Veiligstellen van installatie(delen)
Instructie
SAP-WCM GCN
2001-0046253
Gerelateerde documenten Type document Titel Instructie Werkvergunningen Instructie Beheer en bedrijfsvoering Elektrische installaties Formulier Werkvergunning http://energieketen.essent.local/productie/area01/appli caties/b@s/algemeen/handleiding.shtml Instructie Maken van een Taak Risico Analyse (TRA) Risico matrix Essent Energie Risico matrix Checklist Taak Risico Analyse Formulier Taak Risico Analyse Dit formulier is voorgedrukt en voorzien van een uniek nummer. Het is uitgevoerd als doordrukformulier. Na het invullen blijft de kopie achter bij de Werkvergunning-verstrekker. Formulier Toekenning m.b.t. werkvergunningsysteem Formulier Registratie Houder langlopende werk-vergunningen Checklist Luikenwacht Formulier Lijst Instructie Formulier Formulier Checklist Werkvergunningenformulier
Resultaat gasmeting: zie SiM formulier SAP-WCM Registratie van medewerkers in besloten ruimten Afsteken met blindflenzen Registratie steekflenzen Verantwoordelijkheidsdelegatie (VDF) installatieverantwoordelijke (in de zin van de UPI 012) Schakelplan - Status overzicht en Schakelplan Zie SiM formulier SAP-WCM
Code I001-001 UPI-012 F001-001 I001-002 F001-002 F001-003 F001-004
F001-006 F001-007 F001-008 F001-009 F001-010 I001-001 F001-011
F001-013 F001-014
Blad 2 van 13
Veiligstellen van installatie(delen)
Instructie
SAP-WCM GCN
2001-0046253
Terminologie & afkortingen Afkorting/term
Betekenis
UPI-012, Beheer en Bedrijfsvoering van Elektrische Installatie
Beleid inzake het op een veilige manier verrichten van werkzaamheden aan of in de nabijheid van elektrotechnische installaties. Dit is beschreven in UPI-012 Laatste component in een elektrische keten, meestal een elektromotor.
Eindverbruiker Herkenningslabel
Label aan componenten waaraan gewerkt moet worden. Op de herkenningslabels staan minimaal het installatiedeel, de datum en het werkorder nummer vermeld. Tevens is plaats voor evt. opmerkingen.
Schakelplan (Hoog- en Laagspanning)
Plan waarin alle schakelingen in het hoog- en laagspanningsnet zijn vermeld die leiden tot een gewenste bedrijfssituatie van de elektrische installatie. Het schakelplan wordt door de EMRA gebruikt indien meerdere of complexe schakelingen noodzakelijk zijn voor de werkzaamheden. E.e.a. conform UPI_012 Zie paragraaf: Elektrotechnische vrijschakelwerkzaamheden Schakelplan - Status overzicht en Schakelplan
Vergrendelsloten
Unieke hangsloten die op een component worden gehangen om te voorkomen dat de toestand gewijzigd wordt. De uitvoerende krijgt een sleutel van de LOTO box, waarmee elke uitvoerende als het ware een persoonlijke blokkering in handen heeft. (zie werking sleutelkluis)
Werkvergunning
Zie werkinstructie SAP – WCM (zie ook opm. bij gerelateerde documenten)
Vrijschakellijst
Op de vrijschakellijst wordt de toestand aangegeven welke een installatie(deel) of component na een vrijschakeling moet hebben om veilig aan het systeem of component te kunnen werken. Zie werkinstructie SAP – WCM (zie ook opm. bij gerelateerde documenten) Lock-out Tag-out Try-out: dit is een veiligheidsprocedure waarbij machines en andere krachtbronnen worden uitgeschakeld tijdens inspectieonderhouds- en/of herstelwerkzaamheden. Deze procedure moet er voor zorgen dat personeel beschermd wordt tegen de gevaren van machines die in werking gesteld kunnen worden en andere vormen van (chemische)energie die onverwachts vrij kunnen komen.
