Nederlandse Kampioenschap Zwaarste Pompoen 2015 Zaterdag, 3 oktober 2015 Esman Hoveniersbedrijf Schaikseweg 50, Leerdam Afleveren tussen 10-12 uur Weging reuzengroenten 12 uur Weging pompoenen en squash 13 uur Je helpt ons als je een dag of meer van te voren even meld of je komt en wat je mee hoopt te nemen [
[email protected]].
Jaar 1 - Voorjaar 2015
Beste Nederlandse pompoenkwekers, In de wereld van grote pompoenen en andere reuzen uit de tuin bestaan er een aantal nieuwsbrieven. Zo is er een grote Canadese nieuwsbrief die vaak zo’n veertig bladzijden beslaat. In Europa en de VS bestaan er een aantal wat bescheidener uitgaves. Maar voor Nederlanders, was er niets. Vandaar dat wij er wat aan gaan doen. Bescheiden wordt het. Gewoon wat informatie over onze weging, wat foto’s, tips, uitslagen, een artikeltje hier en een verhaaltje daar. Heb je een foto, een verhaaltje, of informatie die je wilt delen, stuur het naar ons [
[email protected]]. Na onze weging in oktober, brengen wij deel twee uit, met alle uitslagen en natuurlijk wat foto’s.
Uitslagen 2014 EXH = exhibition (de extra vruchten van een kweker) DMG – damaged (beschadigd, dus afgekeurd)
Pompoen 1e 2e EXH 3e EXH 4e 5e
Arnold Horde Iwan Horde Arnold Horde Pieterjan van Vuren Arnold Horde Piet Woldman Dennis Boomstra
689,6 kg 543,0 502,9 456,7 315,5 196,0 102,3
Squash 1e 2e EXH 3e 4e 5e 6e DMG
Bradley Wursten Ben Middelkoop Ben Middelkoop Eltjo Graanstra Hanny Middelkoop Niek Horde Pieterjan van Vuren Pieterjan van Vuren
518,0 kg 202,2 198,0 32,3 10,1 5,4 0,4 330,6
Marrow 1e 2e 3e 4e
Iwan Horde Joost Wouters Jan Scheffe Marco van Zanten
40,4 kg 27,5 24,4 14,4
Veldpompoen 1e EXH 2e 3e EXH EXH 4e EXH EXH 5e 6e
Iwan Horde Iwan Horde Joost Wouters Bradley Wursten Joost Wouters Joost Wouters Niek Horde Bradley Wursten Joost Wouters Julie Horde Manuele Mosterd
Komkommer (lang) 74,7 kg 56,6 45,0 43,3 42,6 40,6 39,3 37,8 30,4 29,2 4,4
1e
Leon Esman
47 cm
Boon (Runner bean) 1e 2e
Iwan Horde Marco van Zanten
68 cm 43
Zonnebloem (kop) 1e Iwan Horde EXH Iwan Horde
54 cm 53
Zonnebloem (plant) Long Gourd 1e 2e EXH EXH 3e
Bradley Wursten Iwan Horde Bradley Wursten Iwan Horde Arnold Horde
1e 314 cm 273 244 222 140
Wortel 1e 2e
Marco van Zanten Julie Horde
1,455 kg 0,875
Selderij 1e
Marco van Zanten
3,70 kg
Pastinaak 1e
Julie Horde
Iwan Horde
443 cm
Nederlandse Records Nederlanders hebben tot nu toe vier wereldrecords behaald. Martien Heijms hield het wereldrecord voor hoogste zonnebloem van 1986 tot 2007. Piet de Goede heeft nog steeds het wereldrecord voor zwaarste (suiker) biet (71kg). Bradley Wursten hield het wereldrecord voor squash van 2007-2009 en heeft sinds 2009 het WR voor marrow (courgette).
