Geldig vanaf augustus 2007
Veerse Wateren NS-wandeltocht - Middelburg - Veere
Beschrijving van de wandeltocht Inleiding Het Wandelplatform-LAW heeft in samenwerking met de Nederlandse Spoorwegen een serie wandelingen van station naar station samengesteld. Deze NS-wandeltochten volgen over het algemeen een gedeelte van een Lange-Afstand-Wandelpad (LAW). De route Veerse Wateren loopt niet samen met een LAW, maar met wandelingen van de Stichting Voetpaden Walcheren. De eerste dag volgt u de route De Veersche Watergang (Middelburg-Veere, 13 km) en de tweede dag een gedeelte van de wandeling De Reede van Middelburg (VrouwenpolderVlissingen, 29 km). De NS-wandeling Veerse Wateren loopt van station Middelburg naar station Arnemuiden, met een overnachting in Veere. Het is een korte tweedaagse: de eerste dag loopt u ongeveer 13 km, de tweede dag 9 km. Let op: een groot deel van de route is niet toegestaan voor honden in verband met de beweiding van de dijken door koeien en schapen. Alternatieven zijn beschreven en met een stippellijn op de kaart aangegeven. Het paadje langs het Veerse meer kan drassig zijn. We raden u daarom aan waterdicht schoeisel te dragen. 1
Horeca onderweg De stationsrestauratie van Middelburg is doordeweeks vanaf 06.25 uur geopend, zaterdag vanaf 08.15 uur en zondag vanaf 10.15 uur. In het centrum van Middelburg, Veere en Arnemuiden zijn diverse gelegenheden. Na circa 3 km komt u langs kaasboerderij Schellach, waar koffie, thee en brood wordt verkocht, geopend van maandag t/m zaterdag. Verder komt u onderweg geen horecagelegenheden tegen. Aan het begin van de route in Middelburg kunt u nog wat eten en drinken voor onderweg kopen, mocht u niets hebben meegenomen. Overnachtingsadres In het centrum van Veere kunt u overnachten in de aan het Veerse meer gelegen Auberge ‘De Campveerse Toren’, Kaai 2, 4351 AA Veere, tel. 0118 50 12 91; www.campveersetoren.nl. Voor de beschikbaarheid van andere overnachtingsadressen in Veere zoals logies/ontbijt, camping etc. kunt u terecht bij VVV Walcheren op www.vvvwnb.nl of bellen met 0900 202 02 80 Openbaar vervoer tussen wandeltocht en station U kunt eventueel ook vanaf Veere met de bus terug naar Middelburg. Deze bus, lijn 54 rijdt van maandag t/m zaterdag 1x per uur om ‘27. Op zaterdag vertrekt de laatste bus uit Veere om 17.27 uur. Doordeweeks om 18.27 uur. Op zondag kunt u gebruik maken van de CVVTaxi. Deze dient u minimaal een uur van tevoren te reserveren. Vanaf Veere naar Middelburg kost circa € 3,60 (korting 65+, OV-kaart etc. opgeven bij bestelling). Voor meer informatie tel. 0118-46 60 06 of www.cvvtaxiwalcheren.nl Bel voor nadere inlichtingen over het openbaar vervoer 9292 OV Reisinformatie 0900 - 9292 (€ 0,70 per minuut) of kijk op internet: www.9292ov.nl 2
U verlaat het station aan de centrumzijde en steekt bij de stoplichten rechtdoor de Kanaalweg over. U gaat de brug over en loopt rechtdoor de Stationsstraat in. Na het passeren van een brug, op een T-splitsing rechtsaf gaan, Houtkaai en direct linksaf een winkelstraat in, Segeersstraat. Aan het einde gaat u rechtsaf, Lange Delft, een winkelstraat. Na 30 meter gaat u linksaf, Koorkerkstraat. U loopt nu richting de toren van de abdij. U komt op het Koorkerkhof, houdt de toren aan uw linkerhand en vervolgt de straat Koorkerkhof. Vervolgens rechtdoor onder een poort door. 1
Middelburg In de middeleeuwen ontpopte Middelburg zich tot voorhaven van Brugge en Antwerpen. Later werd het één van de belangrijkste handelssteden in de Lage Landen. Maar de grootste bloei ontstond in de 16 en 17e eeuw na de oprichting van de Middelburgse Commercie Compagnie gelijk met de VOC. Uit die tijd dateren de vele monumentale huizen. De Norbertijnen Abdij uit 1150 wordt wel de mooiste van ons land genoemd. De Lange Jan torent overal boven uit. Het vernieuwde Zeeuws Museum is in de voormalige abdij gevestigd (www.zeeuwsmuseum.nl). U komt nu op het Abdijplein en steekt dit rechtdoor over en verlaat het plein via een poort met een slagboom. De straat oversteken en rechtsaf gaan, Balans. Na 100 meter gaat u linksaf, Wagenaarstraat.
