STICHTING INFRASTRUCTUUR KWALITEITSBORGING BODEMBEHEER (SIKB)
SIKB Protocol 7002
UITVOERING VAN LANDBODEMSANERING MET IN-SITU METHODEN
Versie 1 vastgesteld vastgesteld door het Centraal College van Deskundigen (CCvD) Bodembeheer op 24 september 2003
SIKB/stukken/03.380
STICHTING INFRASTRUCTUUR KWALITEITSBORGING BODEMBEHEER (SIKB)
Inhoudsopgave 1 2
DOEL VAN HET PROTOCOL .........................................................................................3 DEFINITIES EN PRINCIPE..............................................................................................4
2.1 2.2 3 4
PLAATS VAN HET PROTOCOL IN KWALITEITSSYSTEEM ........................................8 VERANTWOORDELIJKHEDEN......................................................................................9
4.1 4.2 5 6
Definities .................................................................................................................... 4 Werkingsgebied, randvoorwaarden, principe............................................................. 6
Taken en verantwoordelijkheden ............................................................................... 9 Opleidings- en ervaringseisen .................................................................................... 9
APPARATUUR EN HULPMIDDELEN...........................................................................10 WERKWIJZE UITVOERING IN-SITU LANDBODEMSANERING .................................11
6.1 6.2 6.3 6.4 6.5 6.6
Algemeen ................................................................................................................. 11 Ontwerp.................................................................................................................... 11 Technische uitvoeringsvoorschriften ....................................................................... 12 Controles .................................................................................................................. 12 Logboek.................................................................................................................... 13 Rapportages.............................................................................................................. 15
BIJLAGE 1
OVERZICHT SANERINGSMETHODEN ........................................................17
Stichting Infrastructuur Kwaliteitsborging Bodembeheer SIKB-Protocol 7002 Versie 1, 24 september 2003
Uitvoering van landbodemsanering met in-situ methoden Pagina 2 van 21
STICHTING INFRASTRUCTUUR KWALITEITSBORGING BODEMBEHEER (SIKB)
1
Doel van het protocol
Het doel van het protocol is het verkrijgen van een instrument voor het waarborgen van de kwaliteit van de uitvoering van landbodemsaneringen volgens in-situ saneringsmethoden. Het protocol is van toepassing bij de uitvoering van bodemsaneringen in het kader van de Wbb en de Wm. Het onderhavige protocol is een werkdocument bij BRL SIKB 7000 ‘Beoordelingsrichtlijn uitvoering bodemsanering’. In de BRL staan algemene eisen waaraan de organisaties en de personen moeten voldoen die werken volgens het onderhavige protocol. In bijlage 1 van dit protocol zijn de methoden van landbodemsanering vermeld waarvoor dit protocol van toepassing is.
Stichting Infrastructuur Kwaliteitsborging Bodembeheer SIKB-Protocol 7002 Versie 1, 24 september 2003
Uitvoering van landbodemsanering met in-situ methoden Pagina 3 van 21
STICHTING INFRASTRUCTUUR KWALITEITSBORGING BODEMBEHEER (SIKB)
2
Definities en principe
2.1
Definities
Aanlegfase
Tijdens deze fase worden door de aannemer de onder- en bovengrondse saneringssystemen aangebracht. De fase eindigt na proefdraaien en opleveren van de saneringssystemen met een ‘Tussenevaluatie Aanlegfase. Deze fase wordt opgesplitst in twee delen: • ‘civiele installatie’ Installatie van de ondergrondse saneringssystemen, filters en leidingwerk. • ‘installatie apparatuur’ Aanbrengen, testen en proefdraaien van de benodigde saneringsapparatuur: pompen, ventilatoren, gwzi, etc.
Aannemer
De opdrachtnemer die de uitvoering van de sanering op zich neemt
Bodemsanering
Het beperken en zoveel mogelijk ongedaan maken van verontreiniging en de directe gevolgen daarvan of van dreigende verontreiniging van de bodem.
Directievoerder
Degene, die conform de UAV namens de opdrachtgever, toezicht uitoefent op de uitvoering van het werk en op naleving van het contract. De opdrachtgever kan deze taak ook zelf op zich nemen.
