or. 0.93?°
C9513
h
n n n i s t e r i e van v e r k e e r en waterstaat R I J K S W A T E R S T A A T BOUWDIENST Postbus 20.000 3502 LA UTRECHT
Update CAD-ontwikkelplan - Werkmethoden - Applicaties - Opleidingen voor 1992-1993
Datum : Febr'92 Rapportnr : BSW-91-23
-
•
v.
: :
\
BIBLIOTHEEK Bouwdienst Rijkswaterstaat Postbus 20.000 3502 L A Utrecht
BIBLIOTHEEK BOUWDIENST RIJKSWATERSTAAT
NR
Cqcihfofc>i4
1
Opstellers:
CAD-stuurgroep CAD-projectgroep
E i n d r e d a c t l e : Frans van Dam Inleiding: Deze n o t i t i e bouwt v o o r t op het i n 1990 v a s t g e s t e l d e CAD-ontwikkel p l a n dat a l s b i j i a g e 2 i s toegevoegd. De i n d e l i n g en projectbenamingen z i j n z o v e e l m o g e l i j k gelijkgehouden met h e t o o r s p r o n k e l i j k e CAD-ontwikkelplan. Inhoud: Achtereenvolgens komen de volgende zaken aan de orde: 1) 2) 3) 4) 5)
Huidige stand van zaken, voortgang o n t w i k k e l p r o j e c t e n . P l a n n i n g o n t w i k k e l i n g e n voor 1992. Beschikbare middelen. Afstemming middelen en p l a n n i n g . G l o b a l e o m s c h r i j v i n g en s t a t u s p r o j e c t e n .
De b e s c h r i j v i n g van een a a n t a l p r o j e c t e n i s a l s b i j i a g e 1 toegevoegd. ( i s d i t nodig??) 1. Stand van zaken, voortgang o n t w i k k e l p r o j e c t e n : - Onderhoud/modificatie Cad a p p l i c a t i e s / u t i l i t i e s : Het CAD hand- en defaultboek i s gereorganiseerd en i n een nieuwe v e r s i e gereed. Nieuwe SSXHT v e r s i e komt begin 1992 gereed. Systeembeheer i s door Logos onderzocht en i n r a p p o r t " o r g a n i s a t i e CAD-beheer vastgelegd". Vanaf sept'91 e x t r a ondersteuning (4 dagen per week) door Prime voor systeembeheer en i n h a l e n achterstand. - WM3D2D: S t r u c t u u r nieuwe werkmethode gereed; thans s t a r t beproeving, o n t w i k k e l i n g t o o l s en i n s t e l l e n systeem omgeving (o.a. startmodellen, p l o t t e r s e t c ) I n v o e r i n g i n 3 f a s e s , fase 1 per 1 a p r i l ' 9 2 . - SKSB: V e r s i e 1 nieuw b i b l i o t h e e k s y s t e e m i n produktie i n c l u s i e f b a s i s v u l l i n g . Omvang a a n t a l standaard onderdelen g r o e i t gestaagd. B i j TNO 3D Leafo's ( - i n t e l l i g e n t e samengestelde standaard component) a l s proef gelmplementeerd + begin 1992 beproeving en demo's. - PDB ( P r o j e c t data base): Wegens c a p a c i t e i t s gebrek geen a c t i e . Op b a s i s bevindingen O n t a t r i o Hydro wel b e e l d van de toepasbaarheid en de mogelijkheden. W e l l i c h t e e r s t a l s onderzoek b i j T.N.O. onderbrengen.
2 A r c h i e f fase 1: V e r s i e 1 van opslag- + zoeksysteem i n t e s t f a s e gereed, thans v i a CAD-begeleiders te gebruiken. Huidige systeem i s 1-ste v e r s i e , nog 1 a 2 ontwikkelstappen nodig. H u i d i g systeem i s g e r i c h t op l a n g d u r i g wegzetten p r o j e c t e n en kunnen vinden/hergebruiken van oude modellen en tekeningen. Problemen rond o r g a n i s a t i e a r c h i e f onderkend. Voor echte a r c h i v e r i n g i s e e r s t o r g a n i s a t i e onderzoek nodig. CADDS90 onderzoek: I s v e r v a l l e n , CALMA DDM3 wordt verder ontwikkeld t o t CV-AEC product. Binnen de P l a n t Design S t e e r i n g Committee worden de ontwikkelingen van CALMA nauwlettend gevolgd en waar m o g e l i j k beinvloed. Eerste door ons bijgewonnde bijeenkomst was 4 nov'91 CAD-cursussen: -
CAD-cursus s o c i a l e en t a a k i n h o u d e l i j k e gevolgen gereed, thans aan 250 man gegeven. CAD g r o e p s l e i d e r s cursus gereed, thans aan 48 man gegeven. CAD 2D cursus gereed, thans aan 16 man gegeven. CAD 3D cursus gereed, thans aan 8 man gegeven. CAD managerscursus i n o n t w i k k e l i n g , l s t e t r y o u t i n oktober uitgevoerd.
