1
Verhuizen naar een rollator-toegankelijke en betaalbare woning in eigen buurt. Inleiding Het is niet alleen beleid dat mensen zo lang mogelijk thuis moeten blijven wonen, ook ouderen zelf geven aan in hun eigen buurt of liever nog eigen straat oud te willen worden. Omdat de meeste woningen in de Jordaan en Gouden Reael en de Nieuwmarkt smalle trappen hebben is een traplift voor de hogere etages bij verminderde mobiliteit meestal geen optie. De brandweer eist dat er bij montage van een traplift 80 centimeter overblijft als loopruimte en de overige bewoners van het pand moeten akkoord gaan. Ook zijn er in de binnenstad weinig woningen die bereikbaar zijn met een vaste lift. Het stadsdeel heeft vanuit de Taskforce Wonen en Zorg geld beschikbaar gesteld voor drie liften. Gebleken is dat het moeilijk is woonpanden te vinden waar liften ingebouwd kunnen worden. Er zijn plannen om in het Pentagon 25 woningen met een lift te ontsluiten voor minder mobiele ouderen. De Taskforce heeft een pilot afgesproken voor gebied 1011 voor buurtgerichte toewijzing, om meer sociale huurwoningen te labelen voor ouderen en meer woningen toegankelijk te maken voor ouderen (automatische deurdrangers in wooncomplex, trapliften beschikbaar voor gebruik door meerdere mensen, achterwege laten van huursprong.) Een selectie van gelabelde seniorenwoningen in de Nieuwmarktbuurt wordt bij mutatie aangeboden aan ouderen in de buurt. Daarbij zien deelnemende woningcorporaties af van een huursprong voor de verhuizende oudere. Er wordt een lijst samengesteld (en actueel gehouden) van ouderen met een verhuiswens. Er wordt aangesloten bij de regelingen Van Hoog naar Laag en Van Groot naar Beter (zie bijlage 1). De Taskforce heeft ook de mogelijkheden verkend om benedenwoningen voor ouderen geschikt te maken. Dit op verzoek van de Belangengroep Ouderenhuisvesting in de Jordaan (BOJ). Ook corporaties geven aan dat ouderen niet naar een benedenwoningen willen verhuizen, terwijl deze hen wel worden aangeboden. Er zijn veel redenen om niet naar een benedenwoning te verhuizen. De bezwaren variëren van: onveilig tot ‘Ik wil er nog niet over nadenken’. Enkele uitspraken van ouderen om niet naar een benedenwoning te verhuizen: - Ik ben nog gezond en tegen die tijd zie ik wel. - De dokter zegt dat traplopen gezond is en dat ik dat moet blijven doen. - Ik woon nu met fijne buren en weet niet wat ik er voor terug krijg. - Het is minder veilig en het is donker en vochtig. - Als ik niet meer lopend de trap op kan, ga ik wel zittend op m'n billen omhoog en omlaag. - Er is hier toch niets in de buurt. - Je hoort alle geluiden van de straat. Onderzoek I In okt 2013 hield de Belangengroep Ouderen in de Jordaan (BOJ) een enquête onder ouderen over beganegrond woningen (bijlage 2). De BOJ hield echter 25 okt. 2014 op te bestaan. In nov. ging de werkgroep beganegrond Jordaan en Gouden Reael van start. Deze werkgroep richt zich op het aantrekkelijk maken van beganegrond woningen door a. het verbeteren van de veiligheid van de woning b. te kijken naar de rol van de corporaties; c. het in gang zetten van een bewustwordingscampagne (beeldvorming ) (zie bijlage 1) .
