e lijn • Het ziekenhuis is vlot bereikbaar • Rondom: veel natuur en aan het Ijsselmeer • Centrale ligging: bijscholing nooit te ver weg Bel voor info: Catelijn Wagemakers, tel 0320-230046 Mijn collega’s willen graag met z’n vijven blijven. We werken - niet allemaal evenveel - in de Verloskundige Praktijk Lelystad, Kreek 148, 8212XJ Lelystad. Je kunt de anderen ook bellen: Dita Munneke – 233525, Carla Droog – 245636, Linda de Haan – 06-50618234, Anna Ruth Kuipers – 06-14180752 Ook zeer geschikt voor een startende collega. Lijkt het je wat? Reageer en kom eens kijken!

Omdat we graag allemaal op vakantie willen en ook willen genieten van het mooie weer deze zomer, zijn wij op zoek naar:

Waarneming Van augustus tot en met oktober Ons gebied omvat de dorpen Vleuten De Meern en Harmelen en een deel van de nieuwbouwwijk Leidsche Rijn. Ale voordelen van een dorp en van de stad Utrecht! Wij zijn Orfeus geautomatiseerd, en hebben een assistente die de administatie verzorgd. Hebben ongeveer 450 partus oer jaar en een prettige samenwerking met de omliggende ziekenhuizen. We hebben een mooie praktijkruimte midden in het werkgebied. Dus, ben je nieuwschierig geworden en ben je beschikbaar in deze periode of misschien een deel hiervan, bel ons dan voor een vrijblijvend gesprek! Daniëlle Philipse, Marloeke van Rijn, Chislaine Spaargaren en Monique van Wijk. 030 - 6774949 of mobiel 06 - 55858225

VRAAGT OM

VERLOSKUNDIG INITIATIEF Een dikke pil over zwanger worden. Wat wil de beroepsgroep van verloskundigen nog meer? Het handboek Zwanger worden van Mariël Croon beslaat het hele preconceptionele universum. Van de keuze voor een kind, lesjes vruchtbaarheid, lifestyle, risico’s, de beste vrijplanning, tot en met de medische molen die overblijft als zwanger worden niet een-twee-drie lukt. Croon ziet in dit universum zeker een rol voor de verloskundige weggelegd.

Brigitte Tebbe Verloskundige en journaliste Mariël Croon op pagina achttien van Zwanger worden: “Over het verwekken van kinderen is veel geschreven, maar overwegend voor zover er dokters en medicijnen aan te pas komen. Reageerbuisbaby’s, zestigjarige vrouwen die door eiceldonatie zwanger worden en nog ingewikkelder technologische hoogstandjes halen regelmatig het journaal. Gewoon zwanger worden echter, is zo alledaags dat het nauwelijks beschreven staat.” Mariël Croon, auteur van ‘Zwanger worden’

Het kostte Croon slechts een jaar om haar 353 pagina’s dikke boodschap samen te stellen. Literatuurstudie, bezoeken aan fertiliteitcentra en gesprekken met leden van patiëntenverenigingen VSOP, Erfocentrum en Freya [1] vormen de basis. De uitgave van het boek hield Croon in eigen beheer. Daarvoor richtte zij de uitgeverij Thoeris op, genoemd naar de Egyptische Nijlpaardgodin die barende vrouwen bijstaat. Een stenen afbeelding van deze vruchtbaarheidsgodin waakt vanuit de vitrine over de woonkamer waarin het gesprek met een voor dit moment stilzittende Mariël Croon plaatsvindt. Wat was de drijfveer om dit boek te schrijven? Preconceptionele zorg staat hoog op de agenda van patiëntenverenigingen en beroepsgroepen die met verloskunde, genetica of infertiliteit te maken hebben. En de behoefte aan informatie over zwanger worden is groot. Pas het laatste decennium, sinds de Barker-hypothese [2], is bekend dat lifestyle invloed heeft op de gezondheid. Er is nu veel meer kennis over erfelijke ziekten. Daarnaast worden de gevolgen van het uitstellen van een zwangerschap steeds duidelijker. Dat vrou-

Zwanger worden

PRECONCEPTIEZORG BERICHTEN

wen dik in de veertig hun achtste kind baarden, was vroeger heel gewoon. Niemand stond erbij stil dat het problemen zou kunnen opleveren om na je veertigste zwanger te zijn, of om het te worden. Vrouwen - zelfs hoogopgeleide - komen er nu vaak te laat achter dat de vruchtbaarheid afneemt bij het ouder worden. Het is belangrijk dat vrouwen dit weten. Dat ze hun kansen op een zwangerschap niet overschatten. En dat ze weten hoe hun cyclus werkt. Voor wie heb je ‘Zwanger worden’ geschreven? Voor kinderwensers en twijfelaars! Voor degenen die voor een kind hebben gekozen en bij wie het vlot gaat, maar ook voor mensen met vruchtbaarheidsproblemen. Maar ook voor collega-verloskundigen,

Brigitte Tebbe is verloskundige en redacteur van het Tijdschrift voor Verloskundigen


39

BERICHTEN

De eisprong. De heuvel (geel) op de oppervlakte van de eierstok ontstaat door de Graafse follikel. Als de druk in de Graafse follikel te groot wordt, knapt die, zoals op de foto te zien is. Het follikelvocht (blauw) stroomt naar buiten. De eicel komt er zo meteen achteraan. De foto is genomen door scanning-elektronenmicroscopie en later ingekleurd. Foto: Professors P. Motta/Dept. of anatoma/University La Sapienza, Rome/Science Photo Library. (Deze pagina is overgenomen uit het boek van Mariel Croon)

huisartsen en gynaecologen is deze materie interessant. In het afgelopen jaar heb ik me in de voortplantingsgeneeskunde verdiept en ging er een wereld voor me open. Ik heb gemerkt dat het een heel specialistisch onderwerp is, waarmee niet alle professionals vertrouwd zijn. Er staat gedetailleerde informatie in je boek over risicofactoren in de periode rond de conceptie. Moeten mensen de waarde van wetenschappelijk onderzoek niet heel goed kunnen schatten, om niet bang te worden van alle cijfers en feiten? De kans dat het goed gaat, is groter dan de kans op een afwijking. Het 40

gaat om verhoogde, maar nog steeds kleine risico’s. Dat zeg ik telkens in mijn boek. Ik vind dat ik de informatie over risico’s niet weg kan laten, dat zou paternalistisch zijn. De bedoeling was om de kennis toegankelijk genoeg te maken voor iedereen. Als verloskundige beroepsgroep hebben we ons destijds ook afgevraagd hoe strikt we moesten adviseren om te stoppen met roken tijdens de zwangerschap. Als we een vrouw zeggen om niet meer dan vijf sigaretten per dag te roken, is dat voor haar een impliciete goedkeuring. Maar daar helpen we haar niet mee. Ze hoort te weten dat roken schadelijk is. Vrouwen


die zwanger zijn van een meisje en die roken, zadelen hun dochter zelfs met het risico van een verminderde vruchtbaarheid op. Wordt de last op de schouders van jonge ouders daarmee niet loodzwaar? Uit onderzoek blijkt dat stellen preconceptionele informatie niet belastend, maar juist prettig vinden. Informatie geeft rust. Bovendien leiden we geen natuurlijk leven meer, ons voedsel is niet eenvoudig; kinderen staan in utero bloot aan allerlei zaken die ongezond zijn. In eerste instantie hebben we er ons niet druk over gemaakt of dat kwaad kon in de zwangerschap.

BERICHTEN

Dat zijn we pas later gaan uitzoeken. Met de toegenomen kennis neemt ook de verantwoordelijkheid toe. Waarom zouden mensen zich rondom de zwangerschap niet een aantal maanden in acht nemen? Vroeger dachten we: het ongeboren kind is een uitvreter. Die neemt toch wel van zijn moeder wat hij nodig heeft. Die houding is verlaten. De zwangerschap is een belangrijke periode in je leven, die periode moet je koesteren. Zwangerschap lijkt steeds meer een project. Het begint met de planning van de vrijpartij en de cyclusadministratie, het eindigt voor twintig procent van de ouders in een doktersbezoek. Kunnen kinderwensers die verzakelijking aan? Het is niet zo dat je meteen een vrijpartij moet plannen, dat moet je doen als het na een aantal maanden nog niet is gelukt. Bovendien vind ik het absoluut geen verzakelijking als je jezelf in acht neemt, die preconceptionele periode óók koestert. Het is juist zorgzaamheid. Iets anders is het traject van de geassisteerde voortplanting. Dát is voor mensen heel zwaar. Het veroorzaakt vaak stress en problemen in de relatie. Wat normaal in de slaapkamer gebeurt, gebeurt nu in de spreekkamer van de arts. Die soms letterlijk de vrouw bezwangert. Stellen hebben vaak problemen met die medicalisering, maar zijn tegelijkertijd zielsdankbaar wanneer het lukt om zwanger te worden. Wat veel stress oplevert is dat IVF door de bezuinigingsmaatregelen nog maar beperkt vergoed wordt. Door het aantal pogingen te verkleinen, nemen de kansen om zwanger te raken af. Voor veel mensen is IVF de laatste kans op een eigen kind. Als het niet lukt rest hen een rouwproces.

