J a a r g a n g 1 7 | N u m m e r 2 / 2 0 1 3 | w w w. i n d e b r e s . n l | w w w. v r i e n d e n v a n i n d e b r e s . n l
TRIALOOG m a g a z i n e
v o o r
r e l a t i e s
‘Vergeving… iets wat tegen de menselijke natuur in gaat’
Vergeven… maar niet vergeten Nina zou wel dood willen zijn
Aan het roer
Vergeving, iets wat tegen de menselijke natuur in gaat
Vergeving: met dit thema worstelen veel mensen die ons bezoeken in meer of mindere mate. Ook is het een thema waar christenen vanuit hun levensbeschouwing vaak veel waarde aan hechten. Vergeving schenken en vergeving ontvangen, daar gaat het om. De titel van deze Trialoog geeft al aan dat het beslist niet vanzelfsprekend is. Ook wij worstelden stevig met dit thema bij het schrijven van deze editie, ook in de behandelgesprekken zien we dat het thema ‘vergeving’ een complexe samenhang heeft met de problematiek. Je doet slachtoffers bijvoorbeeld snel tekort door als behandelaar vergeving alleen al als thema centraal te stellen. Je kunt je dan afvragen waar ligt dan de regie? Bij ieder artikel hebben we daarom ook wel geaarzeld, gewikt en gewogen. En nog zal het niet altijd voor een ieder inleefbaar zijn. Hoewel we als christelijke GGZ ingewijd zijn in dit thema, beseffen we ook heel goed dat we daarmee niet vanzelfsprekend ook altijd deskundig zijn in dit thema. Als christelijke GGZ zijn we voortdurend zoekend om de zelfregie bij de cliënt te bevorderen en doordat we veel met het thema in aanraking komen kennen we het grote belang ervan binnen
INHOUD
3
Bij vergeving schenken is het bijzondere dat je zelf de regie weer in handen neemt en krijgt. Jouw gedrag ligt weer in je eigen macht. Daarom is het ook jouw proces en kunnen de omstanders jou ook alleen coachen. Dus je niets laten opdringen met welke goede bedoelingen ook, want je bent de regie zomaar weer kwijt. Deze Trialoog laat slechts verschillende dimensies van het thema ‘vergeving’ zien. We beseffen heel goed dat er nog veel meer te schrijven en te vertellen valt over dit bijzondere thema. We hopen dat u er iets aan mag hebben voor uzelf of een naaste!
Voorzitter Raad van Bestuur
6
Vergeven... maar niet vergeten
Nina zou wel dood willen zijn
de gesprekken. Als je van bovenaf kijkt naar het proces van vergeving dan ontdek je onder andere dat, vanuit het slachtoffer geredeneerd, een dader een slachtoffer twee keer 'in de tang' heeft. Namelijk: bij de daad zelf, en bij de schade achteraf. Bij de daad was de regie bij de dader (misbruik van macht). Bij schade achteraf is de regie nog steeds bij deze persoon (je handelen wordt vaak nog steeds sterk door het misbruik bepaald) en dat wordt als heel beklemmend ervaren.
OVERIG
8
Ze neemt het hen nog steeds kwalijk
05 Op de sofa 09 Leestip 10 Bron van inspiratie 11 Column ‘Hoezo schuld kwijtschelden?’
Nina
zou
wel dood willen zijn
door Anneke den Hertog, Psycholoog
Nina (16) is jarenlang met tegenzin naar de basisschool gegaan. In haar klas zat een klasgenoot die haar elke dag treiterde, vaak ongemerkt, als de juf de klas uit was of als er op het schoolplein geen pleinwacht in het zicht was. Er werd over Nina geroddeld en ze werd buiten schooltijd bedreigd door haar klasgenoten, vooral via Hyves. Nina vertelde niets aan haar ouders, die hadden al genoeg aan hun hoofd. Als Nina naar de middelbare school gaat krijgt ze last van nare dromen, ze voelt zich onzeker in de groep, wantrouwt andere klasgenoten en voelt zich steeds meer eenzaam. Soms denkt ze dat mensen beter af zijn zonder haar; ze zou wel dood willen zijn...