Handboek Bodemsaneringstechnieken
Handboek dat technieken behandelt voor de sanering van land- en waterbodem en procesmatige verwerking van de hierbij vrijgekomen grond, baggerspecie en water. SDU ISBN 90 12 08334 6
In situ reinigingstechnieken
in situ reinigingstechnieken zijn bodemsaneringstechnieken waarbij verontreinigingen uit de bodem worden verwijderd zonder dat grondverzet noodzakelijk is Tijdens deze fase worden door de aannemer de onder- en bovengrondse saneringssystemen opgestart en in stand gehouden. De fase eindigt bij het behalen van het beoogde saneringsdoel.
Instandhoudingsfase
Kwaliteitsverantwoordelijke persoon van de aannemer
1e functie De medewerker van de aannemer die er voor zorg draagt en vastlegt dat aanwijzingen van de milieukundig processtuurder worden opgevolgd.
Stichting Infrastructuur Kwaliteitsborging Bodembeheer SIKB-Protocol 7002 Versie 1, 24 september 2003
Uitvoering van landbodemsanering met in-situ methoden Pagina 4 van 21
STICHTING INFRASTRUCTUUR KWALITEITSBORGING BODEMBEHEER (SIKB)
2e functie Deze medewerker is aanwezig bij het plaatsen van de filters en signaleert, registreert afwijkingen in bodemopbouw en verontreinigingssituatie én meld deze aan de milieukundig processtuurder. De kwaliteitsverantwoordelijke persoon (personen) worden per project door de aannemer vastgesteld. Logboek
De aannemer houdt een logboek bij, zowel tijdens de Aanlegfase als tijdens de Instandhoudingsfase.
Milieukundig begeleider
De persoon die namens de opdrachtnemer de milieukundige processturing en/of verificatie op zich neemt. Zie ook protocol 6002.
Milieukundige Verificatie
Het vaststellen van het eindresultaat van de sanering ten einde te kunnen beoordelen of de saneringsdoelstelling is bereikt zoals die is vastgelegd in de beschikking op het saneringsplan (Wbb), of de goedkeuringsverklaring op het saneringsplan (Wm).
Milieukundige processturing
Het aansturen van de bodemsanering in het veld tijdens de aanleg- en de instandhoudingsfase. Aanlegfase De detectie van afwijkingen ten opzichte van het bodemonderzoek of saneringsplan. Gedacht moet worden aan afwijkend verontreinigingsbeeld of bodemopbouw. Instandhoudingsfase Tijdens de instandhoudingsfase is de milieukundige processturing verantwoordelijk voor opvolging van het saneringsresultaat, constateren van afwijkingen van het verwachte verloop en (doen van voorstellen) voor bijsturing van de sanering; ‘inregeling van de kranen’. Tevens geldt de verantwoordelijkheid voor het vastleggen en rapporteren van gegevens.
Opdrachtgever
De initiatiefnemer van de sanering en in het verlengde daarvan de natuurlijke of rechtspersoon die de aannemer opdracht geeft voor de uitvoering van de sanering.
Stichting Infrastructuur Kwaliteitsborging Bodembeheer SIKB-Protocol 7002 Versie 1, 24 september 2003
Uitvoering van landbodemsanering met in-situ methoden Pagina 5 van 21
STICHTING INFRASTRUCTUUR KWALITEITSBORGING BODEMBEHEER (SIKB)
Saneringsapparatuur
De bovengrondse installaties t.b.v. de sanering; pompen, ventilatoren, compressoren, water- en luchtzuiveringsinstallaties, etc.
Saneringssysteem
Het geheel van ondergrondse filters/saneringsmiddelen én bovengrondse saneringsapparatuur.
Tussenevaluatie Aanlegfase
De installatiefase wordt afgesloten met een ‘Tussenevaluatie Aanlegfase’ waarin de aangebrachte saneringssystemen ‘as-built’ worden gerapporteerd, inclusief afwijkingen op het oorspronkelijke plan.