3
2
Zeeuws Archief Halverwege de Wagenaarstraat vindt u het Zeeuws Archief. De vormgeving van het gebouw en de tijdelijke exposities zijn een bezoekje waard. Op de buitenmuur staat een fragment uit een scheepsjournaal van 1722, waarin de eerste Westerse ontmoeting met een Paaseilander wordt beschreven. De expeditie onder leiding van een Zeeuw ontdekte Paaseiland op Paasmiddag en hoopte dat dit eiland de voorbode was van het onbekende ‘Zuidland’. Helaas Paaseiland bleek het meest afgelegen eiland ter wereld te zijn. Deze straat blijft u tot het einde toe volgen. Hier gaat u rechtsaf, Korte Noordstraat. U blijft de weg rechtdoor vervolgen en komt langs een bouwlocatie waar het toekomstige A-theater zal verrijzen. De watertoren houdt u aan uw rechterhand. De weg gaat over in Molenwater. U gaat rechtdoor en met de bocht mee naar links langs Verpleeghuis ’t Gasthuis. U steekt de brug, met aan uw rechterhand overblijfselen van de Noordpoort, over.
3
Stadsmuren Middelburg had ooit, als iedere stad, verdedigingswerken in de vorm van muren. Het in- en uitgaande verkeer werd bij de stadspoorten gecontroleerd. Hier bevond zich de Noordpoort. In de 19e eeuw zijn de muren afgebroken en ontwierp de bekende tuinarchitect Zocher een langgerekt stadspark op de bolwerken. De stervorm van de vestingwerken bleef behouden, evenals de omringende vestinggrachten.
4
Na de brug houdt u rechts aan, Noordsingel. Op een splitsing gaat u linksaf, Noordweg. 4
Noordweg Dit is een van de oudste uitvalswegen van de stad. De weg loopt over een van de zogenaamde kreekruggen: oude zeearmen die heel lang geleden volslibden met zand en die, omdat zand minder inklinkt dan klei, nu de hoogste punten van het eiland vormen. Uitgelezen plekken voor nederzettingen en wegen. In 1946 sprak men van ‘verfoeilijke lintbebouwing’ langs de Noordweg. In 2003 werd diezelfde Noordweg wegens zijn schoonheid van vriendelijke, aaneengesloten bebouwing uitgeroepen tot ‘beschermd gezicht’. Langs de weg staan nog enkele oude boerenhofsteden. Deze weg volgt u gedurende 1,5 km. Ondertussen steekt u de Pr. Rooseveltlaan over. Ook als u het gehucht Brigdamme bereikt, blijft u de weg rechtdoor vervolgen.
5
Brigdamme Brigdamme, ‘’brug dam’’ was vroeger een zelfstandig dorpje, met een kerk. Na huisnummmer 342, met een klok aan de gevel, gaat u rechtsaf de Ooststraat in. Aan het einde van de weg, rechtsaf, een grindweg. Aan het eind linksaf een halfverhard fietspad op dat omzoomd is door bomen.