2 Ad a. Voor de veiligheid speelt de politie een belangrijke rol en zijn bouwkundige aanpassingen nodig. Ad b. De corporaties spelen een belangrijke rol bij het aantrekkelijk maken van beganegrond woningen voor ouderen. Er moet een convenant gesloten worden met het stadsdeel en de corporaties waarin ondermeer wordt vastgelegd: - een beganegrond woning wordt volgens het politiekeurmerk beveiligd - De grootte van de woning wordt bij de regeling ‘van groot naar beter’ naar beneden bijgesteld - De regelingen ‘van groot naar beter’ en ‘van hoog naar laag’ gelden voor alle corporaties en ook tussen de corporaties. - Er is geen huursprong bij verhuizingen waarbij gebruik gemaakt van bovenstaande regelingen. - Buurtgebonden toewijzing: er komt een digitaal en fysiek ouderenwoningen loket waar vraag en aanbod bij elkaar komen en waar ouderen geholpen worden. - Woningen die geschikt zijn voor ouderen worden gelabeld en blijven daarmee voor ouderen beschikbaar. Ad c. Om mensen bewust te maken van hun woonsituatie en van hun wensen en mogelijkheden moet er een bewustwordingscampagne gestart worden. II De werkgroep ouderen in de Nieuwmarktbuurt deed in febr. 2014 onderzoek naar de wensen van ouderen en is er gezocht naar oplossingen in de openbare ruimte en gekeken naar de sociale aspecten van de buurt (bijlage 2). In december 2014 is de pilot Buurtgerichte Toewijzing Seniorenwoningen Nieuwmarktbuurt van start gegaan. Samengevat: Een selectie van gelabelde seniorenwoningen in de Nieuwmarktbuurt wordt bij mutatie aangeboden aan ouderen uit de buurt. Daarbij zien deelnemende woningcorporaties af van een huursprong voor de verhuizende oudere. Er wordt een lijst samengesteld (en actueel gehouden) van ouderen met een verhuiswens. Er wordt aangesloten bij de regelingen Van Hoog naar Laag en Van Groot naar Beter (zie bijlage 3). Hoe nu verder? Er is veel werk verricht zowel door de Taskforce als in de werkgroepen. In een van de laatste verslagen van de Taskforce staat: “Nu moet er aan de slag gegaan worden met de resultaten.” Zowel in de Nieuwmarkt als in de Jordaan en Gouden Real is onderzoek gedaan en zijn oplossingen gezocht om beganegrond woningen aantrekkelijk te maken voor ouderen. Corporaties geven aan dat ouderen weinig op aangeboden benedenwoningen reageren. Dit moet veranderen en er moet nu doorgepakt worden. Er zijn al ideeën aangedragen, maar deze moeten verder uitgewerkt worden en op bestuurlijk niveau vastgelegd worden. De nadruk moet gelegd worden op de voordelen van beganegrond woningen. Bovendien moeten mensen gestimuleerd worden bijtijds te verhuizen naar een woning waarin men oud kan worden ook als de mobiliteit afneemt. Voorstel I We stellen voor dat het stadsdeel (dagelijks bestuur) een werkgroep “rollator toegankelijke woningen” instelt met als opdracht: het uitwerken van de kansrijke oplossingen die reeds door de ouderenwerkgroepen Jordaan en Gouden Reael en Nieuwmarkt zijn geïnventariseerd voor de bezwaren die ouderen hebben om op de beganegrond of in een (rollator)toegankelijke woning te gaan wonen. De werkgroep bestaat uit vertegenwoordigers van de ouderenwerkgroepen en een beperkte groep van deskundigen op het terrein van openbare ruimte en bouwtechnisch-, sociaal- en veiligheidsterreinen.
3 De werkgroep doet binnen drie à vier maanden schriftelijk verslag aan het stadsdeel. De werkgroep heeft de bevoegdheid om zelf beleidsmedewerkers van bijvoorbeeld woningcorporaties of de politie uit te nodigen om als adviseurs aan de besprekingen deel te nemen. II Het stadsdeel stelt de benodigde financiën beschikbaar. III Naar gelang de aanbevelingen van de werkgroep sluit het stadsdeel een convenant met de corporaties en de politie. Maart 2015 Werkgroep beganegrondwoningen Jordaan en Gouden Reael Werkgroep ouderen in de Nieuwmarktbuurt
4 Bijlage 1 Werkgroep beganegrond Jordaan en Gouden Reael
5 Uitslag BOJ enquête: Wonen op de Beganegrond in de Jordaan november 2013 Meegedaan aan de enquête Totaal 37 personen Wel naar een benedenhuis 9 personen eens
oneens
Donker/te weinig lichtinval Auto´s voor de deur Geluidoverlast straat Inbraakgevoelig/onveilig Weinig uitzicht Kil en vochtig
3 2 5 2 3 4
4 5 2 5 4 3
Niets ingevuld 2 Van degenen die wel op de beganegrond willen, wonen er al een aantal beneden.