2.2
Werkingsgebied, randvoorwaarden, principe
De uitvoering van een in-situ landbodemsanering dient om de activiteiten zoals die in het saneringsplan zijn beschreven, met daarin de saneringsdoelstelling en de hieruit voortvloeiende werkomschrijving, te realiseren. Deze uitvoering dient uiteraard afdoende geborgd te zijn om op voorhand voldoende zekerheid te verkrijgen dat de saneringsdoelstelling wordt gerealiseerd binnen de uitgangspunten. Bij de uitvoering van een in-situ sanering is de bodemgesteldheid en verontreinigingssituatie niet altijd op voorhand 100% correct in te schatten. Dit is op zich niet erg, mits afwijkingen worden gesignaleerd, geregistreerd en gemeld aan directie én mits gezamenlijk tot een afwijkende aanpak wordt gekozen zodanig dat de doelstelling van de sanering blijft gehandhaafd. Protocol 7002 ‘Uitvoering van landbodemsanering met in-situ methoden’ en BRL SIKB 7000 ‘Beoordelingsrichtlijn uitvoering bodemsanering’ hebben een directe relatie met VKB-protocol 6002 ‘Milieukundige begeleiding van bodemsanering met in-situ methoden’ en BRL SIKB 6000 ‘Beoordelingsrichtlijn milieukundige begeleiding’, de grondslag voor het procescertificaat voor de milieukundige begeleiding van in-situ bodemsanering. Aan opdrachtgevers wordt aanbevolen om zoveel mogelijk van beide protocollen en BRL’s gebruik te maken. Indien een in-situ sanering aansluit op een ontgraving, wordt geadviseerd voor beide onderdelen een gecertificeerde aannemer in te schakelen. Beide BRL’s zorgen voor een goede kwaliteitsborging ten aanzien van de uitvoering; ook tijdens het beslissingstraject als in de praktijk de omstandigheden afwijken van hetgeen vooraf is ingeschat. Een belangrijk aspect dat deze BRL vereist is een afdoende mate van functiescheiding ten opzichte van de opdrachtgever. Dit begrip is als eis nader uitgewerkt in paragraaf 3.2 van BRL SIKB 7000 ‘Beoordelingsrichtlijn uitvoering bodemsanering’ en is tevens opgenomen in BRL SIKB 6000 ‘Milieukundige begeleiding van bodemsanering met in-situ methoden’.
Stichting Infrastructuur Kwaliteitsborging Bodembeheer SIKB-Protocol 7002 Versie 1, 24 september 2003
Uitvoering van landbodemsanering met in-situ methoden Pagina 6 van 21
STICHTING INFRASTRUCTUUR KWALITEITSBORGING BODEMBEHEER (SIKB)
Protocol 7002 ‘Uitvoering van landbodemsanering met in-situ methoden’ omschrijft de specifieke eisen aan de personen of groepen personen (projectorganisatie) die belast zijn met de uitvoering van de in dit protocol onderscheiden taken.
Stichting Infrastructuur Kwaliteitsborging Bodembeheer SIKB-Protocol 7002 Versie 1, 24 september 2003
Uitvoering van landbodemsanering met in-situ methoden Pagina 7 van 21
STICHTING INFRASTRUCTUUR KWALITEITSBORGING BODEMBEHEER (SIKB)
3
Plaats van het protocol in kwaliteitssysteem
BRL SIKB 7000 ‘Beoordelingsrichtlijn uitvoering bodemsanering’ regelt de kwaliteitsborging en de wijze waarop de eisen uit die BRL en dit protocol dienen te zijn verankerd in het kwaliteitssysteem van de aannemer. Het is hierbij toegestaan om dit protocol integraal als werkdocument op te nemen in het kwaliteitssysteem.
