trategisch Proramma Strategisch rogramma Opdracht

Strategisch Programma Strategisch Programma Strategisch Verbinding als Programma Opdracht Strategisch Programma Strategisch Programma Strategisch Programma 1 december 2011

1. Voorwoord Inholland heeft een zware periode achter de rug. De gevolgen daarvan zijn nog steeds merkbaar en dat zal ook nog enige tijd zo blijven. De kwaliteit en de reputatie van onze hogeschool stonden onder grote druk. Zo groot dat stevig ingrijpen vereist was. Dat alle gebeurtenissen een enorme impact hebben op alle collega’s is iets dat ik me terdege realiseer. Ik kijk met bewondering terug op het afgelopen jaar waarin we met de collega’s van Inholland aan het herstel van onze hogeschool zijn gaan werken. Het huis op orde en de basiskwaliteit omhoog zijn de thema’s geworden van de hogeschool. De situatie van dit moment biedt bij uitstek de mogelijkheid om met deze concepten onze hogeschool structureel te veranderen en te verbeteren. Voor een ieder moet helder zijn dat in alle opzichten onderwijs bij Inholland het dragend en leidend beginsel is. Dat betekent dat Hogeschool Inholland fundamenteel verandert. We hervormen op een wijze die past bij deze tijd. We zoeken anders dan voorheen samenwerking en verbinding. We kijken naar buiten, naar externe partijen, en zoeken coöperatie. Dit is een tijd van verbinden, van allianties zoeken, van partnerships aangaan. Dat is de hogeschool waar we naar toe gaan werken. De hogeschool die meer is dan een instituut, maar in toenemende mate deelnemer is aan een variëteit van samenwerkingsverbanden. Meer een netwerkhogeschool dan een instituut op zichzelf; een betrouwbare partner in een snel veranderende omgeving. In bescheidenheid, maar vanuit een nieuw zelfbewustzijn. Deze verbindende houding zit niet alleen aan de buitenkant. Ook intern moet dat zijn plaats krijgen. Als bestuur en management willen we ons ook verbinden met onze collega’s vanuit een professionele cultuur. Ondersteunende collega’s krijgen een grote opdracht om hun bijdrage te leveren aan versterking van kwaliteit. We vragen van docenten om zich op professionele wijze met hun collega’s te verstaan. Er moeten teams komen die elkaar motiveren, scherp houden, stimuleren en ondersteunen. Docenten krijgen meer mogelijkheden en er wordt verantwoording verwacht. Inholland wordt veeleisend. We vragen veel van iedereen, de lat ligt hoog. Studenten zullen er behoorlijk aan moeten trekken. Wij willen jonge mensen bijstaan in een belangrijke periode van hun leven en studenten begeleiden in hun ontwikkeling als professionals die midden in de maatschappij staan en daar mede vorm aan willen geven. Daar is meer voor nodig dan het aanreiken van kennis en vaardigheden. Vorming die sterk gerelateerd is aan de beroepscontext en die een substantieel en structureel onderdeel van ons curriculum wordt. Zo leiden we verantwoorde beroepsbeoefenaren op. Diezelfde waarden komen terug als we het hebben over de regio. Inholland voelt een verantwoordelijkheid om een inbreng te hebben in de maatschappelijke agenda van een regio of stad. Ook willen we meegeven dat de hele wereld ons werkveld is. De nieuwe tijd en de nieuwe wereld brengen dat met zich mee. Het is uitdagend en daarbij passen nieuwe wegen om dat te organiseren. Let wel, dit wíllen we allemaal, maar we zíjn het nog niet. Niettemin zie ik een bloeiende toekomst voor een prachtige hogeschool, die past bij deze tijd. In verbinding en met veel aandacht voor persoonlijk contact. Deze gedachte vervult mij met optimisme en trots. Met elkaar en met de afspraak om dit Strategisch Programma op te pakken, leggen we de basis voor een kwalitatief beter en sterker Inholland. Doekle Terpstra

Inhoudsopgave 1. Voorwoord 2.

Opmaat naar dit Strategisch Programma

4

3.

Profiel: Inholland verbindt zich

7

3.1. Een sterk verbonden organisatie 3.2. Het portfolio van Inholland

7 9

3.3. Profilering door focus op thema’s en niches

11

4.

15

Onderwijs en Onderzoek

4.1. Uitgangspunten van verbindend onderwijs

15

4.2. Verbonden aan studiesucces

16

4.3. Verbonden aan de docent

18

4.4. Verbonden aan onderzoek

20

4.5. Verbonden kwaliteitszorg

21

4.6. Tot slot

22

5.

23

De organisatie verbonden met het onderwijs

5.1. Onderwijsgerichte Bedrijfsvoering

23

5.2. Onderwijsondersteunende processen verbinden en verbeteren

24

5.3. Studentondersteuning verbeteren

24

5.4. Tot slot

24

6.

Bestuur en Toezicht

25

7.

Financiële ombuigingen

26

7.1. Personele ombuigingen

26

7.2. Reductie materiële lasten

26

8. Implementatieprogramma

28

9.

29

Randvoorwaarden en Risico’s

Verwijzing naar onderliggende beleidsstukken

31

3

4

Verbinding als Opdracht

2. Opmaat naar dit Strategisch Programma Het huidig College van Bestuur heeft bij de aanvang van haar opdracht een SWOT-analyse uitgevoerd1 op Inholland als onderwijsinstelling die het College vervolgens op 20 april 2011 in hoofdlijnen heeft gepresenteerd in de zogenaamde ‘’Strategische Aanpak’’. De uitkomsten van de SWOT zijn in de afgelopen maanden verrijkt met de kennis die opgedaan is vanuit de diverse veranderen verbetertrajecten en er is lering getrokken uit de rapportages van de inspectieonderzoeken. Daarnaast is de strategische agenda van het Ministerie bepalend geweest voor kaderen van het denkproces. Uit de vele gesprekken die de afgelopen maanden zijn gevoerd is gebleken dat de SWOT-analyse in hoge mate aansluit bij de beleving van collega’s, studenten en externe belanghebbenden. Hiermee vormt de SWOT-analyse een belangrijk vertrekpunt voor dit Strategisch Programma. De aandachtspunten die uit de SWOT-analyse naar voren komen, kunnen als volgt worden samengevat: Het onderwijshuis en de kwaliteit moeten fors beter. Het gehanteerde onderwijsconcept sluit onvoldoende aan bij de behoeften van de student. Docententeams hebben te weinig ruimte en verantwoordelijkheid voor het behalen van studiesucces door studenten. Ondersteunende onderwijsprocessen staan te ver af van de professionele teams. De kwaliteit van het onderwijs is in de breedte onvoldoende gewaarborgd en onvoldoende belegd en verankerd bij de docententeams. Inholland is niet regionaal en stedelijk verankerd. Het profiel van Inholland is onvoldoende scherp naar de doelgroep en belanghebbenden geëxpliciteerd. Praktijkgericht onderzoek is nog onvoldoende verbonden met het onderwijs en de regionale kenniseconomie. Het portfolio van Inholland is niet in balans. Gebrek aan profiel, studiesucces en volume leidt tot verlieslatende opleidingen die door kostendekkende opleidingen gefinancierd worden. De bedrijfsvoering van Inholland domineert het onderwijs en legt een te groot financieel beslag op de onderwijscapaciteit van de instelling. Ondersteunende processen zijn teveel op ad hoc basis weergegeven, vanuit bedrijfseconomisch perspectief en te weinig met inlevingsgevoel voor en betrokkenheid van het onderwijs (dus zonder gebruikmaking van de onderwijs-participatieve beleidscyclus). Domeinen hebben de vraagzijde niet geëxpliciteerd en vervullen de rol van vragende partij (ook domein-overstijgend) nog onvoldoende. Inholland heeft in de afgelopen periode een besturingsmodel gehanteerd dat de interne geledingen vooral op afstand van elkaar heeft gezet, zowel in horizontale als verticale zin. De aandacht voor het menselijk kapitaal van de instelling en voor een collegiale, onderwijsgerichte cultuur is onderbelicht gebleven. De bezuinigingen van de overheid en de teruglopende studentenaantallen maken ingrijpen in de kostenstructuur van Inholland noodzakelijk. De noodzakelijke kwaliteitsinvesteringen in het onderwijsproces komen hier bovenop.

Bovenstaande aandachtspunten maken duidelijk

De combinatie van bovenstaande thema’s

dat een ingrijpende verandering noodzakelijk is.

levert een uniek en kansrijk perspectief op om

Dit Strategisch Programma formuleert het ant-

Inholland vanuit onze maatschappelijke op-

woord op deze noodzaak tot verandering.

dracht een helder profiel te geven met een de-

De kern van dit Strategisch Programma is onze

gelijke onderwijsvisie waarin kwaliteit leidend is,

profielschets van Hogeschool Inholland die de

gebaseerd op een solide financieel fundament.

ontwikkelrichting van onze instelling naar de

Alleen dan ontstaat structurele ruimte voor een

studenten en het werkveld beschrijft. De veran-

persoonlijke, verbindende en energieke hoge-

deragenda die volgt uit de bovenstaande aan-

school die het zich kan permitteren meerwaarde

dachtspunten en onze gedachten over het profiel

te claimen als hogeschool in de Randstad.

van Inholland leiden tot vier nauw met elkaar samenhangende thema’s in dit Programma: 1. Kwaliteit van onderwijs en onderzoek

In de afgelopen maanden is er al veel verbeterd. Er is veel aandacht besteed aan de basiskwaliteit

(Hoofdstuk 4). Het zwaartepunt van het

van ons onderwijs, vooral in de aantoonbare ac-

veranderprogramma ligt bij het onderwijs:

creditatiewaardigheid van al onze opleidingen

kwaliteit van onderwijs staat centraal. Wij

en het voldoen aan alle vereisten die volgen uit

kiezen voor een model waarbij onze onder-

de WHW. Ook is veel aandacht aan transparan-

wijsprofessionals weer meer eigen ver-

tie en de bestuurscultuur besteed. Daarmee zijn

antwoordelijkheid krijgen voor de inhoud

belangrijke en urgente eerste stappen gezet,

en de kwaliteit van het onderwijs. Docen-

vooruitlopend op dit Strategisch Programma.

tenteams ontwikkelen onderwijs, voeren

Door middel van een drietal ‘programmacom-

het uit en bewaken de kwaliteit van het

missies’ zijn de afgelopen maanden door breed

onderwijs. Zij doen dit in nauwe verbon-

samengestelde groepen van docenten, mana-

denheid met de student en het werkveld in

gers en ondersteuners veranderprogramma’s

de regio.

inhoudelijk uitgewerkt op de thema’s Degelijk

2. Onderwijsgerichte bedrijfsvoering

Onderwijs, Onderwijsgerichte Bedrijfsvoering

(Hoofdstuk 5). De ondersteunende pro-

en Reputatie & Governance. De opbrengst van

cessen worden verbeterd: standaardisatie,

deze programmacommissies is vastgelegd in

orde en rust in de onderwijslogistieke

afzonderlijke notities en actieprogramma’s.

processen (de secundaire processen)

Deze notities vormen een belangrijk deel van

resulteren in een effectiviteitverbetering;

het onderliggend materiaal van dit Strategisch

hetgeen ruimte creëert voor docenten en

Programma en zijn ook voor de uitwerking van

management. Het stroomlijnen en versim-

dit Programma van grote waarde.

pelen van de randvoorwaardelijke tertiaire processen (ICT, HRM, Financiën etc.) draagt

Om vanuit kwantitatief en kwalitatief oogpunt de

eveneens bij aan herverdeling van midde-

doelstellingen te bereiken om tot een kwalita-

len ten behoeve van het onderwijs.

tief betere, meer onderwijsgerichte instelling te

3. Besturingsmodel (Hoofdstuk 6). De

komen, bevindt Inholland zich vanaf 1 oktober

interne besturingsfilosofie verandert naar

2011 in een personele reorganisatie waarbij 470

een participatief model waarbij het onder-

voltijds arbeidsplaatsen zullen vervallen. Daar-

wijs nadrukkelijk betrokken is in de beleids-

van zal het overgrote deel, 400 arbeidsplaatsen,

cyclus. Extern verlaat Inholland het compe-

tot de ondersteunende functies in de ondersteu-

titieve, marketinggedreven model en zoekt

nende afdelingen en domeinen behoren. Het

de samenwerking met collega-instellingen

proces van de (personele) reorganisatie is in het

in de regio op.

Sociaal Plan2 beschreven en is in dit Programma

4. Financiële ombuiging (Hoofdstuk 7).

als zodanig niet opgenomen. De personele

Vanuit kwalitatief oogpunt gaan relatief

reorganisatie kan echter niet los gezien worden

meer middelen naar het primair proces.

van het gehele veranderprogramma van de

Tegelijkertijd leiden bezuinigingen van de

Hogeschool.

overheid en teruglopende studentenaantallen tot minder beschikbare middelen.