Niet naar een benedenhuis 28 personen eens
oneens
Donker/te weinig lichtinval Auto´s voor de deur Geluidoverlast straat Inbraakgevoelig/onveilig Weinig uitzicht Kil en vochtig
11 2 5 5 9 10
16 24 21 21 17 16
Niets of onduidelijk ingevuld 2 Andere redenen waarom niet beneden: Huurharmonisatie 2X Woont heel prettig op 3hoog 1X Beneden is super klein 1X Wil niets voor de ramen 1X Grondwateroverlast 1X Geluidsoverlast 1x
Het aantal beganegrond woningen in centrum bedraagt: 10323; het aantal souterrain woningen: 801 het aantal woningen op eerste verdiepingen: 12654. (Bron O&S) Uit onderstaand staatje van de DWZS blijkt dat er in het centrum weinig beganegrond woningen worden aangeboden. Oorzaak kan zijn dat vrijkomende woningen verkocht worden. Dit is de indruk die veel mensen hebben.
6 Tabel: Aangeboden woningen op de beganegrond; aantal en aandeel van totaal aantal aangeboden woningen
Centrum West Nieuw-West Zuid Oost Noord Zuidoost Amsterdam
2013 abs. 26 155 156 95 131 220 111 894
% 11% 21% 18% 18% 20% 28% 14% 19%
2014 abs. 32 80 154 70 69 179 60 644
% 17% 13% 16% 17% 16% 31% 10% 17%
Veiligheid Veel bezwaren gaan over veiligheid. Zo zou er sneller en makkelijker ingebroken kunnen worden in een benedenwoning. De politie heeft echter geen aanwijzingen dat er op de beganegrond vaker wordt ingebroken dan in hoger gelegen woningen. Er is geen patroon aan te wijzen, de inbraken lijken lukraak gepleegd te worden. Goede sloten op ramen en deuren zijn belangrijk want de gelegenheid maakt de dief. Politiekeurmerk Veilig Wonen (http://politiekeurmerk.nl/ ) draagt bij aan de sociale veiligheid in en rond woningen, wooncomplexen en buurten en wijken. De kans dat een gelegenheidsinbreker een woning links laat liggen, is twee keer zo groot als deze voldoet aan de eisen van het politiekeurmerk. De politie kan een rol spelen bij voorlichting en bij nazorg.
Bezwaren 1. Onveiliger dan bovenwoningen 2. Donker 3. Inkijk vanaf de straat
4. Weinig uitzicht 5 Onderhoud tuin 6. Huur gaat omhoog bij verhuizing 7. Hogere stookkosten
Mogelijke oplossingen 1. politie inschakelen – bouwkundige oplossingen – goed hang- en sluitwerk 2. Daglichtlampen – kleine uitbouw achter met schuine glazen dak 3. Folie – planten voor het raam. Voordeel: je ziet meer, meer contact met mensen 4. Auto voor het raam verplaatsen 5. Groengroep in de buurt inschakelen 6. Regeling hoog naar laag en van groot naar beter 7. Vloerisolatie en -verwarming
Rol corporaties Huursprong/huurharmonisatie Een groot bezwaar bij verhuizen is de huurharmonisatie. Dat wil zeggen dat de huurprijs bij het betrekken van een nieuwe gelijkgetrokken kan worden met de streefhuur of maximale huur. Dat kan oplopen tot enkele honderden euro’s extra per jaar. Het komt erop neer dat een oudere meer moet betalen voor een kleinere woning. Bovendien kan als de huur hoger wordt dan 715 euro per maand de woning uit het sociale bestand vallen.
