K.U.Leuven – Instituut voor de Overheid Universiteit Antwerpen Universiteit Gent Hogeschool Gent
www.steunpuntbov.be
Doelstelling Het verbeteren van de kwaliteit van het management, bestuur en beleid van de Vlaamse Openbare besturen via wetenschappelijk onderzoek
2
Opdrachten
• • • •
Fundamenteel onderzoek Beleidsrelevant onderzoek Adviesverlening Valorisatie
3
Steunpunt beleidsrelevant onderzoek Het steunpunt als hefboom voor: • Bestuurlijke vernieuwing • Maatschappelijke vernieuwing • Academische verdieping en verbreding
4
Consortium & partners
Prof. dr Hans Waege Prof. dr Filip De Rynck
Prof. dr Ria Janvier
Prof. dr Annie Hondeghem Algemene coördinatie: prof. dr Geert Bouckaert
5
Organisatie • Algemene stuurgroep • Algemene coördinator (Geert Bouckaert) • Coördinatoren van de entiteiten: – – – –
• • • • •
K.U.Leuven: prof. dr Annie Hondeghem U. Antwerpen: prof. dr Ria Janvier U. Gent: prof. dr Hans Waege H. Gent: prof. dr Filip De Rynck
College Spoorcoördinatoren Spoorstuurgroepen Projectleiding Secretariaat 6
Onderzoeksdomeinen & sporen (1/10/2001 – 31/12/2006) • • • •
Bestuurlijke relaties Beleid HRM & veranderingsmanagement Financieel overheidsmanagement & monitoring • E-government • Fiscaliteit
7
B-Projecten en adviesverlening 1. 2002: Financiële meerjarenplanning in gemeenten 2. 2002: Draagvlakanalyse van het nieuw gemeentedecreet 3. 2003: Gemeentelijke fiscaliteit: de impact van bovenbestuurlijke beslissingen op de lokale fiscaliteit 4. 2003: Beheersovereenkomsten
8
B-Projecten en adviesverlening 5. 2003: Naar een adequate implementatie van een monitoringssysteem voor het lokaal bestuur in Vlaanderen 6. 2004: Een ambtelijk integriteitsbeleid in de Vlaamse administratie en in de lokale overheden 7. 2004: De ontwikkeling van een geïntegreerd platform voor monitoring en ondersteuning van lokale besturen 8. 2004: De ontwikkeling van indicatoren in het kader van de beleids- en beheerscyclus, de contractcyclus en de financiële cyclus
9
Taakverdeling & samenwerkingspatronen Spoor
K.U.Leuven
U.Antwerpen
U.Gent
H.Gent
Bestuurlijke relaties
X
X
X
Beleid
X
X
X
HRM & veranderingsmanagement
X
X
Financieel management & monitoring
X
ICT/e-government
X
Fiscaliteit
x
X
X x 10
Overleg & participatie Met: • Administratie en kabinetten • Andere actoren & diverse netwerken (bv VTOM, VVBB, VIOM) • De internationale academische wereld
11
Spoor bestuurlijke relaties
12
Spoor Bestuurlijke Relaties DOELSTELLINGEN: •
•
Onderzoek en beleidsadvisering omtrent evoluties van verticale en horizontale bestuurlijke relaties in Vlaanderen (H à M, N) Management van sturingsrelaties • van en naar Europa • t.a.v. gebiedsgerichte netwerken • t.a.v. verzelfstandigde Vlaamse en lokale uitvoerende agentschappen • t.a.v. lokale besturen
13
Spoor Bestuurlijke Relaties RELEVANTIE: Het Vlaamse bestuurlijke systeem dient optimaal georganiseerd en geïnstrumenteerd te zijn om – de Europese regelgeving te implementeren en de Europese beleidsformulering te beïnvloeden – de, voor de beleidsuitvoering noodzakelijke, netwerking op gebiedsgericht vlak tussen publieke overheden en private organisaties te stimuleren (bv. stedelijk beleid, subregionaal economisch beleid) – de werking van de huidige en toekomstige verzelfstandigde organisaties (cfr. BBB) te optimaliseren met kennis over autonomie, sturing en coördinatie – een slagvaardig lokaal bestuur en Vl.-lokaal partnerschap te creëren