Dit Strategisch Programma integreert alle inge-

De totale hier bij behorende ombuigings-

zette veranderprogramma’s, verbindt deze en

taakstelling is € 58 mln. op jaarbasis.

vertaalt ze naar de voorliggende periode om 5

6


van Inholland een vitale onderwijsinstelling te maken met een degelijk onderwijsconcept, de docent centraal, een scherper (regionaal) profiel, meer sociale cohesie en verantwoordelijkheid op locatie, regionale synergievoordelen in onderwijs en onderzoek, en van een concurrerende naar een coöperatieve houding. Daarmee is dit Strategisch Programma de logische opvolger van de Strategische Aanpak3 van april 2011. Daarin werden door het College van Bestuur zes Prioriteiten voor Inholland geformuleerd die in dit Strategisch Programma nader uitgewerkt worden:

1. Inholland profileert zich door regionale verankering. Bovenregionale kansen in onderwijs en onderzoek worden benut 2. Het onderwijsportfolio wordt in samenhang gebracht met het profiel. 3. De student krijgt onderwijs op niveau en het onderwijs is WHW-proof 4. De docent is verantwoordelijk voor onderwijs. Hij krijgt professionele ruimte en legt rekenschap af. 5. Praktijkonderzoek vormt een kwaliteitsimpuls voor onderwijs, voor (regionale) kenniseconomie en voor innovatie. 6. De organisatie staat in dienst van onderwijs en onderzoek De uitwerking van deze zes prioriteiten is in de volgende hoofdstukken opgenomen. In eerste instantie zal in hoofdstuk 3 het Profiel van Inholland worden uitgewerkt (Prioriteit 1 en 2). Dit Profiel, dat aansluit bij de opdracht zoals verwoord in Strategische Agenda Hoger Onderwijs, Onderzoek en Wetenschap van het Ministerie van OCW4 schetst de plaats die Inholland inneemt in het onderwijslandschap en de doorvertaling hiervan naar onze eigen instelling. In hoofdstuk hoofdstuk 4 worden bovenstaande Prioriteiten (3, 4, 5) in samenhang met het Profiel uitgewerkt in onze uitgangspunten voor het Onderwijs. De wijze waarop Inholland invulling geeft aan haar Onderwijsopdracht is aan een revisie toe. De onderwijsinhoudelijke uitgangspunten worden in dit hoofdstuk beschreven. In hoofdstuk 5 worden acties uitgewerkt die van Inholland een meer onderwijsgerichte organisatie maken (Prioriteit 6). Deze volgen uit het Profiel en de Onderwijsopdracht. Hiermee zullen ook bestaande knelpunten in de bedrijfsvoering worden geadresseerd.

3. Profiel: Inholland verbindt zich 3.1. Een sterk verbonden organisatie

van een opleiding en zijn daarmee de belang-

Inholland wordt een onderwijsinstelling waarbij

rijkste criteria voor degelijk onderwijs. Het on-

de onderwijsprofessionals in de opleidingen een

derwijs kent een stevige actuele kenniscompo-

grote mate van professionele ruimte en eigen

nent en sluit aan bij structurele ontwikkelingen

verantwoordelijkheid hebben. Tegelijkertijd is

van de beroepspraktijk. Ons onderwijs en ons

Inholland een hogeschool die zijn diversiteit in

onderzoek wordt gewaardeerd door beroeps-

aanbod (inhoud, locaties) ten dienste van elkaar

praktijk, wat tot uitdrukking komt in de beroeps-

en vooral van alle studenten stelt. Op die manier

monitor als ook in tevredenheid over stages en

vormen we een krachtige coherente instelling die

afstudeeropdrachten.

méér biedt. De meerwaarde ligt in de kansen die de verschillen in het portfolio en de verschillende

aan de student

regio’s elkaar kunnen bieden. Voor zowel docenten als studenten zijn inhoudelijke, regionale en

Studenten van Inholland zijn divers in achter-

culturele dwarsverbindingen een aantrekkelijk

grond, vooropleiding en in hun doelen voor

perspectief voor verrijkend onderwijs.

de toekomst. Inholland staat open voor iedere aankomende student die de capaciteit en de

Inholland is op alle locaties een hogeschool van

ambitie heeft binnen de nominale duur zijn

overzichtelijke omvang. De organisatorische

studie af te ronden. Studenten krijgen het

samenhang op de locaties zal vergroot worden

onderwijs dat bij ze past en meer dan voor-

waardoor studenten en collega’s nog meer een

heen biedt ons onderwijs structuur daar waar

gezamenlijke herkenbare en ‘eigen’ onderwijs-

nodig en ruimte voor extra uitdagingen voor

omgeving creëren die zich kenmerkt door een

wie dat zoekt, bijvoorbeeld in een internationale

persoonlijke benadering.

context. Onze onderwijslocaties kenmerken zich door kleinschaligheid en iedere student

Deze samenhang zal op termijn leiden tot een

krijgt bij Inholland de persoonlijke aandacht die

onderwijsorganisatie waarbij het uitgangspunt

hij of zij nodig heeft om te kunnen groeien tot

een grotere mate van gemeenschappelijke

een hoogopgeleide, vakkundige professional

uitvoering van basiscomponenten van de HBO-

die zich bewust is van zijn opdracht en waarde

opleiding is, waardoor zowel verbetering van

voor de maatschappij. Inholland wil hen daarom

kwaliteit als efficiency behaald kan worden.

waardenvol onderwijs geven.

Hiermee ontstaat ruimte om zowel financieel als inhoudelijk in de opleidingen te investeren.

Onze persoonlijke betrokkenheid is niet vrijblijvend. We vragen de student prestaties te

Dit betekent dat Inholland zich verbindt ….

leveren. Ongeacht de verscheidenheid van onze studentenpopulatie hebben zij dus ten minste

aan kwaliteit

één ding gemeen: heldere en hoogwaardige onderwijsambities ten aanzien van hun oplei-

Inholland is een hogeschool met een uitdagend

ding bij Inholland. Inholland selecteert op deze

en regionaal relevant portfolio aan opleidingen

ambitie van de student en stimuleert hen daarin,

dat op meerdere locaties in de Randstad worden

voorafgaand aan, tijdens en na de studie:

aangeboden Het onderwijs van Inholland kent

Inholland spreekt de studenten aan op hun

een robuuste basis waarop het onderwijs selec-

ambitie bij de studiekeuze door middel van

tief en doelgericht kan worden verdiept en in de

heldere voorlichting en door intaketests en

keten kan worden verrijkt. De robuuste basis ken-

–gesprekken en een breed scala aan instroom-

merkt zich door intensief en uitdagend onderwijs

cursussen.

waarbij presteren boven de norm onze norm is:

Studenten krijgen een helder zicht op hun

we nemen afscheid van de zesjescultuur.

opleiding, op de plaats in de kennisketen en

Aantoonbare onderwijskwaliteit, studiesucces en

op het werkveld waarvoor wordt opgeleid.

studenttevredenheid vormen de basiskwaliteit

Inholland spreekt de studenten aan op hun 7

8


ambitie tijdens de studie door de propedeuse-

delijkheid om kwalitatief onderwijs te kunnen

fase in verhoogde mate selectief te maken

verzorgen. Met ingang van het hogeschooljaar

door een hoge BSA-norm en door intensieve

2016-2017 heeft elke docent een pedagogisch-

studiebegeleiding. De student mag daarbij van

didactische basiskwalificatie en heeft Inholland

Inholland een leeromgeving verwachten waarbij

80% masteropgeleide docenten, alsmede meer

een éénjarige propedeuse gefaciliteerd wordt

docenten met een PhD. Ook dit draagt bij aan

door aansprekende studieloopbaanbegeleiding.

de kwaliteit van onderwijs en onderzoek.

Studenten worden sterk aangemoedigd internationale ervaring op te doen hetzij in studie of

Onze leidinggevenden en ondersteunende col-

in stage en zet internationale en crossculturele

lega’s dragen medeverantwoordelijkheid voor

competenties sterk zichtbaar neer in de onder-

de kwaliteit van ons onderwijs. Vanuit hun kennis

wijsprogramma’s.

en expertise dragen zij zorg voor alle benodigde randvoorwaarden. Ook zij zijn betrokken

In de hoofdfase wordt de studiebegeleiding

professionals met hart voor onze hogeschool

toegesneden op de studiefase van de student.

en onze studenten. Gezamenlijk staan wij voor

Daarin speelt loopbaanbegeleiding een sterke

de hogeschool die kwaliteit van onderwijs en

rol. Inholland-studenten zijn zelfstandige studen-

persoonlijke aandacht voor studenten centraal

ten, maar staan er niet alleen voor. Inholland weet

heeft staan.

zich verbonden aan zijn studenten en vormt met hen een gemeenschap.

De hogeschool wil een goede werkgever zijn,

Inholland spreekt de studenten na de studie

die haar mensen ruimte geeft voor hun ambities

aan op hun ambitie door het, zelfstandig of met

en verantwoordelijkheden. Daarbij hoort een

partners, aanbieden van masteropleidingen,

veilige werkomgeving, waar betrokkenheid, de

post-hbo opleidingen, kopopleidingen en door

menselijke maat en persoonlijke aandacht hoog

aansluiting op WO-masters. Daarnaast heeft

in het vaandel staan. Een omgeving waarin we

Inholland een uitgebalanceerd pakket aan deel-

elkaar aanspreken, in teamverband acteren en

tijdopleidingen.

zo het beste in elkaar naar boven halen. Zo’n omgeving ontstaat niet vanzelf; als werkgever

Het diploma is een waardevol eindproduct, maar

en als collega’s onderling moeten we daar

de gehele studie vormt de bagage van een afge-

iedere dag aan werken.

studeerde student. Een afgestudeerde student kent zijn directe omgeving, maar ook de mondi-

aan stad en regio

ale context en weet zijn opleiding ‘waarde(n)vol’ in zijn werkomgeving tot uitdrukking te brengen

Als unieke hogeschool in Noord- en Zuid-Hol-

door een sterk maatschappelijk verbonden hou-

land met een breed portfolio verbindt Inholland

ding en is zich bewust van het belang van ethisch

onderwijs, onderzoek en werkveld over locaties

handlenen in de beroepscontext.

en over kennisdomeinen heen.

aan haar medewerkers

De onderwijslocaties van Inholland vormen de basis voor verbinding met de regio. Zij doen

Docenten van Inholland hebben een hoog-

dit onder de vlag van Hogeschool Inholland.

waardig niveau van kennis van theorie en

Iedere student, iedere collega, iedere opleiding,

beroepspraktijk. Zij weten door eigen ervaring

iedere locatie is immers onderdeel van dezelfde

en hun netwerk wat er in praktijk speelt, heb-

Hogeschool Inholland. We ontwikkelen daarvoor

ben professioneel zelfvertrouwen en weten

geen aparte locatiemerken, maar duiden de

waar het beroepenveld behoefte aan heeft. Als

locaties wel aan als Hogeschool Inholland

vakdocenten hebben zij de know-how om hun

Rotterdam, Hogeschool Inholland Den Haag etc.

kennis op inspirerende wijze op hun studenten over te brengen. Onze docenten hebben hart

In de regio is wel een duidelijk profiel nood-

en passie voor het vakgebied, de opleiding en

zakelijk. Deze locatieprofilering vindt plaats op

de Inholland-studenten en bieden onderwijs in

de inhoud, waarbij we streven naar multidisci-

maatschappelijke context. Zij zijn toegewijd en

plinair onderwijs daar waar de omgeving dat

daarom geven wij hen de ruimte en verantwoor-

vraagt. Op die manier verbindt het onderwijs

met het beroepenveld in de regio’s waar

lering in de hogere studiejaren. Tevens biedt

Inholland regionaal vertegenwoordigd is,

Inholland scherp geprofileerde beroepsoplei-

variërend van bijvoorbeeld maatschappelijke

dingen aan die al vanaf jaar 1 helderheid bieden

projecten in achterstandswijken en creatief

voor de beroepskeuze. Juist de breedte van dit

maatschappelijk ondernemerschap tot port- en

portfolio is waardevol voor onze student. Door-

aviation management voor de havengebieden

dat de onderwijslocaties van Inholland relatief

of Schiphol. Daar waar dat kan, worden fysieke

compact zijn, komen studenten van verschillen-

en virtuele werkomgevingen (labs) gerealiseerd

de opleidingen gemakkelijk met elkaar in con-

waar onderwijs en onderzoek en werkveld elkaar

tact en kunnen verbindingen tussen opleidingen

ontmoeten. Daar doen onze studenten zowel

worden gerealiseerd die via multidisciplinariteit

verdiepende als praktijkrelevante kennis en vaar-

tot innovatiekracht kunnen leiden. Voor de

digheden op. Daar waar dit nog niet kan, wordt

‘kleinere’ opleidingen is met name de strategi-

naar die ontwikkeling gestreefd. Op deze manier

sche plek in het totale portfolio een belangrijk

draagt Inholland bij aan koppeling van onderwijs

behoudscriterium.

aan omgeving, bij voorkeur in combinatie met onderzoek en brengt zij mede innovatie tot stand.