7 Regelingen Van hoog naar laag De woningcorporaties Ymere, De Alliantie, Stadgenoot en Eigen Haard bieden 65+’ers de mogelijkheid om in hun eigen buurt van een hooggelegen woning te verhuizen naar een woning op de beganegrond, de eerste verdieping of bereikbaar met lift. Het is van groot belang dat andere corporatie (waaronder De Key) zich hierbij aansluiten. Van Groot naar beter Deze regeling is bedoeld om te zorgen dat er in Amsterdam meer grote sociale huurwoningen vrijkomen voor grote gezinnen. Een klein huishouden met een grote woning kan met voorrang verhuizen naar een woning op de beganegrond, de eerste verdieping of bereikbaar met lift. Eén van de criteria is dat een grote woning minimaal vijf kamers moet hebben. Deze woningen komen in de Jordaan en de Gouden Reael en Nieuwmarkt nauwelijks voor. Dit maakt dat deze regeling niet op deze gebieden van toepassing is. Dit criterium moet aangepast worden. Voor beide regelingen geldt geen huursprong of huurharmonisatie De praktijk leert echter dat de regelingen niet worden toegepast als de woningen aan 2 corporaties toe behoren. Zijn de woningen van één corporatie dan worden de regelingen mondjesmaat toegepast. Buurtgebonden aanwijzing Als er een (rollator) toegankelijke woning vrijkomt, moeten eerst mensen uit de buurt de kans krijgen daar naar toe te verhuizen. Hiervoor is nodig dat bekend is wie naar een toegankelijke woning wil verhuizen. Tevens moet bekend zijn welke toegankelijke woningen vrij gaan komen. 65+ers die willen verhuizen moeten hier hulp bij kunnen krijgen en ook de tijd om te kunnen beslissen. Om te voorkomen dat woningen die geschikt zijn voor ouderen weer verloren gaan, moeten de woningen gelabeld worden. Beschikbaar houden van woningen Extra ingewikkeld in de Centrumbuurten is dat veel sociale huurwoningen zodra ze vrijkomen niet meer voor verhuur als sociale huurwoning beschikbaar blijven maar worden verkocht of boven de huurgrens worden getild. Wanneer dit gebeurt met voor ouderen toegankelijke of toegankelijk te maken woningen, is dit schrijnend, het maakt immers het met zorg wonen in de binnenstad slechts een papieren belofte. Bewustwordingscampagne en beeldvorming Verhuizen is geen pretje en zeker niet als je een fijn huis moet verlaten omdat je de trap niet meer op of af kan en er op dat moment geen goede benedenwoningen in de directe buurt worden aangeboden. Het is daarom zaak bijtijds naar een toegankelijke woning uit te kijken. Wonen op een goede plek is niet alleen belangrijk voor ouderen. Voor iedereen geldt dat een woning moet voelen als een veilige haven. Dit zit niet persé vast aan één woning. Het netwerk, de buren, de straat en de buurt bepalen mede het gevoel van veiligheid. Met elkaar moeten we ideeën ontwikkelen over hoe we willen wonen in een stad als Amsterdam. Het kan gaan over woonvormen, over voorzieningen die nodig zijn, over hoe we ons als bewoners in een drukke stad kunnen handhaven. Wat hebben we nodig om ons veilig te voelen en veiligheid te bieden aan anderen? Dit proces kan in gang gebracht worden door publicaties, het optekenen van verhalen, in spelvorm, discussies. De werkgroep beganegrond Jordaan en Gouden Reael wil samen met Moving Art Projects (www.movingartsproject.nl ) een aanzet hiertoe geven. Het Claverhuis en de Boomsspijker zouden hier ook een rol in kunnen spelen.
8 Bijlage 2 Pilot Buurtgerichte Toewijzing Seniorenwoningen Nieuwmarktbuurt (15-12-2014) Samenvatting: Een selectie van gelabelde seniorenwoningen in de Nieuwmarktbuurt wordt bij mutatie aangeboden aan ouderen uit de buurt. Daarbij zien deelnemende woningcorporaties af van een huursprong voor de verhuizende oudere. Er wordt een lijst samengesteld (en actueel gehouden) van ouderen met een verhuiswens. Er wordt aangesloten bij de regelingen Van Hoog naar Laag en Van Groot naar Beter. Aanleiding Uit onderzoeken is gebleken dat ouderen het liefst in de huidige woning blijven wonen. Door middel van woningaanpassingen worden mogelijkheden gecreëerd waardoor ouderen met mobiliteitsbeperkingen of andere leeftijd gerelateerde problemen in hun woning kunnen blijven wonen. De praktijk is echter dat woningaanpassingen voor een aantal ouderen onvoldoende uitkomst bieden. Zij zijn genoodzaakt te verhuizen. Doorgaans doen ze dat het liefst binnen het wooncomplex of de buurt waarin ze wonen: daar hebben ze hun sociale