LOTOTO
Blad 3 van 13
Veiligstellen van installatie(delen)
Instructie
SAP-WCM GCN
2001-0046253
Vrijschakellabel.
Label dat aan een component wordt bevestigd om aan te geven dat de toestand van dat component niet gewijzigd mag worden. Op de label wordt de vrijschakel-sticker, die vanuit SAP geprint wordt, bevestigd.
Blindflensformulier
Dit formulier moet gebruikt worden bij het tijdelijk wegnemen of plaatsen van blindflenzen. Zie hiervoor instructie I001-011 Afsteken met blindflenzen
Formulier openbreken vrijschakeling
Dit formulier wordt bij hoge uitzondering gebruikt om een vrijschakeling te normaliseren indien de sleutel van een slot/sleutelkastje niet meer is te achterhalen. Het formulier wordt opgemaakt en gearchiveerd door de TL bedrijfsvoering.
Blad 4 van 13
Veiligstellen van installatie(delen)
Instructie
SAP-WCM GCN
2001-0046253
Veiligstellen - methodes Afkoppelen
Een fysieke scheiding aanbrengen om ervoor te zorgen dat de componenten waaraan gewerkt zal worden geen verbinding meer hebben met niet vrijgeschakelde installatiedelen Enkelvoudig vrijschakelen Het veiligstellen van installatie(delen) door één enkele afsluiter te sluiten en na deze afsluiter het betreffende leidingdeel met een open verbinding met de buitenlucht drukloos te maken en te houden. Blindflens/steekflens Een blindflens dient ter afsluiting van een open flens. Een steekflens dient ter afsluiting van een leiding en wordt tussen twee aaneen liggende flenzen geplaatst zo dicht mogelijk bij de werkplek. Blind- en steekflenzen dienen voor druk- en materiaalklasse gecertificeerd te zijn. Double Block & Bleed Het vrijschakelen van installatie(delen), door twee (dicht bij elkaar geplaatste) afsluiters te sluiten en het tussen liggende leidingdeel met een open aftap drukloos te maken en te houden. Deze manier van vrijschakelen is na een blind- en/of steekflens de veiligste vrijschakelmethode. Mechanisch inblokken Het inblokken van een installatie(delen), zodat geen vloeistof, stoom, gas of stof ongecontroleerd kan vrijkomen. Mechanisch blokkeren van hydraulisch/ Als afsluiten/loskoppelen van het stuurmedium niet lukt, zal pneumatisch gestuurde installatie deze mechanisch moeten worden geblokkeerd zodat deze (delen). Voorkomen dat roterende installatie(delen) niet in beweging kunnen komen. Deze delen ongewild in beweging komen mechanische borging dient vooraf op sterkte te zijn getest. (door medium aangedreven) Sewerpluggen/leidingballonnen Sewerpluggen (ballonnen) kunnen worden gebruikt om installatie(delen) waarvoor een dubbele afsluiting is vereist veilig te schakelen. De Sewerplug wordt dan veelal naast een bestaande afsluiter geplaatst. Deze methode wordt in samenwerking met de onderhoudsafdeling of een gespecialiseerde firma toegepast. Elektrisch vrijschakelen t.b.v. elektrische werkzaamheden Elektrisch vrijschakelen t.b.v. mechanische werkzaamheden
Normaliseren
Het vrijschakelen en eventueel aarden van elektrische apparatuur volgens UPI-012 opdat deze elektrisch gescheiden (zichtbaar) is en spanningsloos is en blijft. Het vrijschakelen en blokkeren van schakelaars zodat voorkomen wordt dat de aandrijfmotor of apparatuur kan worden ingeschakeld. Een vrijschakeling wordt verkregen door het hoofdstroomcircuit te onderbreken. De zogenaamde nooduit- of werkschakelaars in het stuurstroomcircuit alleen zijn onvoldoende. Bij twijfel altijd een deskundige van de Eafdeling raadplegen De maatregelen genomen tijdens het vrijschakelen opheffen na afronding van werkzaamheden.
