ToneelhuiS 004 Nooit gezien
068 Antwerpse Kleppers
Flou / Irakese geesten / De man in de mist / Bij het kanaal naar links / Drie kleuren wit / 300 el X 50 el X 30 el/ 313 Misschien wisten zij alles / Disisit / De misdaad / Musilmarathon / Onvoltooid verleden
020
Niets Is Onmogelijk Lazarus & Olympique Dramatique, Ruth Beeckmans, Goele Derick, Pieter Genard, Günther Lesage, Ryszard Turbiasz, Joris Van den Brande, Stijn Van Opstal, Geert Van Rampelberg
034
SKaGeN / Kapitein Winokio / Bad van Marie / KunstZ / Mouton & Van Petegem & Victoria / Laika / Jan Decorte-Bloet & de Roovers / Theater Zuidpool / MartHa!Tentatief / Marc Vanrunxt / Scherzi Muzicali & Transparant / de Koe / De Tijd / Dez Mona / Peter De Graef & Matzer / WALPURGIS / Lisbeth Gruwez & Voetvolk vzw / tg STAN
Half elf zomeravond
084
094
Bart Meuleman, Tom Dewispelaere, Kevin Janssens, Johan Van Assche, Marc Van Eeghem
Bart Meuleman, Ruth Becquart, Gert Lahousse, Ariane van Vliet, e.a.
046
Song#2 Abke Haring, Benjamin Verdonck
054
Orlando Guy Cassiers, Katelijne Damen
Desperado
104
Toneelhuis & verwanten
Lotte van den Berg / Tom Lanoye / Wayn Traub / Sidi Larbi Cherkaoui
108 Toneelhuis ruilt NTGent / Toneelgroep Amsterdam / KVS / deSingel
064 Bezonken rood
Duister hart Der Ring des Nibelungen Guy Cassiers
114
Interzone Crossing Border / Kapitein Winokio / Helden van / Concerten / Bourla Beats / Schrijverspodium / Behoud de Begeerte / Mesut Arslan – 0090 / Tutti Fratelli / OPENDOEK / Moussem / debat
2
Toneelhuis maakt zich op voor u
toneelhuis.be/shootingof
Geachte theaterbezoeker,
3
ToneelhuiS
Het zijn spannende tijden voor kunst en cultuur. Het economische denken is diep in onze hersenen binnengedrongen. Het is een mentale structuur geworden. Alles is een investering geworden en wordt benaderd vanuit de wetten van productie en consumptie. Onderwijs is een investering in plaats van een opvoeding tot mens. Een opleiding staat enkel nog in functie van het verwerven van capaciteiten en vaardigheden en is niet langer een ontmoeting en een dialoog met waarden en met kwaliteit. Het nuttigheidsdenken strekt zich uit over alle gebieden van de menselijke activiteit. In die zin is de homo economicus een nihilist: alles heeft waarde voor zover het geproduceerd en geconsumeerd kan worden. De economie is de maat geworden van alle dingen.
2012-2013
Binnen enkele maanden zijn het gemeenteraadsverkiezingen. Onze vraag aan de politici is of zij de kunsten voldoende kunnen/willen beschermen tegen de impact van dat economische denken. Is de politiek bereid de ‘on-maat’ van de kunst te accepteren en een belangrijke plaats te geven in onze samenleving? Wij zullen het hen blijven vragen. Maar belangrijker nog dan onze vraag is onze artistieke werking. U hebt de brochure 2012-2013 in handen. Zoals u ziet gaan we het volgende seizoen in met een nieuwe stijl. Een eerste indruk van onze nieuwe aanpak krijgt u wanneer u door dit magazine bladert en wanneer u een bezoek brengt aan onze website. Naast het woord krijgt het beeld een prominente plaats. We blijven u met artikels en interviews op de hoogte houden van waar we mee bezig zijn, maar willen u ook met foto’s en met wekelijkse filmpjes informeren over het reilen en zeilen van Toneelhuis. Die nieuwe vormgeving is er echter niet zomaar. We hebben ons ensemble van makers uitgebreid met twee nieuwe namen. Naast Abke Haring, Benjamin Verdonck, Bart Meuleman, Guy Cassiers en Olympique Dramatique komen Mokhallad Rasem en FC Bergman onder het dak van Toneelhuis werken. Beiden leggen erg de nadruk op fysiek en visueel theater, en maken het aanbod van Toneelhuis nog spannender en kleurrijker. In de komende seizoenen gaat Toneelhuis ook een nauwe structurele samenwerking aan met Toneelgroep Amsterdam: Ivo van Hove en Guy Cassiers maken ieder twee voorstellingen met een gemengd Vlaams-Nederlandse cast. Naast een ensemble van makers wordt Toneelhuis ook een ensemble van spelers. Katelijne Damen, Abke Haring, Tom Dewispelaere, Marc Van Eeghem, Johan Van Assche en Kevin Janssens zijn vanaf nu onze vaste kern van acteurs. We starten daarnaast ook een aantal nieuwe initiatieven, waaronder een intense en langdurige samenwerking met OpenDoek, de belangenbehartiger van het amateurtheater in Vlaanderen. Als de professionals het hart zijn van het theater, dan zijn de amateurs de longen. Of omgekeerd natuurlijk. De volgende seizoenen vragen we aan amateurtheatergroepen uit het Antwerpse om zich te buigen over het repertoire dat Toneelhuis brengt en daar hun eigen interpretatie aan te geven. Een aantal van die amateurvoorstellingen tonen we in een festivalweek. Er zijn initiatieven die u zal herkennen: Antwerpse Kleppers, de debatavonden, de muziekavonden, Saint Amour, etcetera. En wat evenmin verandert, is onze gezamenlijke wil om u de best mogelijke voorstellingen te brengen.
We wensen u veel theaterplezier! Guy Cassiers en Cie
Geschenk
Ook de kunsten worden steeds nadrukkelijker gedwongen om zich in economische termen te rechtvaardigen: werkgelegenheid, publiekscijfers, omzet, economische en sociale neveneffecten, etcetera. Maar misschien kunnen de kunsten zich enkel rechtvaardigen door radicaal afstand te nemen van dit economische denken. Kunst is geen product, maar een geschenk. Het is geen antwoord op een vraag, maar een gebaar van generositeit. In dat genereuze gebaar is kunst verbonden met de humanistische waarden van onze samenleving: democratie, vrijheid, gelijkheid, rechtvaardigheid. Als de economie de maat is van alle dingen, laat de kunsten dan de ‘on-maat’ bij uitstek zijn. Dat wat zich niet laat becijferen in termen van productie en consumptie, winst en verlies. En als er al een economisch begrip van toepassing is, dan wellicht dat van ‘diepte-investering’. Net zoals subsidies aan het onderwijs en aan het fundamenteel wetenschappelijk onderzoek, zijn subsidies aan de kunsten niet gericht op onmiddellijk rendement, maar op kwaliteit, duurzaamheid en toekomst.
4
Nooit
gezien
5
Alles wat u aan moois gemist heeft, kan u in het nieuwe Toneelhuisseizoen inhalen. Inclusief werk van de nieuwe Toneelhuismakers: FC Bergman en Mokhallad Rasem.
Nooit gezien
2012-2013
ToneelhuiS
6
fLOU Abke Haring 18 / 19.09.2012Bourla weren van een pijngrens zacht schuren tegen de rand van een ontmoedigende stilte In FLOU zoomt Abke Haring in op twee personages, een vrouw en een man. Twee mensen die een onverteerd stuk verleden delen. Een dialoog. Een duet. Een duel. “Terwijl je in ander theater over de liefde meestal de hoofden tegen elkaar ziet knallen, opent zich hier het schedeldak. Binnenin lilt nog het verlangen naar passie en erotiek. Aan de buitenkant is die liefde een lekkende ijsklomp geworden. Zo kraakhelder was Abke Haring nooit eerder.”**** – Wouter Hillaert in De Standaard, 20 december 2011 tekst Abke Haring / spel Abke Haring, Han Kerckhoffs / geluidsontwerp Senjan Jansen / lichtontwerp Mark Van Denesse / scenografie, visuals Jean Bernard Koeman / feedback Peter Seynaeve / productie Toneelhuis / met de steun van het Vlaams Fonds voor de Letteren
© Koen Broos
Nooit gezien
2012-2013
7
ToneelhuiS
© Dyab Khaled
8
Irakese geesten Mokhallad Rasem 20.09.2012Bourla Nederlands, Engels, Duits en Arabisch gesproken Mokhallad Rasem is vanaf 2013 een nieuwe Toneelhuismaker. Irakees van oorsprong, theaterregisseur en –acteur van opleiding en intussen al een zestal jaar inwoner van Antwerpen. In 2010 zette Rasem zich op de theaterkaart met Irakese geesten, een dynamische voorstelling over de impact van de oorlog op zijn generatie. Onmogelijk te vatten voor de Westerse toeschouwer, bittere realiteit voor de twintigers die een groot stuk van hun leven in oorlog doorbrachten. “Wat is oorlog? Wat is winnen? Wat is verliezen?” Rasem verbeeldt
deze complexe thematiek met de nodige lichtheid en humor, samen met twee gevluchte Iraakse acteurs en twee Vlaams-Duitse actrices, in een theatertaal die de culturele verschillen verrassend overstijgt. Irakese geesten won de Jong Theater Prijs op Theater aan Zee 2010 in Oostende en reisde intussen met groot succes in binnen- en buitenland. Nu opnieuw te zien in Antwerpen. tekst, regie, scenografie, kostuums en licht Mokhallad Rasem / tekst, spel Duraid Abbas, Sarah Eisa, Ahmed Khaled, Julia Clever, Mokhallad Rasem / video Hamdan Saray / techniek Wouter Dupon / productie Monty / uitvoerend producent Toneelhuis Ook te zien in Brussel en Rouen (FR)
Bart Meuleman & Concert [SIC] electric 21 / 22.09.2012Bourla
© Ann Veronica Janssens
2012-2013
De man in de mist behoort zonder twijfel tot het mooiste dat de Antwerpse auteur Maurice Gilliams (1900-1982) ooit schreef. Het is een juweeltje. Amper een tiental pagina’s lang vertelt een man – Gilliams zelf? – over de avond waarop hij een elektriciteitscentrale moet herstellen, ergens diep in de Kempen. Maar hij geraakt de weg kwijt en verdwaalt in een spookachtig bos, in een mistige nacht. Ondertussen ligt zijn moeder op sterven. In de handen van regisseur Bart Meuleman wordt De man in de mist een intimistische voorstelling met bijzondere aandacht voor muziek. Saxofonisten Bertel Schollaert en Eva Vermeiren (van het saxofoonkwartet [SIC]) weven een ragfijn web van tonen en klanken. Zij zijn het die voor de mist zorgen waarin de gekwelde verteller zijn verhaal doet.
“Een kraakheldere voorstelling. Theater op de millimeter, zoekend naar perfectie. ***” – Wouter Hillaert in De Standaard, 02 april 2012 “Een indrukwekkende enscenering. Het is haast een hypnotiserende ervaring. Louterend en betoverend!” – Els Van Steenberghe in Knack, 01 april 2012 tekst Maurice Gilliams / regie Bart Meuleman / spel Mark Verstraete / muziek Bertel Schollaert, Eva Vermeiren / licht Mark Van Denesse / kostuums Iris Van Cauwenberghe / productie Toneelhuis Meteen na de voorstelling van 22 september speelt [SIC] electric een pittig concert [SIC] electric is het saxofoonkwartet [SIC] – vroeger gekend als Bl!ndman [4x4] sax – aangevuld met een bassist en een drummer. [SIC] electric live is een belevenis. met Lieven Eeckhout, Mattijs Vanderleen, Thomas Van Gelder, Eva Vermeiren, Maarten Jan Huysmans, Bertel Schollaert
Nooit gezien
De man in de mist
9
ToneelhuiS
Olympique Dramatique & De Mexicaanse Hond 25 / 26.09.2012Bourla Twee families leven op voet van oorlog. Als op een dag de zoon van de ene familie – tegen de zin van zijn vader – toenadering zoekt tot de andere familie, is dat het begin van een noodlottige ontwikkeling. De Nederlandse film- en theatermaker Alex van Warmerdam schreef en regisseerde een straffe voorstelling voor Olympique Dramatique en zijn eigen gezelschap, De Mexicaanse Hond. Van Warmerdam vergelijkt zijn stijl met natuurfilms: “In dat genre zie je dieren paren, eten en zelfs elkaar opeten. Mijn karakters doen dit ook, ze vechten, paren en eten er op los.”