3
Hey Marjolein, lang el moeite. Ik heb er Dit schrijf ik met ve en aar ik wil je toch lat over nagedacht, m g me af el dwars zit. Ik vroe weten dat er mij ve ndinnen ij altijd met je vrie of jij weet dat jij m dreigde of ik er niet was, be negeerde; je deed e voel dat je over m me en ik had het ge ol altijd e daardoor op scho roddelde. Ik heb m lukt het n gevoeld. Daarom erg buitengeslote ol mijn nieuwe scho me nu niet om op ker, on en; ik voel me ze vriendinnen te mak ik haal mij raar vinden en denk dat anderen over de droom ik ’s nachts slecht cijfers. Ook nlijk spijt erd. Heb jij er eige tijd dat ik gepest w kunnen ns of ik je wel zou van? Ik weet niet ee t en ik wil ijn leven is verpes vergeven, want m eten zijn. Ik wil graag w soms liever dood mij dat n mij deed. Zou je waarom je zo tege heb je n laten weten? Ik nog een keer wille n je kregen, hopelijk be nummer via via ge . daar niet boos over
Hoi Nina, Ik schrok er erg van en heb nooit zo in de gaten gehad wat ik met je deed. Ik herin ner me wel dat ik niet alt ijd aardig tegen je heb gedaan. Hopelijk he lpt het je om over m ij te weten dat ik toen ze lf veel problemen ha d door de ruzies van mijn ouders. Niet da t ik het daarmee goed wil praten, maar ik deed daarom zelf op scho ol ook heel agressief . Ik krijg daar nu hulp voor (zeg dat svp ni et verder). Hopelijk ku n jij ook goede hulp vinden, want dood willen is geen oplo ssing. Ik bid zelf tot God en ik zal ook vragen of Hij voor je wil zorgen en ik vraag aan Go d of Hi j me wil vergeven. Er wordt wel tegen m ij gezegd dat God m ij vergeeft, maar ik geloof dat nog niet altijd (ik heb nog meer er ge dingen gedaan, be halve pesten). Wil jij ook voor mij bidden da n bid ik voor jou, da t God je de kracht mag ge ven om je herinnerin gen een plek te geven. Misschien kan/wil je mij dan ooit vergeven, dat hoop ik. Als ik je zou zien, zou ik je dat we l willen vragen. Ik vo el me er echt wel heel schuldig over…
Over pesten
‘ZOWEL SLACHTOFFERS ALS DADERS HEBBEN EEN VEEL GROTERE KANS OP DEPRESSIES, ANGST- EN PANIEKSTOORNISSEN’
4
Volgens het Fonds Psychische Gezondheid komt pesten voor zowel bij kinderen als bij volwassenen. Ongeveer acht procent van de kinderen op de basisschool wordt minstens eenmaal per week gepest. Dat zijn er gemiddeld twee per klas. In het voortgezet onderwijs is dit twee procent. In totaal gaat het om ongeveer 350.000 kinderen! Uit recent onderzoek is naar voren gekomen dat pesten niet alleen op korte termijn invloed heeft op de psychische gezondheid van kinderen, maar ook op lange termijn. Medische onderzoeken tonen zelfs aan dat kinderen die veel stress ervaren –onder andere door pesten– fysiek eerder aftakelen. Ook is de kans op chronische ziekten bij hen groter. Een later verschenen onderzoek geeft aan dat onder invloed van pesten, genen veranderen die een rol hebben bij het ontstaan van depressies. De onderzoekers hebben nog geen lange termijn onderzoek gedaan, maar verwachten dat deze genetische veranderingen van invloed zijn op iemands toekomstige psychische en sociale leven. Welke biologische oorzaak ook gevonden wordt, de lange termijn effecten van pesten zijn inmiddels aangetoond: zowel slachtoffers als daders hebben een veel grotere kans op depressies, angst- en paniekstoornissen dan anderen. Daarnaast neemt eveneens de kans op agressief gedrag toe bij kinderen die gepest worden, evenals zelfmoordgedachten bij kinderen die gepest zijn en zelf pester waren. Er is dus reden genoeg om pesten zeer serieus te nemen. Er zijn verschillende manieren om de gevolgen van pestproblematiek te behandelen, o.a. door gesprekken en
schrijven. In de gesprekken kwam naar voren dat bij Nina haar geloof in God maakte dat zij vastliep in haar verwerkingsproces; ze zat met de tekst in haar maag uit het Bijbelboek Kolossenzen 3:13: ‘Verdraag elkaar en vergeef elkaar als iemand een ander iets te verwijten heeft; zoals de Heer u vergeven heeft, moet u elkaar vergeven’. Nina vind dit heel erg lastig en deze tekst roept grote weerstand bij haar op. ‘Marjolein vergeven? Dat nooit!’: roept ze. Toch besluit ze op eigen initiatief, na verloop van tijd, een Whatsapp-bericht te sturen naar Marjolein. Nina schreef eerst een ‘kladbericht’ en kwam er daarna achter dat ze eigenlijk toch anders dacht over de gebeurtenis. Ze besprak deze kladbrief met mij als behandelaar en bemerkte dat ze vragen had bij zaken die ze had opgeschreven. Naar aanleiding van ons gesprek schreef ze een tweede bericht, met andere zinnen er in. Dit appbericht durfde ze wel te versturen. Het beschrijven van een moeilijke situatie maakt soms dat iemand door een andere kijk op de gebeurtenis, de gehele situatie anders gaat zien dan voorheen, waardoor het negatieve effect van de gebeurtenis kan verminderen en iemand er beter mee om kan gaan. Het versturen van het uiteindelijke app bericht aan Marjolein, en het antwoord dat Nina daarop kreeg, het denken en praten erover en het neerleggen van dit alles bij God –doormiddel van gebed–, leidde er uiteindelijk toe dat Nina beter afstand kon nemen van een nare periode uit haar leven.