Wat gebeurt er als een stel na een periode van onzekerheid en zware behandelingen toch zwanger wordt? Zij krijgen het gevoel in het verboden paradijs terecht te zijn gekomen. Natuurlijk zijn ze héél blij dat ze zwanger zijn! Maar ze vinden het moeilijk zichzelf de blijdschap toe te staan, zijn bovendien erg bang dat het toch misgaat. Daar komt bij dat, zeker als ze zwanger zijn van een tweeling, de zwangerschap zelf ook zwaar kan zijn. Dan hebben ze het gevoel dat ze daar niet over mogen klagen. Dat ze blij móeten zijn...Terwijl ze zich natuurlijk helemaal niet altijd blij voelen en er allerlei opgekropte spanningen van de periode vóór de zwangerschap los kunnen komen. De gezondheidsrisico’s van geassisteerde bevruchting zijn aanzienlijk. Geeft je boek hier rekenschap van? Ik heb aan de gezondheidsrisico’s en nadelen van IVF drie hele paragrafen gewijd. Ook de vrouwen die aan het woord komen, noemen de bijwerkingen en nadelen heel duidelijk. Mensen moeten van IVF weten dat het geen wondermiddel is, noch een onschuldige behandeling. Tegelijkertijd moeten we niet vergeten dat de helft van de stellen die aan IVF begint, wèl zwanger wordt. De illustraties in je boek zijn foto’s van eicellen, zweepstaartjes en embryo’s in het beginstadium. Het is opvallend dat in je boek geen roze baby’s te zien zijn. Wat is je bedoeling daarmee? Het is een bewuste keuze om geen roze baby’s erin te zetten. Om de groep mensen die het niet lukt om zelf kinderen te krijgen er niet mee te confronteren. Het stadium van embryo’s, dat getoond wordt, gaat tot de vijfde dag. Dat is het stadium dat de meeste mensen wel bereiken. De plaatjes zijn

ingekleurd, zo lijken ze meer op abstracte kunst. Je beschrijft de vruchtbaarheidsbehandelingen heel levendig. Je lijkt je bijzonder in de verhalen van kinderwensers in te kunnen leven. Vrouwen doen dat in mijn boek vooral zelf, in de interviews. Ik kan de emoties goed begrijpen, hoewel ik ze soms erg ver vond gaan. Een vrouw met een habituele abortus zei ‘Ik ben een moeder zonder kind’. Het pijnlijke is, dat ze op een zeker moment de stap terug moet doen en zien dat ze ondanks alles geen moeder is. Dat is hard. Daar is een rouwproces voor nodig. De belevingswerelden lopen erg uiteen: voor een gynaecoloog is de mislukte zwangerschap een ‘vruchtje’, maar de vrouw beleeft het als voorbereiding op het moederschap. Het is belangrijk dat zorgverleners het verdriet niet ontkennen. Laat het er zijn. Wat zou er kunnen verbeteren in de zorg rondom fertiliteit? Dat de verschillen in slagingspercentages tussen de fertiliteitklinieken kleiner worden. De succespercentages lopen uiteen door verschillende manieren van terugplaatsen van embryo’s, een ander kweekmedium, andere instrumenten, een ander invriesbeleid... Ouders moeten nu zelf het initiatief nemen om te onderzoeken waar ze de meeste kans maken op een zwangerschap. De vruchtbaarheidsgeneeskunde is een vak in ontwikkeling. Ik hoop dat de verschillen in een paar jaar weg zijn. Een ander punt: artsen zouden na iedere behandeling met ouders moeten evalueren. Dat gebeurt soms te weinig. Een goed gesprek kan voorkomen dat mensen te hooggespannen verwachtingen van een behandeling hebben. De psychologische begeleiding is


41

BERICHTEN

lang niet altijd slecht, maar ook dit verschilt per kliniek. Er zijn stellen die veel aandacht hebben gekregen, maar ook die vertellen dat het er koud en kil toeging. De verpleging en het maatschappelijk werk kunnen dan helpen. Maar mensen moeten zelf het initiatief daartoe nemen. Ook om zich aan te sluiten bij een lotgenotengroep, wat vaak heel goed helpt. Eigenlijk zou de psychologische begeleiding onderdeel van de behandeling moeten zijn. Wat vind je van de financiële en wetenschappelijke investeringen in vruchtbaarheidsbehandelingen afgezet tegen het feit dat op de basale verloskundige zorg beknibbeld wordt?

Verloskundigen Praktijk

Er wordt nu bezuinigd op IVF. Dat zorgt voor een verslechtering van de zorg. Meer embryo’s die per keer worden teruggeplaatst, meer tweelingen, hogere sterfte. Het is dom en kortzichtig om daarop te bezuinigen. Er zijn revolutionaire successen geboekt binnen de voortplantingsgeneeskunde, meer dan in de andere verloskundige vakgebieden. Er zijn redelijk hoge slagingspercentages. En de risico’s van IVF en ICSI voor de kinderen lijken mee te vallen. Het is slecht dat er op de basale zorg wordt beknibbeld, maar dat staat los van de investeringen in vruchtbaarheidsbehandelingen. Als je het daarover hebt, kun je ook de

staaroperatie en de kunstheup wel ter discussie gaan stellen. Door op IVF te bezuinigen lijkt het alsof onvruchtbaarheid een luxeprobleem is. Dat is onzin: het is pathologie. Zo definieert de WHO het ook. Na een geslaagde IVF-behandeling kunnen ouders naar de verloskundige, stel je in je boek. Is dit reëel, willen mensen dat? Dat hangt af van het voortraject. Als er geen andere pathologie is, waarom niet? Het wisselt of mensen dit zelf willen. Sommige vrouwen zijn dolblij om zwanger in de wachtkamer van de verloskundige te zitten. Juist als de angst groot is geworden, is het fijn bij de verloskundige. Zij is gewend meer tijd te

Jacqueline Braakman Carla ten Have Miriam Pol Christa Smeenk

Thomas de Keyserstraat 208 7545 BM Enschede tel.: 053-4324123 fax: 053-4322493

Vivre I.v.m. vertrek van twee van ons zoeken wij m.i.v. 1 aug. 2004

2 nieuwe collega’s voor onze goedlopende praktijk in Enschede Onze praktijk biedt: • Ca. 420 inschrijvingen • Een gevarieerde cliëntenpopulatie • Automatisering d.m.v. Orfeus • Vergaande plannen voor een eigen praktijkruimte • Goede samenwerking en achterwachtregeling met andere praktijken binnen de kring • Poliklinische partus vinden plaats in een zelfstandig 1ste-lijns Geboortecentrum binnen de muren van het ziekenhuis. Zowel fulltime als parttime werkende verloskundigen worden uitgenodigd te reageren, alsmede uiteraard degenen die dit jaar afstuderen. Contactpersonen: - Christa Smeenk tel. 053 - 4328240, mob. 06 - 22749495 - Carla ten Have tel. 053 - 4340280, mob. 06 - 53271210 - E-mail: [email protected]

42


BERICHTEN

De eicel vlak na de eisprong. De eicel is omringd door cellen van de corona radiata. Het sponsachtige oppervlak is de zona pellucida, die zorgt dat de spermacellen zich goed kunnen hechten. Na de bevruchting zal de corona radiate verdwijnen. De foto is genomen door scanning-elektronenmicroscopie en later ingekleurd. Foto: Dr. Yorgos Nikas/Science Photo Library. (Deze pagina is overgenomen uit het boek van Mariel Croon)

maken voor de emotionele kant van de zwangerschap. Wat kunnen verloskundigen bijdragen in de periode vóór de zwangerschap? Ik vind het een heel goed idee als verloskundigen het initiatief nemen in de preconceptionele advisering. Het is fijn om daarvoor naar een vrouw te gaan, die toch al thuis is in dit gebied. Het model van de risicoselectie kan ook op de preconceptionele zorg worden toegepast. In het Nationaal Debat Genetica, dat recent werd gehouden, bleef de verloskundige beroepsgroep teveel op de achtergrond. Dat is jammer, want verloskundigen zijn de aangewezen figuren om ook de periode vóór de zwangerschap fysiologisch te benaderen. Preconceptionele

advisering leeft nu op allerlei plekken in de derdelijn. Dat zou zich moeten verruimen naar de eerstelijn. Het is een leuke verbreding van het vak.