“Dit behoort tot het beste wat de afgelopen veertig jaar Nederlands theater heeft opgeleverd.” – Loek Zonneveld in de Groene Amsterdammer, 19 mei 2011 “Niets is louter eenlagig lollig of triest, lieflijk of brutaal. Bij het kanaal naar links is een toneelstuk zoals er weinig gemaakt worden. (…) En net daarom, omdat dit slag keuzes in het hedendaagse toneel nog maar zelden overwogen worden, is deze voorstelling zo verrassend. Zo eenvoudig. Zo helder, zo fris. Ik durf zelfs stellen: zo geniaal.” – Stijn Dierckx in De Morgen, 19 maart 2011 De productie werd geselecteerd voor het Nederlandse Theaterfestival in 2011. tekst, regie, scenografie Alex van Warmerdam / spel Pierre Bokma, Aat Ceelen, Tom Dewispelaere, Annet Malherbe, Stijn Van Opstal, Eva van de Wijdeven / kostuumontwerp Lies Van Assche / lichtontwerp Stefan Dijkman / productie Toneelhuis, Orkater (NL)
© Koen Broos
10
Bij het kanaal naar links
Nooit gezien
Drie kleuren wit
2012-2013
11
ToneelhuiS
Drie kleuren wit Olympique Dramatique 27.09.2012Bourla Nog voor er van Olympique Dramatique sprake was, maakten Tom Dewispelaere, Stijn Van Opstal en Geert Van Rampelberg in 1998 de voorstelling Drie kleuren wit (naar Art van theaterauteur Yasmina Reza) als afstudeerproject aan de Toneelafdeling van de toenmalige Studio Herman Teirlinck. De Olympiquers kruipen nu opnieuw in de huid van Marc, Serge en Yvan. Drie hechte vrienden, onafscheidelijk, tot vandaag. Serge, bevangen door de modernist Antrios, koopt een schilderij van diens hand voor het duizelingwekkende bedrag van
30.000 euro. Het doek is helemaal wit, of toch bijna. Hier en daar lijkt er een fijn, minder wit streepje op te staan. Die drie kleuren wit zetten de drie vrienden tegen elkaar op. De Frans-Iraanse Yasmina Reza schreef in 1994 met Art een geestig stuk over kunst, en vooral over de confrontatie van drie mannen op het breekpunt van hun relatie. Uiterst grappig maar verre van onschuldig. tekst Yasmina Reza / vertaling Carl Ridders / een voorstelling van Tom Dewispelaere, Geert Van Rampelberg, Stijn Van Opstal, Ben Segers, Hugo Moens / uitvoerend producent Toneelhuis / coproductie Rataplan
FC Bergman 02 / 03.10.2012Bourla Het collectief FC Bergman, “een bende lefgozers” volgens De Morgen, vervoegt in 2013 de ploeg van vaste Toneelhuismakers. Toneelhuis loopt daar in 2012 al een beetje op vooruit en nodigt 300 el x 50 el x 30 el opnieuw uit, een productie die de Bergmannen in 2011 op één maand tijd maakten voor het festival Antwerpse Kleppers. Met een aantal prominente gastacteurs, tachtig figuranten en een volledig dorp op scène. Een dorp in de ban van de angst voor een naderende zondvloed. Wat zich in de huizen afspeelt is te zien op groot scherm. Theater en film spectaculair verweven. Een ervaring, een trip. Nu voor even terug in de Bourla.
van, met en door Stef Aerts, Joé Agemans, Bart Hollanders, Matteo Simoni, Thomas Verstraeten, Marie Vinck / gastacteurs Evelien Bosmans, Gert Portael, Gert Winckelmans, Arne Focketyn, Greg Timmermans, Ramona Verkerk, Oscar Van Rompay, Herwig Ilegems, Eddie Vereycken, Mieke De Groote e.a. / camera Diego Dezuttere / productieleiding Katleen Gils, Sophie Semke / decor Matthijs Kuyer, FC Bergman, Lieven Slabbinck e.a. / productie FC Bergman / met dank aan wp Zimmer / met de steun van Toneelhuis Wil u meer weten over FC Bergman? Lees meer op www.toneelhuis.be: Het verlangen om uit te breken van Evelyne Coussens en Het is het lijf dat de motor vormt. Theater van FC Bergman van Wouter Hillaert uit Ons Erfdeel, april 2010. Ook te zien in Berlijn (DE)
© Sofie Silbermann
12
300 EL x 50 EL x 30 EL
Nooit gezien
© Hans Roels
2012-2013
13
ToneelhuiS
313 Misschien wisten zij alles Benjamin Verdonck & Willy Thomas 05 / 06.10.2012Bourla Van de 313 korte verhaaltjes van Toon Tellegen over de eekhoorn, de mier, de olifant en vele andere dieren hebben Willy Thomas en Benjamin
Verdonck er een 35-tal uitgekozen. Aan de hand van een hoop alledaagse voorwerpen die ze op onalledaagse manier hanteren, scheppen ze visueel een wereld die evenwaardig is aan die van Tellegen. Nooit rook het zo doordringend zalig in een theater, want Thomas en Verdonck bakken taart… Deugddoend, zonder meer. met Willy Thomas, Benjamin Verdonck / tekst naar de verhalen van Toon Tellegen / productie Dito’Dito, KVS Ook te zien in KVS Brussel
© Koen Bross
14
DISISIT Benjamin Verdonck 07.10.2012Bourla van ergens naar ergens anders tot aan de overkant dan en niet terug met een tafel wat koordjes sneeuw een huis een tak een lange sliert woorden een glas water een dode kat misschien en op het einde een echt mierennest waarin gekoterd wordt
“DISISIT is een hoekig springend reisje door de logica van het gevoel. Een blinde sporentocht op snelheid. Een associatief klankgedicht zonder handleiding. Een chaotisch avontuur vol risico. Een ervaring die niet per se hoeft begrepen te worden. Een van begin tot eind fascinerende toneelvoorstelling die niet dramaturgisch verantwoord werd opgebouwd, maar spelenderwijs werd uitgevonden. Een teveel om op te noemen. Een aanrader.” – Stijn Dierckx in De Morgen, 15 november 2011 van en met Benjamin Verdonck, Sébastien Hendrickx, e.a. / techniek Iwan Van Vlierberghe, Sven Roofthooft / productie Toneelhuis, KVS Benjamin Verdonck wordt ondersteund door KVS, Toneelhuis en LLS 387. Ook te zien in Rotterdam (NL), Utrecht (NL), Groningen (NL), Eindhoven (NL) en HouthalenHelchteren
De man zonder eigenschappen III Guy Cassiers 11 / 12.10.2012Bourla
© Koen Bross
2012-2013
De misdaad, het derde en laatste deel van de Musiltrilogie van Guy Cassiers, verweeft twee verhalen: het verhaal van de schrijver Musil en zijn geliefde Herma, en dat van de moordenaar Moosbrugger en een prostituee. Auteur van dit deel is Yves Petry, winnaar van de Libris Prijs 2011. Hij inspireerde zich op Musil maar schreef een heel nieuwe tekst. De twee vrouwen zijn dood. Dat Moosbrugger een personage uit Musils roman De man zonder eigenschappen - schuldig is aan de dood van de prostituee staat vast. Maar hoe kan Musil schuldig zijn aan de dood van Herma? Als geestverschijningen confronteren de vrouwen de mannen met hun (mis)daden. Zijn zij de stemmen in hun hoofd? Het gezond verstand? De onverschilligheid? De normaliteit? Wat bezielt
de twee mannen om te doen wat ze doen? Wat vertegenwoordigen zij? Het genie? De uitzondering? De afwijking? Johan Leysen speelt Musil en Moosbrugger. Liesa van der Aa speelt Herma en de prostituee. De visuele technologie van Guy Cassiers maakt samen met de live muziek van deze voorstelling een fascinerend landschap van de ziel. regie Guy Cassiers / tekst Yves Petry / geïnspireerd door Robert Musil / dramaturgie Erwin Jans / artistiek medewerker Luc De Wit / spel Johan Leysen, Liesa Van der Aa / vormgeving Guy Cassiers, Enrico Bagnoli / lichtontwerp Enrico Bagnoli / geluidsontwerp Diederik De Cock i.s.m. Liesa Van der Aa / beeldmontage Frederik Jassogne, vzw Hangaar (www.hangaar.net) / kostuumontwerp Belgat (Valentine Kempynck) / met dank aan Jaron Saragih / productie Toneelhuis / coproductie Holland Festival (NL), Les Théâtres de la Ville de Luxembourg (LU), Maison de la Culture d’Amiens (FR), CDN Orléans (FR), deSingel Ook te zien in Groningen (NL), Breda (NL), Brugge, Hasselt, Gent, Leuven, Eindhoven (NL), Rotterdam (NL), Kortrijk en Utrecht (NL)
Nooit gezien
De misdaad
15
ToneelhuiS
Guy Cassiers 13.10.2012Bourla Met De man zonder eigenschappen van Robert Musil brengt Guy Cassiers een van de grote romans van de 20e eeuw op scène. De roman is een ironische en groteske schildering van een maatschappij – het grote Oostenrijks-Hongaarse Rijk – die danst op een vulkaan, maar zich niet bewust is van de nakende uitbarsting. Musil toont er zich als een ingenieur van de menselijke ziel en tegelijk als subtiele ambachtsman die het raderwerk van het politieke en sociale leven voor ons blootlegt. De man zonder eigenschappen in de versie van Cassiers bestaat uit drie delen die het prisma van een maatschappij in ontbinding tonen: De parallelactie (deel I), Het mystieke huwelijk (deel II) en De misdaad (deel III). De drie delen zijn voor een laatste keer in een marathonzitting op één dag te zien in Antwerpen.
regie Guy Cassiers / tekst Robert Musil / bewerking Yves Petry, Filip Vanluchene, Erwin Jans, Guy Cassiers / dramaturgie Erwin Jans / artistiek medewerker Luc De Wit / spel Katelijne Damen, Gilda De Bal, Vic De Wachter, Tom Dewispelaere, Johan Leysen, Johan Van Assche, Liesa Van der Aa, Wim van der Grijn, Marc Van Eeghem, Dries Vanhegen, Dirk Buyse / muziekbewerking Johan Bossers / live piano Johan Bossers / vormgeving Guy Cassiers, Enrico Bagnoli / lichtontwerp Enrico Bagnoli / geluidsontwerp Diederik De Cock, Liesa Van der Aa / kostuumontwerp Belgat (Valentine Kempynck met Johanna Trudzinski) / beeldmontage Frederik Jassogne / productie Toneelhuis / coproductie Holland Festival (NL), Les Théâtres de la Ville de Luxembourg (LU), Maison de la Culture d’Amiens (FR), CDN Orléans (FR), deSingel Ook te zien in Amiens (FR) en Luxemburg (LU)
© Koen Bross
16
Musilmarathon
Onvoltooid verleden Olympique Dramatique 13 / 14 / 15.06.2012Bourla Ik ben de hond die als hij eenmaal mensenvlees heeft gegeten, afgemaakt moet worden. In 2007 maakte Olympique Dramatique samen met Guy Cassiers een theaterbewerking van De geruchten, de succesroman van Hugo Claus uit 1996. In 1998 kwam Claus met het vervolg Onvoltooid verleden, dat op zijn beurt in 2012 door Olympique Dramatique onder handen genomen wordt. We zijn een paar decennia verder, ver weg van het dorp Alegem en in de grootstad. Draaide in De geruchten alles nog rond René Catrijsse, dan staat nu zijn broer Noël centraal. Noël Catrijsse, die na een val tijdens zijn jeugd nooit meer de oude
geworden is, wordt op eigen verzoek ondervraagd door ex-commissaris Blaute. Wat volgt, is het rauwe relaas van een gehavende en vermaledijde ziel. Jan Decleir en Tom Dewispelaere spelen. “Puur acteurstheater, zoals je het nog zelden ziet.” **** – Yves Desmet in De Morgen, 21 april 2012 “Dit. Moet. Je. Zien. Onvoltooid verleden (****) is perfect spelerstoneel dat lumineus eindigt.” – Els Van Steenberghe in Knack, 23 april 2012 “Essentieel vertel- en luistertheater met twee topacteurs, zonder multimediaal gegoochel.” *** – Roeland de Trazignies op Cobra.be, 20 april 2012 tekst Hugo Claus / bewerking Tom Dewispelaere, Jan Bijvoet, Jan Decleir, Ellen Stynen / dramaturgie Ellen Stynen / spel Jan Decleir, Tom Dewispelaere coach Jan Bijvoet / beeld Tom Liekens / lichtontwerp Mark Van Denesse / kostuums Katelijne Damen / productie Toneelhuis
Nooit gezien
© Koen Broos
2012-2013
17
ToneelhuiS
18
Nooit gezien September 2012 di 18 20:00 wo 19 20:00 do 20 20:00 vr 21 20:00 za 22 20:00 za 22 21:30 di 25 20:00 wo 26 20:00 do 27 20:00
FLOU FLOU Irakese geesten De man in de mist De man in de mist SIC electric Bij het kanaal naar links Bij het kanaal naar links Drie kleuren wit
Bourla Antwerpen Bourla Antwerpen Bourla Antwerpen Bourla Antwerpen Bourla Antwerpen Bourla Antwerpen Bourla Antwerpen Bourla Antwerpen Bourla Antwerpen
Oktober 2012 di 02 20:00 wo 03 20:00 vr 05 20:00 za 06 20:00 zo 07 20:00 do 11 20:00 vr 12 20:00 za 13 14:00 za 13 23.00
300 el x 50 el x 30 el 300 el x 50 el x 30 el 313 / misschien wisten zij alles 313 / misschien wisten zij alles DISISIT De misdaad De misdaad Musilmarathon Bourla Beats
Bourla Antwerpen Bourla Antwerpen Bourla Antwerpen Bourla Antwerpen Bourla Antwerpen Bourla Antwerpen Bourla Antwerpen Bourla Antwerpen Bourla Antwerpen
Juni 2013
do 13 20:00
Onvoltooid verleden Onvoltooid verleden za 15 20:00 Onvoltooid verleden vr 14 20:00
Bourla Antwerpen Bourla Antwerpen Bourla Antwerpen
Met de Nooit gezien-pas geniet u een stevige reductie. Zie p. 125
19
ToneelhuiS
Augustus 2012 di 28 DISISIT
Zomerfestival Rotterdam (NL)
Oktober 2012 di 09 di 09 wo 10 di 16 vr 19 di 23 za 27 di 30 wo 31
Irakese geesten 300 el x 50 el x 30 el 300 el x 50 el x 30 el De misdaad De misdaad De misdaad De misdaad De misdaad De misdaad
Bozar Brussel Berliner Festspiele Berlijn (DE) Berliner Festspiele Berlijn (DE) Stadsschouwburg Groningen (NL) Chassé Theater Breda (NL) CC Brugge CC Hasselt Vooruit Gent Vooruit Gent
November 2012 vr 02 vr 09 di 13 di 27 wo 28
De misdaad De misdaad De misdaad Irakese Geesten De misdaad
Vooruit Gent 30CC Leuven Parktheater Eindhoven (NL) Automne en Normandie Rouen (FR) Rotterdamse Schouwburg (NL)
December 2012 za 01 vr 07 di 11 za 15
Musilmarathon De misdaad De misdaad Musilmarathon
Maison de la Culture d’Amiens (FR) Ck* Kortrijk Stadsschouwburg Utrecht (NL) Les Théâtres de la Ville de Luxembourg (LU)
April 2013 di wo do vr za vr
DISISIT DISISIT DISISIT DISISIT DISISIT DISISIT
Theater Kikker Utrecht (NL) Theater Kikker Utrecht (NL) Grand Theatre Groningen (NL) Plaza Futura Eindhoven (NL) Plaza Futura Eindhoven (NL) CC Casino Houthalen Helchteren
02 03 04 05 06 12
Nooit gezien
2012-2013
Ook te zien op reis
Toneelhuis
Lazarus & Olympique Dramatique
25 oktober 2012 – 2 februari 2013
22
Olympique Dramatique en LAZARUS houden van elkaars werk en willen al langer met elkaar in zee gaan. Na de ongetwijfeld warme zomer van 2012 zal dit eindelijk gebeuren. Wat het precies wordt, daar doen ze bij LAZARUS en Olympique geheimzinnig over. Schrijvers als A. Tsjechov, F.M. Dostojevski, Kurt Vonnegut en Nikolaj Erdman liggen op tafel. Of tenminste hun werk. Wij tippen De Zelfmoordenaar van Nikolaj Erdman. spel Ruth Beeckmans, Goele Derick, Pieter Genard, Günther Lesage, Ryszard Turbiasz, Joris Van den Brande, Stijn Van Opstal, Geert Van Rampelberg / kostuumontwerp Karen De Wolf / lichtontwerp Mark Van Denesse / productie LAZARUS, Toneelhuis
2012-2013
Wat vinden jullie zo goed aan elkaar? Günther: Nu ze erbij zitten, ga ik overdrijven hè. (lacht) Als ik me niet vergis, heb ik alle voorstellingen van Olympique gezien. Wat ik zo fijn vind aan hun voorstellingen is dat ze een enorme energie voortbrengen. Hun spelplezier, eigenzinnige fantasie en de manier waarop ze omgaan met tekstmateriaal spreken mij enorm aan. Als je naar een voorstelling van Olympique kijkt, merk je dat het één grote camaraderie is en dat straalt af op scène. Dat is iets waar ik zelf erg van hou. Niets leuker dan met vrienden een stuk maken, waar je samen achter staat. Je ploetert en vecht soms wel om je mening en goesting erdoor te krijgen, maar eenmaal je op de scène staat, weet je dat je aan hetzelfde touw trekt. Geert: Ik herken de dingen die Günther zegt en denk ook zo over Lazarus. Ik apprecieer vooral hun grote durf bij het aanpakken en hanteren van materiaal. Kunnen jullie van elkaar iets leren? Geert: Neen! (iedereen barst in lachen uit) Günther: Natuurlijk wel! Hoewel wij in zeer veel overeenkomen, zullen we gaandeweg ontdekken waarin we verschillen. Dat is het spannende van deze samenwerking. Ik ben ervan overtuigd dat we van die verschillen iets kunnen opsteken.