Op de sofa
EEN INTERVIEW MET RYAN
REINDERS
Krijg je veel te maken met het onderwerp vergeving?
Door Magda Jonker, Secretaresse Raad van Bestuur
‘Ja toch regelmatig’: zegt Ryan Reinders, systeemtherapeut bij In de Bres. ‘Een lastig thema, zeker in een systeem, waarmee binnen de hulpverlening een familie, gezin of echtpaar bedoeld wordt. Binnen een systeem zoeken we als mensen immers vooral naar liefde, vertrouwen, eerlijkheid en acceptatie’. ‘Onbewust willen wij als mensen altijd iets of iemand graag de schuld te geven, als ons iets iets ergs overkomt. Oftewel: iemand moet de rekening gepresenteerd krijgen, want dan voelen we ons beter. Dat is natuurlijk niet altijd reëel.’ ‘Stel iemand is in een familie écht de fout in gegaan, bijvoorbeeld door diefstal, overspel, mishandeling of incest, dan is het vertrouwen in elkaar ernstig geschaad door een concrete daad. In een dergelijke situatie is werkelijk een schuldige aan te wijzen en kan er wellicht aan de situatie en de schade gewerkt worden. Misschien kan er uiteindelijk toegewerkt worden naar vergeving en het herstellen van het wederzijds vertrouwen. Helaas kan het systeem –de familie of relatie– ook uit elkaar vallen omdat er geen berouw, erkenning of herstel plaatsvindt of omdat het gewoon echt te onveilig blijft’.
Maar wat als één van de gezinsleden een psychisch probleem heeft? ‘Daar lijdt vaak het gehele gezin onder, maar vooral het gezinslid met autisme, ADHD of een zware depressie lijdt er onder. Het gehele gezin is dan soms uit balans, de andere gezinsleden wordt wellicht onrecht aangedaan, maar het gezinslid met het psychisch probleem kan hier ook niets aan doen, zo iemand kun je dat natuurlijk niet aanrekenen’.
Is vergeving dan aan de orde? Kun je dan iemand zijn of haar gedrag aanrekenen? ‘Nee, hier zal verzoening met de situatie en met het gezinslid zelf meer op zijn plaats zijn. Het is dan ondermeer nodig dat alle gezinsleden goede kennis krijgen van de stoornis en ook waarom het gezinslid zich zo gedraagt of handelt. De betrokkene zelf moet leren wat hij of zij wél kan, om zo het zelfvertrouwen te vergroten en toch een bijdrage te kunnen leveren aan het gezin’.
Niet makkelijk dus? ‘Nee, binnen de hulpverlening wordt dan wel gesproken over een roulerende rekening. Soms wordt van generatie op generatie een tekort doorgegeven, zonder dat dit doorbroken wordt. Daardoor ontvangen kinderen niet wat ze nodig hebben: bijvoorbeeld verzorging, veiligheid en emotionele betrokkenheid. Wat je vaak ziet is dat iemand zich net zo gaat gedragen als zijn ouders en daarmee wordt de rekening –die iemand eigenlijk te vereffenen heeft met zijn gezin van herkomst– neergelegd bij zijn of haar kinderen... Als deze roulerende rekening niet betaald wordt door erkenning van wat een dader is aangedaan als kind, zullen zijn of haar kinderen naar alle waarschijnlijkheid deze rekening weer doorgeven aan hún kinderen. Erkenning zal een eerste incasso zijn. Verder wordt het toewerken naar herstel van wederzijds vertrouwen, waar vergeving ook een plaats kan krijgen, lastig als (groot)ouders niet meer leven of er niet over willen praten. Soms is vergeving menselijkerwijs vrijwel onmogelijk… dan rest ons alleen nog maar de wetenschap van Gods betrokkenheid en nabijheid en de kracht van Zijn macht tot verzoenen en vergeving. Maar makkelijk…, nee dat is het nooit!’