Blad 5 van 13
Veiligstellen van installatie(delen)
Instructie
SAP-WCM GCN
2001-0046253
Taak algemeen Taakbeschrijving Deze regel beschrijft een onderdeel van Proces P081: Uitvoeren installatiewerkzaamheden (zie Management systeem)
Benodigdheden Gereedschappen Naam Vrijschakellabel
Sloten
Beschrijving Label aan componenten waaraan gewerkt moet worden. Op de labels staat een standaard tekst. Er hoeft geen aanvullende informatie op het label te worden geschreven. De labels zijn herbruikbaar. Er wordt gebruik gemaakt van unieke sloten die genummerd zijn en voorzien van een label met het betreffende nummer. De sloten zij uniek en kunnen alleen met een slot specifieke sleutel worden geopend.
Blad 6 van 13
Veiligstellen van installatie(delen)
Instructie
SAP-WCM GCN
2001-0046253
Kettingen
Voor het vergrendelen van installatieonderdelen kan gebruik worden gemaakt van kettingen.
Slotenschaar
Een slotenschaar biedt de mogelijkheid om voor aanvang van de werkzaamheden een persoonlijk slot te hangen. Het persoonlijke slot moet voor aanvang van de werkzaamheden worden geplaatst en aan het einde van de werkzaamheden (of einde werkdag) worden verwijderd. Mocht een contractor, ondanks de werkwijze van LOTO binnen GCN, toch expliciet de wens hebben toch ook zijn eigen slot op te hangen aan het betreffende component of schakelaar dan kan gebruik gemaakt worden van deze sleutelschaar.
Vergrendeltape
Voor het vergrendelen mag in geval een slot niet geplaatst kan worden ook gebruik gemaakt worden van speciaal tape. Deze tape mag net als het slot alleen door daartoe bevoegde personen worden aangebracht en verwijderd. Ook deze wijze van vergrendelen moet vergezeld gaan van het vrijschakellabel.
Sleutelkluis
Kluis die enkel geopend kan worden met een aantal kluissleuteltjes. Deze kluis wordt gebruikt om na het vrijschakelen de sleutels van de vergrendelings- sloten waarmee componenten in de installatie zijn geblokkeerd in op te bergen, samen met de originele vrijschakellijst / schakelplan. Enkel indien alle betrokkenen hun kluissleuteltje teruggegeven hebben kan de kluis geopend worden en kunnen de vergrendelingssleutels en de vrijschakellijst eruit gehaald worden.
Blad 7 van 13
Veiligstellen van installatie(delen)
Instructie
SAP-WCM GCN
2001-0046253
Stappenplan
WCM proces flow https://corp.portal.rwe.com/web/cms/mediablob/nl/2564634/data/2564498/3/rwegeneration/actueel/links-naar-veel-gebruikte-applicaties/bedrijfsvoering/WCM-procesflow.pdf
Blad 8 van 13
Veiligstellen van installatie(delen)
Instructie
SAP-WCM GCN
2001-0046253
Voorbereiding: initiëren vrijschakellijst Door de vergunningvoorbereider wordt bepaald welke installatiedelen moeten worden vrijgeschakeld en welke maatregelen moeten worden getroffen om veilig te kunnen werken. De vergunningvoorbereider verzamelt/maakt de benodigde vrijschakellijst(en) en geeft op de bijbehorende P&ID’s met markeringen de vereiste vrijschakel- toestand aan. De vrijschakellijst is geen standaard leidraad voor vrijschakelen of normaliseren! Het is en blijft een hulpmiddel. Bij iedere vrijschakel- of normaliseeractie moet de situatie opnieuw worden beoordeeld en moet eventueel de vrijschakellijst worden aangepast. Er zijn twee soorten vrijschakellijsten: de Standaard en de Operationele vrijschakellijst. – De standaard vrijschakellijst is een blanco formulier waarop handmatig de gewenste vrijschakel toestand moet worden ingevuld. – De Operationele vrijschakellijst is een voorgedrukt/ingevuld formulier voor een specifieke vrijschakeling. Deze heeft de voorkeur. o Door het gebruik van Operationele vrijschakellijsten, welke worden vergezeld door gemarkeerd P&ID’s, wordt verzekerd dat alle componenten die nodig zijn voor een volledige vrijschakeling op de vrijschakellijst staan vermeld. Tevens worden met Operationele vrijschakellijsten de systeemgrenzen