Pelota Gourd 1e
Jan Scheffe
13,3 kg
Radijs 1e
Marco van Zanten
2,032 kg
Mais 1e EXH 2e 3e
Iwan Horde Iwan Horde Marco van Zanten Ben Middelkoop
458 cm 440 330 329
Komkommer (zwaar) 1e 2e
Iwan Horde Leon Esman
4,60 kg 1,30
Wij hebben ook een aantal Europeesrecords (eventjes) gehaald, inclusief pompoen (2007 Bradley Wursten), veldpompoen (2014 Iwan Horde), long gourd (2011 Bradley Wursten, 2012 Arnold Horde), en nog een aantal. Wereldrecords zijn moeilijker te kweken. Zeker in ons klimaat. Er zijn een paar kwekers in Groot-Brittannië die tussen de 12 en 18 wereldrecords hebben behaald over de jaren. Maar dat zijn dan de uitzonderingen.
Dan maar voor een Nederlandse record gaan. Hieronder is een lijst van de bekendste Nederlandse records. Pompoen: Arnold Horde (689,6kg) Squash: Bradley Wursten (560,0kg) Veldpompoen: Iwan Horde (74,7kg) Marrow: Bradley Wursten (93,7kg) Long gourd: Arnold Horde (330cm) Tomaat: Bradley Wursten (2,46kg) Zonnebloem: Martien Heijms (775cm) Zonnebloem kop: Iwan Horde (59cm) Mais: Bradley Wursten (553cm) Fodderbiet: Bradley Wursten (23,1kg)
jas” voor het kweken van ’s werelds zwaarste squash in 2010.
Hanny en Ben Middelkoop – Leerdam Betrekkelijk nieuwe aanwinsten. Hannie en Ben zorgen ook voor onder meer de catering.
BEZOEK ONZE WEBSITE! http://reuzepompoen.webs.com/
Wie, o wie, is wie? Foto’s: Jan Scheffe, Marije Wursten, De Stentor Dennis Boomstra – Winkel Eerstejaars maar klaar voor volgend jaar.
Arnold Horde – Leerdam Houder NL record pompoen en long gourd. Kweekt al jaren. Ook houder van de “groene
Eltjo Graanstra en Piet Woldman – Haulerwijk Eltjo is meervoudige kampioen van Friesland. Beide heren kweken in de achtertuin van Eltjo.
De eigenaar van Esman Hoveniersbedrijf. Kweekt niet, maar stelt zijn bedrijf jaarlijks voor ons beschikbaar.
Iwan Horde – Leerdam Allround kweker van alles wat groot is. Is een oude rot in het vak met meer dan 10 jaar ervaring. Houder van NL record veldpompoen. Een van de organisatoren van de weging. Bestuurslid EGVGA.
Jan Scheffe – Alblasserdam Neemt foto’s maar verbouwt ook diverse soorten reuzengroenten en pompoenen.
Joost Wouters – Rijnsburg Inmiddels doet hij een aantal jaren mee. Heeft de NL record voor veldpompoenen een paar keer gebroken.
Marco van Zanten – Leerdam Marco teelt een brede assortiment reuzengroenten, squash en pompoenen.
Pieterjan van Vuren – Leerdam
Pieterjan is een nieuwkomer maar brak gelijk door de 1000 pond barrière in zijn eerste jaar.
Julie en Niek Horde - Leerdam Ze zijn misschien nog jong, maar doen al een aantal jaren mee en kweken meer dan alleen pompoenen.
Wie kweekt wat?
Nee, dit zijn ze niet allemaal. Ik was een paar vergeten en sommige moeten nog uit Canada komen. Elke winter selecteer ik de zaden die ik hoop te planten. Uiteraard met een lijst reserve zaden, want ze ontkiemen toch niet allemaal. En natuurlijk wat extra zaden van elk, want de slakken lusten er ook nog wat van. En sommige doen het gewoon niet. Of ze doen het te goed, en dan barsten ze.
Bartjan van Raalte – Genemuiden Bartjan is oud recordhouder pompoen en heeft diverse jaren de NL titel gewonnen.
Van al die zaden, zullen maar een paar Leerdam op 3 oktober halen. Maar met een paar records (persoonlijk, NL, ER of WR), stel ik mij een beetje tevreden. Hier is mijn lijst (onder voorbehoud): Pompoen: 2009 Wallace en 1884 Paton. Nou, die 2009 Wallace heeft een naam om hoog te houden. Alle recente WRs komen uit dat zaad voort. De 1884 Paton (1623 Wallace x self) is van de tweelingbroers uit Engeland. Met die pompoen verbeterde zij de Engelse record met zo’n 300 pond.