5
Vergeven...
... maar niet vergeten Vergeving kun je omschrijven als iemand niet meer aanrekenen wat jou als slachtoffer is aangedaan. Het is een begrip dat regelmatig in de Bijbel naar voren komt, bij voorbeeld in het “Onze Vader”. Wij vragen God om onze schulden te vergeven, “gelijk ook wij vergeven onze schuldenaren”, zoals een ouderwetse vertaling het zegt. Sommige christenen menen dat dit wijst op een verplichting om anderen te vergeven, wat er ook is gebeurd.
door Fetsje Harmanny, Kinder- en Jeugdpsychiater
Binnen de psychiatrie is er over het algemeen weinig belangstelling voor vergeving. Het zit snel in een verdacht “christelijk hoekje”. In mijn opleiding tot psychiater is het begrip vergeving zelfs nooit aan bod gekomen. Terwijl veel patiënten, zeker als ze lijden aan een depressie erg bezig kunnen zijn met de onderwerpen als schuld, boete en ook vergeving. Voor christenen, maar ook mensen met een andere levensbeschouwelijke oriëntatie, bijvoorbeeld atheïsten of humanisten zijn dit hele wezenlijke onderwerpen.
Het verhaal van Henk (46) Henk heeft niet zulke beste herinneringen aan de tijd dat hij naar de lagere school ging. Hij was een klein, tenger jongetje dat erg verlegen was en niet zo weerbaar. Na een verhuizing naar een ander dorp kwam hij in groep 3 op een nieuwe school terecht. Gedurende de rest van de hierop volgende jaren, totdat hij naar de middelbare school ging, was hij het slachtoffer van pesterijen. Hij werd vaak buitengesloten, uitgejouwd en zelden uitgenodigd voor een verjaardagsfeestje. Hij kon wel goed leren en ging naar de VWO afdeling van een grote scholengemeenschap. Daar kwam hij de voormalige pesters zelden tegen en hij kwam steeds meer tot bloei. Vele jaren later schreef hij zich in voor een reünie van zijn voormalige middelbare school. Tot zijn stomme verbazing kreeg hij een e-mail van een van zijn voormalige pestkoppen. Het zat hem nog altijd dwars dat hij Henk zo gepest had vroeger. Hij vroeg Henk om vergeving. Het kostte Henk geen moeite om hem te vergeven.
6
Woede en boosheid om wat jou is aangedaan als slachtoffer kan heel begrijpelijk zijn, maar woede en boosheid kan je ook “verteren” en je gevoelsleven aanvreten omdat je er steeds mee bezig bent. Het kan eveneens veel tijd en energie vergen, waardoor je geen ruimte hebt om te genieten van de gewone en leuke dingen van het leven.
Het verhaal van Marieke (37 jaar) Marieke heeft geen prettige herinneringen aan haar tienerjaren. Ze groeide op in een gewoon gezin. Wat haar ouders niet wisten, is dat zij van haar 13-de tot haar 15-de seksueel misbruikt werd door een huisvriend van haar ouders. Ze durfde er niets over te zeggen tegen haar ouders. Ze trouwde later, kreeg kinderen en leidde een gewoon leven. Haar man merkte wel dat ze afkerig was van seksueel contact. Hij vroeg daar –keer op keer– over door, totdat zij vertelde dat zij in haar jeugd langdurig seksueel misbruikt was door iemand. Ze wilde er geen details over geven. Haar man vond dat ze zich moest laten behandelen voor deze traumatische gebeurtenissen. Ze werd verwezen door de huisarts en kwam bij een vrouwelijke psychiater terecht. Marieke kon beperkt wat zakelijke dingen vertellen over het misbruik. Ze vertelde niets over wat het seksuele misbruik inhield. Ze was er niet toe in staat: “Al zou ik het willen, ik kan het niet”. Marieke kon haar man duidelijk maken dat ze er niet over kon praten. Hun seksuele relatie bleef op een heel laag pitje staan. Ze was niet in staat de man te vergeven die haar leven op een bepaald vlak verwoest had. Ze kon geen woorden geven aan wat haar overkomen was.
