Vakantie Italië,Bologna en de Emilia Romagna 2011 ZATERDAG 3 september 2011. Het is 08.15 uur en ik zit op Schiphol achter een kop koffie. Afgelopen nacht heb ik geslapen in het IBIS-hotel bij Schiphol en dat is goed bevallen. Op Schiphol moest ik voor het inchecken wel weer langs de Self-Service kiosk,maar er was hulp en het gaat al wat beter. Ook de bagage ging nu automatisch. Dat lukte me zonder hulp. Ook de shuttlebus van en naar het hotel liep gesmeerd. We zijn in Bologna gearriveerd om 11.40 uur en zitten nu in de bus om eerst Bologna wat beter in ogenschouw te nemen. De chauffeur heet Mauritio en de reisleidster is Emily de Klerk,uit Amsterdam afkomstig. We hebben vanmiddag Bologna wat bekeken en door de straatjes gewandeld,langs allerlei winkeltjes en de twee grote torens in het centrum van de stad. Ook de heilige Petruskerk is erg fraai van binnen. We hebben de tijd in Bologna direct benut om het oude centrum te bekijken. Het vroegere stadhuis,een soort paleis-later een gevangenis- en een gedenkplaat ter herinnering aan de bomaanslag op het station van Bologna in 1980,waarbij tientallen mensen om het leven kwamen. Ook is er een gedenkplaat te zien voor de gevallenen in het verzet tussen 1942 en 1944. Onderweg naar ons hotel in Brisighella zien we veel fruitbomen met kiwi's,perziken en nectarines. Het is rond 18.00 uur als we bij ons hotel arriveren. Einde eerste dag. ZONDAG 4 september 2011 We gaan vandaag weer naar Bologna om de stad verder te bekijken en namiddag gaan we ergens anders naar toe. 's Morgens bezoeken we de St.Stefanoskerk, een heel complex dat in vier fasen is gebouwd met(uiteindelijk) 7 kerken. Aan de buitenkant kun je er echter maar drie kerken duidelijk herkennen. Van binnen was het ook zeer fraai om te zien met een aparte kapel voor gesneuvelde Italiaanse Luchtmachtmilitairen uit WO II (met allemaal foto's aan de wanden) en twee binnenplaatsen,alles in Romaanse stijl gebouwd. Rond 1400 is het laatste deel van het complex gereedgekomen,het middelste deel van de drie kerken aan de facade was het eerst gebouwd met een tempel voor de god Isis(Egyptisch). Daarna is de tempel overdekt door een koepel met een preekstoel erin en is toen de tweede kerk(links ervan) gebouwd als eerste christelijke kerk. Het lichaam van de heilige Stefanus werd in de eerste kerk bewaard en is later overgebracht naar de derde kerk. Deze kerk was nu nog in gebruik en ook toen wij er waren vond er een dienst plaats. Sommigen van de groep hebben de dienst ook bijgewoond. Ook is in het complex nog een klooster gevestigd met zo'n 20 monniken die daar nog wonen. Het geheel was in roodbaksteen opgetrokken en fraai afgewerkt met een balkon aan de voorzijde. In de middag heb ik een snack gegeten en een wandeling gemaakt door het voormalige Joodse getto van Bologna met zijn hoge gevels en zeer smalle straatjes. Ook zien we nog een heel oud huis vlakbij de scheve toren van Bologna, waar vroeger in deze Universiteitsstad de studenten werden ondergebracht. In de loop van de middag rijden we naar Dozza, een dorpje een eind buiten Bologna met een prachtig kasteeltje dat we ook hebben bezocht. De kasteelheer was erin geslaagd om op latere leeftijd nog een vrouw als gravin het kasteel binnen te loodsen,maar nu was het onbewoond. Het was nog een aardige hoogte met twee transen op verschillend niveau. Er speelde ook een muziekkorps in het dorp toen wij er waren met mannen met zwepen die op de maat van de muziek meeknalden met hun zwepen. Een Italiaans gebruik. Ook was er in Dozza nog een trouwpartij aan de gang, de bruid is door mij vereeuwigd. Na het avondeten maken we onder leiding van de reisleidster nog een avondwandeling door het pittoreske Brisighella, een leuk dorp gelegen op 3 heuvels met hele smalle steegjes en op de eerste verdieping van een
gebouw halve openstaande bogen,”het ezelsbruggetje” genaamd. We strijken nog neer op een terras en om 22.30 uur ga ik te bed. Einde tweede dag.
