Vereniging Dorpsbelangen Egmond, Parel aan Zee
CONCEPT WIJKPLAN
EGMOND AAN ZEE 2007-2010
Inhoudsopgave. Inleiding Hoofdstuk 1 VISIE EGMOND AAN ZEE 1.1. Geschiedenis 1.2. Egmond aan Zee, een zeedorp 1.3. Bebouwing in Egmond aan Zee Voorstellen en adviezen uitvoeringsplan Hoofdstuk 2. SOCIALE STRUCTUURSCHETS Voorstellen en adviezen uitvoeringsplan Hoofdstuk 3. INFRASTRUCTUUR EN VERKEER 3.1. Infrastructuur en verkeer 3.2. Herinrichting Boulevard-Zuid, Pompplein, Voorstraat 3.3. Parkeren in Egmond aan Zee 3.4. Handhaving bootjes en tractoren 3.5. Hondenpoep 3.6. Kunst in de openbare ruimte 3.7. Afkoppelen 3.8. Beëindiging overstort strand Voorstellen en adviezen uitvoeringsplan Hoofdstuk 4. GROENVOORZIENINGEN EGMOND AAN ZEE Voorstellen en adviezen uitvoeringsplan Hoofdstuk 5. DE KUST EN HET STRAND 5.1. Kustveiligheid 5.2. Beheer zeereep 5.3. Strandbeleid en handhaving Voorstellen en adviezen uitvoeringsplan Hoofdstuk 6. TOERISME Voorstellen en adviezen uitvoeringsplan Hoofdstuk 7. WONEN, WELZIJN EN ZORG 7.1. Doelgroepen en voorraadbeleid 7.2. Kansen voor senioren 7.3. “Starters” 7.4. Welzijn en zorg: naar woonzorg zones 7.5. Wat vindt Egmond aan Zee hiervan 7.6. Overige culturele/maatschappelijke voorzieningen Voorstellen en adviezen uitvoeringsplan Hoofdstuk 8. VOORZIENINGEN VOOR BEWONERS 8.1. Jongeren 8.2. Ouderen Voorstellen en adviezen uitvoeringsplan Hoofdstuk 9. DETAILHANDEL/HORECA Hoofdstuk 10. VEILIGHEID IN EGMOND AAN ZEE Bijdrage politie Bijdrage brandweer Hoofdstuk 11. SPORTEN IN EGMOND AAN ZEE Hoofdstuk 12. Uitvoeringsplan 2007 – 2010 Aandachtspunten bij de uitvoering van het Wijkplan 2007-2010 Bijlage I Lijst van Momumenten en Karakteristieke panden
wijkplan egmond aan zee versie 24 januari 2006
1 2 4 4 6 10 12 14 18 21 21 24 25 25 26 26 26 27 27 28 32 36 36 37 38 40 41 43 44 44 45 46 46 47 48 49 50 50 52 52 53 55 55 60 61 62 63
67
2
INLEIDING WIJKPLAN EGMOND AAN ZEE. Aanleiding. Na de oprichting van de vereniging “Dorpsbelangen Egmond, Parel aan Zee” en het ondertekenen van het convenant met de gemeente is in 2005 afgesproken om voor Egmond aan Zee een wijkplan op te stellen. De opdracht die het projectteam van het gemeentebestuur heeft meegekregen, bestaat uit twee delen: 1. Breng op korte termijn een dialoog op gang tussen gemeentebestuur en inwoners van Egmond aan Zee en ontwikkel daarbij een structuur die ook in de toekomst in stand wordt gehouden. 2. Maak de vragen/problemen met betrekking tot de leefomgeving van de inwoners van de wijk inzichtelijk en rubriceer deze, geef voor de aanpak een planning en verantwoording en benoem de resultaten in een wijkplan. Werkingsduur wijkplan. Het wijkplan wordt opgesteld voor een periode van vier jaar en wel van 2007 tot en met 2010. Mogelijk worden zaken eerder aangepakt dan 2007 als dit noodzakelijk is. Werkwijze. Door de gemeente zijn twee projectleidersaangesteld Theo Kraan en Henk Wagenaar om als schakel te fungeren tussen gemeente en wijkvereniging. Het bestuur van de wijkvereniging bestaat uit Henny Weel (voorzitter), Kees Zwart (secretaris), Dick van Amstel (penningmeester), Joop Smit, Agnes Freyé en Gerard Belleman. Het wijkplan is tot stand gekomen door instelling van een aantal werkgroepen aan de hand van de thema’s die in het wijkplan terugkomen. Deze werkgroepen bestonden uit zowel bestuurders van de Vereniging Dorpsbelangen als andere inwoners en dorpsdeelvertegenwoordigers. Voor het maken van een wijkplan is veel enthousiasme en doorzettingsvermogen nodig. Het staat vast dat dat in Egmond aan Zee aanwezig was en is. Daar waar nodig werden de werkgroepen ondersteund en gevoed door medewerkers uit de ambtelijke organisatie. Zo zijn medewerkers van de afdelingen civiel en cultuur, beheer en onderhoud, vrom, maatschappelijke zaken, toerisme/recreatie en communicatie bij de totstandkoming van dit wijkplan betrokken. Veel zaken zijn ook opgepakt in goed overleg met het wijkteam, serviceteam en de wijkopzichter. Via maandelijks overleg werd gestaag gewerkt aan de totstandkoming van het wijkplan nadat via een wijkschouw en een eerste bijeenkomst in een door veel inwoners bezochte eerste bijeenkomst in Hotel Zuiderduin het startsein voor wijkgericht werken in Egmond aan Zee was gegeven. Vaste afspraak is inmiddels dat halfjaarlijks een mini-schouw plaatsvindt. Inhoud wijkplan. Via een beschrijving van het dorp Egmond aan Zee uit geschiedkundig oogpunt en een blik op Egmond aan Zee qua bebouwing en sociale structuur neemt het wijkplan de lezer mee naar aandachtspunten op het gebied van infrastructuur, verkeer, het groen, de kust en het strand, het wonen, de voorzieningen voor jeugd en ouderen, het toerisme, de bedrijvigheid veiligheid en tot slot sporten in Egmond aan Zee. Het wijkplan eindigt met een uitvoeringsplan. Bij een aantal hoofdstukken zijn punten aangegeven die de komende jaren blijvende aandacht behoeven maar nog niet concreet genoeg in een uitvoeringsplan konden worden opgenomen. In het hoofdstuk van het uitvoeringsplan zijn deze punten gebundeld opgenomen. Met de wijkvereniging en de gemeente worden in de periode 2007-2010 nadere afspraken gemaakt over de wijze waarop deze punten door wie worden uitgewerkt. wijkplan egmond aan zee versie 24 januari 2006
3
In dit uitvoeringsplan wordt aangegeven wat in welk jaar wordt uitgevoerd als uitwerking van het wijkplan. Uiteraard is het wijkplan geen statisch geheel. Ontwikkelingen die leiden tot een bijstelling van het wijkplan zullen via de structurele samenwerking tussen gemeente en Vereniging Dorpsbelangen Egmond, Parel aan Zee worden bijgehouden. Uitvoering van het wijkplan is uiteindelijk een verantwoordelijkheid van de gemeente. De uitvoering zelf zal overigens ook weer in nauw overleg met wijkverening en omwonenden plaatsvinden. Het kan gebeuren dat de gemeenteraad als gevolg van bijvoorbeeld financiële beperkingen geen mogelijkheden ziet tot uitvoering van het wijkplan en het daarom moet uitstellen. In het dagelijks contact tussen wijkvereniging en gemeente zullen de zogenaamde acties voor de korte termijn worden aangepakt. Bij het schrijven van dit wijkplan zijn bijdragen geleverd door diverse personen en instanties. Zo is het hoofdstuk over de sociale structuurschets in opdracht van de gemeente Bergen opgesteld door de heer H. Sleeven van “Primo”. Voor het hoofdstuk over het groen is eveneens een fotoboek samengesteld. Onderdelen hieruit zijn in het hoofdstuk overgenomen. Het fotoboek zelf kon niet in zijn geheel in het wijkplan worden opgenomen. Door samenwerking van de inmiddels vertrokken beleidsmedewerker toerisme en een afstudeeropdracht van een Egmond aan Zee woonachtige studente kon het hoofdstuk toerisme gestalte krijgen. Bij het hoofdstuk over wonen, welzijn en zorg is gebruik gemaakt van de door de gemeenteraad vastgestelde woonbeleidsnota. Het hoofdstuk over detailhandel/horeca is opgesteld na overleg met de ondernemersvereniging “De Eendracht”. Het hoofdstuk met betrekking tot de werkzaamheden van de politie is door de wijkagent, de heer B. van Dijk opgesteld.
wijkplan egmond aan zee versie 24 januari 2006
4
HOOFDSTUK 2.
1.1.
VISIE EGMOND AAN ZEE
Geschiedenis.
Egmond aan Zee . . . een dorp met een andere historie Toen Egmond aan Zee in 1977 het 1000-jarig bestaan vierde, werd er veel geschreven over de historie van het kustdorp, die niet te vergelijken is met die van de twee andere Egmonden. De bewoners leefden van de visserij. Het was een moeilijk bestaan met talloze gevaren. Hun stulpjes stonden eeuwen-lang geïsoleerd in de duinen. Maar toch, in 1824 kreeg het vissersdorp landelijk bekendheid, toen na de oprichting van de Koninklijke Noord- en Zuidhollandse Reddingmaatschappij hier de eerste redding werd verricht. Toch kwamen de oorspronkelijke bewoners vanachter de duinen. De boeren en vissers konden hun brood niet meer verdienen met de visserij op de binnenmeren. De zee werd voor hen onbereikbaar door verzanding van de kil, waarin hun bootjes vastliepen. Ze kregen na veel aandringen toestemming van een zekere heer Walengier en van de reeds in 950 bestaande Abdij van Egmond, om zich in de duinen te vestigen, dichtbij de grote visvijver, de Noordzee. Voorwaarde was dat ze een tiende van de vangst aan de abdij zouden afstaan. En ondertussen liet Walengier de monniken van de abdij bidden dat, ‘als er een vreemd schip vergaat, Heer, dan astublieft in onze banne’. In hoeverre dat verhaal over het ’onbaatzuchtig’ gebed op waarheid berust is niet meer te toetsen. Walengier leek een weldoener, een man met inzicht. Maar dat kan ook worden betwijfeld. Oude overleveringen spreken van een barbaars ‘strandrecht’. Hij wordt daarin afgeschilderd als een ‘strandgier’. De bij een schipbreuk aan land spoelende goederen waren voor hem veel belangrijker dan de levens van de opvarenden. Had hij ook dáárvoor bewoners aan zee nodig? Het was immers niet gemakkelijk om vanuit het achterland een stranding waar te nemen. Maar als de gezinnen zichzelf daarmee zouden verrijken, dan was hun lot bezegeld. Als we de plek willen aanwijzen, waar de eerste woninkjes van wrakhout stonden, dan moeten we misschien 200 meter van wal steken. Door de eeuwen heen eiste de zee telkens weer een stukje dorp op. De bewoners leefden mét de zee en ván de zee en soms een gestroopt konijntje uit de duinen. Het was een karig bestaan.
Andere inkomsten waren er niet. In de stormperiode kon er niet gevist worden. Andere inkomsten waren er niet. Als tijdens ‘tempeestenweer’ een schip reddeloos op het strand belandde, dan was er een gerede kans om toch te overleven door wat de zee aandroeg. Dus werd van de nood een deugd gemaakt. Dat daarbij soms onduldbare praktijken plaatsvonden, daarvan getuigt een decreet uit 1529
wijkplan egmond aan zee versie 24 januari 2006
5
van keizer Karel V, dat ‘aan de wreedheden, de schipbreukelingen aangedaan, een einde moest komen’. Het heeft heel lang geduurd voor het besef doordrong dat schipbreukelingen recht hadden op een goede behandeling en dat een aangespoelde lading niet zomaar toegeëigend kon worden. Vergeleken met vroeger is het strandjutten van nu maar kinderspel. Maar lang na Karel V moest er door het uitvaardigen van ‘ordonnantiën’ gedreigd worden met strenge straffen die varieerden van geseling, brandmerken, verbanning, tot zelfs de doodstraf toe. Of die straffen zijn toegepast is niet bekend. Voor de arme vissers van weleer stond het onderhoud van hun gezin voorop. En daarmee uit. Vissers en mensenredders In 1824 kwam de Kon. Noord- en Zuidhollandse Reddingmij. tot stand. Het station Egmond aan Zee kreeg een roeiredddingboot. Nog voor het jaar ten einde liep, het was kerstavond, de 24e december 1824, haalden de redders met gevaar voor eigen leven 6 opvarenden van het schip “De twee Gebroeders”, dat in een zware storm aan lagerwal was geraakt. Het was de eerste redding door de pas opgerichte KNZHRM. Het ook toen nog geïsoleerd liggende dorp kreeg daardoor landelijk bekendheid. Drie jaar later, in 1827, strandde het troepentransportschip “Wassenaar”, dat op weg was naar Batavia. De drie jaar oude reddingboot liep bij de reddingspogingen zware averij op, waarna bomschuit “De Jonge Pieter” werd ingezet. Dit logge vaartuig, het zeemanschap van de vissers én hun ervaring met een pinck kwamen daarbij goed van pas. Zij wisten vast te maken aan de ”Wassenaar” en dit staaltje herhaalden zij verschillende keren. Resultaat: de redding van 200 opvarenden. De schipper van “De Jonge Pieter” was Andries Cornelis Gouda. Legendarisch is ook de naam van Jacob Glas, in Egmond bekend als Jaepie Jaepie. Het reddingsstation Egmond aan Zee heeft vele keren van zich doen spreken. De laatste roeireddingboot ligt in het Museum van Egmond, getuigend van een roemrijk verleden dat zich voortzet in de huidige KNRM. Met de reddingboot “Adriaan Hendrik”, uitgerust met geavanceerde techniek, wordt een gedenkwaardige Egmondse traditie in leven gehouden. Fusie van gemeenten niet nieuw. In 1846 werd het zandpad bestraat, tot dan toe de enige verbinding met Egmond aan den Hoef. Tien jaar eerder, in 1836, werd voor het eerst gesproken over samengaan met de gemeente Egmond-Binnen. Daarbij hoorde ook Egmond a.d. Hoef. Maar het gemeentebestuur was er tegen. Stel je voor, samengaan met dat volk in de duinen. Dat kon nooit goed gaan. In 1849 wilde het rijk zelfs een fusie met Schoorl, Bergen, Egmond-Binnen, Heiloo en Wimmenum. Maar daar was de provincie niet voor. Dat zou te duur worden door de salarissen van de vele ambtenaren . . . Ook in 1868 werd een soortgelijke poging afgewezen. En toen werd het 1900. Egmond aan Zee wilde uitbreiden maar moest daarvoor over de gemeentegrenzen met Egmond-Binnen heen. Er werd weer aan fusie gedacht. Dat zag de provincie ook niet zitten “wegens de verschillende geaardheid van de bevolking, ook op godsdienstig gebied.” Maar drie jaar later kreeg Egmond aan Zee wel toestemming om de grens 250 meter naar het oosten te verleggen. De ‘blauwe paal’, nu een scherfjesmozaïk, is voor de doorsnee derper nog steeds een grens, die vroeger een scheidslijn was tussen twee mentaliteiten. Nu rest humor, maar toch . . . De zuidgrens werd in schuine lijn tot strandpaal 39 verlegd en de noordgrens tot strandpaal 37. Sindsdien begint het dorp in het oosten smal en het loopt naar het westen steeds breder uit. Een karakteristiek dorspdeel ging verloren. In 1921 en 1940 kwam weer een fusie met Egmond-Binnen ter sprake. Maar het werd niets, de laatste keer niet door het uitbreken van de 2e wereldoorlog. Bijna alle bewoners moesten evacueren. De bebouwing ten westen van de lijn Smidstraat tot begin Zuiderstraat werd door wijkplan egmond aan zee versie 24 januari 2006
6
de bezetter gesloopt. Dat dorpsdeel werd schootsveld tegen een mogelijke invasie. Na de oorlog werd de herbouw voortvarend aangepakt. Maar het gesloopte karakteristieke dorpsdeel is voor altijd verloren gegaan. Fusie bleef in de politiek een zeer gevoelig gegeven. Tenslotte, het was in 1978, een jaar na de viering van het 1000-jarig jubileum, kwam de fusie met Egmond-Binnen onder burgemeester A. G. Bakker tot stand, 140 jaar nadat een eerste voorstel in die richting werd gedaan. Door fusie kon economischer gewerkt worden, zo dacht men. Maar de praktijk is helaas anders. Want sinds 2001, toen de samenvoeging met Bergen en Schoorl totstandkwam, is er eerder sprake van het tegendeel. Misschien heeft het tijd nodig, maar de vooruitzichten zijn niet rooskleurig. De Vereniging Dorpsbelangen ‘Egmond ‘parel’ aan Zee’ hoopt haar steentje bij te dragen door het aandragen van doeltreffende voorstellen, om de leefbaarheid kleur te geven én te laten behouden. Daarbij kan de realiteit niet uit het oog verloren worden. Want overal hangt een prijskaartje aan. Daar kun je niet omheen.
Hoge toppen, diepe dalen, branding en grondzeeën. De zee, grote vriend en dikwijls wrede vijand, trok in het verleden diepe sporen in het gevoelsleven van de Derper. Veel vrouwen met hun kroost stonden er alleen voor. Door stormen en ook door oorlogsgeweld kwamen veel vissers om bij de uitoefening van hun beroep. Schrijnende armoede was het gevolg. Door de geïsoleerde ligging had het achterland daar bijna geen weet van. De derpers werden dikwijls niet begrepen, het was een ruw volk, zo dacht men heel lang. Zelfs hun spraak was anders. Door de eeuwen heen kwam er een dialect tot ontwikkeling dat alleen hier werd gesproken, slechts enkele kilometers van de andere Egmonden verwijderd. En nog is dit dialect een levend taalgebruik onder veel ouderen, maar ook nog onder jonge Egmonders. In het “Contact met de Egmonden” verscheen jarenlang de column ‘Wat zegge we’ van Jaap Eeltink, geschreven in het oudEgmondse dialect. Eeuwenlang wonend tussen hoge toppen en in diepe dalen, bij hun broodwinning belaagd door branding en grondzeeën, ontstond er een mentaliteit die uiterlijk onverschillig leek maar die beheerst werd door een gevoelsleven waarvan de omvang en dramatiek heel lang onbekend bleef in wijde omgeving. Telkens weer gingen de Derpers trouw ter kerke, waar ze alle kommer en kwel in handen konden leggen van de Heer van alle zeeën, waar de pastoor en de dominee hun gelovigen een hart onder de riem staken. In de 18e eeuw werd de Ste. Agneskerk prooi van de kolkende zee. In 1746 werd een nieuwe kerk gebouwd aan de oostkant van het dorp, het kerkgebouw van nu de PKN (i.o.), die in het centrum van het dorp staat. En - ook in de 18e eeuw - ontstond er aan de top van de landelijke katholieke kerk tweestrijd, ver buiten de leefsfeer van de vissers om. Het was ook de tijd van de ‘schuilkerken’. Het toen overwegend katholieke volksdeel van Egmond aan Zee werd met haar pastoor oud-
wijkplan egmond aan zee versie 24 januari 2006
7
katholiek, als enige parochie in wijde omgeving. Voor de vissers veranderde er niets, ze gingen gewoon naar hun kerk, met hún eígen pastoor, die toen dienst moest doen in een schuilkerk. Later kregen ze een echt kerkgebouw aan de Zuiderstraat, maar dat was spoedig te klein. Toen in 1886 het markante oud-katholieke kerkgebouw aan de Voorstraat in gebruik kon worden genomen, werd de kerk aan de Zuiderstraat postkantoor. Helaas is dat postkantoor met zijn authentieke architectuur uit het dorpsbeeld verdwenen. Het toerisme. Het is een historie in vogelvlucht. Er is nog veel meer te vertellen over dit zeedorp. Het ‘Museum van Egmond’ laat het zien. Ook door de bouw van de pinck wordt een stukje van het verleden naar onze dagen getild. En in de duinen zijn nog steeds de aardappellandjes, toen noodzaak, nu een belangrijk sociaal erfgoed. In 1905 werd het dorp ontsloten door een spoorverbinding met het achterland, die - helaas - in 1934 werd opgeheven. Egmond moest zijn visserij vaarwel zeggen, veel vissers verhuisden naar IJmuiden. Vroeger waren er twee vuurtorens, waarop de huiskerende vissers een veilige koers konden uitzetten. Het ‘Torensduin’, nu midden in het dorp, houdt de herinnering levend. De ’’Jan van Speyk’’ prijkt nog steeds op het Vuurtorenplein, bij donker haar licht uitstralend over de zee en de badplaats van vandaag. Egmond aan Zee werd tot in de 20e eeuw omzoomd door kindervakantiehuizen, waar ‘bleekneusjes’ uit de grote steden weer een blos op de wangen kregen. De “Prins Hendrik Stichting” vond er zijn plek. Dit tehuis voor oudzeelieden is nu ook een thuis voor bejaarde Egmonders Een kleine nederzetting groeide uit tot een bekende badplaats. Nu zijn er hotels en pensions, restaurants, café’s en vele terrasjes. Duizenden bezoekers brengen hier vele uren door. Het toerisme groeide uit tot de belangrijkste inkomstenbron. Gebleven is de sfeer. In de kleine straatjes proef je nog steeds het visserijverleden. Het dorp is nog altijd via één weg bereikbaar. Vooral in het seizoen is dat een probleem. Ook het parkeervraagstuk lijkt onoplosbaar. Dit komt echter ook in dit wijkplan terug. Egmond aan Zee koestert zijn verleden. Het strand, de zee en de duinen zijn een kostbaar bezit, door de natuur in de schoot geworpen. Voor de bewoners van het dorp is het van grote betekenis dat de sfeer bewaard blijft, ook al moet er hier en daar aangepast worden. Met gevoel voor traditie wil de Vereniging Dorpsbelangen ‘Egmond ‘parel’aan Zee” zich sterk maken voor het behoud van het typische dorpskarakter. Want Egmond aan Zee is de moeite waard.