eenduidig vastgelegd. o Op een Operationele vrijschakellijst staan minimaal de naam, KKS of AKS coderingen en de componenttoestanden voorgedrukt. Het streven moet zijn om van alle voorkomende vrijschakelingen een Operationele vrijschakellijst te hebben. Zie WCM instructie. Elektrisch vrijschakelen – Als voor het vrijschakelen van een installatie(deel) ook elektrische vrijschakelhandelingen noodzakelijk zijn dan gebeurt dit op verzoek van de verstrekkende afdeling (Operations) door de afdeling EMRA. – De Vergunningvoorbereider geeft op de vrijschakellijst aan wat de gewenste vrijschakeltoestand moet worden. – Het elektrisch vrijschakelen/normaliseren van installatie(delen) gebeurt op verzoek en onder procestechnische verantwoordelijkheid van de verstrekkende afdeling door in het kader van UPI 012 geautoriseerde personen.
Blad 9 van 13
Veiligstellen van installatie(delen)
Instructie
SAP-WCM GCN
2001-0046253
Installatie(deel) vrijschakelen De verstrekkende afdeling is verantwoordelijk voor de uitbedrijfname en voor het correct vrijschakelen van de installatie(delen). De bedieningshandelingen worden aan de hand van de vrijschakellijst en P&ID’s uitgevoerd. De vrijgeschakelde installatiedelen worden voorzien van een vrijschakellabel. Deze handelingen worden op de vrijschakellijst op naam afgetekend. Het vrijschakelen van installatiedelen dient te gebeuren, in volgorde van voorkeur, door middel van loskoppelen, afsteken, “double block & bleed” of enkelvoudig vrijschakelen. Afsteken Hiervoor is de instructie I001-011 Afsteken met blindflenzen opgesteld. Enkelvoudig vrijschakelen Als vrijschakelen alleen mogelijk is door enkelvoudig vrijschakelen dan dienen betreffende afsluiters door middel van ketting en slot geblokkeerd te worden. Drukloosheid moet vastgesteld worden middels een open verbinding met de buitenlucht. Indien de risico classificatie voor deze betreffende werkzaamheden op Hoog Risico uit komt, dient een TRA gebruikt te worden. Zie hiervoor de TRA checklist. Vrijschakelen gestuurde ventielen/kleppen Zijn voor een vrijschakeling lucht of olie gestuurde ventielen/kleppen gebruikt dan moet het stuurmedium worden losgekoppeld of afgesloten en geblokkeerd. Men dient zich er wel van te overtuigen dat het betreffende ventiel/klep door een veerspanning in de vereiste positie wordt gehouden. Is het niet mogelijk om het stuurmedium af te sluiten dan zal minimaal een mechanische borging van voldoende sterkte moeten worden aangebracht. Hiervan moet in SAP WCM wel een notitie vast gelegd worden. Gebruik vergrendelsloten Om te zorgen dat een veiliggesteld installatie(deel) in de gewenste situatie blijft wordt gebruik gemaakt van LOTO vergrendelingsloten. Er zijn drie type sloten: LOTO van Bedrijfsvoering en LOTO sloten van EMRA. Het slot van Bedrijfsvoering wordt als eerste geplaatst en als laatste verwijderd. De sleutels van deze sloten worden opgeborgen in de LOTO sleutelkast, samen met de vrijschakellijst, waarna de werkvergunninghouder de sleutel van de betreffende LOTO sleutelkast meekrijgt. Hierdoor heeft hij de zekerheid dat bedrijfsvoering de installatietoestand niet kan wijzigen zonder dat hij hiervan op de hoogte is. Bij het onderbreken van de werkzaamheden, voor een korte of langere periode, blijft standaard de sleutel in het bezit van de houder. In die situaties dat de sleutel van de LOTO sleutelkast terug gegeven moet worden aan de werkvergunnning verstrekker dient bij uitgifte van deze sleutel wederom aangetoond te worden dat de installatie of het installatiedeel nog steeds vrijgeschakeld staat. Aanbrengen van vrijschakellabels Iedere component, die om reden van werkzaamheden in een veilige stand wordt gezet, dient te zijn voorzien van een label waarop een unieke code of het werkordernummer en het volgnummer van de vrijschakellijst staan aangegeven.