EDUCATION PERMANENTE Wat is de belangrijkste fase in dat voorbereidingsproces? Stijn: Er zijn twee verschillende periodes in zo’n proces. Het maken en het spelen. In die eerste periode leg je elkaars levens en elkaars blik op de wereld naast elkaar en komt er een hoop
materiaal op tafel. Het repeteren is fantastisch, maar het is werken. Terwijl het spelen doorgaans toch het grote cadeau blijkt. Je gaat met dezelfde mensen en met hetzelfde materiaal nog eens twee maanden op pad en tegen dan is dat bij ons doorgaans een grote speeltuin geworden. (lacht) Het is misschien wat kinderlijk, maar dat is vaak echt speeltijd. Geert: Vooral die eerste weken in een repetitieproces vind ik heel fijn. Alles ligt nog open en je kan de wildste ideeën bedenken, omdat je nog niet naar de kern moet gaan. Je wordt continu geprikkeld. Bij Olympique kennen we elkaars boekenkast van buiten. Na een aantal jaar samen te werken, weet je met welk materiaal mensen aan komen draven. Wel, die van Günther, Joris en Ryszard ken ik nog niet, dus dat zijn nieuwe impulsen. We kunnen elkaar alleen verrijken. Joris: Die eerste weken noemen wij 'education permanente'. Die nieuwsgierigheid bevredigen door samen stukken te lezen en films te zien, is een heel fijn onderdeel van het proces. Een constante bijscholing en herbronning. Günther: Klopt. De zoektocht naar welk verhaal je samen wil vertellen, is een niet te onderschatten element. Je wordt gebeten door een thema of gebeurtenis en maakt er samen een toneelstuk rond. Dat stuk ontstaat bij gratie van de optelsom van alle fantasieën die er aan tafel zitten. Wij willen allemaal iets vertellen. Ryszard: Het verhaal is inderdaad belangrijk. Toen ik jong was, heb ik een hele tijd niet gelezen tenzij het verplichte schoolliteratuur was. Ik was op die leeftijd teleurgesteld in twee dingen: rock-’nroll en literatuur. Beide pretendeerden dat verliefd zijn het grootste avontuur is dat je als mens kan meemaken. Ik geloof dat niet. Ik heb mensen gekend die leefden voor de koers of verzamelaars die liever postzegels spaarden dan met een meisje naar de film te gaan. Iemand die een passie heeft, moet geen passie voor een ander mens hebben.
Niets Is Onmogelijk
Rond de tafel zitten Günther Lesage, Geert Van Rampelberg, Stijn Van Opstal, Joris Van den Brande en Ryszard Turbiasz. Een uurtje gedachten stelen in het aardigste mannenbastion van België.
23
ToneelhuiS | Lazarus & Olympique Dramatique
24
Stijn: Ik denk dat ik Ryszard wel begrijp. Ik had een gelijkaardige ontgoocheling toen ik Het lijden van de jonge Werther van Goethe las. Ik was achttien en ik werd opstandig van dat boek. Het grootse avontuur, de hartstochtelijke, onbeantwoorde liefde. Het leek mij zo’n verenging, zo’n een geromantiseerd, flauw afkooksel. Die jonge Werther beweert dat het leven geen zin heeft zonder de liefde van zijn Lotte en hij verhangt zich aan een boom omdat zijn ontembare liefde onbeantwoord blijft. Dat soort romantische prietpraat is eigenlijk een belediging voor het volle leven. En bij uitbreiding voor alle postzegelcollectioneurs en passionele vlindervangers. Gaan jullie nog bij externen te rade als de voorstelling zo goed als af is? Geert: Absoluut. Als je een hele tijd in zo’n proces zit, is het fijn om een nauw betrokken vriend of iemand met een frisse blik die we vertrouwen uit te nodigen om zijn of haar mening te horen. De feedback kan positief of negatief zijn en die nemen we dan mee in de verdere uitwerking. Je hebt dat wel nodig.
HUMOR ALS BRIL Jullie staan bekend om jullie goede timing. Hoe verklaren jullie dat die humor zo organisch lijkt? Günther: Wat humor betreft, voelen wij elkaar intuïtief aan. We hebben een gelijkaardige fantasie. Humor is heel breed, hè. Waar andere mensen om lachen, kunnen wij misschien niet om lachen en omgekeerd. Het is moeilijk om onze soort humor te omschrijven, al is ze sowieso aan de zwarte kant. Joris: De manier waarop wij in het leven staan, wordt weerspiegeld in de stukken die we maken. Wij hebben vaak een tragikomische visie op de dingen en vinden elkaar daarin terug. Dat vertaalt zich op een onbewuste, organische manier in hoe je teksten leest en hoe je die op scène brengt. We pakken dat mee zonder daarbij stil te staan. Günther: In het voorjaar speelde Olympique Van de Velde. Daar zat ook humor en lichtheid in, maar die namen de tragiek niet weg. Dat is iets waar we ons, denk ik, allemaal voor behoeden. Afhankelijk van welke voorstelling of thema we kiezen, zien we wel in welke mate die humor daarbij komt. Van de Velde kan je niet vergelijken met de Ionesco die ze een paar jaar gelden hebben gemaakt. Dat is een totaal anders soort voorstelling. Ik hou ook erg van dat tragikomische. Dankzij Joris heb ik de geweldige reeks Breaking
Bad leren kennen. Die pitchline is heel triestig; het gaat namelijk over een man die gaat sterven. Maar de gevolgen van zijn beslissingen brengen hem in een parket dat supergeestig is. Stijn: Ik moet dan weer niet per se lachen met die reeks. Die humor maakt net dat ik er ontroerd naar kan kijken. Dan ben ik eerder gefascineerd door hetgeen ik zie, dan dat ik ermee moet lachen. Aan de andere kant kan ik als een klein kind gieren met van die videobloopers waarbij mensen vallen of struikelen. Dat is op het gênante af hoor! Ik voel me ook heel betrapt als ik daarnaar kijk en zo onbedaarlijk moet lachen. Ryszard: Ik heb lang genoeg geleefd om dat tragikomische gevoel te onderzoeken. Een goed voorbeeld is het verhaal van Job. Ik ben er namelijk van overtuigd dat ze de laatste zin (red. dat Job zijn bezittingen dubbel terug krijgt) in die parabel hebben toegevoegd om er een happy end van te maken, maar dat de appendix eigenlijk heel triest is en hij op die hoop stront blijft zitten. De idee dat de wereld rot is en humor je enige verdediging is, vind ik wel interessant. Daarom vind ik Laurel en Hardy bijvoorbeeld erg grappig. Dat zijn slachtoffers van malchance. Geert: Soms ontdek je in een geschreven tekst humor die er al in zit en waar je sowieso voor valt. Maar bij een stuk als Titus Andronicus moet je ineens zo’n gruwel tonen. Als je Titus in zijn gruwel laat zien, wordt dat niets, maar als je dat humoristisch brengt, heb je toch de hele tijd het gevoel van die gruwel en dat werkt gewoon beter. Iedereen herkent dat wel; het lacherige van bepaalde situaties op emotionele momenten zoals in de lach schieten op een begrafenis. Zulke dingen zoeken we op. Jullie zijn bijna allemaal vader. Hoe beïnvloedt dat jullie werk? Stijn: Vooral de uren zijn veranderd. Vroeger kwam je ergens in de voormiddag binnen en dan liep dat uit tot ’s avonds laat. Nu is om half negen ’s ochtends al een heel stuk van de dag geregeld. In principe kun je dus om negen uur beginnen repeteren, maar afhankelijk van de organisatie op het thuisfront moet je wel om half vier weer aan de schoolpoort staan. Nu ik kinderen heb, merk ik dat het echte werk zich thuis afspeelt. Thuis zijn de verantwoordelijkheden veel groter. Vroeger ging je werken en daar lag het belang. Ontspannen deed je buiten je werk. Nu is het bijna zo dat je op je werk komt ontspannen. Daar is de tijd volledig van jezelf. Alleen is ontspannen nu niet alleen meer voetballen of vlinders vangen, maar ook theater maken.
Niets Is Onmogelijk
2012-2013
25
ToneelhuiS | Lazarus & Olympique Dramatique
26
Niets Is Onmogelijk
27
ToneelhuiS | Lazarus & Olympique Dramatique
28
MAGNUM OPUS
2012-2013
Beide gezelschappen zijn geïntrigeerd door kunst. Als jullie beeldhouwers of schilders zouden zijn, welk werk zouden jullie dan samen maken? Günther: Dat zou een werk van Panamarenko zijn. Geert: Of ‘Action Painting’ zoals bij Jackson Pollock. Goh, je zou iets heel uiteenlopends krijgen. Ik merk bij mijn drie andere kompanen van Olympique al hoe uiteenlopend onze fijngevoeligheid bij kunst is. Ryszard: Toen de Amerikaanse kunstenaar Robert Rauschenberg jong was, zocht hij de Nederlandse kunstschilder Willem de Kooning op met de vraag of die een tekening wilde maken die Rauschenberg vervolgens zou kunnen uitgummen. Het werk heette Erased de Kooning en heeft veel invloed gehad op de wijze waarop wij naar kunst kijken en op de conceptuele kunst, waarin het idee centraal staat. Zo’n concept vind ik super. Je maakt een destructie van het kunstwerk en toch kan je het schilderij zien. Zo kijk ik ook naar theaterstukken. Ik vind het een fijn idee om niet in dienst te staan van schrijvers, maar ik wil een roman herwerken op mijn eigen manier. Het is boeiend om niet nederig te zijn. Günther: Ryszard is ook een fan van Marcel Duchamp en ik zie daar wel een parallel in. Duchamp neemt een object, draait dat om en maakt daar iets van op zijn eigen manier. Die weerbarstigheid en dat rebelse spreken ons wel aan. Ryszard: In de jaren zeventig gingen de mensen naar het bos, namen een tak, smeerden wat lak op die tak en hingen die aan de muur of zetten die op de piano. Dat volgt het postmoderne denken waarbij de artiest kiest wat hij mooi vindt en tot kunstwerk maakt en niet de school waartoe hij behoort. Iemand die vandaag in een winkel op zoek gaat naar een mooie lampenkap doet precies hetzelfde. Dat heeft een bepaalde logica, maar dat is geen kunst. De kopers van een lampenkap geloof ik niet. Duchamp geloof ik
wel. Die is de concurrentie met God aangegaan en heeft z’n eigen universum gemaakt. Als John Cage aan de piano zit zonder te spelen en die pauze duurt zeven minuten, geloof ik dat hij zou kunnen spelen, want het potentieel is daar. Maar als iemand die niet kan spelen daar zit, geloof je dat niet. Hebben jullie bepaalde rituelen? Ryszard: De laatste weken is dat cognac drinken. (lacht) Stijn: Lazarus speelt dan ook de voorstelling Wat is drinken. Lijkt me dramaturgisch verantwoord. Een stuk dat nog steeds op tafel ligt is De zelfmoordenaar van Nikolaj Erdman. Dat heeft wel een heel intrigerende premisse: voor welk doel zou je je leven offeren? Daar hebben jullie ongetwijfeld al over nagedacht. Vertel eens… Ryszard: Het leven is heilig. Dat is een mirakel van de biologie. En dat mirakel moet je proberen door te geven. Je moet het leven doorgeven. Als we dat niet doen en het zou verdwijnen, komt het misschien nooit meer tot stand. Daarom zeiden primitieve religies al: "Thou shalt not kill." Een nog interessantere vraag is voor hoeveel geld je iemand zou doden. Die twee vragen zijn op een of andere manier met elkaar verbonden. In het ene verhaal komen de idealen en in dat andere de bedragen. Stijn: Ik vrees dat er bij mij niet meer is dan het leven zelf eigenlijk. Günther: Voor mijn kinderen denk ik. … (lange pauze)… En voor Olympique ook wel! (iedereen lacht)
interview door Barbara Dzikanowice
Niets Is Onmogelijk
Joris: Ontspannen is misschien niet het juiste woord. Dat is niet letterlijk in de zetel gaan zitten en niets doen, maar je bent bezig met iets wat je graag doet. Je hebt de vrijheid om dingen te lezen en gesprekken te voeren. Dat soort werk voelt niet als een verplichting. Stijn: Hmmmmm, ik ben heel ambitieus in het ontspannen. Met al mijn zintuigen en heel m’n brein. Geert: Een paar weken voor de première valt die ontspanning wel weg, hè! Dan is het echt werken.