1.2. Egmond aan Zee, een zeedorp. Merkwaardig genoeg kent de dikke van Dale het woord “kustdorp” niet. Maar bij het woord “zeedorp” geeft het woordenboek aan: “een dorp, dicht bij zee gelegen”. Dit doet toch vooral denken aan een kleine badplaats – vaak vroeger een vissersdorp – pal aan het strand van de Noordzeekust en omsloten door duinen. Egmond aan Zee is zo’n dorp, evenals een reeks andere, zoals Noordwijk aan Zee en Katwijk aan Zee.
wijkplan egmond aan zee versie 24 januari 2006
8
Visserijverleden Egmond aan Zee is ontstaan in de middeleeuwen als een nederzetting van vissers die leefden van de visserij met platbodems (pinken, later bomschuiten) vanaf het strand in de Noordzee. In die tijd ontbraken havens. Met de opkomst van gegraven havens en van de stoomvaart verdween de visserij langzamerhand uit het dorp naar IJmuiden en daarmee vertrok ook een deel van de bevolking. Rond 1900 kwam een einde aan de visserij, toen de laatste bomschuiten werden verkocht. Maar het nautische verleden leeft nog duidelijk in het dorp en geeft het zijn karakter: de structuur van het centrum met de nauwe straatjes en de kleine vissershuisjes en de Prins Hendrik Stichting, gesticht als rusthuis voor oude zeelieden. Er zijn ook nog springlevende getuigen: de vuurtoren (met het Van Speyk-monument), het reddingsstation van (nu) de K.N.R.M, de jaarlijkse visserijdag en het “derper”dialect met z’n kenmerkende tongval, vermoedelijk ontstaan door de contacten met de engelse zeelieden. *) Het zijn zaken die waard zijn om – zo nodig – stuk voor stuk te beschutten en te behouden. Badplaats Ongeveer gelijktijdig met het wegvallen van de visserij uit het dorp kwam de opkomst van de badcultuur. Oorspronkelijk voorbehouden aan de welgestelde klassen, leidde dit tot de bouw aan zee van hotels en enkele villa’s, de aanleg van een boulevard en zelfs de oprichting van een Kurhaus (later afgebrand). Veel daarvan is verdwenen door de aanleg van de Atlantikwal door de Duitse bezetter in de 2e wereldoorlog. De gaten werden na de oorlog opgevuld door hotels en appartementsgebouwen Na de 1e wereldoorlog breidde het badtoerisme zich uit tot andere sociale klassen en ontwikkelde Egmond aan Zee zich tot een familiebadplaats, met verhuur van kamers en “vrije huizen”. In die tijd ontstonden ook de koloniehuizen voor de “stadse bleekneusjes” waarvan de gebouwen Kerdijk, Zwartendijk en St. Jozef nog getuigen. Vermeldenswaard is ook de tennisbaan (oorspronkelijk een rolschaatsbaan), karakteristiek gelegen in een duinpan, met z’n al 50 jaar bestaande badgastentournooi. De stijging van de welvaart in de tweede helft van de 20e eeuw heeft – door de groei van het toerisme met toenemende vraag naar luxe en ook door de massamotorisering - een grote invloed gehad op het dorp: de bouw van hotels en van luxere onderkomens en een ook meer op het toerisme gerichte winkelstand. Die welvaart leidde verder tot een grote vraag naar tweede woningen aan de kust. De toegenomen mobilisering maakte ook dat forensen Egmond aan Zee als woonplaats gingen kiezen.
wijkplan egmond aan zee versie 24 januari 2006
9
Maar de besloten ligging van Egmond aan Zee in het sterk beschermde duingebied maakt het moeilijk om via uitbreiding van het dorp aan de toegenomen vraag naar woningen en hotelruimte te voldoen (denk bv. aan de problemen met de Noordlob). Het gevolg was het zoeken van oplossingen in hoogbouw, met alle bezwaren voor het karakter van het dorp en het aanzien van de kuststrook. Men spreekt zelfs over “parasitaire bouw”: van binnenuit een mooi uitzicht, maar van buitenaf niet om aan te zien! De tweede woningen, die een groot deel van de tijd leeg staan, hebben een verkillend effect op de dorpssfeer en zijn bovendien niet gunstig voor de winkelstand. Een restrictief beleid van de gemeente op dit punt is daarom vanuit verschillende oogpunten belangrijk. In de zomertijd doet zich bij mooi strandweer, vooral in de weekeinden, een massale trek naar het strand voor. Op het strand zelf levert dat geen grote problemen op, maar die zijn er wel met betrekking tot het verkeer en het parkeren. Zelfs zijn er dan problemen met het stallen van fietsen. De problemen met betrekking tot het autoverkeer gaan een oplossing door de gemeente te boven. Het is het provinciale bestuur dat zich nu hierover buigt. Daarbij moet men bedenken dat het inwonertal van Holland-Noord door de bouw van nieuwe woonlocaties nog zal toenemen, waardoor een nog hogere druk op de kust zal ontstaan. Zoals al vermeld vraagt het huidige toerisme om steeds meer luxe, dit op straffe van het wegblijven van de toeristen of de komst van een minder draagkrachtig en waarschijnlijk “minder aantrekkelijk” publiek. Voor een deel zal het antwoord hierop moeten worden gegeven door de “toeristenindustrie”en de winkelstand. Maar ook de gemeente heeft hier een taak door het (blijven) bieden van een goede infrastructuur en het begeleiden van ontwikkelingen (denk aan de Bowling en aan het terrein van Genet). Daarbij mag een goed aanbod op het gebied van cultuur (in de meest brede zin van het woord) niet worden vergeten. Het wegvallen van de gemeentelijke subsidie voor de zomerse orgelconcertserie in de Oud-Katholieke kerk is daarbij geen goed teken. Een heikele vraag hierbij is of Egmond aan Zee moet worden “opgeleukt”, zodat we richting Zandvoort gaan, of dat het pure karakter van Egmond aan Zee als familiebadplaats moet worden behouden. Het is zaak dat de “Parel” zich hierop bezint en zich hierover tijdig uitspreekt. (zie ook bladzijde 10 en 11 ) Zeedorpenlandschap **) In het verleden bood de visserij de bewoners van de kustdorpen maar een mager bestaan. Men vulde dit aan door op allerlei wijzen gebruik te maken van het duin: het strikken van konijnen, het zoeken van brandstof en strooisel en de aanleg van landjes voor de verbouw van groente en aardappels. Die landjes zijn karakteristiek door hun wallen, ontstaan doordat men het oppervlak afgroef om mee te zakken met het door de drinkwaterwinning dalende grondwaterpeil. Dit alles gebeurde niet systematisch en heeft zodoende een wat rommelig, maar prettig aandoend, landschap opgeleverd met bijzondere planten en vogels, dat bekend staat als het zeedorpenlandschap. Bij Egmond aan Zee vinden we dit landschap in de noordelijk van het dorp gelegen duinen. De laatste jaren is het aanzien wat veranderd door de bouw van veel huisjes en boetjes, omdat het gebruik door de “derpers” een steeds meer recreatief karakter krijgt. Zuidelijk van het dorp is dit landschap inmiddels verlaten en overgroeid. Voor een deel is het door PWN weer min of meer tot het oorspronkelijke duinlandschap teruggebracht. De zee en het strand In de loop van de eeuwen heeft de kust door de invloed van wind en stroming grote veranderingen ondergaan. Dit proces gaat nog steeds door en er zijn, hoewel de mens daar steeds meer invloed op probeert uit te oefenen, grote stukken van de kust in zee verdwenen.
wijkplan egmond aan zee versie 24 januari 2006
10
Ook bij Egmond aan Zee is dat het geval. Berucht is de storm uit 1741, toen de Grote of St. Agneskerk verloren ging. De meest recente afslag is uit 1990, toen een deel van de Boulevard bij het Lido in zee verdween. Grote hinder voor het dorp leveren verder de zandverstuivingen vanaf strand en duinstrook. Momenteel probeert Rijkswaterstaat – conform zijn in de wet vastgelegde opdracht - de kustlijn te handhaven en het strand op peil te houden door middel van zandsuppleties. Het onderhoud (en behoud) van de duinstrook onmiddellijk langs de kust ( waaronder het vastleggen van het stuifzand) is de taak van het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier. Op het strand – dè grote trekpleister van ons dorp – wordt in de zomer een druk beslag gelegd: twee kampeerverenigingen (“Van Speyk” en “de Golfbreker”) met in totaal zo’n tweehonderd huisjes, een zestal strandtenten, een botenclub, de reddingsbrigade en vele strandcabines. Het schoonhouden van het strand - zeer belangrijk ook voor het toerisme – blijft een voortdurend aandachtspunt, evenals het handhaven van orde en veiligheid. Met betrekking tot dat laatste punt valt op te merken dat door de beperkte menskracht de bewaking door de vrijwillige reddingsbrigade buiten de vakantieperiode en enkele drukke weekends noodgedwongen beperkt blijft. Verder is het zaak alert te zijn op het al dan niet hijsen van de rode ballen, wanneer het baden in zee gevaarlijk is. Near shore windpark De laatste jaren is Egmond aan Zee vaak in het nieuws geweest door de voorgenomen aanleg van een windmolenpark, zo’n 10 km uit de kust, door een “joint venture” van Shell en Nuon. Inmiddels zijn de bezwaarprocedures afgerond en zijn alle vergunningen verleend. Het wachten is nu op de definitieve investeringsbeslissing, waarna de bouw kan worden gestart. Aanvankelijk hoopte Egmond aan Zee op de vestiging van een voorlichtingscentrum en op de mogelijkheid van rondvaarten naar het park. De hoop op rondvaarten is inmiddels vervlogen. Op het moment van schrijven van dit wijkplan is nog onderzoek gaande naar de mogelijkheid van een voorlichtingscentrum. Welke effecten de bouw van het park per saldo op het toerisme zal hebben valt moeilijk te voorspellen. 1.3. Bebouwing in Egmond aan Zee De Werf, het Pompplein, dan de hoofdstraat: de Voorstraat. Ten zuiden daarvan de Zuiderstraat tegen het duin aan. Ten noorden van de Voorstraat de Noorderstraat met daarboven de Van Speykstraat en dan aan het andere einde (meer naar het oosten) het mooie hervormde kerkje in z`n hof, waar helaas de grafstenen voor de netheid (?) uitgebannen zijn. Dat is de oude kern van ons dorp, waar de meeste huizen gelukkig nog op de lage maat zijn gebouwd en bewaard. Dat past bij de structuur van het stratenplan, vol steegjes, achterommetjes, kleine pleintjes, waar de wind wordt tegengehouden en opgevangen. Een dorp om door te lópen. Niemand had vroeger een auto. Alleen de reddingboot en enkele karren kwamen door de Voorstraat naar de Werf. In de zeventiger jaren waren er plannen om dat hele oude “derp” af te breken en er drie rechte parallelle straten met hoge bouw voor in de plaats te zetten. Een groep “redt ons dorp” heeft dat gelukkig middels veel protest en hoorzittingen via de provincie en de Raad van State weten te verhinderen. En dat is maar goed ook, want : 1e- de oude dorpskern, die daar zo aardig in z`n lage duinpan ligt, geeft sfeer aan onze badplaats; 2e- zou het zand dat door harde wind en de herfst- en winterstormen wordt aangedragen ongehinderd door die rechte straten razen en het vrijwel onbewoonbaar maken.
wijkplan egmond aan zee versie 24 januari 2006
11
Stadsplanners hebben geen idee van het klimaat aan zee. Middenin de Voorstraat staat de grote Oud-Katholieke kerk in wat nog steeds “Waterstaatsarchitectuur” heet. Een soort eclectische neo-stijl die misschien in de toekomst nog wel merkwaardig gevonden zal worden. Veel belangrijks aan gebouwen, behalve de Nederlands Hervormde kerk, hebben wij verder niet. Maar de straten zijn aardig en bepalen de sfeer. In de vorige eeuw zijn er langzamerhand wat straten en wijken bijgekomen, waaronder langs de rand van het dorp de kinderkoloniehuizen. Deze gebouwen hebben hun oorspronkelijke funktie reeds lang verloren. Ze waren groot en dominant maar ook geen wonderen van architectuur, hoewel hun bouwstijl gunstig afstak bij het hotel “Zuiderduin”, waarvan de hotelkazernes boven het dorp uittorenen. Het is een goedlopend hotel en het is belangrijk voor ons dorp. Maar het is niet om aan te zien. Langs de Dokter Helle-Boulevard, ten zuiden van de Werf, staan flatgebouwen. Het laatst verrezen ‘terrasflatgebouw’ ziet er aan de zeekant aardig uit, maar aan de achterkant, de landkant, is het een ramp qua stadsarchitectuur. Verfraaiing door middel van groenvoorzieningen zou een aanrader zijn. De Noord-Boulevard heeft een nieuwe wandelpromenade met over de hele lengte een mooi uitzicht over zee. Het is te hopen dat het onzalige plan om twee kiosken aan de zeekant van het trottoir op het duin te plaatsen niet doorgaat. Onze Noord-Boulevard is niet heel lang maar wel heel bijzonder om dat vrije uitzicht. De bebouwing is ook niet overal even bevredigend. Middenin staat het beruchte sterflatgebouw, het is veel te hoog en de wind stormt er omheen. (Iemand noemde het “de kurk op de Wilhelminastraat”). Het is een te groot visueel obstakel. Aan het begin staat de nieuwe “Zilte Zoen”, antroposofische architectuur, waar verschillend over gedacht wordt. De zuid-woonwijk heeft huizen waarvan niet veel kwaad gezegd kan worden. De als laatste gebouwde wijk in het noordoosten van het dorp, bij zwembad “de Watertoren”, is het aardigste nieuwe wijkje, geflankeerd door Jan Dirk z`n Dal dat zijn mooie oude naam mocht behouden. De Prins Hendrikstraat, de Plantsoenstraat en omgeving zijn grotendeels vernieuwd. Overal is het plezierig wonen in ons dorp, met de zee en het duingebied om ons heen. Het gemeentelijk beleid schiet echter tekort als het om kinderspeelplaatsen gaat. Met jonge gezinnen wordt geen rekening gehouden, terwijl er in het herbouwplan van bovengenoemde straten en omgeving wel ruimte voor een speelplaats bestemd was. Het bejaardenhuis “Zorgcentrum Agnes” is gerenoveerd. De “Prins Hendrik Stichting”, dat oorspronkelijk werd gebouwd voor bejaarde zeelieden, wordt nu onder handen genomen. In deze zorgcentra wordt veel aandacht besteed aan een prettig verblijf. De “Prins Hendrik Stichting” ligt dominant op een groot terrein. Dit maakte de plaatsing mogelijk van een groot tijdelijk woongebouw, waarin de bewoners van de P.H.S. zijn gehuisvest gedurende de renovatieperiode. Speciaal, en tenslotte, moet worden genoemd het zorgvuldig ontworpen monument voor J.C.J. Speyk. Hier is met Hollandse praktische zin de verering van het heldendom gecombineerd met de grootse taak van vuurtoren: langs de vaderlandse kust één van de ‘vuren’. Stedenbouwkundig heeft Egmond aan Zee niet veel te bieden, maar het stratenplan en de manier waarop duin en strand het dorp omringen maken dat de sfeer goed is en het wonen plezierig.
wijkplan egmond aan zee versie 24 januari 2006
12
Voorstellen en adviezen voor het uitvoeringsplan (n.a.v. paragraaf 1.1.): • • • • • • • • • •
Behoud van het zeedorpenlandschap; Gemeente moet er op toezien dat karakteristieke dorpsdelen behouden blijven; Streven naar behoud van geschiedenis; Instandhouding en ondersteuning Museum van Egmond; Ons nageslacht moet in staat zijn info te verkrijgen uit een rijke historische gegevensbron; Het Egmondse dialect vastleggen op CD/DVD en bestaande banden daarop overnemen; Alle gegevens over het oude Egmond op geluidsdragers, op schrift, in brochure-, boek- of andere vorm op een centraal punt vastleggen/bewaren; Waar sprake is van historische waardevolle gegevens in verenigingsdanwel stichtingsverband, een persoon aanstellen die deze gegevens bewaakt; Registratie van particuliere historische verzamelingen; Om een effectief en technisch verantwoord conserveringsproces in gang te zetten, is het wellicht aan te raden informatie in te winnen bij het Meertensinstituut, (www.Meertens-knaw.nl);
Voorstellen en adviezen voor het uitvoeringsplan (n.a.v. paragraaf 1.2.): -
-
-
-
-
-
Dialect: zie de notitie over de geschiedenis van Egmond aan Zee. Tennisbaan: het belang van de tennisbaan voor het aanzien van Egmond aan Zee als badplaats onderstrepen. (N.B. binnen afzienbare tijd loopt het erfpachtcontract van de tennisclub met de gemeente af) Tweede woningen: het belang voor het dorp van het voeren van een restrictief (terughoudend) beleid door de gemeente onderstrepen. Te bewaken bij een hernieuwing van het (de) bestemmingsplan(nen). Hoogbouw: zie de notitie over architectuur; attent zijn op dit punt bij de hernieuwing van het (de) bestemmingsplan(nen). Fietsenstallingen: Niet alleen uitbreiding van bewaakte fietsenstallingen (zoals nu het plan is van de gemeente); die voorzien toch nooit voldoende in de vraag op mooie stranddagen, maar ook meer faciliteiten voor het onbewaakt stallen van fietsen, dit ook ter voorkoming van overlast voor inwoners. Motorenstalling: Aangezien het gebruik van motoren (geen last van files) is toegenomen, is het raadzaam één centrale motorstallingsplek aan te wijzen, bij voorkeur bij de hoofdstrandopgang. Infrastructuur: De aanbieders van logeerruimte erop wijzen dat het zaak is hun voorzieningen steeds op een voldoende luxe peil te houden. De gemeente wijzen op de inspanningsverplichting om te zorgen voor een goede invulling van de open en de “zere” plekken in het dorp. Op dit gebied zijn er overigens de afgelopen tijd de nodige dingen gebeurd, zoals de reconstructie van de Boulevard en van het Pompplein, het nieuwe verkeersplan en het “Plan Brederode”. Cultuur: aandringen op stimulering door de gemeente van het culturele klimaat door bv.(geringe) subsidies. In de conceptnotitie “Naar een zorgzame wijk” (blz. 13 onderaan) wordt gewezen op de erg beperkte mogelijkheden voor culturele activiteiten. Dus aandringen op verbetering van die mogelijkheden.
wijkplan egmond aan zee versie 24 januari 2006
13
-
-
-
-
Zeedorpenlandschap: is een zaak voor de “landjesvereniging”. Deze moet erover waken dat het karakter van het landschap niet wordt aangetast door oneigenlijke bouwsels. Duinstrook (zandoverlast): Discussie aangaan met diverse instanties (Rijk, Hoogheemraadschap, provincie en gemeente) over het tegengaan van zandoverlast (zie hoofdstuk 5). Veiligheid strand: Reddingsbrigade wijzen op het belang alert te zijn op het al dan niet hijsen van de rode bal. Al dan niet “opleuken” van het dorp: een voorbeeld van dit onderwerp is het nu lopende plan om twee kiosken op de Boulevard Noord te plaatsen. Dit soort zaken ligt vaak nogal gevoelig, omdat hierover – ook binnen de vereniging verschillende standpunten kunnen bestaan. Een actiepunt kan zijn hierover een algemene discussie binnen de vereniging aan te gaan over de vraag welke richting we uit willen en of we hierover algemene normen kunnen afspreken? Verder is het zaak – maar dat moet ook al vanuit andere gezichtshoeken – scherp te letten op de herziening (specifiek dan wel algemeen) van de bestemmingsplannen. In dat kader kan een ander actiepunt zijn om aan de gemeente te vragen de vereniging in een vroeg stadium over dit soort plannen te informeren, zodat er nog een reële discussie mogelijk is en de plannen eventueel kunnen worden bijgestuurd. Momenteel is het zo dat de plannen door een binnenskamerse voorbereiding vaak geheel zijn voorgekookt en er als reactie voor de andere partij(en) geen andere mogelijkheid blijkt te zijn dan de hakken in het zand te zetten en een confrontatie aan te gaan. Dat dit tot een negatieve houding tegenover “de politiek” leidt zal duidelijk zijn.
Voorstellen en adviezen voor het uitvoeringsplan (n.a.v. paragraaf 1.3.): • • • • • • • • • •
Instandhouden van de op de monumentenlijst staande objecten inclusief stratenplan; Stijl van nieuwbouw aanpassen aan het karakter van het dorp; Stijl/uiterlijk van de Voorstraat handhaven; Geen verdere uitbreiding met hoogbouw; Geen aantasting monumenten, zoals het ‘Torensduin’; De karakteristiek van dit duin en het uitzicht erop moet behouden blijven; Geen hoogbouw op de plaats van de huidige bibliotheek; Het bibliotheekgebouw bestemmen t.b.v. gemeenschapsruimte; Objecten niet delegeren aan projectontwikkelaars; De gemeente dient een inspanningsverplichting aan te gaan. Daarmee kan worden voorkomen dat gebouwen die verpauperen het imago van het dorp schaden. (Bowling en Strandjutter).