MAANDAG 5 september 2011. Het regent als ik opsta,minder fraai. We gaan vandaag naar Ravenna de beroemde mozaïeken bekijken. Eerste rijden we naar de plaats Classe waar we de Basiliek van San Apollinare uit de 6e eeuw bezoeken met een prachtige koepel vol mozaïeken. Ik heb het regenjack aan, want ook hier is het nattig. De Campanile(toren) die ernaast staat is 37,50 meter hoog. We rijden naar Ravenna, waar we eerst een koffiestop maken voordat we de Basilica di San Vitale binnengaan. Deze basiliek zou de mooiste mozaïeken van Italië moeten herbergen en het is inderdaad ongelooflijk wat hier is gepresteerd. De hele koepel zit vol met mozaïeken en ook de wanden zijn geheel met mozaïekafbeeldingen gevuld. Het zijn allemaal christelijke voorstellingen,o.a. van de vier Evangelisten: Mattheus, Marcus, Lucas en Johannes. In de grootste koepel een afbeelding van Jezus met daaromheen engelen met schapen. Ik maak hier geen foto's ,de ruimte is veel te groot om ook maar iets te zien op de foto. Ook zie ik vier profeten afgebeeld, te weten: Mozes, Jeremia (die zo'n klaagrol in de hand heeft),Jesaja en nog.....?Een van de koepels in de basiliek is zonder mozaïek, een heel raar gezicht. Daarna gaan we naar het Mausoleum van Galla Placida, waarvan de plafonds en wanden ook geheel bedekt zijn met mozaïeken. Een monnikenwerk om dit voor elkaar te krijgen. Hoog in het plafond zien we een Christuskruis ingelegd. Verwonderd vraag ik mij af hoe ze ooit bij de koepels zijn gekomen,dat moet dus met steigers of iets dergelijks zijn gebeurd. We krijgen na dit bezoek een knipkaart mee waarmee we nog meer monumenten van het Unesco-erfgoed in Ravenna kunnen bezoeken. Maar dat ga ik vanmiddag maar eens uitzoeken met de plattegrond in de hand,eerst eet ik een tosti met een prima kop thee erbij. Achtereenvolgens bezoek ik dan in de middag het Baptisterium Deglo Neoniano met ook prachtige mozaïeken in de koepel en de Capella di San Andrea in het archeologisch museum van Ravenna met ook schitterende mozaïeken,waaronder een afbeelding van Jezus als soldaat. Als derde bezoek ik het Palazzo di Teodorico met ook twee schitterende mozaïekgalerijen over de lengteas van het Palazzo. Hier koop ik in bookshop nog een boek over kunst in Ravenna. Ik loop verder door Ravenna en tenslotte kom ik bij het Baptisterio Degli Ariane, een wat onopvallend weggestopt gebouwtje,heel oud, met hier ook in het plafond mozaïeken. Hier is voldoende licht dus kan ik hier prima een foto maken. Zo langzamerhand heb ik genoeg mozaïeken gezien en ik loop verder naar het treinstation in Ravenna,dat dichtbij blijkt te zijn. Ik maak hier een paar foto's van het station en van enige gereedstaande treinen. Met een flesje Cola in de hand zak ik uiteindelijk moe neer op een bankje in de schaduw in de buurt vanwaar de bus ons weer zal oppikken voor de terugreis naar ons hotel. We zijn zo vroeg terug in Brisighella dat we nogmaals een wandeling door het leuke dorpje kunnen maken om het “ezelsbruggetje” nog eens te bekijken. Met uiteraard de woningen die aan dit straatje op de 1e verdieping waren gelegen. Een paar volhouders van onze groep gaan nog met de reisleidster helemaal naar boven naar de toren van Brisighella,hoog op een van de heuvels gelegen. Daarna gaan we terug naar het hotel. Einde derde dag. DINSDAG 6 september 2011. Vandaag gaan we naar Rimini en Cesena. Het is bewolkt als ik opsta,maar wel droog. Na het ontbijt zijn we naar Rimini gereden en stappen dichtbij de triomfboog uit. Hier is een demonstratie aan de gang, een plakkaat van Berlusconi als Mussolini afgebeeld voorop gedragen door demonstranten en de antifascisten achteraan. Maar we laten de optocht onder het genot van een kop café latte aan ons voorbijtrekken. Verder dan wat kabaal met fluitjes en een megafoon komt het dan ook niet. We willen naar de kerk van de familie Malatesta,maar deze blijkt wegens werkzaamheden gesloten zijn deze week.
