VO-Toegangs-/Gebruikersbeheer Snel/Eenvoudig/Veilig ontsluiten van informatie.
Wim MARTENS – Erik R. VAN ZUUREN – Henk SMETS
VO-Toegangs-/Gebruikersbeheer • VO –Toegangs-/Gebruikersbeheer – Oorsprong / Doelstelling – Belangrijkste Basisprincipes – Functioneel & Architectureel Overzicht – Enkele Gebruiksscenarios – Co-existentie met andere systemen
• Andere / Verwante diensten – Digitaal TekenPlatform – MAximale GegevensDeling tussen Administraties – Toegangsbeheer voor webservices – Digitaal Certificatenbeheer VO-Toegangs/Gebruikersbeheer ManageIT – 13 NOV 2014
2
Oorsprong / Doelstelling • Noden vanuit de basis: – Hoe toepassingen / informatie veilig ontsluiten en aldus het elektronisch uitwisselen van gegevens mogelijk maken vanuit de Vlaamse overheid en Vlaamse lokale besturen? – Hoe gebruikers authentiseren/identificeren? Hoe de hoedanigheid van Gebruikers verifiëren? Hoe mandaten / delegaties / toegangsrechten verifiëren? – Hoe Gebruikers registreren (en hun hoedanigheden/kenmerken)? Hoe komen betrouwbare ‘authentieke bronnen” in deze? – ….
• Noden vanuit eGov-ondersteunende bouwstenen: – Nood aan een platform dat snel inzetbaar is om toepassingen / informatie van verschillende Vlaamse entiteiten (en lokale besturen) te ontsluiten – Nood aan platform dat toelaat gegevens te ontsluiten aan verschillende doelgroepen. – Nood aan platform in lijn met de Wet op Bescherming van de Persoonlijke Levensfeer. – Nood aan gedeelde omgeving, modulaire bouwstenen en een “service-oriented” opzet – ….
VO-Toegangs/Gebruikersbeheer ManageIT – 13 NOV 2014
3
Vandaag • Een greep uit de ontsloten applicaties: – – – – – – – – – – – – – – – – – –
VKBO / VKBP (CORVE) Studietoelagen (O&V) Inkom / OP (AO) WebEdison (O&V) EnergiePrestatiedatabank (VEA) DOV (RWO) EMIL (LNE) eDelta (MOW) Zorginspectie (WVG) GeoMob (MOW) TWP/SBW (WSE) Digiflow (FGOV) ebirth (FGOV) Vlimpers (BZ) ESF (ESF agentschap) Digitaal Toezicht (ABB) KBI (ABB) ….
VO-Toegangs/Gebruikersbeheer ManageIT – 13 NOV 2014
4
Belangrijkste Basisprincipes
• Toegang Krijgen (Toegangsbeheer)
• Toegang Geven (Gebruikersbeheer)
VO-Toegangs/Gebruikersbeheer ManageIT – 13 NOV 2014
5
Belangrijkste Basisprincipes
• Toegang Krijgen (Toegangsbeheer) Gegevens uit Authen. Bronnen (bv “is rchitect”)
Applicatiespecieke rechten
Applicatie VO of LB
Gebruiker
• Toegang Geven (Gebruikersbeheer) Gegevens uit Authen. Bronnen Hoofd lokale beheerder Wettelijk Vertegenwoordiger
VO-Toegangs/Gebruikersbeheer ManageIT – 13 NOV 2014
6
Applicatiespecifieke rechten Lokale beheerder Lokale (domein) beheerder Lokale (domein) beheerder (domein)
Applicatiebe heerder
Belangrijkste Basisprincipes
• Doelgroepen – Nood aan het openstellen van toegangen, enkel en alleen aan juiste type gebruikers/organisaties
• Domeinen – “Clusters” van activiteits-/bevoegdheidsgebieden
• Lokale Beheerders (DomeinX)
Burgers
Burgers
Vo Medewerkers
Medewerkers VO & LB
Lokale Besturen
• •
Economische Actoren
Partners VO & Ondernemingen • • • • • •
Partners van de Vo Architecten Zorginstellingen
Onderwijs- & Vormingsinst.