Gezien aanwezigheid van deze c u r s u s d i c t a t e n geen z e l f s t u d i e - p a k k e t ontwikkelen. Wel supplementen nodig i n verband met: '- S p e c i a l e onderwerpen b i j v . submodelling. - Werkmethode o n t w i k k e l i n g . - Ontwikkeling s p e c i a l e u t i l i t i e s . Thans i s CAD-introductie dag t.b.v. management i n c l u s i e f wat handmatige oefeningen i n overweging. Tevens i s voor P r o j e c t u i t v o e r i n g & d i e n s t e n e x t r a i n t r o d u c t i e nodig. Gegevensoverdracht: Overdracht i n s p e c t i e t e k e n i n g - Concept v o o r s c h r i f t gereed, d i t wordt thans verder uitgewerkt en beproefd. - Ontwikkelde werkmethode i s de b a s i s voor 2D overdracht. - Ontwikkeling ISO/STEP ondersteund i n een 3 - t a l reviews. E e r s t z a l overdracht i n s p e c t i e t e k e n i n g e n geheel afgerond worden gevolgd door 2Dtekeningen. - Overdracht wegmodellen WEGEN en MOSS onderzocht + s t a t u s en h u i d i g e werkwijze overdracht i n n o t i t i e v a s t g e s t e l d . - Overdracht t e r r e i n m o d e l l e n i s onderzocht. Thans keuze r e a l i s a t i e mogelijkheden. Voor d e f i n i t i e v e o p l o s s i n g overdracht wegen wachten op implementatie B a s i s Weg koppeling met Wegen en Moss en ondersteuning v a n u i t I&A wegontwerp. Voor t e r r e i n m o d e l l e n i n gang gezette a c t i e begin 1992 u i t v o e r e n .
3 - ACL, ontwerp b e t o n c o n s t r u c t i e s : V e r s i e 2 i s gereed, op b a s i s deze v e r s i e kunnen productgerichte t o e s n i j d i n g e n gebouwd worden. Zonder deze t o e s n i j d i n g e n i s ACL voornamelijk g e s c h i k t voor voorontwerpfase mits u i t g e v o e r d door ervaren Cad-gebruikers op HBO n i v o . V e r s i e 3 i s i n o n t w i k k e l i n g d i t b e t r e f t v i a d u c t van ontwerp t/m b e s t e k s f a s e . - Wegontwerp: Fase 2 binnen kader ACL thans i n u i t v o e r i n g , gereed h a l f 92 mits wegenalgoritmes t i j d i g bekend z i j n . - Damwandkuipen, d r i j v e n d remmingwerk: Overeenkomstig p l a n n i n g i s h i e r v o o r geen a c t i e u i t g e v o e r d . Thans wordt b i j a f d NICC het CALMA pakket S t e e l l a y o u t en Concrete layout ingevoerd voor het ontwerpen en tekenen van remmingwerken. - C i v i l site: Behoudens contacten Amerika wegens c a p a c i i t e i t s gebrek geen a c t i e . - Voorspanning: Voorspanning brug, c o n t i n u i t e i t s voorspanning ingebouwd. Thans e e r s t v o l l e d i g 'documenteren, e e r s t kwartaal'92 gereed. Voorspanning v i a d u c t o p s t a r t e n na gereedkomen brug. - Applicatie dijk: Door ontbreken capaciteit'waterbouw geen a c t i e . Thans verdere o n t w i k k e l i n g a p p l i c a t i e d i j k en ontwerp andere WB producten i n heroverweging. - Ontwerp s t a a l : Prototype VAL gereed; thans implementatie 2D u s e r i n t e r f a c e . Begin 1992 beproeving en e v a l u a t i e s t e e l l a y o u t t.b.v. s t a a l c o n s t r u c t i e s waaronder VAL en S l u i s d e u r ontwerp. 2.0 P l a n n i n g CAD ontwikkelingen: Onderstaand wordt een globale raming gegeven van de binnen de CAD-projectgroep geplande CAD-ontwikkelingen. Deze raming geeft de p r i o r i t e i t s t e l l i n g aan, de globale planning en een i n s c h a t t i n g van de benodigde middelen. Over de (deel) o n t w i k k e l p r o j e c t e n heen kunnen de benodigde middelen v a r i e r e n . Indien een kant en k l a r e a p p l i c a t i e aanwezig i s wordt daar de voorkeur aan gegeven ook a l zouden de kosten i n eerste i n s t a n t i e hoger z i j n . Om deze reden i s ook 95% van het a p p l i c a t i e budget i n deze b e g r o t i n g opgenomen.
4 Planning CAD ontwikkelingen alsmede geraamde inspanning voor 1992: Mwk int
Kfl ext
Beheer,onderhoud,upgrade alg CAD-funties/applic a t i e s e.d.
30
250.
4
20.
***
3 3 10
30. 35. 45.
t*** ,.****
2
15.
12 6 8 4
55. 25. 60. 30
6
50.
4 .. 4
30. 30.
Opstellen r i c h t l i j n e n ontwikke1ing&document Werkmethode 2D fase 1 / B a s i s , afspraken fase 2 / PI windows fase 3 / Submodelling Werkmethode 3D SKSB - Aanvulling/upgrade - onderzoek DIN l i b r a r y - invoeren DIN l i b r a r y - 2D Leafo's - 3D l e a f o ' s Archief fase 2 / CAD en i n v o e r i n g fase 3 / m o d i f i c a t i e s fase 4 / o r g a n i s a t i e Engineering data base -Eenvoudige catalogus -Vooronderzoek t/m keuze -Invoering
continue j a a r l i j k s e i n spanning (eigen i n z e t zo l a a g mogelijk) Eerste aanzet binnen ACL A a n s l u i t e n op cursus TLO. e x c l u s i e f i n s t r u c t i e op afd resp 2,2,4 weken Ir ****i
t******
2
30.
Gegevens overdracht Wegmodellen fase 1 Ondergronden (MOSS) 2D i n s p e c t i e tekeningen 2D tekeningen fase 1
3 2 3 6
30. 20. 10. 70.