Dus besluit de reisleidster om dan maar het plaatselijke archeologische museum met ons te bezoeken met daaraan gekoppeld een bezoek aan een Romeinse opgraving in een geheel overdekte ruimte. Nu,het archeologisch museum valt reuze mee. Er zijn vooral veel voorwerpen uit de Romeinse tijd tentoongesteld,waaronder een collectie vazen, die ik dan ook driftig fotografeer. Ook zie ik een grote overzichtskaart van de invoer en de uitvoer van amfora’s. Invoer vanuit Turkije en Spanje en Noord-Afrika en uitvoer-let wel- vanuit Rimini over zee helemaal in de richting van Genua.(dus niet over land,wat veel korter zou zijn). Tegen 11.45 uur gaan we naar de Romeinse opgraving, 100 meter verderop buiten en ook hier prachtige mozaïekvloeren. Net zoiets als Piazza Armentina op Sicilie,maar dan wat bescheidener. Er vallen mooie voorstellingen van verschillende dieren te zien,onder andere een gier,een leeuw,een groot soort duif en een patrijs. Er waren in totaal zes dieren afgebeeld,maar de andere twee kon ik niet herkennen,een ervan was een viervoetig zoogdier. Ik heb er nog een ansichtkaart gekocht, die de verkoopster uit een doos onder de toonbank vandaan haalde.(als ze de kaarten nu eens op het rek achter de toonbank uitstalden zou er wel wat meer verkocht worden!).Daarna zijn we naar de oude brug van Tiberias gewandeld,waar ik alweer een bruidspaar ontwaar en de bruid snel op de foto zet. Het is ondertussen al lekker warm geworden en ik schiet een bar binnen om wat te eten en een kop thee te drinken. Hierna wandel ik door de oude visserswijk met zijn tegeltjes aan de buitenmuur van omgekomen vissers in Rimini. Sommige zijn nog van vrij recente datum. Om 15.00 uur vertrekken we weer uit Rimini op weg naar Cesena. In Cesena aangekomen bezoeken we de Bibliotheek Malatestiana uit 1452.Deze is niet toegankelijk,maar we mogen er wel een kijkje nemen. De bibliotheek is nog in de toestand van 1452, er is niets veranderd. Het zonlicht viel gedurende de dag van bank naar bank, zodat er slechts op bepaalde uren van de dag in de boeken kon worden gestudeerd. In totaal bevinden zich 394 manuscripten in de bibliotheek,allemaal aan de ketting. De manuscripten zijn in vier verschillende talen opgesteld: Grieks,Latijn,Hebreeuws en een paar in het Arabisch. Aan beide zijden van de bibliotheek bevinden zich 29 banken(totaal dus 58 banken). Boven het portaal is een Indiase olifant in marmer te zien met daarbij de tekst:”Indiase olifanten zijn niet bang voor muskieten”. In de zaal ernaast waren ook een aantal boeken ,op perkament beschreven en tentoongesteld in vitrines, van rond 1500 en met tekeningen in kleur verlevendigd. Vijftig boeken uit de collectie van de Bibliotheek Malatestiana komen uit de kloostercollectie en omvatten de richtingen: filosofie, theologie en Bijbelse onderwerpen. Dan was er ook nog Malatesta Novello's eigen productie(120 manuscripten in deze verzameling van 394 boeken) met meest klassieke en wetenschappelijke werken. De gehele collectie laat een breed scala aan Middeleeuwse ontwikkeling zien. Ik vond het erg jammer dat je de bibliotheek niet kon bezichtigen,want deze oude zaal met zijn manuscripten sprak me wel aan. Na het bezoek aan de bibliotheek in Cesena hebben we met z'n allen nog wat gedronken op het terras,waarbij de reisleidster als serveerster