Bradley Wursten – Hasselt Kweekt van alles en nog wat.
Veldpompoen: 247 Graham DMG, 211 MacKinnon, 175 Hunt en 121,5 MacKenzie. De 247 barstte, maar was de op één na grootste veldpompoen ooit (vader en zoon
Timm uit Canada had eentje 1 pond groter). De 211 is de huidige WR, de 175 is de record van Ontario en de 121,5 kweekte ik vorig jaar op een rot stuk grond en toch werd het mijn grootste. Verder hoop ik te kweken: long gourds, zware wortels, zware bieten en voederbieten, lange biet, lange radijs, mais, zonnebloemen, prei en marrow.
Lange bieten, pastinaken en wortels (zij kunnen bijna 7 meter lang worden) worden gekweekt in lange buizen. Door ze weinig water te geven, gaan de wortels op zoek naar vocht. Vandaar dat zij zo lang worden. De kunst is ze uit de buis te krijgen, maar daar zijn er trucjes voor. [Bradley Wursten]
Het is altijd een verrassing wat Iwan Horde naar een weging brengt. Meestal heeft hij iets liggen waar niemand weet van heeft. Dat houdt het wel spannend. Maar dat wil niet zeggen dat hij zij plannen voor 2015 niet wil delen. Hier is zijn zaadkeuze. 2096 Meier 14 – dit was het “kleintje” van Beni.
1623 Wallace – een goede keus want inmiddels zijn er zes pompoenen van dat zaad gekweekt van rond de 800-850kg, waarvan een aantal afgelopen jaar in Europa. 1647 Wallace – een zaad die weinig geplant is maar het goed zou moeten doen. 1142 Wursten 14* - de grote groene van Bradley van afgelopen jaar. 247 Graham en 211 MacKinnon veldpompoenen. Twee van ’s werelds grootste veldpompoen. Verder wat long gourds met zaden van klinkende namen zoals Eaton, Wursten en Butler. En natuurlijk een boontje hier, een zonnebloempje daar en alles wat geheim moet blijven. Maar dat zie je in oktober wel.
BEMESTING In de bemesting wordt onderscheid gemaakt tussen hoofdelementen en spoorelementen.
blad zichtbaar worden. Het jonge blad “zuigt” het oude blad leeg, wanneer de opname via de wortels beperkt wordt.
P: Fosfaat Fosfaat is erg belangrijk voor de vorming en transport van suikers en zetmeel. Met name in de beginontwikkeling van veel plantensoorten is het belangrijk voor wortelgroei.
Voor een goede ontwikkeling heeft een plant in het algemeen veel hoofdelementen nodig en kleine hoeveelheden spoorelementen.
Dat laatste wil niet zeggen dat ze minder belangrijk zijn voor de plant. De drie belangrijkste hoofdelementen.
N: Stikstof Stikstof komt voor in de meeste verbindingen in de plant, vandaar het grote belang van dit element. Het is bijvoorbeeld een onderdeel van bladgroenkorrels, die belangrijk zijn voor de fotosynthese. In dit proces worden CO2 en water onder invloed van licht omgezet in koolhydraten waaronder glucose (suiker), nodig voor de groei van de plant. Daaruit volgt dat een gebrek aan stikstof resulteert in verminderde groei en in kleinere bladeren. Stikstof is erg mobiel in de plant, een gebrek zal daarom als eerste in het oude
Een goede fosfaatvoorziening na het planten is dus erg belangrijk, een gebrek is vaak af te lezen aan een paarsverkleuring van het blad. Een overmaat aan fosfaat heeft vaak als gevolg dat de ijzeropname beperkt wordt. Dit kan in een gevorderd stadium leiden tot bladvergeling.