netwerk. Voorwaarde is uiteraard dat de nieuwe woning geschikt is. Andere belangrijke aandachtspunten bij verhuizing zijn het achterwege blijven van een huursprong (ouderen met een laag inkomen) en mogelijkheid tot verhuisbegeleiding voor meer kwetsbare ouderen met een beperkt sociaal netwerk. Pilot-project in de Nieuwmarktbuurt In de Nieuwmarktbuurt wordt de toegankelijkheid van diverse woningen binnen bestaande wooncomplexen verbeterd. Dit gebeurt onder andere door het plaatsen van een lift in wooncomplex Het Pentagon en automatische deurdrangers in een wooncomplex van Woonzorg Nederland. Vervolgens worden deze aangepaste woningen gelabeld voor senioren. Ook in De Halve Wereld zijn verbeteringen m.b.t. de toegankelijkheid aangebracht. In deze buurt dringen ouderenorganisaties aan op behoud en uitbreiding van betaalbare ouderenwoningen, de mogelijkheid van buurtgerichte toewijzing en verhuismogelijkheden zonder huursprong. Verhuizing binnen de buurt naar een betaalbare en geschikte woning wordt als zeer moeilijk ervaren. CentraM (maatschappelijke dienstverlening) en mogelijk ook andere (bewoners en zorg/welzijns) organisaties hebben zicht op welke ouderen een verhuiswens binnen de buurt hebben. Mogelijkheden voor vernieuwing Aansluitend op bewonersvraag Werkgroep Ouderen Nieuwmarktbuurt. Aansluitend op en gebruik makend van nieuwe mogelijkheden die het stedelijk beleid Met Zorg Wonen (en Bouwen aan de Stad) biedt: labelen van woningen, beperken van de huursprong voor ouderen en onderzoeken van de mogelijkheid van buurtgerichte toewijzing. Gebruik maken van de stedelijke regeling Van Hoog naar Laag en Van Groot naar Beter, waarbij o.a. Ymere en Stadgenoot zijn aangesloten. Combineren van lopende projecten in de Nieuwmarktbuurt gericht op het aanpassen van de bestaande voorraad en het labelen van geschikte woningen. Doel project Mogelijkheid creëren waardoor (minder draagkrachtige) ouderen in hun buurt kunnen blijven wonen. Tijdig verhuizen naar een geschikte woning.
9
Stimuleren van doorstroming op de woningmarkt: woningen van ouderen komen beschikbaar voor andere groepen.
Opdrachtgever Stadsdeel Centrum. Projecttrekker Stadsdeel Centrum. Partners / werkgroep Gemeente: stadsdeel Centrum (gebiedsteam 1011), dWZS. Woningcorporaties: Woonzorg Nederland, Stadgenoot, Ymere. Zorg en welzijn: CentraM, Sociaal Wijkteam, WSWonen, mogelijk zorginstellingen. Bewonersgroep Ouderen Nieuwmarkt, Stadsdorp Nieuwmarkt. Aanpak Voorbereidende fase 2014: - Woonzorg Nederland: verbeteren van toegankelijkheid en labelen van 26 geschikte woningen. Toevoegen aan de huidige 57 bestaande seniorenwoningen. Totaal: 83 voor senioren gelabelde woningen. - Stadgenoot: plaatsen van lift in het Pentagon en labelen van 23 woningen. - Onderzoek van mogelijkheid om ook woningen in De Halve Wereld (Ymere) te betrekken (45 woningen). - Bespreking met Gemeente (dWZS) over toestemming voor / haalbaarheid van de pilot: labelen, buurtgericht toewijzen en afzien van huursprong. - Afspraak: Woonzorg Nederland, Stadgenoot en Ymere zullen bij verhuizing van ouderen (mutatie) afzien van huurverhoging. Aansluitend op regelingen Van Hoog naar Laag en Van Groot naar Beter. - Samenstellen en actueel houden van een lijst met ouderen in de buurt die een verhuiswens hebben. - Verhuisbegeleiding vanuit buurt: eigen netwerk, Stadsdorp Nieuwmarkt, … Uitvoerende fase 2015 - 2017: - Bij mutatie aanbieden van woning aan buurtouderen op lijst. - Eventueel verhuisbegeleiding. Mogelijke knelpunten tijdens uitvoering pilot Beperkt aantal mutaties, waardoor weinig woningen worden aangeboden. Deel van de woningen dat na het verbeteren van de toegankelijkheid wordt gelabeld, wordt nu nog bewoond door niet-ouderen. Lift Pentagon: haalbaar op plek van noodtrap (fundering op metrobuis)? Nog geen besluit of voorrangsregelingen ook gelden ‘tussen corporaties’. Kosten / financiën Corporaties zien af van huursprong. Verbeteren toegankelijkheid wooncomplexen: cofinanciering woningcorporaties en stadsdeel Centrum (lift en deurdrangers): begroting 2014. Mogelijk: verhuisbegeleiding door vrijwilligers. Planning uitvoering Tijdstip Mrt – juni 2014
Activiteit Duidelijkheid over vereiste aanpassingen Pentagon (lift) en Sint Antoniesbreestraat (deurdrangers). Voorbesprekening met WZN,
Stand van zaken Beide aanpassingen in principe akkoord. Alle corporaties positief over