Stichting Infrastructuur Kwaliteitsborging Bodembeheer SIKB-Protocol 7002 Versie 1, 24 september 2003
Uitvoering van landbodemsanering met in-situ methoden Pagina 8 van 21
STICHTING INFRASTRUCTUUR KWALITEITSBORGING BODEMBEHEER (SIKB)
4
Verantwoordelijkheden
4.1
Taken en verantwoordelijkheden
De aannemer is verantwoordelijk voor de technische installatie en uitvoering van de in-situ sanering conform de specificaties in het saneringsplan, bestek of werkomschrijving. De aannemer heeft de plicht om door hem geconstateerde afwijkingen die in eerste instantie niet direct onder zijn verantwoordelijkheid vallen – zoals o.a. afwijkingen in bodemopbouw of verontreinigingssituatie – te melden aan de milieukundige begeleider en de directievoerder. De aannemer dient voorafgaande aan het werk aan te geven welke functies binnen zijn organisatie betrokken zijn bij de uitvoering en in welke fase van het project. Voor aanvang van het saneringsproject informeert de aannemer de directie van het werk schriftelijk wie voor het specifieke project de verantwoordelijke persoon is, of wie de verantwoordelijke personen zijn. De kwaliteitsverantwoordelijke persoon van de aannemer draagt zorg voor het opvolgen van de aanwijzingen van de milieukundig processtuurder én dit vastlegt (1e functie). De aannemer draagt daarnaast zorg voor het aanstellen van een kwaliteitsverantwoordelijke persoon die bij het plaatsen van de saneringsfilters aanwezig is, die afwijkingen in de bodemopbouw en verontreinigingssituatie signaleert, registreert én meld aan de milieukundig processtuurder (2e functie).
4.2
Opleidings- en ervaringseisen
De aan het personeel van de aannemer te stellen opleidingseisen staan in BRL SIKB 7000. Daar zijn de algemene eisen voor opleidingen vastgesteld. Voor SIKB-Protocol 7002 ‘Uitvoering van landbodemsanering met in-situ methoden’ ‘Uitvoering van landbodemsanering met in-situ methoden’ geldt aanvullend: Voor de kwaliteitsverantwoordelijke persoon: • Een MBO-opleiding voor civiele, milieu- of cultuurtechniek, of een direct hieraan gelijkwaardige opleiding. • Aantoonbare praktijkervaring van minimaal 2 jaar (3 jaar als een bewijs van MBO-opleiding niet beschikbaar is) met als hoofdtaak uitvoering van in-situ bodemsaneringen bij een aannemer. Voor de installateur van de saneringsinstallaties: • Mbo-installateurdiploma.
Stichting Infrastructuur Kwaliteitsborging Bodembeheer SIKB-Protocol 7002 Versie 1, 24 september 2003
Uitvoering van landbodemsanering met in-situ methoden Pagina 9 van 21
STICHTING INFRASTRUCTUUR KWALITEITSBORGING BODEMBEHEER (SIKB)
5
Apparatuur en hulpmiddelen
Het algemene beheer van apparatuur en hulpmiddelen is afgedekt via de eisen die zijn opgenomen in BRL SIKB 7000 ‘Beoordelingsrichtlijn uitvoering bodemsanering’. Voor SIKB-Protocol 7002 ‘Uitvoering van landbodemsanering met in-situ methoden’ zijn geen apparaten of hulpmiddelen nader gespecificeerd. Het staat de aannemer derhalve vrij om hier naar eigen inzicht invulling aan te geven. De keuze voor de juiste apparaten en hulpmiddelen zal voortvloeien uit de activiteiten zoals deze omschreven zijn in het saneringsplan voor de betreffende locatie. Wel is het mogelijk dat hierin of andere specifiek voor de locatie opgestelde documenten nadere eisen zijn geformuleerd. Als dat het geval is houdt de aannemer zich hieraan.
Stichting Infrastructuur Kwaliteitsborging Bodembeheer SIKB-Protocol 7002 Versie 1, 24 september 2003
Uitvoering van landbodemsanering met in-situ methoden Pagina 10 van 21
STICHTING INFRASTRUCTUUR KWALITEITSBORGING BODEMBEHEER (SIKB)
6
Werkwijze uitvoering in-situ landbodemsanering
6.1
Algemeen
De uitvoering van een in-situ sanering kent de volgende opbouw: 1.
Aanlegfase Aanleg van filters & installatie van saneringsapparatuur. Civiele aanleg Onder de civiele uitvoering wordt onder meer verstaan het inrichten van het werkterrein, het boren van de diverse ondergrondse saneringsfilters, elektrodes, het graven van sleuven en het aansluiten van het benodigde leidingwerk. Mogelijk vindt ook een deelontgraving plaats, evenals bemalingen en aan- en afvoer van grond. Indien dit het geval is vindt dit werk plaats conform protocol 7001 ‘Uitvoering van landbodemsanering met conventionele methoden’. Installatie saneringsapparatuur Aansluitend aan de civiele uitvoering wordt door de aannemer de saneringsapparatuur geïnstalleerd, aangesloten en getest. De installatiefase wordt afgesloten met opstart van de saneringssystemen en een ‘Tussenevaluatie Aanlegfase’.