29
ToneelhuiS | Lazarus & Olympique Dramatique
30
Niets Is Onmogelijk
2012-2013
31
ToneelhuiS | Lazarus & Olympique Dramatique
32
November 2012 vr 02 20:00 za 03 20:00 zo 04 15:00 do 08 vr 09 za 10 wo 14 do 15 vr 16 za 17 wo 21 do 22 vr 23 di 27 do 29 vr 30
Bourla Antwerpen Bourla Antwerpen Bourla Antwerpen Stadsschouwburg Amsterdam (NL) CC Muze Heusden-Zolder CC Mechelen CAMPO Gent CAMPO Gent Cultuurcentrum Zwaneberg Heist-op-den-Berg CC Diest de Warande Turnhout CC De Branding Middelkerke C-mine Genk CC Sint-Niklaas CC De Herbakker Eeklo CC De Adelberg Lommel
December 2012 za 01 do 06 vr 07 za 08 do 13 za 15 wo 19 do 20 vr 21 za 22
CC Het Gasthuis Aarschot CC De Kimpel Bilzen CC Ter Vesten Beveren CC Gildhof Tielt CC Casino Koksijde CC De Schakel Waregem CC Luchtbal Antwerpen CC ‘t Schaliken Herentals CC Lokeren CC De Werf Aalst
Januari 2013 vr 04 di 08 wo 09 do 10 vr 11 za 12 ma 14 wo 16 vr 18 za 19 ma 21 di 22 wo 23 do 24 vr 25 za 26 di 29 wo 30
CC Strombeek BOZAR Brussel CC Hasselt 30CC Leuven 30CC Leuven CC Guldenberg Wevelgem CC De Bogaard Sint-Truiden Toneelschuur Haarlem (NL) CC Ieper CC De Kollebloem Puurs BRONKS Brussel BRONKS Brussel CC Belgica Dendermonde CC Mortsel CC De Velinx Tongeren CC De Breughel Bree CC Brugge CC ‘t Getouw Mol
Februari 2013 vr 01 Cultuurcentrum Blankenberghe za 02 CC Casino Houthalen-Helchteren
Niets Is Onmogelijk
2012-2013
Oktober 2012 do 25 20:00 Bourla Antwerpen vr 26 20:00 Bourla Antwerpen za 27 20:00 Bourla Antwerpen
33
ToneelhuiS | Lazarus & Olympique Dramatique
Toneelhuis
Bart Meuleman Naar Marguerite Duras
-
15 november 20 december 2012
36
Half elf zomeravond toont een vrouw in crisis. Een vrouw geconfronteerd met het einde van een liefde en een misdaad uit passie. Regisseur Bart Meuleman bewerkt Marguerite Duras’ gelijknamige roman tot een theatervoorstelling die de waanzin, de wanhoop en de roes van de drank bij deze vrouw durft laten zien. regie Bart Meuleman / tekst Marguerite Duras / tekstbewerking Bart Meuleman / spel Ruth Becquart, Gert Lahousse, Ariane van Vliet, e.a. / lichtontwerp Mark Van Denesse / geluidsontwerp Senjan Jansen / kostuumontwerp Ilse Vandenbussche / productie Toneelhuis
Bart Meuleman, waarover gaat voor jou Duras’ roman Half elf zomeravond? Maria is het hoofdpersonage en ze is zonder twijfel een vrouw die zich in een grote crisis bevindt. Het verhaal wordt verteld vanuit haar zijnstoestand. De oorzaken van die crisis worden niet echt prijsgegeven, zoals wel vaker bij Duras. Ze hangen in de lucht zoals het onweer dat in de lucht hangt. Wat we wel weten is dat haar beste vriendin waarschijnlijk te doen heeft met haar man. Maria vermoedt een affaire en uiteraard doet dat vermoeden haar geen goed, maar Maria drinkt ook. Ze dronk natuurlijk al voor die reis; je wordt geen alcoholica op twee dagen tijd. Maria bevindt zich op een hellend vlak. Wat kwam er eerst: de drank of het probleem? Ik wil geen oordeel vellen over haar man of de vriendin, ook niet over Maria trouwens. Ik wil mensen tonen in een bepaalde situatie, in een zijnstoestand, waarbij je nu eens sympathie hebt voor Maria, en dan weer het gevoel krijgt dat ze haar leven gewoon verkloot. Bovendien weet je in Duras’ roman niet of de dingen die Maria ziet ook werkelijk zo gebeuren, ze zou het zich even goed kunnen verbeelden. Dat gegeven is voor mij heel interessant om theater mee te maken.
Waarom boeit dat jou? Omdat je dan kan kiezen voor de droom, de nachtmerrie, het trauma: is wat je ziet waar of niet waar? Is dit een droom? Is dit een nachtmerrie? Wat heeft het met de werkelijkheid te maken? In theater kan je – dankzij theatermiddelen als licht en klank – de grens bespelen tussen wat echt gebeurt, en wat misschien gebeurt. Misschien herbeleeft zij deze gebeurtenis? Misschien heeft dit verhaal zich in het verleden afgespeeld en komt het steeds terug op een traumatische manier. Als een knoop waar zij mee zit. Toch wil ik dat zij die knoop kan ontwarren, dat zij iets overleeft, zodat de voorstelling niet op zijn donkerst hoeft te eindigen. Je kan het verhaal van Half elf zomeravond heel ijl en quasi onuitgesproken ensceneren, maar ik vind dat het vaart en beweging mag hebben. Dat je de waanzin, de wanhoop, de roes van de drank ook moet kunnen laten zien. Om die reden bewerk ik het boek met de bril op van Cassavetes toen hij de film A Woman Under the Influence draaide, het portret van een vrouw (gespeeld door Gena Rowlands) die door het lint gaat en heel heftig wordt. Je kan het personage dat Duras creëert heel klein en cerebraal opvoeren, maar ik wil wat zij doormaakt groter maken.
Half elf zomeravond
2012-2013
Half elf zomeravond draait om Maria die op reis is met haar man, haar beste vriendin en haar dochtertje. Het gezelschap is onderweg van Frankrijk naar Madrid. Een gigantisch onweer dwingt hen tot een noodstop in een Spaans stadje. Daar wordt een klopjacht gehouden op een Spaanse jongeman, Rodrigo Paestra, die net die dag zijn vrouw en haar minnaar heeft vermoord toen hij ze samen in bed betrapte. In de broeierige sfeer na het onweer kruist het pad van Maria dat van Rodrigo…
37
ToneelhuiS | bart meuleman
38
Vanwaar je keuze voor een roman van Marguerite Duras?
Hoe zit het met haar man en haar beste vriendin?
Duras is naast Proust, Beckett en Kafka een van de auteurs die ik in mijn Bildungsjaren ben tegengekomen. In tegenstelling tot de andere auteurs, was het voor mij met Duras niet meteen de grote liefde. Haar werk trok mij aan en stootte mij af. Dat heeft te maken met een soort van ijlte in haar schriftuur. Zeker als ik het vergelijk met de andere auteurs die ik net noem, allemaal mannen trouwens: hun werk is krasser, harder, ‘literairder’ in die zin dat de wereld die zij met hun woorden creëren toch meer op zich staat dan het geval is bij Marguerite Duras. Haar teksten zijn opener, maar dan zoals een mist waar je door waart: ijl, minder vatbaar. Een andere reden voor mijn fascinatie is dat veel van haar werk, en zeker ook dit boek, over vrouwen gaat. Het is een cliché maar vrouwen zijn fundamenteel andere wezens dan mannen; ze zijn voor mij aantrekkelijk én wezenlijk vreemd.
Ik stel mij voor dat je de dingen die Maria vermoedt tussen haar man en haar beste vriendin, niet ziet op de scène, maar wel hoort. Waardoor je het niet helemaal zeker weet. En dat die relatie pas veel later in de voorstelling echt fysiek wordt. Waardoor je als publiek denkt: “Maria had toch gelijk.” Maar intussen kan je wel twijfel zaaien: is het waar wat Maria vermoedt of niet? Je kan personages laten horen die een intimiteit hebben zonder dat dat plat hoeft te zijn. Je kan diezelfde mensen dan laten zien in een grote zorgzaamheid naar elkaar, maar ook naar Maria toe. Ze begrijpen Maria in haar nood om te drinken. Anderzijds geeft hen dat ook de gelegenheid om iets te hebben met elkaar. Dat is allemaal heel dubbel, want wat was er eerst? Dat vind ik aan het boek zo goed: je krijgt een staat-van-zijn van een aantal mensen samen en je kan geen eindoordeel hebben over wat daar gebeurt. Als het dan gaat over overspel – en daar gaat het boek ook over – dan gaat het eerder over de vraag waar dat vandaan komt, wat oorzaak is en wat gevolg... Kunnen we dat begrijpen? Kunnen we ook kiezen dat niet te begrijpen? Maar moeten we het daarom veroordelen?
Wie is voor jou het personage van de moordenaar, Rodrigo Paestra? Rodrigo Paestra is een personage dat leeft in een andere wereld dan die van Maria. Het gezelschap komt aan in een Spaans dorpje. Daar blijkt Rodrigo Paestra zijn beste vriend vermoord te hebben omdat die aanpapte met zijn vrouw (met wie hij trouwens nog maar zes maanden getrouwd was). Rodrigo heeft hen afgemaakt. Dat heeft iets primitiefs, iets animaals, iets machistisch. Het is iets wat we kennen, maar dat niet echt meer van onze wereld of onze tijd is. Het verwijst naar een wereld waarin gevoelens onmiddellijk omgezet worden in daden, en dat is nu net wat in de wereld van Duras niet gebeurt. Daar worden de daden uitgesteld omdat alles zo troebel is. Maria zoekt contact met de animale wereld waar die man voor staat, een man die wel tot daden in staat is, al is het een vreselijke daad. Zit er bij Rodrigo een oplossing voor Maria? Niet rechtstreeks. Ze zoekt contact met hem, ze wil hem helpen vluchten uit de stad. De politie jaagt de man op en zij ziet hem uiteindelijk ‘s nachts op een dak vlakbij haar hotel. De vraag blijft natuurlijk of zij de man echt ziet of zich dat verbeeldt. Zij voelt zich enorm aangetrokken tot hem, zij zou er van alles willen voor doen. Haar lijf voelt dat ook zo aan. Tegelijk is dat niet haar wereld en komt het niet tot een echt contact. Misschien is die man een soort van omweg voor haar, om uiteindelijk bij zichzelf uit te komen.
In eerder werk als Gregoria en The Bult and the Beautiful speel je ook met suggestie, via geluid of licht. Vanwaar die fascinatie? Ik wil op scène graag magie creëren. Geluid en belichting kunnen daarin een heel belangrijke rol spelen. Dat heeft waarschijnlijk te maken met het feit dat ik ben opgegroeid in de theaterconventie van midden jaren tachtig, begin jaren negentig: een ‘denkend’ acteur op een kale scène. Op een gegeven moment ben ik op zoek gegaan naar echt theatrale middelen als klank en licht. Ik vind het op dit moment belangrijk om – als je naar theater gaat – in een andere wereld getrokken te worden. Ik wil graag weg van het moralisme dat die magie niet zou mogen, dat je de mensen zoveel mogelijk moet laten in de wereld waar ze net uit vandaan komen, en waar ze terug naartoe moeten. Alsof ze niet voor zichzelf kunnen denken. Ik wil dat de toeschouwers op de scène een andere wereld zien, een wereld die de zinnen prikkelt. Daar begint theater voor mij mee.
interview door An-Marie Lambrechts
Half elf zomeravond
2012-2013
39
ToneelhuiS | bart meuleman
40
Half elf zomeravond
41
ToneelhuiS | bart meuleman
42
“A Woman under the Influence is eén van mijn lievelingsfilms, vooral omwille van Gena Rowlands. De manier waarop zij speelt was voor mij een eye opener. Toen ik net van Studio Herman Teirlinck kwam, ging ik Margaretha di Napoli spelen in Ten Oorlog. Ik deed toen vooral heel erg mijn best om het allemaal heel goed te doen, spelen. Braaf van school, onder de indruk van de geweldige acteurs met wie ik samen speelde; regisseur Luk Perceval raadde me toen aan om naar die film te kijken. En dat was fantastisch: hoe vrij die vrouw speelt, hoe ze leeft in wat ze speelt, dat vond ik geweldig. Wat ze voelt, flapt ze eruit. Ze is heel erg in het moment, heel erg eerlijk. Het is grillig, schoon, geestig. Dat heeft mij erg geïnspireerd op dat moment voor die rol, maar het heeft ook een klik gegeven voor mijn werk als actrice daarna.” Ariane van Vliet
Half elf zomeravond
2012-2013
43
ToneelhuiS | bart meuleman
44
November 2012 do 15 20:00 vr 16 20:00 za 17 20:00 wo 21 vr 23 za 24 wo 28 do 29
Bourla Antwerpen Bourla Antwerpen Bourla Antwerpen Stadsschouwburg Amsterdam (NL) NTGent NTGent de Warande Turnhout CC Brugge
December 2012 wo 05 za 08 wo 12 do 13 20:00 vr 14 20:00 za 15 20:00 zo 16 15:00 wo 19 do 20
30CC Leuven CC Strombeek CC De Werf Aalst Bourla Antwerpen Bourla Antwerpen Bourla Antwerpen Bourla Antwerpen CC Hasselt CC De Spil Roeselare
Half elf zomeravond
2012-2013
45
ToneelhuiS | bart meuleman
Toneelhuis 29 november 2012 22 februari 2013
Abke Haring Benjamin Verdonck
48
Abke Haring en Benjamin Verdonck maken van hun eerste samenwerking een zwanenzang SONG#2 is science fiction poetry over bestemming, samenloop en staal gereedschap en inzicht het bos en het kind waarvan geen spaander heel blijft / een herinnering van en met Abke Haring, Benjamin Verdonck / geluidsontwerp Senjan Jansen / technische productieleiding Iwan Van Vlierberghe / productie Toneelhuis / coproductie KVS
Vanwaar de titel?
49
ToneelhuiS | abke haring & benjamin verdonck
Abke: Song#2 moet je lezen als ‘lied voor twee’. Waarom een lied? Abke: Een lied heeft een gebalde structuur, daar hou ik van. Kunnen jullie zingen? Abke: Nee. Benjamin: Ik zing graag. Waarom wil je met Abke werken? Benjamin: Ik heb haar geïnterviewd voor Toneelg(e)ruis. En ik was ondersteboven van haar antwoorden.
Benjamin: Ik vroeg van welke schrijver ze het meeste houdt. Zij zucht en antwoordt: “Ik lees fotoboeken.” Abke: Ik blijf hangen op een bladzijde omdat ik de details wil begrijpen. Maar ik blijf proberen. Ik vind het een van de mooiste dingen als iemand goed kan lezen.
2012-2013
Waarom wil je met Benjamin werken? Abke: Hij kan het goed uitleggen. Benjamin: Tijdens de repetities van Middenin de nacht heb ik Abke opnieuw ontmoet. Haar humor herinnerde mij aan de periode dat ik in Amsterdam repeteerde met Dood Paard. Ik heb toen heel veel gelachen. Naar de voorstelling wordt uitgekeken als een ontmoeting tussen twee erg verschillende makers. Samen: Het is geen ontmoeting. Benjamin: Het is altijd een ontmoeting. We maken samen een voorstelling. Zoals je dat altijd doet. Abke: Benjamin spreekt zijn publiek vaak rechtstreeks aan, letterlijk. Ik maak een sfeer, een toestand, die ik mijn publiek voorleg. Ik wil graag horen hoe mijn woorden klinken als Benjamin ze zegt. Is de tekst er eerst? Benjamin: Dat hebben we niet zo afgesproken. Abke: Ik heb tijd nodig om te schrijven. Dus misschien komt Benjamin wel eerst met iets aanzetten. Benjamin: Ik zou niet uitsluiten dat ik ook iets schrijf. Al weet ik dat nooit op voorhand Ik schrijf bij de gratie van het moment. Het lukt of het lukt niet. Abke: Een erg vaag antwoord. Staan jullie met twee op scène? Abke: Voorlopig wel, maar Benjamin wou de mogelijkheid open houden voor een derde speler. Benjamin: Een ding, een spelersding, een mensobject, een meisjesvod. Abke: Geen man.