Nood aan dynamische monitor, beslissingscriteria en succes- en faalfactoren voor sturingsinstrumenten 14
Spoor Bestuurlijke Relaties: projecten 1.1. Europeanisering van het Vlaamse bestuurlijke systeem 1.2. Iinterorganisatorische relaties rond gebiedsgerichte samenwerking 1.3. Verzelfstandiging en sturing van overheidsorganisaties 1.4 Evaluatief onderzoek omtrent de noodzaak tot vermaatschappelijking en professionalisering van het lokale beleidsniveau B-project 2002: Draagvlakanalyse van het nieuw gemeentedecreet B-project 2003: Beheersovereenkomsten B-project 2004: De ontwikkeling van een geïntegreerd platform voor monitoring en ondersteuning van lokale besturen
15
16
Spoor Beleid: Onderzoeksvraag Toenemende vraag naar effectiviteit en legitimiteit van overheidsoptreden Ú Hoe de capaciteit (Organisatie, vaardigheden en waarden) van de beleidsontwikkeling hierop afstemmen? = Hoe de beleidsontwikkeling ‘professionaliseren’ & ‘vermaatschappelijken’
17
Spoor Beleid: Doelstelling • Inventariseren & analyseren van de capaciteit van beleidsontwikkeling in Vlaanderen • Formuleren van aanbevelingen inzake organisatie van en vaardigheden en waarden in de beleidsontwikkeling
18
Spoor Beleid: Deelprojecten 2.1. Onderzoek naar de capaciteit van professionele beleidsontwikkeling bij de Vlaamse overheid in een klimaat van vermaatschappelijking 2.2. Inhoud en methodologie van informatiesystemen voor het algemeen regeringsbeleid 2.3. Organisatorische aspecten van een studiedienst ter ondersteuning van het algemeen regeringsbeleid
19
Spoor Beleid: Project Vlaamse Overheid • Onderzoek sluit aan bij BBB-hervormingen • Onderzoeksopzet -Theoretische (beleidswetenschappelijke) situering -Analyse capaciteit beleidsontwikkeling: via interviews, case-studies en survey-onderzoek
-Grondige internationale exploratie: Inventariseren beleidsontwikkelingscapaciteit + verzamelen best practices en methoden & technieken
20
Spoor Beleid: Project Lokale overheden • Onderzoeksstrategie: - theoretische verkenning (interactieve beleidsvorming, deliberatieve democratie, netwerkgovernance)
- empirische analyse van lokale beleidsvormingsprocessen (pilot, survey, casestudies)
- ontwikkeling van empirisch model & formulering van alternatieve beleidsstrategieen
21
22
Spoor HRM & veranderingsmanagement DOELSTELLINGEN:
HRM: de Vlaamse overheid ondersteunen zodat zij een flexibel personeelsbeleid kan voeren dat bijdraagt tot het realiseren van haar strategische doelstellingen Veranderingsmanagement: Inzichten verwerven in de principes van veranderingsmanagement om zo de Vlaamse overheid te ondersteunen met het oog op het vergroten van haar veranderingsvermogen 23
Spoor HRM & veranderingsmanagement RELEVANTIE • decentralisering en deregulering van de rechtspositieregeling als belangrijke voorwaarden voor een modern en flexibel personeelsbeleid • aandacht voor diverse aspecten van instroom, doorstroom en uitstroom van overheidspersoneel, inspelend op problematiek van competitiviteit van de Vlaamse overheid op de arbeidsmarkt
24
VERANDERINGSMANAGEMENT ONDERZOEKSVRAGEN: - welke zijn de principes van succesvol veranderingsmanagement in de overheid? - welke maatregelen kunnen het veranderingsvermogen van de Vlaamse overheid vergroten? - welk instrumentarium kan hiertoe worden ontwikkeld en overgedragen?