Verreweg de meeste studenten volgen een

Inholland verbindt zich dus expliciet met haar

bacheloropleiding. Bachelors vormen het hart

partners in de stad en regio. Tegelijkertijd is de

van het onderwijs van Inholland. Om hoogwaar-

interregionale en internationale context nadruk-

dige kwaliteit te kunnen bieden, wil Inholland

kelijk aanwezig en zoekt Inholland ook hier de

haar opleidingen zoveel mogelijk in keten

verbinding.

aanbieden verbonden met onderzoek, de beroepspraktijk en in netwerk of in samenwerking

aan kennispartners

met collega’s. Associate Degrees vormen daar onderdeel van indien ze voorzien in een sterke

Het hoger onderwijs raakt sterk in beweging.

vraag uit de markt, volume creëren en onder-

Het is een beweging die nodig en noodzakelijk

deel kunnen worden van deze onderwijsketen.

is. De maatschappelijke vragen en uitdagingen

Juist de verbinding in deze driehoek van onder-

nemen toe en onze afgestudeerden zullen een

wijs, onderzoek en arbeidsmarkt door uitwisse-

belangrijke rol hebben in het vormgeven van een

ling op kennis en praktijkrelevantie zorgt voor

sterk veranderende samenleving. Dat betekent

innovatiekracht in het onderwijs en is randvoor-

dat huidige structuren, ook in onderwijs kritisch

waardelijk voor kwaliteit.

bezien mogen worden en zelfs doorbroken om onze studenten goed te bedienen. Inholland zal

De robuuste bacheloropleidingen kunnen

deze discussie voeren, stelt zich daarbij uitnodi-

de basis vormen voor de uitbreiding van het

gend op en wil zich daarin verbinden met haar

aanbod van professionele masters. Naast aan-

kennispartners. Haar bijzondere positie in Noord-

toonbare aansluiting op de bachelor en naar

en Zuid-Holland, vertegenwoordigd in bijna alle

de beroepspraktijk is een voorwaarde dat de

belangrijke steden in de Randstad, maakt dat

masters niet leiden tot ‘academic drift’, maar tot

Inholland zich in haar sleutelopstelling actief en

daadwerkelijk professionele masters die passen

gericht op samenwerking opstelt. Dit betekent

in het HBO.

ook dat Inholland nadrukkelijk kiest voor samenwerking met ketenpartners daar waar dat moge-

Zowel door middel van post-initieel als ook

lijk en nodig is, ook en vooral met collega-instel-

deeltijdonderwijs heeft Inholland een breed

lingen om zorg te dragen voor beter, flexibel en

aanbod voor leven-lang-leren. De basis is echter

maatschappelijk verantwoord onderwijs.

altijd verbonden met het voltijdaanbod in het initieel onderwijs. Het leven-lang-leren aanbod

3.2. Profilering op portfolio

is daaraan complementair, voor de deeltijdstu-

Het portfolio van Inholland kenmerkt zich in

dent, voor de alumnus en voor de docent die

een ‘’klassiek’’ breed aanbod voor de verschil-

zijn professionaliteit wil verbreden of verdiepen.

lende regio’s waarin we opereren. Die breedte krijgt scherpte omdat Inholland kiest voor sterk

Het bovenstaande betekent ook dat Inholland

beroepsgerichte brede bacheloropleidingen met

scherpe keuzes maakt bij continuering van

een toenemende gerichtheid in beroepsprofi-

opleidingen als niet zichtbaar wordt dat kwaliteit 9

10


van onderwijs toeneemt. Opleidingen die niet

en die een bijdrage kunnen leveren aan een

passen binnen het onderwijsprofiel van Inholland

economisch en innovatiegedreven, maar ook

en ook in de regio geen zelfstandig bestaans-

een menswaardige maatschappij. Kenniswerkers

recht blijvend kunnen handhaven, worden op

dus die midden in de 21e- eeuwse samenleving

verantwoorde wijze afgebouwd, overgedragen

staan, actief zijn en zich verbonden voelen.

of er wordt gestreefd naar overstijgende samenwerking met onderwijspartners. Tegelijkertijd

Deze waardegebonden keuze heeft gevolgen

zal voor evidente witte vlekken in het onderwijs-

voor de wijze waarop wij ons onderwijs, onder-

aanbod van Inholland gezocht worden naar de

zoek en maatschappelijke dienstverlening willen

mogelijkheid tot het initiëren of overnemen van

invullen. Wij vragen van onze medewerkers en

opleidingen.

onze studenten dat ze in dat debat actief zijn en

Voorbeeld: Het ‘’klassieke’’ economisch domein, pijler in beroepsonderwijs De economische opleidingen vormen vaak in het HBO een pijler van het onderwijsaanbod. Ze kenmerken zich door een gedegen theoretische basis van financiële en zakelijke dienstverlening, onderzoekend vermogen, professioneel vakmanschap, bedrijfs- en beroepsethische gezichtpunten en benaderingen – met o.m. waarden als rechtvaardigheid, verdienste en billijkheid – en andere waarden als ondernemendheid, duurzaamheid mensgerichtheid en verantwoordelijkheid. Inholland biedt ze aan in de breedte van haar locaties en heeft daarmee voor dat beroepenveld een waardevolle rol. Inholland kiest in het onderwijs voor een benadering van organisaties en onderzoek zonder ‘papieren’ concepten en van de praktijk-losgezongen abstracties. Door de opleidingen te organiseren met focus op de praktijk, met aandacht voor de positieve en de negatieve kanten daarvan. Hoe wordt dit ‘ ècht werken’ in organisaties beïnvloed door de zachte kant – i.e. gedragsbeïnvloeding – en door de harde kant – i.e. aansturen op productiviteit? Wat kan of moet worden ingezet om zaken werkend te krijgen en te houden? Duurzaam en (maatschappelijk) verantwoord ondernemen (MVO, Governance), bedrijfs- en beroepsethische gezichtpunten en benaderingen – met onder meer waarden als rechtvaardigheid, verdienste en billijkheid – en andere waarden als ondernemendheid, mensgerichtheid en verantwoordelijkheid worden sterk in het onderwijs vervlochten.

3.3. Profilering door focus op thema’s

dat ze in de vorming tot beroepsbeoefenaren

Gegeven de bovenstaande filosofie op ons

voluit ruimte geven aan het debat over ethische

portfolio wil Inholland zich op een paar thema’s

en normatieve vraagstukken.

sterker op de kaart zetten. Ze heeft daarbij oog voor sectoren die maatschappelijke aandacht

Voor studenten faciliteren we dat door in al onze

vragen en in stad, regio of Randstedelijk kenmer-

opleidingen in het curriculum verplicht ruimte te

kend kunnen zijn. We doen dit door op thema’s

creëren aan de daarvoor noodzakelijke ‘bildung’

en op niches te profileren.

en door accenten te leggen in opleidingscontext op het gebied van beroepsgerichte filosofie

Thema: waarde(n)vol onderwijs

en ethiek die daartoe bijdragen. Studenten (en

Inholland ziet het als haar maatschappelijke

docenten) worden daarmee binnen hun oplei-

opdracht om met haar onderwijs, onderzoek en

ding, maar ook over opleidingen heen voorbe-

maatschappelijke dienstverlening waarde toe te

reid op verantwoorde beroepsuitoefening.

voegen aan de ontwikkeling van de samenleving. Onze positie in de Randstad is bijzonder; gepo-

Thema: levensbeschouwing in educatie

sitioneerd in en tussen steden die de komende

In onze educatieve opleidingen bouwen we met

10 jaar een bijzondere dynamiek van ontwikke-

deze profileringkeuze verder op elementen die

ling kennen waarvan de contouren nu zichtbaar

nu al in veel opleidingsprogramma’s en in ons

worden. Voor deze omgeving zijn kenniswerkers

onderzoek zijn terug te vinden maar versterken

nodig die in staat zijn hun vak en beroep te

dit door een veel nauwere verbinding te leggen

verbinden met ethische en normatieve vraagstuk-

met de kennis die in de lerarenopleidingen en

ken, die kunnen omgaan met de toenemende

de theologische opleidingen is opgebouwd op

diversiteit in waardepatronen en achtergronden

het gebied van vraagstukken van waarden en

Voorbeeld: Expertisecentrum Levensbeschouwing Inholland We vertalen het accent op levensbeschouwing in een ambitie van een volledig portfolio van bachelor, master, onderzoek en maatschappelijke dienstverlening waarmee we in de Randstad de levensbeschouwelijk geïnspireerde scholen en instellingen kunnen bedienen. Inholland zal daarin met overtuiging kiezen voor samenwerking met collega HO instellingen aan de ene kant en het scholenveld aan de andere kant om het expertisecentrum vorm te geven. Dit kan betekenen dat Inholland met een aantal collega-hogescholen en universiteiten een samenwerking aangaat die hoogwaardige kwaliteit en slagkracht van de sector mogelijk maakt. Binnen de daarvoor geldende kaders zullen we in dit domein vorm geven aan een eigentijds organisatorisch verband dat vanuit partnerschap is opgebouwd en daarmee als voertuig kan dienen voor focus en profiel.

levensbeschouwing. Gelet op wat maatschap-

álle afgestudeerden van Inholland geldt dat zij

pij, scholen en instellingen aan de opleidingen

tijdens hun studie internationaal en crosscultu-

vragen, speelt in het programma van de leraren-

reel competent zijn. Dat kan op vele manieren,

opleidingen en in het onderzoek dat daaraan is

variërend van het opdoen van een buitenlan-

gelieerd omgang met levensbeschouwing een

dervaring vanuit het opleidingsprogramma

belangrijke rol. Dat is onder andere terug te vin-

tot het studeren van één van de internationale

den in de specifieke programma’s die gericht zijn

minoren binnen de hogeschool. Het is evident

op de protestants-christelijke, katholieke, joodse,

dat internationaal en crosscultureel competente

humanistische en islamitische stromingen, in lec-

docenten een cruciale voorwaarde zijn voor de

toraatprogrammas als het lectoraat Onderwijs en

realisatie van de internationaliseringsdoelstel-

Levensbeschouwing en zeer geconcentreerd in

lingen. Op basis van het competentieprofiel

de theologische opleidingen voor christendom,

‘de internationaal & crosscultureel competente

jodendom en islam die door de hogeschool

docent’ en de bijbehorende leergang (gereed in

worden verzorgd.

mei 2012) kunnen docenten zich op dit terrein professionaliseren.

Rond deze opleidingen bouwen we een kennisincubator van levensbeschouwelijke, ethische

Dat alles betekent dat we vol doorzetten op

en diversiteitonderwerpen die tevens voor de

internationalisering van het curriculum, het

ontwikkeling van het waardenprogramma van de

stimuleren en faciliteren van studenten om een

hogeschool benut zal worden.

buitenlandervaring op te doen en het stimuleren en faciliteren van docenten om een actieve

Thema: Internationalisering

bijdrage te leveren aan de verdere internationa-

Inholland bouwt voort op een sterk profiel van

lisering van hun opleidingsprogramma en hun

internationalisering. Dit wordt niet slechts gedre-

studenten.

ven door (accreditatie)eisen die gesteld worden aan curricula. De belangrijkste drijfveer is de

Internationalisering betekent voor Inholland

overtuiging dat juist in de Randstad internatio-

nog meer. Inholland heeft momenteel negen

nale en crossculturele competenties een be-

Engelstalige/internationale opleidingen in haar

langrijke meerwaarde zijn in de vorming van de

opleidingenportfolio. Deze opleidingen voldoen

toekomstige kenniswerker. Dit impliceert dat voor

aan basiseisen voor kwaliteit, maar kunnen en

Voorbeeld: International College Inholland positioneert zich met een international HBO-College waar de internationale Engelstalige opleidingen International Communication Management, International Business & Management Studies, International Music Management, Leisure Management, Marketing Management, International Media & Entertainment Management en Tourism & Recreation Management geclusterd worden in een programma dat bestaat uit een breed foundation programma dat businesskennis van de Businessgeoriënteerde opleidingen (IBMS, MM, ICM) combineert met de voor innovatie noodzakelijke creatieve modellen die de basis vormen van de creatieve en vrijetijdsopleidingen.

11

12


dienen versterkt te worden om bij te kunnen dragen aan de internationale profilering van Inholland. Inholland doet dit door te kiezen voor het inrichten van een zelfstandige unit waarin

en marktontwikkelingen; – Innovatie met behulp van nieuwe media en technologie; – Innovatie met behulp van onderzoek.

internationaal onderwijs wordt aangeboden dat naadloos aansluit bij de vragen en behoeften

Thema: creative industry, creative business

van het internationale werkveld. De opleidingen

De creatieve industrie en de creatieve busines-

worden samengevoegd tot één breed volledig

somgeving wordt wereldwijd gezien als belang-

internationaal georiënteerd foundation program-

rijke aanjager van kenniseconomie en hoog-

ma en een beperkt aantal afstudeerrichtingen

waardige innovatie. Ook in Nederland is dit tot

waarin de huidige opleidingen opgaan.

een van de zeven topsectoren benoemd. Het is een snel veranderende omgeving die vraagt

Thema: gedrag en gezondheid

om groot aanpassingsvermogen. Een omgeving

Binnen het brede opleidingaanbod van Gezond-

waarbij oude op schaarste gestoelde verdien-

heidszorg, Sport en Welzijn wordt profiel ge-

modellen door digitalisering niet langer werken.

vonden in een verschuiving van perspectief van

Creatieve producten zijn nu digitale content en

ziekte & zorg, naar gedrag & gezondheid: naast

laten zich zonder moeite perfect kopiëren en

aandacht voor zorg en genezing van ziekten in de

verspreiden. Een omgeving waar toegang tot

opleidingen gaan preventie en gezond gedrag

de snelle ICT-technologie van levensbelang is.

een belangrijke plaats innemen. In sport betekent

Kenmerkend is ook dat in deze sector voort-

dit meer aandacht voor vitaliteit en aangepast

durend (nieuwe) en vaak digitale verbinding

bewegen en in welzijn voor nadruk op preven-

wordt gezocht, in wisselende netwerken en op

tie op individueel en groepsniveau, op sociale

projectbasis wordt gewerkt en experimenten

activering van individuen en groepen en op het

met nieuwe samenwerkingsvormen, business-

curatief activeren van individuen. Inholland kiest

en verdienmodellen. De nadruk op beleving,

binnen haar opleidingen voor vijf speerpunten

expressie, identiteit en gedrag vertaalt zich in

die zijn verbonden met de meest cruciale ontwik-

innovatief handelen getypeerd door de term

kelingen in het beroepenveld:

creative thinking. Er is een groeiende behoefte

– Versterking van zelfmanagement: meer regie voor cliënt én professional;

aan slimme oplossingen voor steeds complexere maatschappelijke vraagstukken waar toepas-