2.
6.2
Instandhoudingfase In deze fase draagt de aannemer zorg voor het op een juiste wijze technisch in stand houden van de (onder- en bovengrondse) saneringssystemen.
Ontwerp
Het saneringsplan, het bestek of de werkomschrijving geldt als basis voor het saneringssysteem. Afhankelijk van de wijze van aanbesteden worden voorafgaande aan de start van het project de saneringssystemen door de aannemer in nader detail ontworpen. Dit ontwerp dient in ieder geval te omvatten: •
Onderbouwing gekozen saneringssystemen: - keuze saneringsmethode, filter- of elektrodelocaties en –dieptes - materiaalgebruik
Stichting Infrastructuur Kwaliteitsborging Bodembeheer SIKB-Protocol 7002 Versie 1, 24 september 2003
Uitvoering van landbodemsanering met in-situ methoden Pagina 11 van 21
STICHTING INFRASTRUCTUUR KWALITEITSBORGING BODEMBEHEER (SIKB)
• • • • •
•
6.3
- saneringsapparatuur: pompen, compressoren en ventilatoren - water- en luchtreinigingsapparatuur & behalen lozingsnormen Detaillering in te zetten apparatuur: debieten, capaciteiten, drukken, temperaturen, elektriciteitsverbruik. Flowschema, inclusief weergave monsterpunten, afsluiters. Elektrisch schema conform wettelijke eisen. Storingsanalyse & beveiligingen (bijv. hoog water, temperaturen, flow, LEL…). Controle installaties aan benodigde vergunningen. Testprotocol controle lekdichtheid leidingen tussen start- en eindpunt.
Technische uitvoeringsvoorschriften
Als uitgangspunt voor de eisen die worden gesteld aan de uitvoering van de werkzaamheden gelden de inhoudelijke eisen die zijn opgenomen in de Standaard 20001. Uit de Standaard 2000 zijn de volgende hoofdstukken van toepassing: • Hoofdstuk 11 ‘sloopwerk’; • Hoofdstuk 17 ‘verontreinigde grond- en verontreinigd grondwater’; • Hoofdstuk 21 ‘bemalingen’; • Hoofdstuk 22 ‘grondwerken’; • Hoofdstuk 23 ‘drainage’; • Hoofdstuk 26 ‘kabelwerk’; • Hoofdstuk 41 ‘funderingsconstructies’; • Hoofdstuk 61 ‘werk algemene aard’; • Hoofdstuk 62 ‘verkeersmaatregelen bij werk in uitvoering’.
6.4
Controles
Controles Aanlegfase Civiele aanleg Vóórdat de saneringsfilters/-middelen ondergronds worden afgewerkt controleert de aannemer: • De juiste aansluiting van de juiste filters op de juiste leidingen. • Toepassing conform plan van de juiste materialen, diameters leidingwerk, elektrodes en filters • De ligging van filters, leidingtracé én koppelplaatsen leidingwerk. • Diepte van leidingwerk en filters en elektrodes beneden maaiveld. • Indien sprake is van koppelingen tussen start- en eindpunt van een leiding: de lekdichtheid van de leidingen. • Afwijkingen ten opzichte van het oorspronkelijke plan
Stichting Infrastructuur Kwaliteitsborging Bodembeheer SIKB-Protocol 7002 Versie 1, 24 september 2003
Uitvoering van landbodemsanering met in-situ methoden Pagina 12 van 21
STICHTING INFRASTRUCTUUR KWALITEITSBORGING BODEMBEHEER (SIKB)
De resultaten worden vastgelegd in het logboek, inclusief eventuele meetresultaten. Controle Saneringsapparatuur Voordat de aannemer de installaties definitief opstart controleert deze: • Of conform ontwerp de juiste installaties geïnstalleerd zijn. • Of de installaties conform het flowschema geïnstalleerd zijn, inclusief de voorziene debiet- en bemonsterpunten. • De installaties op lekdichtheid. • Afwijkingen conform het oorspronkelijke plan. Vervolgens worden de installaties ‘functioneel getest’ waarbij alle beveiligingen worden gecontroleerd, evenals een juiste schakeling van de apparatuur. E.e.a conform de vooraf opgestelde storingsanalyse. Direct na opstart van de saneringssystemen wordt de juiste werking van eventuele zuiveringsinstallaties door de aannemer gecontroleerd door monstername van in- en effluent. De testresultaten worden vastgelegd het ‘Tussenevaluatie Aanlegfase’. Controles Instandhoudingsfase Bij ieder locatiebezoek controleert de aannemer op: • Technisch juiste werking installaties (flow, drukken, temperaturen, oliepeil…) Storingen worden gerapporteerd aan de directie (aard en duur van de storing, genomen maatregelen en effecten daarvan). De bevindingen worden genoteerd in het logboek, plus in kopie in de projectmap op kantoor van de aannemer. De kopiefrequentie wordt voor start van het werk bepaald in overleg met directie en/of opdrachtgever.