K: Kalium Kalium vervult een reeks functies, waaronder de vochtregulatie van de plant. Zo wordt het openen en sluiten van de huidmondjes onder andere door kalium gereguleerd. Het is dus van grote invloed op de verdamping van de plant. Bij een te lage kaliumopname kan de plant eerder slap gaan. Het element is - in een juiste verhouding met bijvoorbeeld calcium en silicium van invloed op de sterkte van de celwanden in het gewas en op de stevigheid van vruchten. Te weinig kalium, leidt vaak tot zachtere vruchten met een verminderde houdbaarheid. Een te hoge kaliumopname gaat ten koste van de opnamemogelijkheden van calcium en magnesium, met een verminderde groei tot gevolg.
Niet blind van alles spuiten! Weet wat er al in je grond zit en pas daar je basisbemesting op aan.
Kassen warmen sneller op en koelen ’s nacht langzamer af. Overigens wordt het rond een uur of vijf, zes in de ochtend binnen even koud als buiten. Alleen de wind ontbreekt.
Bron: NovaCropControl, Tilburg
Binnen moet je zelf water geven. Dat betekent meer werk, maar je kan de hoeveelheid precies bepalen. ’s Winters de grond in je kas flink onder water zetten om de opgebouwde zoutrestanten door te spoelen.
Kweken in een kas
Omdat er geen wind is, hoef je de ranken eigenlijk niet in te graven. Dat scheelt een boel werk en zorgt voor minder ziektes. Een kas heeft meerdere nadelen. Het wordt er gauw te warm. Veertig graden heb je zo op een zomerse dag. Dat is erg slecht voor de plant en de pompoen. Een paar tips.
Pompoenen groeien het beste bij een temperatuur van tussen de 20 en 25 graden. Dat geldt voor zowel de dag als de nacht temperaturen. In Nederland halen wij dat eigenlijk nooit. Ten eerste is de gemiddelde dag temperatuur in de maanden april, mei, juni en september onder de 20 graden. En de nacht temperaturen zijn veel te laag. Zelfs hartje zomer halen wij een gemiddelde van maar 13 graden. Daarnaast kunnen wij enorme hoeveelheden water ’s zomers krijgen. Als de pompoen in zanderige grond groeit, zal het weinig last van de water hebben. Maar zanderige grond is per definitie laag aan voedingswaarde. Leem en klei zijn beter, maar kunnen niet zo heel veel water verdragen. Er komt nog de grote hoeveelheid wind bij die wij hier in ons kikkerlandje krijgen, en dan is een kas zo’n gek idee nog niet.
1. Zorg voor ventilatie. Dat betekent beide einden van de kas openzetten. Bij niet voldoende wind, een ventilator aanzetten. De ventilator moet hoog staan. Hete lucht stijgt en die wil je weg hebben. Te laag en je plant krijgt ziektes en plagen en de ventilator zal je grond uitdrogen. Ideaal is als je ook de zijkanten omhoog kan doen. 2. Installeer een nevelsproeier. Als je handig ben dan kan je die schakelen aan een tijdsklok waardoor het twee minuten per uur overdag afgaat. Dat brengt de temperatuur omlaag. 3. Open de kasdeuren vóór het te warm wordt. 4. Zorg voor een stevige wortelsysteem en genoeg meststoffen. Een gezonde plant kan meer hebben. Zorg ook voor voldoende water. 5. Breng schaduwdoek (30% dichtheid) aan op de zonkant van de kas (middagzon). Verder zijn er ook plagen en ziektes die graag huishouden in een kas. Over het algemeen zorgt een goede ventilatie en een wekelijks sproeibeurt voor de oplossing en het hoeft niet duur of ingewikkeld te zijn.
MEELDOUW 1 deel halfvolle melk en 9 delen water. Mengen en dan sproeien over de bladeren. 1x week vanaf ongeveer juni tot aan oktober.
FOTO IMPRESSIE WEGING 2014
INSECTEN Een biologisch middel zoals Spruzit van EcoStyle bij je melk in doen. Rot wil ook weleens voorkomen in de vochtige omgeving van een kas. Dit treedt op bij zowel de ranken, de kroon als de steel van de pompoen en helaas ook wel op de pompoen zelf. Oplossing:
De wereld op z’n kop. Ben voert een inspectie uit. Eltjo, Dennis en Iwan kijken toe.