– Professional nieuwe stijl;

sing van creative thinking doorbraken kunnen

– Meer ondernemerschap: proactief en

veroorzaken.

adequaat reageren op maatschappelijke

Samenwerking in de keten: een voorbeeld Een voorbeeld van een sterk ontwikkelde keten in goede samenwerking met het beroepenveld functioneert is Medische Beeldvorming en Radiotherapeutische Technieken. Externe ontwikkelingen worden in co-creatie door externe partijen (leveranciers van geavanceerde, zich snel ontwikkelende apparatuur) en onderwijs, met een sterke investering in onderzoek, opgepakt. Deze ontwikkelingen vertalen zich tot nieuwe kennis, actuele vaardigheden en state of the art startende en werkende beroepsbeoefenaars. Bachelor

MBRT, robuuste opleiding in Haarlem en Amsterdam

Honours

ICT in Gezondheid en Welzijn, honours programma voor alle studenten van

opleidingen in de beroepenvelden Gezondheidszorg, Sport en Welzijn

Master

Medical Imaging

Health and Informatics (ICT in Zorg en Welzijn)

Lectoraat

Medische Technologie

Contactonderwijs Rijk palet van verschillende cursussen / expertopleidingen LABS

Healthlab, een Living Lab in samenwerking met VU, UvA en HvA, waarbinnen

in co-creatie met ICT en nieuwe media bedrijven nieuwe toepassingen voor

beroepenveld worden ontwikkeld en getoetst

Voorbeeld: multidisciplinair onderwijs GNR8 is een leerbedrijf dat is opgezet door de Hogeschool Inholland Haarlem. In opdracht van bedrijven uit de creatieve sector voeren studenten, in de vorm van stage of afstuderen, verschillende projecten uit. Binnen het leerbedrijf werken studenten van de opleiding MEM, Informatica en Economie met elkaar samen. Met de oprichting van GNR8 wordt een brug geslagen tussen de kennisinstelling en het regionale bedrijfsleven. Het leerbedrijf wordt mede mogelijk gemaakt door de gemeente Haarlem, de provincie Noord-Holland, het ministerie van Economische Zaken en de stichting iMMovator Cross Media Network.

Het innovatieve karakter van al deze creativiteit is

relateren er 7 aan het groen-agrarisch domein.

gebaat bij open systemen. Dit geldt zowel voor

Het overgrote deel van die bedrijvigheid vindt

de cross over van verschillende vakgebieden, het

plaats in de Randstad. 4 van de 5 Greenport-

in contact staan met de nationale en internationa-

clusters hebben hun ligging in deze regio, er is

le creative community. Wij leiden ondernemende

een omvangrijke MKB-Foodsector en veel nieuw

professionals op die slimme oplossingen vinden

agrarisch ondernemerschap in de stad.

en kennis van zaken hebben en een grote capaciteit tot conceptualisatie in onze complexe sa-

Deze bedrijvigheid in een verstedelijkte regio

menleving. Hierbij speelt blending van techniek

als de Randstad brengt ook maatschappelijke

(ICT), emotie, methoden en business alsmede

vraagstukken met zich mee, zoals de druk op de

creativiteit, strategie en menselijke interactie een

Groene Ruimte, leefomgeving, klimaat en ener-

doorslaggevende rol.

gie, leefstijl en gezondheid. Vraagstukken die bij uitstek beantwoord kunnen worden door de stu-

Onze creatieve opleidingen zijn onderdeel

denten en docenten vanuit het Groene Onder-

en speler in de ontwikkelingen in de creative

wijs en die zich door de diverse raakvlakken met

industry & business en positioneert zich expliciet

overige kennisdomeinen binnen Hogeschool

in de noord-as (Amsterdam, Haarlem) en zuid-as

Inholland goed lenen voor interdisciplinaire

(Rotterdam, Den Haag). Met name ICT-expertise,

samenwerking. De moderne groene thema’s

design kennis en media-expertise wordt in

sluiten dus goed aan bij de agenda’s van de top-

samenwerking met partners ontwikkeld.

sectoren en (Rand)stedelijke vraagstukken zoals Doorontwikkeling van de Greenportgebieden,

Thema: Groen in de Randstad

biologische landbouw, stadslandbouw, nieuwe

Inholland heeft met haar kleine maar geprofi-

logistieke concepten, integrale gebiedsontwik-

leerde groene opleidingen een unieke positie in

keling, diergezondheid, functional food (zie

de Randstad. Het groene onderwijs en de groene

hieronder) en biobased economy. Duurzaam-

sector zijn van nature sterk met elkaar verbonden.

heid en maatschappelijk verantwoord onder-

Het agro- en foodcluster is van groot belang voor

nemen zijn sleutelbegrippen voor de oplossing

de Nederlandse economie. Van de 9 topsectoren

van elk van deze vraagstukken. Door het creëren

die door het ministerie van EL&I zijn benoemd,

van cross-overs tussen het groene en het grijze

Voorbeeld: Samenwerking in de groene keten De vraag naar afgestudeerden in de sector groen is groot. Tegelijkertijd is het aanbod gering. Dat betekent dat Inholland in de keten de flexibiliteit zoekt via samenwerking met partners. Een voorbeeld daarvan is de samenwerking met het Wellant College door een geïntegreerd aanbod van v(mbo), hbo richting wo met als doel meer instroom en doorstroom, doorlopende leerlijnen met name op inhoud en het realiseren van kwalificatiewinst voor de student. De komende jaren zal Inholland het thema Groen in de Randstad verder vorm geven, ook met de overige mbo-partners in het groene onderwijsveld (Edudelta Onderwijsgroep, Clusius College). Er wordt uitgegaan van twee vestigingsplaatsen in Rotterdam/Delft en in Amsterdam. Om dit te bereiken wordt de ‘b’ in hbo en mbo centraal gesteld; het werkveld vormt de legitimatie van de opleidingen en wordt op alle niveaus betrokken

13

14


Profilering op niches: lokaal sterk verbonden Inholland is gepositioneerd op meerdere locaties. Elke locatie heeft de opdracht de kwaliteit van het onderwijs te versterken en een scherp profiel met opleidingen neer te zetten die voor de lokale omgeving en waar mogelijk bovenregionaal meerwaarde heeft. Op die locaties wil Inholland zichtbaar op basis van past performance kenmerkende en onderscheidende niches sterker positioneren. Hieronder volgen enkele voorbeelden, waarin een sterk profiel aanwezig is dat kan worden uitgebouwd. Recht en Veiligheid

‘Duurzaam inrichten van

Leightweight and

De opleidingen in Rotter-

de gebouwde omgeving’

sustainable materials

dam profileren zich door

Het cluster Built Envi-

De opleiding luchtvaart-

accenten te leggen op

ronment in Alkmaar en

technologie in Delft met

Recht en Veiligheid. Vraag-

Haarlem met de opleidin-

het composietenlab en het

stukken rondom recht en

gen Bouwkunde, Civiele

lectoraat ‘Composieten’

veiligheid spelen zowel

Techniek en Bouwmanage-

van het domein techniek,

op wijkniveau (o.a. schuld-

ment en Vastgoed leidt

ontwerpen en informatica,

hulpverlening), in regionaal

de bouwkundigen van de

werkt samen met TU Delft,

verband en op internatio-

toekomst op: ontwerpers,

bedrijfspartners, heeft

naal niveau. Juridische en

constructeurs, steden-

naast het Nederlands-

veiligheidsvraagstukken,

bouwkundigen, project

talige programma ook

als ook logistieke en HRM

managers etc. De opleidin-

de Engelstalige variant

vraagstukken spelen een

gen werken daarin nauw

aeronautical engineering.

rol in de haven. Cross-

samen met de sector.

Dit weerspiegelt zich ook

overs worden gerealiseerd

in het curriculum en com-

op het thema schuldhulp-

mitment van studenten en

verlening in samenwerking

docenten (bijvoorbeeld

met het welzijnscluster.

de Wind Turbine Race in Denemarken).

onderwijs verstevigt Hogeschool Inholland de

Tot slot

rol als kennispartner voor het bedrijfsleven en de

De kern van ons lokaal onderwijs verandert niet

omgeving. Crossovers worden ook gerealiseerd

in streven: verankerd, in samenwerking, multi-

met ICT-opleidingen om te komen tot groene

disciplinair waar dat kan, innovatief en samen-

ICT-kennis.

werkend, zowel in het economische domein, het welzijn en gezondheidssegment, de technische,

En rood in partnership Binnen de Amsterdam Regio (de ring van de A10) is de humane gezondheid met meerdere ziekenhuizen, specialistische instituten en universiteiten sterk vertegenwoordigd. Deze sector is de grootste werkgever voor analisten en onderzoekers. Het HLO speelt hier al langer op in met de enkele opleidingen. Verschillende partners willen graag met in projecten samenwerken in productontwikkeling. Inholland kan hier op inspelen door moleculair laboratoriumonderwijs te combineren met markt gedreven ondernemerschap ten behoeve van proces en productontwikkeling. Dit sluit aan bij de centrale thema’s op het gebied van Food; innovatie, ondernemerschap en lifestyle (gezondheid).

de educatie en de groene omgeving.

4. Onderwijs en Onderzoek Het onderwijs dat Inholland levert aan haar

legt veel accent op de afzonderlijke delen van

studenten mag niet meer ter discussie staan.

deze competenties, waarbij aandacht is voor de

Gebleken is de afgelopen periode dat de wijze

kennisbasis in alle studiejaren. Alle basiselemen-

waarop Inholland haar onderwijs in het verle-

ten komen terug in de gehele opleiding, dus

den heeft georganiseerd te kwetsbaar was voor

niet alleen in de scriptie of het afstudeerwerk.

doorlopend behoud van kwaliteit. Inmiddels zijn

De kwaliteit van het onderwijs en de samenhang

veel verbetermaatregelen doorgevoerd en zijn

in het curriculum staat daarbij altijd voorop.

er voldoende waarborgen aangebracht om te verzekeren dat alle verstrekte diploma’s een hbo-

Inholland kent een gevarieerd palet aan

waardig niveau vertegenwoordigen. Daarmee is

opleidingen, zowel qua inhoud als vorm. Als

nu het moment gekomen om de uitgangspunten

een zelfde opleiding op verschillende locaties

voor de onderwijsorganisatie opnieuw te defini-

van Inholland wordt aangeboden, gebeurt

ëren en daarmee robuust en degelijk onderwijs

dat onder één CROHO-licentie. Dit betekent

te verankeren in de organisatie. Inholland verlaat

dat eindniveau en eindcompetenties over de

het rigide model waarbij uitgegaan wordt van

locaties heen gelijk zijn. Ook de verschillende

vraaggestuurd onderwijs met de student als re-

opleidingsvormen (voltijd, deeltijd, duaal) heb-

gisseur van zijn studieloopbaan. Wij kiezen voor

ben dezelfde einddoelen op hetzelfde niveau.

een model waarbij onze onderwijsprofessionals

Opleidingen van Inholland kennen een opbouw

weer meer eigen verantwoordelijkheid krijgen

in drie fasen: beroepsgeschikt, professionalise-

voor de inhoud en de kwaliteit van het onderwijs.

ringsbekwaam en startbekwaam. Deze opeen-

Docenten ontwikkelen onderwijs, voeren het uit

volgende studiefasen kenmerken zich onder

en bewaken het onderwijs, als zelfstandig profes-

meer door een toenemende verantwoordelijk-

sional en als onderdeel van het opleidingsteam.

heid van de student. Het niveau van de compe-

Zij doen dit in nauwe verbondenheid met de

tenties is per fase gelijk.

student en het werkveld in de regio. De NVAO beschrijft de criteria waaraan het 4.1. Uitgangspunten van verbindend

hoger onderwijs moet voldoen. Daarnaast legt

onderwijs

Inholland nadruk op de volgende onderdelen,

Inholland kiest voor een kwaliteitsversterking die

waar domeinen beleid op maken:

de professionaliteit van de medewerker centraal

— Een intensief en uitdagend onderwijspro-

stelt. Vertrouwen op professionaliteit betekent

gramma met een gevalideerde kennisbasis,

beperkte regelgeving vooraf. Er worden brede

zodat:

kaders gegeven die in de opleiding ingevuld

– Het onderwijsprogramma samenhangend

worden.

van opzet is. – Het programma bestaat uit een variëteit in

Het onderwijs van Inholland sluit uiteraard allereerst aan bij de NVAO-criteria en Dublin-

activerende werkvormen. – Er een gebalanceerde mix van individuele

descriptoren. De HBO-raad formuleerde binnen

en groepsopdrachten (samenwerkend

deze criteria de basiselementen van het HBO-

leren) is.

niveau. Deze basiselementen zijn: een gedegen theoretische basis, onderzoekend vermogen, professioneel vakmanschap en beroepsethiek en maatschappelijke en internationale oriëntatie5. Het onderwijs van Inholland gaat van uit van competenties, waarbij het oplossen van complexe problemen in de praktijk centraal staat. In het opleidingsprogramma is expliciet aandacht voor de onderliggende componenten kennis, houding en vaardigheden. Het onderwijs van Inholland

– Er extra programma’s en trajecten zijn op het gebied van talentontwikkeling. – De kenniscomponent onder andere wordt gevoed door praktijkonderzoek. – Praktijkonderzoek is opgenomen in een doorlopende onderzoeksleerlijn vanaf het eerste jaar. – De kennis in alle studiejaren op valide en betrouwbare wijze wordt beoordeeld. – Er een zichtbare kenniscomponent is in de 15

16


afstudeerfase die expliciet wordt beoor-

bewuste en goed geïnformeerde studiekeuze

deeld.