Vo Medewerkers Lokale Besturen
Partners van de Vo Zorginstellingen Architecten Sociale Huisvestigingsmaatsch. Sociale Beschutte Werkplaatsen …..
Onderwijs- & Vormingsinst.
– “Werkrelaties” en toegangen zouden enkel toegekend mogen worden op basis van authentieke informatie of door personen die voor een bepaalde materie toegangen mogen beheren voor hun organisatie.
Domeinen
• Applicatiebeheerders
Fiscaliteit Sociale Zekerheid Ruimtelijke Ordening … …
– Toegangen kunnen eventueel beheerd worden door een applicatie-/informatie-eigenaar.
VO-Toegangs/Gebruikersbeheer ManageIT – 13 NOV 2014
7
Functioneel / Architecturaal overzicht
• Toegang verkrijgen (=> ACM): – Authentiseert gebruikers – Vraagt/checkt “hoedanigheid” waaronder de gebruiker wenst op te treden. – Zorgt voor grofmazige autorisatie – Geeft gegevens door voor fijnmazige autorisatie.
Toegang verkrijgen via Toegangsbeheer Applicatie gebruiken
Applicatie
Gebruiker
Toegangs beheer Informatie Raadplegen
• Toegang geven (=> IDM):
Informatie Wegschrijven
– Lokale beheerders en applicatiebeheerders creëren en kennen rechten toe aan gebruikers – Gebruikersbeheer schrijft informatie weg in de “Identiteiten Databank” (en waar nodig andere databanken).
Gebruikers beheer
Rechten Toekennen
Identiteiten Databank
Lokale Beheerde Toegang geven via Gebruikersbeheer r
Noot: In dit overzicht wordt abstractie gemaakt van de verschillende integratiepatronen met ACM.
VO-Toegangs/Gebruikersbeheer ManageIT – 13 NOV 2014
8
Functioneel / Architectureel Overzicht (Toegangsbeheer) Functie
beschikbaar
Locatie neutraal tov Service Provider
Ja (middels Federation)
Authenticatie / Identificatie via FAS (eID, ..) en VAS (Vo-Token) Authenticatie / Identificatie via lokale IDP VO-entiteit Authenticatie / Identificatie via eHealth IDP
ja Eerste helft 2015 ja
Authenticatie / Identificatie via SMS
Onder discussie
Single –Sign-On (basis)
Binnen VO-eco-systeem
Single – Sign – On (met wisselen hoedanigheid)
Eerste helft 2015
Doelsysteem afhankelijke identity / assertion mogelijk
ja
Verificatie gegevens via LDAP of WS in externe bron
ja
Verificatie gegevens in externe bron dmv attribute providers
Statistieken/Rapportage
ja
Audit Trailing VO-Toegangs/Gebruikersbeheer ManageIT – 13 NOV 2014
Tweede helft 2015?
10jaar (of meer) 9
Functioneel / Architectureel Overzicht (Gebruikersbeheer) Functie
v2
v3
Uploads
Incl “erkenningen”
Beheren van gebruikers (en hun “werkrelaties”)
Uploads of LB
Incl via “selfrequest”
Beheren van mandaten/delegaties/rechten (naar natuurlijke pers)
Uploads of LB
Incl via “selfrequest”
x
x
Paswoord reset
Uitgebreid
Beheren van Organisaties
LifecycleManagement (op basis van authentieke bron of expiry date)
Selfservices Selfrequest (aanvraag van mandaat, delegatie of recht)
Eerste helft 2015
Goedkeuringsflow (incl identificatie/notificatie juiste goedkeurder)
Eerste helft 2015
Koppeling met authentieke bronnen KBO/RRN
x
Koppeling met BTB / CSAM
Eerste helft 2015
Geparametriseerde Rollen (bv recht voor meerdere entiteiten of rol met beperkingen )
x
Uitgebreid
Doelsysteem parametrisering digitale identiteit (niet altijd RRN)
x
Uitgebreid
Mogelijkheid tot provisioneren naar (lokale) databank/LDAP/AD
x
“bijzaak”
x
Uitgebreid
Statistieken/Rapportage/ Overzichten/Notificaties VO-Toegangs/Gebruikersbeheer ManageIT – 13 NOV 2014
10
Gebruiksscenarios (Toegang LB tot applicaties direct gekoppeld aan het VO-toegangsbeheer) Digitaal Toezicht CRAB
Taxivergunningen
Medewerkers Stad/GemeenteX
VKO/VKBP Toegangsbeheer VO
Gebruikersbeheer Lokale Besturen
Lokale Beheerder Stad/GemeenteX
VO-Toegangs/Gebruikersbeheer ManageIT – 13 NOV 2014
…..