Er moet wel bijscholing komen voor het preconceptieadvies. We weten nu als beroepsgroep onvoldoende van het onderwerp. ■ Opmerkingen

Hoe zou de preconceptionele voorlichting eruit moeten zien? Het is waarschijnlijk het best om het in consultvorm te doen, niet in groepsverband. Je neemt een anamnese af, je kijkt wat de aandachtspunten zijn, de cyclus en de natuurlijke vruchtbaarheid en prenatale diagnostiek komen aan bod. Bij een verhoogd risico verwijs je door naar een klinisch genetisch centrum, naar een gynaecoloog, een diëtiste. Als het zwanger worden niet lukt, bespreek je na hoeveel tijd mensen bij de huisarts terecht kunnen.

[1] [0] Het Erfocentrum geeft informatie over erfelijkheid; VSOP (Vereniging Samenwerkende Ouder- en Patiëntenorganisaties) is een samenwerkingsverband van ouder- en patiëntenorganisaties betrokken bij erfelijkheids- vraagstukken; Freya is een patiëntenvereniging voor vruchtbaarheidsproblematiek. [2] De Barker-hypothese stelt dat het optreden van chronische ziekten op volwassen leeftijd zijn oorsprong kan hebben in de voedingstoestand voor de geboorte.


43

Nij Smellinghe is een goed geoutilleerd, regionaal ziekenhuis met uitgebreide klinische en poliklinische voorzieningen. Alle afdelingen zijn onlangs vernieuwd of worden momenteel gerenoveerd. De dienstverlening is menselijk, vakbekwaam en doelgericht, waarbij de patiënt centraal staat. Wij leveren een hoge kwaliteit intraen extramurale gezondheidszorg voor alle specialismen. Kortom, een dynamische organisatie waar men openstaat voor veranderingen!

Binnen de, geheel gerenoveerde en volledig nieuw ingerichte, werkeenheid gynaecologie, obstetrie & verloskunde vinden jaarlijks 850 bevallingen onder leiding van de gynaecoloog plaats verdeeld over 3 verloskamers en 1 triagekamer. De maatschap gynaecologie bestaat uit 6 gynaecologen. Daarnaast vinden er jaarlijks 185 eerstelijns bevallingen plaats.

In ons ziekenhuis hebben we vacatures voor:

TWEEDELIJNS VERLOSKUNDIGEN In verband met uitbreiding van formatie, zoeken enthousiaste verloskundigen die in multidisciplinair teamverband inhoud willen geven aan deze functie.

De functie De verloskundige organiseert de dagelijkse werkzaamheden op de verloskamers in nauw overleg met de gynaecologen en de O&G-verpleegkundigen. U draagt zorg voor de begeleiding van opgenomen zwangeren, barenden en kraamvrouwen. Daarnaast levert u een bijdrage aan beleidsontwikkelingen op afdelings- en organisatorisch

niveau. U neemt deel aan diverse overlegvormen. U begeleidt co-assistenten. U werkt onder medische eindverantwoordelijkheid van de gynaecoloog. Wij bieden u • een vriendelijke werkomgeving en een goede samenwerking met de eerste lijn • alle ruimte voor ontwikkeling en opleiding in uw vakgebied • het dienstverband wordt in onderling overleg parttime, dan wel fulltime ingevuld • de CAO-Ziekenhuizen is van toepassing Informatie Informatie kunt u inwinnen bij de maatschapsleden gynaecologie, dhr. H.V.H. Mous, dhr. H. Oosterhof en/of mw. M. Wolf, Hoofd Werkeenheid Gynaecologie, Obstetrie & Verloskamers. Tel: 0512-588888 Op verzoek zenden wij u een functiebeschrijving toe. Sollicitatie Wanneer u belangstelling heeft voor deze functie, dan kunt u via de internetsite www.nijsmellinghe.nl een sollicitatieformulier invullen of opvragen bij de afdeling Personeel & Organisatie, 0512-588060, e-mail: [email protected]. Dit formulier dient u voor 1 juni a.s. te retourneren naar de afdeling Personeel & Organisatie, t.a.v. mevr. D. Jongsma.

Drachten is een aantrekkelijke plaats in het zuidoosten van Friesland, telt zo’n 52.000 inwoners en heeft uitstekende voorzieningen op het gebied van onderwijs, gezondheidszorg, cultuur en infrastructuur. Op slechts 10 minuten afstand liggen prachtige watersport- en natuurgebieden, terwijl steden als Leeuwarden en Groningen binnen een half uur rijafstand liggen. In Drachten zelf zijn de woonwijken ruim en kindvriendelijk opgezet. Drachten, waar aangenaam wonen en plezierig werken hand in hand gaan.

Acquisitie naar aanleiding van deze advertentie wordt niet op prijs gesteld

www.nijsmellinghe.nl

In de vorige uitgave van Tijdschrift voor Verloskundigen [1] bent u voor het eerst geïnformeerd over de campagne Veilig Slapen. Het ging daarbij over de wijze waarop u voorlichtingsmateriaal kon bestellen. In dit korte artikel meer over de achtergronden van de campagne zodat u vragen van cliënten kunt beantwoorden en hen effectief kunt verwijzen.

Monique Schrijver Consument en Veiligheid houdt zich bezig met het voorkomen van ongevallen in en om huis. Kinderveiligheid heeft daarbij onze speciale aandacht. Begin juni start Consument en Veiligheid met een voorlichtingscampagne over Veilig Slapen bij jonge kinderen (04jaar). Jaarlijks overlijden 25 kinderen aan wiegendood en 6 door verstikking in bed. Daarnaast worden jaarlijks 1500 kinderen op een Spoedeisende hulp afdeling behandeld na een val uit bed. In de tweejarige campagne, krijgen ouders voorlichting over een veilige slaapplek voor hun kind. Voor deze campagne wordt samengewerkt met de Stichting Wiegedood. De campagne bestaat uit een massamediaal onderdeel en persoonlijke voorlichting aan jonge ouders via intermediairs (JGZ, kraamzorg, opvoedingsondersteuning, alloch-

tonenvoorlichters en verloskundigen). Een veilige slaapplek Vanaf begin juni wordt een tv-spot uitgezonden om ouders te attenderen op de campagne. Veel ouders zijn zich bewust van het belang van een veilig bedje voor hun kind. Kussens, een dekbed of een te zacht matras horen daar niet in thuis. Uit focusgesprekken met (autochtone) ouders blijkt dat zij op zich goed op de hoogte zijn met de adviezen voor veilig slapen maar zich onvoldoende van die risicofactoren bewust zijn wanneer zij het kind op een andere plek dan het eigen bedje laten slapen. Tegelijkertijd zien we vanaf 1992 een trend in het samen slapen met de baby in het ouderlijk bed. Sindsdien komt wiegendood bij een of twee ouders in bed ook weer vaker voor: de laatste jaren betrof dit zelfs 30% van alle wie-

➧

Checklist Doe de slaapplek-test! Waar Niet waar ●

●

Je baby ligt altijd op de rug te slapen.

●

●

Je kind slaapt in een slaapzak of onder een deken met lakentje.

●

●

Het bedje is stevig en kort opgemaakt.

Feiten over (on)veilig slapen.

Vragen?

Jaarlijks overlijden 25 kinderen aan wiegendood en 6 kinderen door verstikking in bed. Wiegendood komt voor bij kinderen tussen de 0 en 2 jaar. Zo’n 1500 kinderen worden jaarlijks in ziekenhuizen behandeld na een val uit bed. Meestal gaat het dan om kinderen van 0,5 - 4 jaar.

Consument en Veiligheid zet zich in om ongelukken in en om het huis te voorkomen. Daarom informeren wij ouders over het veilig maken van de omgeving voor hun kind. Heb je een vraag voor de Servicedesk? T (020) 511 45 67 E [email protected] Of kijk op www.veiligheid.nl

Meer informatie? ●

●

De omgeving is aangenaam koel.

●

●

De directe omgeving van je kind is rookvrij.

●

●

In wieg of bedje ligt geen hoofdbeschermer of kussen.

●

●

De spijlafstand van wieg of bedje is minimaal 4,5 cm en maximaal 6,5 cm.

●

●

In wieg of bedje ligt een stevig en goed passend matrasje.

●

●

Er is voldoende afstand tussen wieg of bed en (gordijn)koorden en snoeren.

●

●

Je kind kan niet uit bed vallen.