maken. Een goede studiekeuze is de start van

– De vastgestelde minimale contacttijd (20-14-10-10) inhoudelijk wordt ingevuld. – Het eerste studiejaar van de bachelor uit

studiesucces en vergroot de kans dat de student de studie binnen de nominale studieduur afrondt. Zeker met de invoering van de langstu-

4 perioden bestaat. Vanaf het tweede

deerdersboete is dit van belang.

studiejaar kunnen domeinen per opleiding

Om dit te bereiken is enerzijds nodig dat de

kiezen voor een semesterindeling, zodat er

student voor aanvang van de studie een goed

ook met grotere onderwijseenheden dan

beeld heeft of hij startklaar is, op het gebied van

15 credits kan worden gewerkt over

kennis, studievaardigheden en motivatie. An-

2 perioden (een semester).

derzijds is noodzakelijk dat Inholland aan haar (aspirant)studenten een duidelijk beeld geeft

— Stevige individuele toetsen, zodat: – Na het toetsen van een product of prestatie

van het niveau van de opleiding, van de onderwijsuitgangspunten en de verwachte studiehou-

er altijd een individuele beoordeling is, ook

ding. De student tekent bij Inholland voor een

als in groepen wordt gewerkt.

uitdagend en intensief programma, dus is het

– Het aantal toetsen rekening houdt met studeerbaarheid, maar beperkt is met het

van belang dat hij een bewuste en realistische studiekeuze kan maken.

oog op efficiëntie. Ondersteuning van het studiekeuzeproces is — Constructieve samenwerking met de beroeps-

uitermate belangrijk, vooral voor de student

praktijk, zodat:

zelf. Daarom biedt Inholland aan iedere student

– Studenten in een vroeg stadium van de

studiekeuzeondersteuning, voorafgaand aan

opleiding in contact worden gebracht met

de opleiding. Er is sprake van een ketenbe-

de beroepspraktijk, bijvoorbeeld door

nadering, aansluitend bij de LOB-activiteiten

werkbezoek, projectonderwijs, praktijkon-

met het toeleverend onderwijs. De voorlichting

derzoek en stages.

geeft een reëel beeld van de opleiding en biedt

– Er een krachtige beroepenveldcommissie is – Gastdocenten, onder andere alumni, worden ingezet in het onderwijs – Docenten op de hoogte blijven van de ontwikkelingen in de beroepspraktijk.

waar nodig studiekeuzeadvies. Ook digitale hulpmiddelen kunnen de student helpen bij de studiekeuze. Een intaketest wordt aangeboden aan alle studenten. In een intakegesprek worden wederzijdse verwachtingen uitgesproken over de studiekeuze.

– Professionals uit de praktijk onderdeel uitmaken van de begeleiding bij stage

Als blijkt dat grote twijfels bestaan over de kans

en afstuderen

op succesvolle afronding van de opleiding, bij

– Professionals uit de praktijk onderdeel

de student of bij Inholland, wordt de student

uitmaken bij de validatie van toetsen

doorverwezen naar een andere opleiding, bij

– Professionals uit de praktijk een advise-

voorkeur binnen Inholland. In uitzonderlijke ge-

rende rol hebben bij het beoordelen.

vallen kan de toegang tot de opleiding voor de student worden beperkt. Deze voorwaarden zijn

In de domeinen worden deze uitgangspunten

dan duidelijk in de Onderwijs- en Examenrege-

nader uitgewerkt en aangevuld zodat optimaal

ling (OER) vastgelegd.

recht wordt gedaan aan de specifieke context naar inhoud, studenten en regionaal en bovenre-

Domeinen hebben beleid gericht op de studie-

gionaal werkveld.

keuzeondersteuning, waarbij de vervroegde inschrijfdatum verzilverd wordt, zodat studenten

4.2. Verbonden aan studiesucces Bewust kiezen – Een goede start voor

bij voorkeur voor de poort zijn toegerust: — Instroom- en onderwijsbeleid sluiten op

studenten

elkaar aan, onder andere via inzet van aan-

Hogeschool Inholland is gericht op optimale

sluitprogramma’s, bijvoorbeeld in de vorm

talentontwikkeling van haar studenten. Om dat te

van brede studievaardigheidprogramma’s,

bereiken is van groot belang dat studenten een

taal- en rekenprogramma’s. Als onderdeel

van het instroombeleid maken domeinen op

kennisbasis van de opleiding. Uitgangspunt

een locatie gezamenlijk strategische keuzes

is dat een opleiding zo wordt ingericht dat

ten aanzien van het tijdstip, de uitvoering en

een gemiddelde student die in een adequaat

eventuele samenwerking met toeleverende

tempo studeert de propedeuse ook binnen

scholen (vo en mbo).

de nominale studieduur van 1 jaar kan

— Intakegesprekken worden vanaf studiejaar 2013-2014 gehouden met de studenten die

behalen. — Domeinen hebben beleid ten aanzien van

daarvoor in aanmerking komen op basis van

de kwalitatieve norm die deel uitmaakt van

profiel en/of die daarvoor kiezen. Voor de start

het BSA. Voor 1 februari brengen zij in beeld

van de opleiding wordt in ieder geval gespro-

welke studenten structureel achterlopen in

ken met studenten die behoren tot catego-

behaalde aantallen EC en ondernemen daar-

rieën waar veel uitval voorkomt, met studenten

op actie om verdere studievertraging of uitval

met keuzeproblemen en met studenten die

tegen te gaan, of te verminderen, eventueel

zelf om een intakegesprek vragen. Summerschools kunnen dringend worden geadviseerd. — Summerschools worden aangeboden aan studenten die startklaar aan hun opleiding wil-

door het kiezen van een andere opleiding. — In uitzonderingsgevallen biedt het domein remediërend onderwijs aan. Daarbij wordt aangegeven of deze voorzieningen facultatief of verplicht zijn.

len beginnen. De summerschools zijn gericht op studiekeuze of op de nodige bijscholing,

Bewust binden – Meer aandacht en uitdaging

bijvoorbeeld Nederlands, Engels, rekenen of

voor de student

wiskunde.

Studiesucces neemt toe als docenten meer aandacht besteden aan individuele studenten.

Met het oog op verbetering van de doorlopende

Dit geldt voor de hele studie. Hoe gaat het met

leerlijn mbo-hbo worden, in nauwe samenwer-

hem? Loopt hij op schema? Is maatwerk no-

king met het mbo, programma’s ontwikkeld op

dig, gezien zijn specifieke achtergrond? Zodra

het gebied van taal, rekenen en studievaardig-

studenten aan de slag zijn, is feedback op hun

heden. Via proefstuderen maken de mbo’ers al

functioneren gewenst.

kennis met het vak op hbo-niveau.

De eerste 100 dagen van de studie zijn heel belangrijk, omdat deze een voorspellende waarde

Rol van de propedeuse in oriëntatie,

hebben voor het— studiesucces van de rest van

verwijzing en selectie

de studie. Verder vergroot een 100-dagen aan-

Inholland is een hogeschool voor alle studenten

pak van goed samenhangende interventies het

die volgens de wettelijke eisen toelaatbaar zijn.

studiesucces ook na die 100 dagen. Specifieke

De propedeuse heeft daarbij een oriënterende,

aandacht verdienen daarbij studenten met een

verwijzende en selecterende functie. Studenten

functiebeperking.

zijn bij binnenkomst op 1 september startklaar.

Het bieden van een uitdaging aan studenten

Aan het einde van de propedeuse is ook duide-

draagt ook bij aan hun studiesucces. Een uitda-

lijk of zij geschikt zijn voor het vakgebied. Als dat

gend en inspirerend programma, aanzetten tot

niet het geval is, helpt Inholland bij het zoeken

nadenken, actief leren en een hoog afstudeerni-

naar een andere opleiding die beter geschikt

veau daagt hen uit. De docent is daarbij helder

lijkt, bij voorkeur binnen Inholland. Als de student

in wat hij verwacht en geeft direct feedback op

zijn propedeusediploma haalt, heeft hij een reële

resultaat. Studenten geven ook feedback aan

kans om zijn diploma in de nominale studietijd

docenten.

te halen. Het BSA is in 2011-2012 verhoogd naar

— Om het studiesucces van de student te

45 EC. Daarnaast hebben de meeste opleidingen

bevorderen zorgt ieder domein zorg voor

ook een kwalitatieve norm die deel uitmaakt van

samenhangende interventies gericht op de

het BSA. — In het studiejaar 2012-2013 wordt ruimte

eerste 100 dagen. — zinvolle monitoring en begeleiding van de

geboden om de BSA verder te verhogen tot

student gedurende de gehele studie, zodat

50 EC (op basis van gedegen inhoudelijke

– er voorbereiding en begeleiding zijn bij

criteria). Tevens wordt een verplichte kwalitatieve eis van maximaal 10 EC’s ingesteld op de

zelfstudie en studievaardigheden. – de individuele student aandacht en 17

18


ondersteuning krijgt bij de voortgang van

sloten bij de viervoudige bekwaamheid van

de studie, de keuzes die hij maakt en de

docenten (zie onder 4.4). Tevens wordt daarin

ontwikkeling van de beroepspersoonlijk-

aandacht geschonken aan hun rol en positie

heid van de student.

in het docententeam.

Het bieden van een uitdaging aan studenten

De balans tussen verantwoordelijkheid dragen

draagt ook bij aan hun studiesucces. Een uitda-

en verantwoording afleggen is overigens van

gend en inspirerend programma, aanzetten tot

belang: de professionele ruimte van docenten is

nadenken, actief leren en een hoog afstudeerni-

niet onbeperkt, maar staat altijd in relatie tot de

veau daagt hen uit. De docent is daarbij helder

doelen en uitgangspunten van de hogeschool

in wat hij verwacht en geeft direct feedback op

als geheel en de eigen opleiding in het bijzon-

resultaat. Studenten geven ook feedback aan

der. Het afleggen van rekenschap is hiermee

docenten.

onlosmakelijk verbonden met de professionele

— Voor de doorlopende leerlijn hbo-wo worden

autonomie van de docent.

pre-master trajecten doorontwikkeld en waar mogelijk uitgebreid.

Onderwijsleiderschap Managers in een onderwijsinstelling als Inhol-

4.3. Verbonden aan de docent

land geven leiding aan professionals. Dit vraagt


goed onderwijsleiderschap vanuit een (onder-

de professionaliteit van de medewerker centraal

wijs)inhoudelijke deskundigheid en betrokken-

stelt. De garantie voor kwaliteit ligt bij de experti-

heid bij het primaire onderwijsproces. Situatio-

se van de docenten en hun teams. Daarom wordt

neel leidinggeven is hierbij het uitgangspunt: de

ingezet op professionalisering en personeels-

wijze van leidinggeven sluit aan bij de mede-

beleid en zijn teamvorming en onderwijsleider-

werkers en het team waarbinnen zij opereren.

schap belangrijke thema’s.

Leidinggevenden op alle niveaus werken vanuit vertrouwen en stellen randvoorwaardelijke gren-

De docent is verantwoordelijk voor het onderwijs

zen om de professionele ruimte van medewer-

en heeft professionele autonomie. De balans

kers en de wijze waarop wordt samengewerkt

tussen verantwoordelijkheid dragen en verant-

in teams te waarborgen. Elkaar aanspreken op

woording afleggen is daarbij van belang: een

gedrag is hier een belangrijk onderdeel van.

docent legt rekenschap af over zijn verantwoordelijkheden. Dit zijn belangrijke ingrediënten van

Bij de invulling van de managementfuncties

onderwijsleiderschap. De docent is lid van een

wordt onderscheid gemaakt tussen de rol

team. Het primaire proces wordt aan de hand van

van teamleider van het onderwijsteam en de

verschillende rollen en taken georganiseerd bin-

opleidings- of clustermanager. De teamleider

nen dit team. Docenten zijn viervoudig bekwaam:

is een uitmuntende docent en geeft als primus

op vakinhoudelijk en pedagogisch didactisch

inter pares leiding aan het onderwijsteam. Hij is

niveau, op het gebied van contacten met het

eerstverantwoordelijk voor de inhoud van het

werkveld en in de betrokkenheid naar gedifferen-

programma van de opleiding. Zijn bijzondere

tieerde doelgroepen.

kwaliteiten staan ten dienste van het hele team en hij is inspirerend en motiverend voor zijn

Professionele ruimte

collega’s.