6
het pad zien er nog vooroorlogs uit en zijn inmiddels beschermd gebied. Hier werd vroeger turf gegraven. Omdat er door de drassigheid geen landbouw mogelijk was, stond er alleen vee op dit land en werden dergelijke weilandjes zelden geëgaliseerd.
Brigdamse padje Het ‘Brigdamse padje’ is één van de weinige paadjes die gespaard bleef bij de herverkaveling. De weilanden aan de rechterkant van 5
Aan het einde van het pad gaat u linksaf, een verharde parallelweg (Brigdamse weg). Aan het einde van de weg, na ongeveer 1,5 kilometer, rechtsaf gaan, een betonplatenweg. Bij ANWB wegwijzer 17229/1 gaat u rechtdoor richting Gapinge, Golsteinseweg. Aan uw rechterhand heeft u een kaasboerderij. U bereikt het gehucht Schellach en blijft de weg rechtdoor vervolgen. Bij ANWB wegwijzer 17228/1 gaat u rechtdoor. U passeert een brug en direct na de brug gaat u linksaf door een sluishekje. U volgt een graspad langs het water, met het water aan uw linkerhand en akkerland aan uw rechterhand. 7
De Veerse Watergang De Veerse Watergang is een rust- en broedgebied voor veel vogelsoorten. Ook de felblauwe ijsvogel voelt zich hier in de winter thuis. Het water van de Veerse Watergang is, evenals het water in de meeste sloten op Walcheren, brak en heeft daardoor weinig plantengroei. Om de oever tegen afkalving te beschermen en kleine dieren zich te kunnen laten verplaatsen zijn tijdelijk vlechtwerken van wilgentakken aangebracht. Op den duur verteren ze, maar tegen die tijd is de oever voldoende ingeklonken. In de winter houdt het Waterschap het waterpeil 30 cm lager, zodat in deze natte periode geen wateroverlast kan ontstaan. Langs de oevers zijn tussen de grijze klei soms donkerbruine banen zichtbaar. Dit zijn veenlagen, waaruit zout werd gewonnen.
6
U passeert een houten bruggetje en vervolgt het pad. Aan het einde van het pad passeert u een houten sluishekje en gaat linksaf, een verharde weg. U steekt de brug over en gaat direct rechtsaf door een sluishekje en vervolgt het graspad langs het water. U heeft het water nu aan uw rechterhand. U passeert tweemaal een houten bruggetje en vervolgt het pad langs het water met het water aan uw rechterhand. Aan het einde van het pad passeert u een sluishekje en komt op een verharde weg. 8
Botjeszee De ‘stuw’ vormt de scheiding tussen twee afwateringsgebieden. De Veerse Watergang stroomt richting Middelburg, waar het overtollige water in het kanaal wordt gepompt. De Botjeszeekreek stroomt naar een gemaal bij Veere. Wanneer in één van beide gebieden wateroverlast ontstaat, kan de stuw omhoog en stroomt het overtollige water naar het andere gemaal. Het verschil in waterpeil is hier doorgaans een meter. De rand van Walcheren ligt namelijk beduidend hoger dan het middengedeelte. Het water in de Botjeszee is zoeter dan in de Veerse Watergang. Dit trekt andere planten en dieren. Riet groeit hier bijvoorbeeld veel beter dan in de Veerse Watergang. U gaat rechtsaf over een brug met sluisje en direct na de brug linksaf door een sluishekje. U loopt nu een onverhard pad langs de Botjeszeekreek met het water aan uw linkerhand. Aan het einde van het pad passeert u een sluishekje en komt op een weg van betonplaten. U gaat linksaf, over de brug en blijft dit fietspad rechtdoor vervolgen. U neemt de eerste weg rechtsaf, Landschuurweg, een klinkerweg. Na 250 meter gaat u rechtsaf, een onverhard pad op. U passeert een bordje van SBB. Het voet7
pad loopt parallel aan een ruiterpad. U vervolgt het voetpad en kruist het ruiterpad. Aan uw rechterhand ziet u water tussen de bomen door. Even later loopt u er vlak langs. 9
