TUGAS AKHIR PERANCANGAN LOGO OPTIK RISTA DAN MEDIA PUBLIKASI Diajukan Guna Melengkapi Sebagian Syarat dalam Mencapai Gelar Sarjana Satu (S1)
Oleh : M Ryan Jazmiauzan NIM 41909010109 Jurusan Desain Produk Dosen Pembimbing: Hapiz Islamsyah, S.Sn
PROGRAM STUDI DESAIN PRODUK FAKULTAS TEKNIK PERENCANAAN DAN DESAIN UNIVERSITAS MERCU BUANA JAKARTA 2014
i
ii
iii
KATA PENGANTAR Puji dan syukur saya panjatkan kepada Allah SWT dengan nikmatnya akhirnya penulis menyelesaikan karya tulisini. Tidak lupa penulis berterima kasih kepada keluarga, sahabat, teman- teman yang ikut mendukung kelancaran laporan Tugas Akhir ini bisa sampai selesai. Laporan Tugas Akhir ini yang berjudul “KAMPANYE DAMPAK ILLEGAL LOGGING DENGAN MEDIA ANIMASI” ini diajukan guna memenuhi salah satu persyaratan untuk memperoleh gelar sarjana ( Strata 1 ) pada jurusan Desain Produk ( Desain Grafis & Multimedia ), Fakultas Teknik Perencanaan dan Desain, Universitas Mercu Buana, Jakarta. Laporan Tugas Akhir ini di susun oleh penulis berdasarkan data-data dan studi pustaka. Selama pembuatan laporan ini dari Seminar hingga Tugas Akhir, Penulis banyak menemui kesukaran dan hambatan, tetapi dengan bimbingan semua pihak pada akhirnya penulis dapat menyelesaikan laporan Tugas Akhirini. Pada Kesempatan ini penulis ingin menyampaikan rasa terima kasih atas bantuan, bimbingan dan saran yang diberikan kepada : 1. Kepada orangtua atas segala doa dan dukungan untuk menyelesaikan kuliah penulis. 2. Bapak Dr. Arissetyanto Nugroho,MM, sekalu Rektor Universitas Mercu Buana. 3. Bapak Ir. Edi Muladi Msi. Selaku Dekan Fakltas Teknik dan Perencanaan Desain, Universitas Mercu Buana. 4. Bapak Hadi Soedarwanto, ST. M.Ds, selaku ketua program studi Desain Produk Universitas Mercu Buana. 5. Bapak Zulfikar Sa’ban, S.Pd, selaku koordinator Tugas Akhir program studi Desain Produk ( Desain Grafis& Multimedia ), Fakultas Teknik dan Perencanaan Desain, Universitas Mercu Buana.
iv
6. Bapak Ali Ramadhan S.Ds M.Ds, selaku dosen pembimbing seminar & Tugas Akhir yang telah berkenaan meluangkan waktu serta pengarahan hingga laporan Tugas Akhir ini selesai. 7. Bapak Drs. Susanto selaku dosen Studio Desain 5 yang telah memberi arahan dan banyak referensi. 8. Teman - teman sesama Tugas Akhir yang telah memberikan dukungan kepada penulis. 9. Semua pihak lain yang tidak dapat disebutkan disini, terima kasih atas bantuannya. Penulis menyadari sepenuhnya dalam penulisan laporan Tugas Akhir ini masih banyak kekurangan dan ketidak sempurnaan.Oleh karena itu penulis mengharapkan kritikdan saran yang sifatnya membangun sebagai bahan masukan demi sempurnanya laporan Tugas Akhirini. Akhir kata penulis berharap, semoga laporan Tugas Akhir ini dapat bermanfaat bagi semua pihak yang membacanya. Terimakasih.