Het verhaal van Johan (28) De vader van Johan werd neergestoken door een verwarde man toen Johan 18 jaar oud was. Hij overleed hierdoor. De dader was een psychiatrische patiënt die onder invloed was van alcohol en drugs. Johan en zijn vader konden het heel goed met elkaar vinden. Johan was helemaal kapot van het overlijden van zijn vader. Hij was verschrikkelijk boos, op de dader, maar ook op God. Hij snapte niet waarom God dit had toegelaten. Hij ging studeren in een stad ver weg en keerde zich af van de kerk. De dader kreeg TBS. Tien jaar later vertelde zijn moeder dat ze de moeder van de dader een aantal keren had gesproken. Ze had het verhaal gehoord over haar zoon die aan schizofrenie leed. Op zijn 18-de werd hij voor het eerst psychotisch. Het gebeurde later nog diverse malen. Haar zoon dacht echter dat er niets met hem aan de hand was en weigerde na verloop van tijd medicijnen te gebruiken. Hij werd steeds verwarder en gebruikte allerlei soorten drugs. Uiteindelijk vermoordde hij de vader van Johan onder invloed van stemmen. In de TBS kliniek knapte de dader goed op. Ook Johan heeft vervolgens een aantal keren met de moeder van de dader gepraat. Hij kreeg een steeds beter beeld van de man die zijn vader had vermoord. Aan een vriend die psychologie studeerde vroeg hij uitleg over wat schizofrenie is. Johan kreeg te horen dat de dader om vergeving vroeg en hem en zijn moeder graag wilde spreken. Johan kon het niet opbrengen om de dader te zien. Hij wilde hem wel vergeven omdat hij begreep wat er aan de hand was geweest. Johan bleef zijn vragen houden over waarom God dit liet gebeuren, waarom er zulke nare ziekten zijn zoals schizofrenie.
Toelichting van de Psychiater Vergeven is vaak een heel proces. Vergeven kan, als het oprecht is, louterend werken voor zowel dader als slachtoffer. Het kan nooit opgelegd worden. Het is soms bijna onmogelijk als er zeer gruwelijke dingen zijn gebeurd, zoals bij Marieke. Het is gemakkelijker om te vergeven als de dader schuld bekent zoals bij Henk en Johan. Vergeven betekent ook niet dat je als dader en slachtoffer onbevangen tegenover elkaar kunt staan, alsof er nooit wat gebeurd is. Het verhaal van Johan illustreert dit. Vergeven betekent niet vergeten, in tegendeel. Ingrijpende dingen vergeet je nooit weer. Die blijven in je geheugen opgeslagen, maar ze kunnen wel een minder
belangrijke rol gaan spelen in je leven. Vergeving vooral helpen om de verbittering in je gevoelsleven te stoppen, waardoor depressies en angsten verminderen. Wat averechts werkt, is een slachtoffer verwijten dat deze de dader niet wil vergeven. Soms worden er zelfs Bijbelse argumenten bij gebruikt. Een dader die zegt: 'God heeft mij allang vergeven. Waarom kun jij mij dan niet vergeven?' Hieruit spreekt een gebrek aan voorstellingsvermogen hoezeer een slachtoffer -soms levenslang zoals Marieke- beschadigd kan zijn. Vergeven werkt alleen als het oprecht gemeend is...
7
‘Hoe ik ook mijn best deed, ik was altijd hun domme dochter!’ De 58jarige mevrouw L. verheft inmiddels haar stem. Ze zit tegenover me tijdens een intelligentietest en ik heb haar zien veranderen van een vriendelijke, opgewekte dame tot een steeds onzeker wordende vrouw. Elk onderdeel van de IQ-test lijkt haar eigenwaarde meer af te pellen. Iedere vraag die ze niet kan beantwoorden, lijkt haar bozer te maken.
Ze neemt het hen nog steeds kwalijk door Diana Heusinkveld, Afdeling diagnostiek
Aanvankelijk lacht ze het weg en maakt grapjes, maar hoe langer het duurt, hoe harder het binnenkomt. We zijn bij het onderdeel Rekenen beland. Terwijl ik de eerste som voorlees, die ze uit haar hoofd zo snel mogelijk moet uitrekenen, zie ik haar ingespannen en met dichtgeknepen ogen luisteren. Haar lippen herhalen zachtjes de woorden van de som. Ze doet zo haar best. Maar het lukt niet, ze lijkt volledig te blokkeren. ‘Hou maar op,’ roept ze, ‘dit wordt niets. Ik voel me zó verschrikkelijk dom.’ Het lijkt me inderdaad beter even te wachten en een pauze te nemen. Mevrouw heeft haar bril afgezet en dept met een zakdoek haar ogen als ik een kopje koffie voor haar neerzet. Het is duidelijk dat de test veel emoties in haar oproept. Met haar ogen op de tafel gericht begint ze te vertellen. Hoe ze zich altijd dommer dan anderen gevoeld heeft.