11
Gebruiksscenario (Toegang VO/LB’s tot applicaties direct gekoppeld aan het VO-toegangsbeheer) Applicatie StadX Portaal GemeenteY Externe CloudServiceZ
Medewerkers Vlaamse Overheid (of andere Lokale Besturen)
….. Toegangsbeheer VO
Gebruikersbeheer Lokale Besturen Gebruikersbeheer VO
Lokale Beheerder
VO-Toegangs/Gebruikersbeheer ManageIT – 13 NOV 2014
12
Gebruiksscenario (Toegang externe doelgroepen tot applicaties LB gekoppeld aan eigen/lokaal toegangsbeheer)
Lokaal Portaal
Architecten / SHM’s / Ondernemingen
Lokale Applicatie
Toegangsbeheer VO
Lokaal Toegangsbeheer
Gebruikersbeheer VO
Lokaal Gebruikersbeheer
Gebruikersbeheer Econ.Actoren
Medewerkers VO-EntiteitX / Lokaal BestuurY
VO-Toegangs/Gebruikersbeheer ManageIT – 13 NOV 2014
13
Gebruiksscenario (Toegang LB tot applicaties direct gekoppeld aan het VOtoegangsbeheer maar met authenticatie op eigen/lokaal toegangsbeheer )
Applicatie StadX
Portaal GemeenteY
Externe CloudServiceZ
Toegangsbeheer VO
Lokaal Toegangsbeheer
Gebruikersbeheer VO
Lokaal Gebruikersbeheer
Gebruikersbeheer Econ.Actoren
Medewerkers VO-EntiteitX / Lokaal BestuurY
VO-Toegangs/Gebruikersbeheer ManageIT – 13 NOV 2014
14
…..
Co-existentie met andere systemen
• CSAM / BTB (Beheer der Toegangsbeheerders): – – – –
Koppeling beoogd Q1/Q2 2015 Aandachtpunt: Domeinen vs Werking VO Aandachtpunt: op orde zijn vd domeinen Aandachtspunt: voeding vanuit VO authentieke bronnen. DOMAINES BTB DOMEINEN DOMEIN (NL) 1 Sociale Zekerheid 2 Financiën 3 Mobiliteit (vervoer, infrastructuur, telecommunicatie) 4 Werkgelegenheid 5 Volksgezondheid (zorgverstrekking) 6 Binnenlandse zaken 7 Buitenlandse zaken 8 Voedselketen 10 Economie (energie, landbouw, zeevisserij) 9 Cultuur 11 Huisvesting 12 Justitie 13 Leefmilieu (landinrichting, natuurbehoud, waterbeleid) 14 Onderwijs (Wetenschappelijk onderzoek) 15 Ontwikkelingssamenwerking 16 Overheidsopdrachten 17 Ruimtelijke ordening 18 Defensie 19 Bijstand aan personen 20 System Admin
VO-Toegangs/Gebruikersbeheer ManageIT – 13 NOV 2014
15
Mogelijke (Toekomstige) Win’s
• Doorgave Gebruikerslijsten LB aan VO kan latere toekenningen van gebruikersrechten versnellen. • Het gebruik van afgesproken / herkenbare functies zou aanleiding kunnen geven tot automatisch toekenbare toegangen/rechten. • Het beschikbaar zijn van contactgegevens zou kunnen aanleiding geven tot bv een Telefoon/Contactgids Vlaamse Lokale Besturen. • Een mature / goedgevuld Gebruikersbeheer Lokale besturen zou toelaten sneller samenwerkingsverbanden op te zetten / en collaboratieve platformen te gebruiken.