Schraap rotte plek(ken) weg. Strooi talkpoeder over wond. Laat een kleine ventilator 24 uur per dag op de rotte plek draaien tot het helemaal droog is. JUISTE GROOTTE Alle beetjes helpen maar ideaal is een kas van minimaal 6 tot 8 meter breed, 8 meter lang en 3 meter hoog. Daar past één plant in. Dus 16 meter lang voor 2 planten.
Nu nog spelen. Over een paar jaar echt allemaal meedoen met de echte kerels (en dames).
8 meter breed geeft je toegang tot de zijkanten van de plant. 6 meter breed is krap, maar kan. Hoe hoger, hoe beter. Warmte stijgt. Lage kassen worden warmer. Je kan beter vervroegingsfolie op een lage kas plaatsen. Dat is een wat dunnere tunnelfolie met gaatjes. Je kunt een kleinere kas bouwen. Laat je plant dan verder naar buiten groeien. [Bradley Wursten]
“Hannie’s hapkar”. Dank je wel dames! Een goede mix van gezond en, wel, minder gezond maar wel lekker.
HET IS DAT JE HET MAAR WEET Pompoenen hebben twee groeifases. Fase 1 Cellen groeien in aantal.
Inspectie van Arnolds grote pompoen. Is het zwaarder dan die groene daar achterin?
Fase 2 Cellen groeien in grootte. Uitleg: Een kleine pompoen kan soms net zo veel cellen hebben als een grote. Alleen de cellen zijn dan kleiner. Cellen binnenin de pompoen groeien het meest. Cellen aan de buitenkant blijven hetzelfde of verminderen.
Inmiddels is Iwan wereldberoemd in heel Leerdam en daarbuiten. Zijn veldpompoen is eventjes Europees kampioen.
Grote pompoenen, als ze de juiste voeding en klimaat hebben, kunnen tot vijf keer langer doorgaan met het delen van hun cellen. Dit is heel belangrijk! Die cellen kunnen ook meer uitdijen dan cellen in kleinere pompoenen. Cellen splitsen zich verticaal of horizontaal, maar meestal niet evenredig. Cellen die horizontaal splitsen produceren lange pompoenen. Cellen die verticaal splitsen produceren hoge pompoenen.
Meten is weten. Het meet meer dan het weegt maar Iwan is blij met een nieuw persoonlijk record. [Foto’s Jan Scheffe en Marije Wursten]
Omdat niet alle cellen op dezelfde wijze splitsen of groeien, kan de dikte van de vleeswand flink verschillen binnen één en dezelfde pompoen!
VEILING Sommige mensen vragen zich af hoe wij tijdens de weging in Leerdam zomaar gratis drinken en eten aan kunnen bieden. En waar komt dat prijsgeld en het geld voor de bekers vandaan? Nu is het zo dat een zekere Ben Middelkoop het een en ander regelt en dat dhr. Esman zijn bedrijf gratis ter beschikking stelt, maar het meeste geld komt van een veiling die wij elk voorjaar houden op een Amerikaanse pompoenensite [bigpumpkins.com]. Iwan en Bradley verzamelen goede zaden uit heel de wereld of duiken in hun privé verzameling. Die worden dan geveild. Sommige zaden gaan voor een schijntje weg, maar sommige leveren ruim €300 per stuk op.
ZADEN NODIG? Heb jij zaden nodig? De kans is groot dat ik ze heb. Zoek je (extra) pompoenzaden, of juist veldpompoen of squash of reuze wortel zaden, of iets anders, laat het mij weten. Ik heb een klein zaadbankje. Van hoge maïs tot aan reuze koolrabi toe. De enige kosten zijn de prijs van een bubbelenvelop (20 cent) en porto. Bradley Wursten
[email protected]
HUTSPOT
Dit jaar hebben wij voor ongeveer €1130 verkocht. Hier gaan bepaalde kosten van af, waardoor wij rond de €1050 overhouden.
Peter Glazebrook (Engeland) met zijn wereld record wortel van 9,07 kg.