8
Hoe ze op de lagere school al worstelde met rekenen. Leraren die geen begrip toonden, haar eenzaamheid en haar strijd om het ook te snappen. Maar het allerergste waren haar ouders; hoe zij haar altijd als hun domme dochter behandelden. ‘Trijn kan toch niets, die kan de ramen wel zemen. Trijn snapt dat allemaal niet’. Ja, de andere kinderen wel, die hadden “een goed verstand”, maar zij…. ze had bij het uitdelen ervan niet vooraan gestaan.
‘Maar het allerergste waren haar ouders’ Haar hele leven heeft ze geprobeerd te bewijzen dat ze wel degelijk iets in haar mars heeft. Ze kijkt me recht aan en zegt: ‘En nu doe ik de financiën thuis, en dat gaat goed.’ Ze snuit haar neus. ‘Maar door deze test voel ik me zo dom. Alsof de tijd 50 jaar stil heeft gestaan.’
Ze vertelt over het contact met haar ouders, dat na al die jaren nog altijd stroef verloopt. Ze neemt het hen nog steeds kwalijk hoe ze haar behandeld hebben. ‘Het is onbegrijpelijk hoe ouders dit hun kind kunnen aandoen.’ Ze zucht. ‘En als je ze zou zien, het zijn twee oude mensjes, die zogenaamd geen vlieg kwaad doen.’ Met een harde trek om haar mond snuift ze: ‘Nou, ik weet wel beter.’ Als mevrouw tot bedaren komt, vervolgen we het onderzoek. Het lijkt haar goed te hebben gedaan om haar hart te luchten en de rest van het onderzoek lijkt ze iets meer ontspannen. Het verhaal van deze mevrouw blijft nog lang na het
testmoment in mijn gedachten. De gevolgen van het onrecht dat haar als kind is aangedaan, hebben diepe sporen en wonden nagelaten in haar leven. Ik vraag me af of het haar gelukt is om dit trauma ten goede te laten keren bij haar eigen kinderen. Of zouden zij mogelijk ook ‘de dupe’ geworden zijn van de woede en pijn van hun moeder...? De uitkomsten van de IQ-test laten een beneden gemiddeld resultaat zien. Ik hoop dat ze met de uitkomst kan leven. Maar ik hoop nog meer dat ze vrede mag vinden.
Leestip: ‘Vergeven’: dat wat tegen elke menselijke natuur in gaat door Diana Heusinkveld
Het thema ‘vergeven’ vormt vaak een onderwerp van gesprek in ons leven, zo ook in sommige behandelgesprekken. Ook in de Bijbel wordt het vaak aangehaald. Maar, hoe doe je dat: vergeven? En, kan dat altijd? In de diverse boeken over dit thema vonden we een bijzondere versie van Nancy Leigh DeMoss. Zij schrijft met ‘Vergeven’ een indringend boek over het thema vergeving. Ze roept mensen op om datgene te doen, wat tegen elke menselijke natuur ingaat, namelijk mensen vergeven die ons kwaad hebben gedaan. Ze schrijft dat ieder mens verwond raakt en dat onze natuurlijke reactie is ons recht te halen door die ander betaald te willen zetten. Als iets oneerlijk aanvoelt, is ieder mens geneigd om kwaad met kwaad te willen vergelden. Veel mensen leven –soms onbewust– met bittere harten omdat ze zich onrechtvaardig behandeld voelen. Gezien de omstandigheden lijkt bitterheid vaak volkomen begrijpelijk, maar het gif ervan vernietigt je. Als de pijn en bitterheid groot zijn, dan word je volgens de schrijfster van dit boek uiteindelijk net als degene die jou bezeerd heeft… Het wapen dat we gebruiken om pijn toe te brengen aan de dader, wordt een zwaard dat zich tegen ons keert en daarbij meer schade aan ons toebrengt, en aan degenen die ons liefhebben, dan aan degene die ons gekwetst heeft. Er is een andere weg, de weg van ver-
geven; Gods weg die tegen onze natuur in gaat, in feite zelfs bovennatuurlijk is. Toch is vergeving schenken de oproep van God, om de weg van herstel en verzoening te kunnen gaan. We menen soms dat het recht niet gediend wordt wanneer we anderen vergeven. Volgens ons komen ze er dan te makkelijk mee weg. Volgens de schrijfster beïnvloedt onvergevingsgezindheid echter altijd onze relatie met God. Wanneer we weigeren te vergeven, blokkeert er iets in onze relatie met de Vader. Degenen die vasthouden aan bitterheid, kunnen vaak niet genieten van zijn barmhartigheid en genade.