6.5
Logboek
De aannemer houdt twee logboeken bij: • Één tijdens de aanlegfase • Één tijdens de instandhoudingsfase Aanlegfase Bij aanvang van de installatiefase dient er op de saneringslocatie een logboek aanwezig te zijn. Dit logboek dient de aannemer bij te houden. Dit logboek is in basisvorm ook al beschreven in de BRL en in meer detail in protocol 7001 ‘Uitvoering landbodemsanering met conventionle methoden’ in geval
Stichting Infrastructuur Kwaliteitsborging Bodembeheer SIKB-Protocol 7002 Versie 1, 24 september 2003
Uitvoering van landbodemsanering met in-situ methoden Pagina 13 van 21
STICHTING INFRASTRUCTUUR KWALITEITSBORGING BODEMBEHEER (SIKB)
van een conventionele (deel)sanering. In aanvulling daarop dient bij de installatiefase van een in-situ sanering in het logboek te worden vastgelegd: Specificaties filters/boringen/elektrodes • Aantal (per dag) • Nummer • Locatie inmeten & intekenen op tekening • Diepte (& filterstelling) • Schoongepompt (ja/nee) • Registratie afwijkingen bodemopbouw • Melding afwijkingen bodemopbouw milieukundig begeleider en directie • Filters/elektrodes aangepast (ja/nee); zo ja, nieuwe locatie, diepte (& filterstelling) registreren. Leidingwerk & kabels • Welke filters/elektrodes aangesloten (per dag) • Nummer • Diameter en materiaal leidingen, buigpunten en koppelingen • Inmeten en intekenen leidingtracé ligging op tekening. • Getest op lekdichtheid • Testresultaten lekdichtheidstesten • Diepte leidingtracés Saneringsapparatuur • Getest op lekdichtheid • Testresultaten lekdichtheidtesten • Resultaten functionele testen saneringsapparatuur Instandhoudingsfase Voor aanvang van de instandhoudingsfase maakt de aannemer een locatiespecifiek logboek, afhankelijk van de geïnstalleerde saneringssystemen, waarin alle van belang zijnde (technische) parameters in genoteerd worden bij ieder locatiebezoek. Een kopie van deze gegevens dient ook op kantoor van de aannemer in de projectmap geregistreerd te worden. Als basisvorm van het logboek wordt verwezen naar de BRL. In aanvulling daarop moet in ieder geval geregistreerd worden: • Reden bezoek: regulier onderhoud of storing • Registratie draaiuren • Debieten en debietstanden per meetpunt • Drukken • (Gewijzigde) inregeling diverse filters, bijv. puls/pauze-tijden, welke filters open/dicht • Storingen
Stichting Infrastructuur Kwaliteitsborging Bodembeheer SIKB-Protocol 7002 Versie 1, 24 september 2003
Uitvoering van landbodemsanering met in-situ methoden Pagina 14 van 21
STICHTING INFRASTRUCTUUR KWALITEITSBORGING BODEMBEHEER (SIKB)
• • • • • •
Verstoppingen Eventuele (indicatieve) meetresultaten Aard/reden bezoek Hoeveelheden nutriënten/substraat Stroomverbruik Afval / slib
In het logboek dient aantoonbaar te worden gemaakt dat de aanwijzingen van de milieukundig processtuurder zijn opgevolgd.