Een Canadees kocht voor $600 aan zaden. De meeste geeft hij weer weg aan anderen, want hij plant ze zelf toch niet. Sommige zaden wou hij helemaal niet, maar bood er op omdat hij het zielig voor ons vond dat ze zo goedkoop waren. En ja, dan win je soms. Maar voor hem was dat geen probleem. Er werd prompt betaald, en ergens zal er iemand zijn die een leuk cadeautje krijgt.
Tony Glover (Engeland) met zijn wereld record ui van 8,48 kg.
Peter Glazebrook (Engeland) en zijn wereld record aardappel van 4,98 kg.
Twee zaden uit deze 2323 pond reus hebben wij verkocht voor samen €600.
Samen een aardige portie hutspot met te weinig aardappel.
Hoe kweek je een grote veldpompoen?
Uiteindelijk woog de zwaarste aan het einde van het seizoen 164.7 lbs (bijna 75 kg) wat bijna een verdubbeling van het Nederlands record betekend.
Door Iwan Horde Wat weet ik daar van? Eigenlijk nog niet veel, ook al kweekte ik vorig jaar het Nederlandse record. Het begon uiteraard met goede zaden, want zonder die zaden… Grond klaarmaken Een stukje grasland werd opgeofferd om ruimte te maken voor een aantal veldpompoenen. Het gras werd met een klein kraantje omgezet en zo verdween het gras 50 cm onder de grond. Hierna werd een klein beetje magnesium gestrooid (omdat mijn planten hier altijd een tekort aan lijken te hebben) en wat beendermeel voor betere wortel groei. Na het frezen werden de planten in de volle grond gepoot nadat ze in een kasje ontkiemd waren. Plantgrootte De eerste tijd groeide de planten maar langzaam (wellicht door de nieuwe omhoog gebrachte grond?). Later begonnen de planten beter te groeien. De planten hadden elk een ruimte van 4.5 meter lang en ongeveer 3 meter breed. De groei Een veldpompoen groeit makkelijk vruchten. Zo zaten er al vroeg mooie, grote vruchten aan. Wat opvalt is dat niet elke vrucht dezelfde vorm heeft. Dit heb ik ook later gelezen bij topkwekers die selecteren op vorm. Dit betekent dat ze de veldpompoen eerst een tijdje laten groeien alvorens een keuze te maken welke vrucht het word. In tegenstelling tot Atlantic Giants, laten de topkwekers wel meer dan 1 vrucht aan een plant zitten. Tijdens het groeien heb ik de vruchten bedekt gehouden tegen de zon. Dit om te grote temperatuurverschillen te vermijden en zo ook gebarsten vruchten. Tijdens het seizoen heb ik slechts weinig en niet regelmatig water kunnen geven.
Kan het beter? Ja! Het wereldrecord staat namelijk op 211lbs en er zijn er al (die hoewel stuk) 247 en 248 lbs wogen.
Hoe? Volgens de kampioen(en) moet de plant wat groter (5 tot 6 meter breed en ook zo lang). De grootste pompoenen lijken ver aan de hoofdrank te groeien en worden geselecteerd op vorm, de langwerpige vruchten lijken de voorkeur te hebben. Bemesten Gedroogde mest (Groenten van DCM) lijkt heel geschikt hiervoor (makkelijker dan verse mest en vrij van ziekten en onkruidzaden). Als laatste, nog regelmatig water geven als het nodig is. Tip: Loop niet op de grond, dit drukt de lucht uit de grond, die zo hard nodig is voor gezonde wortels. Gebruik loopplanken!
WIST JE? De Universiteit van Utrecht en de botanische tuinen van Utrecht zijn in gesprek met Bradley Wursten want ook zijn willen reuzengroenten gaan kweken. Als een soort Food for the Future (voedsel voor de toekomst).