‘Een bijzondere sleutel naar herstel’ C.S. Lewis, die in het boek geciteerd wordt, verwoordde het als volgt: ‘een christen zijn betekent het onvergeeflijke te vergeven omdat God het onvergeeflijke in ons vergeven heeft.’
Als u een beschuldigde vergeeft, wordt deze persoon niet langer door u vastgehouden, maar draagt u deze persoon over aan God –de rechtvaardige rechter– de enige die in staat is recht te verschaffen. Met het uitspreken van vergeving doen we afstand van ons recht om de dader te straffen of hem/haar te laten betalen. Vervolgens volgt er vaak een bijzonder proces van genezing en herstel. De schrijfster beschrijft dat het net is of je de luiken opengooit, het raam omhoog schuift en de frisse wind van Gods genade zijn genezende werk laat doen. Vergeving lijkt misschien zwak –alsof u het kwaad laat triomferen– maar door goed te doen vergeldt u juist kwaad met goed en overwint daarmee Gods krachtige genade en goedheid. In veel situaties vormt vergeving daarmee een bijzondere ‘sleutel’ naar herstel.
Om te kunnen vergeven, moeten we begrijpen hoe God ons vergaf door de verschrikking op Golgotha. Jezus zelf zei over vergeving in Matteus 6:14-15: ”Als jullie anderen hun misstappen vergeven, zal jullie hemelse vader ook jullie vergeven. Maar als je anderen niet vergeeft, zal jullie Vader je misstappen evenmin vergeven”. Een pittige uitspraak.
9
(advertentie)
Bron van inspiratie Vergeving krijgen en geven
Boeken die je leven positief beïnvloeden: ✓ 12 Manieren om je weg in de Bijbel te vinden ✓ Christen @ work! ✓ Niet schuldig meer ✓ En toch zo anders ✓ Wat genade met je doet ✓ Gezond leven, gezond geloven ✓ Biddend op de uitkijk
nd boek... Naast de Bijbel een opbouwe Doet je leven goed! www.ebdrachten.nl (Ook adverteren in Trialoog? Bel 06 13862881)
Als christelijke GGZ willen we, in navolging van Christus, mensen met problemen op weg helpen naar herstel. Naast professionele kennis putten we eveneens uit de Bijbel als handleiding voor geestelijk gezond leven. De Bijbel spreekt volop over vergeving, het is een kernthema in het evangelie. In verschillende Bijbelboeken mogen we ontdekken dat 'vergeving' vaak cruciaal is voor een gezond geestelijk leven. In Efeze vonden we een inspirerende tekst over dit thema.
Laat alle bitterheid, woede, toorn, geschreeuw en laster van u weggenomen worden, met alle
Help medemensenel op weg naar herst
slechtheid, maar wees ten opzichte van elkaar vriendelijk en barmhartig, en
Bres. missie van GGZ In de én steun de christelijke den… s is op zoek naar vrien Vrienden van In de Bre
Christus u vergeven heeft.
k op: rstaande bon in of kij Helpt u mee? Vul onde
Efeze 4:31-32
res.nl www.vriendenvanindeb
vergeef elkaar, zoals ook God in
Wilt u ons ook steunen en/of wilt u Trialoog voortaan gratis thuis ontvangen? ✃ ❏
Ja, ik ontvang trialoog voortaan gratis thuisgestuurd. (magazine verschijnt max. 4 x per jaar.) naam
..................................................................................................................................................................................................................................................................
adres
..................................................................................................................................................................................................................................................................
Postcode + plaats
..................................................................................................................................................................................................................................................................
telefoonnummer
..................................................................................................................................................................................................................................................................
Handtekening
..................................................................................................................................................................................................................................................................
Vrijblijvende financiële bijdrage ❏
10
Ja, ik wil eveneens donateur worden van vrienden van in de Bres en geef hierbij toestemming voor een maandelijkse afschrijving (machtiging) van € ............................ (bedrag) af te schrijven van banknr: ................................................................... U kunt dit formulier in een ongefrankeerde envelop verzenden naar: Stichting Vrienden van In de Bres, Antwoordnummer 15, 9200 VB Drachten
C
O
L
U
M
N
Hoezo schuld kwijtschelden? Door Matthijs Bergsma, Communicatieadviseur
Heftig. Écht heftig. Een poos terug had ik een ontmoeting
Hij vertelde me abrupt ook meerdere Bijbelteksten met
met een man die mij vertelde dat hij vele jaren geleden
daarin onder andere het gebod ‘Gij zult niet doden'.
iemand had vermoord… Allemaal gedachten overvielen me. Wat Na een voorlichtingsactiviteit stond er
moet ik zeggen? Klopt dit verhaal? Wat
ineens een verslagen man voor me. Hij
moet ik hiermee? Terwijl ik vaak een
vroeg me of we bij In de Bres ook hulp ver-
‘spraakwaterval’ ben, wist ik niets meer
leenden aan mensen met traumatische
te zeggen.
stoornissen. “Ja, dat doen we zeker”: zei ik, niets wetend van zijn achtergrond.