Door bepaalde dingen niet en andere juist wel te doen, kun je het risico op wiegendood, verstikking in bed en valongevallen uit bed verkleinen. Wil je meer weten over hoe je kind veilig kan slapen? Kijk op www.veiligheid.nl Heb je medisch advies nodig? Neem dan contact op met je huisarts of het consultatiebureau.

gendoodgevallen in de eerste 4 levensmaanden. Het risico neemt toe als ouders roken, hebben gedronken, medicijnen of drugs hebben gebruikt erg vermoeid of gestrest zijn of overgewicht hebben en geldt vooral voor jonge baby’s. Uit een recente studie in de VS blijkt dat het risico van verstikking 40 keer hoger is voor kinderen in een volwassen bed vergeleken met het eigen bedje. In tegenstelling tot het eigen bedje, wordt niet of nauwelijks aandacht besteed aan de veilig slapen regels wanneer de baby ’s nachts in bed wordt genomen of tijdens een visite even in een groot bed te slapen wordt gelegd. Het kindje slaapt onder een dekbed, op een zacht matras of omringd door kussens. Veel ouders zijn zich hier onvoldoende bewust van.

Consument en veiligheid

VEILIG SLAPEN

BERICHTEN

Het tv-spotje In het tv-spotje zien we een ouder in verschillende situaties die het kind beschermt door het dicht bij zich te houden en het zo te beschermen tegen een hond of het verkeer. De bijbehorende tekst luidt: Je gevoel zegt dat je kind dicht bij jou veilig is.” Vervolgens

G H O E Z O REEN R O O V E J E V E I L I GLEK P P A SLA

?

Deze folder is tot stand gekomen met medewerking van de Stichting Onderzoek en Preventie Zuigelingensterfte.

SPECIAL

Mei 2004

Veilig slapen

➧

Heb je alles met “Waar” beantwoord? Dan let je goed op de veiligheid van de slaapplek. Lees de adviezen in deze folder om nog bewuster om te kunnen gaan met veilig slapen. Is je score anders? Kijk dan nog eens kritisch naar de slaapplek van je kind. Lees de adviezen in deze folder en ga naar www.veiligheid.nl voor meer informatie.

www.veiligheid.nl

Laat je niet verrassen


45

Verloskundige Praktijk Randweg Randweg 94a, 3074 BS, Rotterdam Karin van Drongelen Elaine Joziasse Marian Boon

Wegens zwangerschapsverlof zijn wij op zoek naar een verloskundige die in onze praktijk wil komen waarnemen van februari tot en met juni 2004. Tevens zoeken wij een verloskundige die na deze periode een vaste samenwerking wil aangaan. (Dit kan dezelfde verloskundige zijn.) Wij bieden: • een goedlopende praktijk in Rotterdam-Zuid • prima samenwerking met de eerste en tweede lijn • bevallingen thuis, in het ziekenhuis en in het kraamzorghotel • ‘heel de wereld’ in één dag! • spreekuur met praktijkassistente • volledig geautomatiseerd met Micro Natal II Ben je geïnteresseerd of wil je meer informatie? Karin: 010 - 479 55 50 Elaine: 010 - 413 90 49 Marian: 010 - 265 41 98

TARA verloskundige praktijk Zoekt een vierde collega in Den Haag Onze praktijk: • ca. 370 zorgeenheden per jaar • gevarieerde populatie • veel tijd en aandacht voor de zwangere • vaste achterwachtregeling • goede samenwerking tweede lijn • eigen praktijkruimte in Zeeheldenbuurt • homeopathie, haptonomie en yoga Per 1 juni is er plaats voor 3,5 dag per week Inlichtingen: Margreeth Piers Veronique Mean Diensttelefoon

070-3687694 070-3555066 06-22236908

Verloskundigen Maatschap Kampen Wilhelminalaan 36, 8262 DE, Kampen

Gezocht

Verloskundige die per 1 juli 2004 mijn deel van de praktijk wil overnemen. Het betreft één-vierde deel in een praktijk met ruim 500 inschrijvingen, een groot aantal thuisbevallingen en een zeer gemêleerde bevolking. De praktijk heeft een eigen nieuwe praktijkruimte, een assistente en is gedeeltelijk geautomatiseerd met Orfeus. Kampen is een middelgrote stad (ca. 33.000 inw.) met een prachtig historisch centrum en is centraal in het land gelegen.

Geïnteresseerd? Bel of mail: Martijntje Zwiep- Hazevoet [email protected] Praktijk

038 – 3329785 038 – 3332361

BERICHTEN

zien we een baby die tussen kussens en onder een dekbed in het ouderlijk bed slaapt. De tekst: “De kans dat een kind stikt, is 40 keer groter als het niet in zijn eigen bed slaapt. Wat zegt je verstand?” De boodschap is: Zorg voor een veilige slaapplek, waar je het kind ook te slapen legt. Een confronterende spot die ouders aan het denken moet zetten over de veiligheid van de slaapplek en moet informeren over risicofactoren voor verstikking in een ander dan het eigen bed. Adviezen Voor de behoefte om het kind dicht bij te houden hebben we alle begrip. Ons advies is daarom om het kindje het eerste half jaar in een eigen bedje naast het ouderlijk bed te laten slapen. Het kind is zo

toch dichtbij. Het is heel belangrijk om het kind, wanneer je wakker bent, bij je in bed te houden en te knuffelen of te voeden. In elke situatie is een fysiek veilige plek belangrijk. Ook in het ouderlijk bed kunnen enkele risicofactoren worden geminimaliseerd. Primair adviseren wij het eigen bedje of campingbedje als belangrijkste slaapplek aan. Wanneer ouders kiezen voor samen slapen adviseren we in ieder geval te letten op het volgende: • Een stevig matras zonder spleet (geen waterbed); • dekbed en kussens uit de buurt van de baby houden; • het kind hoger dan de ouders in een kinderslaapzak op zijn rug laten slapen. Een toelichting op deze en alle

andere adviezen over veilig slapen kunnen ouders en intermediairs vinden op www.veiligheid.nl. In 2005 wordt extra aandacht besteed aan voorlichting over veilig slapen aan allochtone ouders (in samenwerking met Stivoro). Er is gratis voorlichtingsmateriaal in verschillende talen beschikbaar. ■ [1] Tijdschrift voor Verloskundigen, jaargang 29, nummer 4, pag. 14. Monique Schrijver is consultant bij Consument en Veiligheid

Meer informatie: www.veiligheid.nl of Servicedesk: 020-5114567; [email protected].

NIEUWE DIRECTEUR KNOV Marian van Huis Op 1 mei a.s. begon Jos Becker Hoff als nieuwe directeur bij de KNOV. Hij is afkomstig van de Landelijke Huisartsen Vereniging. Hij was daar in de afgelopen 10 jaar hoofd van de afdeling sociaal-economische zaken. Daarvoor werkte hij bij het ministerie van VWS bij de financieel-economische afdeling. Jos Becker Hoff heeft een langdurige ervaring opgebouwd in de eerstelijns gezondheidszorg en in de belangenbehartiging van medische beroepsbeoefenaren. Hij beschikt over een sterk netwerk binnen het ministerie, bij de zorgverzekeraars, het CTG en de andere partners. De redactie van Tijdschrift voor Verloskundigen heet Jos Becker Hoff van harte welkom binnen de KNOV en wij rekenen op een goede samenwerking. 47

Verloskundigenpraktijk West Anja van Laere Ingrid Ament- van der Jagt Lisette Walk

In verband met de zwangerschap van een van ons, zijn wij van half juni tot ca. half/eind oktober op zoek naar een

WAARNEEMSTER Wij hebbe een praktijk met 6 fulltime werkende verloskundigen en een praktijkassistente. Het gebied bestaat zowel uit stad als platteland (Hengelo, Borne, Delden eo). We hebben 2 spreekuurlokaties, zijn geautomatiseerd met Orfeus en hebben een eigen echoapparaat. Interesse? Bel voor informatie: 074-2911187

Wij zijn op zoek naar een nieuwe collega Ons gebied betreft een deel van Zaanstreek-Noord en heeft zowel een stedelijk als landelijk karakter. In dit gebied begeleiden wij ongeveer 360 cliënten per jaar. Wat hebben wij te bieden: • Leuke gezellige collega’s • Een leuke, gevarieerde populatie • Een praktijkassistente • Werken met Orfeus • Goede relatie met de 2de lijn en omliggende praktijken • Goede achterwachtregeling met omliggende praktijken Wij zoeken iemand voor ongeveer 11 dagen in de maand. Heb je interesse stuur dan je reactie naar: [email protected] of bel: 06-51969919 Alle werkvormen zijn bespreekbaar. Ook bijna afgestudeerde collega’s studenten zijn van harte welkom.