*) Het Meertens Instituut – KNAW houdt zich bezig met de Nederlandse dialecten. Zie www. meertens-knaw.nl
**) De term is bedacht door de plantkundige Dr. H. Doing (1927-1996). Zie “Duin” 28e jaargang, no 2.
wijkplan egmond aan zee versie 24 januari 2006
14
HOOFDSTUK 2. SOCIALE STRUCTUURSCHETS EGMOND AAN ZEE. Primo Nh heeft in 2005 een onderzoek gedaan naar de sociale structuur van Egmond aan Zee. Het onderzoek is gebaseerd op een analyse van schriftelijk beleidsmateriaal, rapporten, nota’s en statistische informatie, gecombineerd met informatie uit interviews met een tiental geselecteerde sleutelpersonen uit de kern Egmond aan Zee. Hieronder worden de bevindingen uit dit onderzoek weergegeven. a. Kerngegevens Egmond aan Zee. Aantal inwoners Egmond aan Zee: 5.016 (2003) Waarvan: 0 -18 jaar 18 – 65 jr 65 plus Totaal
17% 63% 20% 100%
Percentage van de bevolking, ouder dan 55 jaar: 37% Percentage inwoners met een uitkering: 1,5% (waarvan 50% alleenstaand) De Gemeente Bergen is in verhouding tot andere gemeenten in de regio (en in de provincie Noord-Holland) een sterk vergrijsde gemeente. Leeftijdsgroep Regio N-Kennemerland Gemeente Bergen Egmond aan Zee 55+ ers (2004) 33% 36% 37% 65+ers (2004) 13% 18% 20% Uit de statistieken blijkt, dat de kernen Egmond aan Zee en Schoorl de meest vergrijsde kernen van de Gemeente Bergen zijn. Dit gegeven zal behalve door de bevolkingssamenstelling mede zijn beinvloed door de aanwezigheid in Egmond aan Zee van de Prins Hendrik Stichting en het Zorgcentrum Agnes (in Schoorl van het complex De Sanderij). b. Waardering voor het sociale klimaat. In alle interviews is een positieve waardering gegeven voor het woon- en leefklimaat in de kern Egmond aan Zee. In cijfers uitgedrukt, beweegt de waardering van de geinterviewden zich tussen het rapportcijfer 6 en 8. De waardering verschilt per doelgroep resp. per aspect. Zo gaf de geinterviewde vanuit de vrouwenorganisaties een 7 voor de sociale aspecten van de woon- en leefomgeving, terwijl hieraan vanuit het ouderenwerk een waardering van 8 en vanuit het jongerenwerk een score van 6 punten werd gegeven. Als afwegingspunten voor deze waarderingen werden door geinterviewden genoemd: - de kwaliteit van de woon- en leefomgeving - het goede sociale klimaat - het sterke gemeenschapsgevoel - de eigen identiteit van Egmond aan Zee - de verbondenheid aan het dorp (al bestaat daarbij wel verschil tussen de dorpskern en de omliggende nieuwbouw(flats). c. Kenmerken toegekend aan Egmond aan Zee. Egmond heeft vanuit zijn historie als vissersplaats een duidelijk eigen karakter. Het onderscheidt zich daarmee van de andere twee kernen van Egmond, Egmond Binnen en Egmond aan de Hoef. Het gegeven dat de kern Egmond aan Zee eeuwenlang in een relatief isolement zijn eigen sociale structuur en karakter heeft ontwikkeld, is nog steeds herkenbaar in het sociale verband van deze kern. De “derpers” hechten nog steeds aan hun eigen identiteit en het oude dorp wordt gekenmerkt door een sterke sociale band. De sociale samenhang in de nieuwbouw(flats) is
wijkplan egmond aan zee versie 24 januari 2006
15
daarmee niet te vergelijken. Er hebben zich hier veel mensen in hun tweede levensfase gevestigd, vanwege de ligging nabij duin, strand en zee en de prettige woonomgevng. Ten dele worden appartementen en woningen in de nieuwbouw tijdelijk of voor een deel van het jaar ook bewoond door toeristen, met name uit Nederland en Duitsland. Dat maakt, dat Egmond aan Zee in feite uit twee woongebieden bestaat: het oude dorp (van de “derpers”) en de omliggende nieuwbouw. De kern Egmond aan Zee kent hierdoor een sterk gevarieerde bevolkingssamenstelling, naar herkomst en naar sociaal-culturele en economische achtergrond. d. Beoordeling van het voorzieningenniveau. Inwoners van Egmond aan Zee hechten sterk aan de eigen voorzieningen op dorpsniveau. De in de afgelopen periode gevoerde discussie over de vestigingsplaats van de nieuwe supermarkt geeft hiervan duidelijk blijk. Hoewel er geen grote knelpunten met betrekking tot het huidige voorzieningenniveau worden geconstateerd, kan worden geconstateerd dat de huisvestingsmogelijkheden voor plaatselijke verenigingen en activiteiten beperkt zijn. Naast het jongerencentrum en de kantines van sportverenigingen, zijn er voornamelijk accommodaties van commerciële exploitanten beschikbaar. Bij het ontbreken van andere huisvestingsmogelijkheden, wordt van deze mogelijkheid door meerdere organisaties gebruik gemaakt. Door de toename van het aantal ouderen zal op termijn de behoefte aan ouderenactiviteiten en voorzieningen toenemen. Het wijksteunpunt kan in dit verband een belangrijke functie vervullen, in combinatie met andere zorgvoorzieningen. Het platform ouderenwerk speelt een belangrijke rol in de ontwikkeling van een passend aanbod en adequate voorzieningen voor de doelgroep ouderen in Egmond aan Zee. In dit platform nemen de ouderenbonden, de thuiszorg, de seniorenraad, de Zonnebloem en de plaatselijke kerken deel. De meeste geinterviewden wijzen op een gebrek aan mogelijkheden voor betaalbare jongerenhuisvesting voor jongeren en “starters”. Het aanbod hierin is beperkt en het besteedbaar inkomen van veel jongeren is relatief laag. Egmond aan Zee telt meer laagdan hooggeschoolden en het biedt voor veel jongeren ook te weinig passend werk. Het jongerenwerk is actief en is nu op een goede wijze georganiseerd. In het verleden is er veel kritiek op het jongerenwerk geweest en waren er voor een langere periode problemen, maar de huidige aanpak en gang van zaken worden positief beoordeeld. Vanuit de Stichting Welzijn Bergen is al sinds enige tijd een vernieuwde personele formatie en een nieuwe wijze van werken ingezet. Een combinatie van accommodatiegebonden programmering, vindplaatsgericht werken en samenwerken met andere organisaties in een “ketenaanpak” hebben klaarblijkelijk tot betere prestaties en betere beeldvorming van het jongerenwerk geleid. De lokale kerken zijn op sociaal gebied actief. Geinterviewden hebben over het geheel genomen een positief oordeel over het beschikbare voorzieningenniveau, met als kanttekening dat de ruimtelijke mogelijkheden voor sociale en culturele activiteiten beperkt zijn, waardoor ten dele van commerciële voorzieningen gebruik moet worden gemaakt. Veel voorzieningen functioneren (mede) dank zij de inzet van vrijwilligers en zijn dus afhankelijk van de inzet en tijd van bewoners uit de kern Egmond aan Zee. e. De sociale infrastructuur. Onder het begrip “sociale infrastructuur” moet worden verstaan: o het geheel van voorzieningen, dat voor de lokale samenleving beschikbaar is op sociaal gebied (met relaties naar zorgvoorzieningen) o het netwerk van sociale verbanden en contacten, waaruit de locale samenleving bestaat en dat in hoge mate door burgers zelf wordt georganiseerd en onderhouden, om in hun sociale behoeften te voorzien. Alle personen die in het kader van dit onderzoek zijn geinterviewd geven aan, dat Egmond aan Zee sociaal gezien te onderscheiden is in enerzijds het oude dorp met de autochtone wijkplan egmond aan zee versie 24 januari 2006
16
Egmonders (“derpers”) en anderzijds in de omliggende nieuwbouw(flats) (“buitenpoorters” of “dorpers”) Het sociale onderscheid is ten dele ook een sociaal-cultureel en sociaal economisch onderscheid. Het oorspronkelijke dorp Egmond aan Zee wordt ervaren als een hechte, maar in bepaalde opzichten ook enigszins gesloten gemeenschap, die zijn historie, zijn eigen manieren van doen en eigen wijze van met elkaar omgaan kent. “Ons kent ons”. Er is sprake van een sterke sociale band, maar ook van een sterke sociale controle. Een vrij hechte gemeenschap, die op elkaar is betrokken, maar die volgens sommigen ook vrij gesloten en behoudend is. Met een sterk bewustzijn van eigen identiteit. Deze sociale “kring” is niet eenvoudig toegankelijk voor buitenstaanders. Voor een klein deel van de gemeenschap geldt, dat er problemen zijn met het gebruik van drank en drugs, die als structureel kunnen worden gezien. Maatschappelijke activiteiten richten zich vanouds op het eigen dorp. De sociale en culturele verschillen met de bevolking van de andere Egmonden (Egmond Binnen, Aan de Hoef) zijn duidelijk aanwijsbaar en hebben hierop ook heel duidelijk invloed. Het verenigingsleven is een belangrijke en vrij constante factor, maar is vrij traditioneel van aard. De reddingsbrigade speelt hierin een historische en nog steeds vooraanstaande rol. “Buitenpoorters” of “dorpers” uit de nieuwbouw / hoogbouw van Egmond aan Zee bemoeien zich meestal weinig met de “derpers” en het omgekeerde geldt ook. Nieuwkomers moeten zelf echt in contacten investeren, willen zij in de dorpsgemeenschap opgenomen worden. De bereidheid daartoe is er wel, maar het automatisme niet. Deelnemen aan het verenigingsleven kan een goede sleutel zijn om bij de gemeenschap te gaan horen. Het bestaande aanbod zal echter niet voor iedereen actueel en aantrekkelijk zijn. Een paar geinterviewden heeft opgemerkt, dat het toch vaak ook de niet-autochtone Egmonders zijn, die initiatieven nemen en dan als kader functioneren in vrijwilligersorganisaties. Veel bewoners die zich van elders in Egmond aan Zee hebben gevestigd, hebben vaak geen of weinig relaties met mensen in het oude dorp. In die zin is er sprake van afzonderlijke sociale netwerken. Ten aanzien van de nieuwbouw(flats) kan overigens de vraag worden gesteld, in welke mate er werkelijk sprake is van een afzonderlijk sociaal netwerk. De indruk bestaat, dat er weinig sprake is van sociale samenhang in de hoogbouw. Veel van deze bewoners zouden geen of weinig familie in de naaste omgeving hebben en om die reden zou voor velen een eigen sociaal vangnet ontbreken van familieleden, vrienden of goede kennissen, waarop men in minder goede omstandigheden kan terugvallen. Ouderen. Zowel het ouderenwerk als de thuiszorg geven aan, mede om deze reden relatief veel sociaal isolement en eenzaamheid te signaleren. Dat geldt met name voor 70+ers die minder zelfredzaam zijn, vooral als zij een partner hebben verloren. Oudere mensen vinden het vaak ook moeilijk om op relatief onbekenden een beroep te doen. De woningstichting constateert, dat er regelmatig sprake is van kleinere en grotere irritaties en problemen, omdat mensen in de nieuwbouwflats vrij dicht op elkaar wonen, waardoor er in sociaal opzicht wrijvingen kunnen ontstaan. In de grotere flatcomplexen bestaat de functie van huismeester, die in dit soort gevallen zijn diensten kan aanbieden. Door de toename van het aantal ouderen is er sprake van een gestage toename van het aantal mensen die afhankelijk zijn van zorg, vooral bij hen die alleen staan en/of te maken hebben met een meervoudig ziektebeeld. De thuiszorg telt ongeveer 100 ouderen, de meeste daarvan ouder dan 70 jaar, die alleen al voor hun persoonlijke verzorging dagelijks of meerdere malen per week worden bezocht, waarbij vaak onvoldoende aandacht aan eenzaamheid en sociaal isolement kan worden besteed. Het bestand aan vrijwilligers dat beschikbaar is voor ondersteunende activiteiten vergrijst ook en het aantal neemt gestaag af. Jongeren. Jongeren in Egmond aan Zee hebben een aantal plaatsen, waar zij elkaar treffen en hun vrije tijd doorbrengen. Behalve het Jongerencentrum De Wal, bieden ook commerciële voorzieningen onderdak, maar ze verzamelen zich ook op open plekken, zoals het Pompplein. Er is een zekere historie of “traditie” met problemen in Egmond aan Zee die aan drankgebruik gerelateerd zijn. Voor sommigen is dat een gegeven, waarover men zich niet wijkplan egmond aan zee versie 24 januari 2006
17
zo druk maakt. Voor anderen is het een risicofactor of probleem, bijvoorbeeld waar het gaat om drank en ook drugsgebruik door jeugdigen of vanwege sociaal ongewenst of onacceptabel gedrag, vernielingen en bedreigingen. Mede door toedoen van een sterke sociale controle (en bescherming) in het dorp, blijkt het moeilijk te zijn om hierop voldoende greep te krijgen. Sommigen spreken dan ook van “ongrijpbare jeugd”, die problemen heeft tengevolge van hun thuissituatie, werkloosheid of drank en drugsgebruik. Bij een aantal jongeren wordt ook een radicalisering waargenomen, die zich uit in provocerend, onverdraagzaam of agressief gedrag, zoals tegen jongeren of bezoekers van buiten. f. Maatschappelijk initiatief en zelforganisatie. Egmond aan Zee kent talrijke organisaties op sociaal cultureel gebied, op het gebied van recreatieve sport en sociaal educatieve activiteiten, die zijn ontstaan uit initiatieven van de bevolking (zie overzicht). Veel van deze organisaties functioneren op basis van eigen inkomsten en ontvangen geen of slechts een beperkte subsidie van de gemeente Bergen. De meeste organisaties steunen op een vrijwilligerskader dat al lange tijd actief is. Het blijkt voor veel organisaties steeds moeilijker om aan nieuwe vrijwilligers te komen. Het vrijwilligerswerk vergrijst en “jonge” vrijwilligers zijn vaak al de veertig jaar gepasseerd. Jonge gezinnen van tweeverdieners hebben steeds minder tijd (over) voor vrijwilligerswerk, of doen dat in het directe verlengde van hun gezinsbestaan, zoals in sportclubs, op school, maar ook daar worden vrijwilligers steeds schaarser. Er is weliswaar een groot potentieel aan ouderen, die (meer) vrijwilligerswerk zouden kunnen doen, dat zich echter niet eenvoudig laat mobiliseren. Veel van deze mensen is in de eigen sfeer actief en wil zich niet gedurende een geheel jaar of seizoen aan activiteiten verplichten. Veel geinterviewden vragen zich af, hoe het vrijwilligerswerk als vorm van maatschappelijk initiatief er over tien jaar voorstaat?. Zijn het sociale netwerk en het informele zorgsysteem dan nog vitaal genoeg om hun noodzakelijke functies in de locale samenleving te vervullen? Er is weinig reden om aan te nemen, dat de huidige ontwikkeling zich zal keren en dat deze vormen van actieve maatschappelijke betrokkenheid en inzet vanzelf weer zullen toenemen. Oude, vooral traditionele vrijwilligersorganisaties zullen inkrimpen en op termijn wellicht verdwijnen, maar er komen weinig nieuwe organisaties en jongere vrijwilligers bij. g. Gesignaleerde problemen en aandachtspunten op sociaal gebied. Jeugd en Jongeren In sociaal opzicht trekken vooral de problemen van overlast met (groepjes) jongeren de aandacht. De overlast rond het Pompplein (drank en ook drugs) en problemen met de “viering” van luilak (vernieling, brandstichting e.d.) worden in het onderzoek het meest genoemd. Deze en andere problemen met groepjes jongeren hebben oorzaken, die ten dele zijn geworteld in de sociale structuur van het oude dorp of in gezinsstructuren en culturen en zijn daarom niet op een eenvoudige wijze op te lossen. Het gaat overigens om kleine aantallen individuen die deze problemen veroorzaken. Wel levert elk incident het risico op, dat meteen grotere aantallen medestanders of omstanders zich ermee gaan bemoeien. Vanuit het jongerenwerk wordt zo goed mogelijk getracht om in te spelen op concrete situaties, problemen en behoeften, die bij jongeren leven, ook op “straatniveau”. Samen met de gemeente, de politie en andere partijen wordt tweewekelijks een regulier overleg gevoerd en een aanpak uitgezet, waarbij binnen de beschikbare mogelijkheden pro-actief, dus zo vroegtijdig mogelijk wordt ingespeeld op nieuwe ontwikkelingen en gebeurtenissen. Waar nodig kunnen ook andere partijen bij deze aanpak worden betrokken. Ondernemers in Egmond aan Zee staan positief ten opzichte van samenwerking met het jongerenwerk, om problemen zover mogelijk te voorkomen en jongeren bij zaken te betrekken, waardoor zij ook een bepaalde medeverantwoordelijkheid kunnen voelen en nemen. Overigens wordt betreurd, dat de politie zich steeds meer uit de wijken terugtrekt en voor zich steeds minder een taak ziet weggelegd bij het oplossen van problemen op het sociale vlak, zoals overlast.
wijkplan egmond aan zee versie 24 januari 2006
18
Ouderen Uit het onderzoek blijkt, dat er steeds vaker problemen worden gesignaleerd met betrekking tot sociaal isolement en vereenzaming van ouderen, met name van alleenstaanden boven de 70 jaar. Dit probleem geldt volgens het ouderenwerk en de thuiszorg het meest voor ouderen in de nieuwbouw(flats). Het gaat hier om ervaringsgegevens, waarvan dus geen registratie is bijgehouden. Een statistische indicatie in dit verband is ook de wijze waarop de populatie van het bewonersbestand van de woningstichting is samengesteld. De helft, 50%, van de klanten van de woningstichting is ouder dan 55 jaar. Vergelijkenderwijs is dit landelijk 40%. Door de snel voortschrijdende vergrijzing zullen daarom de beschikbare formele en informele voorzieningen steeds belangrijker worden, omdat het beleid erop gericht is om ouderen zo lang mogelijk zelfstandig thuis te laten blijven wonen. Als probleem worden ook de gebrekkige of slechte verbindingen met het openbaar vervoer genoemd, waarbij als voorbeelden worden genoemd de verbindingen tussen de kernen en de verbinding naar het stadhuis aan de rand van Alkmaar. Dit geldt het meest voor ouderen die niet (meer) over een auto beschikken. Alternatieve vervoersmogelijkheden zoals de openbaar vervoertaxi of de buurtbus worden naar verluid door velen als te ingewikkeld of als niet adequaat ervaren. In dit verband doet zich hier vooral voor ouderen ook het gemis gelden van een lokaal servicepunt van de gemeente in de kern Egmond aan Zee. Dit draagt ertoe bij dat de afstand tot de gemeente mede hierdoor als vrij groot wordt ervaren. De ondernemersvereniging wil graag bijdragen aan de leefbaarheid van Egmond aan Zee en aan een gezond sociaal klimaat. De ondernemers hebben in dit verband bijvoorbeeld een voorstel gedaan, om de parkeeroverlast in het dorp te verminderen, door gebruik te maken van een overloopterrein aan de rand van de dorpskern. Dit voorstel zal ook met de wijkvereniging worden besproken. Bij de ondernemers bestaat soms wel het idee, dat de gemeente meer naar de wijkvereniging luistert, dan naar de ondernemersorganisatie. De ondernemers willen graag bij de ontwikkeling van wijkplannen betrokken worden en zien zichzelf ook een rol spelen bij zaken in Egmond aan Zee, die het sociaal klimaat of het algemeen belang ten dienste staan. Er moet een goede modus te vinden zijn om ruimtelijke, recreatieve / toeristische en sociale belangen zodanig met elkaar te verbinden, dat alle belanghebbenden zich in een gemeenschappelijke oplossing kunnen vinden. Voorstellen en adviezen voor het uitvoeringsplan. Hoewel de kernen in de gemeente Bergen heel duidelijk van elkaar verschillen, hebben ze één ding wel gemeen: grote maatschappelijke problemen kennen ze niet. Er is een breed gedeelde, positieve waardering voor het sociale klimaat in Egmond aan Zee, ook al zijn er een aantal knelpunten en aandachtspunten. Wat dit betreft speelt met name de zorg over het behoud en de ontwikkeling van het informele netwerk van activiteiten en (vrijwilligers)organisaties, zoals dat thans op basis van vrijwillige inzet in stand wordt gehouden. Deze activiteiten en voorzieningen met een sociale functie vormen een essentieel onderdeel van de sociale infrastructuur. Bevorder en versterk vrijwillige inzet voor het eigen dorp. Vrijwilligerswerk wordt steeds meer een schaars goed en de voorwaarden waaronder mensen het willen doen, veranderen. Het is daarom van belang om vrijwillige inzet in de lokale gemeenschap te stimuleren. Het begint bij het bij elkaar brengen van mensen rond een vraag, een kwestie, een uitnodiging of een probleem waardoor zij zich aangesproken voelen. Dat past goed bij de werkwijze van de Vereniging Dorpsbelangen Egmond, Parel aan Zee en bij de aanpak die wordt gehanteerd in het kader van het wijkgericht werken. Een sociaal vitale buurt biedt aanleidingen, gelegenheden en plekken om mensen met elkaar in contact te brengen, elkaar te ontmoeten en samen iets (nieuws) te laten ondernemen. Het is een goede basis voor allerlei vormen van zelforganisatie op sociaal, cultureel, sportief of educatief gebied. Het stimuleert clubs, vrijwilligersorganisaties en andere activiteiten.
wijkplan egmond aan zee versie 24 januari 2006
19
Combineer de fysieke agenda met een sociale agenda. Onderwerpen en situaties die aan de orde komen bij het fysieke beheer en de verbetering van de buitenruimte bieden voor het wijkgericht werken prima aanknopingspunten om ook sociaal te investeren. Verenig daarom op een concrete en praktische manier het werken aan de verbetering van de woon- en leefomgeving (de fysieke ruimte) met het werken aan de versterking van de sociale structuur. Mobiliseer mensen om mee te werken aan een herkenbare situatie, waarbij binnen een afzienbare tijd een concreet resultaat kan worden gewerkt. Plannen hebben weliswaar een langere looptijd, maar veel mensen zijn vaak het best te motiveren voor overzichtelijke “projecten”, waarbij eventueel ook steeds weer andere groepen bewoners kunnen worden betrokken. Organiseer een goede samenwerking en taakverdeling en geef mensen daarin ook zo veel mogelijk een eigen verantwoordelijkheid. In een sociaal actieve buurt zal men meer bereid zijn om mee te blijven werken aan het verbeteren van de publieke ruimte. Kies dus voor de weg van de kleine gezamenlijke successen. Bevorder sociale contacten in de nieuwbouw / hoogbouw. Investeren in de sociale structuur in Egmond aan Zee betekent vooral het bevorderen van sociale contacten in de nieuwbouw / hoogbouw. Het dorp kent al een hechte sociale structuur, waarop het wijkgericht werken kan aansluiten. Sociale contacten vormen de samenstellende delen voor de versterking van de sociale structuur. Een vitale sociale structuur biedt vooral aan ouderen de beste voorwaarden om zelfstandig te (blijven) wonen, ook als zij minder zelfredzaam zijn. De prioriteit voor het wijkgericht werken kan hier dus liggen bij de doelgroep 65+ers in de nieuwbouw / hoogbouw. Doel daarbij is: verminderen van het risico op sociaal isolement, eenzaamheid en daaraan verwante problemen en van onbegrip en spanningen tussen buren. Als mensen elkaar beter kennen, kunnen zij ook gemakkelijker zaken met elkaar oplossen of dingen ondernemen. De drempel wordt dan lager om elkaar aan te spreken en elkaar waar nodig hand en spandiensten of eenvoudige vormen van zorg te verlenen. Bij de opzet en uitvoering van plannen en activiteiten in dit verband zullen ook organisaties op het gebied van welzijn en zorg moeten worden betrokken Ondersteun de zelfwerkzaamheid van bewoners. Wijkgericht werken biedt goede mogelijkheden aan bewoners om actief bij te dragen aan de kwaliteit van de eigen omgeving. In Egmond aan Zee zijn reeds tal van bewonersinitiatieven in de vorm van verenigingen, clubs en vrijwilligersorganisaties actief. Ook doen bewoners vrijwilligerswerk binnen de setting van professionele organisaties. Het is goed deze vormen van maatschappelijk initiatief te kennen en waar relevant bij het wijkgericht werken te betrekken. Deze organisaties kunnen ook toegang bieden tot bewoners, die via de eigen kanalen van het wijkgericht werken wellicht moeilijker te bereiken zijn. Een toenemend aantal organisaties heeft te maken met een teruglopend aantal vrijwilligers. Op vrijwillige maatschappelijke inzet zal in de toekomst een toenemend beroep worden gedaan. Ook nemen de eisen die aan vrijwilligerswerk worden gesteld, toe. Deze aspecten vallen mogelijk buiten het directe bereik van het wijkgericht werken, maar hebben daarmee wel een duidelijke relatie, waar het gaat om de actieve betrokkenheid van bewoners. Hierin is een duidelijke samenhang aanwijsbaar tussen het wijkgericht werken, lokaal sociaal beleid en het beleid op het gebied van welzijn en zorg (WMO). De Stichting Welzijn Bergen, zou kunnen functioneren als een “lokale steunfunctie” voor bewoners, voor vrijwilligersorganisaties en voor de wijkvereniging, op basis van daarover nader te maken afspraken.