VO-Toegangs/Gebruikersbeheer ManageIT – 13 NOV 2014
16
VO-Toegangs-/Gebruikersbeheer • VO –Toegangs-/Gebruikersbeheer – Oorsprong / Doelstelling – Belangrijkste Basisprincipes – Functioneel & Architectureel Overzicht – Enkele Gebruiksscenarios – Co-existentie met andere systemen
• Andere / Verwante diensten – Digitaal TekenPlatform – MAximale GegevensDeling tussen Administraties – Toegangsbeheer voor webservices – Digitaal Certificatenbeheer VO-Toegangs/Gebruikersbeheer ManageIT – 13 NOV 2014
17
Digitaal TekenPlatform
• Kenmerken DTP – DTP levert een juridisch geldige handtekening op basis van de elektronische identiteitskaart (eID). – DTP kan gebruikt worden door burgers en besturen. – DTP is gebaseerd op open standaarden en gebruik is gebaseerd op vrij beschikbare componenten. – DTP is een bouwsteen die geïntegreerd kan worden in uw toepassingen (VO en lokale besturen) zowel voor tekenklaar maken, time-stamping (op moment van tekenen) en handtekeningvalidatie als “verzegeling”.
• Technische standaarden & koppelvlakken – PDF1.7, PDFA2, PDF/E + PaDES-handtekeningen – Opties: DTP-mail, DTP-WS, DTP-WI – Combinatie met Gebruikersbeheer laat toe tekenbevoegdheid na te gaan bij ontvangst. – Actuele pistes: upgrade platform, verbetering interfaces, bulk signing, e-seals.
VO-Toegangs/Gebruikersbeheer ManageIT – 13 NOV 2014
18
MAximale GegevensDeling tussen Administraties
• Kenmerken MAGDA: – Publicaties: toeleveren van geselecteerde sets van authentieke gegevens – Mutaties: automatisch toeleveren van alle wijzigingen op authentieke gegevens – Gegevensstroomverwerking: doorsturen van aangeleverde sets van authentieke gegevens
• Onsloten: – Via ACM/IDM voor webinterfacegebaseerde toegang – Via WSS/DCB voor systeem-koppelingen
persoonsdiensten
ondernemingsdiensten VO-Toegangs/Gebruikersbeheer ManageIT – 13 NOV 2014
19
Toegangsbeheer voor webservices
• Toegang tot VO-diensten (vanuit systemen van LB): – – – –
Gebaseerd op standaard webservices Meestal ontsloten/lopende via MAGDA Beveiligd via VO-WSS gateways Actuele piste: verdere automatisering ism VO-DCB
MAGDAdiensten
SSL WSS
VO-WSS (Gateway)
DHO-diensten ….
VO-Toegangs/Gebruikersbeheer ManageIT – 13 NOV 2014
20
Digitaal Certificatenbeheer
• Beveiligde ontsluiting van applicaties vereist certificaten – Voor (niet publieke) koppelingen heeft de VO een eigen “PKI” opgezet – Deze geeft kostenloos certificaten uit voor gegevensuitwisseling tussen en met VO-systemen. – Elk lokaal bestuur kan middels het gebruikersbeheer een “certificatenbeheerder” voor zijn eigen domeinen. – Ook niet VO-DCB-certificaten kunnen geregistreerd worden (ten einde over tijdige notificatie te ontvangen in geval van “vervaldatum”).
VO-Toegangs/Gebruikersbeheer ManageIT – 13 NOV 2014
21
Contactgegevens Wim MARTENS Strategiebeheerder - Vlaamse Overheid, Het Facilitair Bedrijf, Interne Diensten
[email protected]
Erik R. VAN ZUUREN Programma Manager Toegangs/Gebruikersbeheer/DigitaalTekenplatform/DigitaalCertificatenbeheer
[email protected]
Henk SMETS Relatiebeheer Toegangs/Gebruikersbeheer/DigitaalTekenplatform/DigitaalCertificatenbeheer
[email protected]
VO-Toegangs/Gebruikersbeheer ManageIT – 13 NOV 2014
22