Blad 10 van 13
Veiligstellen van installatie(delen)
Instructie
SAP-WCM GCN
2001-0046253
Indien een component voor meerdere werkzaamheden tegelijk in een veilige stand wordt gezet, dienen net zoveel labels aan deze component te worden bevestigd als er werkordernummers zijn. Hiermee wordt voorkomen, dat een veilige stand wordt beëindigd terwijl er nog (andere) werkzaamheden lopende zijn.
Elektrotechnische vrijschakelwerkzaamheden Elektrisch vrijschakelen voor mechanisch werk
Het procestechnisch vrijschakelen van de elektrische installatie dient door de verstrekkende afdeling te gebeuren met in achtname van UPI-012. De schakelvolgorde is: nooduit indrukken en/of werkschakelaar uitschakelen en blokkeren en daarna de hoofdschakelaar uitschakelen en blokkeren. Het normaliseren gebeurt in omgekeerde volgorde. Het vergrendelen van de hoofdschakelaar gebeurt door het plaatsen van unieke LOTO sloten door Bedrijfsvoering. Elektrisch vrijschakelen voor elektrisch werk
Indien elektrisch moet worden vrijgeschakeld en/of gescheiden waarbij het nodig is om zekeringen te trekken, schakelladen te verwijderen, aardingen te plaatsen of bekabeling los te nemen dan dient dit door een in overeenstemming met UPI 012 geautoriseerd persoon te gebeuren. Gebruik schakelplan
Een schakelplan bestaat uit een statusoverzicht en een stappenplan. – In het statusoverzicht wordt de status van de schakelaars aangegeven voor aanvang van de schakelhandelingen en de status van de schakelaars na de schakelhandelingen. – Dit wordt vooraf en achteraf gecontroleerd en afgevinkt op het schakeloverzicht. – In het stappenplan wordt de volgorde van handelingen aangegeven. Gedurende de schakelhandelingen worden de stappen na uitvoer afgevinkt op het stappenplan. – Na het vrijmaken en het bedrijfsgereed zetten van de installatie geeft degene die de schakelhandelingen heeft uitgevoerd dit aan op de vrijschakellijst met naam en handtekening. – Het schakelplan wordt als bijlage toegevoegd aan de vrijschakellijst. – Voor aanvang van de schakelwerkzaamheden dienen de schakelplannen te worden geautoriseerd volgens de UPI 012. Voor het vrijzetten van eindverbruikers worden geen schakelplannen gemaakt. De statuswijzigingen van schakelaars en of het verwijderen/plaatsen van zekeringen wordt op de vrijschakellijst vermeld.