Besteed aandacht aan jongeren in het wijkgericht werken. Het wijkgericht werken kan en zal niet de remedie zijn om alle problemen met en overlast van jongeren te voorkomen. Maar het biedt in principe wel mogelijkheden om jongeren op een positieve manier bij de eigen woon- en leefomgeving te betrekken en hen daarin ook een eigen rol en verantwoordelijkheid te geven.
wijkplan egmond aan zee versie 24 januari 2006
20
Zo kunnen in samenwerking met het jongerenwerk, de politie, de ondernemersvereniging en andere partijen mogelijkheden worden benut om concrete kleine projecten op te zetten, waarmee bijvoorbeeld buitenvoorzieningen kunnen worden verwezenlijkt of verbeterd. Hiervan bestaan reeds goede voorbeelden en kan worden aangesloten op een reeds ontwikkelde samenwerkingspraktijk. Daarnaast kunnen andere mogelijkheden worden benut, bijvoorbeeld het actief betrekken van jongeren bij de aanleg van versiering of feestverlichting van het dorp, het mee organiseren of uitvoeren van bepaalde evenementen en aktiviteiten en dergelijke. De aanpak van problematisch gedrag valt normaal gesproken buiten het doel en het bereik van het wijkgericht werken. De Vereniging Dorpsbelangen als spil. De verwachtingen met betrekking tot het wijkgericht werken zijn hoog gespannen. Projectleiders, maar vooral ook de Vereniging Dorpsbelangen moet de kans hebben om in hun eigen rol te groeien en een optimale samenwerking te ontwikkelen. Bij de uitvoering van het wijkplan zal het met name ook de kunst zijn om “de draaglast goed af te stemmen op de draagkracht”. De Vereniging Dorpsbelangen heeft de mogelijkheid om zich te ontwikkelen als een spil in het sociale netwerk van Egmond aan Zee. Zij moet niet in haar eentje opereren, maar waar van belang samenwerken met actieve bewonersgroepen en organisaties en deze waar mogelijk betrekken bij de concrete uitwerking van de doelen in het wijkplan. Een goede communicatie en samenwerking in dit verband verschaft de Vereniging Dorpsbelangen de beste legitimatie en mogelijkheden om daadwerkelijk vanuit de bewonersbelangen te handelen en op basis hiervan te komen tot afspraken met de projectleiders en de gemeente Bergen. Waarborg een gelijktijdige inzet. Koppel de inzet en activiteiten van de dorpsvereniging en de bewoners in het kader van het wijkgericht werken aan een concrete en gelijktijdige inzet van de gemeente. Ga in het wijkgericht werken dus uit van het wederkerigheidsprincipe: jullie doen dit en wij doen dat. Waar inspanningen en activiteiten hierbij uit elkaar zouden gaan lopen, zal dat de geloofwaardigheid, de effectiviteit en daarmee de motivatie en betrokkenheid van bewoners aantasten. Samenwerken betekent, het realiseren van een gelijktijdige, duidelijk overeengekomen inzet en is een onmisbare voorwaarde voor de succesvolle uitvoering van het wijkplan. Dit betekent ook, dat ook derde partijen, die bij de uitvoering van het plan een prestatie moeten leveren, een gelijktijdige inzet zullen moeten kunnen garanderen.
wijkplan egmond aan zee versie 24 januari 2006
21
HOOFDSTUK 3. INFRASTRUCTUUR EN VERKEER. 3.1. 3.2. 3.3. 3.4. 3.5.
Infrastructuur en verkeer Herinrichting Pompplein/Boulevard-zuid Parkeren in Egmond aan Zee Handhavingsbeleid bootjes en tractoren Uitvoeringsvoorstel
3.1.
Infrastructuur en verkeer.
In de uit 2000 daterende structuurvisie werd reeds aangegeven dat een aantal knelpunten nadere acties verdienen. Zo werd aangegeven dat: -
zich fricties voordoen tussen enerzijds de toeristische functie en anderzijds de woon- en centrumfunctie; dat de ruimtelijke kwaliteit van vooral de kuststrook te wensen overlaat: er doen zich tekenen van slijtage voor, die ten koste gaan van de verblijfskwaliteit en daarmee van de toeristische functie.
Ten aanzien van het onderdeel infrastructuur en verkeer is zoals bekend en te zien een aantal maatregelen reeds getroffen: In het algemeen lijkt het raadzaam om bij de ontwikkelingen, daar waar mogelijk, rekening te houden met de ambitieuze woningbouwplannen in de regio en de daardoor toenemende (verkeers)druk op o.a. Egmond aan Zee. Herinrichting Boulevard-Noord. De Boulevard-Noord is heringericht en tot aan het vuurtorenduin afgerond. Een aantal zogenaamde aanvullende maatregelen wordt nog gewenst, zoals het plaatsen van een aantal bankjes om het parkeren bij het weggetje langs het kunstwerk van Louk van Meurs naar beneden (ingang schuin tegenover De Zilte Zoen) tegen te gaan. Inrichting 30 km zone. Alle verkeersmaatregelen in de gemeente Bergen Nh sluiten aan op het landelijk beleid “duurzaam veilig”. Na een aantal inspraakronden is in 2005 de bebouwde kom van Egmond aan Zee als 30 km zone ingericht, met uitzondering van de Sportlaan, Wiardi Beckmanlaan, Zeeweg, Admiraal de Ruyterweg, Prins Hendrikstraat-zuid en Voorstraat-oost. Deze doorgaande wegen zijn als 50-kilometerwegen binnen de bebouwde kom gecategoriseerd. Enkele van de doorgaande straten hebben in 2005 ook fietsvoorzieningen gekregen (i.d.g. fietsstroken). Het handhaven in de 30 km-zones wordt wel als knelpunt ervaren. Ook moet de grote hoeveelheid bebording als gevolg van de 30 km-zonering worden verminderd.
De Zeeweg, Admiraal de Ruyterweg en de Prins Hendrikstraat-zuid komen de komende jaren nog in aanmerking voor reconstructie. Dan worden daar ook de nodige fietsvoorzieningen aangebracht (voor zover fysiek mogelijk). De noodzaak voor herbestrating van de Julianastraat wordt eveneens aangegeven. wijkplan egmond aan zee versie 24 januari 2006
22
Verder wordt ook gewezen op de noodzaak tot aanpassing van de kruising Voorstraat/P.Schotmanstraat
Uitgangspunten herinrichting: Bij de herinrichting van bovengenoemde straten moet rekening gehouden worden met: * het aanbrengen van voldoende veilige oversteekplaatsen: zie onderstaande situatieschets; * verbreding Prins-Hendrikstraat die waarschijnlijk dan ten koste gaat van de berm/voetpaden;
Op een aantal knelpunten in het 30-km gebied wordt nog bekeken of nadere aanpassingen noodzakelijk zijn. Bij mogelijke reconstructies van woonstraten worden 30kilometervoorzieningen aangebracht. Hierbij kan, afhankelijk van de daadwerkelijke situatie, gedacht worden aan onder andere verkeersdrempels, wegversmallingen, asverspringingen en dergelijke.(pas bij reconstructie!!) Verbetering bereikbaarheid ten behoeve van bezoekers/toeristen. Vanuit het provinciaal programma Bereikbaarheid Kust werkt de gemeente Bergen samen met de provincie Noord-Holland en diverse omliggende gemeenten samen om de kust in de zomer beter bereikbaar te maken. Diverse maatregelen worden onderzocht en enkele ervan zullen, zoals het er nu naar uit ziet, de komende jaren (2006-2008) worden uitgevoerd. Het gaat dan onder andere om extra ov-verbindingen (rechtstreekse bussen in de zomer tussen Alkmaar NS en het strand), transferia (in ieder geval bij De Meent in Alkmaar vanaf 2006), overloopterreinen (wordt onderzocht), meer en betere fietsvoorzieningen (fietspaden, stallingen) en verkeersregelaars op de drukkere dagen. Ook zal worden gezocht naar
wijkplan egmond aan zee versie 24 januari 2006
23
zogenaamde overloopterreinen. Deze maatregelen worden uitgevoerd in overleg met de wijkvereniging en middenstand. Ook wordt rekening gehouden met de bestaande wandelgebieden. Andere suggesties zijn: fietsverhuurbedrijf, treintje, ludieke vervoermiddelen zoals tractoren, huifkarren. Egmond aan Zee is tenslotte een familiebadplaats.
Speciale aandacht wordt gevraagd voor de bereikbaarheid van voorzieningen buiten Egmond aan Zee voor de bewoners zelf, zoals ziekenhuis, centrum Alkmaar, omliggende plaatsen etc. door middel van verbetering van het openbaar vervoer. Nog uit te voeren maatregelen. Transferium. Om de bereikbaarheid en het verblijfsklimaat van Egmond aan Zee te verbeteren is het realiseren van een transferium nog steeds een gewenst item. Voorgesteld wordt dit in het wijkplan als actiepunt op te nemen. Als meest gewenste plek wordt het “bollenveld De Waard” aangegeven vanuit de wijk.
Mobiliteitsplan. Om de verkeersdruk in Egmond aan Zee verder te reguleren wordt het maken van een mobiliteitsplan onderschreven.
wijkplan egmond aan zee versie 24 januari 2006
24
3.2. Herinrichting Boulevard-zuid/”de werf”, Pompplein, Voorstraat. Om de ruimtelijke kwaliteit van de kuststrook verder af te ronden wordt voorgesteld de herinrichting van de Boulevard-zuid, d.w.z. het gedeelte tussen de hoofdstrandafgang en het botenhuis in het wijkplan op te nemen met een daaraan te koppelen uitvoeringsjaar. Hieraan wordt gekoppeld de herinrichting van het Pomplein en waar mogelijk de Voorstraat en uiteraard de bowling-locatie. Uitgangspunten bij de herinrichting van de Boulevard-Zuid: • • • • •
Met het unieke uitzicht vanuit de Voorstraat naar zee moet rekening worden gehouden bij het realiseren van de strandafgang in combinatie met bestrijding van de zandoverlast; Bij het realiseren van de Boulevard-zuid moet rekening worden gehouden met voldoende parkeerplaatsen en fietsenstallingen/motorstallingen; Bij het realiseren van de Boulevard-zuid wordt rekening gehouden met realisatie van het praathuis; Bij het realiseren van de Boulevard-zuid wordt rekening gehouden met een standplaats voor “de Pinck” Voorkomen van hoogbouw.
Bij de herinrichting van de Boulevard-zuid verdient het aanbeveling rekening te houden met de overige ontwikkelingen in Egmond aan Zee waaraan in het wijkplan ook aandacht wordt gevraagd:
• • • • • • •
zachte knip ter hoogte van de centrale strandafgang in het verlengde van de Voorstraat (dit betekent wel doorgaand verkeer maar de voetgangers staan centraal); het gebied tussen vuurtoren en bowling wordt primair als verblijfsruimte ingericht, de verkeersfunctie is daaraan ondergeschikt; wel wordt rekening gehouden met mogelijkheden tot realisatie van parkeerplaatsen; wederom worden mogelijkheden bekeken om de Voorstraat her in te richten als verblijfsfunctie, maar buiten de zomermaanden toegankelijk te houden voor autoverkeer; Het Pompplein wordt, afgezien van bevoorradend verkeer en hulpdiensten volledig autovrij (rekening houdende met routing vrachtverkeer) Het Pompplein wordt 1 niveau bestraat en de mogelijkheid van een vandalismebestendige verhoging voor muziekpresentaties wordt meegenomen. Niet alle suggesties uit de structuurvisie moeten onveranderd worden overgenomen.
wijkplan egmond aan zee versie 24 januari 2006
25
Uitgangspunten bij de verkeersafwikkeling en mogelijke herinrichting van de Voorstraat: Om de juiste balans te vinden tussen de belangen van de ondernemers , de bewoners en de (toeristische) bezoekers moet bij de herinrichting en verbetering van de verkeersafwikkeling worden gezocht naar een combinatie van bereikbaarheid, toegankelijkheid en voetgangersveiligheid. (verkeerscirculatie/bevoorradingszones). Met name gaat het hier ook om het uitstallingenbeleid en de handhaving hierop. Regeling van de precario-rechten is hiervoor noodzakelijk. (de kracht van de regeling hangt af van de wijze van handhaving)
3.3.
Parkeren in Egmond aan Zee.
Zoals hierboven reeds is aangegeven, is het nog steeds nodig om de nodige parkeerdruk te reguleren voor het toeristisch bezoek. Daar waar voor bewoners bijvoorbeeld elders permanente parkeerplekken kunnen worden gerealiseerd, ontstaat ruimte voor toeristisch parkeren. Het parkeerbeleid op zich is een gemeentebreedbeleid waar in het kader van dit wijkplan verder geen actiepunten uit voortvloeien. Wel verdient het een constante aandacht als het gaat om informatie en voorlichting aan zowel bewoners als bezoekers van Egmond aan Zee.
3.4.
Handhaving bootjes en tractoren.
Een lastig bespreekbaar fenomeen is de ergernis die bestaat rond het her en der parkeren van bootjes en tractoren. Het gegeven dat een kustdorp als Egmond aan Zee nu eenmaal bootjes en tractoren nodig heeft om die bootjes van en naar zee te halen, brengt met zich mee dat er goede regelingen moeten worden getroffen voor het parkeren. De ergernis wordt veroorzaakt door tractoren en/of bootjes met roest en olielekkages die ook nog eens permanent goede parkeerplekken bezet houden. Voorgesteld wordt om via het in de oude gemeente Egmond ingestelde precario-stelsel en adequate handhaving in overleg met de botenvereniging de ergernis en overlast door tractoren en/of bootjes wordt voorkomen.
wijkplan egmond aan zee versie 24 januari 2006
26
3.5.
Honden- en paardenpoep. Een ander terugkerend probleem is de hondenpoep. Los van regels rond handhaving en gedrag van mensen lijkt een grotere inzet van de hondenpoepzuiger dringend noodzakelijk.
3.6.
Kunst in de openbare ruimte.
Voor de Gemeente Bergen is op dit moment de nota “Ruimte in Beeld” nog in wording. Die zal ook voor de “wijk “ Egmond gelden. De Commissie Maatschappelijk Zaken heeft er nog allerlei opmerkingen over en dus op het moment van het schrijven van dit wijkplan is de nota nog niet aan de orde geweest. Een aantal opmerkingen namens de dorpsvereniging: *
* * *
* *
* *
“Kunst” heeft alleen zin als die geplaatst wordt in een “openbare ruimte” die behoorlijk is vormgegeven en goed wordt onderhouden op een manier die past bij de verschillende aspecten van Egmond aan Zee. Anders zou de kunst als vlag op een modderschuit werken. Bij veel moois en aardigs in Egmond aan Zee valt ook nog wel wat verbeteren voor j over verdere kunst toepassingen gedacht kan worden. Wij hebben het oude dorp met het speciale stratenplan , maar er dreigt te veel te massaal gebouwd te worden. Om de sfeer van de oude visserplaats te behouden, die vooral ook voor het toerisme van belang is, moet worden gewaakt. Kunst kan een belangrijke aanvulling zijn. Het Eymaplein met de brandvijver en de bank moet eerst zorgvuldig herzien worden dan pas kan gedacht aan toepassing van de ajour-relief-hekken (kunstwerk Louk van Meurs) die op de gemeente werf liggen te wachten. De Boulevard met het mooie ongebroken zicht op zee, moet niet ontsierd worden met blokken van kiosken in het duinreepje. De slanke vlaggepalen hebben nooit behoorlijke vlaggen zelfs bij de halve marathon t och een belangrijk hoogtepunt hing, aan de noordelijks vlaggepalen, een zielige reclamevlag. Een aanfluiting ! Aan de bermen en het groen ontbreekt nog van alles, zolang dat zo is is kunst niet aan de orde. Een kunstwerk tussen “groen” kan een verrijking zijn. In het dalletje van de tennisbaan staan reclameborden, geen gezicht ! De ruimte aan de achterkant van de terrasflat aan de Kennedyboulevard zou eens duchtig bekeken moeten worden en behoorlijk vormgegeven.
Er zijn een paar aardige beelden nu in Egmond aan Zee en vooral: ons van Speykmonument: de vuurtoren ! Conclusie: eerst de de openbare ruimte optimaal en vervolgens de kunst ! 3.7. Afkoppelen Egmond aan Zee Egmond aan Zee heeft in principe een zogenaamd gescheiden rioolstelsel. Huishoudelijk afvalwater wordt via de vuilwaterriolering afgevoerd naar de rioolwaterzuivering in Alkmaar. Regenwater wordt via de regenwaterriolering afgevoerd naar zakputten waar het water in de bodem infiltreert. Bij hevige regenval wordt er ook regenwater op het strand geloosd. In werkelijkheid wordt bij veel woningen (ongeveer 15% van alle woningen in Egmond aan Zee) het regenwater via de vuilwaterriolering geloosd. Tijdens hevige regenval is de afvoercapaciteit van de vuilwaterriolering ontoereikend om het gemengde afvalwater af te kunnen voeren naar de zuivering in Alkmaar. Om te voorkomen dat dit gemengde afvalwater wijkplan egmond aan zee versie 24 januari 2006
27
op straat en in de huizen terecht komt, stort het over in het regenwaterriool en wordt vervolgens op het strand geloosd. Dit gebeurt gemiddeld zo’n drie keer per jaar. Deze overstorten moeten beeindigd worden. De gemeente Bergen wil de foutieve aansluitingen van regenwater op de vuilwaterriolering afkoppelen. Om inzicht te krijgen in de kosten moet de gemeente eerst onderzoeken welke oppervlaktes en woningen foutief zijn aangesloten. Zowel voor het onderzoek als voor het afkoppelen heeft de gemeente de medewerking van de bewoners nodig. In veel gevallen moet op eigen terrein een nieuwe regenwaterafvoer gelegd worden en in sommige gevallen is het gewenst dat op eigen terrein infiltratievoorzieningen (bijv, zakputten) gemaakt worden. 3.8. Beëindiging overstort strand Egmond aan Zee Op het strand van Egmond aan Zee, nabij de hoofdstrandopgang, ligt een stalen buis met een diameter van 80 cm. Via deze buis wordt het regenwater geloosd dat de zakputten niet kunnen verwerken. Zonder dit lozingspunt zou de Voorstraat en omgeving enkele malen per jaar onder water staan. Dit komt omdat Egmond aan Zee in een soort kom ligt waarvan de Voorstraat en omgeving het laagst gelegen gedeelte is. Enkele malen per jaar wordt het regenwater vermengd met huishoudelijk afvalwater (zie afkoppelen Egmond aan Zee). Op de eerste plaats wil de gemeente Bergen de overstort van huishoudelijk afvalwater op het strand geheel beëindigen. Hiervoor moeten de foutieve aansluitingen worden afgekoppeld. Omdat dit niet op korte termijn geheel gerealiseerd kan worden, wil de gemeente ook een betonnen bak (buffer) bouwen onder het Burg. Eijmaplein. Op de tweede plaats wil de gemeente Bergen de lozing van regenwater op het strand geheel beëindigen. Dit met oog op het toerisme. Zolang de lozingspijp op het strand ligt komt Egmond aan Zee niet in aanmerking voor de Blauwe Vlag. Momenteel wordt onderzocht wat hiervoor de beste oplossing is, er mag tenslotte geen wateroverlast door ontstaan. Voorstellen en adviezen voor het uitvoeringsplan Actiepunt 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.
Onderwerp Voorziening Vuurtorenduin/boulevard-noord Transferium De Meent (of andere plek) Uitvoering parkeerbeleid boten/tractoren Herinrichting Pompplein Herinrichting Zeeweg/Adm. De Ruijterweg/Prins Hendrikstraat Overloopterrein bereikbaarheid kust Herinrichting Voorstraat/Eymaplein Herinrichting boulevard-zuid
wijkplan egmond aan zee versie 24 januari 2006
Uitvoeringsjaar (2006) 2006 2006 2007 2007 2007 2008 2008
28
HOOFDSTUK 4. GROENVOORZIENINGEN EGMOND AAN ZEE. Het uit 1999 daterende groenbeleidsplan is aan een herziening toe passend bij de huidige ontwikkelingen in Egmond aan Zee. Kerngebieden (“vlakken”) voor natuur Het doel is hier: behoud van natuurwaarden door natuurgericht beheer en natuurontwikkelingsprojecten (zie kaart voor ligging). Het gaat hier om: Torenduin Duin met vuurtoren Open gebieden ten noorden en zuiden van Jan Dirk z’n Dal Bossen aan weerszijden Egmonderstraatweg en tussen Voorstraat en Sportlaan Omvormen van naaldbos naar een gemengd bos van loof- en naaldbomen. Doel meer soorten dieren (vogels) en planten in het bos. Verbindingswegen (“lijnen”) voor natuur Waar mogelijk verbindingen maken tussen groen (plantsoen, gras en bermen) in bebouwde kom en het omliggende duingebied. Natuurvriendelijk bermbeheer langs: - Wiardi Beckmanlaan – Sportlaan – Egmonderstraatweg - Zeeweg ter hoogte van het Torenduin
Kwaliteitsplekken in het groen Behoud van deze plekken is m.n. van belang voor een beter beeld van het groen. Deze plekken vragen om een extra inspanning. Het gaat hier om: - Karel Doormanlaan (met verlenging naar Churchillaan en burg. Nielestraat (Z van Zeeweg) - burg. Eymaplein - Prins Hendrikstichting - Begraafplaats - Omgeving kerk aan de Wilhelminastraat (= Jacob Scholplantsoen?)