Vreemd genoeg zag ik vooral een man in ernstige nood. Een dader van een zeer
‘Hij vertelde abrupt dat hij iemand had vermoord.’
serieus delict, maar ook een man in nood. Tegelijkertijd herinnerde ik me plotsklaps veel situaties waarin ikzelf vergeving had mogen ontvangen.
Daarna vroeg hij of het mogelijk was om Bijbelse onder-
Gerechtigheid is een rechtschapen goed, maar zou verge-
werpen te bespreken tijdens een hulptraject. “Ja hoor”:
ving daar niet bij kunnen passen? Zou God ook deze man,
was mijn antwoord. Vervolgens vertelde hij abrupt dat hij
medemens en moordenaar, willen vergeven? Zou de God
enkele jaren terug iemand had vermoord.
van de Bijbel ons alles willen vergeven als we echt en oprecht spijt hebben?
Hij had spijt, heel veel spijt. Ik kon het aan ’m zien. Hij vertelde dat hij zich schuldig voelde, heel erg schuldig.
Ik geloof van wel.
Contact & colofon Uitgever Stichting Vrienden van In de Bres. Oplage 5.000 exemplaren Eindredactie Matthijs Bergsma & Anne Jan Kok Aan dit nummer werkten mee: Magda Jonker-Bergsma, Margreet de Vries-Schot, Diana Heusinkveld, Anneke den Hertog, Anne Jan Kok, Ryan Reinders, Matthijs Bergsma en Fetsje Harmanny. Fotografie Matthijs Bergsma, Nienke van Eizenga, stock
Redactieadres Trialoog, Postbus 228, 9200 AE Drachten Telefoon: 0512 - 58 40 70 Website: www.vriendenvanindebres.nl
Reageren? Mail naar
[email protected] Advertentie exploitatie Media Advies Theo Wijbenga T 06 13862881 /
[email protected] Vormgeving & opmaak AndromedaDesign.nl, Drachten Niets uit deze uitgave mag gekopieerd worden zonder toestemming van Stichting Vrienden van In de Bres.
Missie Op professionele wijze, in navolging van Christus, mensen met psychiatrische en psychosociale problemen helpen tot heelheid te komen met zichzelf, hun omgeving en de Schepper. Giften & legaten Stichting Vrienden van In de Bres zet zich in voor behoud en ontwikkeling van christelijke geestelijke gezondheidszorg. Helpt u mee? U kunt uw gift overmaken op: rekeningnummer: 4851047 t.a.v. Stichting Vrienden van In de Bres. In verband met de privacy zijn de namen en foto’s van cliënten gefingeerd en geanonimiseerd.
GGZ In de Bres is gevestigd in: ASSEN | DRACHTEN | GRONINGEN | LEEUWARDEN | LELYSTAD
Gratis CD van Martin Mans en Jan Vayne bij informatieaanvraag!
Stap over en ontvang
€ 50,-
Kies voor christelijke zorg Pro Life zet zich samen met christelijke zorgverleners, belangenorganisaties en politieke partijen in om christelijke zorg nu en in de toekomst toegankelijk te maken. Uiteraard moet deze van goede kwaliteit zijn en betaalbaar blijven. Zodat u de best mogelijke zorg krijgt, die bij uw zorgbehoefte en principes past. Meer weten over Pro Life: (BOBBSXXXQSPMJGFOMFOWSBBHFFOWSJKCMJKWFOEJOGPSNBUJFQBLLFUBBO#JKVXPĀFSUFPOUWBOHUVHSBUJT IFUOJFVXFDISJTUFMJKLF[PSHNBHB[JOF-JWFOFFODEWBO.BSUJO.BOTFO+BO7BZOF#FTMVJUVEJUKBBS PWFSUFTUBQQFOOBBS1SP-JGF EBOPOUWBOHUVCPWFOEJFOFFOXFMLPNTULPSUJOHWBOÏ QFSCFUBMFOEF WFS[FLFSEFBMTVFFOCBTJTWFS[FLFSJOHJODPNCJOBUJFNFUFFOBBOWVMMFOEF UBOE WFS[FLFSJOHTMVJU
.FFSJOGPSNBUJFFOWPPSXBBSEFOwww.prolife.nl