Continue a c t i v i t e i t
****j
i
.**** ***•>
i n c l aanschaf a 50 K f l ,****** E e r s t i n ACL, VAL
.***** **** *****
t o t a a l 40 k f l en 4 mwk t o t a a l 80 k f l en 16 mwk
.**** .** ***** ***
eventueel kopen 60 K f l t o t a a l 80 K f l en 12 mwk EDM kost c a 500 K f l
m
o.a c o n s t r u c t e u r / s t a t i c i j a a r l i j k s nodig * ****.. ** **** ** *** r . . ***** ****
2D tekeningen fase 2 3D draad/vlakmodellen
2
E v a l u a t i e Autocad e.d.
2
P r o j e c t Data Base
4
T o t a a l voor 1992
I n ACL a l s eerste v e r s i e
. .1
t
Ontwikkeling b i j s c h o l i n g en update cursussen
Info uit(2D)model t.b.v. hoeveelheden/bestek fase 1 v o o r s t u d i e fase 2 r e a l i s a t i e
Opm:
'93
'92
'91
Project
120
10.
r**
****** **
20. 865.
****t
Pas na koppeling MOSS en WEGEN aan BWM op b a s i s DXF.IGES, 2Dwerkmethode i n c l koop AUTOCAD a 40 k f l . op b a s i s STEP/ENV afwachten ?? Thans 2D prototype NICC, en 3D binnen ACL t o t a a l c a 4 mwk, 20 K f l a f h markt o n t w i k k e l i n g alleen
beproeving
i n c l c a 90 KFL aanschaf
_J
5
Project C i v i e l e maatvoering
ACL-beton ontwerp Fase 3 v i a d u c t wegassen Fase 4 tunnels Fase 5 product 3 Fase 6 product 4 Voorspanning: Fase 1 uitbouwbrug Fase 2 v i a d u c t Fase 3 s c h u i f b r u g Wapening v o o r s t u d i e realisatie Ontwerp s t a a l , werktb - Beproeven staalpakket - Kopen en invoeren - Inbouw VAL brug ,- S l u i s d e u r - andere t o e s n i j dingen
Mwk int
Kfl ext
'91
'93
'92
1
50 12 10
Opm:
* * * * * * *
200. 50. 10.
* *
* * * * * * * *
* *
* * * * * * * *
,
10 6
70. 30.
6 4
10. 50.
6 4 4
10. 90. 30.
* *
* * *
tr**
Beproeving A u t o s t r u c t Aankoop e x c l conversie
, , * * * * . . * * >t
r*
. . * * * * . . * ' Ir *1
I r * * * * .
* * * *
6
20.
Keuze en invoering
4
20.
r***
C i v i l S i t e cases/testen
4
30.
t. .
. * * *
. . . .
20 KFL voor aanschaf b i j OT's e.d. mits i n z e t 0T cursus en t o e s n i j d i n g Afh c a p a c i t e i t WB ad hoc op b a s i s behoefte l i e v e r kopen dan bouwen
O p s t e l l e n cases + t e s t e n 2
20.
r , . . .1
********
Wachten op c a p a c i t e i t a f d e l i n g Waterbouw Afh c a p a c i t e i t NICC Thans s t e e l l a y o u t
D r i j v e n d remmingwerk Damwand kuipen e.d.
* * * *
8
50
T o t a a l voor 1992
137
690
T o t a a l generaal
257
1555
Onderzoek CAD b i j PD
I n c l 80. aanschaf pakket I n c l koppeling technisch rekenen.
. *
Proef met schetspakket
A p p l i c a t i e d i j k en andere WB producten
S p i n o f f naar tunnels, 3D werkmethode, 3D hoeveelhe den, documentatie norm. open bak ? sluiskolk ? Eerst documenteren R e l a t i e naar ACL A l l e e n i n d i e n bouwproj
* * * * * * * * !
M a a t l i j n e n en 100 gr s t e l s e l . e e r s t globale specs + i n s c h a t t i n g .
***V
- * * * *
Afh
capaciteit
Eerder geen c a p a c i t e i t , mits i n z e t PD 6 mwk i n c l aanschaf 100 k f l i n c l aanschaf 190. k f l i n c l 170. k f l systeembeh
Opm: De raming u i t 1990 bedroeg ca 1100 k f l i n c l onderzoek e.d. K l e i n s c h a l i g e ontwikkelingen z i j n a f d e l i n g s en/of p r o j e c t s p e c i f i e k en derhalve n i e t opgenomen. externe i n z e t t.b.v. o n t w i k k e l i n g : 1555. - 360. - 1195. K f l - ca 185 mw/4.6 mj.
6 G l o b a a l aandeel i n software afname: Voor a l l e a f d e l i n g e n S p e c i f i e k DI Nl WB PD
ca ca ca ca ca
775. K f l 470. 200. 60. 50.
(50%) (30%) (13%) ( 4%) ( 3%)
G l o b a a l v e r d e l i n g soort o n t w i k k e l i n g : Algemeen 2D, tekenen 3D, ontwerpen Gegevens overdracht
ca
480. K f l 330. 615. 130.
(30%) (20%) (40%) (30%)
Globale v e r d e l i n g over soort u i t te besteden a c t i v i t e i t e n : Vooronderzoek, a d v i s e r i n g ca Ontwikkeling software Beheer, onderhoud, k w a l i t e i t Aankoop a p p l i c a t i e s 3. Beschikbare
265. K f l 800. 300. 190.
(17%) (52%) (19%) (12%)
middelen:
Finaneien: A p p l i c a t i e ontwikkeling Aanschaf software Totaal Tekort
950. K f l 190. (95% van a p p l i c a t i e software budget) 1140. K f l 390. compenseren door reduceren aankoop 3D modulen en u i t s t e l vervanging p l o t t e r .