Song#2
Wat herinner je je van dat gesprek?
50
Benjamin: Ik wist dat je dat ging zeggen. Geen man, nee. Jij brengt Senjan al mee. Senjan Jansen maakt het geluidsontwerp. Nog medespelers? Benjamin: Iwan Van Vlierberghe die al jaren de technische coördinatie van mijn werk op zich neemt. Heeft hij ook artistieke impact? Benjamin: Natuurlijk. Maar wat moet ik me nu voorstellen bij jullie nieuwe werk? Mag ik vragen waar de voorstelling over zal gaan? Samen: Natuurlijk. Abke: Benjamin, jij sprak me vannacht over een beeld dat je had bedacht. Benjamin: Vertelde ik je over het landschap? Abke: Het landschap? Het was iets met de seizoenen. Benjamin: Het is een hoop bergen met wat huisjes waarachter de zon schijnt, de maan. Waar het waait, regent, sneeuwt, bot, bloesemt en kapotvriest. Abke: De jaargetijden, de vier jaargetijden. Benjamin: Ik zag zoiets gebeuren heel de voorstelling lang achter ons. Dat ze er gewoon zijn, die jaargetijden. Abke: Ik hoor een taal die mensen in 3015 spreken als ze over nu vertellen. Benjamin: Zie je, dat bedoel ik. Als ik jullie voorstelling in één zin moet beschrijven? Abke: Dat is een tantaluskwelling. Benjamin: Een Sisyfusarbeid. Benjamin: Aftje Haring en Benjamin Verdonck maken Song#2, een zorgvuldige voorstelling. Abke: Appje, het is appje. Benjamin: Het gaat iets treurigs zijn. Een zwanenzang. Ik wil graag beginnen met Money for Nothing van de Dire Straits en vervolgens het hele decor kort en klein slaan. Abke: Een convectie. Benjamin: Laat maar. Hebben jullie veel gemeen? Abke: In zorgvuldigheid kan ik me wel vinden. Hoe dan? Benjamin: Zorgvuldig is zorg dragen voor. Dat is een toewijding. Dat is iets warms. Abke: Warm? Zorgvuldig is het hart van een stervend dier uitsnijden. Het gaat over scherpte, messen, over pijn wegsnijden en dat laten zien. Benjamin: Dat bedoel ik. Abke: Voor mij is zorgvuldigheid heel precies de wonde in woorden laten zien. Benjamin: Zorgvuldigheid als in ‘zorgen voor’. Abke: ... als in ‘afmaken’...
interview door An-Marie Lambrechts
Song#2
2012-2013
51
ToneelhuiS | abke haring & benjamin verdonck
52
53
ToneelhuiS | abke haring & benjamin verdonck
December 2012 za 01 20:00 zo 02 15:00 wo 05 20:00 do 06 20:00 vr 07 20:00 za 08 20:00 za 08 22:00 di 11 wo 12
Bourla Antwerpen Bourla Antwerpen Bourla Antwerpen Bourla Antwerpen Bourla Antwerpen Bourla Antwerpen Bourla Beats KVS BOX Brussel KVS BOX Brussel
Januari 2013 wo 09 20:15 vr 11 za 12 wo 16 vr 18 di 22 vr 25 wo 30 do 31
CK* Kortrijk Frascati / De Brakke Grond Amsterdam (NL) Frascati / De Brakke Grond Amsterdam (NL) C-mine Genk De NWE Vorst Tilburg (NL) Toneelschuur Haarlem (NL) Chassé Theater Breda (NL) STUK Leuven STUK Leuven
Februari 2013 vr 01 za 02 za 07 za 09 za 16 wo 20 do 21 vr 22
Theater Malpertuis Tielt CC Het Gasthuis Aarschot CC Brugge Rotterdamse Schouwburg (NL) Verkadefabriek ’s Hertogenbosch (NL) Plaza Futura Eindhoven (NL) CAMPO Gent CAMPO Gent
Song#2
2012-2013
November 2012 do 29 20:00 Bourla Antwerpen vr 30 20:00 Bourla Antwerpen
Toneelhuis Guy Cassiers
Orlando naar
Virginia Woolf
10 januari 27 februari 2013
Katelijne Damen
56
Stel je voor: je leeft meer dan driehonderd jaar en in die tijd verander je van geslacht. Je valt in slaap als man en je wordt wakker als vrouw. Nee, het is niet de bizarre plot van een of andere triviale sf-film. Het overkomt Orlando, het hoofdpersonage uit de gelijknamige roman van de Engelse schrijfster Virginia Woolf. Orlando (1929) is een pareltje uit de literatuur van de twintigste eeuw. Katelijne Damen speelt Orlando, Guy Cassiers regisseert.
regie Guy Cassiers / tekst Virginia Woolf / vertaling Gerardine Franken / tekstbewerking Katelijne Damen / dramaturgie Erwin Jans / artistiek medewerker Luc De Wit / spel Katelijne Damen /decorontwerp Guy Cassiers / video-ontwerp Frederik Jassogne / lichtontwerp Giacomo Gorini / geluidsontwerp Diederik De Cock / kostuumontwerp Katelijne Damen / productie Toneelhuis
Orlando
2012-2013
57
ToneelhuiS | guy cassiers
58
De roman vertelt het verhaal van Orlando, een jonge man die in Engeland geboren wordt tijdens de heerschappij van Queen Elisabeth, met wie hij een korte affaire heeft. Na haar dood wordt Orlando de minnaar van de mooie Sasja, een Russische prinses. De nacht waarin zij samen zouden vluchten daagt zij echter niet op en treedt de Grote Dooi in, een van de spectaculairste en bekendste scènes uit het boek. Orlando haalt kracht en inspiratie uit zijn natuurbeleving. Maar hij wil ook dichter worden. Met wisselend succes wijdt hij zich aan zijn gedicht De Eik. Orlando wordt als Engelse gezant naar Konstantinopel gestuurd. Na een lange slaap ontwaakt Orlando als vrouw. Hij sluit zich aan bij een groep rondtrekkende zigeuners, maar het verlangen om terug te keren naar Engeland groeit met de dag. Ze ontdekt wat het betekent man of vrouw te zijn. We zijn intussen in de negentiende eeuw en sombere wolken trekken zich samen. Orlando werkt verder aan haar gedicht De Eik. Ze ontmoet een man en verlooft zich. We eindigen in het jaar 1928. Orlando (1929) is een ode aan de verbeelding. Aan de taal. Aan de schoonheid. Aan de zintuigen. Aan het leven. Dat vinden regisseur Guy Cassiers en actrice Katelijne Damen, die samen de bewerking maakten.
denken en de individuele verbeelding. Een ode aan het individu dat zijn eigen wereld opbouwt, ondanks de omstandigheden. Het is een ode aan het overleven. Orlando is als man én als vrouw bezig met het schrijven van een gedicht. In dat opzicht is hij/zij een kunstenaar. De roman is een bildungsroman: we volgen de volwassenwording van Orlando, al duurt het eeuwenlang. Het is dus ook een ode aan het kunstenaarschap en aan de verbeelding, waarin het realisme overstegen wordt. Na de voorstellingen die vooral de nadruk legden op de zwakke en kleine kanten van de mens, wordt dit een lofzang op de mens. Ik had er behoefte aan om een voorstelling te maken waar de mensen gelukkig buiten komen. Katelijne: “Te lang voor een grap, te frivool voor een serieus boek”, zo noemde Virginia Woolf haar roman. De lichte en brutale toon van de vertelling heeft veel te maken met de verteller. Het is niet Orlando zelf die aan het woord is, maar zijn/ haar biograaf. Hij is welbespraakt en schrikt er niet voor terug om de feiten met fictie aan te vullen. De verteller is zoals de lezer. Soms identificeert hij zich met Orlando, soms neemt hij afstand. Guy: Virginia Woolf verbergt zich achter de biograaf die zich verbergt achter Orlando. En wij verbergen ons ook achter hem/haar. Je hebt een voortdurend spel van afstand en identificatie. Eigenlijk gaat de voorstelling ook over het toneelspel: hoe verleid je iemand om in een andere wereld te stappen? Tegelijk toon je in theater altijd dat het niet echt is. Je zit ergens tussen leugen en waarheid. Ook de roman zit vol onverwachte verrassende sprongen. Je wordt plots met een totaal andere wereld geconfronteerd en toch ga je er iedere keer weer in mee. Katelijne: Woolf schrijft een zeer mooie, verleidelijke en poëtische taal. Een ‘schone’ taal. Ik heb gevloekt bij het vanbuiten leren omdat alles heel precies moet zijn. Tegelijk is het een puur genot om die zinnen te mogen zeggen. Guy: We zoeken naar een wat abstracte speelstijl die recht doet aan die poëzie door bijvoorbeeld gebaren en bewegingen te vertragen of te versnellen. Dat gebeurt ook in de roman: sommige momenten krijgen paginalange aandacht, terwijl op andere plaatsen in één enkele zin over decennia heen gesprongen wordt. Dat spelen met de tijd raakt de kern van het verhaal.
interview door Erwin Jans
59
Katelijne: Iemand zei tegen mij: “Orlando gaat over iemand die niet wil sterven.” Ik vond dat een mooie invalshoek. Guy: Toch heb ik het tegenovergestelde gevoel: Orlando is niet met sterven, maar met leven bezig. Zo erg zelfs dat hij/zij vergeet te sterven! Er wordt vaak gewezen op het literaire karakter van de roman. Maar ik zie er vooral levenslust in. Het plezier van het personage om vooruit te kijken naar wat komen gaat. Zijn drive om iets te bereiken. Orlando blijft voor mij een jong iemand. Het verhaal is voor mij een ode aan het leven. Katelijne: Dat klopt. Zelfs in zijn treurige en pijnlijke momenten blijft het verhaal licht. Het leven wordt voortdurend opnieuw ontdekt in al zijn aspecten. Vandaar dat het hoofdpersonage aanvankelijk een man en dan een vrouw is, anders zou Orlando het leven niet volledig hebben gevoeld. Orlando ontdekt heel langzaam wat het betekent vrouw te zijn. En misschien gaat het in de roman niet over man zijn of vrouw zijn, maar over mens zijn. Wellicht zitten in ieder van ons twee geslachten. Orlando begint als jonge knaap aan zijn lange gedicht De Eik, maar beëindigt het als vrouw. Guy: Orlando is op zoek naar zijn/haar identiteit zonder daar expliciet psychologisch mee bezig te zijn. Zijn/haar identiteit wordt vooral bepaald door wat de omgeving hem/ haar aanreikt. Daaruit komen de impulsen om de volgende stap te zetten. Zijn/haar zintuigen staan de hele tijd wijd open voor de werkelijkheid. Samen met Orlando leer je kijken, leer je luisteren, leer je ruiken. Hoe meer je je zintuigen gebruikt, hoe meer je in het leven blijft transformeren. Katelijne: Ik vind evolueren een beter woord dan transformeren. Orlando verandert eigenlijk niet van een man in een vrouw, maar evolueert van man naar vrouw. Het gebeurt onproblematisch. Virgina Woolf schrijft het verhaal op een heel brutale manier. Orlando is verloofd, dan heeft ze een kind. Er wordt verder niets meer over dat kind gezegd. Die brutaliteit heeft iets eerlijks. Je aanvaardt zelfs de geslachtsverandering zonder meer. Virginia Woolf houdt zich niet aan de gebruikelijke regels van hoe een roman eruit zou moeten zien. Ze schrijft los van codes en vormen. Guy: Zo passeren er eeuwen. We beginnen in de tijd van Queen Elisabeth en eindigen in 1928. Orlando is een soort van buitenstaander. Een getuige van de gebeurtenissen. Ook in deze voorstelling speelt geschiedenis een belangrijke rol, maar niet op dezelfde manier als in bijvoorbeeld Triptiek van de Macht, De man zonder eigenschappen of Duister hart. In die voorstellingen werd getoond dat de mens eigenlijk niet zoveel verandert: hij leert niet uit de geschiedenis. Orlando toont het tegendeel: de mogelijkheid van de mens om voortdurend te veranderen. Het is een ode aan het individuele
Orlando
2012-2013
ToneelhuiS | guy cassiers
60
Orlando
2012-2013
61
ToneelhuiS | guy cassiers
62
“Ze stak de hand in haar geopende hemd en haalde een rol papier, door zeewater, bloed en vele reizen bezoedeld – het manuscript van haar gedicht, De Eik tevoorschijn. Zij had dit nu reeds zovele jaren meegedragen en in zulke hachelijke omstandigheden, dat vele bladzijden besmeurd en sommige gescheurd waren. Zij bladerde terug en zag op de eerste bladzijde in haar eigen jongensachtige schrift de datum 1586 staan. Zij was hier nu al bijna driehonderd jaar mee bezig. Het werd tijd dat het klaar kwam. Ondertussen begon zij te neuzen, om te slaan, te lezen, over te slaan; en onder het lezen dacht zij er over na hoe weinig zij in al die jaren was veranderd.” Virgina Woolf, Orlando
Januari 2013 do 10 20:00 vr 11 20:00 za 12 20:00 za 12 23:59 wo 16 20:00 do 17 20:00 vr 18 20:00 za 19 20:00 zo 20 15:00 do 24 ma 28 do 31
Bourla Antwerpen Bourla Antwerpen Bourla Antwerpen Bourla Antwerpen (in het kader van 24 u van het podium) Bourla Antwerpen Bourla Antwerpen Bourla Antwerpen Bourla Antwerpen Bourla Antwerpen CC Hasselt Stadsschouwburg Amsterdam (NL) de Warande Turnhout
Februari 2013 ma 04 wo 06 do 07 vr 08 za 09 do 14 wo 27
Stadsschouwburg Utrecht (NL) Kaaitheater Brussel Kaaitheater Brussel Kaaitheater Brussel Kaaitheater Brussel Koninklijke Schouwburg Den Haag (NL) Rotterdamse Schouwburg (NL)
24 uur van het podium Voor de tweede keer presenteerden Antwerpse cultuurhuizen 24 uur lang activiteiten en voorstellingen op 27 verschillende locaties. Toneelhuis speelt Orlando voor de gelegenheid om middernacht. U koopt 1 ticket om 24 uur lang voorstellingen en concerten bij te wonen. Tickets € 14 / € 18 (voorverkoop / deuren). Jongeren (-25 jaar) betalen slechts € 7. Voorverkoop: www.24uurvanhetpodium.be en Info Cultuur (grote Markt 13, Tel 03 338 95 85)
Orlando
2012-2013
63
ToneelhuiS | guy cassiers
Guy Cassiers — Dirk Roofthooft Jeroen Brouwers schreef Bezonken rood (1981) in de weken na de dood van zijn moeder. Het is een van de meest aangrijpende rouwzangen van de Nederlandse literatuur. In 1943 werd de driejarige Jeroen Brouwers samen met zijn zusje, moeder en grootmoeder opgesloten in het Japanse vrouwenkamp Tjideng in het huidige Jakarta. Het leven in de Jappenkampen was zwaar. Japanse bewakers mishandelden de burgers, er was vaak een groot tekort aan voedsel en de bestaansonzekerheid was groot. De schrijver vertelt hoe in het kamp de relatie tot zijn moeder voor de rest van zijn leven werd beschadigd en hoe iedere nieuwe liefdesrelatie met een vrouw onder die last bezwijkt. Bezonken rood is gebed, litanie, grafgedicht, afscheidsbrief, lofzang, vervloeking, wanhoopskreet, zelfbeklag, … alles in één ontroerende, harde en poëtische vertelling.