6.6
Rapportages
De installatiefase wordt afgerond met een ‘Tussenevaluatie Aanlegfase’ met daarin minimaal opgenomen: Met betrekking tot civiele installatie: • Type, aantal, filterstellingen en overige specificaties saneringsfilters. • Revisietekening met ligging en diepte filters, elektrodes & leidingwerk, inclusief materiaalgebruik, diameters leidingen en koppel- en buigpunten. • Geconstateerde afwijkingen ten aanzien van bodemopbouw en verontreinigingsituatie. • Eventuele aanpassingen ondergronds saneringssysteem. • Test- en controleresultaten filters, elektrodes & leidingwerk. • In geval van ontgraving: zie protocol 7001. Met betrekking tot saneringsapparatuur: • Revisieschema’s: flowschema & elektrisch schema. • Testrapport functionele testen. • Testrapport lekdichtheid. • Bemonsterresultaten in/effluent. • Motivatie en samenvatting wijze van inregeling sanering: debieten, drukken, puls/pauze tijden, filters aan/uit, plus locatiespecifieke kenmerken. Tijdens de in-situ sanering rapporteert de aannemer ook periodiek de (technische) uitvoering van de sanering. De frequentie van deze voortgangsrapportages zal voor start van de saneringswerken in overleg met de milieukundige begeleider en directie worden vastgesteld. De frequentie bedraagt minimaal eens per half jaar. In deze technische voortgangsrapportages geeft de aannemer minimaal een samenvatting van: • Debieten, debietstanden, drukken, temperaturen en overige locatiespecifieke parameters. • Storingen & meldingen directie.
Stichting Infrastructuur Kwaliteitsborging Bodembeheer SIKB-Protocol 7002 Versie 1, 24 september 2003
Uitvoering van landbodemsanering met in-situ methoden Pagina 15 van 21
STICHTING INFRASTRUCTUUR KWALITEITSBORGING BODEMBEHEER (SIKB)
• • • • •
•
Verstoppingen Technische aanpassingen installaties Eventuele (indicatieve) meetresultaten Overzicht bedrijfsvoering installaties (filters/elektrodes aan/uit, kleptijden, puls/pauze) Calamiteiten (bijv. overlopen van installaties) Algemene opmerkingen
Stichting Infrastructuur Kwaliteitsborging Bodembeheer SIKB-Protocol 7002 Versie 1, 24 september 2003
Uitvoering van landbodemsanering met in-situ methoden Pagina 16 van 21
STICHTING INFRASTRUCTUUR KWALITEITSBORGING BODEMBEHEER (SIKB)
Bijlage 1 Overzicht saneringsmethoden In deze bijlage is een overzicht opgenomen van bodemsaneringstechnieken welke binnen de restricties van het toepassingsgebied zoals dit omschreven is in paragraaf 1.2 van deze BRL als geschikte methoden worden gezien om onder certificaat op basis van deze BRL uit te voeren. In de kolom “protocol” is aangegeven onder welk protocol de methode mag worden toegepast. Indien niets is ingevuld mag de methode niet onder het certificaat van deze BRL worden uitgevoerd.