Mankracht: 2 Cad experts BSW Cad ontwikkelaars/onderz Cad p r o j e c t l e i d e r
BSW
40 30 10
mwk
Cad b e g e l e i d e r s DI ( e x t r a ) Cad ontwerpers
53 16 10
Cad Cad Cad Cad
26 10 ? 20 ? ( e e r s t opleiden) 6 ? (ten behoeve vooronderzoek b i j PD)
begeleiders Nl ontwerper N l onderzoeker OT-NI b i j d r a g e PD
Totaal
( t . b . v . voorspanning) (t.b.v. wapening)
221 mwk
( O o r s p r o n k e l i j k CAD ontwikkelplan was
202)
7 4. Afstemmen plannen op beschikbare (personele) middelen: Tekort 257-221-36 mwk a) b) c) d)
oplossen door :
temporiseren onderhoud/modificatie e.d. 10 e x t r a i n z e t CAD-ontwerpers t.b.v. t e s t e n e.d. 10 extra uitbesteden 10 U i t s t e l l e n en/temporiseren en zoveel mogelijk standaard Calma a p p l i c a t i e s gebruiken 6
Totaal
36
mwk mwk mwk mwk mwk
V e r k l a r i n g benodigde c a p a c i t e i t r e s p e c t i e v e l i j k c a p a c i t e i t s t e k o r t : a) b) c) d) e)
R e l a t i e f nog v e e l b a s i s ontwikkelingen nodig. Groot toepassings gebied binnen de bouwdienst. A a n t a l ( h o o f d ) a f d e l i n g s g e r i c h t e ontwikkelingen opgenomen. Nog geen opgeleide OT ontwikkelaars of aankomend p r o j e c t l e i d e r s . A c h t e r b l i j v e n CAD-begeleiders c a p a c i t e i t .
Aantal ontwikkelprojecten: Op b a s i s van het bovenstaande moeten we het a a n t a l ontwikkel p r o j e c t e n bevriezen en In p r i n c i p e geen nieuwe ontwikkelingen s t a r t e n voordat een van de h u i d i g e ontwikkel projecten klaar i s . Wel moeten we l e t t e n op de ( a a n ) l o o p t i j d d i e i.v.m. het inpassen i n de o r g a n i s a t i e " - nodig kan z i j n . D i t b e t r e f t met name het onderzoek van CAD b i j PD, de o r g a n i s a t i e van d i g i t a l e (CAD) archieven en de i n v e n t a r i s a t i e van engineering databases. De i n z e t van externe mankracht t.b.v. o n t w i k k e l i n g h e e f t z i j n max b e r e i k t i.v.m. de benodigde s p e c i f i c a t i e , s t u r i n g en b e g e l e i d i n g . De externe i n z e t i s ca 4.6 mj de i n t e r n e i n z e t i s max 5 mj.
8
5. Globale o m s c h r i j v i n g en s t a t u s o n t w i k k e l p r o j e c t e n : De onderstaande i n d e l i n g van p r o j e c t e n i s zoveel mogelijk v a n u i t de toepassing gerubriceerd. De gekozen r u b r i e k e n z i j n : 1 2 3 4 5 6 7
-
Algemeen toepasbare ontwikkelingen. Opleidingen. Gegevensoverdracht. Betonconstructies. S t a a l en werktuigbouw. Wegontwerp en t e r r e i n m o d e l l e r i n g . Waterbouw.
8 - P r o j e c t r e a l i s a t i e en Diensten. 5.1 Algemeen toepasbare ontwikkelingen: -- Beheer, onderhoud, upgrade a l g CAD f u n c t i e s en a p p l i c a t i e s : 1) Beheer, onderhoud gebruikersomgeving,
plotprocedures e t c :
Omschrijving:
Permanente a c t i v i t e i t om software te kunnen b l i j v e n gebruiken, om fouten te verbeteren en om k l e i n e aanpassingen aan te brengen i.v.m. gebruikers wensen en s p e c i f i e k e p r o j e c t behoeften. Tevens nodig voor robuust maken van de software. S t a t u s : In het rapport O r g a n i s a t i e CAD-beheer (BSW 91-12) wordt u i t g e b r e i d op deze a c t i v i t e i t ingegaan. Thans i s een d e e l van deze a c t i v i t e i t e n b i j de i n o n t w i k k e l i n g z i j n d e a p p l i c a t i e s ondergebracht. Het overige onderhoud z o v e e l mogelijk beperkt ( z i e opm). P r o j e c t l e i d e r beheer: Wim Verbruggen. Opm: A l l e e n het draaiend houden + het h e r s t e l van onvermijdbare fouten i s urgent. Overige aanpassingen e e r s t inplannen. Vooral s t r e v e n naar b e d r i j f s z e k e r en eenduidig werken CAD systeem door e x t r a externe ondersteuning a 0.6 mj.
2) R e o r g a n i s a t i e , procedures beheer, k w a l i t e i t DAL Omschrijving:
applicaties:
Eigen a p p l i c a t i e s op a l l e s i t e s g e l i j k t r e k k e n en houden. Na afspraak en i n s t e l l i n g beheer procedure i n c l t o o l s , t o t a a l bestand d o o r l i c h t e n en opschonen. Bouw van aigemene t e s t t.b.v. a c c e p t a t i e nieuwe hardware en software r e l e a s e s . D i t naar a a n l e i d i n g van bevindingen overgang MVII server naar VAX4000 s e r v e r .
Status : P r o b l e e m s t e l l i n g vastgelegd + g l o b a a l p l a n van aanpak. P r o j e c t l e i d e r G. van Oel. Opm:
Gevolg van s n e l l e ontwikkelingen u i t voormalige Bouwdirecties. V e r b e t e r i n g k w a l i t e i t nodig voor b e d r i j f s z e k e r h e i d en c o n t i n u i t e i t .