“Soms is toneel hallucinerend. Een trip, een droom die je weghaalt uit je schouwburgstoel. Zoiets gebeurt zelden, maar Guy Cassiers en Dirk Roofthooft is het in Bezonken rood gelukt. (...) Roofthooft is een fenomenaal acteur. Maar hij doet het niet alleen. Gesteund door een meer dan perfecte geluidstechniek is elk zuchtje, elke beweging van zijn stem hoorbaar. Dat biedt ruimte voor een ongekende subtiliteit. In de grote schouwburgzaal heb je het gevoel dat dit verhaal alleen aan jou wordt verteld.” – Marian Buijs in De Volkskrant naar de roman van Jeroen Brouwers / tekstbewerking Corien Baart, Guy Cassiers, Dirk Roofthooft / regie Guy Cassiers / spel Dirk Roofthooft / dramaturgie Corien Baart, Erwin Jans / decor-, video-, lichtontwerp Peter Missotten, De Filmfabriek / kostuums Katelijne Damen / realisatie video Arjen Klerkx / geluidsontwerp Diederik De Cock / coproductie Toneelhuis, Ro Theater (NL) Enkel te zien in Pilsen (CZ) 14.09.2012, Ottawa (CA) 16—19.01.2013, Montréal (CA) 30.01— 01.02.2013, Calgary (CA) 06—09.02.2013
© Pan Sok
64
Bezonken rood
Duister hart Guy Cassiers — Josse De Pauw 27.02.2013 — 02.03.2013
Bourla
Als het verguldsel van de beschaving is weggekrabd, rest ons slechts een duister hart. Duister hart vertelt het verhaal van Marlow die als stoombootkapitein, in dienst van een Brusselse handelsonderneming, diep in het binnenland van Congo op zoek gaat naar de handelsagent Kurtz. Wanneer Marlow na een krankzinnig makende zoektocht in het oerwoud eindelijk aankomt bij de losgeslagen Kurtz, vindt hij niet alleen een fysiek maar ook een moreel wrak. Heart of Darkness van Joseph Conrad verscheen in 1902 op het hoogtepunt van de Europese expansie. De tocht naar de gruwel van het koloniale geweld is ook een tocht naar de peilloze diepte van een ‘duister hart’, naar de donkere afgronden van de menselijke ziel. Het boek raakte in grote kringen bekend als de Amerikaanse regisseur Francis Ford Coppola het gebruikt als inspiratie voor zijn Vietnam-film Apocalypse Now (1979).
Josse De Pauw speelt Marlow, maar tegelijk ook alle andere personages. Zijn tocht doorheen het oerwoud is een opeenvolging van ontmoetingen met aspecten van zichzelf totdat hij zich uiteindelijk ook moet herkennen in het ‘duister hart’ van Kurtz. “Een ijzersterke regie- en acteursprestatie, allebei ten dienste van een indrukwekkende tekst, die tegelijk veel zegt over mens en samenleving. Zoiets levert een indrukwekkende voorstelling op.” – Yves Desmet in De Morgen, 26 november 2011 regie Guy Cassiers / tekst Josse De Pauw / naar de roman van Joseph Conrad / dramaturgie Erwin Jans / spel Josse De Pauw / vormgeving Guy Cassiers, Enrico Bagnoli, Arjen Klerkx / lichtontwerp Enrico Bagnoli / geluidsontwerp Diederik De Cock / videoontwerp Arjen Klerkx / kostuumontwerp Kristin Van Passel, Charlotte Willems / kap en grime Ingeborg Van Eetvelde / camera Patrick Otten / script gebaseerd op de nederlandse vertaling van Bas Heijne / productie Toneelhuis / coproductie Théâtre de la Ville de Paris (FR), Festival d’Automne à Paris (FR) Ook te zien in Girona (ES) 06.10.2012, Heist-opden-Berg 12.10.2012, Brugge 15.01.2013, Dilbeek 25.01.2013, Amsterdam (NL) 09.02.2013, Tours (FR) 13—16.02.2013, Sint-Niklaas 05.03.2013 en Asse 19.03.2013
Bezonken rood / Duister hart
© Koen Broos
2012-2013
65
ToneelhuiS | guy cassiers
66
DeR Ring des Nibelungen, live vanuit Milaan! Sinds 2010 werkt Guy Cassiers aan de vierdelige operacyclus Der Ring des Nibelungen van Richard Wagner. De muzikale leiding is in handen van de wereldbefaamde dirigent Daniel Barenboim. Der Ring des Nibelungen is een productie van Teatro alla Scala in Milaan en de Staatsoper unter den Linden in Berlijn, in samenwerking met Toneelhuis. Guy Cassiers maakt de operacyclus met de artiestenkern die reeds mee tekende voor zijn producties: Enrico Bagnoli, Arjen Klerkx en Kurt d’Haeseleer. De Belgische modeontwerper Tim Van Steenbergen staat in voor de kostuums, Sidi Larbi Cherkaoui voor de choreografie en Erwin Jans voor de dramaturgie. Toneelhuis en deSingel willen hun publiek laten meegenieten en tonen daarom na Das Rheingold (2010) en Die Walküre (2011) ook het derde en vierde deel van ‘De Ring’, Siegfried (in deSingel) en Götterdämmerung (in de Bourla), op groot scherm. Siegfried gaat in première in de Scala van Milaan op 23 oktober 2012, Götterdämmerung in de Berlijnse Staatsoper op 3 maart 2013. Op 18 mei vindt de Italiaanse première van Götterdämmerung plaats in de Scala; daar zal de tetralogie ook te zien zijn in juni 2013. Siegfried en Götterdämmerung worden live uitgezonden door de RAI, vanuit de Scala in Milaan. deSingel en Toneelhuis tonen elk één van de live uitzendingen op de data die door de RAI en de Scala worden vastgelegd, maar die nu nog niet zijn bepaald. Wat vaststaat is dat deSingel Siegfried toont (oktober 2012) en Toneelhuis in de Bourla Götterdämmerung (mei 2013). Check www.toneelhuis.be en www.desingel.be voor de precieze data.
Die Walküre © Koen Broos
Der Ring des Nibelungen
2012-2013
67
ToneelhuiS | guy cassiers
Editie zes van de Antwerpse Kleppers gaat voor de gekende formule: Antwerpse gezelschappen zetten de Bourla gedurende een maand in lichterlaaie. Er is theater en muziektheater van SKaGeN, de Roovers & Jan Decorte, MartHa!tentatief (dat een klein festivalletje in het festival doet), Walpurgis, Transparant, de Koe, De Tijd en tg STAN aangevuld met nieuwkomers als Peter de
Antwerpse 68
kleppers
69
De prijzen blijven uniform en democratisch: 14/10 euro voor alle producties behalve voor de voorstellingen op de Borlazolder.
Graef, KunstZ en het trio Van Petegem, Mouton & Victoria. Er is dans met Marc Vanrunxt en Liesbeth Gruwez. Er is muziek van Dez Mona tot Winokio. Naar goede gewoonte zet het festival ook een stapje buiten de deur: Laika trekt de scholen in en Bad van Marie gaat op bezoek bij een fijn gastgezin.
2012-2013
toneelhuis
Bourla
www.skagen.be
van en met Stef Aerts, Valentijn Dhaenens, Korneel Hamers, Mathijs Scheepers e.a. / techniek Jeroen Wuyts / kostuum Barbara De Laere / productie SKaGeN / coproductie Toneelhuis, De Tijd
Pierre komt voorwaardelijk vrij na zeventien jaar gevangenis. De CCC is verleden tijd. In een landhuis zal hij zijn eerste vrije weekend feestelijk doorbrengen met oude vrienden. Alle aanwezigen deelden een betrokkenheid bij de revolutie. Wat is er overgebleven van hun overtuiging en daadkracht? Als een charmante jongeman zich aankondigt, kantelt de situatie. Wat een feestelijke reünie had moeten worden, ontwikkelt zich tot een tribunaal. CCC, de vette jaren zijn voorbij, is gebaseerd op documentair materiaal rond de Cellules Communistes Combattantes, een revolutionaire groep die tussen 1982 en 1985 vijfentwintig aanslagen pleegde tegen kapitalistische doelwitten in België.
25.01.2013 Première 26.01.2013
SKaGeN
CCC, de vette jaren zijn voorbij
CCC © Christophe Engels
www.winokio.be
concept Kapitein Winokio / arrangementen Winok Seresia en Ivan Smeulders / vertalingen Frank Vander linden, Winok Seresia / muzikanten MarieAnne Coppens, Peter Pask, David Piedfort, Eric Engels, Ivan Smeulders, Winok Seresia / regie Wim De Wulf / geluidsontwerp Pierre Leconte – Sonoro / lichtontwerp Michel Jacobs – Popshop / kostuums Sarah Fissette / productieleiding Enak Cortebeeck
Komaan baby, en doe de twist Komaan baby, en doe de twist Grijp me bij mijn kleine hand, die nu de jouwe is
Samen met Frank Vander linden selecteerde Kapitein Winokio de meest aanstekelijke hits aller tijden. Die vertaalden ze in het Nederlands. Don’t worry, be happy wordt Geen zorgen, blijf zingen, If I had a hammer” krijgt de titel “Had ik maar een hamer… Terwijl het jonge grut al dansend een snelcursus popgeschiedenis meekrijgt, herbeleven de ouders hun jeugd. Kinderen en ouders samen laten genieten van muziek is immers de missie van Kapitein Winokio.
27.01.2013Bourla 14u & 17u
Kapitein Winokio
Kapitein Winokio zingt hits van vroeger
70
Op locatie
“Waar ligt de grens tussen menslievendheid, paternalisme en uitbuiting? Met de fijnste ironie fileert Bad van Marie de clash tussen progressieve Vlaamse wereldburgers en pijnlijke verhalen van elders.” – Wouter Hillaert in De Standaard, 21 maart 2012
www.badvanmarie.be
tekst en regie Peter Boelens / met Juan Quintanar Arrieta, Soetkin Verwilt / productie Annelies Boelens, Bad van Marie
Het is een nieuw fenomeen. Iedereen organiseert thuis allerlei leuke, gezellige avonden: een theatervoorstelling bij de buren, bij andere buren een jazzconcert of misschien een poëzieavond met een streepje muziek en vervolgens bij de vrienden een interessant kookexperiment of een virtuele herbeleving van een gemaakte reis. Zulke avonden dienen twee doelen: ten eerste vermaakt u de gasten, en ten tweede profileert u zichzelf. Bad van Marie kan niet achterblijven en volgt deze nieuwe trend.
29 / 30 / 31.01.2013 01 / 02.02.2013
Bad van Marie
Het Gastgezin Bourla
KunstZ geeft korting aan -25, werkzoekenden, groepen vanaf 15 personen en BIGkaarten: € 5 i.p.v. € 10
www.kunstz.be
71
dansers Burim Avdija, Kim Lenaerts, Adams Mensah, Yasmine van de Moosdijk, Silke Verachtert, Bruno Agbozo / choreografie Sam De Waele, Youssef El Kaouakibi, Abdul Malik Mohammed, Sigrid Verachtert / danscoaches Frédéric Celini, David João / regie Greet Vissers / film Ralf Demesmaeker, Michael Wysmans, Alexander Van Waes / soundscape Andrew Claes / scenografie Steven Brys / techniek Seppe Janssens / productie Lili Almeida, Freija Bosmans / productie kunstZ/Kopspel i.s.m. Let’s Go Urban / met de steun van Stad Antwerpen, Vlaamse Overheid, Federaal Impulsfonds Migrantenbeleid
KunstZ is een sociaal-artistieke organisatie in Antwerpen die de zichtbaarheid en tewerkstelling van nieuwkomers en mensen van allochtone origine in de theatersector vergroot. De organisatie werkt daartoe nauw samen met heel wat Kleppersgezelschappen en maakt af en toe ook eigen werk. Dat is nu te gast in de Antwerpse Kleppers. In Ford Escort experimenteren een aantal jongeren met dans en theater. Beweging is de taal om hun dromen vorm te geven. Ze fantaseren over een Fast Car en ontsnappen in een Ford Escort. Realiteit uit, droom in. Sterren in hun eigen road movie. “They feel the beat and move their feet.”
KunstZ
ford Escort 02.02. 2013
Antwerpse Kleppers
© Ford Escort
© Het gastgezin
2012-2013
toneelhuis
Bourla
http://www.facebook.com/styrofoammusic http://www.evamouton.be http://www.ivovictoria.com
van en met Eva Mouton, Arne Van Petegem, Ivo Victoria / coproductie STUK
Muzikant Arne Van Petegem, illustratrice Eva Mouton en auteur Ivo Victoria bundelen de krachten in Geen pijn of wat dan ook, een crossmediale voorstelling over eenzaamheid. Live muziek, tekeningen, voordracht en zang geïnspireerd op de korte verhalenbundel Eleven Kinds of Loneliness van de Amerikaanse auteur Richard Yates (1926-1992). Op Van Petegems soundscape die afwisselend duister, warm tot euforisch en intriest is, draagt Ivo Victoria zowel fragmenten van Yates voor als nieuw eigen werk, geïnspireerd door de personages uit Eleven Kinds of Loneliness. Intussen brengt Eva Mouton deze figuren en hun belevenissen tot leven op de iPad (geprojecteerd op groot scherm) in aangrijpende illustraties die voor de ogen van het publiek tot stand komen. Een intense trip op zoek naar de essentie van het alleen zijn.