Methode
Techniek
Uitvoeringsvorm
Proto col
In-situ reiniging
Onttrekken van grondwater
7001 en 7002
In-situ biorestauratie (nat)
7002
Bodemluchtextractie en bioventing
7002
In-situ strippen (persluchtinjectie) en biosparging
7002
Electroreclamatie
7002
In-situ extractie
7002
Concepten voor gestimuleerde afbraak ckw’s
7002
Gestimuleerde natuurlijke afbraak
7002
Bioschermen
7002
Meerfase vacuüm extractie (bioslurpen)
7002
Stichting Infrastructuur Kwaliteitsborging Bodembeheer SIKB-Protocol 7002 Versie 1, 24 september 2003
Uitvoering van landbodemsanering met in-situ methoden Pagina 17 van 21
STICHTING INFRASTRUCTUUR KWALITEITSBORGING BODEMBEHEER (SIKB)
Grondverzet
Open ontgraven
Bemaling: • Open • horizontale filters • verticale filters Verwijderen grond: • Droog ontgraven • Tussendepots
7001
Nat ontgraven
Ontgraven met een grondSoorten grond- en en waterkerende constructie waterkerende constructie: • stalen damwand • diepwand • Berlinerwanden • Bekisting • Boorpalenwand • Grondwaterkerende schermen • Combinaties Verstevigingsconstructies: • Verankeringen • Stempelingen
7001
Nieuwe technieken: • Injecteren • Bevriezen • slurry-trench Ontgraven onder en naast bebouwing
•
• • •
•
Stichting Infrastructuur Kwaliteitsborging Bodembeheer SIKB-Protocol 7002 Versie 1, 24 september 2003
stabilisatie bij op palen gefundeerde bebouwing nieuwe fundering slopen gespecialiseerde ontgravingsapparatuur met boortechnieken
7001
Uitvoering van landbodemsanering met in-situ methoden Pagina 18 van 21
STICHTING INFRASTRUCTUUR KWALITEITSBORGING BODEMBEHEER (SIKB)
Transport en overslag
• • • •
weg +wasplaats rail (ACTS/bulk) water hydraulisch
Herstellen bodemprofiel Verwerken van grond
7001
7001
Thermische reiniging
Schoon; categorie 1 of 2
Natte reiniging
Geavanceerd/eenvoudig leidend tot: schoon; categorie 1 of 2
Biologische reiniging
Categorie 1
Immobilisatie
• •
Verwerken van bij Voor- en nabehandeling van • bodemsanering grondwater • vrijkomend water •
koud thermisch egalisatie olie/waterscheiding zandfiltratie
Actieve koolfiltratie Biologische zuivering
• • • • • •
Biorotoren Droogfilters Ondergedompelde filters Biopur® Membraan bioreactor Metaalprecipitatie onder sulfaatreducerende omstandigheden
Chemische oxidatie Precipitatie Coagulatie/flocculatie Ionenwisseling Omgekeerde Osmose Luchtstrippen Sedimentatie
Stichting Infrastructuur Kwaliteitsborging Bodembeheer SIKB-Protocol 7002 Versie 1, 24 september 2003
Uitvoering van landbodemsanering met in-situ methoden Pagina 19 van 21
STICHTING INFRASTRUCTUUR KWALITEITSBORGING BODEMBEHEER (SIKB)
Isolatie
Bovenafdichting
• • •
•
Met natuurlijke materialen Met een kunststoffolie Met civieltechnische verhardingsmaterialen Met leeflaagconstructie
•
Onderafdichting Verticale afdichting
•
Stalen damwanden • Scherm/foliewanden Diepwanden
•
Slurry-foliewand
• •
Schroefpalen-wand Poriën-injectie na verweking Injectie vanuit in de bodem gebrachte profielen
• •
•
Geohydrologische isolatie
• •
Met horizontale drains Met verticale bronnen
In-situ immobilisatie • • •
Baggeren en transporteren
• • •
Behandelen en bestemmen van
Hydraulische kraan Draadkraan Emmerbaggermolen Snijkopzuiger Sleephopperzuiger Overige werktuigen
7003
In-situ aanpak Zeven en ontwateren
Stichting Infrastructuur Kwaliteitsborging Bodembeheer SIKB-Protocol 7002 Versie 1, 24 september 2003
Uitvoering van landbodemsanering met in-situ methoden Pagina 20 van 21
STICHTING INFRASTRUCTUUR KWALITEITSBORGING BODEMBEHEER (SIKB)
baggerspecie
Scheiden
In sedimentatiebekkens Mechanisch
Natuurlijke technieken
• •
Rijping Biologische reiniging
Chemische en thermische technieken Immobilisatie van baggerspecie Bestemmen van baggerspecie en producten
Toepassing van producten uit baggerspecie: • Wegenbouw • Stortplaatsen • Toeslagmateriaal voor beton en asfalt • Waterbouw Bergen
Ketens en afweging verwerkingstechnieken
Stichting Infrastructuur Kwaliteitsborging Bodembeheer SIKB-Protocol 7002 Versie 1, 24 september 2003
Uitvoering van landbodemsanering met in-situ methoden Pagina 21 van 21