-- O p s t e l l e n r i c h t l i j n e n : Omschrijving: Vastleggen methode software o n t w i k k e l i n g i n c l v e r e i s t e Status:
documentatie.
Nog geen p r o j e c t p l a n . Thans begin opzet binnen ACL p r o j e c t en cursus A p p l i c a t i e Engineering b i j TLO. Op b a s i s h i e r v a n begin 1992 p l a n o p s t e l l e n .
CAD
9 - Werkmethode 2D: Omschrijving: Ontwikkelen en i n v o e r i n g werkmethode voor opzet 2D CAD modellen en 2D tekeningen. B e t r e f t o.a. l a a g i n d e l i n g , pendiktes/kleuren, opbouw model, r e l a t i e s binnen model en tussen d i v e r s e modellen. S t a t u s : In u i t v o e r i n g . Z i e werkplan. P r o j e c t l e i d e r : Frans van
Dam.
- Werkmethode 3D: Omschrijving: Ontwikkeling werkmethode voor opbouw en gebruik 3D modellen. s t a t u s : Pas s t a r t e n na i n v o e r i n g 2D werkmethode. opm: Binnen ACL worden reeds elementen van een 3D werkmethode v a s t g e s t e l d en geimplementeerd. SKSB (Standaard Komponenten en Symbolen B i b l i o t h e e k ) : 1) Onderhoud en verdere uitbouw v/h systeem: Omschrijving: Onderhoud en m o d i f i c a t i e bibliotheeksysteem. D i t b e t r e f t zowel de a p p l i c a t i e a l s het bestand met de standaard sysmbolen en onderdelen. Status : In gebruik, continue o n t w i k k e l i n g , p r o j e c t p l a n h i e r t o e wordt opgezet. P r o j e c t l e i d e r : Hans van Baarle 2) Onderzoek en eventuele aankoop/invoering DIN b i b l i o t h e e k : Omschrijving: Thans i s er binnen de DIN norm een standaard voor CAD o n a f h a n k e l i j k b i b l i o t h e e k systemen. Op de markt z i j n er conform deze standaard een a a n t a l c a t a l o g i met werktuigbouwkundige en staalbouwkundige onderdelen beschikbaar. Aanpak : P r i n c i p e DIN standaard onderzoeken en a f h a n k e l i j k mogelijkheden/kosten binnen CALMA implementeren en c a t a l o g i aankopen. A l s het kan implementatie op CALMA kopen. Status : I n o r i e n t a t i e fase. P r o b l e e m s t e l l i n g gereed. P r o j e c t l e i d e r Hans van Baarle. Opm:
Ook onze Bouwdienst standaard d e t a i l s en onderdelen zouden i n de toekomst v i a deze CAD-systeem onafhankelijke standaard beschikbaar g e s t e l d kunnen worden.
3) Inbouw 2D l e a f o ' s : Omschrijving: 2D l e a f o ' s z i j n slimme z i c h z e l f genererende onderdelen b.v. een complete leuning of v a n g r a i l op een brug. T.N.O. h e e f t d i t onderzocht en een proefimplementatie gemaakt op CALMA. Deze w i l l e n we voor 2D modellen ombouwen en implementeren. S t a t u s : In o r i e n t a t i e fase. 3D prototype d r a a i t . P r o j e c t l e i d e r Wouter Pronk.
10 Archiefsysteem, opslaan CAD modellen en tekeningen Omschrijving:
(ARSED):
Opslag en ophaal systeem voor Cad modellen en andere d i g i t a l e data. Vanaf nov'91 p r o e f p r o d u c t i e . Fase 2: Inbouw s p e c i f i e k e CAD wensen, verhogen gebruikers v r i e n d e l i j k h e i d , r e g e l i n g onderhoud&beheer, tevens aigemene introductie. Fase 3: Op b a s i s bevindingen aanpassen + g e s c h i k t maken voor a l l e v e s t i g i n g e n . ( v o o r l o p i g per v e s t i g i n g i n s t a l l e r e n ) . Fase 4: Onderzoek i n p a s s i n g d i g i t a l e a r c h i v e r i n g CAD modellen i n de organisatie.
S t a t u s : P r o j e c t p l a n fase 2 en 3 gereed. p r o j e c t l e i d e r : Gerard van Oel. Opm:
Er i s een d u i d e l i j k e r e l a t i e naar de aigemene a r c h i e v e r i n g t.b.v. de bouwdienst doch d i t kan vanwege de h u i d i g e stand van zaken n i e t d i r e k t meegenomen worden. Fase 4 l i g t meer op de l i j n van BSW-IT doch kan voor CAD a l s eerste speerpunt opgepakt worden.
Engineering data base: Omschrijving:
Aanpak:
Huidige CAD modellen en b i b l i o t h e k e n vindbaar en opvraagbaar maken ten behoeve van nieuwe p r o j e c t e n + r e l a t e r e n aan n i e t g r a f i s c h e ontwerpinformatie en documenten.
Eerst eenvoudig systeem i.v.m. urgente behoefte. Op b a s i s eenvoudig systeem s t a r t e n met eisenpakket en s e l e k t i e proces voor engineering data base. Tevens e r v a r i n g u i t wegontwerp met beproeving DMS (data manangement systeem) meenemen + o n d e r l i n g overleggen.
S t a t u s : Eenvoudig systeem op korte t e r m i j n nodig. In vooronderzoeks fase Opm
: Een engineering data base i s n i e t a l l e e n voor CAD van belang. Een engineering data base k o s t vodr de Bouwdienst tussen de f 200.000,- (eenvoudig) t o t f 500.000,- (geavanceerd).