04.02. 2013
Mouton & Van Petegem & Victoria
Geen pijn of wat dan ook
Zetels van goud © Phile Deprez
© Eva Mouton
Ook schoolvoorstellingen op 05 en 07.02.2013
www.laika.be
tekst Rachida Lamrabet / regie Jo Roets / spel Alain Rinckhout, Deniz Polatoğlu Colen / vormgeving Saskia Louwaard / kostuums Inge Büscher / regie-assistentie, educatie Marieke Dijkwel / publieksbegeleiding Gwendalyne Van Erp / dramaturgie Caroline Fransens / productie Laika i.s.m. Rataplan, kunstZ
“Een frisse kindervoorstelling” – Wouter Hillaert in De Standaard, 21 maart 2012
Ali en Aline zijn beste vrienden. Aline heeft een papa en een immense berg speelgoed. Ali heeft een mama en een vliegend tapijt. Het liefst zouden de twee altijd bij elkaar zijn. Om te spelen, te fantaseren en plannen te maken voor de toekomst. Een toekomst met een mama én een papa. In één huis. Voor hen is het eenvoudig: Alines papa en Ali’s mama moeten met elkaar trouwen. Zo snel mogelijk. Maar zijn ze wel verliefd op elkaar? En spreken ze nu wel of niet dezelfde taal? Zetels van goud wordt gespeeld in de klas voor kinderen én hun ouders. Een voorstelling over vriendschap, dromen en een wereld van verschil.
06.02.2013, 15u en17uBourlazolder Leeftijd 6+ € 5 / € 3 (volwassenen / kinderen)
Laika
Zetels van Goud
72
Bourla
www.deroovers.be
tekst, regie Jan Decorte, naar Friedrich von Schiller / met Jan Decorte, Sigrid Vinks, Sara de Bosschere, Michaël Vergauwen / decor Jan Decorte, Johan Daenen / kostuums Jan Decorte, Sigrid Vinks, Sofie D’Hoore / licht Jan Decorte, Luc Schaltin (Kaaitheater) / productie Jan Decorte/Bloet, Kaaitheater, de Roovers
Na de hilarische komedie Niks of Niks – vrij naar Shakespeare – pakt Jan Decorte nu de grote tragedies van Schiller aan. Opnieuw in een alliantie met het Antwerpse theatercollectief de Roovers. Het werk van de klassieke Duitse dichter en theaterauteur Friedrich von Schiller wordt in dit project ‘afgetast’. Schiller/Tasten toont ons een bloemlezing van scènes en monologen waarin zowel de individuele liefdesgevoelens als de politieke passies van Schillers tijd nazinderen, én waarin veel gelijkenissen met onze eigen tijd te ontdekken vallen. De thema’s van de Sturm und Drang blijken brandend actueel: de rebellie van de jongeren tegen de ouderen, de roep om meer vrijheid en democratie, het belang van de natuur…
05 / 06.02.2013
Jan Decorte/Bloet & de Roovers
Schiller / Tasten Theater Zuidpool
faust ofte Krakeling beneden de Louteringsberg
van en met Jan Decleir, Koen De Sutter / tekst Pjeroo Roobjee / techniek David Van Hove / productie Theater Zuidpool i.s.m. NTGent
73
- Wilt gij mij dienen, kameraad schavelingen? - A volonté. Welig zal mijn genoegen zijn. - Acht en veertig jaren zult gij mij dienen. Is dat voor u okay? Daarna zal ik de lijfeigene van uw luimen zijn. Kunt ge u daarmee identificeren? In die tussentijd wil ik genieten.
Theaterbroeders Jan Decleir en Koen De Sutter maken in de herfst van 2012 een nieuwe voorstelling bij Theater Zuidpool. Ze vroegen Pjeroo Roobjee om een nieuwe bewerking van de Faustlegende te schrijven. Het resultaat is een beklijvende Faust in het zinderende Vlaams dat Roobjee zo uniek maakt. In handen van Koen De Sutter en Jan Decleir belooft dit een memorabele theateravond te worden.
07.02.2013Bourla
Antwerpse Kleppers
Faust © Micjel Goessens
Schiller / Tasten
2012-2013
toneelhuis
Bourla
www.marthatentatief.be
Het MartHa!tentatief viert gedurende twee dagen de ontembare stad, met de glorieuze voorstellingen Revue # 4 ‘BANG’ en Revue # 8 ‘Aangespoeld’, een moderne stadsfabel gebaseerd op Gullivers Reizen, met Revue # 7 ‘het ontembare leven’ een theatrale spreekbeurt over hoe we nu al in de stad van de toekomst wonen maar het zelf nog niet beseffen, met het verslag van de sluiting van een industrieel wassalon in Berchem en hoe daarin de oude en de nieuwe wereld dramatisch met elkaar in botsing komen, met een parade van alle 173 nationaliteiten live op de uitgestrekte Bourlavlakte, met ‘filmkes’, met toespraken, met een spetterend dansfeest met MartHa!dj’s Tournesol & Discobar A Moeder en verder met alles wat er tussen nu en dan verandert in de ontembare stad aan het begin van de 21ste eeuw. Revue van het Ontembare Leven is een project van het MartHa!tentatief. Anderhalf jaar lang berichten, feestavonden en toneelstukken over het leven in de stad aan het begin van de 21ste eeuw. Het detailprogramma per avond volgt later.
08 / 09.02.2013
MartHa!tentatief
Revue van het Ontembare Leven
Zeit © Raymond Mallentjer
www.kunst-werk.be
dansers Eva Kamala Rodenburg, Igor Shyshko / choreografie Marc Vanrunxt / productie Kunst/ Werk
Zeit is gebaseerd op het gelijknamige dubbelalbum van Tangerine Dream uit 1972. Tangerine Dream is een vroege elektronische pop-/rockgroep uit Duitsland die mee aan de basis ligt van de elektronische muziek, van Kraftwerk en Brian Eno tot Radiohead en Recoil. Net als Raum (2006) is ook Zeit een poging om het concept tijd tastbaar te maken.
Met Zeit maakt Marc Vanrunxt voor het eerst in zijn parcours als choreograaf een duet. Voor twee bijzondere dansers, Eva Kamala Rodenburg (Private Collection, Raum, Extraction) en Igor Shyshko (voormalig danser bij Rosas), die in deze constellatie als het ware transformeren tot een mythisch paar. Met hun lange, androgyne gestalte lijken ze elkaars evenbeeld, dat zich tegelijkertijd ontdubbelt door hun verschillende bewegingstaal.
11.02.2013Bourla
Marc Vanrunxt
Zeit
74
Scherzi Musicali is één van de jonge veelbelovende ensembles uit het circuit van de historische uitvoeringspraktijk. Het werd gesticht door Nicolas Achten, één van de weinige klassieke zangers die zichzelf naar historisch voorbeeld begeleidt op verschillende instrumenten (luiten, harp, klavecimbel). Scherzi Musicali bestaat uit jonge zangers en instrumentalisten die in diverse bezettingen de oude uitvoeringspraktijk proberen te herontdekken. Nicolas Achten kiest voor O mio core een reeks aria’s, duetten, lamenti en instrumentale tussenspelen uit La Calisto, La Didone en Il Giasone van de Venetiaanse barokcomponist Francesco Cavalli. Aan elk van deze drie opera’s ligt een mislukte liefde ten grondslag. Voor deze O mio core geen machinerieën maar een sober concertpodium, waarin met rake belichting en een minimale mise-en-scène maximaal ruimte wordt geboden aan de verbeelding.
12.02.2013Bourla
Scherzi Musicali & Transparant
O mio core
www.transparant.be
75
muzikale leiding, bariton, klavecimbel, luit Nicolas Achten / sopraan Marie de Roy / tenor Reinoud Van Mechelen / theorbe Solmund Nystabakk / viola da gamba, lirone Eriko Semba / viool Joanna Huszsca / viool Marcin Lasia / productie Scherzi Musicali, Transparant
Antwerpse Kleppers
O mio core © Emilie Lauwers
2012-2013
toneelhuis
www.dekoe.be
van en met Natali Broods, Willem de Wolf, Peter Van den Eede / productie de Koe
Witroodzwart
De Koe presenteert de avondvullende versie van de trilogie De Wederopbouw van het Westen, WITROODZWART. Het Westen? Het Atlantische Westen? Het Avondland? In ieder geval het Westen, waarin en waarmee wij zijn opgegroeid. Het Westen zoals het ons tot westerling heeft gemaakt. Een onschuldige, maagdelijke, wellustige, voluptueuze, decadente, apocalyptische driehoeksverhouding waarin we al onze hoop situeren.
Zwart gaat over dood en verderf als opmaat voor leven. Zwart als erotiserende leegte voor vruchtbaarheid. Zwart als de continu onzichtbare kracht achter projecten, gesprekken en samenwerkingen. Zwart gaat over mogelijkheden van verandering en vernieuwing. Zwart is een nocturne denktocht naar het zwartste zwart als moeder van het witste wit. Een grensoverschrijdende reis naar de onbekende ik. Zwart.
www.dekoe.be
van en met Natali Broods, Willem de Wolf, Peter Van den Eede / productie De Koe
In de Antwerpse Kleppers kon u eerder al WIT en ROOD zien. Wie de drie voorstellingen op één avond in elkaar gemonteerd wil zien, moet zeker naar WITROODZWART.
14.02.2013Bourla
de Koe
13.02.2013Bourla
de Koe
WITROODZWART
ZWART
76
www.detijd.be
tekst William Shakespeare / bewerking Jan Decorte, Jurgen Delnaet / spel Mieke De Groote, Maya Sannen, Jurgen Delnaet / productie De Tijd
doet uwe scheepsjas aan want het gaat strontregenen het zou zoveel gemakkelijker zijn als we beesten waren, madame
Twee tragedies van William Shakespeare: Macbeth (de kortste) in de essentiële adaptatie van Brusselse bard Jan Decorte en Othello (de zwartste) in een verse bewerking van Jurgen Delnaet. Wat het een met het ander heeft te maken? Op het eerste gezicht niets natuurlijk. En voor de rest alles. Twee grote verhalen met en over grote gevoelens: hoogmoed, jaloezie, goesting, ambitie, liefde, seks. Actrices Mieke De Groote en Maya Sannen maken ieders kop zot tot er op het einde zelfs geen lijk meer overblijft, alleen een lege plek op de grond.
15.02.2013Bourla
De Tijd
Bloetwollefduivel Othello De Tijd
BERCKMANS
www.detijd.be
77
tekst J.M.H. Berckmans / bewerking Jurgen Delnaet / spel Jurgen Delnaet / kostuum Sabina Kumeling / productie De Tijd
“In Berckmans vertolkt Delnaet met luizige baard de barokke woordcapriolen van schrijver en ‘oud-sider’ J.M.H. Berckmans. Ontwapenend flirt hij met de romantiek van de marginale artiest.” - De Standaard
“Berckmans ontregelt, brengt aan het lachen, zorgt voor tristesse.” - De Morgen
Voor de voorstelling Berckmans liet acteur Jurgen Delnaet (Aanrijding in Moscou, Dubbelleven) zich overmeesteren door het volledige oeuvre van J.M.H. Berckmans, de vier jaar geleden overleden Antwerpse cultschrijver. De voorstelling werd meteen geselecteerd voor het Theaterfestival 2011. De manisch-depressieve schrijver werd consequent ‘chroniqueur van de zelfkant’ genoemd. Bij zijn dood in 2008 omschreef De Morgen hem als “de Vlaamse nazaat van Bukowski” met zijn “verhalen over de afgrond en de teloorgang, genadeloos eerlijk en vol bittere humor en paranoia.”
Berckmans’ fictiewereld klinkt als bezwerende jazz, rock ‘n roll. Een vuurspuwer met woorden. Of hoe ellende en schoonheid elkaar in zijn taal vinden. “Het enige waarmee ik mij in leven houd, is het schrijven.”
16.02.2013Bourla
Antwerpse Kleppers
Berckmans © Willy Witterwulghe
2012-2013
toneelhuis
Dez Mona © Mourlam Rabat
www.dezmona.com © Everybody Happy!?
In Everybody Happy!? zien we een geluksgoeroe, Eva, met duizenden volgelingen. Eva is ook een businessvrouw die snapt dat er op dit moment een enorme behoefte is aan spiritualiteit, en daarop inspeelt. Haar partner is Harry, gespeeld door Peter De Graef. Een bescheiden man die in haar schaduw leeft. Wanneer haar roem steeds groter wordt, dreigen ze elkaar kwijt te raken. Everybody Happy!? is een verhaal over diepe liefde. Eva en Harry zijn twee archetypen die in ieder van ons leven. Die in ieder van ons de lakens uitdelen. Een strijd die los van wat voor omstandigheden ook leidt tot: happinessssssssssssssssssttttt! Everybody Happy!? – op tekst van Peter De Graef – is een zwartgerande voorstelling waarin, zoals in het leven zelf, ook te lachen valt.
Voor SÁGA schrijven Gregory Frateur en Nicolas Rombouts een volledig nieuw repertoire van ballades en verhalen met de dramatiek en theatraliteit die Dez Mona eigen is. Samen met BOX (Baroque Orchestration X) onder leiding van Pieter Theuns breiden ze nu hun muzikale wereld uit met enkele typische barokinstrumenten: een versmelting en kruisbestuiving van muzikale talen en emoties. In de Noorse mythologie is Sága de godin van de geschiedenis: ze zingt en vertelt verhalen over de wereld rondom haar. Dez Mona vertelt verhalen over de ziel en gaat op zoek naar de liefde voor een thuis. Met SÁGA creëert Dez Mona een opera als weerspiegeling van onze tijd, een poëtische uiting van onze innerlijke en uiterlijke wereld. Lichtkunstenaar Jan Pauwels en modeontwerpster Veronique Branquinho vervolmaken dit feeërieke en intimistische universum.
zang, teksten, muziek Gregory Frateur / contrabas, zang, muziek, arrangementen Nicolas Rombouts / accordeon roel van camp / theorbe, arrangementen, zang Pieter Theuns / barokharp, zang Jutta Troch / viola da gamba, zang Pieter Vandeveire / viool, gitaar, trombone, zang Tijs Delbeke / lichtontwerp Jan Pauwels / kostuum Veronique Branquinho / lichttechniek David Moons / geluidstechniek Patrick Vanderborght, Glenn Roels / productie dez mona
19.02.2013Bourla
17.02.2013Bourla
www.matzer.org
tekst Peter De Graef / regie Madeleine Matzer / spel Peter De Graef, Lottie Hellingman e.a. / decor Sacha Zwiers / kostuums Ilse Vermeulen / licht Matthijs van Meeuwen / productie Matzer Theaterproducties
Peter De Graef & Matzer
Everybody Happy!?