Lanenstructuur Behoud en ontwikkeling van de laanbeplanting is noodzakelijk voor het accentueren van de historische structuur. Het gaat hier om: - Voorstraat - Wilhelminastraat - Trompstraat - Prins Hendrikstraat (N van Voorstraat) - Kerkstraat - Watertorenweg (tussen Voorstraat en Sportlaan) - Egmonderstraatweg
wijkplan egmond aan zee versie 24 januari 2006
29
Entrees van de kernen Herinrichting van de entrees van de dorpen voor een fraaier en herkenbaarder beeld. Het gaat hier om: - De Egmonderstraatweg (ter hoogte van de bosgebieden aan weerszijden) (zie ook “kerngebieden voor natuur”) Landschappelijke inpassing Belangrijk is behoud van het zicht op de duinen door open en lage bermen en het gebruik maken van beplatingen die ook in het duin voorkomen. Het groen langs de bermen van de Zeeweg, Churchillaan en Wiardi Beckmanlaan is dat van grasbermen waarin grassen uit de duinen zoals helm een plek moeten krijgen. Nieuw gebruik van het groen • •
•
Parkeren in het groen gedeeltelijk toelaten aan: o Churchillaan o Wiarda Beckmanlaan Meer voet- en fietspaden aanleggen, o.a. in: o bosgebied rondom begraafplaats (voetpaden) o bosgebied ten noorden Sportlaan o duingebied achter Prins Hendrikstichting (in overleg met PWN) Verharde parkeerplaatsen die alleen in hoofdseizoen worden benut verwijderen ten gunste van meer groen
Voordat structuur wordt gegeven aan wat wanneer kan worden aangepakt met betrekking tot “het groen” in Egmond aan Zee wordt hieronder een “moment-opname” gepresenteerd van een rondgang door het dorp door de werkgroep groen van de wijkvereniging, gehouden in het najaar van 2005.
wijkplan egmond aan zee versie 24 januari 2006
30
Groen Plan “Egmond aan Zee, omsloten door de Noordzee en het strand aan de westkant, door duinen aan de noord- en zuidzijde en ten oosten door het dorp Egmond aan de Hoef. Een gemoedelijk dorp, geliefd bij toeristen en dagjesmensen. Het is er prettig wonen. Het dorp inkomend ziet men links en rechts bospercelen, overgaand in de Voorstraat door de oude dorpskern tot aan de zee. Het noordelijk gedeelte is omzoomd door duinen. De bebouwing dateert hier van plus minus vijftig jaar terug. De beplanting vanaf de Sportlaan tot aan de Boulevard is redelijk. Aan de Wiardi Beckmanlaan bevindt zich een heel mooie speelplaats met plantsoen. Voor kinderen en volwassenen een vriendelijk ogend stukje. Ook op de hoek Watertorenweg bevindt zich een leuk plantsoen. Het Jacob Scholplantsoen ziet er aan de achterkant droevig uit. Het behoeft onderhoud. De Logger en de Schokker ogen aardig, mede omdat de bewoners gezamenlijk bloembakken verzorgen. Maar de bestrating laat veel te wensen over. Het duin- en bosgebied langs de Sportlaan ziet er goed uit. Van de picknikbankjes wordt regelmatig gebruikgemaakt. In het groen tussen rijweg en fietspaden tot aan de Boulevard zou meer kleur mogen. (Engels gras, soorten siergras, zoals de Landweg in Bergen). Door beplanting oogt het plan Brederode (ten noorden van de Wilhelminastraat tot aan de W. Beckmanlaan) heel goed, evenals de Plantsoenstraat en de Prins Hendrikstraat. De Wilhelminastraat was van oudsher een laan, met bomen tot aan de Boulevard. De meeste bewoners zouden dit graag terugzien. Over de nieuwe Boulevard en omgeving vuurtoren niets dan lof. Alleen de trap van het nieuwe gedeelte van de Boulevard Noord naar de Smidstraat verdient een opknapbeurt. Maar door het opstuivende zand worden de zeeduinen te hoog. Dat gaat ten koste van het zicht op de zee. De Voorstraat midden door het dorp wordt opgesierd door het groen van o.a. de Prins Hendrik Stichting. Het duin met het Vissersmonument is opgeknapt. Jammer dat het houten hekwerk is weggehaald. De omgeving begraafplaats ziet er goed uit, op het groenveldje na onder aan het Vissersmonument. Het Burg. Eymaplein met vijver, bankjes en een aardig plantsoen wordt ‘s zomer opgevrolijkt door plantenzuilen die omwonenden van water voorzien. Een gewaardeerd initiatief. Als de riolering wordt veranderd gaat het Eymaplein “op de schop”. Dit is de kans om het plein en de vijver totaal te vernieuwen.
wijkplan egmond aan zee versie 24 januari 2006
31
Misschien moeten wij de inwoners vragen om ideeën aan te leveren, ook voor het Pompplein, het ontmoetingspunt voor jong en oud. Er treden vaak bandjes en zangkoren op. Gedacht wordt aan een muziektent, de pomp, bankjes en groen. Naar plan Zuid komen we vanaf de Voorstraat in een “armetierig” stukje Prins Hendrikstraat. Vroeger stonden hier bomen, nu ziet het er triest uit. In de Admiraal de Ruyterweg is veel achterstallig onderhoud aan groen en bestrating. Het vijverpartijtje met plantsoen aan het Winkelmanplantsoen ziet er leuk uit, evenals het kinderspeelplaatsje.(vraagt wel onderhoud). Toch ziet de gehele zuid er ietwat triest uit. Het gedeelte vanaf hotel “Zuiderduin” tot aan de Boulevard komt saai over. Meer kleur zal het hier goed doen, niet alleen rozenbottels, maar ook duindorens, teunisbloemen enz. Gelukkig zijn er bewoners met plantenbakken in hun voortuin, waardoor het toch nog iets lijkt. Kortom, in de zuid kan heel wat gedaan worden met de juiste beplanting, hoewel we ons realiseren dat het door de invloed van zee en wind niet gemakkelijk zal zijn.
Maar kijk eens naar Bergen aan Zee, waar men een prachtige rotonde heeft aangelegd met de juiste duinbeplanting en riet - een plaatje! Ook de Landweg in Bergen is zo’n voorbeeld. De Zuid-Boulevard wordt vernieuwd, ook daar weer de vraag naar beter onderhoud en meer kleur. Ook hier kan men vanaf de bankjes de zee niet meer zien. Het Torensduin is een monument, dat willen we graag zo houden, het is een speerpunt in het dorp, met aan de voet het prachtige museum en de ouderwetse straatjes. Hier aan tornen zou onvergeeflijk zijn. Niet alleen voor ons, maar ook voor de generaties na ons. Sommige plantsoentjes hebben prachtige beplanting met o.a. vlinderstruiken, kleine roosjes en klimop. Dit komt goed tot zijn recht aan o.a. het Torenstraatje- Zuiderstraat. Het hoekje Helmlaan, Blauwedistellaan en Torenduin, behoeft onderhoud aan het groen. Sommige bewoners willen de rozenbottelbeplanting versmallen, zodat er visgraatsgewijs parkeerhavens aangelegd kunnen worden. De grootste klacht betreft de tractoren, “oude roestbakken” die daar maar blijven staan en de grond vervuilen met alle gevolgen vandien. Het trapje naar de Duinstraat is een aanfluiting, het verkeert in zeer slechte staat en is daardoor moeilijk begaanbaar. Links en rechts bevindt zich een matig onderhouden stukje groen. De aula, voorheen het gereformeerde kerkje, is een waardig gegeven, maar het groen rondom het gebouw beantwoordt daar niet aan. Dat vraagt om dringend onderhoud. Gelukkig zijn er bewoners (aan de Zeeweg), die het gemeentegroen hier en daar onderhouden. Een prima initiatief, anders zag het er nog slechter uit. De duinen aan de buitenrand geven een vriendelijk uitzicht, hiervoor moeten wij waken. Kortom, er zijn veel mooie plekjes groen te vinden, maar in heel veel gebieden niet. O.i. kan het veel beter, als alles eens goed onderhouden wordt. Misschien zijn ook ‘boomspiegels’ aan te bevelen, met een aanmoediging van de gemeente door het verstrekken van plantjes en het gereedschap. En tot slot: Er zijn volgens vele inwoners veel te weinig bankjes. Vanaf begin Voorstraat via de Prins Hendrikstraat tot aan de Zuid-Boulevard staat er niet één. Ook vanaf het voetbalveld tot aan de Boulevard kom je geen bankje tegen. Toch wordt er dikwijls om gevraagd. Al met al : we hebben een heel mooi dorp, prachtig gelegen tussen de duinen en direct aan zee, maar als het om groen en vriendelijke bankjes gaat moet er nog zeer veel gebeuren.
wijkplan egmond aan zee versie 24 januari 2006
32
Zelfbeheer. In overleg met het wijkteam Egmond aan Zee wordt beoordeeld of zelfbeheer in meer of mindere mate mogelijk is. Ook zal samenwerking worden gezocht met de Woningstichting Duinstee. Voorstellen en adviezen voor het uitvoeringsplan. N.B. Bij de uitvoering van het groenbeheer worden de navolgende uitgangspunten betrokken: • • • • • • • • • • • • •
Sortiment afstemmen op beperkingen in ondergrond (grondsoort, grondwaterstand) en klimaat (mate van blootstelling aan zeewind). Natuurlijk reliëf gebruiken als basis voor groenontwerpen Waar mogelijk natuurgerichte ontwikkeling van openbaar groen toepassen Met behulp van groen de historische structuur van de dorpen accentueren Waar mogelijk de entrees van de dorpen verbeteren (ontwerp gericht op cultuurhistorie en landschap) Groen-, infrastructuur- en uitbreidingsplannen inpassen in landschap en aanpassen aan cultuurhistorische waarden en elementen Samenwerking met privé-eigenaren als mogelijkheid om kenmerkende groene en dorpse elementen te behouden Aanpassing parkeerbeleid ter vereenvoudiging van onderhoud van verhardingen en ter versterken van de groenstructuur Zonering hondenlosloopgebieden Groenbeleidsplan is onlosmakelijk onderdeel van de structuurvisies voor de kernen Groenbeleidsplan is beleidsuitgangspunt voor structuurvisies en plannen voor het buitengebied Gemeente volgt de provinciale leidraad iepziektebestrijding Iedere zieke iep van de gemeente vervangen door een nieuwe iep Overal milieuvriendelijk beheer en waar mogelijk natuurvriendelijk beheer
wijkplan egmond aan zee versie 24 januari 2006
33
Volgens de onderstaande plannen wordt het groenbeheer in de periode 2007-2010 uitgevoerd rekening houdende met de hierboven genoemde uitgangs- en knelpunten:
wijkplan egmond aan zee versie 24 januari 2006
34
wijkplan egmond aan zee versie 24 januari 2006
35
wijkplan egmond aan zee versie 24 januari 2006
36
HOOFDSTUK 5.
DE KUST EN HET STRAND VAN EGMOND AAN ZEE.
5.1. Kustveiligheid Roeren in de Noordzee gaat bijna altijd ten koste van iets. Het afdammen van waterwegen (Zeeland), het uitbouwen van de Europoort (Hoek van Holland) richting zee, het verlengen van de pieren bij IJmuiden, al deze ingrepen betekenen stroomverandering en minder zandtransport langs de kust en naar de stranden. Boorplatforms en productie-eilanden t.b.v. gaswinning hebben bodemdaling tot gevolg, terwijl de rijzing van de zeespiegel nog eens extra problemen kan opleveren. Kortom, alles bij elkaar opgeteld geeft dat als resultaat een kantelend strandprofiel en meer strand/duinafslag dan voor ± 1950 zichtbaar was. Men heeft toen niet genoeg onderkend wat de gevolgen van al deze maatregelen konden zijn. Maar wij krijgen nu langzaam maar zeker de rekening gepresenteerd. Op landelijk en provinciaal niveau realiseert men zich dat dit zo niet kan doorgaan en beraadt men zich op maatregelen.
Het Kennemerstrand , waaronder Egmond, valt onder de zg. lagere niveau`s en wordt als risicogebied aangemerkt. Een kwetsbare plaats in Egmond is het lage gedeelte “Lido/parkeerterrein”. Het gedeelte noord en zuid van de “Werf” verdient extra aandacht, al dient gezegd dat het Lido een groot obstakel vormt. Door het zeewaarts verplaatsen van de duinvoet is de zeereep “dikker” geworden en er is een flinke buffer ontstaan die de eerste klap kan opvangen. Zeker is ook dat vooroeversuppletie de zand-banken versterkt, zodat de grootste kracht van de golven wordt gebroken. Vooroeversuppleties dienen daarom periodiek te worden herhaald. Op plaatsen waar zich muien bevinden ontstaat de grootste duinafslag. Aangezien deze muien “wandelen”, kan de meeste schade voorkomen op onverwachte plekken, dus niet altijd op het laagste deel van de duinen vlak voor het dorp. Superstormen zijn van alle tijden en het is onvoorspelbaar wanneer ze zich aandienen. Dát deze stormen komen is een feit. Met de te verwachten zeespiegelrijzing kan enorme schade aan de zeereep toegebracht worden. Ook kan onze kust geteisterd worden door een combinatie van diepe depressies, noordwesten wind en springtij, vooral tijdens een of meerdere hoogwaterstanden. Het verdwijnen van enorme stukken duin is het gevolg. Medio april 2005 vond de informatieavond “Kustvisie 2050” plaats over beheersing van de risico`s in de Noordhollandse kustplaatsen. Buiten de verstrekte informatie werd daarnaast ook gevraagd naar meningen en ervaringen van de kustbewoners. Op deze informatieavond werd gesproken over het landinwaarts verleggen van de z.g. superstormvloedlijn, de lijn die aangeeft tot hoever de kust kan afslaan. Van een duindoorbraak zal geen sprake zijn. In het z.g. ‘buitendijksgebied’, ten westen van de afslaglijn, kan door klimaatverandering, met als gevolg zeespiegelrijzing en toenemende golfkracht, schade aan bebouwing optreden. Momenteel is het niet goed geregeld wie voor de schade zal opdraaien. De gemeente Bergen heeft het projectteam van ”Kustvisie 2050” laten weten heel duidelijk te kiezen voor een zeewaartse kustverdediging, ook om het behoud van de “binnendijkse” bebouwing.
wijkplan egmond aan zee versie 24 januari 2006
37
Wij zullen terdege rekening moeten houden met het rijzen van de zeespiegel. Dat betekent zoveel mogelijk zand voor de deur en kiezen voor de z.g. zachte maatregelen, d.w.z. breed strand, dus zand(suppleties) én beplanting met helm/rietschoren aan de duinvoet. Bij harde maatregelen ligt het accent op de aanleg van een reeks harde strekdammen van zo’n 3 meter hoog en 300 m.lang. Voor een uitvarende reddingboot kan dat levensgevaarlijk zijn. Het toerisme is de motor waarop Egmond draait, dus de keuze voor bovengenoemde zachte maatregelen is niet moeilijk. In het kader van de ”Kustvisie 2050” wordt van overheidswege onderzocht welke maatregelen het meest doeltreffend zijn om een bepaald beschermingsniveau te realiseren Wij als kustbewoners dienen echter constant de vinger aan de pols te houden om vergaarde kennis en ervaring niet verloren te laten gaan. De landschapsarchitecten Veenenbos en Bosch, samenstellers van “Structuurvisie Egmond aan Zee” (oktober 1999), spreken over ‘cosmetische aspecten’. Er dient niet alleen rekening te worden gehouden met de toeristische uitstraling. De realiteit van de natuur drukt ons met de neus op de feiten. De grilligheid van de Noordzeekust stelt zo haar eigen regels. Overheid en onderzoeksbureau`s werken van een afstand en kunnen de lokale situatie niet altijd inschatten. Daardoor zijn ze teveel geneigd opnieuw het wiel uit te vinden en besluiten te nemen welke niet overeenkomen met praktijkervaringen. (Enkel passages/citaten zijn overgenomen uit terugblik op regiobijeenkomst ”Kustvisie 2050”, op het moment van schrijven van dit wijkplan wordt gewerkt aan besluitvorming over veiligheid kust op rijksniveau).
5.2. Beheer zeereep In de jaren tussen 1650/1750 is de kustlijn bij Egmond door slecht kustbeheer en extreem zware stormen ongeveer 200 m. in oostelijke richting verplaatst. Of dit te voorkomen was geweest zal altijd de vraag blijven maar zeker is dat men zich toen is gaan realiseren dat kustbescherming van het hoogste belang is. Het staat vast dat de huidige kustlijn bij Egmond vanaf 1906 niet is veranderd. Bij de zware storm van 1976 sloeg de zee een aanzienlijk deel van de duinvoet weg en kwam er een in 1906 ter bescherming gebouwde kademuur te voorschijn. Het duin is toen hersteld door het maken van een talud en de duintoppen en de duinvoet te voorzien van een “zware” beplanting met helm en riet, waardoor opstuivend zand van het strand kon worden opgevangen en vastgehouden.
Tijdens de zware winterstorm van 1990 werd wederom een verontrustend deel van de duinen afgeslagen. De toestand werd als onhoudbaar ervaren en het gemeentebestuur trok bij Den Haag aan de bel, met als gevolg dat de duinen reeds eind april d.m.v. zandsuppletie werden hersteld en het strand werd opgehoogd. Hierbij werd 750.000 m³ zand vanuit zee opgespoten. wijkplan egmond aan zee versie 24 januari 2006
38
De jaarlijkse herfst- en winterstormen knagen voordurend aan het kantelende strand. De niet te voorspellen superstormen nemen ook hele stukken duin mee. De structuur van het opgespoten zand is fijner dan het originele zand, het is daardoor veel windgevoeliger. Bij stormen zal daardoor, veel meer dan vroeger, zandoverlast in het dorp ontstaan. Door consequente beplanting van de duinen, ook aan de duinvoet, wordt de hoeveelheid overstuivend zand sterk beperkt. Vooral de laatste jaren komt het veelvuldig voor dat er veel zand van de duinen (de zeereep) Egmond inwaait. De zandverstuivingen geven niet alleen veel overlast maar brengen voor de gemeente ook veel kosten met zich mee. Voor het afschuiven van de duintoppen dient eerst het goede helm gestoken te worden. Dit kan later voor de beplanting hergebruikt worden. De helmwortels gaan soms een paar meter diep en zullen weer ontwikkelen tot gezonde planten. Dit kan lang duren, maar de inplant van de gestoken helm doet ondertussen goede diensten. Ervaring heeft geleerd dat de beschermde zeedistel door het afschuiven en het z.g. bressen van de zeeduinen niet in gevaar komt maar meer verspreid weer opgroeit, zelfs in groter getale dan nu het geval is. In de herfst- en wintermaanden zijn de stormen veel intensiever dan in de zomer. Dus de grootste overlast ontstaat in deze maanden en wordt nog versterkt door de eerder omschreven fijne zandstructuur. Het stuifzand moet dan ook door goede duinbeplanting met helm en riet worden vastgehouden. Waarschijnlijk om financiële redenen is men een aantal jaren geleden gestopt met de beplanting. Wel werd er een rij hoge takken langs de duinvoet geplaatst, wat tot gevolg had dat het zand omhoog werd gestuwd. Daardoor ontstonden op de lage duinen (tussen Lido en KNRM-gebouw) steeds hogere toppen van los zand. De helmgroei kon het tempo van de verstuiving niet meer bijhouden met als resultaat dat het zand zijn weg zocht in het dorp. Wanneer dat zand aan de duinvoet wordt opgevangen en vastgehouden, ontstaat er een eerste werkzame buffer tegen hoge waterstanden. 5.3. Strandbeleid en handhaving. Het gemeentebestuur heeft voor het strand gedragsregels vastgesteld die zijn opgenomen in de Algemene Plaatselijke Verordening Bergen (”APV”). Deze regels worden bij de strandafgangen kenbaar gemaakt middels informatieborden met pictogrammen. Dat vormt de basis voor handhaving. Er blijkt echter een aantal afwijkingen voor te komen die de duidelijkheid verstoren. Zo ontbreekt op de informatieborden een aantal pictogrammen, waarvoor in de APV wél een verbod is opgenomen: • fiets (van 1 mei tot 1 oktober tussen 09.00 en 19.00 uur); • bromfiets (permanent); • zeilwagens/windrijders o.i.d. (die alleen buiten het seizoen van 1 oktober tot 1 mei zijn toegestaan op door B&W specifiek aan te wijzen strandgedeelten, d.w.z. hoogstwaarschijnlijk niet op het strand vóór het dorp, waar de informatieborden staan).
wijkplan egmond aan zee versie 24 januari 2006
39
Handhaving is dan ook onhaalbaar, aangezien e.e.a. niet duidelijk kenbaar wordt gemaakt. Bovendien is bij strandafgang Bad Zuid (De Schelp/KNRM) geen bord met pictogrammen te vinden, zodat niemand op een verbodsbepaling kan worden aangesproken die via deze toegang op het strand is gekomen (of dat pretendeert). Op de informatieborden staat ook een verbods-pictogram voor waterski’s, waarover in de APV niets konkreets is vermeld. Bovendien staat bij het pictogram m.b.t. vliegers een aanduiding van strandpaalnummers, welke het gebied begrenzen waarbinnen het verbod geldt. Maar vrijwel niemand heeft enig idee wat met strandpalen wordt bedoeld en waar ze zich bevinden. Het is dan ook onduidelijk welk gebied het verbod betreft. Wellicht is het doelmatiger bij het pictogram géén nadere aanduiding weer te geven maar dat te doen op het strandgedeelte waar het vliegverbod niet meer geldt. Al blijkt het dus op enkele punten alleen al door gebrekkige bekendmaking lastig om daadwerkelijk te handhaven, ook over het geheel bezien ontbreekt het op het strand aan enige vorm van op-handhaven-gericht-toezicht. Elke dag zouden er tientallen verbaliseringen kunnen plaatsvinden. Zelfs op drukke stranddagen wordt er met luidruchtige en levensgevaarlijke jetski’s gescheurd vlak vóór de Werf, zijn er paarden, honden en fietsers op het strand en zijn er tallozen aan het vliegeren met (gevaarvolle) vliegers met twee of meer lijnen. Dat alles is toch strikt verboden (overigens ook op rustige dagen), maar niemand die er iets aan doet ! Bromfietsen scheuren regelmatig over het strand, evenals allerlei andere (soms skelterachtige) motorvoertuigen. Als de rode bal hangt, (waarvan we hopen te kunnen aannemen dat die uitsluitend wordt gehesen als daartoe serieuze noodzaak bestaat; de realiteit is nog wel eens anders) is het strikt verboden in zee te gaan. Maar ook op dat onderdeel is er niemand die controle uitoefent. Het lijkt ons beter niet méér regels te maken dan die welke daadwerlelijk gehandhaafd (kunnen) worden. “Gedogen” is geen acceptabel “beleid”. De informatieborden zouden wellicht beter verwijderd kunnen worden, hetgeen gestand doet aan de huidige daadwerkelijke gang van zaken. De naleving van de APV op het strand is thans een lachertje en een blamage voor een zichzelf serieus nemend gemeentebestuur.
Voorstellen en adviezen voor het uitvoeringsplan: wijkplan egmond aan zee versie 24 januari 2006
40
Alhoewel het waarborgen van de veiligheid de taak van Rijkswaterstaat en het Hoogheemraadschap is, willen wij in het wijkplan Egmond aan Zee de volgende punten opnemen cq. wijzigen: -
-
-
-
strand- en vooroeversuppletie zal onontkoombaar zijn; beplanten van de duinen met helm, beplanten van de duinvoet met rietschermen, waardoor de duinvoet kunstmatig hoog wordt gehouden en bij zware stormen als eerste buffer kan dienen; duintoppen die te hoog worden afschuiven en opnieuw beplanten, mede ter voorkoming van veel zandoverlast op boulevard en dorp; geen brede strandopgangen bij laag gelegen punten (de “Werf”), maar bestaande opgang behouden en in de wintermaanden met dennentakken versmallen, zodat de reddingboot er nog net door kan (zandverstuiving); geen verdere aantasting van de zeereep door kiosken, plateaus of enige andere toeristische exploitatie; geen verplaatsingen van bestaande en geen aanleg van nieuwe strandafgangen; stuifgaten achter strandpaviljoens, ontstaan tijdens en na het zomerseizoen, beplanten; onder de duinvoet, op het strandgedeelte tussen Lido en boothuis KNRM, een hek plaatsen, ook in de wintermaanden, om het belopen van de zeereep tegen te gaan; met (grote) borden aangeven waarom beplanting en hekken nodig zijn. (zie Vuurtorenduin) maak niet méér regels en voorschriften dan controleerbaar zijn en waarvoor daadwerkelijk een handhavingsinspanning geleverd kan worden; maak deze regels onmiskenbaar duidelijk aan het publiek; controleer de naleving van deze regels op zeer frequente basis en wees niet (te) terughoudend in handhaving, d.m.v. sancties; herintroduceer (een vorm van) strandpolitie.
wijkplan egmond aan zee versie 24 januari 2006
41
HOOFDSTUK 6. TOERISME EN BEREIKBAARHEID. ORIENTATIE TOERISME Toerisme in Egmond aan Zee. Alle water van de Noordzee wast niet weg dat Egmond aan Zee aan de kust ligt en een stuk strand voor de deur heeft liggen en zich temidden van een prachtig duinlandschap bevindt. Daardoor zal er altijd een stroom bezoekers blijven, die voor vakantie, ontspanning of zomaar een wandeling langs het strand of door de duinen naar het dorp trekken. Dit brengt een deel welvaart met zich mee, maar ook problemen die het welzijn van de inwoners en bezoekers onder druk zetten. Door het belangenverschil zal er altijd een soort van discrepantie blijven bestaan tussen: 1. de inwoners en de bezoekers, 2. de dagrecreant en de verblijfstoerist, 3. de behoefte aan algemene recreatieve voorzieningen en de slechtweer voorzieningen.