Docenten zijn professionals en hebben professionele ruimte nodig om hun werk goed te doen. Zij

De opleidings- of clustermanager is iemand met

hebben dan ook professionele autonomie in het

sterke (onderwijs)leiderschapskwaliteiten. Hij

uitvoeren van hun werkzaamheden, passend bij

fungeert als facilitator, inspirator, motivator, or-

hun verantwoordelijkheid voor de kwaliteit van

ganisator en budgetbewaker voor de opleiding

het onderwijs.

als geheel. De opleidingsmanager is (onderwijs)

— In een Professioneel statuut Inholland wordt

inhoudelijk betrokken en deskundig. Hij is eind-

de professionaliteit en daarbinnen de ruimte

verantwoordelijk voor de opleiding als geheel

voor docenten en hun zeggenschap nader

en voert de regie over het proces van ontwikke-

omschreven en daarmee geborgd in de struc-

ling, uitvoering en bijstelling van onderwijs en

tuur van de organisatie. Daarbij wordt aange-

examinering door het opleidingsteam. Vanzelf-

sprekend heeft hierbij de examencommissie haar

en attitude zodanig heeft ontwikkeld dat hij

rol binnen de wettelijke kaders.

gekwalificeerd is om te doceren. Een docent is bekwaam op vier gebieden: vakinhoudelijk,

Medewerkers werken als team

didactisch, ten aanzien van het beroepenveld en

Goed onderwijs is het product van het team van

ten aanzien van het werken met verschillende

onderwijsgevenden en ondersteunend perso-

doelgroepen.

neel. De kwaliteit van de individuele docenten is bepalend voor de kwaliteit van het team. Uitwis-

Deze bekwaamheden dienen in elk opleidings-

seling en dialoog over professionele standaarden

team goed ingevuld te worden. Dat betekent

is essentieel, evenals het elkaar aanspreken op

niet, dat iedere professional een expert moet

wederzijds functioneren. Van een medewerker

zijn in alle rollen, als in het opleidingsteam maar

wordt verwacht dat hij zich als persoon en als

alle kwaliteiten vertegenwoordigd zijn. Uiteraard

teamlid ontwikkelt binnen de kaders van de op-

wordt wel van iedere docent een basiskwaliteit

leiding en de context van Inholland.

op het gebied van vakmanschap en meesterschap verwacht. Dit is zowel een uitgangspunt

Het teamlidmaatschap vraagt van de medewerker

in het aanname- en personeelsbeleid, als in het

dat hij actief participeert binnen een of meerdere

professionaliseringsbeleid. De kwaliteit van het

samenwerkingsverbanden. Ruimte en respect

onderwijs wordt geborgd in de pdca-cyclus. Dit

voor onderlinge verschillen en samenwerking

komt zowel terug in het bespreken van het func-

zijn nodig voor het realiseren van goed onder-

tioneren van de docent in de individuele PCM-

wijs. Zo werken teams als leergemeenschappen,

cyclus als in de pdca-cyclus in teamverband.

waarin nieuwe kennis en vaardigheden worden ontwikkeld. Een teamspeler deelt kennis, werkt

Vakmanschap: vakinhoudelijk bekwaam

in (multidisciplinaire) projecten, helpt anderen

Docent zijn bekwaam als inhoudsdeskundige

en laat zich helpen, komt zijn afspraken na en

voor het vak waarin ze lesgeven. Ze hebben

investeert in het ‘sociale kapitaal’ van teamgeno-

kennis van het beroep en up to date kennis van

ten. Een teamspeler kan onderwijsleiderschap op

de ontwikkelingen in het vakgebied. Ze zijn in

zich nemen, maar ook leiderschap van anderen

staat om bij te dragen aan de onderzoeksleerlijn

aanvaarden. Docenten, leidinggevenden en

in het curriculum en spelen een rol in praktijkge-

ondersteunend personeel werken samen in een

richt onderzoek. Docenten hebben een onder-

team ‘onderwijs en onderzoek’. Het team is een

zoekende en lerende houding.

sociaal herkenbare eenheid en is multidisciplinair samengesteld. In een team worden taken ver-

Meer masters aan het bord (vakinhoudelijk en/of

deeld en er is differentiatie in functieniveaus.

pedagogisch didactisch) — Inholland heeft in het studiejaar 2016-2017

Elke docent is verantwoordelijk voor het ontwik-

voor alle opleidingen 80% masteropgeleide

kelen, verzorgen en evalueren van het onderwijs

docenten, met uitzondering van de opleidin-

en draagt bij aan onderwijsondersteuning. Deze

gen zonder geschikt masteraanbod voor de

verantwoordelijkheden zijn onderverdeeld naar

docenten.

verschillende rollen en taken die binnen het

— Inholland draagt zorgt voor doorlopende

onderwijs- en onderzoeksteam van de opleiding

professionaliseringsactiviteiten van haar do-

verdeeld worden. Het onderwijs wordt ontwik-

centen. Vakinhoudelijke professionalisering

keld en verbeterd in een onderwijscyclus die

(bijscholing) is daarbij onder andere gericht

langs een aantal bij de WHW en/of Inholland-

op nieuwe ontwikkelingen in het vakgebied

regels verplichte commissies loopt. Deze worden

en het leggen van verbindingen met (recent)

bemenst door docenten, soms samen met

onderzoek, zowel nationaal als internationaal.

studenten. Het zijn in volgorde: de curriculumcommissie, de opleidingscommissie, de examen-

Meesterschap: Pedagogisch-didactisch

commissie en de toetscommissie.

bekwaam Docenten zijn bekwaam in het overbrengen van

Bekwaamheid docenten

hun vakinhoudelijke expertise op studenten. Ze

Om les te geven in het hbo spreekt het voor zich

zijn pedagogisch-didactisch onderlegd en kun-

dat een docent zijn kennis, inzicht, vaardigheden

nen onderwijs geven, ontwikkelen en evalueren. 19

20 Verbinding als Opdracht

Ze zijn bekwaam in het ontwikkelen en afnemen

professionaliseringsbeleid wordt dan ook door

van toetsen. Alle docenten bekommeren zich

hen bepaald, individueel in IPOP-gesprekken

om het leerproces van de student. Docenten

en voor de opleiding als geheel met behulp van

beschouwen zich niet alleen vakdocent, maar ook

scholingsplannen.

als opleidingsdocent. De verhoging van het scholings- en opleidingPedagogisch-didactische basiskwalificatie:

sniveau leidt tot een verhoging van de kwaliteit

— Elke docent is uiterlijk met ingang van het

van de docent en draagt daarmee bij aan een

hogeschooljaar 2016-2017 pedagogisch-

betere onderwijskwaliteit.

didactisch gekwalificeerd. — In elk team is minimaal één docent met een

4.4. Verbonden aan onderzoek

(master)graad op pedagogisch-didactisch

Bij Inholland is de basiskwaliteit van het onder-

gebied.

wijs bij ieder domein de leidende factor. De

— Pedagogisch-didactische professionalisering

hogeschool ziet praktijkgericht onderzoek als

is onder andere gericht op gedifferentieerde

kwaliteitsimpuls voor onderwijs en voor de

didactiek, toetsing en het begeleiden van

(regionale) kenniseconomie en praktijkonder-

leerprocessen.

zoek draagt bij aan de innovatie van de beroepspraktijk.

Werkveld: bekwaam in het beroepenveld Docenten hebben ervaring met en inzicht in het

Bij profilering in de onderzoeksagenda wordt

functioneren van het beroepenveld en de ontwik-

in eerste instantie aangesloten bij de lande-

kelingen daarin. Vanuit die bekwaamheid kunnen

lijke Topsectoren, zoals die zijn geïdentificeerd

zij bijdragen aan ontwikkeling van het curriculum,

door het ministerie van Economische Zaken,

het beroepsprofiel en hun eigen professionaliteit.

Landbouw en Innovatie: agrifood, tuinbouw, life

Ieder team heeft voldoende contacten met het

sciences-health en creatieve industrie. Aan-

(regionale) beroepenveld en betrekt dat bij de

sluiting wordt verder gezocht bij (onderzoeks)

verdere ontwikkeling van het curriculum van de

netwerken, waar domeinen in de ‘triple helix’

opleiding en bij de ontwikkeling van hun eigen

samenwerken met bedrijven en (kennis)instellin-

bekwaamheid.

gen en kiezen voor thematische focuspunten.

Doelgroepen: bekwaam in gedifferentieerd

De functies van praktijkgericht onderzoek wor-

onderwijs

den vormgegeven in de domeinen:

De diverse instroom stelt hoge eisen aan de

— Impact op het onderwijs: lectoren en andere

didactische bekwaamheid van docenten. Daar-

onderzoekers dragen bij aan de kwaliteit en

bij moet de leeromgeving studenten adequaat

de vernieuwing van het onderwijs door de

voorbereiden op hun toekomstige beroep. Het

ontwikkeling van krachtige onderzoekspro-

werkveld van vandaag en morgen is per defini-

gramma’s, onderzoeksleerlijnen in de cur-

tie cultureel divers. Docenten hebben daarom

ricula, de verdere verhoging van het niveau

crossculturele en internationale competenties

van afstuderen en professionalisering van

ontwikkeld. Zij zijn bekwaam om in de verschil-

docenten. Alle docenten in kenniskringen

lende leercontexten (regulier, deeltijd, duaal etc.)

participeren in praktijkgericht onderzoek en

alle verschillende doelgroepen gedifferentieerd

ondersteunen zo vernieuwing van het onder-

en persoonlijk les te geven.

wijs. Voor de student betekent het onderzoeks-

Professionalisering

beleid dat hij (wetenschappelijke) kennis

Bovenstaande impliceert dat Inholland haar

gebruikt ten behoeve van innovatie van de

medewerkers een degelijke ondersteuning biedt

eigen beroepspraktijk. Een voor de student

in hun professionalisering. Leiderschapsontwik-

herkenbare onderzoeksleerlijn zorgt voor een

keling, teamontwikkeling en de waarborging van

uitdagend leerklimaat en draagt bij aan de

basiskwalificaties zijn speerpunten in het profes-

ontwikkeling van onderzoekscompetenties:

sionaliseringsbeleid. De verantwoordelijkheid

een onderzoekende houding en het ont-

voor professionaliseren ligt altijd bij de docent,

wikkelen van onderzoeksvaardigheden. De

zijn team en zijn leidinggevende. De invulling van

kennisinhouden in de onderzoeksleerlijn zijn

een toepassing van de Body of Knowledge.

inhoudelijk primaat voor de opleiding ligt bij het

De onderzoeksleerlijn mondt uit in de afstu-

docententeam. Centraal daarbij staat dat de ont-

deeropdracht, waarbij de student voldoet aan

wikkeling, uitvoering, evaluatie en verbetering

de kwaliteitscriteria die aan een hbo-bachelor

zodanig wordt georganiseerd dat helderheid

worden gesteld.

bestaat over - in samenhang - de taken, rollen en

— Kennisontwikkeling in het onderzoeksdomein:

bevoegdheden. Bovendien worden de proces-

Lectoraten zijn een schakel tussen wetenschap

sen en ketens in de onderwijscyclus geoperati-

en de toepassing in de beroeps-en onder-

onaliseerd. Daarmee worden de individuele rol

wijspraktijk. Zij zijn gericht op verbetering en

van docenten, de rollen van commissies en ma-

innovatie in nauwe samenwerking met stake-

nagement en ieders bijdrage aan het integrale

holders in het werken beroepenveld.

onderwijsproces helder.

— Kennisvalorisatie in beroepspraktijk en maatschappij: praktijkgericht onderzoek is tevens

De centrale rol van de docent en manager in

een kwaliteitsimpuls voor de (regionale)

het realiseren van kwaliteit betekent dat ook

kenniseconomie en innovatie van de beroeps-

de borging van de kwaliteit door beide type

praktijk. Inholland wil bijdragen aan kenniscir-

professionals en het opleidingsteam uitgevoerd

culatie tussen het hoger beroepsonderwijs en

wordt. Reflecteren op de onderwijskwaliteit in

de samenleving.

al zijn facetten, variërend van de inhoud van

— Professionalisering van medewerkers. Lectora-

het onderwijs tot de rollen van de individuele

ten ondersteunen de professionalisering van

docent en de commissies, is vooral een taak van

docenten via promotieonderzoek en deel-

die professional en het team.

name aan kenniskringen.

— In de operationalisering van de onderwijscy-

Voor docenten betekent het onderzoeksbeleid

clus wordt de Plan - Do - Check - Act cyclus

vooral de deelname aan een kenniskring, ver-

op opleidingsniveau uitgewerkt. Ook worden

sterking van onderzoeksvaardigheden, vergro-

de onderdelen van de organisatie benoemd

ting van de kennis over het beroepenveld en

(bijvoorbeeld individuele docenten en com-

stimulans voor een onderzoekende houding.

missies) die een eigen cyclus van pdca ken-

Professionalisering van docenten is gericht

nen.

op het opleiden van studenten tot een onder-

— De pdca-cyclus op opleidingsniveau komt te-

nemende en onderzoekende houding, in staat

rug in het opleidingsjaarplan. Mede op basis

om zich als beroepsbeoefenaar zelfstandig

van een terugblik op de afgelopen periode

verder te ontwikkelen en bij te dragen aan ver-

(opleidingsjaarverslag) stelt het team zijn

betering en vernieuwing van de beroepsprak-

doelstellingen en prioriteiten op. Het oplei-

tijk. De beroepspraktijk wordt immers steeds

dingsjaarplan is het richtinggevend docu-

complexer en onderzoek kan helpen

ment voor de ontwikkeling van de opleiding

bij het vormgeven van die beroepspraktijk.

en heeft een dialoog- en verantwoordingsfunctie richting interne- en externe stakehol-

4.5. Verbonden aan kwaliteitszorg

ders.


— De pdca-cyclus wordt mede gevoed door de

de professionaliteit van de onderwijsprofessional

uitkomsten van evaluaties die onder stake-

en het opleidingsteam als geheel centraal stelt.

holders worden uitgevoerd. Het gaat daarbij

Deze werkwijze komt terug in de kwaliteitszorg,

om onder meer onderwijsevaluaties, student-

waar het accent ligt op verantwoording via de

tevredenheid- en alumni-onderzoek.

pdca-cyclus zowel vanuit het onderwijs als vanuit de organisatie.