PDB ( P r o j e c t Data Base): Omschrijving: P r o j e c t Data Base, Testen van het P r o j e c t Database pakket CALMA. Status: Opm:
Nog op te s t a r t e n , b e t r e f t onderzoeksproject, concept p r o j e c t p l a n gereed.
Kan voor a p p l i c a t i e o n t w i k k e l i n g en gegevens overdracht van groot belang z i j n
11 - AUTOCAD onderzoek/volgen
(markt) ontwikkelingen:
S t a t u s : De ontwikkelingen worden continue gevolgd. P l a a t s Autocad voor l i c h t tekenwerk naast CALMA b u i t e n het ontwerpproces. Ontwikkeling en interne ondersteuning a l l e e n op CALMA. Eventueel aanschaf dedicated toepassingen (b.v. A u t o s t r u c t ) binnen Autocad. 2-de h e l f t 1993 a f h a n k e l i j k s i t u a t i e opnieuw evalueren. Geen p r o j e c t p l a n . Opm:
I n verband met onderaannemers en i n s p e c t i e tekeningen wordt v e e l gedaan aan de gegevens overdracht van CALMA naar Autocad v i a DXF. ( z i e ook p r o j e c t overdracht i n s p e c t i e tekeningen v i a DXF onder gegevensoverdracht.)
• Proef met schetspakket: Omschrijving: Thans z i j n e r 2D schets programma's op de markt ( i n ons geval Design View) met mogelijkheden t o t programmering, spreadsheet, parametriseren en eenvoudige analyses. D i t schetsprogramma kan v i a IGES en DXF communiceren met CAD pakketten. De f u n c t i o n a l i t e i t en i n t e g r a t i e past goed i n onze CAE a s p i r a t i e s . Aanpak : Demo's en beproeving b i j b e l a n g s t e l l e n d e n . Met name OT's, c o n s t r u c t e u r / s t a t i c i en ontwerpers. Na k l e i n s c h a l i g e toepassing b i j voortrekkers op b a s i s bevindingen eventueel verder invoeren. Status:
Thans op ad hoc b a s i s her en der geprobeerd. Demo's gepland m r t / a p r i l . In o r i e n t a t i e f a s e , nog geen p r o j e c t p l a n . P r o j e c t l e i d i n g v i a OT?
2 Ontwikkeling b i j s c h o l i n g / c u r s u s s e n : S t a t u s : Continue a c t i v i t e i t . Geen p r o j e c t p l a n . In 1992: 1) D e f i n i t i e f maken technische managers cursus. ( P r o j e c t l e i d e r Frans v Dam 2) Cursus voor constructeur s t a t i c i . ( p r o j e c t l e i d e r W Pronk) Uitvoeren i n samenwerking met FEM groep Bouwdienst. 3) Updaten reeds aanwezige cursussen i.v.m. a) Nieuwe 2D werkmethode ( d i t v a l t onder b e t r e f f e n d p r o j e c t ) b) Nieuwe CALMA f a c i l i t e i t e n en gewijzigde i n z i c h t e n . 4) Opzetten e x t r a b i j s c h o l i n g s cursussen op b a s i s gebruikers behoefte. Opm : Een deel van de c u r s u s o n t w i k k e l i n g v a l t d i r e c t onder de a p p l i c a t i e o n t w i k k e l i n g . b.v. de 2D werkmethode en de ACL cursus. Cursus constructeur s t a t i c i nodig om g e l e i d e l i j k aan naar i n t e g r a t i e met technisch rekenen toe t e groeien.
12 3 Gegegevens overdracht: - Wegmodellen ( v i a h e t basiswegmodel) fase 1 Omschrijving: Status: opm:
Overdracht wegassen en z i j k a n t e n weg v a n u i t MOSS en het Wegenpakket naar CALMA.
Nog geen p r o j e c t p l a n . P r o j e c t s t a r t e n zodra koppeling Wegen en Moss aan basiswegmodel gereed i s . Fase 1 b e t r e f t a l l e e n h e t alignement.
Thans semi handmatige koppeling. Totale koppeling (fase 2) e i s t aanpassing aan het MOSS en Wegen pakket. U i t v o e r i n g CALMA koppeling aan h e t basiswegmodel a l s onderzoeks p r o j e t door a f d BSI.
- Overdracht ondergronden u i t Moss. Omschrijving: Overdracht 2D/3D ondergronden v a n u i t 3D t e r r e i n m o d e l l e n naar CALMA. Status : I n u i t v o e r i n g i n samenwerking met wegontwerp. - Overdracht
i n s p e c t i e tekeningen v i a DXF:
Omschrijving:
- Status: Opm:
DXF i s f i l e formaat t.b.v. het u i t w i s s e l e n van 2D tekeningen met AUTOCAD. Voor een goede gegevensoverdracht moeten ook afspraken gemaakt worden over de tekeningopbouw en de t e gebruiken tekeningelementen.
In uitvoering. P r o j e c t l e i d e r D Mandemaker.
De overdracht van 2D i n s p e c t i e prenten i s de eerste case voor h e t v a s t s t e l l e n van een Bouwdienst standaard t.b.v. d i g i t a l e gegevens overdracht.
- Overdracht 2D tekeningen v i a DXF, IGES. Omschrijving:
Status:
DXF i s f i l e formaat t.b.v. het u i t w i s s e l e n van 2D tekeningen met AUTOCAD. Ook CALMA h e e f t een DXF in-en uitgang. Gegevens overdracht v i a DXF kent een a a n t a l nog v a s t t e leggen beperkingen. Tevens d i e n t nagegaan t e worden hoe deze beperkingen omzeild o f opgelost kunnen worden. Naast t e s t e n DXF ook t e s t e n IGES koppeling.