Toerisme is onlosmakelijk met Egmond aan Zee verbonden. Voor alle belanghebbenden is het noodzakelijk met elkaar in gesprek te blijven over de huidige en in de toekomst onvermijdelijke veranderingen in de toeristische behoeften. Tussen de belangen en de mogelijkheden van Gemeentebestuur, ondernemers, beroeps- en particuliere verhuurders, strandexploitanten en horeca ondernemers zal steeds naar een aanvaardbaar evenwicht gestreefd moeten worden. Omdat het vaak veel kosten met zich meebrengt, zal dit evenwicht niet altijd eenvoudig te realiseren zijn. Grote vraag is waarschijnlijk; moet de badplaats Egmond aan Zee zich ontwikkelen als een 2de Zandvoort of wordt gekozen voor een goed geoutilleerde familiebadplaats. In het huidige gestresste en gespannen leefklimaat pleit veel voor het behoud van het huidige familiebadplaatskarakter. Afhankelijk van de keuze zullen de belanghebbenden in het toerisme de handen in elkaar moeten slaan en overgaan tot realisering van hun doelstelling. Mevrouw Froukje Noordhuizen heeft een onderzoek uitgevoerd naar de klanttevredenheid over de badplaats Egmond aan Zee met als thema: “Zijn strand, zon, zee en vermaaksmogelijkheden genoeg voor de tevredenheid van de toeristen.” Doel was: de kwaliteit van toerisme te testen in Egmond aan Zee, op basis van voorwaarden beschreven in een rapport van de Europese Commissie. Het uiteindelijke doel van de scriptie was om plannen te ontwikkelen om de kwaliteit van het kusttoerisme in Egmond aan Zee te verbeteren.
wijkplan egmond aan zee versie 24 januari 2006
42
Het onderzoek werd gehouden tussen januari en mei 2005. Hoewel daardoor niet geheel representatief kwam de badplaats Egmond aan Zee over het algemeen redelijk positief uit het onderzoek te voorschijn. Zee, strand en duinen zijn onlosmakelijk met Egmond aan Zee verbonden en maken een groot deel van de aantrekkingskracht van de badplaats uit. Om als badplaats aantrekkelijk te blijven dient echter minimaal gestreefd te worden naar het behoud en het op peil houden van het toeristische voorzieningen aanbod in de verhuuraccommodaties, een gevarieerd winkelbestand, de toeristische attracties zoals: het zwembad, het museum, de tennisbaan, de trampolines, de uitkijktoren, het bezoek aan de Vuurtoren J.C.J. van Speyck, het Reddingstation, de Braderie, het Loop naar de Pompfestival, de orgelconcerten, etc. In het onderzoek werden ook een aantal minpunten aangegeven zoals: parkeervoorzieningen, openbaar vervoer van en naar Egmond aan Zee, slechtweer voorzieningen en activiteiten voor kinderen. Kortom: het komt er op neer behouden, goed onderhouden en uitbreiden van de pluspunten van de badplaats en onderzoeken hoe de minpunten in pluspunten kunnen worden omgezet. Ter aanvulling van de plus en minpunten onderstaand een gedeelte uit de scriptie van Mevrouw Froukje Noordhuizen. “Er zijn interviews gehouden met toeristen, maar ook met het bedrijfsleven. Het bedrijfsleven is gevraagd om normen aan te geven waaraan de kwaliteit van toerisme in Egmond aan Zee zou moeten voldoen. Hierbij is gevraagd naar verschillende aspecten die met het toerisme in Egmond aan Zee te maken hebben. De toeristen zijn ook gevraagd een score te geven voor de aspecten van toerisme. Op basis van verschil tussen score en de norm en op basis van prioriteiten zijn er drie CQF’s (Critical Quality Features) ontwikkeld. Hiervan zijn CSF’s (Critical Success Factors) ontwikkeld, die ook de basis zijn voor de verbeteringsplannen. Uiteindelijk waren er 8 punten waarvan de norm hoger was dan de score. Maar hiervan zijn er dus maar 3 uitgewerkt. Uit de interviews met toeristen is gebleken dat de toeristen over het algemeen heel tevreden zijn. Maar er zijn een paar punten waar toeristen ontevreden mee zijn. Bijvoorbeeld de parkeervoorzieningen en openbaar vervoer van en naar Egmond aan Zee. De parkeertarieven zijn te duur en er zijn niet genoeg parkeerplaatsen. Uit de interviews bleek ook dat toeristen ontevreden zijn over de activiteiten (vooral slechtweer voorzieningen en de activiteiten voor kinderen) en de kindvriendelijkheid (kinderen kunnen makkelijk verdwalen op het strand) van Egmond aan Zee. Omdat Egmond aan Zee zich profileert als een badplaats voor families met kinderen, is dit toch een belangrijk punt. Het is onder meer heel belangrijk dat de gemeente, samen met de betrokken organisatie verdergaat met de conventie die onlangs op is gericht. Dit is namelijk noodzakelijk voor een geïntegreerde aanpak van toerisme.
wijkplan egmond aan zee versie 24 januari 2006
43
Veiligheid, netheid strand Ruimte op het strand Kindvriendelijkheid Gezelligheid Vriendelijke bevolking, winkelpersoneel Winkels Activiteiten Accommodaties Restaurants, café’s, strandtenten etc Betaalbaarheid restaurants, cafe’s, strandtenten etc Openbaar vervoer Bereikbaarheid met de auto Parkeervoorzieningen Informatie voorzieningen (vvv, vanuit hotels etc) Natuur en duinen
Scores (toeristen) 8,1 8,4 8,1 8,2 8,1
Norms (actoren)
Verschil
8.8 8.0 9.0 9.0 8.8
-0.7 -0.4 -0.9 -0.8 -0.7
7,5 7,8 8,5 7,8
7.8 8.8 8.0 7.8
-0.3 -1.0 +0.5 -
6,4
8.0
-1.6
4,5 8,2 5,5 7,5
8.0 8.6 9.0 8.0
-3.5 -0.4 -3.5 -0.5
8,8
8.2
+0.6
Voorstellen en adviezen voor het uitvoeringsplan: -
vaststelling toekomstig beleid toerisme, familiebadplaats of 2de Zandvoort, een noodzakelijke gemeente ambtenaar belast met toerisme in Egmond, Bergen en Schoorl, een tevredenheids onderzoek onder dag- en verblijfsrecreant in het zomerseizoen laten plaatsvinden, zodat een all round beeld wordt verkregen, financiële ondersteuning van de VVV’s, ivm openstellingtijden, evenementenkalender, etc., regelmatig overleg tussen gemeente, toeristische verhuursector, ondernemersvereniging, VVV’s strandexploitanten, parkeerbeleid en openbaar vervoer, slechtweer voorzieningen, activiteiten voor kinderen een nieuwe speeltuin ontwikkelen in EaZ speelactiviteiten op het strand ontwikkelen (in hoogseizoen) het plaatsen van Nijntje herkenningsborden op het strand (quick-win) Transferium buiten het centrum van Egmond aan Zee waar dagjesmensen hun auto kunnen parkeren voor een goedkopere prijs dan in EaZ zelf. Effectievere en efficiëntere promotie voor het openbaar vervoer, door kortingen, een speciale informatiebrochure. Dagjesmensen moeten ook gestimuleerd worden om met het openbaar vervoer EaZ te bezoeken.
wijkplan egmond aan zee versie 24 januari 2006
44
HOOFDSTUK 7. WONEN, WELZIJN EN ZORG IN EGMOND AAN ZEE. Algemeen. In dit hoofdstuk wordt gebruik gemaakt van de in november 2005 vastgestelde woonbeleidsnota van de gemeente Bergen. Egmond aan Zee is volgens de woonwensenenquête in trek bij mensen uit de hele gemeente. Gevolg: een tekort aan eengezinswoningen in de huursector. 7.1. Doelgroepen en voorraadbeleid De vergrijzing is in deze kern gelijk aan het gemeentelijk gemiddelde. Het aandeel jongeren is beperkt. (zie nuancering pgn. 46) Vandaar bij deze kern prioriteit bij de kansen voor senioren en veel minder voor starters. Figuur 8.1: Egmond aan Zee. Bouwlocaties
6.1 Bibliotheek 6.2 Bowling 6.3 Gemeentehuis
z 6.3
z z zz 5.3
5.4
z z 6.4
z 6.2
0
0,5
6.1
5.15.2
1
kilometers
wijkplan egmond aan zee versie 24 januari 2006
45
In een aantal bijeenkomsten met bewoners en belanghebbende instellingen over woonbeleidsnota zijn thema’s voor een verdere uitwerking van het gemeentelijk woonbeleid geselecteerd en is draagvlak voor ontwikkelingsrichtingen afgetast. Dit is in dorpsavonden gebeurd met inwoners van de kernen van Bergen, in een klankbordgroep (belangengroepen, corporaties, makelaardij, zorginstellingen, welzijnsinstellingen), in het BOOG (Breed Overleg Ouderenzorg Bergen) en door een minisymposium (genoemde instellingen plus raadsleden). Tijdens die bijeenkomsten zijn verschillende thema’s als belangrijk naar voren gebracht die aan het einde van dit hoofdstuk als aandachtspunten voor het uitvoeringsplan worden aangegeven. In de verschillende kernen moeten naast woningen ook voorzieningen, welzijns- en zorgfuncties een plek krijgen. Dit vraagt afstemming tussen aanbieders. Deze actieplannen moeten bevorderen dat locaties die geschikt zijn voor deze functies ook hiervoor benut worden: locaties centraal in de kernen of nabij zorgcentra. Actieplannen per kern moeten uitmonden in uitvoeringsafspraken over de concrete inzet van partijen voor de integrale opgave voor Wonen-Welzijn-Zorg 7.2. Kansen voor senioren Vooral in zuiden van Egmond aan Zee wonen veel senioren. De omgeving is hier niet echt gunstig als zij ‘slecht ter been’ zouden worden, vanwege de hoogteverschillen. Kansen moeten daarom buiten deze buurt van Egmond gezocht worden. Het Centrum lijkt dan een gunstiger woongebied. Ook is hier een keur aan voorzieningen in de directe nabijheid aanwezig. Bij het realiseren van woningen voor senioren in Egmond aan Zee is de betaalbaarheid een aandachtspunt. Dit leert de recente toewijzing van seniorenwoningen aan de Zeeweg (Torenduin). Hetgeen ook aansluit bij de matige inkomenspositie in Egmond aan Zee. Volgens de cijfers is er in Egmond aan Zee tot 2015 een tekort aan 140 levensloopbestendige woningen. Dit tekort kan niet alleen door nieuwbouw opgelost worden. Nieuwbouwmogelijkheden zijn: • De gemeente vraagt Woningstichting Egmond te onderzoeken welke complexen in redelijke mate aangepast of opgeplust kunnen worden. Voor opplussen geldt een aantal kritische succesfactoren: een concurrerende prijs-kwaliteitverhouding van het complex en een gunstige ligging (dus niet in het geaccidenteerde zuidelijke deel van de kern). Vooralsnog lijken er mede daardoor alleen mogelijkheden bij het complex Dorus Rijkersplein. • Naast het opplussen van huurwoningen zet de gemeente ook in op het aanpassen van koopwoningen. De gemeente stimuleert eigenaar-bewoners door het verstrekken van informatie en advies. • Met opplussen van zowel huur- als koopwoningen zal naar verwachting niet in de totale vraag naar toegankelijke woningen voorzien worden. Nieuwbouw is ook noodzakelijk. Mogelijke locaties om te ontwikkelen voor senioren zijn: wijkplan egmond aan zee versie 24 januari 2006
46
-
Gemeentehuis Egmond (6.3): is al in ontwikkeling, hier komen 14 koopappartementen. Bowling (6.2): hier komen een supermarkt en appartementen. De ontwikkeling is nog onzeker. De supermarkt is potentieel concurrerend met supermarkten in het centrum, waarmee de voorzieningenstructuur van de kern te veel belast zou worden. Ook ligt deze locatie in het zuidelijk deel, waardoor we de geschiktheid van de locatie minder gunstig inschatten
7.3. “starters” Per jaar vragen ca 25 starters uit Egmond aan Zee een woning. Een substantieel deel hiervan vindt een woning door vrijkomend aanbod bij doorstroming: jaarlijks gaat het dan om ongeveer 20 woningen. De overige woningen moeten door nieuwbouw beschikbaar komen. •
Deze aanname uit de woonbeleidsnota vraagt volgens de Vereniging Dorpsbelangen Egmond aan Zee om nuancering: Er is te weinig aanvraag omdat er weinig aanbod is en Egmond aan Zee staat bekend als te duur voor starters. Daarnaast wordt met tegenzin uitgeweken naar o.a. Heiloo en Alkmaar. Veel starters wonen ’s winters bij familie in zomerhuisjes achter bestaande woningen. Bestreden wordt dan ook de aanname ook aan het begin van dit hoofdstuk dat het aandeel jongeren “beperkt is”. Overige opgaven In de sociale sector is behoefte aan toevoeging van per saldo ongeveer 65 woningen tot 2015. Gelet op de woonwensenenquête ligt een eerste prioriteit bij eengezinswoningen. Nieuwbouw kan beperkt in deze vraag voorzien worden: het terrein naast de Prins Hendrikstichting is geschikt om nieuwe eengezinshuurwoningen te realiseren. Alternatieven kunnen ontwikkeld worden in Egmond aan den Hoef, bijvoorbeeld op het terrein van het voormalige asielzoekerscentrum. Een bijzondere opgave ligt bij het beperken van het tweede woningbezit in Egmond aan Zee. Hierdoor worden woningen onttrokken aan de woningvoorraad. Een ongewenste situatie; vanwege de leefbaarheidsproblemen die dit met zich meebrengt en de schaarste aan woonruimte. De gemeente onderzoekt in Egmond aan Zee hiervoor de mogelijkheden van handhaving. 7.4. Welzijn en zorg; naar woonzorgzones Zorg en welzijn Egmond aan Zee heeft twee zorgcomplexen: Zorgcentrum Agnes en Prins Hendrik Stichting. De beide complexen vallen onder één stichting. Beide locaties zijn recent, of worden momenteel, gemoderniseerd. Bij die modernisering blijft de intramurale capaciteit behouden, maar wordt ook zelfstandig wonen met zorg aangeboden. Ook kent Egmond aan Zee een vrij compleet welzijnsaanbod. Belangrijk hierbij is de mantelzorg en het actieve verenigingsleven. Voor ouderen werken Stichting Welzijn Bergen en de Zorgcentra Egmond aan ‘open’ welzijnsactiviteiten in De Prins Hendrik Stichting. Daarnaast zijn er ook informele ontmoetingsmogelijkheden: de Werf (bankjes aan zee), die wordt gezien als een ‘hangplek’ voor ouderen. Welzijnsaanbod voor jongeren, wordt aangeboden vanuit De Wal.
wijkplan egmond aan zee versie 24 januari 2006
47
Figuur 8.2: Egmond aan Zee. Voorzieningen en potentiële woonservicezone (toekomstige ontwikkeling)
Voorzieningen
Ì zorgvoorziening huisarts , fysiotherapeut apotheek
s postkantoor/bank winkel eerste levensbeh. welzijn
, , s s Ì Ì , , s s
Ì Ì
0
0,5
1
kilometers 7.5.
Wat vindt Egmond aan Zee hiervan:
Ouderen moeten langer zelfstandig wonen en maatschappelijk participeren Wat is daar voor nodig? .Woning aanpassingen .Hulp om zelfstandig te kunnen blijven wonen .Activiteiten en vervoer .Coördinatie/steunpunt zorgvoorzieningen en activiteiten 1. er wordt landelijk gestreefd naar tot op hoge leeftijd zelfredzaamheid van de ouderen en hun maatschappelijke participatie. Dit leidt tot grotere behoefte aan aangepaste woonvormen en een uitgebreid zorgpakket. Belangrijke ontwikkeling wordt de Wet Maatschappelijke Ondersteuning die vermoedelijk vanaf 1 januari 2007 in werking treedt. 2. in Egmond aan Zee dient gestreefd te worden naar voorkoming van achterstand in het aanbod van aangepaste woningen in zowel de huur- als koopsector. 3. voor de toenemende zorgvraag dient een signaleringsbeleid tav de zelfstandigwonenden aanwezig te zijn zodat er begeleiding naar passende (betaalbare) zorg kan plaatsvinden. Bij de woon-zorgfunktie zijn betrokken: .accommodatiebeleid .woonbeleid .gezondheidszorg .sociaalbeleid, waaronder: .activiteitenbeleid onder de kop: wie -waar -vervoer? .coördinatiepunt wonen-zorg-maatschappelijke participatie
wijkplan egmond aan zee versie 24 januari 2006
48
Accommodatie en woonbeleid liggen grotendeels op het terrein van de gemeente Bergen en de woningbouwvereniging( en). Grotere eenheden seniorenaccommodaties met meer of minder zorgvoorzieningen zijn aanwezig in de Prins Hendrik Stichting, Huize Agnes en Torenduin. Provincionaal en regionaal is er de adviescommissie voor woningbouw en woonomgeving. Een goede ontwikkeling is de uitbreiding met zorgwoningen op het terrein van de PHS. Door regionale uitbreiding van de woningstichting de Duinstee is er weliswaar een groter aanbod, lokaal is dit niet toereikend. Nieuwbouw is vanwege ruimtegebrek en financiële mogelijkheden moeilijk te realiseren. Evt nieuwbouw locaties: Voormalig AZC terrein, bestaande Bibliotheek (* de bevolking wil deze als dorpshuis gebruiken), Garage Brandweer, Bowling en Genets ex- tankstation aan de Voorstraat. Aandachtspunt: Groenvoorziening en onderhoud trottoirs verrdient extra aandacht, zowel in de huurwijken als in de andere wijken. Aandachtspunt: Het verdient aanbeveling dat er regelmatig overleg tussen al deze belanghebbenden plaatsvindt over de groeiende behoefte aan aangepaste woonvormen senioren en woningen voor jongeren. Belangrijke instelling voor ondersteuning van mensen die zorg behoeven is de Stichting Belangenbehartiging Anders Actieven. Deze is zo’n vijftien jaar geleden opgericht, om op ideële basis mensen bij te staan die met het verkrijgen of het behouden van een uitkering moeilijkheden hadden. Daarnaast was het de bedoeling om aan hen die geen werk (meer) hadden een zinvolle tijdsbesteding te bieden. De vraag naar hulp rond de uitkeringen is duidelijk afgenomen. Echter de wens om deel te nemen aan de diverse cursussen en andere vrije tijdsbesteding blijft ruim aanwezig. Bij de taallessen blijven Frans en Duits achter bij het Engels en Spaans, meer de vakantietalen. De textiele vormgeving draait constant, voor tekenen en schilderen bestaat een wachtlijst. De diverse biljartgroepen zijn volgeboekt, bij het houtbewerken zijn nog wel weer een paar plaatsen. De grote toeloop van cursisten voor de computercursussen begint wat te verminderen, voor de vervolgcursus komt weer meer belangstelling. Vernieuwing blijft daarbij aan de orde. Een grote groep vormen de bridgers. Niet alleen kunnen beginners de cursus bridge volgen, op de woensdagmiddag is er gelegenheid deel te nemen aan de bridgesoos. Niet alleen paren, maar ook enkelingen kunnen zich die middag aanmelden voor een partijtje bridge. De vergrote opkomst in dit seizoen wijst erop dat ook hier een doelgroep is aangeboord. Dit geldt zeker voor de ouderen die ’s avonds niet graag meer naar buiten gaan. Al deze activiteiten vinden plaats in Dorpshuis Hanswijk te Egmond aan den Hoef. Een eigen dorpshuis (in de oude bibliotheek) zou voor de ouderen in Egmond aan Zee ideaal zijn. 7.6. Overige cultureel/maatschappelijke voorzieningen. Er zijn nog diverse andere voorzieningen in Egmond aan Zee los van de activiteiten van de Stichting Welzijn Bergen die van grote waarde zijn voor het dorp zoals: • Radio TV 80 • Vrouwenadviescommissie (VAC) • Bewonersraad Torensduin • Vrouwen van Nu
wijkplan egmond aan zee versie 24 januari 2006
49
Bijlage 1: doelstellingen per kern Tabel 1: Gemeente Bergen, Minimaal aantal te bouwen woningen per kern per categorie
Totaal tot 2015
Egmond aan Zee
Egmond-Binnen
Bergen (kern)
500
250
25
50
25
75
75
200
100
10
20
10
30
30
Starters, nieuwbouw
170
75
10
25
15
20
25
70
30
5
10
5
10
10
240
Starters, doorstroming
675
300
40
100
55
80
100
725
325
40
110
65
85
110
1400
Sociale huur
150
75
0
0
0
25
50
50
25
0
0
0
10
15
200
170
85
15
20
10
10
30
130
60
5
20
10
15
20
300
230
110
20
30
15
15
40
270
125
25
25
15
25
55
500
275
135
15
40
20
15
50
275
135
15
40
20
15
50
550
25
9
0
5
3
3
5
25
9
0
5
3
3
5
50
PM
PM
PM
PM
PM
PM
PM
PM
PM
PM
PM
PM
PM
PM
PM
Levensloopbestendig, nieuwbouw Levensloopbestendig, bestaand Verzorgd wonen Beschermd wonen Overige doorstromers
Groet
Groet
Schoorl
Totaal Bergen
Egmond aan Zee
Bergen (kern)
Nieuwbouw
Schoorl
Totaal Bergen
Egmond-Binnen
Egmond aan den Hoef
2010 – 2014 Egmond aan den Hoef
2005 – 2009
1
700
Voorstellen en adviezen voor het uitvoeringsplan Behoud van de ruimtelijke en sociale identiteit van de kernen (en daarmee ook het belang van een kerngerichte uitwerking van het beleid). Behoud van mogelijkheden voor mensen met een laag inkomen. Keuzemogelijkheden voor starters en senioren op de woningmarkt.Kansen benutten in de bestaande voorraad, door doorstroming en transformatie. Samenwerking tussen partijen om de afstemming van wonen, welzijn en zorg te organiseren. Doorstroming bevorderen door meer mogelijkheden voor senioren te creëren. Mogelijkheden voor opplussen van woningen nabij het centrum onderzoeken (met oog voor locatie en betaalbaarheid), met aandacht voor aanvullende mogelijkheden door herstructurering. Eigenaar-bewoners stimuleren hun woningen aan te passen.Bij nieuwbouw centrumlocaties bij voorrang benutten voor levensloopbestendige nieuwbouw voor ouderen. Tot 2015 toevoegen van per saldo 65 woningen in de sociale huursector. Mogelijkheden van handhaving om het tweede woningbezit in te perken onderzoeken. _ Nader onderzoek naar de uitkomsten van de woonbeleidsnota met betrekking tot de uigangspunten voor met name jongeren/starters.