De kritische reflectie op het eigen functioneren heeft een intern en een extern karakter. Extern

Onderwijs

betreft het de dialoog met de stakeholders

Hoofduitgangspunt is dat het realiseren van de

buiten het docententeam: onder andere het

kwaliteit van het onderwijs ligt in de handen van

beroepenveld waar de opleiding voor opleidt,

degenen die het onderwijs uitvoeren: de indivi-

het toeleverend onderwijs en studenten. Binnen

duele onderwijsprofessional en het opleidings-

de hogeschool vormen het cluster, het domein

team als geheel. De professionele ankerpunten

en de hogeschool in zijn totaliteit stakeholders.

zijn leidend voor de inhoud van de opleiding; het

Verbeteren en verantwoorden ligt daarbij in 21


elkaars verlengde. De externe dialoog wordt

Onderzoek

gezocht om te verantwoorden en te spiegelen

Het kwaliteitszorgsysteem voor onderzoek heeft

aan de opvattingen van de stakeholders en daar

een instellingsbreed kwaliteitskader dat op

verbeterpunten aan te ontlenen. Professionele

strategisch niveau is geformuleerd. Hierdoor is

verbetering en verantwoording vinden ook plaats

het verankerd binnen de hogeschool. Het kader

in de dialoog – met interne en externe collega-pro-

betreft kwaliteitscriteria op het gebied van de

fessionals via bijvoorbeeld collegiale consultatie

belangrijkste functies van onderzoek: kennisont-

en peer-review. Daarnaast wordt de verantwoor-

wikkeling, kennisvalorisatie, impact op het on-

dingslijn binnen de hogeschool ingericht door:

derwijs en professionalisering van medewerkers.

– de jaarlijkse onderwijsverslagen per

De uitwerking vindt binnen de domeinen plaats.

croho/opleiding – de interne studenttevredenheidsmonitor

De domeinen hebben kwaliteitsbeleid opge-

– het periodiek uitvoeren van (accreditatie)

steld voor onderzoek:

scans en de daarop gebaseerde risicoanalyses van opleidingen. In 2011 is deze systematiek opgenomen in de zogenaamde ‘procedure accreditatie’. Gedurende de ac-

— op basis van de criteria uit het instellingsbrede kwaliteitskader, uitgewerkt in de eigen beroepscontext, — met een vierjarige onderzoeksagenda over-

creditatieperiode van een opleiding wordt

eenkomstig de prioriteiten van het domein

tweemaal (2 en 4 jaar voor een hernieuwde

en een daarvan afgeleid jaarlijks werkpro-

accreditatieaanvraag) een scan uitgevoerd en waarover gerapporteerd wordt. Ook is de opleiding verantwoordelijk voor de

gramma, — waarbij onderzoek in de eigen kwaliteitszorgcyclus is geplaatst.

Kritische Reflectie in het kader van de accreditatieaanvraag.

4.6. Tot slot In dit hoofdstuk zijn de hoofdlijnen behandeld

De systematiek zoals opgenomen in de “proce-

uit de Onderwijsnotitie ‘Ruimte voor Presteren’6.

dure accreditatie” zal worden verbreed zodat

Voor de operationele toepassing van de in dit

deze zich niet enkel richt op de basisvereisten uit

hoofdstuk genoemde actiepunten wordt ver-

het NVAO-kader maar ook de Inholland-priori-

wezen naar de integrale Onderwijsnotitie.

teiten daarin een plaats krijgen. Daarenboven is kwaliteit van het onderwijs een van de onderwerpen in de reguliere planning- en controlcyclus. De kaderstellende notitie van de Hogeschool wordt opgesteld beredeneerd vanuit het primair proces en formuleert de kaders van het integrale beleid waarbinnen domeinplannen worden opgesteld. In deze domeinen worden de te realiseren doelen geformuleerd mede in relatie tot de resultaten van het voorgaande jaar. Een beperkte set van prestatie-indicatoren wordt vastgesteld (“dashboard”) passend bij de ambities die tussen de domeindirecteur en het College van Bestuur zijn overeengekomen. Een vertaling van deze ambities vindt ook plaats naar de afspraken die binnen het domein met de clusters en opleidingen worden gemaakt. In deze afspraken wordt het accent gelegd op te leveren output om de ruimte te bieden aan de opleidingen om in belangrijke mate zelf te bepalen hoe de kwalitatieve en kwantitatieve output wordt gerealiseerd. Als laatste stap in de kwaliteitszorgketen vindt monitoring van deze afspraken plaats met (onderwijs)audits.

5. De organisatie verbonden met het onderwijs 5.1. Onderwijsgerichte Bedrijfsvoering

talisering (24/7 principe) en concentratie van

Het onderwijs en de onderwijsuitgangspunten zoals beschreven in het vorige hoofdstuk vor-

processen. — Het onderwijsproces en de onderwijsprofes-

men het vertrekpunt voor de bedrijfsvoering die

sional zijn de basis van het ondersteunend

concrete ondersteuning dient te leveren aan de

proces. Overigens zal in een aantal geval-

onderwijsprofessional, het onderwijsmanage-

len ook de werkwijze van het onderwijs zich

ment en het primair proces.

aanpassen naar de gemeenschappelijke standaarden.

De eerder genoemde instellingsbrede SWOT analyse van februari 2011 bevatte een uitgebrei-

Daartoe zal een complete schouw worden

de analyse van de bedrijfsvoering en deze is de

gedaan van de gehele procesketen.

afgelopen maanden nader uitgewerkt en heeft

Randvoorwaarden1:

gediend als basis voor het ontwerp van de in dit

— Een integrale beleidscyclus en het creëren

hoofdstuk genoemde maatregelen. We volstaan

van een projecten programmamanage-

hier met een korte samenvatting:

mentomgeving zijn randvoorwaardelijk voor het welslagen van het veranderprogramma.

Bedrijfsvoering Inholland-breed domineert het

Daarbij dient gewerkt te worden volgens

onderwijs en legt een te groot beslag op de

een strakke project/beleidscyclus waarin het

onderwijscapaciteit van de instelling. Ondersteu-

domein en haar directeuren actief betrokken

nende processen zijn te weinig gericht op het pri-

zijn. De opdrachtgever is het directieoverleg

maire proces en zijn teveel vanuit technocratie en

waarin het primair proces integraal is verte-

te weinig met inlevingsgevoel voor het onderwijs proces vormgegeven.

genwoordigd. Besluitvorming ligt bij het CvB. — Binnen de bedrijfsvoering is een dienstoverstijgende en onderwijsgerichte oriëntatie en

De ambitie van Inholland is om een kwaliteitsslag

beleids- en veranderkundige realisatiekracht

te maken waarbij onderwijs en onderzoek cen-

nodig. Het succes daarvan hangt af van

traal komen te staan: meer docenten per student,

cultuur, gedrag en werkwijzes gebaseerd

professionalisering van docenten en de docent

op de volgende waarden: onderwijsgerichte

uitstekend ondersteund.

samenwerking, beleidsrealisatie en -

Om de onderwijsprofessional meer ruimte te

implementatiekracht, durf, optimisme en

bieden om zich met zijn kernactiviteit bezig te

soberheid.

houden, is het qua bedrijfsvoering noodzakelijk

— Het cluster Onderwijssupport geeft prioriteit

om in nauwe samenwerking met het onderwijs

aan de integrale support van het onderwijs

de veranderslag te maken naar een eenduidige

en de onderwijsprofessionals. Daarnaast

onderwijsondersteunende bedrijfsvoering door

dient zij samen met de domeinen de reor-

integrale procesverbetering. De bedrijfsvoering

ganisatie van de bedrijfsvoering in de hele

van Inholland moet efficiënter, beter en tegelij-

kolom voor te bereiden.

kertijd soberder worden ingericht om zo meer middelen naar het onderwijs te alloceren. Dit maakt herontwerp van de ondersteunende processen noodzakelijk. Om te bevorderen dat de inhoudelijke thema’s van de bedrijfsvoering met urgentie opgepakt worden, heeft het CvB besloten om met ingang van 1-112011 een organisatiewijziging door te voeren, te weten de vorming van een apart Cluster Onderwijssupport. Dit cluster bestaat uit de onderdelen rechtstreeks rapporterend aan het CvB : Financiën & Business Control (incl. de administraties financiën en de studentenadministratie), HRM, Communicatie, ICT en Facilitaire Zaken & Huisvesting. 1

Randvoorwaarden en uitgangspunten voor het herontwerp Bedrijfsvoering Voor het verbeteren van de bedrijfsvoering van Inholland worden de volgende uitgangspunten en randvoorwaarden meegegeven: Uitgangspunten: — Zo groot mogelijke standaardisering en digi-

23


5.2. Onderwijsondersteunende processen

onderdelen op de locatie in nauwe samen-

werking zorg dragen voor een one-stop

verbinden en verbeteren

Om het onderwijs te kunnen laten excelleren zijn

servicepunt. De huidige afdelingen CSA, FZ,

processen die het onderwijs daadwerkelijk on-

ICT, Internationale Zaken (International Office),

dersteunen van belang. Deze processen dragen

Studentondersteuning, maar ook de OSC’s

direct bij aan studiesucces, studenttevredenheid

integreren hier hun dienstverlening. Bij de

en kwaliteit van onderwijs wanneer zij de docent

herinrichting van de studentondersteuning zal

die informatie bieden die nodig is om de juiste

tevens gebruik worden gemaakt van moderne

analyse te kunnen maken en/of kwaliteit te kun-

ICT-technieken, niet alleen om aan te sluiten bij

nen borgen. Dit vereist wel systemen die dermate

de wensen van de huidige generatie studenten,

gebruiksvriendelijk zijn dat gebruik hiervan

maar ook om een efficiënte inzet van eerste-

efficiënter is dat het zelf bijhouden c.q. opslaan

lijns- en tweedelijnsondersteuning mogelijk te

van allerlei informatie.

maken. De activiteiten worden projectmatig

Onderwijsondersteunende administratieve

aangepakt en vormen onderdeel van het

processen dienen in samenhang met elkaar

projecten programmamanagement Inholland.

verbeterd te worden. De basis hiervoor is het generieke en het opleidingsspecifieke OER.

5.4. Tot slot

De hierin beschreven regelingen en kaders

In dit hoofdstuk zijn de hoofdlijnen behandeld

dienen als basis voor inzetplanning, roostering,

uit de notitie ‘Onderwijsgerichte Bedrijfsvoering

cijferadministratie en archivering. ICT-systemen

Inholland: visie en plan’7. De activiteiten daar

en professionele kennis en houding dienen dit te

beschreven zijn randvoorwaardelijk voor de

ondersteunen. Om bovenstaande te realiseren,

uitwerking van dit programma. Voor een nadere

dient het (door)ontwikkelen van ICT-systemen

uitwerking van de analyse van de huidige

altijd samen met de gebruikers plaats te vinden.

situatie en de gewenste situatie en voor de

Ditzelfde geldt voor het ontwikkelen van het

operationele toepassing van de in dit hoofdstuk

onderwijsconcept. Dit onderwijsconcept dient

genoemde activiteiten wordt verwezen naar

naast een visie ook realistische handvatten te

deze notitie.

bieden voor het realiseren van deze processen. Alleen wanneer de processen naadloos op elkaar aansluiten, is een verbetering van de efficiency samen met kwaliteitsverbetering, te realiseren. 5.3. Studentondersteuning verbeteren De dienstverlening aan studenten op de diverse locaties is in de huidige uitvoering versnipperd. Studenten dienen zich met hun vraag te vervoegen bij één van de verschillende balies die we op de locaties kennen (CSA, Service Desk, International Office, Decanaat, OSC’s). Zij krijgen (te) vaak te maken met doorverwijzing en vragen worden niet in voldoende mate gedifferentieerd naar zwaarte, urgentie en (daarmee) verwachtingsniveau opgelost. Eén van de uitgangspunten bij de kwaliteitsverbetering is om het zwaartepunt van de organisatie te leggen bij het onderwijsproces, bij de optimale ondersteuning van student en docent in hun onderwijsleerproces. Optimalisering van de dienstverlening aan studenten tijdens hun studieverblijf op de locatie waar zij studeren is daarmee een centrale doelstelling. Op elke locatie wordt een geïntegreerd studentondersteuningscentrum ingericht waar de diverse dienstverlenende

6. Bestuur en Toezicht Een verandering in gedrag en cultuur is randvoorwaardelijk voor het laten slagen van de opdrachten waar Inholland in de komende tijd voor staat. Helder is daarbij ook dat de bestuurscultuur van het verleden niet (meer) past bij de onderwijsopdracht van Inholland. Het huidige, tijdelijke College van Bestuur heeft de aanzet gegeven voor een nieuwe toonzetting. Een toonzetting waarbij onderwijsprofessionals meer ruimte en meer verantwoordelijkheid hebben voor het onderwijs en waarbij het onderwijs en het onderzoek via de domeindirecteuren een meer leidende rol hebben bij het initiëren en vaststellen van beleid. Uiteraard blijft het College van Bestuur daarbij de eindverantwoordelijkheid houden. Het College draagt uit dat zij integer, verbindend en transparant opereert. Van groot belang voor de interne realisatie en de externe vertegenwoordiging is daarom dat het aankomend College van Bestuur de ingezette lijn zoals verwoord in dit Strategisch Programma en de daarbij behorende onderliggende stukken voortzet. De organisatie is toe aan een meerjarige consistente lijn die ten principale vanuit het onderwijs redeneert. Bij de samenstelling van het nieuwe College van Bestuur wordt hiermee terdege rekening gehouden. Met het oog op bestuurlijke continuïteit zal de overdracht naar een nieuw College in 2012 ‘dakpansgewijs’ plaatsvinden. Inholland heeft een nieuwe Raad van Toezicht geformeerd. In juli 2011 is de nieuwe voorzitter aangetreden en inmiddels is een nieuwe voltallige Raad benoemd. De leden van de Raad van Toezicht hebben ervaring in het onderwijs en hebben ook daarnaast deskundigheid die passend is voor de maatschappelijke opdracht van Inholland. De Raad van Toezicht zal intensief toezicht houden op de wijze waarin het onderwijs als leidend principe wordt gehanteerd.