Zon, zee, zuivere lucht! Wilt u ook komen wonen en werken in Zeeland? Voor de Kinder/kraam unit Kraam, zoeken wij per 1 september 2004 enthousiaste en flexibele:

Verloskundigen

Structuur De Stichting Oosterscheldeziekenhuizen met 1300 medewerkers en een capaciteit van 364 bedden verdeeld over de locaties Goes en Zierikzee biedt vrijwel alle medische specialismen. Goede werkplek Om gezamenlijk het gestelde doel te bereiken schept de Stichting Oosterscheldeziekenhuizen voorwaarden waardoor de medewerkers met plezier kunnen werken en goede mogelijkheden krijgen zich te ontplooien.

De werkplek Kinder/Kraam maakt deel uit van het Zorgcluster Algemeen en bestaat uit de klinische en poliklinische functies kindergeneeskunde, gynaecologie en obstetrie.

die in onderling overleg een uitbreiding van de formatie voor de periode van 2 jaar in gaan vullen, samen met de 3 huidige 2e lijns verloskundigen. Uiterlijk na twee jaar zal duidelijk zijn of een aanstelling voor onbepaalde tijd tot de mogelijkheden behoort. Vacaturenummer: 04.31 Functie-informatie: De verloskundige: • verleent onder verantwoordelijkheid van de gynaecoloog verloskundige zorg in een 2e lijns setting; • maakt deel uit van het medisch team op de verloskamer; • verleent poliklinische, pré- en postnatale zorg in overleg met gynaecoloog; • levert een bijdrage aan het theoretisch en praktisch onderwijs binnen de unit; • is verantwoordelijk voor administratie en registratie LVR-2. Wij zoeken kandidaten die: • beschikken over een afgeronde opleiding tot Verloskundige of Vroedkundige; • bij voorkeur ervaring hebben binnen het vakgebied; • over goede sociale en contactuele eigenschappen beschikken; • zowel zelfstandig als in teamverband kunnen werken; • beschikken over analytisch denkvermogen; • flexibel en stressbestendig zijn; • geregistreerd zijn in het kader van de BIG-wet.

Wij bieden: Een aanstelling onder voorwaarden van de CAO Ziekenhuizen. Salariëring volgens FWG schaal 55 (minimaal € 2.014,– en maximaal € 3.197,–). Interesse? Informatie is te verkrijgen bij mevrouw R. Poelman-Nonnekes, werkplekmanager Kinder/Kraam, telefoonnummer: 0113-234312 en dr. M. Baay, gynaecoloog, telefoonnummer: 0113-234217. Sollicitaties: Sollicitaties kunt u, onder vermelding van het vacaturenummer, richten aan de Stichting Oosterscheldeziekenhuizen, t.a.v. de Dienst Personeel & Managementondersteuning, bestemmingsnummer 90, Postbus 106, 4460 BB Goes of via het e-mail adres: [email protected]. Sluitingsdatum: 5 juni 2004. Acquisitie naar aanleiding van deze advertentie wordt niet op prijs gesteld.

mensen aan het werk voor mensen

arte, non vi design

Doelstelling De Stichting Oosterscheldeziekenhuizen is een dynamische organisatie die er naar streeft om voortdurend de kwaliteit van de zorg voor haar patiënten op het hoogst mogelijke niveau te brengen en te houden.

m/v

Hoofdactiviteit Een huisarts krijgt per bevalling 180 euro minder uitbetaald dan een verloskundige. Het College Toezicht Zorgverzekeringen heeft eind vorig jaar een voorstel ingediend om de tarieven gelijk te trekken. Maar minister Hoogervorst van VWS is geenszins van plan het tarief voor verloskundig actieve huisartsen aan te passen. Hoogervorst verwerpt het voorstel omdat hij vindt dat de beloning afhankelijk is van praktijkvoering en ervaring. Hij haalt het voorbeeld aan van mondhygiënisten en tandartsen, die in sommige gevallen hetzelfde werk doen, maar niet hetzelfde betaald krijgen. Bovendien zegt hij: “Verloskundige zorg is voor de verloskundige de hoofdactiviteit en voor de huisarts een nevenactiviteit.” (Medisch Contact) Adviescommissie genitale verminking Genitale verminking moet zo snel mogelijk worden uitgebannen, vindt het ministerie van VWS. Daarom heeft zij een commissie ingesteld die een controlesysteem gaat ontwikkelen dat een preventieve werking heeft en vrouwelijke verminking tijdig opspoort. De commissie is onderdeel van de Raad voor Volksgezondheid en Zorg (RVZ). De raad onderzoekt eveneens de omvang van de problematiek rondom genitale verminking in Nederland. Op korte termijn wil VWS de preventieve aanpak versterken. Bij gemeenten, onderwijsinstellingen en in de zorg moet meer aandacht komen voor het onderwerp. Via voorlichting, deskundigheidsbevordering in de zorg, de Advies- en Meldpunten Kindermishandeling en de Jeugdgezondheidszorg. De dubbele strafbaarheid wordt losgelaten.

De RVZ brengt eind dit jaar een advies uit aan de overheid. Met dit advies hoopt VWS effectieve maatregelen in de aanpak van vrouwelijke verminking in te kunnen zetten. (Persbericht VWS) Mikken op de miskraam Onderzoekers van het Academisch Medisch Centrum in Amsterdam testen stollingsremmers op hun kwaliteiten in de preventie van miskramen. Bij vrouwen met het antifosfolipidensyndroom - een zeldzame stollingsstoornis - is al bewezen dat toediening van heparine en aspirine in de zwangerschap het aantal miskramen verlaagt. De stollingsremmers zouden de vorming van bloedstolseltjes in de placenta tegengaan. Nu is de vraag of dit ook geldt voor vrouwen die deze stoornis niet hebben, maar wel twee of meer miskramen in de anamnese. Aan dit ALIFE-onderzoek (anticoagulants for living foetuses) doen driehonderd vrouwen, patiënt in verschillende ziekenhuizen, mee. De coördinatie ligt in handen van het AMC. Voor deelname aan de studie en informatie over het onderzoek en de deelnemende ziekenhuizen, kunt u mailen naar: [email protected] (Persbericht AMC) Lactatiekundig consult vaker vergoed Een particulier tarief was tot voor kort de enige mogelijkheid voor de lactatiekundige om haar consulten betaald te krijgen. Dit station lijkt gepasseerd. Want steeds vaker wordt de hulp bij borstvoeding ook door ziekenfondsen gehonoreerd. Zo vergoedt ledenvereniging Icare twee consulten aan leden en biedt Thuiszorg Eemland een oudercursus van twee avonden over borstvoeding. Op verwijzing van de consultatiebureau-arts of wijkver-

pleegkundige wordt een persoonlijk consult vergoed door de AWBZ. Zorgverzekeraar Agis heeft onlangs een kleine proef gehouden met de inzet van lactatiekundigen. Bij problemen werd de borstvoedingsdeskundige ingeschakeld met als resultaat dat 85% van alle vrouwen borstvoeding bleef geven. Dit gegeven overtuigde Agis van het nut van een goede samenwerking tussen de eerstelijn en de lactatiekundige. In de meest uitgebreide aanvullende verzekering van Agis wordt een lactatiekundig consult deels vergoed. (Zorg voor borstvoeding; rapport Agis)

Nieuwsblad

BERICHTEN

Eurocat tabellenboek Over de periode 1981 tot 2001 is van Eurocat een tabellenboek met overzichten van de frequenties van aangeboren afwijkingen. In een bestand van 8500 casussen heeft Eurocat gedetailleerde gegevens vastgelegd over aandoeningen en factoren die mogelijk met het ontstaan ervan verband houden, zoals medicijngebruik, aandoeningen in de familie, opleiding en beroep van de ouders en kunstmatige bevruchtingstechnieken. Het tabellenboek kan besteld worden via e-mail: [email protected] Richtlijn pijnbestrijding op lange baan Anesthesiologen willen niet meewerken aan een richtlijn voor pijnbestrijding bij de bevalling, een wens van de Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie (NVOG). Volgens voorzitter Hans Kerkkamp van de Nederlandse Vereniging voor Anesthesiologie (NVA) is iedereen het er weliswaar over eens dat een ruggenprik de voorkeur geniet bij een bevalling, maar voorziet de NVA logistieke problemen. Kerkkamp: ”Anesthesiologen die