1
Deze opgaven verschillen met het meerjarenontwikkelingsprogramma ISV II. Dit wordt veroorzaakt doordat er in het ISV
(Investeringsbudget Stedelijke Vernieuwing alle bouwvoornemens van ontwikkelaars, woningcorporaties en andere partijen worden opgenomen. Dit staat los van het meeste gewenste bouwprogramma als geformuleerd in deze doelstellingen. wijkplan egmond aan zee versie 24 januari 2006
50
HOOFDSTUK 8. VOORZIENINGEN VOOR BEWONERS:
8.1.
Jongeren.
Egmond aan Zee kent voor de verschillende groepen jongeren de navolgende voorzieningen: 0 – 4 jaar: In Egmond aan Zee is bij de basisschool De Driemaster een peuterspeelzaal en naschoolse opvang De Zeesterretjes van Stichting Kinderopvang De Egmonden gesitueerd. Op deze wijze is min of meer de gedachte van een basisvoorziening voor kinderen in de leeftijd van 0 tot 12 jaar gerealiseerd en voldoet goed aan de behoefte aan kinderopvang. Voor kinderopvang ingevolge de Wet op de kinderopvang kunnen kinderen worden opgevangen in Egmond-Binnen aangezien het niet rendabel is om in Egmond aan Zee deze voorziening te exploiteren.
4 –12 jaar: Aan de Admiraal de Ruiterweg is de openbare basisschool De Driemaster (onder het bestuur van de ISOB, intergemeentelijk stichting voor openbaar basisonderwijs) gehuisvest. Gezien de prognoses voor de komende jaren blijft het leerlingenaantal redelijk stabiel. De samenwerking met De Zeesterretjes past in de visie van het schoolbestuur om te streven naar zo veel mogelijk “brede scholen”.
Basisschool De Branding (onder het bestuur van Tabijn) is nu nog gehuisvest in twee schoolgebouwen en wel aan de Trompstraat en aan de Pastoor van Kleefstraat. Het schoolbestuur wil voor de Branding graag 1 schoolgebouw realiseren en ziet dit in samenwerking met de gemeente graag zo spoedig mogelijk gerealiseerd worden.
wijkplan egmond aan zee versie 24 januari 2006
51
Speelruimte. Belangrijkste knelpunt in Egmond aan Zee is het gebrek aan speelruimte voor de jeugd. Dan gaat het met name om speelruimte voor de leeftijd 8 – 12 jaar. Er wordt sterk gepleit voor het creëren van een mogelijkheid hiervoor al dan niet in samenwerking met het jongerenwerk en de woningstichting. In het door de gemeente te ontwikkelen speelruimte-beleid zal Egmond aan Zee een belangrijke plek innemen. Timmerdorp Jaarlijks wordt er in de vakantie door vrijwilligers uit de Wal een timmerdorp voor de jeugd van de basisschool georganiseerd. Aandachtspunt blijft de electriciteitsvoorziening. 12-16 jaar De jeugd van 12 tot 16 jaar komt regelmatig in het jongerencentrum de Wal. Ze komen voor het internetcafé, darten, tafelvoetbal of gewoon om gezellig een kopje koffie of thee te drinken. Verder worden er ook regelmatig activiteiten voor hen georganiseerd zoals b.v. disco’s, skate-evenement, karten, lasergamen, strandsportdag of een voetbaltoernooi. Ook wordt de half pipe naast de Wal regelmatig door deze groep jongeren bezocht. De jongeren worden o.a. via ambulant jongerenwerk aangesproken en geattendeerd op bepaalde activiteiten of uitgenodigd om naar de Wal te komen. Ook is er in de Wal een oefenruimte waar jongeren tegen een gering tarief met een eigen bandje kunnen spelen of oefenen. Ook is er vanuit een samenwerkingsverband tussen gemeente, politie en jongerenwerk een preventief risicojongerenproject opgestart in het kader van preventie. Knelpunten. • •
Regelmatig vragen jongeren in deze leeftijd naar uitbreiding van de half pipe naast de Wal en komen met voorbeelden van een skatepark of met aanpassingen rond de al bestaande half pipe. Één van de zorgpunten voor deze groep is het ‘veilig vrijen’ en het moeilijk verkrijgen van voorbehoedsmiddelen ter voorkoming van Soa.
16- 24 jaar De jeugd van 16 -24 jaar komen regelmatig in het jongerencentrum de Wal. Ze komen vaak na het werk of studie om gezellig een kopje koffie of thee te drinken. Een deel van deze groep zet zich ook in als vrijwilliger voor de Wal. Deze groep heeft veel moeite om een woning te vinden in Egmond aan Zee en geeft wel duidelijk aan niet uit Egmond aan Zee weg te willen. (zie pgn. 44) Vanaf het jaar dat ze 15 worden, mogen ze bij de reddingsbrigade op het strand meedraaien. Knelpunten •
Er zijn zorgen m.b.t. deze groep omtrent gebruik van alcohol en in toenemende mate drugs.
Ideeën 1. Opknappen uitkijktoren b.v. in samenwerking met jongeren. 2. Enquête b.v. onder wijkbewoners over wensen en behoeften t.a.v. jongeren. wijkplan egmond aan zee versie 24 januari 2006
52
8.2.
Voorziening voor ouderen.
Naast de genoemde voorzieningen in het hoofdstuk wonen, welzijn en zorg onder ander voor ouderen spelen de navolgende voorzieningen ook een belangrijke rol voor de ouderen in Egmond aan Zee: • •
Stichting Welzijn Bergen met het Wonenplus-aanbod, ouderenwerkers en het blad Schakels, het Spreekuur voor ouderen in Torensduin Ouderenplatform met daarin vertegenwoordigers: Katholieke Bond voor Ouderen Zonnebloem Kerken Seniorenraad VAC ANBO
Andere activiteiten zijn voorleesoma/opa, lampionnenbrengen St. Maarten, ouderendag landelijk, verkeer en ouderen, techniek en ouderen etc. N.B. In 2006 wordt reeds een start gemaakt met het accommodatiebeleid in de Egmonden.
Voorstellen en adviezen uitvoeringsplan.
8.1 8.2 8.3.
Huisvesting De Branding Project Uitkijktoren Jongeren-enquete
wijkplan egmond aan zee versie 24 januari 2006
2007 2007 2006
53
HOOFDSTUK 9. DETAILHANDEL/HORECA. De detailhandel in Egmond aan Zee was vroeger zeer kleinschalig. Er waren veel bakkers cq.banketbakkers, diverse kruideniers, slagerijen, vishandels en andere winkels voor eerste levensbehoeften. Maar met de vestiging van de Supermarkt verdwenen er velen. Door de vestiging van winkelcentra in de ons omringende steden en dorpen, b.v. Heiloo, Bergen,Castricum en Alkmaar vloeide ook weer een groot percentage koopkracht af. Het toenemende toerisme en de zondagsopenstelling het gehele jaar door heeft ook z'n invloed gehad,waardoor weer een deel van de winkels in eerste levensbehoeften werd vervangen door branches welke toegespitst waren op het toerisme. De detailhandel in Egmond aan Zee bestaat voor het grootste deel uit kledingboetieks cadeauwinkels en sportartikelenwinkels. Verder is er 1 boekhandel tevens postkantoor, 1 fotozaak, 1 rijwielzaak, 1 speelgoedzaak, 1 babykleding winkel, 1 schoenwinkel, 1 winkel in elektrische apparaten, 1 telecom zaak, 2 kunstgaleries, 1 winkel in huishoudelijke artikelen en 1 bloemenzaak. Ook is er een weekmarkt met voornamelijk eerste levensbehoeften, in de zomermaanden zijn er 13 avond braderieën met een aanbod van voornamelijk non food. Op het gebied van dagelijkse levensbehoeften zijn er 2 bakkers, 1 slijterij, 2 drogisten, 1 slagerij, 1 groentehandel,1 vishandel, 1 kaas/noten/delicatessen winkel en slechts 1 supermarkt in het duurdere segment. Het feit dat er slechts 1 duurdere supermarkt is, betekent: dat er geen keuze mogelijkheid is en het feit dat het daar zomers erg druk is en dat er vaak artikelen zijn uitverkocht heeft grote invloed op het koopgedrag van de Egmondse bevolking en de badgasten.Daardoor vloeit er weer meer koopkracht van de dagelijkse inkopen af naar de omliggende gemeenten. Veel klanten wijken uit naar Egmond-Binnen, Heiloo, Castricum, Bergen en Alkmaar, waar de keuze is tussen goedkopere en duurdere supermarkten. De vestiging van de nieuwe supermarkt van Albert Heijn in Egmond aan de Hoef ( ook een supermarkt in het duurdere segment) heeft ook geen klanten bindende werking. Aangezien er in en om het winkelgebied te weinig parkeerplaatsen zijn om even met de auto een grote hoeveelheid dagelijkse boodschappen te doen én het betááld parkeren in de winkelstraat, -in plaats van een blauwe zone- heeft ook veel invloed op het koopgedrag. In de omliggende gemeenten is het parkeren geregeld is door blauwe zones of zelfs vrij parkeren. Uit de enquête gehouden op 31 maart 2005 op de bijeenkomst in het Zuiderduin is naar voren gekomen dat van de aanwezigen de meeste stemmen uitgingen naar de vestiging van een tweede supermarkt op het terrein van Genet, en wel een supermarkt in het goedkopere segment, zoals Aldi of Lidl. Wij vinden dan ook dat dit terdege onderzocht zal moeten worden, of dit mogelijk is in Egmond aan Zee. Horeca: De horeca in Egmond aan Zee is voor ons dorp redelijk uitgebreid. Er is een grote keuze uit restaurants in verschillende categorieën, er is een dancing en er zijn diverse cafe,s en terrassen .
wijkplan egmond aan zee versie 24 januari 2006
54
Er is contact geweest met de voorzitter van Eendracht en de voorzitter van de horeca afdeling van de Eendracht. Tijdens dat gesprek kwamen diverse items ter sprake. Waarom is de proef met latere sluitingstijden in cafè's en dancings alleen in Bergen Binnen gehouden en niet in de andere delen van Bergen, terwijl de situatie in de diverse kernen allen nogal verschillen. Verbetering van het Preventie beleid.Bij een betere controle op de naleving van diverse Politie cq. Gemeentelijke verordeningen zou een groot deel van het ongenoegen van de bewoners en de ondernemers kunnen worden weggenomen. Bij de door de ondernemers georganiseerde evenementen, zoals de Visserijdag en het Loop naar de Pompfestival zou een soepeler medewerking gewenst zijn. Het betaald parkeren om 6 uur te laten eindigen, zodat mensen die van het strand komen wat makkelijker nog een terrasje kunnen pakken of ergens wat kunnen gaan eten, zonder eerst naar hun auto te moeten om nog wat geld in de meter te moeten gooien om dat laatste uur te overbruggen. Sfeerverlichting in de Voorstraat. De Eendracht heeft het plan opgevat om in de Voorstraat verlichting aan te brengen in plaats van de verlichting aan de lantarenpalen. Deze verlichting zal worden aangelegd door een bedrijf dat in diverse steden b.v Alkmaar dit al reeds heeft gedaan en daar tevens het onderhoud verzorgd. De Eendracht zou willen, dat in zulke gevallen de Gemeente wat sneller zou reageren,zodat er niet zoveel tijd overheen gaat, voordat een en ander geregeld kan worden. Controle op Sport kantines. Doordat er geen controle wordt uitgeoefend op Sportkantines komen er diverse jongelui naar het dorp,die in de kantines menig drankje hebben genoten die inde sportkantines goedkoper zijn dan in het dorp. Dit geeft erg veel erg veel overlast in de diversen horeca gelegenheden. De OV Eendracht en HORECA EGMOND zouden graag zien, dat al het verkeer uit de Voorstraat via de Smidstraat afgewerkt zou worden (de Smidstraat van de Voorstraat tot de Noorderstraat eenrichtings verkeer in westelijke richting), en dat alleen het laad en los verkeer tot 12.00 uur via het Pompplein mag rijden. Met tevens de uitzondering ,dat indien deze vrachtauto`s te groot zijn om de draai om het Pompplein naar de Zuiderstraat te maken door de Trompenbergstraat het Centrum te kunnen verlaten. Dit zou het plezier voor de mensen op de terrassen op het Pompplein vergroten. Ook zal moeten worden opgetreden tegen auto`s, die aan de zijkant van restaurant de Klok staan te laden of lossen of zelfs daar geparkeerd staan.
wijkplan egmond aan zee versie 24 januari 2006
55
HOOFDSTUK 10. VEILIGHEID IN EGMOND AAN ZEE Bijdrage politie. 1.
INLEIDING.
De afdeling Zuid/Kust van de Politie Noord Holland Noord is onderverdeeld in de groepen Castricum/Heiloo/ Bergen/Schoorl en de groep Egmond. Als afdelingshoofd is J.Th de Groot aangesteld. Als groepchef Egmond is B. de Visser aangesteld. Als wijkcoördinator groep Egmond is B. van Dijk aangesteld. In dit stuk belicht de wijkcoördinator de huidige veiligheidssituatie van Egmond aan Zee, en gaat hij in op de aandachtspunten voor de periode 2005 tot 2010. Naar aanleiding van het districtelijk beleidsplan 2006, gelet op de wijkscan van Egmond, opgemaakt door de wijkcoördinator, is dit gebiedswerkplan totstand gekomen. Hieruit voortvloeiend worden diverse activiteitenplannen uitgewerkt. Bij het opstellen van deze plannen worden de medewerkers volledig betrokken. Via partnership naar collectieve groei. In het wijkgericht werken streven wij naar integrale, probleemgerichte, pro-actieve aanpak van problemen. Wij zoeken hierbij aansluiting bij andere partners zoals; Het Korps, De Wijk, Gemeenten, Het O.M., Bedrijven, Instellingen en de Media. 2.
DIENSTVERLENING.
De dienstverlening in het werkgebied is als volgt geconcretiseerd De politie in Egmond, hanteert de volgende regionale servicenormen: De politie is voor vragen makkelijk bereikbaar Medewerkers hebben een servicegerichte houding In noodgevallen is de politie binnen 15 minuten ter plaatse Wij geven duidelijkheid over de afdoening Wij zorgen voor bekendheid van de politie Wij geven gelegenheid tot persoonlijk contact met de politie De politie is in Egmond 24 uur per dag telefonisch bereikbaar, middels het landelijk nummer 0900-8844. Het politiebureau, gevestigd aan de Voorstraat 83 a te Egmond aan Zee is dagelijks geopend van 13.00 uur tot 17.00 uur. 3.
ALGEMENE CRIMINALITEITSBESTRIJDING.
3.1 Geweld a. Omgevings- en probleemanalyse In het uitgaanscentrum van Egmond aan Zee is “geweld op straat” een probleem, vooral in de nachtelijke uren in de weekeinden en bij evenementen. Gezamenlijke doelstelling met de partners Middels een projectplan Openbare Orde gericht op het uitgaansgeweld in de uitgaanscentra, wordt, samen met de partners, dit geweld aangepakt. 3.2 Huiselijk geweld wijkplan egmond aan zee versie 24 januari 2006
56
a. Omgevings- en probleemanalyse Er is tot nu toe in 2005 een aantal incidenten geweest in de gemeente op het gebied van “huiselijk geweld”. Gezamenlijke doelstelling met de partners Er wordt conform het protocol “huiselijk geweld” gehandeld.
4.
JEUGD.
a. Omgevings- en probleemanalyse In Egmond is regelmatig sprake van overlast van hanggroepen jeugd. Bepaalde jeugd geeft overlast in uitgaansgebieden. Gezamenlijke doelstelling met de partners Terugdringen van de jeugdcriminaliteit en voorkomen van probleemgedrag bij jongeren. Aanpak politie Door dagelijkse sturing door de wachtcommandant aan de collega’s op straat, meer controle van hangjeugd en probleemjongeren op in kaart gebrachte plekken. Ondersteuning, signalering en een doelmatige aanpak door agenten met als taakaccent jeugd en de jeugdcoördinator. Informeren van ouders indien repressief wordt opgetreden. Ketenpartners worden in het kader van het driestromen beleid (HALT- OTP- Voorgeleiding) (bijv. Openbaar Ministerie, raad voor de kinderbescherming, bureau HALT en jeugdreclassering) geinformeerd. Civiele partners worden geinformeerd bij probleemsignalering (bijv. Advies en Meldpunt Kindermishandeling, bureau Jeugdzorg en leerplichtambtenaren) Planmatige inzet tijdens schoolvakanties en (jeugd)evenementen. Prioriteitsstelling in de aanpak van geweldzaken ten aanzien van minderjarige verdachten. (In principe aanpak binnen 14 dagen na bekend worden van het feit) 5.
VERKEERSVEILIGHEID.
a. Omgevings- en probleemanalyse We leveren een bijdrage aan de veiligheid op de weg door controle op diverse aandachtsvelden. Vereniging dorpsbelangen Egmond parel aan Zee is hier in gekend en heeft op een positieve wijze de politie te Egmond van input voorzien. Het ongevallencijfer in Egmond aan Zee is stabiel. Uit de omnibus komt in Egmond aan Zee geen expliciet voorbeeld naar voren van verkeersonveilige situaties. Hierbij wordt niet voorbijgegaan aan het actuele verkeersprobleem rond de Zeeweg / Bm. Nielestraat. In het traject van subjectieve verkeersonveiligheidsgevoelens wordt dit meegenomen. Gezamenlijke doelstelling met de partners Toename van de algemene verkeersveiligheid in de woonwijken en op de doorgaande wegen. Doelstelling politie (onze bijdrage) Intensivering van het basistoezicht op verkeersregels. Reductie van de overlastsituatie in de woonwijken. Afname van de verkeersonveiligheid door fietsers.
6.
WONINGINBRAKEN.
wijkplan egmond aan zee versie 24 januari 2006
57
a. Omgevings- en probleemanalyse In Egmond aan Zee lijkt een lichte trendmatige daling van het aantal woninginbraken door te zetten. Het verminderen van het aantal (niet hausse matige) woninginbraken is anders dan door uitgebreide preventiemaatregelen moeilijk te sturen. De behandeling en afhandeling na woninginbraak door de politie dient gericht te zijn op (procesmatige) kwaliteit en slachtofferzorg. Ontwikkeling inbraak woning
2001
2002
2003
2004
Aantal aangiften inbraak woning Aantal OM-verdachten inbraak woning Bron: GIDS NHN
16
14
11
8
200512 6
0
0
1
1
1
Gezamenlijke doelstelling met de partners De klanttevredenheid over de afhandeling door de politie dient toe te nemen. Het voorkomen van woninginbraken door preventie en voorlichting.
7.
AUTOCRIMINALITEIT.
Omgevings- en probleemanalyse In Egmond varieert het aantal inbraken van en uit auto’s sterk. De toename vindt vooral zomers plaats. Er is geen helder patroon zichtbaar ten aanzien van gebieden en/of tijdstippen Aantallen autocriminaliteit 2002 2003 2004 2005-9 Aangifte diefstal uit auto 321 240 300 121 Aangifte diefstal van auto Aangifte vernieling van auto Verdachten 14 11 15 13 Bron: GIDS NHN Gezamenlijke doelstelling met de partners De veiligheid in de eigen woonomgeving verhogen, de klanttevredenheid over de afhandeling doen toenemen. Vermindering van het aantal auto-inbraken
8.
MILIEU.
Omgevings- en probleemanalyse De politie onderkent in de gemeente Bergen geen structureel probleem op dit gebied. Incidenteel dient hier ad hoc opgetreden te worden. Gezamenlijke doelstelling met de partners Verbeteren van het woon- en leefmilieu
9.
VERNIELING & VANDALISME.
omgevings- en probleemanalyse In Egmond aan Zee vinden vernielingen en baldadigheid plaats. Deze feiten veroorzaken overlast en ergernis. Daarnaast is zowel de individuele als maatschappelijke schade aanzienlijk. gezamenlijke doelstelling met partners wijkplan egmond aan zee versie 24 januari 2006
58
Verbeteren van het woon- en leefmilieu. Vermindering van het aantal vernielingen en vermindering van het totaal aan schades.
10.
HORECA & UITGAANSOVERLAST.
Omgevings- en probleemanalyse In het uitgaanscentrum van Egmond aan Zee wordt de horeca en uitgaansoverlast als een probleem ervaren, vooral in de nachtelijke uren in de weekeinden en bij evenementen. Gezamenlijke doelstelling met de partners Terugdringen van de overlast tijdens de uitgaansavonden
11.
DRUGS.
a. Omgevings- en probleemanalyse Door de inwoners van de kern Egmond aan Zee wordt het openlijk gebruik c.q. handel van harddrugs als hinderlijk ervaren. b. Gezamenlijke doelstelling met de partners Het in kaart brengen van de overlastplekken en deze aanpakken middels zowel repressieveals tegenhoud aanpak TEGENHOUDEN. (op een innovatieve manier voorkomen dat criminele activiteiten kunnen worden ontplooid) a. Omgevings- en probleemanalyse Een repressieve aanpak van criminaliteit is niet altijd wenselijk en mogelijk. Door middel van Tegenhouden wordt de criminaliteit verminderd doordat voorkomen wordt dat een strafbaar feit gepleegd kan worden. Gezamenlijke doelstelling met de partners Het aanpakken van problemen in de verschillende taakvelden middels Tegenhoud strategieën. Telkens zal moeten worden gekeken welke partner de juiste bevoegdheden/middelen heeft om het meest wenselijke resultaat te behalen.
13.
EVENEMENTEN.
a. Omgevings- en probleemanalyse In de gemeente Bergen vindt jaarlijks een aantal evenementen plaats: De evenementen die voor Egmond aan Zee extra politie inzet behoeven zijn: Egmond Pier Egmond Halve marathon Egmond Egmond wandelmarathon Gezamenlijke doelstelling met de partners Het handhaven van de openbare orde en het goed laten verlopen van het evenement.
wijkplan egmond aan zee versie 24 januari 2006
59
14.
DE BEVOLKING.