optrad. We zijn toen weer op de bus gestapt en om 18.45 uur waren we weer terug in ons hotel. Einde vierde dag. WOENSDAG 7 september 2011. We gaan vandaag opnieuw naar Bologna waar we dan ook nog wat vrije uren zullen hebben. Bij aankomst zijn we eerst naar het Anatomisch Theater gegaan,waar we de prachtige houten collegezaal met snijtafel hebben bekeken. Ook de houten beelden in de wanden waren prachtig. De professor gaf les vanachter een soort preekstoel op een verhoging geplaatst. Daar recht tegenover zat in de wand een luik verborgen dat geopend kon worden. Van daaruit kon de Inquisitie toekijken of de lessen niet al te zeer uit de hand liepen. In de hersenen mocht vroeger namelijk niet worden gesneden.
De meeste lichamen die ter beschikking werden gesteld waren die van veroordeelden en
misdadigers. Daarna hebben we de kerk van San Domenico bezocht,de stichter van de Orde der Dominicanen. Hij ligt hier ook begraven in een,in zeer pompeuse stijl gebouwde en gebeeldhouwde, tombe. Ik vond de kerk nogal erg barokachtig aandoen. Het koor daarentegen was van prachtig houtsnijwerk met fraaie leuningen voor de broeders. In het midden stond een plankier op een tafel. Dit bleek de katheder te zijn waarop de boeken met Gregoriaanse gezangen werden geplaatst, zodat de broeders daaruit gemeenschappelijk hun gezangen konden zingen. Er was ook nog een winkeltje bij de kerk stikvol met semi-wetenschappelijke en theologische lectuur. Hieronder ook een boek met, voor een groot deel in het Hebreeuws, delen van het Bijbelboek Daniel. Nu ben ik aan de lunchpauze begonnen en als ik klaar ben ga ik met de bus naar het treinstation in Bologna. Wat later kom ik aan op het treinstation van Bologna en fotografeer er lustig op los. Ik zet een paar aankomende treinen op de foto, waaronder een Eurostar die naar Napels gaat. In de Eurostar zit ook een 1e klasse gedeelte, dus stap ik de trein in om ook het interieur van de 1e klasse op de gevoelige plaat vast te leggen. Bologna is een druk treinstation; de hal was overvol met reizigers. Er waren ook wel een stuk of 10 kaartautomaten en zo'n 5 loketten. Maar het was een drukte van jewelste,ook op de perrons. Na ruim 1 uur ben ik weer vertrokken van het treinstation en met buslijn 27 teruggegaan naar het Piazza Maggiore. Het ging allemaal prima en toen heb ik het Joods museum bezocht. Je moest wel aanbellen om binnen te komen en je kreeg een koptelefoon mee tijdens je bezoek aan het museum. In Italie hebben veel Joden honderden jaren lang in getto's moeten wonen. Dit mede op last van de Paus. In Bologna is nog een synagoge en ook een Joodse begraafplaats. Er zijn nog ongeveer 200 Joden in Bologna en die vormen een actieve gemeenschap. Volgens gegevens in het museum woonden er rond 632 al Joden in Italie. Ik koop ook nog een ansichtkaart bij het museum en om 16.45 uur meld ik me weer op het Piazza Malpighi voor de terugreis naar ons hotel in Brisighella. Daar wacht de afsluitende warme maaltijd op ons. Einde vijfde dag. DONDERDAG 8 september 2011 We gaan naar Urbino,buiten de Emilia Romagna. Het is een rit van 2 uur en we worden ter plekke begeleid door een lokale gids(zo spreekt de reisleidster). We vertrekken om 8 uur. Na aankomst in Urbino maken we eerst een koffiestop. Daarna gaan we onder leiding van de lokale gids