49

BERICHTEN

’s nachts op oproepbasis werken, zijn niet altijd bereid om voor een relatief kleine vergoeding naar het ziekenhuis te komen bij een bevalling. Het gegeven dat de pijnbestrijding niet medisch noodzakelijk is, speelt hierbij ook een rol.” Vice-voorzitter van de NVOG, gynaecoloog Jan Nijhuis, maakt zich boos over het standpunt van de NVA: “Niemand vindt het vreemd om bij een appendicitis pijn te bestrijden, maar een even ernstige pijn die een vrouw bij de baring kan ervaren, moet zij maar voor lief nemen.” Volgens Kerkkamp ligt het iets genuanceerder: “ Het ingrijpen bij een appendicitis wordt ook wel eens uitgesteld tot de volgende ochtend. Bovendien worden we ervan beticht een natuurlijk proces te medicaliseren, wanneer we voorstellen om bij een potentieel zware bevalling preventief een ruggenprik te geven.” Wat Nijhuis in het bijzonder teleurstelt is dat er niet gepeild is onder de anesthesiologen of er draagvlak is voor een richtlijn. Kerkkamp geeft toe dat Nijhuis hierin gelijk heeft en belooft dit binnenkort op bestuursniveau te bespreken. (Medisch Contact) Sturing verloskundige zorg ontbeert inhoud Het College Toezicht Zorgverzekeringen (CTZ) wil dat ziekenfondsen concretere afspraken maken met eerstelijns zorgaanbieders over de doelmatigheid van zorg. Uit het rapport “Sturing door overeenkomsten bij huisartsenzorg en verloskunde” blijkt dat het inkoopbeleid van ziekenfondsen vooral gericht is op het veiligstellen van voldoende verloskundige zorg om de thuisbevalling te kunnen handhaven. Slechts bij de helft van de ziekenfondsen staan

50

de kwaliteit en vraaggerichtheid van de zorg bovenaan het verlanglijstje. Het Verloskundig Vademecum vormt tot nu toe geen leidraad voor het maken van afspraken. Het CTZ wil de doelstelling voor de zorginkoop inhoudelijk concretiseren en meetbaar maken. De kwaliteit van zorg moet vastgelegd worden in dito afspraken. Voor de meting van kwaliteit wil het CTZ standaarden ontwikkelen. Om de doelmatigheidsafspraken inhoudelijk te verbeteren adviseert het CTZ de ziekenfondsen om van het Verloskundig Vademecum uit te gaan. Wie in deze materie wil duiken kan het rapport bestellen bij het secretariaat van het CTZ: 0207978007. (Toezicht in uitvoering) Epiduraal of niet Een kleine Amerikaanse studie heeft de verschillen tussen vrouwen die al dan niet met pijnstilling willen bevallen in kaart gebracht (n=46). Daaruit blijkt dat de vrouwen die pijnloos willen bevallen een grotere angst voor de bevalling hebben, op de buitenwereld gericht zijn en zich passief willen aanpassen aan het geboorteproces. De vrouwen die zonder verdoving wilden bevallen hadden weinig angst voor de bevalling, waren meer naar binnen gericht en wilden het geboorteproces actief beleven. De laatste groep was ook beter op de hoogte van de risico’s die met epidurale verdoving gepaard gaan. Het commentaar in Midirs op deze studie: “Goede informatie van verloskundigen kan hier het verschil uitmaken: vrouwen die goed geïnformeerd waren over de risico’s, wilden minder vaak een epiduraal. Slechts 2% van de vrouwen in dit onderzoek was volledig op de


hoogte van de risico’s, terwijl 37% wist van de verhoogde kans op medische interventies.” Journal of Reproductive and Infant Psychology; Midirs ■

19 april 2004 Rijksvaccinatieprogramma Op 19 april a.s. startte de nieuwe voorlichtingscampagne over het rijksvaccinatieprogramma met nieuwe folders die op allerlei punten verspreid worden. De dalende bereidheid om kinderen te laten vaccineren vormt de aanleiding voor deze actie. De daling is het gevolg van een verbeterde organisatie van de tegengeluiden, o.a. van de Vereniging Kritisch Prikken èn omdat er minder bekendheid bestaat over wat de ziektes kunnen aanrichten. Een vaccinatieprogramma alleen werkt als de buffer gevaccineerden groot genoeg is. De WHO-norm daarvoor is 90%. Investeren in voorlichting hard nodig nu de vaccinatiegraad in Nederland daalt naar een landelijke 93%. De Nederlandse Vereniging Kritisch Prikken (NVKP) heeft op een aantal plaatsen in het land foldermateriaal verspreid/neergelegd in verloskundige praktijken. Voor een optimale voorlichting is het goed te weten dat er nieuw nu foldermateriaal van het RIVM is. Meer informatie: www.rijksvaccinatieprogramma.nl;

http://www.rivm.nl/volksgezondheid/vaccins/; http://www.rivm.nl/infectieziektenbulletin/bul1501/art_ontstaan.html; http://www.rivm.nl/infectieziektenbulletin/bul1502/art_ontstaan.html; http://www.nvkp.nl/ 27 mei 2004 Referatendag De Kweekschool voor Vroedvrouwen te Amsterdam nodigt u van harte uit voor het bijwonen van de jaarlijkse referatendag. Op deze dag zullen de studenten een voordracht geven over de afstudeeropdracht die zij in het

afgelopen jaar hebben verricht. Dit jaar zijn er, naast zeer interessante literatuurstudies, ook weer onderzoeken gedaan naar eerstelijns verloskundige onderwerpen. De referatendag biedt u de primeur om kennis te nemen van de verschillende onderzoeksresultaten. De Referatendag wordt gehouden in het AMC, Meibergdreef 9, 1105 AZ Amsterdam. Er zijn geen kosten aan deze dag verbonden. Meer informatie en aanmelden: e-mail: [email protected] ; Lenny van Nieuwenhuizen, 020-5124231. Een onderwerpenlijst kan op aanvraag per mail toegestuurd worden.

Congres en cursus

BERICHTEN

VERANDERINGEN IN VACCINATIEBELEID HEPATITIS B Vaccinatie hepatitis B voor risicobaby’s Kinderen van een moeder die drager is van het hepatitis B virus worden direct na de geboorte gevaccineerd. Dat schrijft minister Hoogervorst in een brief aan de Tweede Kamer. Een kind dat risico loopt op hepatitis B, krijgt na komende zomer vier keer een dosis vaccin: de eerste wordt vlak na de geboorte toegediend door een verloskundige en daarna volgen drie prikken op het consultatiebureau. Hierdoor lopen kinderen van een ‘dragermoeder’ minder kans om ook drager van het hepatitisvirus te worden. In de oude situatie kreeg een kind dat bloot gesteld was aan het virus pas twee maanden na de geboorte een eerste vaccinatie. Het aangepaste vaccinatieschema gaat waarschijnlijk na de zomer van 2004 in. Ouders hoeven overigens niets te betalen voor deze preventieve vaccinatie tegen hepatitis. In het standpunt staat de heel belangrijke relativering: Het CVZ wil overeenkomstig het advies van de Gezondheidsraad, het vaccinatieprogramma landelijk laten begeleiden en op korte termijn in overleg met verloskundige hulpverleners, entadministraties en consultatiebureaus afspraken maken over verbeteringen in deze ‘keten’. Het CVZ zal de regie en coördinatie van het gehele proces ter hand te nemen: van screening en vaccinatie door verloskundige hulpverleners tot en met de laatste vaccinatie op maand elf en de serologische controle. Een landelijk protocol is hierbij een noodzakelijk maar nog te ontwikkelen instrument. Meer informatie: http://www.minvws.nl/nieuwsberichten/pog/vaccinatie_ hepatitis_b_voor_risicobabys.asp


51

BERICHTEN

12 juni 2004 Babydiagnostiek van Nul tot Drie Stichting Babywerk en het Nederlands Instituut van Psychologen organiseren in Muziekcentrum Vredenburg, Utrecht, een interdisciplinair symposium over diagnostiek bij heel jonge kinderen. Het symposium heeft tot doel de knelpunten en behoeften rond vroege diagnostiek bij baby’s in kaart te brengen en een begin te maken met het inventariseren van de daarbij gebruikte diagnostische instrumenten. Daarnaast is het streven om een aanzet te geven tot de ontwikkeling van zowel een interdisciplinaire methode voor procesdiagnostiek bij baby’s, als een interdisciplinair gedragen screeningsinstrument voor vroege signalering van uiteenlopende problemen. Door verschillende disciplines bij elkaar te brengen willen we de samenwerking bij de start van de ketenzorg aan kinderen stimuleren. Tijdens de dag staat een aantal vragen centraal. Welke screeningsen signaleringsinstrumenten zijn in Nederland en Vlaanderen zoal beschikbaar voor de allerjongste kinderen, waarvoor zijn ze bedoeld en hoe worden ze gebruikt in de praktijk? Welke mogelijkheden bieden deze instrumenten voor professionals die problemen bij baby s signaleren en hulpvragen van ouders krijgen? En hoe kunnen ze helpen om snel de weg te wijzen naar een passend hulpaanbod of een interventie? Meer informatie: www.babywerk.nl

Department of Nursing; Baravägen 3, Box 157221, Lund, Sweden; [email protected] (subject: Maternity 2004) 3, 10, 17 en 24 september 2, 8 en 15 oktober Cursus voor eerstelijns verloskundigen Bovenstaande cursusdata vormen samen het theoriegedeelte. De cursus wordt gegeven, telkens van 13.00-17.00 uur in het Universitair Medisch Centrum te Utrecht. De organisatie is in handen van PAOG cursus- en congresorganisatie, VU medisch centrum onder verantwoordelijkheid van de Onderwijscommissie KNOV en Werkgroep Echoscopie NVOG. Inhoud van de cursus De indicaties voor echo diagnostiek waartoe de cursisten worden opgeleid, zijn: 1. Termijnbepaling (meten van crl, DBP, HC, AC en femurlengte); 2. Vitaliteit intra-uteriene, jonge zwangerschap; 3. Uitsluiten/ bevestigen meerlingzwangerschap; 4. Liggingsbepaling; 5. Placenta localisatie; 6. Spiraalcontrole.