Jakarta, 6 Januari 2014
M Ryan Jazmiauzan
v
DAFTAR ISI
Cover Dalam.......................................................................................... i SuratPernyataan .................................................................................... ii SuratPerngesahan .................................................................................. iii Abstract ................................................................................................ iv Abstrak ................................................................................................. .v Kata Pengantar ...................................................................................... vi Daftar Isi ............................................................................................... viii Daftar Gambar ...................................................................................... xi Daftar Tabel .......................................................................................... xiii Daftar Lampiran .................................................................................... xiv I. PENDAHULUAN .................................................................................. 1 A. Latar Belakang ............................................................................ 1 B. Originalitas ................................................................................. 3 a. Muatan desain........................................................................ 3 b. Ide ......................................................................................... 4 c. Tema ...................................................................................... 4 d. Muatan Lokal ......................................................................... 5 C. Peluang dan Tantangan Studi ....................................................... 5 II. METODOLOGI ................................................................................... 7 A. Tujua .......................................................................................... 7 B. Manfaat Perancangan ................................................................. 8 C. Konsekuensi Studi ....................................................................... 8 D. Kerangka Berfikir......................................................................... 9 E. Metode Pengumpulan Data ......................................................... 10 vi
a. Observasi ............................................................................. 10 b. Wawacara............................................................................ 10 c. Studi Pustaka........................................................................ 11 d. Referensi Karya Sejenis ......................................................... 11
vii
III. DATA PERANCANGAN ....................................................................... 12 A. Data Perancangan ............................................................................. 12 a. Pengertian Animasi ..................................................................... 12 b. Pengertian Animasi 2D................................................................ 12 c. Pengertian Animasi 3D ................................................................ 12 d. Pengertian Pembalak Liar ........................................................... 13 e. Warna........................................................................................ 13 f. Titik ............................................................................................ 14 g. Garis .......................................................................................... 15 h. Bentuk ....................................................................................... 15 i. Bidang ........................................................................................ 16 j. Texture ....................................................................................... 16 k. Value ......................................................................................... 17 l. Modelling ................................................................................... 18 m. Rendering ................................................................................. 18 n. sinopsis ...................................................................................... 19 o. Storyboard ................................................................................. 19 p. Frame ........................................................................................ 20 q. Keyframe ................................................................................... 20 r. Background/Latar ....................................................................... 21 B. Objek referensi ................................................................................. 21 a. Referensi karya sejenis................................................................ 22 b. Perbedaan (komparasi) ............................................................... 24 IV. Analisa Data .................................................................................... 26 A. Proses Analisa ................................................................................... 26 1. AnimasiIllegal loggingberupa informasi ........................................ 26 2. AnimasiIllegal loggingDalam kontesk Edukasi ............................... 26 3. Tokoh Dalam Animasi ................................................................. 27 4. Objek Pada Animasi .................................................................... 31 5. Objek Utama Dalam Animasi ....................................................... 34 6. Objek Pelengkap Dalam Animasi ................................................. 34 B. Hasil Analisa ...................................................................................... 36
viii
V. Animasi Illegal Logging ....................................................................... 37 A. Proses perancangan .......................................................................... 37 1. Pra Produksi ............................................................................... 37 a. Pembentukan sketsa Objek dengan Teknik Manual .................. 37 b. Mentukan Jalan cerita ............................................................ 38 2. Produksi .................................................................................... 40 a. Pembuatan Modeling Objek Dalam Bentuk 3 Dimensi Secara Digital ................................................................................... 41 b. Pemberian Texture Pada Objek 3 Dimensi ............................... 44 c. Proses Animation Berdasarkan storyboard .............................. 47 d. Proses Lighting Pada Animasi ................................................. 56 e. Proses Rendering Pada Animasi .............................................. 57 3. Pasca Produksi ........................................................................... 58 a. Proses Compositing................................................................ 59 b. Proses Final Rendering ........................................................... 59 VI. KESIMPULAN DAN SARAN ................................................................. 61 a. Kesimpulan ............................................................................... 61 b. Saran ........................................................................................ 61 Daftar Pustaka....................................................................................... 62 Lampiran .............................................................................................. 63