Norm voor overdracht van 2D tekeningen o p s t e l l e n na gereedkomen Bouwdienst norm voor i n s p e c t i e tekeningen. Nog geen werkplan. Eerst r i c h t e n op i n v e n t a r i s a t i e huidige DXF koppeling. P r o j e c t l e i d e r : D Mandemaker.
Opm:De DXF standaard v o o r z i e t o.a. i n de gegevens overdracht naar Autocad. Deze defacto standaard a l s t i j d e l i j k e tussenstap gebruiken t o t d a t nieuwe ISOSTEP/2DBS standaard o p e r a t i o n e e l i s . Voor de o p e r a t i o n e l e ondersteuning (monitoring) van deze gegevens overdracht i s op iedere s i t e Autocad software nodig. De 2D gegevens overdracht h e e f t een nauwe r e l a t i e met de lagen en l i j n e n afspraak binnen de Bouwdienst welke i n de 2D werkmethode wordt v a s t e l e g d .
13 -- 2D tekeningen overdracht v i a ISO/STEP. Omschrijving: Status:
ISO/STEP i s de toekomstige CAD-systeem onafhankelijke standaard voor tekening en (3D-Productmodel) overdracht.
ISO/Step standaard i s i n o n t w i k k e l i n g , deze o n t w i k k e l i n g wordt door ons v i a r e v i e w i n g gesteund. Pas p r o j e c t p l a n o p s t e l l e n zodra e r z i c h t i s op een het v a s t s t e l l e n van deze standaard (over ca 1.5 a 2 j a a r ) .
-- Overdracht 3D draad en vlakken modellen. Omschrijving:
Overdracht van 3D draad en v l a k k e n modellen van/naar Calma. Op korte t e r m i j n k i e z e n voor IGES standaard o f r e c h t s t r e e k s naar pakket X, op lange t e r m i j n keuze voor ISO/STEP
Status: Nog n i e t a c t u e e l . Opm:
Langs deze weg stap voor stap doorgroeien t o t de overdracht van v o l l e d i g e productmodellen volgens ISO/STEP. Ontwikkeling van a l l e fases v o o r a l r i c h t e n op p r a k t i j k b e h o e f t e b.v. ten behoeve van de overdracht naar 3D rekenmodellen..
5.4 B e t o n c o n s t r u c t i e s : -- C i v i e l e maatvoering Omschrijving:
E x t r a mogelijkheden inbouwen voor bemating en u i t z e t w e r k ( i n 100 graden s t e l s e l ) zoals dat i n de c i v i e l e techniek g e b r u i k e l i j k i s .
Status : In o r i e n t a t i e fase. Opm:
Inspanning voor r e a l i s a t i e m o e i l i j k te schatten doch vermoedelijk erg hoog. Ambitie afstemmen op kosten baten
14 ACL (Advanced Concrete Layout) 3D ontwerp van beton c o n s t r u c t i e s : Omschrijving: Status:
Opm:
3D ontwerppakket voor betonconstructies vanaf voorontwerp t/m tekening en b e s t e k s f a s e .
V e r s i e 1 en 2 gereed. V e r s i e 3, ontwerppakket v i a d u c t e n thans i n o n t w i k k e l i n g op b a s i s van de i n v e r s i e 1 en 2 aanwezige f u n c t i o n a l i t e i t . P r o j e c t p l a n gereed. P r o j e c t l e i d e r beton : Wim Verbruggen. wegen : Jaap Brantenaar
Het b e t r e f t een s t r a t e g i s c h b e l a n g r i j k product waarin ook de ideeen van Productmodelleren verder g e s t a l t e k r i j g e n . Binnen d i t p r o j e c t tevens: a) R e a l i s a t i e (verbeterd) weg(assen) pakket b) Aanzet 3D werkmethode. c) Aanzet documentatie en programmeer standaard. d) Aanzet voor automatische h e r l e i d i n g 2D c o n s t r u c t i e tekeningen u i t 3D model. e) H e r l e i d e n en s o r t e r e n hoeveelheden. Op b a s i s van d i t product kan de u i t w i s s e l i n g van ideeen met andere CALMA gebruikers en CALMA z e l f p l a a t s v i n d e n .
Ontwerp + ( d e t a i l ) tekenen Voorspanning i n 3D betonnen bruggen. Omschrijving: 3D-ontwerp en generatie voorspanning i n : Fase 1: Betonnen uitbouwbruggen. Fase 2: Viaducten. L i g g i n g voorspanning wordt getoetst aan randvoorwaarden. Generatie moten en dwarsdoorsnede tekeningen t.b.v. voorspanning. Status:
Fase 1 Voorspanning uitbouw brug e e r s t afwerken / p l a n gereed. S c h r i j v e n gebruikers documentatie uitbouwbrug vanaf febr'92 i n u i t v o e r i n g . Voorspanning v i a d u c t h i e r n a s t a r t e n / g l o b a a l p l a n gereed. ( z i e besprekings v e r s l a g d.d. 10 okt'91) P r o j e c t l e i d e r : Hans K i e f t / J a n Puts.
Wapening: Omschrijving: Status:
Wapeningspakket i n Calma t.b.v. ontwerp en v a s t l e g g i n g / t e k e n i n g wapening en eventueel ook de buig en k n i p s t a t e n generatie.
Eerst s t r a t e g i s c h b e s l u i t o f Bouwdienst t.b.v. kennisbehoud z e l f moet wapenen. S t a r t p r o e f met bestaande wapeningspakketten o.a. concete d e t a i n i n g van CALMA en A u t o s t r u c t (op Autocad, vanaf e i n d maart) van W+B. Thans i n o r i e n t a t i e fase met DI, nog geen p r o j e c t p l a n . Tevens plannen voor proef implementatie A u t o s t r u c t onder CALMA. Voor verdere i n f o r m a t i e z i e ook n o t i t i e a f d DIT. P r o j e c t l e i d e r L ten Haaf.