13-16 juni 2004 The 10th International Conference of Maternity Care Researchers 2004 Deze tiende Internationale Conferentie wordt gehouden in Lund in Zweden. Meer informatie: Lund University, 52


Praktijkstage De praktijkstage duurt vijftien weken, één dag per week. Er moeten minimaal 150 echoscopieën onder leiding worden uitgevoerd in een door de cursuscommissie geselecteerde echopolikliniek. Het maximumaantal cursisten is gesteld op 40. Certificaat Aan het einde van de theoretische cursus zal een toetsing plaatshebben (multiple choice). De praktijkopleider geeft een verklaring af over de kennis en kunde van de stagiaire en stelt vast of het beoogde aantal zelfstandig verrichte echoscopieën is gehaald. Indien zowel de praktijkstage als de theoretische toets met een voldoende zijn beoordeeld, wordt een certificaat uitgereikt. Na ontvangst van het certificaat is de verloskundige bevoegd om echoscopisch onderzoek te declareren. Registratie Cursisten die het certificaat hebben verkregen worden - na betaling van de registratiekosten - ingeschreven in het Register VerloskundigeEchoscopist van de KNOV.

BERICHTEN

Aanmelding Uitsluitend schriftelijk en vóór 2 juni 2004 bij PAOG cursus- en congresorganisatie, VU medisch centrum, MF/D-233, Postbus 7057, 1007 MB Amsterdam, onder vermelding van naam en adresgegevens, e-mailadres, privé- en mobiel telefoonnummer. Uw aanmelding moet vergezeld gaan van een kopie van het getuigschrift van verloskundige. Inschrijvingsprocedure Direct na de sluitingsdatum heeft een loting plaats. Geplaatste deelnemers krijgen vóór 18 juni 2004 schriftelijk bericht over plaatsing en ontvangen een machtigingsformulier ter eenmalige inning van het cursusgeld. Belangstellenden die tweemaal zijn uitgeloot, worden de derde keer met voorrang geplaatst en ontvangen persoonlijk bericht. Het cursusreglement is op te vragen bij het secretariaat van de KNOV. Kosten De kosten bedragen € 1250,- inclusief cursusboek en praktische stage. Annulering Vóór 1 augustus wordt het cursusgeld, onder aftrek van € 35,administratiekosten, gerestitueerd. Na deze datum alleen restitutie van het praktische gedeelte (€ 795,-). 30 september 2004 Borstvoeding, een onderwerp dat leeft Voor de eerste keer organiseren de Samenwerkende Borstvoeding Organisaties (SBO) een congres met als titel Borstvoeding leeft. Het congres sluit aan bij het thema van de Wereld Borstvoeding Week 2004: Moedermelk waardevast en benadrukt de onvervangbare waarde van borstvoeding. Zorgverleners spelen een belangrijke rol bij de begeleiding van

borstvoeding en zij dragen eraan bij dat steeds meer kinderen de beste start kunnen maken met zes maanden uitsluitend moedermelk, zoals de Wereld Gezondheidsorganisatie adviseert. Het congres is bedoeld voor een ieder die beroepsmatig met borstvoeding te maken heeft. Voor de diverse doelgroepen worden parallelsessies gehouden. Verschillende nationale en internationale sperekers zullen over uiteenlopende onderwerpen een lezing houden. Het congres wordt gehouden in De Flint in Amersfoort. Meer informatie: www.borstvoeding.nl; e-mail: [email protected] 20-24 oktober 2004 Reclaiming the Art of Midwifery

Midwifery Today International Conference in Bad Wildbad, Duitsland. Meer informatie: widwiferytoday.com 28 oktober 2004 Workshop ‘On Hands and Knees’ De workshop is samengesteld naar aanleiding van uitkomsten van het onderzoek ‘On Hands and Knees’ door Yvonne Koster . De workshop heeft tot doel: opfrissen en verdiepen van de kennis over houdingtoepassingen om meer effectief met de op handen en knieënhouding en andere houdingen om te gaan. Verdiepen inzicht in ruimtegebruik van het bekken en de beïnvloedingsmogelijkheden van de ligging van de foetus tijdens de zwangerschap en bevalling. Beter leren ingaan op signalen van vrouwen. De workshop wordt gehouden in Hotel Van der Valk in SpierDwingeloo, van 10.00 tot 16.15 uur. De Workshop is door de KNOV gecertificeerd en de organisatie is

in handen van Midwifey Business. Aanmelding door storting van € 125,- op gironummer 2444187 van Midwifery Business te Epen. 14 dagen voor de workshop ontvangt u de bevestiging en routekaart. Meer informatie: Drs. Yvonne Koster, 0341 495138 of Tine Oudshoorn, Midwifery Business: 043 4551947 of mail: [email protected] 24-28 juli 2005 27th Congress of the International Confederation of Midwives in Brisbane, Australië History. Day One aims to celebrate the achievements and the legacy we have inherited from the past. Our convergent histories will tell us how we have come to be the way we are. Professionalisation. Day Two; the convergence or contradictions between the interests of midwifery as a profession and the needs of women and families should be explored to ensure we are indeed ‘with women’. Current Ways of Knowing. Day Three is a critical look at how well midwifery works for and with childbearing women will give us a starting point from which to plan a future. Future Pathways. Day Four we will look towards a future where midwifery is responsive, responsible, and adaptable to the contexts of womens’ needs wherever these may be. Important: 21st May 2004: last date to receive Abstracts for full peer review Important: 21st May 2004: last date to receive Submissions for Fast Track Review www.midwives2005.com ■


53

VERLOSKUNDIGENPRAKTIJK “DE SINGEL” WIL MEER Wij zijn bijna tevreden………… Maar……… WE ZOEKEN NOG: onze zomerwaarneemster voor juli en augustus ONS TEAM: Collegiaal Jong Gemotiveerd Georganiseerd Gezellig WE BIEDEN: goedlopende praktijk in hartje Dordrecht praktijkassistente (aanwezig tijdens alle spreekuren) prettig werkrooster 435 zorgeenheden Vraag ons praktijkprofiel op voor meer info of kom langs zodat we kunnen laten zien wie we zijn en wat we te bieden hebben. Vierdejaars studenten worden ook van harte uitgenodigd om te reageren! Mirjam Filius, Sabina Ledda, Kirsten Sörensen, Rianne van Utrecht tel: 078-614.81.13/06-54.74.82.82

[email protected]

Geboren Cato Elisabeth, dochter van Merlijn de Boer en Peter Winters, Koestraat 97, 4931 CR Geertruidenberg Maria Femina, dochter van Marian en Dirk Boon-Nederveen, Gordelweg 226F, 3039 GB Rotterdam Simone, dochter van Monique Flipsen en Hans Smith, Molenvijver 9, 3052 HA Rotterdam Linde Marit, dochter van Angelique en Roeland Lambers, Albert Schweitzerlaan 36, 2871 LD Schoonhoven Renske, dochter van Kristel en Willem Slobben, Sibeliuslaan 3, 5343 BV Oss Tessa, dochter van Patricia Smulders en Robert Wouters, Lochemstraat 41, 5045 WS Tilburg Aukje Julia, dochter van Wilma en Dirk Steurs, Scheerdershofje 2, 5051 DM Goirle Wout Theodorus Antoon, zoon van Manja en Niek PostmaLaurant, Dorsvlegel 26, 6617 CP Bergharen Tygo Pieter Jellema, zoon van Judith Ummels en Wilbert Jellema, Nienke van Hichtumstraat 17, 1064 MH Amsterdam Neele, dochter van Kim Remmelink en Heike Rook, Het waterland 35, 8302 XA Emmeloord Jenske Jannigje Josina Chrisine, dochter van Conny en Harmen Versluis-Kaljouw, Multatulistraat 5, 4207 SB Gorinchem Frederiek Quirine Deliaantje Maria, dochter van Petra en Jeroen WillemsenHoogendoorn, Javastraat 3, 2405 CS Alphen aan den Rijn Idris Sarah-Lomé, dochter van Heleen Wouters en Peter Ligthart, Westerdelle 33, 1755 RD Petten Martijn Reinier, zoon van Jeanette en Victor Zanting-de Lange, Heijermansstraat 36, 1502 DN Zaandam Overleden Mevrouw C. van Betteray, leeftijd 75 jaar Correspondentieadres: mevrouw J. Kucera-van Betteray, Weijenbergstraat 41, 6431 AJ Hoensbroek REGIO I Nieuw lid (m.i.v. 01-04-2004) Mevrouw M. Onnes, W. Barentzstraat 1, 9718 BC Groningen – Asp