10 Stadgenoot en Ymere.
Juli – dec 2014
2015 2017
Bespreken en vaststellen in Taskforce. Aanbrengen verbeteringen en plaatsen lift.
Labelen van woningen voor senioren. Stedelijk groen licht voor uitvoeren pilot.
Samenstellen en actueel houden van lijst ouderen met verhuiswens.
Bepalen wie bemiddeling doet (vraag en aanbod). Samenwerkingsovereenkomst tussen de partijen. Uitvoeren pilot. Registratie en evaluatie.
deelname en mogelijkheden. Ymere nog duidelijkheid geven over labelen 45 woningen Halve Wereld. 4-06-2014 concept besproken. Pentagon: stagnatie lift, oplevering vertraagd (eind 2015). Deurdrangers WZN: najaar 2014. Corporaties positief. Overleg dWZS, 17-09-2014: positief over mogelijkheden, sluit aan bij nieuwe koers. Overleg met CentraM en sociaal wijkteam: d.m.v. huisbezoek en tijdens andere contacten. Sociaal wijkteam / CentraM?
Beoogd eindresultaat Woningen in complexen zijn toegankelijk voor ouderen, worden bij mutatie gelabeld als seniorenwoning en met voorrang aangeboden aan ouderen uit de buurt met verhuiswens (zonder huursprong). Registratie: aantal ouderen met verhuiswens, aantal woningen dat vrijkomt, aantal malen dat bemiddeling lukt en mislukt + redenen, type woning dat wordt achtergelaten. Evaluatie: is pilot geschikt om elders in de stad in te zetten? Voorwaarden voor start pilot (n.a.v. bijeenkomsten werkgroep 18-11-2014 en Taskforce 10-12-2014) 1.
Inzicht in vraag Centram stelt lijst op met ouderen in Gebied 1011 met verhuisbehoefte, o.g.v. vragenlijst. Bespreekt onderwerp in werkgroep Zorg en Welzijn. Andere organisaties (zorg en welzijn) die bij ouderen thuis komen verwijzen door naar Centram. Afstemmen met project Wooncoach van HVA / WSW, die in 2015 start met huisbezoek door oudere vrijwilligers (start: begin 2015). Getrainde vrijwilligers gaan bij buurtbewoners langs en informeren over mogelijkheden woningaanpassingen, voeren gesprekken over woonwensen, denken mee over oplossingen en verwijzen waar nodig. Behoefte onder ouderen aan specifieke woningen in kaart brengen.
2.
Inzicht in aanbod - 23 woningen in Pentagon – Stadgenoot (na plaatsen lift, knelpunt) - 45 woningen Halve Wereld – Ymere - ± 100 woningen Sint Antoniesbreestraat – Woonzorg Nederland (na plaatsen automatische deuropeners) - Mogelijk toevoegen: Pintohuis en andere complexen die met lift bereikbaar zijn (bv Granvista – Ymere). - Alle benedenwoningen in bezit van corporaties (in kaart brengen). - Mogelijk: woningen eerste etage met traplift (in kaart brengen). - Woningen die vallen onder voorrangsregelingen, zie punt 3. !! Corporaties moeten aangeven welke sociale huurwoningen in pilot worden opgenomen en welke niet (bv omdat ze worden verkocht). Men moet zich goed bewust zijn van de schaal en mogelijke resultaten: aantal 75plussers in gebied Nieuwmarkt-Lastage stijgt naar verwachting van 379 in 2014 tot 1003
11 in 2035 (O+S gegevens). Zeer sterke vergrijzing dus. Dat terwijl er naar schatting 600 sociale huurwoningen zijn op de beganegrond, of aangepast met lift), met een mutatiegraad van ongeveer 3%1. Dat zijn 18 vrijkomende sociale huurwoningen per jaar. 3.