15 5.5 S t a a l en werktuigbouw: -- Ontwerp s t a a l , werktb Omschrijving:
Status:
Opm:
Ontwerp pakket voor s t a a l c o n s t r u c t i e s of v e e l voorkomende onderdelen d a a r i n b.v. s t a l e n s l u i s d e u r , v a l van een beweegbare brug. Ondersteuning van zowel het ontwerp, v i s u a l i s a t i e / p r e s e n t a t i e a l s de generatie van tekeningen en hoeveelheden alsmede de generatie van rekenmodellen.
Prototype voor V a l beweegbare brug i n beproevingsfase. Binnen het TNO productmodellen p r o j e c t wordt d i t prototype verder uitgewerkt. Hierna e v a l u a t i e en onderzoek naar i n p a s s i n g CALMA S t e e l l a y o u t en S t e e l p l a t e pakket. Fase 2 p r o j e c t p l a n i n o n t w i k k e l i n g . P r o j e c t l e i d e r Wouter Pronk.
Voor verdere i n f o z i e : - Beprekingsverslagen projectgroep VAL en demo V a l . - Verslagen en rapporten TNO productmodellen 1991 c l u s t e r A en C.
5.6 Wegontwerp en T e r r e i n m o d e l l e r i n g : -- Wegontwerp: z i e ACL en gegevens overdracht. -- C i v i l S i t e : Omschrijving:
Status:
Opm:
Veredere beproeving C i v i l S i t e en vastleggen e x t r a gewenste f u n c t i o n a l i t e i t t.b.v. t e r r e i n en grondverzet toepassingen op b a s i s a a n t a l nog op te s t e l l e n cases.
Thans i n p r o d u c t i e , a a n t a l g l o b a l e wensen geformuleerd. A f h a n k e l i j k CAD p l a n a f d Waterbouw + beschikbare c a p a c i t e i t verder a c t i e ondememen.
E e r s t inwerken CAD begeleider/ontwikkelaar b i j a f d waterbouw.
5.7 Waterbouw: -- A p p l i c a t i e D i j k . Omschrijving:
A p p l i c a t i e voor 2.5D hoeveelheden.
dijkontwerp i n c l generatie tekeningen en
Status : Thans 2D d i j k a p p l i c a t i e i n p r o d u c t i e . Rapport van CIM a r c h i t e c t s met plan voor o n t w i k k e l i n g CAD binnen de h o o f d a f d e l i n g waterbouw h e e f t thans lagere p r i o r i t e i t . Men w i l e e r s t een meer algemeen g e r i c h t e grondverzet applicatie. 5.8 P r o j e c t r e a l i s a t i e en diensten: -- Onderzoek CAD b i j PD. Omschrijving:
Onderzoek naar d i g i t a l e (CAD) r e v i s i e proces ondersteuning. organiseren en
gevolgen d i g i t a l e t i j d p e r k voor PD a l s afnemer van i n f o r m a t i e , a l s t u s s e n s t a t i o n i n het r e a l i s a t i e en en a l s gebruiker van CAD t.b.v. de eigen d i r e c t e werk Op b a s i s van (voor) onderzoek i n t r o d u c t i e / c u r s u s dag d i s k u s s i e binnen PD op gang brengen.
S t a t u s : Bovenstaand v o o r s t e l i n budget aanvraag naar h o o f d d i r e c t i e meegenomen. P r o j e c t p l a n a f h a n k e l i j k middelen en wens PD o p s t e l l e n .
16 Stand opname CAD eind
1991
1.
Gerealiseerde ontwikkelingen
2.
Gerealiseerde o p l e i d i n g e n
3.
A a n t a l a c t i e v e gebruikers
4.
A a n t a l s t a t i o n s i n produktie
5. % produktie tekeningen met CAD % ondersteuning voor ontwerp met CAD 6.
Rapportage f i n a n c i e l e middelen
. bedrijfszekerheid
17 CAD-ONTWIKKELINGEN Organisatie ontwikkeling: CAD b i j PD stagneert, geen c a p a c i t e i t voor o n t w i k k e l i n g v i s i e , b e l e i d en daadwerkelijke invoering. CAD b i j Waterbouw kent geen problemen i n de productie doch door ontbreken CADb e g e l e i d e r en p r i o r i t e i t b i j a f d e l i n g OT s t a a t de o n t w i k k e l i n g naar 3D s t i l . B i j NICC en NISC Cad-begeleider i n o p l e i d i n g . OT's beginnen mogelijke r o l beter te z i e n (t.b.v. g r o e i naar CAE en p r o d u c t o n t w i k k e l i n g ) , thans wordt b i j OT-NI parttime CAD onderzoek/ontwikkeling. Technisch aspect: L o o p t i j d tussen p r o j e c t f a s e s maximaal 9 maanden. Beperkt a a n t a l p r o j e c t e n i n verband met c a p a c i t e i t 2D p r o d u k t i v i t e i t . 3D benutten kansen + gereed zodra brede massa na 2D s t a r t p e r i o d e daar aan toe i s . Organisatorisch
aspect:
Kennisopbouw + i n t r o d u c t i e binnen de o r g a n i s a t i e . Dat w i l zeggen lange l o o p t i j d nodig dus t i j d i g beginnen. Betreft: gewenning aan CAD betrokkenheid OT's en technische s p e c i a l i s t e n g r o e i naar interne i n t e g r a t i e g r o e i naar produktontwikkeling g r o e i naar hergebruik informatie/engineering data bases