Egmond aan Zee. De dorpskern Egmond aan Zee is van oudsher een vissersdorp. Vroeger was het een arm dorp, hetgeen ook terug te zien is in het oude centrum waar veel kleine vissershuisjes staan. Door het toerisme en de verhuur van kamers en zomerhuizen is de welstand van de inwoners van Egmond aan Zee behoorlijk verbeterd. De middenstand floreert bij de vele toeristen die Egmond aan Zee bezoeken. Daarnaast is er nog steeds sprake van een visserscultuur. Dit is te zien aan de vele tractoren en kleine vissersbootjes op het strand en in de dorpskern. Hiermee wordt gevist op zee. De inwoners van Egmond aan Zee worden ook wel “derpers”genoemd. Egmond aan Zee heeft op 15-11 2005, 5115 inwoners. Onderverdeeld in 2535 mannen en 2580 vrouwen. VISIE OP POLITIEWERK IN NOORD-HOLLAND NOORD PERIODE 2005-2010. KERNTAKEN De politie is verantwoordelijk voor; -Criminaliteitsbestrijding -Ordehandhaving -Noodhulp *Niet acute hulpverleningsactiviteiten dienen zoveel mogelijk te worden gestopt of overgedragen. *De politie dient voldoende toe te komen aan exclusieve politietaken. *Burgers dienen zich medeverantwoordelijk te voelen voor de veiligheid. *Concept tegenhouden is efficiënte manier om beschikbare middelen in te zetten. *Preventie, gedaan door politie, zou door bedrijfsleven overgenomen kunnen worden. *Algemene hulpverlening is geen taak voor de politie *Politie neemt in situaties vaak regierol terwijl deze thuishoort bij de gemeente of andere instanties Missie “De politie is een organisatie die alert en professioneel ingrijpt bij (dreigende) strafbare feiten, ordeverstoringen, overlast en noodsituaties. Zij doet dit door een integere werkwijze die gebaseerd is op nabijheid, beschikbaarheid en voorspelbaarheid. Met deze werkwijze ondersteunt zij tevens het eigen vermogen van burgers en samenleving om veiligheidsproblemen in de eigen leefomgeving te voorkomen en beheersbaar te houden. Daarmee bevordert de politie het vertrouwen in de rechtstaat en het gevoel van mensen dat zij leven in een maatschappij die naar rechtvaardigheid streeft en waarin het normaal is zich aan de regels te houden”. Visie “Op weg naar excellent politiewerk!” Algemene strategie; Verbinding met de omgeving. Dit betekent dat binnen het korps de verbinding met de omgeving gezien wordt als belangrijk middel om onze doelen te verwezenlijken. Operationele strategieën; Hierin komen onze professionaliteit, ons vakmanschap en onze methoden tot uitdrukking. wijkplan egmond aan zee versie 24 januari 2006
60
Onze kernwaarden; -Professioneel, -integer, -vernieuwend en servicegericht. Van generiek toezicht naar specifiek toezicht De publieke reflex op gevoelde onveiligheid is vaak ‘Meer blauw op straat’, hetgeen meestal niet effectief is. In ons concept van gebiedsgerichte politiezorg wordt daarom ingezet op een gericht toezicht bij probleemsituaties met een gericht doel. Van algemene preventie naar tegenhouden. Als uitvloeisel van de focus op kerntaken zal een scherp onderscheid gemaakt worden in voorkomen en tegenhouden van de criminaliteit en ordeverstoring. Hiertoe zal een politiespecifieke toepassing van tegenhouden worden ontwikkeld. Meer effectiviteit door beïnvloeding van gedrag Het effect van handhaven kan worden vergroot door systematisch middelen in te zetten die invloed hebben op het feitelijk gedrag van mensen. Informatievoorziening aan klanten De informatievoorziening aan melders wordt structureel ingericht. Professionele conflict en crisisbeheersing De ontwikkeling in de samenleving vraagt om een politie die slagvaardig en effectief van een normale werksituatie kan overschakelen naar een opgeschaalde conflict- en crisisorganisatie al dan niet in multidisciplinair verband.
Bijdrage Brandweer. De brandweer kent preventieve en repressieve taken. De repressieve taken (bestrijding) worden gewaarborgd door de blusgroep Egmond aan Zee. Deze groep bestaat volledig uit vrijwilligers die afkomstig zijn uit het dorp. De preventieve taak (bijvoorbeeld controle en handhaving gebruiksvergunningen) valt onder de verantwoordelijkheid van de stafafdeling brandweer van de gemeente Bergen.
wijkplan egmond aan zee versie 24 januari 2006
61
Hoofdstuk 11. Sporten in Egmond aan Zee. In Egmond aan Zee bestaat de voetbalvereniging Egmondia op het sportcomplex De Lange Plas bestaande uit drie voetbalvelden. Daarnaast is er het tennispark De Duinpan dat in gebruik is bij tennisclub Egmond aan Zee. De Watertoren is behouden gebleven voor Egmond aan Zee als plaats waar gezwommen kan worden in het zwembad en gesport kan worden in de sporthal. De basisscholen vinden hier onderdak voor hun schoolgymnastiek. De Watertoren is de basis bij grootschalige evenementen als de halve marathon (20.000 deelnemers) en de wandelmarathon (10.000 deelnemers). Gepleit wordt voor behoud van alle bestaande sportvoorzieningen in Egmond aan Zee. In de nog niet vastgestelde sportnota (op het moment van schrijven van dit wijkplan) wordt voorgesteld een onderzoekscommissie in stellen. Deze zal zich buigen over vraag en aanbod bij de bestaande voetbalcomplexen in de hele gemeente Bergen. Verder is er een uitgebreid aanbod aan zaal en denksporten die vermeld staan in de gemeentegids, die iedere inwoner huis aan huis ontvangt.
wijkplan egmond aan zee versie 24 januari 2006
62
Hoofdstuk 12. UITVOERINGSPLAN 2007-2010. Hoofdstuk Visie Egmond aan Zee Sociale structuurschets
Onderwerp Verantwoordelijk Herziening Gemeente/vrom bestemmingsplannen Wijkbudget Dorpsbelangen
Doorlopend
3000
Gemeente
(2006)
-
Gemeente/provincie Gemeente
2006 2007
Prov. 248000 *
Gemeente 2007 Gemeente/Eigenaren 2006
571000 * -
Gemeente
2007
Gemeente
2008
Gemeente
2008
Nog niet geraamd Nog niet geraamd 500000 *
Gemeente
2006
Zeeweg/Adm.de Gemeente Ruiter/Voorstraat Noord/W.Beckmanlaan Gemeente Voorstraat/W.Beckmanlaan Gemeente Uitbreiding hondenpoepzuiger Gemeente Aanscherping handhaving Gemeente
2007
Binnen budget groen idem
2008 2009 Jaarlijks
idem idem p.m.
Doorlopend
Binnen budget handhaving -
Infrastructuur en verkeer
Voorziening Vuurtorenduin/boulevardnoord Transferium De Meent Herinrichting Zeeweg/Adm.de Ruyterweg/Prins Hendrikstraat Herinrichting Pompplein Uitvoering parkeerbeleid boten/tractoren Overloopterrein bereikbaarheid kust Herinrichting Voorstraat/Eymaplein Herinrichting boulevardzuid/”werf” Groenvoorzieningen Zuid
Strandbeleid
Wonen, welzijn en zorg Voorzieningen voor jongeren
Uitvoeringsjaar Budget 2007 -
Uitvoering woonbeleidsnota Huisvesting De Branding Project Uitkijktoren Enquete behoefte Jongeren
Gemeente
Doorlopend
Gemeente/St. Tabijn 2007
-
Gemeente/SWB Gemeente/SWB
10.000 -
2007 2006
*) Uitvoering van deze investering hangen samen met beschikbaarheid van subsidiemogelijkheden zoals de Gebundelde Doel Uitkering (GDU). De hier genoemde bedragen zijn bedragen die ten laste van de gemeente komen.
wijkplan egmond aan zee versie 24 januari 2006
63
AANDACHTSPUNTEN BIJ DE UITVOERING VAN HET WIJKPLAN 2007-2010. Over deze punten moeten in de komende jaren nadere afspraken worden gemaakt wie, wat, wanneer, hoe gaat uitwerken. N.a.v. paragraaf 1.1.: • • • • • • • • • •
Behoud van het zeedorpenlandschap; Gemeente moet er op toezien dat karakteristieke dorpsdelen behouden blijven; Streven naar behoud van geschiedenis; Instandhouding en ondersteuning Museum van Egmond; Ons nageslacht moet in staat zijn info te verkrijgen uit een rijke historische gegevensbron; Het Egmondse dialect vastleggen op CD/DVD en bestaande banden daarop overnemen; Alle gegevens over het oude Egmond op geluidsdragers, op schrift, in brochure-, boek- of andere vorm op een centraal punt vastleggen/bewaren; Waar sprake is van historische waardevolle gegevens in verenigingsdanwel stichtingsverband, een persoon aanstellen die deze gegevens bewaakt; Registratie van particuliere historische verzamelingen; Om een effectief en technisch verantwoord conserveringsproces in gang te zetten, is het wellicht aan te raden informatie in te winnen bij het Meertensinstituut, (www.Meertens-knaw.nl);
N.a.v. paragraaf 1.2.: -
-
-
-
-
Dialect: zie de notitie over de geschiedenis van Egmond aan Zee. Tennisbaan: het belang van de tennisbaan voor het aanzien van Egmond aan Zee als badplaats onderstrepen. (N.B. binnen afzienbare tijd loopt het erfpachtcontract van de tennisclub met de gemeente af) Tweede woningen: het belang voor het dorp van het voeren van een restrictief (terughoudend) beleid door de gemeente onderstrepen. Te bewaken bij een hernieuwing van het (de) bestemmingsplan(nen). Hoogbouw: zie de notitie over architectuur; attent zijn op dit punt bij de hernieuwing van het (de) bestemmingsplan(nen). Fietsenstallingen: Niet alleen uitbreiding van bewaakte fietsenstallingen (zoals nu het plan is van de gemeente); die voorzien toch nooit voldoende in de vraag op mooie stranddagen, maar ook meer faciliteiten voor het onbewaakt stallen van fietsen, dit ook ter voorkoming van overlast voor inwoners. Motorenstalling: Aangezien het gebruik van motoren (geen last van files) is toegenomen, is het raadzaam één centrale motorstallingsplek aan te wijzen, bij voorkeur bij de hoofdstrandopgang. Infrastructuur: De aanbieders van logeerruimte erop wijzen dat het zaak is hun voorzieningen steeds op een voldoende luxueus peil te houden. De gemeente wijzen op de inspanningsverplichting om te zorgen voor een goede invulling van de open en de “zere” plekken in het dorp. Op dit gebied zijn er overigens de afgelopen tijd de nodige dingen gebeurd, zoals de reconstructie van de Boulevard en van het Pompplein, het nieuwe verkeersplan en het “Plan Brederode”.
wijkplan egmond aan zee versie 24 januari 2006
64
-
-
-
-
-
Cultuur: aandringen op stimulering door de gemeente van het culturele klimaat door bv.(geringe) subsidies. In de conceptnotitie “Naar een zorgzame wijk” (blz. 13 onderaan) wordt gewezen op de erg beperkte mogelijkheden voor culturele activiteiten. Dus aandringen op verbetering van die mogelijkheden. Zeedorpenlandschap: is een zaak voor de “landjesvereniging”. Deze moet erover waken dat het karakter van het landschap niet wordt aangetast door oneigenlijke bouwsels. Duinstrook (zandoverlast): zie notitie “Het kind niet met het badwater weggooien” aan de hand waarvan nu mogelijk discussies op gang komen met de diverse instanties. Veiligheid strand: Reddingsbrigade wijzen op het belang alert te zijn op het al dan niet hijsen van de rode bal. Al dan niet “opleuken” van het dorp: een voorbeeld van dit onderwerp is het nu lopende plan om twee kiosken op de Boulevard Noord te plaatsen. Dit soort zaken ligt vaak nogal gevoelig, omdat hierover – ook binnen de vereniging verschillende standpunten kunnen bestaan. Een actiepunt kan zijn hierover een algemene discussie binnen de vereniging aan te gaan over de vraag welke richting we uit willen en of we hierover algemene normen kunnen afspreken? Verder is het zaak – maar dat moet ook al vanuit andere gezichtshoeken – scherp te letten op de herziening (specifiek dan wel algemeen) van de bestemmingsplannen. In dat kader kan een ander actiepunt zijn om aan de gemeente te vragen de vereniging in een vroeg stadium over dit soort plannen te informeren, zodat er nog een reële discussie mogelijk is en de plannen eventueel kunnen worden bijgestuurd. Momenteel is het zo dat de plannen door een binnenskamerse voorbereiding vaak geheel zijn voorgekookt en er als reactie voor de andere partij(en) geen andere mogelijkheid blijkt te zijn dan de hakken in het zand te zetten en een confrontatie aan te gaan. Dat dit tot een negatieve houding tegenover “de politiek” leidt zal duidelijk zijn.
N.a.v. paragraaf 1.3.: • • • • • • • • • •
Instandhouden van de op de monumentenlijst staande objecten inclusief stratenplan; Stijl van nieuwbouw aanpassen aan het karakter van het dorp; Stijl/uiterlijk van de Voorstraat handhaven; Geen verdere uitbreiding met hoogbouw; Geen aantasting monumenten, zoals het ‘Torensduin’; De karakteristiek van dit duin en het uitzicht erop moet behouden blijven; Geen hoogbouw op de plaats van de huidige bibliotheek; Het bibliotheekgebouw bestemmen t.b.v. gemeenschapsruimte; Objecten niet delegeren aan projectontwikkelaars; De gemeente dient een inspanningsverplichting aan te gaan. Daarmee kan worden voorkomen dat gebouwen die verpauperen het imago van het dorp schaden. (Bowling en Strandjutter).
wijkplan egmond aan zee versie 24 januari 2006
65
N.a.v. hoofdstuk 2. “sociale structuurschets”. -
Bevorder en versterk vrijwillige inzet voor het eigen dorp. Combineer de fysieke agenda met een sociale agenda. Bevorder sociale contacten in de nieuwbouw / hoogbouw. Ondersteun de zelfwerkzaamheid van bewoners. Besteedt aandacht aan jongeren in het wijkgericht werken. De Vereniging Dorpsbelangen als spil. Waarborg een gelijktijdige inzet.
N.a.v. hoofdstuk 5. “kust en strand”. -
-
-
-
strand- en vooroeversuppletie zal onontkoombaar zijn; beplanten van de duinen met helm, beplanten van de duinvoet met rietschermen, waardoor de duinvoet kunstmatig hoog wordt gehouden en bij zware stormen als eerste buffer kan dienen; duintoppen die te hoog worden afschuiven en opnieuw beplanten, mede ter voorkoming van veel zandoverlast op boulevard en dorp; geen brede strandopgangen bij laag gelegen punten (de “Werf”), maar bestaande opgang behouden en in de wintermaanden met dennentakken versmallen, zodat de reddingboot er nog net door kan (zandverstuiving); geen verdere aantasting van de zeereep door kiosken, plateaus of enige andere toeristische exploitatie; geen verplaatsingen van bestaande en geen aanleg van nieuwe strandafgangen; stuifgaten achter strandpaviljoens, ontstaan tijdens en na het zomerseizoen, beplanten; onder de duinvoet, op het strandgedeelte tussen Lido en boothuis KNRM, een hek plaatsen, ook in de wintermaanden, om het belopen van de zeereep tegen te gaan; met (grote) borden aangeven waarom beplanting en hekken nodig zijn. (zie Vuurtorenduin) maak niet méér regels en voorschriften dan controleerbaar zijn en waarvoor daadwerkelijk een handhavingsinspanning geleverd kan worden; maak deze regels onmiskenbaar duidelijk aan het publiek; controleer de naleving van deze regels op zeer frequente basis en wees niet (te) terughoudend in handhaving, d.m.v. sancties; herintroduceer (een vorm van) strandpolitie.
N.a.v. hoofdstuk 6. Toerisme en bereikbaarheid. -
vaststelling toekomstig beleid toerisme, familiebadplaats of 2de Zandvoort, een noodzakelijke gemeente ambtenaar belast met toerisme in Egmond, Bergen en Schoorl, een tevredenheids onderzoek onder dag- en verblijfsrecreant in het zomerseizoen laten plaatsvinden, zodat een all round beeld wordt verkregen, financiële ondersteuning van de VVV’s, ivm openstellingtijden, evenementenkalender, etc., regelmatig overleg tussen gemeente, toeristische verhuursector, ondernemersvereniging, VVV’s strandexploitanten, parkeerbeleid en openbaar vervoer, slechtweer voorzieningen, activiteiten voor kinderen een nieuwe speeltuin ontwikkelen in EaZ speelactiviteiten op het strand ontwikkelen (in hoogseizoen)
wijkplan egmond aan zee versie 24 januari 2006
66
-
het plaatsen van Nijntje herkenningsborden op het strand (quick-win) Transferium buiten het centrum van Egmond aan Zee waar dagjesmensen hun auto kunnen parkeren voor een goedkopere prijs dan in EaZ zelf. Effectievere en efficiëntere promotie voor het openbaar vervoer, door kortingen, een speciale informatiebrochure. Dagjesmensen moeten ook gestimuleerd worden om met het openbaar vervoer EaZ te bezoeken.
N.a.v. hoofdstuk 7: -
-
-
-
Behoud van de ruimtelijke en sociale identiteit van de kernen (en daarmee ook het belang van een kerngerichte uitwerking van het beleid). Behoud van mogelijkheden voor mensen met een laag inkomen. Keuzemogelijkheden voor starters en senioren op de woningmarkt.Kansen benutten in de bestaande voorraad, door doorstroming en transformatie. Samenwerking tussen partijen om de afstemming van wonen, welzijn en zorg te organiseren. Doorstroming bevorderen door meer mogelijkheden voor senioren te creëren. Mogelijkheden voor opplussen van woningen nabij het centrum onderzoeken (met oog voor locatie en betaalbaarheid), met aandacht voor aanvullende mogelijkheden door herstructurering. Eigenaar-bewoners stimuleren hun woningen aan te passen.Bij nieuwbouw centrumlocaties bij voorrang benutten voor levensloopbestendige nieuwbouw voor ouderen. Tot 2015 toevoegen van per saldo 65 woningen in de sociale huursector. Mogelijkheden van handhaving om het tweede woningbezit in te perken onderzoeken. Nader onderzoek naar de uitkomsten van de woonbeleidsnota met betrekking tot de uigangspunten voor met name jongeren/starters.
wijkplan egmond aan zee versie 24 januari 2006
67
BIJLAGE I.
Lijst van monumenten en karakteristieke panden.
Monumentenlijst. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27.
vuurtoren villa lichtwachterswoningen woonhuis pomp vissershuisjes vissershuisje visrokerij uitkijkpost op duin kerk complex bejaartentehuis bejaardentehuis erfscheiding tuin kerk oud katholieken vissersmonument woonhuis busstation
van speijk de geveerde kikker
prins hendrikstichting prins hendrikstichting prins hendrikstichting prins hendrikstichting st agnes
rondo
koloniehuis vm + hekpijlers sint joseph kerk rk woning met opslagruimte museum vissershuisje complex koloniehuis koloniehuis vm ziekenpaviljoen
wijkplan egmond aan zee versie 24 januari 2006
68
Lijst van karakteristieke objecten Egmond aan Zee: Algemeen: Het gehele oude dorp dat begrensd wordt door de van Speykstraat, de Julianastraat, het Achterom, de Schoolstraat en de Zuiderstraat staat omschreven als gebied met een gaaf karakter dat gevormd wordt door het stratenpatroon, het niveauverschil tussen de straten onderling en de kleinschalige bebouwing. Achterom 1-4, stolpboerderij in het dorp Bakkerstraat 10, woonhuis met gave hoofdvorm en detaillering Bergstraat 25, beeldondersteunend woonhuis, voormalige klompenmakerij Bergstraat 29, beeldondersteunend woonhuis Boulevard 26, opvallend woonhuis met Amsterdamse Schoolinvloeden Burgemeester Eymaplein, zitbank ter herinnering aan burg. Eyma Julianastraat 5, Verenigingsgebouw Oud-Katholieke Kerk Kerkstraat 2-4, In spiegelbeeld opgetrokken woonhuizen in Neo-Renaissancestijl Kerkstraat 5, woonhuis uit 1905 met gave hoofdvorm en detaillering Kerkstraat 10, Statig en karakteristiek woonhuis heer Ruigewaard uit 1925 Marinestraat 4, voormalige schuitemakersschuur Nollenweg, grenspaal eind 19de eeuw Noorderstraat 1, markant pand uit circa 1890 met gave hoofdvorm Noorderstraat 4, hoekpandje uit circa 1880 met gave hoofdvorm Pastoor van Kleefstraat 19, schoolgebouw uit 1939 met bijzondere detaillering Pieter Schotsmanstraat 1, Opvallend pand uit 1905, voormalige stationsgebouw Plevierenlaan, opvallend kerkje uit 1958 van architect Boeyinga Prins Hendrikstraat 21-23, Dubbel woonhuisblok uit 1927 met bijzondere detaillering Prins Hendrikstraat 43-49, vroeg voorbeeld combinatie woonhuis/zomerhuis 1946/47 Sportlaan 1, oude visrokerij uit 1928 Torenstraat 8, woonhuis met gave hoofdvorm en bijzondere detaillering Trompstraat 23, bijzonder pand uit 1931 met opvallende baksteendetaillering Visserstraat 3, voormalig vissershuisje uit 1864 Voorstraat bij begraafplaats, herdenkingsmonument voor oorlogsslachtoffers Voorstraat 4, voormalige tolhuisje Voorstraat 44, markant herenhuis uit 1913 met bijzondere hoofdvorm en detaillering Voorstraat 45, statig pand met gave hoofdvorm en bijzondere detaillering Voorstraat 46, opvallend hoekpand 1904, eerste lunchroom Voorstraat 47, fors pand in gave stijl met bijzondere details (siermetselwerkaccenten) Voorstraat 54, pand in eclectische stijl uit 1895 met bijzondere detaillering Voorstraat 83, gevelstenen van het voormalige politiebureau Voorstraat 90, herbouwde Vergulden Valck Voorstraat 97, beeldbepalend pand van oorsprong uit 1800 (eigendom loodswezen) Voorstraat 119, Zelden Pas, bijzonder gelegen pension met bijzondere detaillering Voorstraat 126, pandje uit 1903 met bijzondere detaillering Voorstraat 130, pandje met gave hoofdvorm en beeldondersteunende functie Voorstraat 136, pandje uit circa 1880 met beeldondersteunende functie Voorstraat 138, pandje uit 1720 met sterk beeldbepalende functie Watertorenweg, begraafplaats uit de jaren twintig Wiardi Beckmanlaan 42-64, voormalige koloniehuis Kerdijk uit 1906 Wiardi Beckmanlaan 77, grenspaal afbakening grondgebied van jonkheer Six Wilhelminastraat 15-19, blok woonhuizen uit 1936 met gave hoofdvorm en detaillering
wijkplan egmond aan zee versie 24 januari 2006
69