Uitbreiding Regelingen Van Hoog naar Laag Regeling biedt mogelijkheden om met de pilot bij aan te sluiten. In 2014 geldt regeling nog voor verhuizingen ‘binnen 1 corporatie’, in 2015 mogelijk ook toepasbaar op doorstroming tussen woningen van verschillende corporaties (‘intentie om het te onderzoeken’). Pas in loop van 2015 bekend. Nu nog weinig gebruik gemaakt van regeling. Actiever onder de aandacht van ouderen brengen, ook meer duidelijkheid in WoningNet.
4.
Gelabelde woningen voor alle ouderen in buurt met verhuisbehoefte bereikbaar maken Dus ook betrekken van ouderen die géén gebruik kunnen maken van de voorrangsregelingen en die momenteel geen corporatiewoning huren. Ze moeten wel ingeschreven staan bij WoningNet en voldoen aan criterium inkomensgrens sociale huurwoning (€ 34.000).
5.
Afstemmen met WoningNet Geen toestemming nodig om geselecteerde woningen ‘gebiedsgericht’ toe te wijzen aan ouderen uit postcodegebied 1011, moet wel duidelijk worden aangegeven in WoningNet. Woningnet: Nieuwe Huisvestingswet treedt per 1-01-2015 in werking, waarin is vastgelegd dat de woonduur verdwijnt en alleen inschrijfduur telt. Per 1-07-2015 vervalt woningduur en geldt alleen nog de datum van inschrijving bij Woningnet. Voor Stadsregio Amsterdam geldt een overgangsregeling: vóór 1-07-2015 aanmelden bij Woningnet, dan wordt woonduur omgezet in inschrijfduur. Opgebouwde woonduur kan dan nog 15 jaar worden gebruikt bij verhuizing naar sociale huurwoning. Er geldt wel een maximale inkomensgrens (€34.000).
6.
Bepalen volgorde toewijzing bij meerdere kandidaten binnen gebied Overnemen van volgorde WoningNet. Nader onderzoeken hoe dit exact gebeurt m.b.t. woningen voor senioren. - Aansluiten bij regeling Van Hoog naar Laag, waarbij toewijzingscriteria (woonduur en leeftijd) via Woningnet zijn geregeld. Indien nodig / wenselijk ondersteuning WSW. - Woonzorg Nederland doet niet mee aan deze regeling, Ymere en Stadgenoot wel. Onduidelijk is nog of hun seniorenwoningen gelabeld zijn voor de Van Hoog naar Laag regeling (en buurtgericht kunnen worden toegewezen). - Mogelijke oplossing (WSW): De verhuurmakelaar van corporatie meldt aan de ‘bemiddelaar’ dat een gelabelde seniorenwoning leeg komt. Hij of zij krijgt dan een lijst (met Woningnetregistratienummers) van verhuisgeneigde ouderen uit postcode 1011 van de ‘bemiddelaar’. Die makelaar gaat dan met die lijst aan het werk. Wel veel meer werk voor corporatie en oplettendheid van iedereen is vereist. Maar: over de volgorde van toewijzing is (ook binnen Taskforce 12-10-2014) nog geen besluit genomen, moet over worden doorgepraat. Zie verslag 10-12-2014.
7.
Bepalen van pilotgebied Woningen binnen postcodegebied 1011. Ook pleidooi voor combinatie met deel van 1012 (grens loopt over Nieuwmarkt), maar dat is praktisch erg moeilijk.
8.
Afspraken over bemiddeling - Gebeurt via WoningNet (10-12-2014: afhankelijk van besluit volgorde toewijzing) - Ouderen in 1011 tijdig informeren over vrijkomende woningen - Ondersteuning vanuit Sociaal Wijkteam / WSW
1
5150 woningen in gebied A04 (Nieuwmarkt-Lastage), waarvan 39% sociale huur = ± 2000 (O+S 2014). Daarvan naar schatting 400 benedenwoningen, aangevuld met zo’n 200 toegankelijke woningen met lift = 600 (deze berekening is een globale schatting!)