25
Spoor HRM & veranderingsmanagement: projecten 3.1. Deregulering en decentralisering als katalysatoren voor een modern en flexibel personeelsmanagement 3.2. Wetenschappelijke ondersteuning van HRM-beleid, in het bijzonder mbt instroom, doorstroom, uitstroom van overheidspersoneel: 3.3. Hervormingen m.b.t. deregulering en administratieve vereenvoudiging 3.4. Hervormingen inzake management en organisatie en (inter)bestuurlijke relaties B-project 2004: Een ambtelijk integriteitsbeleid in de Vlaamse administratie en in de lokale overheden 26
Spoor financieel management & monitoring
27
Spoor financieel management & monitoring DOELSTELLINGEN: • MVG: – Internationaal vergelijkend onderzoek ter beschrijving en verklaring van de modernisering van de financiële cyclus en de beleids- en beheerscyclus – Formuleren van faal- en succesfactoren voor de implementatie van een resultaatgerichte financiële cyclus en beleids- en beheerscyclus
• Gemeenten: uitwerken van een verbeteringsstrategie die de gemeenten moet toelaten een meerjarig financieel beleidsplan op te stellen dat nauwer aansluit bij de werkelijkheid
28
Spoor financieel management & monitoring DOELSTELLINGEN MONITORING: • Beschrijving en verklaring van ontwikkeling, implementatie en gebruik van prestatiemeetsystemen • Modernisering beleids en beheerscyclus: strategie, financiën en monitoring • Indicatorenconstructie en kwaliteitsbewaking • Ondersteunen oprichting ‘studiedienst voor het algemeen regeringsbeleid’
29
Spoor financieel management & monitoring Relevantie financieel management • MVG: – Kaderdecreet Beter Bestuurlijk Beleid – Comptabiliteitsdecreet
• Gemeenten: – Nieuw Gemeentedecreet – Financiële toestand van de gemeenten
30
Spoor financieel management & monitoring Relevantie monitoring • Kwaliteitsvolle opvolgings- en evaluatieinformatie als noodzakelijke voorwaarde voor een modern beleid en beheer (cf. BBB)
31
Spoor financieel management & monitoring 4.1. Modernisering van de financiële cyclus 4.2. Modernisering van de beleids- en beheerscyclus 4.3. Vooruitgang in prestatiemeetsystemen B-project 2002: Financiële meerjarenplanning in gemeenten B-project 2003: Naar een adequate implementatie van een monitoringssysteem voor het lokaal bestuur in Vlaanderen B-project 2004: De ontwikkeling van indicatoren in het kader van de beleids- en beheerscyclus, de contractcyclus en de financiële cyclus 32
33
Spoor eGovernment RELEVANTIE • Intersecties met andere sporen • Nieuwe (en oude) bestuurskundige themata • Vlucht vooruit in de technologie… …kosteneffectieve introductie en implementatie van eGovernment? 34
Spoor eGovernment DEELPROJECTEN/THEMA’s 5.1. eGovernment in een interbestuurlijke context 5.2.eGovernment in een intrabestuurlijke context 5.3.eGovernment in een extrabestuurlijke context
35
Spoor eGovernment DOELSTELLINGEN • Inventarisering eGov problematieken en beleidslijnen • Reflectie: kwaliteit en eGov best practices • Projectie: de informatiesamenleving
36
37
Spoor fiscaliteit DOELSTELLINGEN: • Gedragsreacties op fiscaal beleid • Belastingconformisme, ontwijkings- en ontduikingsreacties op belastingregels • Sociale welvaarts- en verdelingseffecten van fiscale beleidsmaatregelen
38
Spoor fiscaliteit RELEVANTIE • De grotere Vlaamse fiscale autonomie vereist een instrument dat welvaartseffecten van het fiscale beleid kan evalueren • De beoogde herverdelingsdoelstellingen kunnen slechts terdege geëvalueerd worden wanneer men rekening houdt met de reacties van de burgers op de maatregelen
39
Spoor fiscaliteit DEELPROJECTEN/THEMA’s 6.1.Welvaarts- en verdelingseffecten van het fiscaal beleid 6.2.Tax compliance bij vastgoedfiscaliteit B-project 2003: Gemeentelijke fiscaliteit: de impact van bovenbestuurlijke beslissingen op de lokale fiscaliteit
40
Algemene methodologie • • • •
Literatuuronderzoek Interviews Survey onderzoek Nationaal en internationaal vergelijkend onderzoek best practices • Gevallenstudies & multiple case onderzoek • Exploitatie van bestaande databanken • Denkdagen met deskundigen terzake, binnen- & buitenlandse academici, beleidsmensen 41
Algemene valorisatie •Organiseren en animeren van een bestuurlijk platform •Organiseren en animeren van een maatschappelijk platform •Organiseren en animeren van een academisch platform •Organiseren en animeren van een media platform •Website www.steunpuntbov.be met publicatiedatabank •Opzetten van een algemene publicatiereeks in het Nederlands en het Engels •Uitgeven van een jaarboek van het Steunpunt over bestuurlijke organisatie en modernisering
42
Wenst u meer info ? Algemeen secretariaat Steunpunt beleidsrelevant onderzoek BESTUURLIJKE ORGANISATIE VLAANDEREN E. Van Evenstraat 2 C - B-3000 Leuven Tel: 0032 16 32 36 10 - Fax: 0032 16 32 36 11
[email protected]
43