Blad 11 van 13
Veiligstellen van installatie(delen)
Instructie
SAP-WCM GCN
2001-0046253
Testen van vrijschakeling Om zeker te zijn dat alle uitgevoerde vrijschakelhandelingen tot het gewenste resultaat hebben geleid moet altijd een check worden uitgevoerd. Deze check wordt uitgevoerd door de verstrekkende afdeling. Indien noodzakelijk laat deze zich bijstaan door een deskundig persoon. Spanningsloosheid vaststellen
Bij werkzaamheden aan elektrische componenten moet minimaal de spanningsloosheid worden aangetoond conform UPI 012. Drukloosheid vaststellen
Na het vrijschakelen van processystemen dient als check de drukloosheid te worden vastgesteld. Het vaststellen van de drukloosheid moet ten alle tijden aantoonbaar zijn. De voorkeur hierbij is dat visueel wordt geconstateerd dat een leiding/component van druk gaat/is. Is het niet mogelijk om een systeem drukloos op te leveren of de drukloosheid visueel vast te stellen dan moet dit op de werkvergunning vermeld worden en besproken worden met de uitvoerenden. De werkvergunning wordt dan op Hoog Risico geclassificeerd en er zal een TRA opgesteld worden. Vloeistofvrij
Alle systemen die voor onderhoud zijn veiliggeschakeld dienen vloeistofvrij te worden opgeleverd. Is het niet mogelijk om een systeem vloeistofvrij op te leveren dan moet dit op de werkvergunning vermeld worden en besproken worden met de uitvoerenden. De werkvergunning wordt dan op Hoog Risico geclassificeerd en er zal een TRA opgesteld worden. Als aan een systeem moet worden gewerkt dat gevaarlijke vloeistoffen (heeft) bevat dan moet al die vloeistof door spoelen, aantoonbaar, zijn verwijderd. De check voordat werkzaamheden aan chemicaliën systemen mogen starten bestaat uit het (laten) bemonsteren van het laatste spoelmedium. Gasvrij
Alle systemen die voor onderhoudswerkzaamheden zijn veiliggeschakeld dienen gasvrij en gespoeld te worden opgeleverd. Is het niet mogelijk om een systeem gasvrij op te leveren dan moet dit op de werkvergunning vermeld worden en besproken worden met de uitvoerenden. De werkvergunning wordt dan op Hoog Risico geclassificeerd en er zal een TRA opgesteld worden. De check bestaat uit een indicatieve meting met geschikte gasdetectie apparatuur. Besloten ruimten
De controles die uitgevoerd moeten worden voordat gewerkt mag worden in besloten ruimten staan beschreven in I001-001 Werkvergunningen.
Blad 12 van 13
Veiligstellen van installatie(delen)
Instructie
SAP-WCM GCN
2001-0046253
Normaliseren De verstrekkende afdeling zal aan de hand van de vrijschakellijst en P&ID’s en indien van toepassing een schakelplan voor het normaliseren, allereerst de vrijschakeling ongedaan maken waarna conform de bedieningsinstructie de installatie(delen) weer geheel bedrijfsgereed gezet worden. Na het normaliseren van de vrijschakeling wordt de vrijschakellijst samen met de werkvergunning door de vergunningverstrekker bewaard in SAP WCM.
Knipprocedure: openbreken vrijschakeling De knipprocedure wordt enkel bij hoge uitzondering toegepast. Alle betrokkenen dienen vooraf op de hoogte gebracht te worden dat deze toegepast gaat worden. Indien blijkt dat de sleutel van een slot/sleutelkastje niet meer is te achterhalen dient de volgende werkwijze gevolgd te worden om het slot te verwijderen of om het sleutelkastje open te breken. 1. bepaal om welke kluissleutel (slotnummer) het gaat en aan wie deze is meegegeven. 2. Vul het formulier openbreken vrijschakeling is. 3. Laat de teamleider bedrijfsvoering altijd en in geval van elektrische vrijschakeling ook de installatieverantwoordelijke in het kader van UPI-012 tekenen voor het openbreken van het betreffende slot of sleutelkastje. Zij nemen door het nemen van het besluit ook de verantwoordelijkheid over van de gerelateerde werkzaamheden c.q. installatiedeel. 4. Bij openbreken van een sleutelkastje of slot dient ook de vestigingsmanager te tekenen. 5. Indien het een sleutel betreft van een contractor vul dan een Melding Afwijkende Levering (MAL) in. 6. Breek het slot of het sleutelkastje open. 7. Bespreek het knippen van het slot in het ochtendoverleg. 8. Formulier dient te worden bewaard door de TL BV.
Blad 13 van 13