25


7. Financiële ombuigingen De keuzes in dit Strategisch Programma maken

student/docent ratio met 10%.

het noodzakelijk dat Inholland zijn middelen anders aanwendt. We stellen het onderwijs weer

Voor een betere verhouding OP-NOP en reduc-

centraal in onze organisatie. Dat betekent dat we

tie van NOP dient circa 25 miljoen omgebogen

ook daar onze middelen meer naar toe moeten

te worden (400 FTE). Hiervoor worden de instru-

brengen. Inholland investeert in de verbetering

menten “herontwerp en reorganisatie” urgent,

van de student/docent ratio. Door de teruglopen-

ook uit financieel perspectief.

de instroom van nieuwe studenten en bezuinigingen van OCW zal Inholland hard worden geraakt

De financiële vertaling van de bovengenoemde

in de beschikbare budgetten.

ombuigingen leidt voor 2015/16 tot het vol-

De rijksbijdrage zal met € 36 miljoen teruglopen

gende beeld:

en overige inkomsten, voornamelijk collegegel-

Voor de (personele) reorganisatie is in de meer-

den, met € 10 miljoen. Dat maakt dat organisato-

jarenbegroting een voorziening opgenomen

rische aanpassingen zowel vanuit inhoudelijk als

van 25 miljoen.

vanuit financieel perspectief noodzakelijk zijn.

De duur van de (personele) reorganisatie is zo kort mogelijk om de turn around zo snel moge-

Bijsturing zal derhalve beleidsrijk ingezet moe-

lijk te realiseren en de organisatie daarbij aan te

ten worden, wil de kwaliteitsverbetering in het

passen. De reorganisatie is ingezet op 470 fte, te

onderwijs, de verhouding OP/NOP en het -nu

realiseren vanaf januari 2013.

negatieve- exploitatieresultaat verbeteren. De 7.2. Reductie materiële lasten

ombuigingsopdracht bedraagt daarmee voor de komende jaren 58 miljoen euro op jaarbasis.

Om de reductie in materiële lasten te realiseren

Deze is als volgt opgebouwd:

worden vier programma’s samengesteld die

€ Personele ombuigingen (paragraaf 7.1) Reductie OP

6 mln.

Reductie NOP

25 mln.

Reductie overige personeelslasten

1 mln.

Reductie materiële lasten (paragraaf 7.2) Afname beleidsgelden

10 mln.

Afname externen

4 mln.

Reductie huisvesting/afschrijvingen

8 mln.

Reductie inkoopkosten

5 mln.

Financieringslasten

-1 mln.

Totaal

€ 58 mln.

7.1. Personele ombuigingen

projectmatig (via het projecten program-

De optie om het onderwijs te versterken door

mamanagement Inholland) zullen opereren.

meer handen aan het bord is uitgewerkt met

De generieke taakstellende opdrachtformu-

behulp van de student/docent ratio. Binnen de

lering is een reductie van de materiële las-

kaders van de beschikbare middelen is gekeken

ten met 26 miljoen binnen een periode van

naar ruimte om hierin te investeren. Op basis

24 maanden ten gunste van de kwalitatieve

van de ontwikkeling van het aantal studenten zal

versterking van onderwijs en onderzoek.

het aantal OP-medewerkers sterk moeten dalen,

De reductie wordt gerealiseerd in een vier-

echter gecompenseerd met de versterking in de

tal aandachtsgebieden:

Huisvesting Reductie van de investeringskosten in Alkmaar en Amsterdam van 160 mio naar 75 mio euro en optimalisatie van de m2 huisvesting en het gebruik van de m2 waardoor een besparing gerealiseerd wordt van 7 miljoen euro op de integrale kosten (inclusief werkplekken en ICT). Corporate finance Reductie van de centrale beleidsgelden met 10 miljoen euro. Continuïteit van beschikbaarheid van vreemd vermogen en een reductie van de kosten van RvT en CvB met 20%. Reductie kosten inkoop Grip krijgen en houden op het totale inkoopproces zowel in organisatie, beleid als uitvoering met als resultaat een besparing van 15% op het inkoopvolume over een periode van 4 jaar. Reductie externen Via de diverse verbeterlijnen en een restrictief beleid wordt de inhuur van externen met 4 miljoen euro gereduceerd.

27


8. Implementatieprogramma De koerswijziging die Inholland inzet is maar ten

mede daarom in sterke mate bij het College van

dele in instrumenten en productresultaten te

Bestuur in nauwe samenspraak met het Direc-

vatten. Veel meer zetten wij met dit Strategisch

tieoverleg. De procesregie en monitoring vindt

Programma de koers uit die we (inmiddels zijn)

plaats door de secretaris van het College van

gaan varen. Wij varen daarbij zeer op ons onder-

Bestuur. Een Programmamanager Ontwikkeling

wijskompas.

Projectorganisatie draagt zorg voor de governance, planning en control, procesfacilitering en

In dit Programma zijn in de voorgaande hoofdstukken naast de koers ook een aantal acties en maatregelen benoemd die in de komende periode uitgewerkt gaan worden. Dat vergt wel een programmatische begeleiding om tot resultaten te komen (projecten programmamanagement Inholland). Kern daarbij is echter dat het onderwijs, vertegenwoordigd in zowel de docententeam als, waar van toepassing, de lijnorganisatie leidend is bij het doorvoeren van de veranderingen. De rol van programmateams is daarmee vooral ondersteunend en faciliterend. Er zijn twee programmalijnen, het Onderwijsprogramma en het Bedrijfsvoeringsprogramma. Beide hebben een inhoudelijk-kwalitatieve doelstelling en financiële doelstellingen. De financiële doelstellingen vertalen zich voor een groot deel in formatieve doelstellingen. Ter facilitering van deze formatieve doelstellingen is het Reorganisatieprogramma ingericht. De uitwerking van de thema’s uit het onderwijsprogramma ligt in grote mate bij de domeinen. Voor een deel gebeurt deze uitwerking door de domeinen gezamenlijk, ondersteund door het Cluster Onderwijs Support, maar domeinen kunnen ook kiezen voor een uitwerking op basis van het profiel van de eigen opleidingen. De uitwerking van de thema’s van het Bedrijfsvoeringsprogramma gaat uit van een hoge mate van standaardisatie en concentratie en kent daarmee vooral een gezamenlijke component. Inhoudelijk rapporteren de programmamanagers aan de verantwoordelijke stuurgroepen, waarin domeinen en het Cluster Onderwijs Support participeren. Zowel op inhoud als op proces hebben de twee programma’s een grote mate van onderlinge verbondenheid. De regie op de programma’s ligt

expertiseontwikkelingsprojecten.

9. Randvoorwaarden en Risico’s Dit Strategisch Programma is tot stand gekomen

in het HBO gedaald. Een nadere analyse is nog

op basis van brede analyse van Inholland als

niet beschikbaar waardoor nog niet duidelijk is

onderwijsinstelling, haar omgeving en de ver-

of dit een eenmalige of een structurele daling

wachtingen van de stakeholders. Daarbij is een

betreft. Met een structurele afname van het aan-

prudente inschatting gemaakt van zowel externe

tal studenten in het HBO is een dergelijk groei-

ontwikkelingen als de interne capaciteit om dit

pad niet zonder meer reëel. Wij gaan er niet van

Programma te realiseren. Het College van Be-

uit dat Inholland op de middellange termijn een

stuur is zich er tegelijkertijd zeer van bewust dat

hoger marktaandeel zal hebben dan in 2010.

deze uitgangspunten op enig moment niet valide meer kunnen blijken te zijn. Hoewel onzekerhe-

Reputatie Inholland

den voor ieder plan gelden, kan in het geval van

Dit Strategisch Programma richt zich op een

dit Strategisch Programma gesteld worden dat

veranderprogramma dat (tevens) leidt tot het

er aanleiding toe is de uitgangspunten expli-

herstel van de reputatie van Inholland. Dit her-

ciet te benoemen. Immers, er is sprake van een

stel kent een lange weg en het huidig ingezette

grote mate van samenloop van zeer bijzondere

herstel van vertrouwen zal nog geruime tijd

interne en externe omstandigheden die zonder

fragiel zijn. Nieuwe tegenslagen waarop in dit

precedent zijn. Tegelijkertijd is het goed om te

programma niet anticipeert kunnen van grote

benadrukken dat dit Programma niet een smal en

invloed zijn op de realisatiekracht van de instel-

onzeker pad beschrijft. Inholland is een organi-

ling. Een belangrijke mijlpaal zal zijn de accredi-

satie die zowel bedrijfsmatig als qua inzet van

tatie van de opleidingen MEM, BE, CE en VTM in

medewerkers tegen een stootje kan en zich snel

het voorjaar van 2012. In de voorbereiding van

kan aanpassen aan gewijzigde omstandigheden.

deze accreditatietrajecten wordt op dit moment

De veerkracht waarmee we tot nu toe deze turbu-

veel energie gestoken en wij zien ze met ver-

lente periode doorstaan toont dat onomstotelijk

trouwen tegemoet.

aan. Studierendement Onderstaand benoemen wij de uitgangspunten,

Het propedeuserendement en het diploma-

de daarbij behorende risico’s en de mitigerende

rendement van Inholland is over de breedte

maatregelen die hierop (mogelijk) genomen

bezien niet hoog. Voor een deel hebben wij dit

(kunnen) worden.

zelf in de hand. Dit Programma voorziet in de meest noodzakelijke maatregelen daartoe. Er

Macro-economische ontwikkeling

zijn echter ook een aantal onzekere factoren die

Op het moment van schrijven van dit Programma

Inholland niet kan (of wil) beïnvloeden. Onzeker

is nog onduidelijk wat de macro-economische

is nog welke effecten de langstudeerdersmaat-

gevolgen gaan zijn van de schuldencrisis in de

regel zal hebben op de studierendementen.

EU. De gevolgen voor Inholland kunnen zich

Ook is op dit moment nog niet duidelijk welke

voordoen op het gebied van studenteninstroom,

effecten de instroomdaling heeft op de studie-

overheidsfinanciering, kostenontwikkelingen

rendementen: is de instroom ook kwalitatief

en financieringslasten. Geringe effecten kunnen

veranderd? Zijn wij in staat om met de lagere

binnen de kaders van dit programma worden

aantallen een hoger rendement te behalen?

opgevangen door het bijstellen van ambities in tijd en omvang.

Leiderschap Het onderwijs staat weer centraal bij Inholland.

Instroom van nieuwe studenten bij Inholland

Dat betekent dat van docententeams onder-

Dit Strategisch Programma gaat uit van een ge-

wijsleiderschap wordt verwacht. Van alle lagen

staag herstel van de instroom van studenten met

van het management wordt verwacht dat zij

circa 5% per jaar voor de komende jaren waar-

zich primair richten op het faciliteren en reali-

mee het verloren marktaandeel op de middellan-

seren van teamprestaties. Tegelijkertijd wordt

ge termijn grotendeels wordt hersteld. Voor het

voor de komende jaren een hoge mate van

eerst in jaren is het aantal nieuwe aanmeldingen

veranderkundige capaciteit gevraagd van het 29


management. Voor velen zal dit een rolverandering vragen waarvoor de afgelopen jaren weinig aandacht is geweest. Het College van Bestuur realiseert zich dat niet iedere medewerker in staat zal zijn deze verandering door te maken. Wel gaat dit Programma ervan uit dat met de ingezette maatregelen een voldoende ‘kritische massa’ aan verandervermogen aanwezig is. Ontwikkelingen in de branche Het Hoger Onderwijs is volop in beweging. De Strategische Agenda voor het Hoger Onderwijs versterkt vervolgens deze beweging. In dit Programma anticiperen wij volop op de Strategische Agenda voor het Hoger Onderwijs, maar gaan daarbij wel uit van onze eigen positie en onze eigen potentie. Keuze die andere HO-instellingen maken of gaan maken kunnen van invloed zijn, maar zijn niet leidend bij het Strategisch Programma. Overigens zullen wij meer dan in het verleden naar een coöperatief in plaats van competitief model streven met de HO-instellingen die ook actief zijn in ons verzorgingsgebied.

Verwijzing naar onderliggende beleidsstukken 1

SWOT-analyse Hogeschool Inholland, 8 maart 2011

2

Onderhandelaarsakkoord Sociaal Plan reorganisatie 2011/2013, 15 september 2011 https://

insite.inholland.nl/organisatie/toekomstinholland/Documents/Onderhandelaarsakkoord%20 %20sociaal%20plan%20reorganisatie%202011%202013.pdf 3

Strategische Aanpak ‘Toekomst Inholland, Hoofdlijnen voor Strategische Aanpak’, april 2011

https://insite.inholland.nl/organisatie/toekomstinholland/Documents/Powerpoint%20Strategische%20Aanpak1.pptx 4

Kwaliteit in verscheidenheid, Strategische Agenda Hoger Onderwijs, Onderzoek en Weten-

schap, Ministerie van OCW, 1 juli 2011 http://www.rijksoverheid.nl/bestanden/documenten-en-publicaties/rapporten/2011/07/01/ kwaliteit-in-verscheidenheid/kwaliteit-in-verscheidenheidv2.pdf 5

Kwaliteit als opdracht, HBO-raad augustus 2009.

6

Onderwijsnotitie ‘Ruimte voor Presteren, november 2011

7

Onderwijsgerichte Bedrijfsvoering Inholland: visie en plan 2012 – 2015, november 2011

31


trategisch Proramma Strategisch rogramma Opdracht

Recommend Documents