Sabine een rondwandeling door deze Middeleeuwse stad maken. Ze vertelt uitgebreid over het paleis van Frederico en we maken een wandeling door de smalle steegjes van de plaats. Bij het Oratoria de Chiesa di San Giovanni stappen we naar binnen en zien hier prachtige fresco's aan de wand met onder andere de kruisiging van Christus afgebeeld. Een schitterende fresco. We lopen verder en belanden op het centrale plein van Urbino en daar zie ik aan de muur van een der huizen een afbeelding van Frederico in harnas en met een zeer kromme haviksneus. Daarna gaan we het paleis binnen met deze lokale gids. Zij vertelt dat alles wat Frederico deed in zijn leven gebaseerd was op het humanisme,maar er zijn er in de groep die hierover grote twijfels hebben. Ik vind de zalen op de begane grond nogal kaal,niets aan de wand. Wel is er een zaaltje met prachtig houtsnijwerk bekleed,dat was dan wel weer mooi. Binnen mocht nergens gefotografeerd worden,maar bij mijn rondgang door de ondergrondse gangen en kelders is het mij wel gelukt om stiekem een paar foto's te maken. Wel was er nog een zaal met schitterende gobelins aan de wand, waarvan ik er een met daarop de wonderbaarlijke visvangst met Petrus op het meer van Galilea herken. Ze blijken in het boekwinkeltje van het paleis daar dan weer geen ansichtkaart van te hebben, tot mijn grote verdriet. Ook wijst de gids ons nog op het huis van Rafaello, een bekende schilder uit Urbino. IK ben ook nog in de onderaardse gangen geweest, die verder helemaal leeg waren en wel heel grote afmetingen hadden.
Nu zit ik lekker een hapje te eten in een restaurantje, wat achteraf, met een bord
insalata di pasta fredo voor mij en wat te drinken. Het is al tegen 14.30 uur als ik het eten op heb en ik begin aan mijn wandeling door Urbino. IK volg de weg naar boven omhoog in de richting van het park. Het is een flinke klim en het is bloedheet. Onderweg ga ik nog een winkel binnen , die specialiteiten uit de streek verkoopt. Maar ik vind alles veel te duur. Bij het park boven aangekomen ben ik het spoor naar het panorama-uitzichtspunt bijster,maar met de plattegrond in de hand en wat nadenken kies ik uiteindelijk de goede straat naar omhoog en kom bij de heuveltop. Het uitzicht is dan ook prachtig, beneden ligt de Middeleeuwse stad met het paleis van Frederico dat we 's morgens hebben bezocht. En verder is er een weids uitzicht over de heuvels in de verte. Ik maak ook verscheidene foto's. Ik neem een andere weg terug; er is een aardige Italiaan die me daar op attent maakt. Het zijn zeer smalle voetgangersstraatjes waar ik door loop en die uiteindelijk uitkomen op het centrale plein van Urbino . Daar is nog een terras en daar strijk ik neer voor een koel glas Cola. Het is dan al 15.50 uur en er voegen zich wat reisgenoten bij mij. Zo zitten we wat uit te rusten tot 16.30 uur van de hele dag. De rondleiding van 's morgens duurde mij veel te lang en de hitte(30 graden minstens) was ook geen makkie. Om 18.45 uur zijn we terug bij het hotel voor ons avondeten. Einde zesde dag. VRIJDAG 9 september 2011. Vandaag gaan we naar Ferrara, zo'n 1,5 uur rijden van Brisighella. Nadat we in Ferrara zijn aangekomen maken we eerst weer een koffiestop nadat we een kleine markt met groenten en fruit , kaas en worst zijn overgestoken. Daarna wandelen we langs