De kalender van een groenteman Hieronder vindt je mijn reuzengroenten kalender. Zo weet ik wanneer ik moet zaaien, sproeien, de grond testen en bij moet mesten. Ik werk met codes om alles overzichtelijker te maken. C= CO2 – CO2 (ook Lithovit genoemd) is een poeder die je mengt met water en sproeit op de boven – en onderkant van alle bladen. S= Suikerstroop – Een plant maakt suiker zelf aan en voert het aan de wortels. Ik help de plant door het te mengen met water en op de plant te sproeien, of in een ton te mengen met 100 liter water en onder de plant te gieten. V= Vloeibaar meststof – Gewoon van de Aldi. Voor op blad. H= Humic acid + Fulvic acid – Dit zijn zuren die je ook in mest vindt. SD = Soil Drench – Ik meng S+V+H in een ton met water en sproei onder de plant. M= Melk – Tegen meeldauw (1/10 melk + 9/10 water) NPK= grondtest – Ik heb een zet van 25 grondtestjes zo ik op stikstof, fosfaat en kalium kan controleren. PH= pH test – Ik kan kijken of mijn grond de juiste zuurtegraad heeft. Aan de hand van de NPK en pH testjes, kan ik bepalen wat voor soort bemesting ik geef. RoundUp is tegen onkruid. Je spuit voor je pompoenplant uit. Roer niet meer in de grond, anders gaat het onkruidzaad alsnog ontkiemen. Kalk voeg ik toe omdat mijn grond te zuur is. Dit kan je meten met een pH test. JANUARY
APRIL
18
S
1
W
19
M
2
20
T
3
21
W
22
T
23
F
24
S
MARCH
MAY NPK
JUNE
1
F
1
M
NPK, V, M
T
2
S
2
T
radijs
F
3
S
3
W
4
S
4
M
4
T
wortels
5
S
5
T
5
F
prei
6
M
6
W
6
S
7
T
7
T
7
S
8
W
8
F
8
M
9
T
9
S
9
T
10
W
FP, marrow
11
T
S, V
V
S
9
M
PH
10
T
mais
10
F
10
S
11
W
11
S
11
M
12
T
12
S
12
T
12
F
13
F
13
M
13
W
13
S
14
S
14
T
14
T
14
S
15
S
15
W
15
F
15
M
16
M
16
T
16
S
16
T
17
T
17
F
17
S
17
W
18
W
18
S
18
M
18
T
19
T
19
S
19
T
19
F
20
F
20
M
20
W
biet
20
S
21
S
21
T
21
T
S, V
21
S
22
S
22
W
22
F
22
M
23
M
23
T
23
S
23
T
24
T
24
F
24
S
24
W
25
W
25
S
25
M
25
T
kalk
pompoen
RoundUp
SD
C, V
S, V LG, zonnebloem SD, M
C, V, M
S, V
C, V, M
SD, M
S, V
V, M
S, V
26
T
26
S
27
F
27
M
28
S
28
T
29
S
29
W
30
M
30
T
31
T
JULY
C, H, V
V
AUGUST
1
W
NPK, PH
1
S
2
T
S, V
2
S
3
F
3
M
4
S
4
T
5
S
5
W
6
M
6
T
7
T
7
8
W
C, V, M
S, V
26
T
27
W
28
T
29 30 31
S
T
2
W
3
T
4
F
5
S
6
S
F
7
M
8
S
8
T
9
T
9
S
F
10
M
11
S
11
12
S
13
M
14
T
15
W
16
T
17 18
NPK C, V, M
S, V
9
W
10
T
T
11
F
12
W
12
S
13
T
13
S
14
F
14
M
NPK
15
S
15
T
S, V
16
S
16
W
F
17
M
17
T
S
18
T
18
F
19
S
19
W
19
S
20
M
20
T
20
S
21
T
21
F
21
M
22
W
22
S
22
T
23
T
23
S
23
W
24
F
24
M
24
T
25
S
25
T
25
F
26
S
26
W
26
S
27
M
27
T
27
S
28
T
28
F
28
M
29
W
29
S
29
T
30
T
30
S
30
W
31
F
31
M
C, V, M
C, V, M
S, V
C, V, M
S, V
[Bradley Wursten]
F
biet (2)
27
S
S, V
28
S
F
29
M
S
30
T
SEPTEMBER 1
10
26
C, V, M
S, V NPK C, V, M
S, V
C, V, M
S, V
C, V, M
NPK S, V
C, V, M
S, V
C, V, M
S, V
C, V, M
S, V
V, M