12 Samenwerking Binnen een samenwerkingsovereenkomst worden uitgewerkt: Samenwerkende partijen Intentie en doelstelling van de pilot Doelgroep Uitwerking van onderdelen: lijst vraagzijde, betrokken woningen, regelingen Van Hoog naar Laag en Van Groot naar Beter, afzien van huursprong, verhuisbegeleiding, bemiddeling Aanpak en verantwoordelijkheden per deelnemende partij Duur samenwerkingsovereenkomst / pilot Monitoring en evaluatie - Wat wordt bijgehouden / geregistreerd? - Wanneer is pilot geslaagd? - Samenwerkingsproces - (Tussentijdse) evaluatie en aanbevelingen Deelnemers werkgroep pilot Werkgroep Ouderen Nieuwmarkt: Lineke Joanknecht (
[email protected]);'Cliff van Dijk (
[email protected]); 'Tanja Hol (
[email protected]) Stadgenoot: Niels van Schaik (
[email protected]) Ymere: Joke Teunisse ((
[email protected]) Woonzorg Nederland: Sander vd Linden (
[email protected]) Centram: Klary Welbedacht (
[email protected]) Wijksteunpunt Wonen: Eddy Bleeker (
[email protected]) DWZS: Iris Westerterp (
[email protected]) Stadsdeel Centrum: MoniqueBrok (
[email protected] ) Vervolg In samenwerking met RVE Wonen, mogelijk Iris Westerterp: samen verantwoordelijkheid dragen voor pilot, ook uitvoering van stedelijk beleid. Vervolgbijeenkomst werkgroep. Samenwerkingsovereenkomst (zie eerste aanzet). Bijlage 3 Omgevingsfactoren en sociale factoren In februari (2014) heeft de werkgroep ouderen in de Nieuwmarktbuurt een klein onderzoek gedaan naar verhuiswens en –noodzaak van ouderen op een bovenwoning met een toenemende behoefte aan zorg. De vraag was onder welke voorwaarden ouderen naar een benedenwoning willen verhuizen. Ouderen wonen soms op een woning op een verdieping en zijn op latere leeftijd steeds minder gemakkelijk in staat deze bovenwoning te bereiken. Naarmate de fysieke gesteldheid van de zelfstandig wonende oudere afneemt, neemt de verhuisnoodzaak toe. Een benedenwoning is (over het algemeen) toegankelijker dan een bovenwoning. Naarmate er minder traptreden zijn, is de woning meer toegankelijk voor fysiek minder valide ouderen. Toch blijken ouderen niet altijd naar een benedenwoning te willen verhuizen. Hoewel de verhuisnoodzaak hoog is, is de verhuiswens gering. Dit varieert en hangt af van de omgeving, de buurt, de straat en de woning zelf. Hoewel een uitgebreid onderzoek nodig is, om hierover betrouwbare gegevens te kunnen presenteren, zijn in het genoemde onderzoek waardevolle zaken naar voren gekomen. Met enige common sense is daarom al een voorzichtige aanzet te geven, onder welke omstandigheden ouderen wel willen verhuizen en onder welke omstandigheden niet.
13 Twee clusters van factoren spelen een rol. Allereerst de fysieke kenmerken van de omgeving van de benedenwoning en verder de sociale aspecten van de buurt. Een laatste factor is financieel. Als de omgevingsfactoren van een benedenwoning gunstig zijn, is de drempel om te verhuizen lager. Gunstige omgevingsfactoren zijn: Geveltuinen Directe vluchtwegen naar straat en (achter)tuin Strakke straat, geen chaos, geen verbergplekken voor gespuis, bv. geen geparkeerde auto’s direct voor de woning Vrij zicht op de woning voor buren Schone straat, d.w.z. geen graffiti, geen vervuiling en geen weesfietsen en dergelijke Toegang tot de benedenwoning maakt onderdeel uit van het portiek Gunstige sociale factoren zijn: Sterke buurtcohesie Directe, formele contactmogelijkheden met over- en bovenburen, m.n. telefonisch Tenslotte is het bevordelijk, indien voor de kleinere benedenwoning geen huursprong wordt gerekend. Verhuizen wordt aantrekkelijker naarmate de huur voor de kleinere benedenwoning lager wordt dan de huur voor de grotere bovenwoning. Een belangrijk positief gevolg van de verhuizing van een zelfstandig wonende oudere van groot naar klein is, dat de vrijgekomen grote bovenwoning bewoond kan gaan worden door een startend gezin. Voor dit gezin kan wel een huursprong gerekend worden en het gezin kan in een grotere woning gezonder leven, met name met opgroeiende kinderen. Werkgroep Ouderen Nieuwmarkt Cliff van Dijk Augustus 2014