ix
DAFTAR GAMBAR
Gambar 1. Kerangka Berfikir .............................................................................. 9 Gambar 2. Lingkaran Warna .............................................................................. 14 Gambar 3. Contoh Titik ..................................................................................... 14 Gambar 4. Contoh Garis .................................................................................... 15 Gambar 5. Contoh Bentuk ................................................................................. 15 Gambar 6. Contoh Bidang ................................................................................. 16 Gambar 7. Contoh Texture ................................................................................ 16 Gambar 8. Contoh Value ................................................................................... 17 Gambar 9. Contoh Modeling ............................................................................. 18 Gambar 10. Contoh Rendering .......................................................................... 19 Gambar 11. Contoh Storyboard ......................................................................... 20 Gambar 12. Contoh Frame ................................................................................ 20 Gambar 13. Contoh Background/Latar ............................................................... 21 Gambar 14. Animasi sebagai Edukasi ................................................................. 27 Gambar 15. Tokoh dalam Animasi ..................................................................... 27 Gambar 16. Penebang Pohon ............................................................................ 27 Gambar 17. Pohon Sebagai Tokoh Utama .......................................................... 29 Gambar 18. Hewan ........................................................................................... 29 Gambar 19. Kendaraan ..................................................................................... 30 Gambar 20. Objek pada animasi ........................................................................ 31 Gambar 21. Objek Manusia ............................................................................... 31 Gambar 22. Objek Pohon ................................................................................. 32 Gambar 23. Objek Kendaraan............................................................................ 32 Gambar 24. Objek Hewan ................................................................................. 33 Gambar 25. Objek Gedung ................................................................................ 33 Gambar 26. Keberadaan Objek Utama ............................................................... 34 Gambar 27. Objek Pelengkap dalam Animasi 1 ................................................... 35 Gambar 28. Objek Pelengkap dalam Animasi 2 ................................................... 35 Gambar 29. Sketsa Objek .................................................................................. 37 Gambar 30. Proses Modelling Objek .................................................................. 41
x
Gambar 31. Proses Modelling Background Bumi ................................................ 41 Gambar 32. Proses Modelling Background Hutan dan Kota ................................. 42 Gambar 33. Proses Modelling Background Jalan ................................................. 42 Gambar 34. Proses Modelling Background Jembatan .......................................... 43 Gambar 35. Proses Modelling Background Hutan ............................................... 43 Gambar 36. Proses Modelling Background Hutan Gersang .................................. 44 Gambar 37. Proses Texturing Pohon dan Truck ................................................... 44 Gambar 38. Proses Texturing Latar/Background ................................................. 45 Gambar 39. Proses Texturing Pada Material Editor ............................................. 46 Gambar 40. Texture Yang Digunakan ................................................................. 47 Gambar 41. Proses Animation 1 ......................................................................... 48 Gambar 42. Proses Animation 2 ......................................................................... 49 Gambar 43. Proses Animation 3 ......................................................................... 50 Gambar 44. Proses Animation 4 ......................................................................... 51 Gambar 45. Proses Animation 5 ......................................................................... 52 Gambar 46. Proses Animation 6 ........................................................................ 53 Gambar 47. Proses Animation 7 ........................................................................ 54 Gambar 48. Proses Animation 8 ........................................................................ 55 Gambar 49. Proses Animation 9 ........................................................................ 56 Gambar 50. Proses Lighting ............................................................................... 57 Gambar 51. Proses rendering ............................................................................ 58 Gambar 52. Proses Compositing ........................................................................ 59 Gambar 53. Proses final rendering ..................................................................... 60
xi
DAFTAR TABEL
Tabel 1. Referensi Karya sejenis 1..........................................................22 Tabel 2. Referensi Karya sejenis 2..........................................................23 Tabel 3. Komparas 1.............................................................................24 Tabel 4. Komparasi 2............................................................................25 Tabel 5. Storyboard..............................................................................38
xii
DAFTAR LAMPIRAN
1. Pameran ................................................................................................ 63 2. Publikasi ................................................................................................ 64 3. Anggaran Biaya Tuga Akhir...................................................................... 65 4. Jadwal Pelaksanaan Tugas Akhir .............................................................. 66
xiii