Nieuw lid (m.i.v. 01-07-2004) Mevrouw M.H. Gerritsen-Mulkes, Aquamarijnstraat 471, 9743 PL Groningen - Asp Beëindiging lidmaatschap (per 01-04-2004) Mevrouw J. Galema, Brouwersdijk 12, 8711 AN Workum – Asp Mevrouw L. Schreur, Jelle Brouwerwei 17, 8915 KB Leeuwarden – VID-zhs Beëindiging lidmaatschap (per 01-07-2004) Mevrouw S.I. de Ridder, Ereprijsweg 25, 9753 AR Haren – VID REGIO II Beëindiging lidmaatschap (per 01-01-2005) Mevrouw M.J. Palstring-Twisk, Larixweg 7, 7796 HT Hardenberg - BL REGIO III Beëindiging lidmaatschap (per 01-04-2004) Mevrouw H. Haggeman-Withaar, Wichmondseweg 22, 7223 LH Baak –VV-s REGIO IV Nieuw lid (m.i.v. 01-04-2004) Mevrouw M. Bladt, Simplonbaan 303, 3524 GG Utrecht – Asp Mevrouw M.M. Faber, Oostkade 7, 1274 NB Huizen - Asp Nieuwe leden (m.i.v. 01-07-2004) Mevrouw J.E. van Rooijen, Damastbloem 23, 3621 RX Breukelen - WN Beëindiging lidmaatschap (per 01-04-2004) Mevrouw K. de Zwart, Beereveld 33, 3621 GX Breukelen - Asp

Beëindiging lidmaatschap (per 01-07-2004) Mevrouw A.M. Schroder, Tuinstraat 97b, 1015 NZ Amsterdam – WN

Personalia

BERICHTEN

Regio VII Nieuw lid (m.i.v. 01-01-2004) Mevrouw T.M. Beekman, De Ruyterstraat 58, 2518 AT Den Haag - Asp REGIO X Beëindiging lidmaatschap (per 01-04-2004) Mevrouw A. van Opstal-Friese, Overakkerstraat 341b, 4834 XM Breda – VID-zhs Mevrouw W. van Roessel, Vorsenpoel 111, 5283 ZJ Boxtel – VV-m Beëindiging lidmaatschap (per 01-07-2004) Mevrouw R. van den Bersselaar, Prins Hendrikstraat 100b, 4835 PS Breda – VID-zhs REGIO XI Beëindiging lidmaatschap (per 01-04-2004) Mevrouw P.H. Roeleveld, Vincentiuslaan 21, 6114 ED Susteren – VID Mevrouw H. Munten-van Dijk, Eekhoornstraat 14, 5854 JD Bergen - BL Art. 1 Leden, die bezwaar hebben tegen de toelating van eenkandidaat lid of kandidaat aspirant-lid, moeten hun bezwaar met redenen omkleed schriftelijk binnen een maand na het verschijnen van het officië1e verenigingsorgaan bij de algemeen secretaris kenbaar maken.

Regio V Beëindiging lidmaatschap (per 01-04-2004) Mevrouw A. van Zweeden, Bosch & Hovenstraat 7, 2012 LS Haarlem- Asp Regio VI Nieuw lid (m.i.v. 01-04-2004) Mevrouw W. van der Zalm-Kool, Carrer Merla 22, 03530 La Nucia, Spanje – BTL Nieuwe leden (m.i.v. 01-07-2004) Mevrouw M. Leurink, Bloemgracht 147, 1016 KM Amsterdam – VID-g Beëindiging lidmaatschap (per 01-04-2004) Mevrouw A. Sietsma, Rentmeesterslaan 89, 1181 DR Amstelveen – VID

Afkortingen VID verloskundige in dienstverband VID-ep verloskundige in dienstverband in eigen praktijk VID-g verloskundige in dienstverband in gezondheidscentrum VID-zhs verloskundige in dienstverband in ziekenhuis VV vrijgevestigde verloskundige VV-m vrijgevestigde verloskundige in maatschap WN waarneemster Asp Aspirant lid BL buitengewoon lid BTL buitenlands lid SL senior lid EL erelid


55

Anticonceptie?

Vijf jaar lang geen omkijken met Mirena

®

Mirena gemak ®

staat voor en comfort

• modern intra-uterien anticonceptivum • werkt lokaal • uiterst betrouwbaar1

O

O

O

O

Zorgeloze Zorgeloze anticonceptie

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

U-685-NL 11.2002

• minder (pijnlijke) bloedingen2

1) Product Monograph, Schering AG. 2) Scholten PC, Eykeren MA van, Christiaens GCML, Haspels AA et al. Menstrual blood loss with levonorgestrel Nova-T and Multiload Cu 250 intrauterine devices. In: Scholten PC. The Levonorgestrel IUD: clinical performance and impact on menstruation. Thesis. Rijksuniversiteit Utrecht, 1989:35-45.

O

O

O

O

Mirena® Samenstelling Mirena is een hormonaal intra-uterien systeem met een depot van 52 mg levonorgestrel. Gedurende een periode van vijf jaar wordt hieruit per 24 uur circa 20 microgram levonorgestrel afgegeven. Indicaties Anticonceptie; behandeling van versterkt menstrueel bloedverlies of menorragie (bij deze indicaties vervangen na 5 jaar); progestageen adjuvans ter voorkoming van endometriumhyperplasie tijdens oestrogeentherapie in de peri- en postmenopauze (na 3 jaar vervangen). Contra-indicaties Zwangerschap of het vermoeden ervan; acute, subacute of chronische ontstekingen in het kleine bekken, ook in de anamnese; genitale infecties; soa; in de afgelopen 3 maanden: een abortus gecompliceerd door een infectie; endometritis post partum;cervicitis; cervixdysplasie; bevestigde maligniteit van het corpus uteri of van de cervix, of het vermoeden daarvan; abnormale vaginale bloeding waarvan de diagnose (nog) niet is vastgesteld; congenitale of verworven anatomische afwijkingen van de uterus indien het cavum uteri hierdoor wordt vervormd; uterusfibromyomen; aandoeningen die chronisch met een verminderde weerstand gepaard gaan of die als gevolg van bacteriëmie kunnen verergeren (klepafwijkingen, aangeboren hartafwijkingen); acute aandoeningen van de lever of levertumoren; actieve tromboflebitis of trombo-embolische processen; overgevoeligheid voor een van de bestanddelen. Bijwerkingen In de eerste maanden na het inbrengen kan het IUD buik- of rugklachten veroorzaken. In zeer zeldzame gevallen kan tijdens het inbrengen resp. verwijderen van het IUD gedurende korte tijd verlies van bewustzijn of een verminderde polsfrequentie optreden. Uterusperforatie, infecties van de geslachtsorganen, menstruele klachten (amenorroe, spotting, onregelmatig bloedverlies), acne of andere huidproblemen, zweten, haaruitval, hoofdpijn, toegenomen vaginale secretie, depressie, oedeem, misselijkheid, gewichtsveranderingen, pijnlijke borsten,hypertensie. Waarschuwingen en voorzorgen bij gebruik Zie de IB1-tekst. Handelsvorm Verpakking met 1 IUD. Registratienummer RVG 16681. Naam en adres van de vergunninghouder Schering Nederland B.V., Postbus 116, 1380 AC Weesp - tel. (0294) 46 24 24. Datum van goedkeuring/ herziening van deze tekst 4 maart 2002. Afleveringsstatus UR. Verstrekkingsstatus Mirena wordt volledig vergoed voor alle indicaties met uitzondering van anticonceptie. Stand van informatie Maart 2004. – Uitgebreide informatie (deel IB1=SmPC) is op aanvraag beschikbaar.

Voor patiëntenbrochures - Tel.: 0294-462 440

U-842-nl Januari 2004

O

VERLOSKUNDIGEN LIDMAATSCHAP VAN DE KNOV: WAAROM EIGENLIJK? VERWARMEN VAN AFGEKOLFDE MOEDERMELK STBN - THUIS IN VERLOSKUNDE

Recommend Documents