Bombardementen 1944 De Veerse Kreek is één van de vier plaatsen op Walcheren waar de geallieerden in 1944 de zeedijk bombardeerden om Walcheren onder water te zetten. Dit om gevechten als in Zeeuws Vlaanderen te vermijden en verplaatsing van Duitse troepen te voorkomen. Na een jaar in het zoute water gestaan te hebben, was er buiten de stads- en dorpskernen geen boom of plant meer in leven. Ook de huizen hebben veel te lijden gehad. Het zeezout in de muren is hardnekkig. Stenen verpulveren en metselwerk tot een hoogte van circa 1,50 meter moet regelmatig worden vernieuwd. U volgt het pad dat voortdurend parallel aan het water blijft lopen tot u een houten slagboom passeert en op een klinkerweg komt. U gaat hier rechtsaf de brug over. Na 25 meter bij een houten wegwijzer van wit-geel gemarkeerde paden gaat u rechtsaf richting Veere, een halfverhard graspad. U passeert een houten slagboom en een bordje van Staatsbosbeheer. U volgt dit pad tot u bovenop een verharde dijk komt. U steekt de weg rechtdoor over en gaat rechtsaf een lager gelegen fietspad op. Na 10 meter linksaf, langs een houten slagboom, het bos in. Aan het einde van het pad gaat u rechtsaf, een bospad. Na 15 meter verlaat u het pad en gaat linksaf tussen de bomen door. U gaat het overstapje over en de dijk op. (De dijk is verboden voor honden: als u met een hond wandelt, kunt u het bospad parallel aan de dijk volgen tot u met een bocht naar rechts bij het fietspad 8
langs de provinciale weg uitkomt. Hier linksaf richting Veere. De eerste weg links nemen Veere in, Langedam. Nogmaals de eerste weg links en aan het eind even links en na 10 meter rechtsaf, een voetpad langs het water. Bij de witte brug bent u weer op de route. Hier gaat u rechtdoor en leest verder bij *. Als u een uitstapje naar het Bastion wilt maken gaat u niet rechtdoor, maar linksaf de brug over. Dwars over een grasveld komt u bij een tunneltje (de poterne) en door het tunneltje bij het Bastion met uitzicht over het Veerse meer). U heeft nu uitzicht op het Veerse meer en even later ook op Veere. U volgt de dijk tot een hekje, een trap en een klein huisje van palen, bij het bastion van Veere. U gaat de trap niet op, maar loopt over het klinkerpaadje met het palenhuisje aan uw linkerhand. U gaat het huisje in en via de trap naar beneden door een overdekte doorgang, de poterne. Uit het poortje linksaf 2 houten trappen op. Bovenop de dijk rechtsaf over een tegelpaadje. 10
Bij een stenen trap en een bordje ‘voetpad jachthaven oostwatering’ gaat u rechtsaf de trap af. Onderaan de trap gaat u rechtsaf en voor een houten huis met de bocht mee naar links. Vervolgens rechtdoor de brug over en direct linksaf over de kade langs de jachthaven. *U blijft rechtdoor lopen tot het havenhoofd en de Campveerse toren. U kunt rechtsaf door een houten boogdeur en komt op het pleintje voor hotel De Campveerse Toren.
Veere Met directe toegang tot open zee en de rijke Vlaamse steden in de omgeving ontwikkelde Veere zich tot een belangrijk handelscentrum. Vooral de wolhandel met Schotland floreerde. Zo’n belangrijke haven- en handelsstad moest zich kunnen verdedigen, vandaar dat muren, poorten en torens werden gebouwd. De Grote Kerk heeft verschillende functies gehad. Behalve religieus centrum was het een hospitaal voor de soldaten van Napoleon, later kazerne en nu cultureel centrum. In 1581 kocht de Prins van Oranje het markizaat Veere. De titel markies van Veere is nog steeds in het bezit van het huis van Oranje-Nassau.
9
10