de Via Delle Volte een eind door het Joodse getto. Dit is gelegen in het oudste gedeelte van de stad. We staan stil bij de synagoge, die gesloten is en ook nooit open schijnt te zijn. Het bijzondere is dat in dit gebouw 2 synagogen zitten,meestal komt dit inderdaad niet voor. We lopen verder naar de kathedraal aan de Piazza Trento Trieste gelegen. Hier is ook een grote kleding-en schoenenmarkt aan de gang. Het is binnenin de kerk wel erg donker en het maakt op mij niet zo'n geweldige indruk. Op de voorgevel staat nog een grote afbeelding van het laatste oordeel: linksaf naar het paradijs en rechtsaf naar de hel,waar de duivel al in een kookpot met zieltjes staat te roeren. Aan de achterzijde is de kathedraal in 1944 getroffen door een bom, een lege plek is achtergebleven. Verder wandelend komen we bij het Castello terecht ,een prachtig gebouw omgeven door een slotgracht. Dit ga ik vanmiddag bezoeken. In dit kasteel hebben drie broers gewoond, waarvan er een de beide anderen levenslang heeft opgesloten in de donkere kerkers. Geen pretje. Een van de twee ongelukkigen stierf in gevangenschap, de andere mocht op hoge leeftijd de kerker verlaten,maar was toen een zonderling figuur in Ferrara geworden. Ik heb een bezoek gebracht aan het Castello, het kasteel. Er zijn lange gangen en grote zalen met plafondschilderingen, die de moeite van het bekijken waard waren. En er waren enge bedompte ondergrondse gewelven, waar je bij de toegang je diep moest bukken om de kerker binnen te gaan. Er was ook maar nauwelijks daglicht. Om 13.30 uur verlaat ik het kasteel, het is buiten warm. Ondertussen heb ik een gelukje: bij de derde winkel waar ik naar binnenga, een Cartografia genaamd, lukt het me om een video van Ferrara te kopen..De oude vrouw duikt diep weg onder de toonbank en biedt mij de video tegen gereduceerde prijs aan. Ik ga grif op het bod in,voor thuis is het leuk om zo'n band te bekijken. Om 15.30 uur stappen we weer in de bus voor een laatste bezoek en wel aan het Internationale Keramiekmuseum in Faenza. Op zich een heel mooi museum, groot en met een prachtige verzameling keramiek van allerhande soort en tijden,maar mijn aandacht verslapt door de loomheid vanwege het weer(het is 33 graden). Uiteindelijk zijn we om 19.00 uur in het hotel terug. Na het avondeten
heeft de reisleidster nog een bonte avond in Brisighella voor ons in petto,maar ik zie ervan af om
mee te gaan, mede vanwege het feit dat we de volgende dag weer terugreizen naar Nederland. Einde zevende dag. ZATERDAG 10 september 2011. We bezoeken 's morgens voor ons vertrek naar het vliegveld van Bologna nog een prachtig oud kerkje in Romaanse stijl geheten: “Pieve in Ottovo”. Het ziet er ook van binnen heel mooi uit en in de buitenmuur zie je nog de zware dikke bakstenen in het metselwerk zitten. Tegen 09.30 uur vertrekken we hier. Van de rest van de dag maak ik geen verslag;ik vermeld nog wel dat de Cityhopper van de KLM om 12.30 uur vertrok uit Bologna en we op Schiphol Airport arriveerden om 14.10 uur. Daar heb ik een trein genomen om 14.49 uur met aankomst te Assen om 17.05 uur. Het was tegen half zes toen ik mijn flat weer binnenstapte. De reis is prima bevallen,veel gezien en een prettig reisgezelschap met deze groep SRC-ers. Arrivedecci Italia! Assen, september 2011 Martin Langenburg