Dez Mona
SÁGA
78
Tanto amore segreto © Hilde De Windt
www.walpurgis.be
concept, tekst, spel, zang Simonne Moesen / muziek, arrangementen, piano Kaat De Windt / coaching Guy Dermul / scenografie Stef Depover / kostuums Vanessa Evrard / techniek Rik Helsen / productie La Dea / coproductie WALPURGIS
79
concept, dans, choreografie Lisbeth Gruwez / compositie, geluidsontwerp, assistentie Maarten Van Cauwenberghe / styling Veronique Branquinho / coach Bart Meuleman / lichtontwerp Harry Cole / lichtassistent Caroline Mathieu / met dank aan Tom De Weerdt / productie Voetvolk vzw / coproductie Grand Theater Groningen (NL), Troubleyn / Jan Fabre and Theater Im Pumpenhaus Munchen (DE) / met de steun van Provincie WestVlaanderen, de Vlaamse Gemeenschap
Een eerste samenwerking tussen Lisbeth Gruwez, Maarten Van Cauwenberghe en Bart Meuleman.
Antwerpse Kleppers
It’s going to get worse and worse and worse, my friend
21.02.2013Bourla
Na haar samenwerking met Wayn Traub neemt zangeres/actrice Simonne Moesen de draad weer op van haar eigen werk. Voor Tanto amore segreto kruipt ze in en uit de huid van Butterfly, Mimi, Tosca, Turandot en Liù, creaties van componist Giacomo Puccini, en werpt ze zich vol overgave in hun ontroerende aria’s. In haar licht humoristische commentaar stelt ze de romantische idealen en de dramatische gang van zaken in vraag en suggereert ze andere scenario’s. Pianiste/componiste Kaat De Windt speelt met Puccini’s thema’s en vertaalt ze naar haar eigen muzikale wereld. Twee sterke vrouwen presenteren hun onconventionele kijk op Puccini’s operaheldinnen, hun passies en contradicties, hun fragiliteit en kracht in de zoektocht naar eenheid, waarheid en liefde.
De speech kan een machtig wapen zijn. Door de eeuwen heen heeft hij massa’s begeesterd en tot actie opgezweept, ten goede en ten kwade. Hij heeft revoluties mee ontketend en oorlogen van brandstof voorzien. Maar een speech begeestert niet alleen de toehoorders, hij brengt ook de spreker zelf in een staat van vervoering. En niet zelden hangt de kracht van de speech af van de roes van de spreker. In It’s going to get worse and worse and worse, my friend danst Lisbeth Gruwez de roes van dat extatische spreken. Ze maakt daarbij gebruik van fragmenten uit een speech van de ultraconservatieve Amerikaanse televisiepredikant Jimmy Swaggart.
Lisbeth Gruwez & Voetvolk vzw
It’s going to get worse and worse and worse, my friend
20.02.2013Bourla
Puccini’s operaheldinnen revisited Walpurgis
Tanto amore segreto
2012-2013
toneelhuis
“Een fascinerende voorstelling.” – Pieter ’T Jonck in De Morgen, 16 januari 2012
“Gruwezs precisie en timing zijn verbluffend” – Lene Van Langenhove in Zone 09, 14 maart 2012
“Zo indrukwekkend dat je met een roezig hoofd en ogen die glanzen van verwondering uit de zaal wandelt. Prachtig!” – Els Van Steenberghe in Knack, 19 maart 2012
www.voetvolk.be www.keyperformance.se
Nora © Anders Nilsson
www.stan.be
tekst A Doll’s House van Henrik Ibsen / van en met Wine Dierickx, Jolente De Keersmaeker, Tiago Rodrigues, Frank Vercruyssen / lichtontwerp Thomas Walgrave / kostuums An d’Huys / productie, techniek tg STAN / coproductie Teatro Maria Matos, Lissabon (PT)
Engels gesproken
Als de Noorse schrijver Henrik Ibsen het personage Nora creëert, een vrouw die haar comfortabele bestaan als echtgenote en huismoeder grondig in vraag stelt, is het hek van de dam. Met zijn uiterst kritische blik op de traditionele rol van man en vrouw in het 19de-eeuwse huwelijk, veroorzaakt Nora (Het poppenhuis) bij zijn eerste enscenering in 1879 een flink schandaal. Maar Nora is veel meer dan een geschiedkundige studie van de maatschappij in de 19de eeuw. Door de ogen van nu gezien is het stuk een huiveringwekkende analyse van de huidige verhoudingen tussen man en vrouw. Is de positie van de vrouw echt veranderd sinds 1879? Nora is een boeiend verhaal over morele neerbuigendheid en maatschappelijke schijnheiligheid, maar ook een subtiele kritiek op het consumentisme en de mogelijke valstrikken voor gegoede gezinnen in het Europa van 2012.
22 / 23.02.2013Bourla
tg STAN
Nora
80
© Koen Broos
Bourla
Antwerpse Kleppers
za 23.02, 22u Gratis
We sluiten Antwerpse kleppers af met een stevige Bourla Beats.
2012-2013
81
toneelhuis
Januari 2013 vr 25 20:00 za 26 20:00 zo 27 14:00 zo 27 17:00 di 29 20:00 wo 30 20:00 do 31 20:00 CCC, de vette jaren zijn voorbij CCC, de vette jaren zijn voorbij Kapitein Winokio zingt hits Kapitein Winokio zingt hits Het Gastgezin Het Gastgezin Het Gastgezin
SKaGeN SKaGeN Kapitein Winokio Kapitein Winokio Bad van Marie Bad van Marie Bad van Marie
Bourla Bourla Bourla Bourla Op locatie Op locatie Op locatie
82
Februari 2013 vr 01 20:00 za 02 20:00 za 02 20:00 ma 04 20:00 di 05 di 05 20:00 wo 06 20:00 wo 06 15:00 wo 06 17:00 do 07 20:00 do 07 vr 08 20:00 za 09 20:00 ma 11 20:00 di 12 20:00 wo 13 20:00 do 14 20:00 vr 15 20:00 za 16 20:00 zo 17 20:00 di 19 20:00 wo 20 20:00 do 21 20:00 vr 22 20:00 za 23 20:00 za 23 22:00
Antwerpse Kleppers
Het Gastgezin Bad van Marie Op locatie Het Gastgezin Bad van Marie Op locatie Ford Escort KunstZ Bourla Geen pijn of wat dan ook Mouton&Van Peteghem & Victoria Bourla Zetels van goud Laika schoolvoorstelling Schiller/Tasten de Roovers Bourla Schiller/Tasten de Roovers Bourla Zetels van goud Laika Bourlazolder Zetels van goud Laika Bourlazolder Faust Zuidpool Bourla Zetels van goud Laika schoolvoorstelling Revue van het Ontembare Leven MartHa!Tentatief Bourla Revue van het Ontembare Leven MartHa!Tentatief Bourla ZEIT Marc Vanrunxt Bourla O mio core Scherzi Musicali & Transparant Bourla ZWART de Koe Bourla WITROODZWART de Koe Bourla Bloetwollefduivel/Othello De Tijd Bourla BERCKMANS De Tijd Bourla SÁGA Dez Mona Bourla Everybody Happy!? Peter De Graeff & Matzer Bourla Tanto amore segreto Walpurgis Bourla It’s going to get worse and worse, my friend Lisbeth Gruwez & Voetvolk Bourla Nora tg STAN Bourla Nora tg STAN Bourla Bourla Beats Bourla
2012-2013
83
toneelhuis
86
That crazy little thing called love! De romantische liefde is een universeel thema. Iedere cultuur en ieder tijdperk heeft zijn eigen Romeo en Julia-verhaal. Aan de hand van poëzie uit oost en west gaat regisseur Mokhallad Rasem samen met drie keer twee acteurs / dansers van verschillende leeftijd en met uiteenlopende culturele achtergrond op zoek naar wat de liefde zo tijd- en grenzeloos maakt. Op het toneel zijn drie koppels – twee kinderen, twee jongvolwassenen en een ouder koppel – aanwezig. Zijn het drie generaties? Of hetzelfde koppel in drie fases van hun leven? Met poëzie, met muziek en met dans geven ze uitdrukking aan wat zij voor elkaar voelen. We spraken met regisseur Mokhallad Rasem. concept, regie Mokhallad Rasem / teksten Shakespeare, Romeo and Juliet, e.a. / spel Gilda De Bal, Vic De Wachter e.a. / productie Toneelhuis
De oorlog is niet voorbij voor mij. Zo eenvoudig is dat niet. Ik neem wel een beetje afstand, dat is juist. Ik concentreer me op andere thema’s. Al kan je natuurlijk zeggen dat liefde ook een soort van oorlog is, een oorlog van en met gevoelens. De emoties zijn de kogels die op de andere persoon afgeschoten worden. Het is vanuit dat perspectief dat ik het drama van Shakespeare wil bewerken. Gebruik je Romeo en Julia vooral als thema, zoals je dat ook deed met Caligula van Camus?
2012-2013
Ik vertrek altijd vanuit bestaande teksten en concentreer me op een thema. Met dat thema bedoel ik de essentie. Ik ga niet het verhaal van Romeo en Julia vertellen. Eigenlijk kent iedereen dat. Twee rivaliserende families en een verboden liefde. Dat verhaal is voor mij achtergrond en inspiratie. Wat is voor jou de essentie van Romeo en Julia?
Romeo en Julia staat in de wereldliteratuur voor het ideaal van de romantische liefdesrelatie. Als die liefde aanwezig is, dan vallen alle obstakels weg. Iedere cultuur en elke tijd heeft zijn Romeoen-Juliaverhaal. Je vindt overal parallellen. Het is voor mij een zeer bijzonder thema omdat het zo universeel is. Iedere cultuur heeft onderdrukkingsmechanismen wat de liefde betreft. Je legt nu de nadruk op de gelijkenissen tussen de romantische liefdesbeleving in verschillende culturen, maar er zijn ongetwijfeld ook grote verschillen? Absoluut. De romantische liefde is cultureel erg gecodeerd. Zo is in bepaalde culturen oogcontact erg belangrijk, terwijl het in andere culturen zoveel mogelijk vermeden wordt. Er zijn verschillende opvattingen over gemengde huwelijken of over de maagdelijkheid. Spelen die verschillende codes een rol in je enscenering? Die codes zijn natuurlijk wel aanwezig, maar ik wil geen simpel verhaal vertellen over Oost en West.
Hoe gaat het script eruit zien? Ik ga niet vertrekken van de tekst van Shakespeare, maar vanuit de liefdespoëzie. In de Arabische cultuur is de poëzie zeer tastbaar aanwezig. Een artikel of een lezing begint vaak met een citaat uit een gedicht om het thema aan te geven. Poëzie geeft een heel ander perspectief. Poëzie is open en kan op veel manieren geïnterpreteerd worden. Ik wil liefdespoëzie uit de hele wereld gebruiken. Ik wil alle momenten in de liefde – verlangen, extase, ontgoocheling, jaloezie, woede,… – via poëzie uitdrukken. Het zal een voorstelling worden vol kleine verhalen met voortdurend wisselingen van atmosfeer en stemming. Muziek zal daarbij ook een grote rol spelen. Ook hier denk ik aan een mengeling van westerse en Arabische muziek. Wat is het grote verschil tussen bijvoorbeeld de westerse en de Arabische liefdespoëzie? Het Arabisch is een zeer rijke taal met ontzettend veel synoniemen. Ik moet het woordenboek gebruiken om sommige gedichten te lezen. Arabische woorden kunnen ook veel betekenissen hebben. Dat maakt een complex retorisch spel mogelijk. Sommige dichters kunnen enkel gelezen en begrepen worden door specialisten. Met welke acteurs ga je werken? Ik wil met drie koppels werken, van drie verschillende generaties: twee kinderen, twee jongvolwassenen en een ouder koppel. De liefde kent geen leeftijd. Iedereen kan op elk moment in zijn leven verliefd worden. Maar iedere leeftijd drukt de liefde wel op een andere manier uit. Die drie koppels zijn voortdurend aanwezig. Misschien zijn het ook drie stadia van hetzelfde koppel. Ik wil niet enkel met acteurs maar ook met dansers werken. Het jongvolwassen koppel bestaat wellicht uit twee dansers. De uitdrukking van de liefde duwt ons naar de grenzen van de taal. Soms krijgen we dat gevoel niet meer in woorden uitgedrukt: de onrust, het verdriet, het verlangen. Dansers kunnen dat met hun lichaam uitdrukken. De poëzie wordt hier fysiek. Tenslotte wil ik ook werken met mensen van verschillende culturele achtergrond. Ik hou heel erg van het gebruik van verschillende talen op het toneel. In de drie koppels meng ik dus leeftijden, culturen, talen en disciplines.
Romeo & Julia
Je hebt de voorbije seizoenen drie voorstellingen gemaakt over de oorlog in Irak: Irakese Geesten, Monde.com en Caligula. Is de keuze voor Shakespeares Romeo en Julia een breuk hiermee?
87
ToneelhuiS | mokhallad rasem
88
Heb je al ideeën over een scenografie? Laat me antwoorden met een verhaaltje. Toen ik vorig jaar op bezoek was in Irak wees mijn moeder op een oude kapotte auto in de buurt van ons huis. Het was de auto van een koppel dat intussen gestorven is. Mijn moeder vertelde me hoe die auto haar voortdurend herinnert aan de liefde tussen die twee mensen die altijd samen gingen rijden. Ze zaten altijd samen in de auto, op
weg naar het park, op weg naar het restaurant. Dat verhaal heeft me heel erg geïnspireerd. Het vertrekpunt van de scenografie wordt een auto. De auto is een plek van vrijheid, autonomie, avontuur en intimiteit. Alles wat je wil als koppel. Ik stel me een soort auto voor in het midden van het podium die zich kan transformeren tot slaapkamer, tot zitkamer, tot restaurant, etcetera; allemaal plekken die een rol spelen in het leven van een koppel. interview door Erwin Jans
Gedicht voor Rauda Zij zei: Nee dring ons huis niet binnen.
Vader is heel streng.
En dan is er de deur nog tussen ons.
Daar kom ik wel doorheen, zei ik.
Zij zei: Dan staat de muur nog tussen ons.
Daar klim ik overheen, zei ik.
Zij zei: Er loopt een boze leeuw rond.
Maar mijn zwaard is scherp, zei ik.
Zij zei: En dan de zee nog tussen ons.
‘k Ben een geoefend zwemmer, zei ik.
Zij zei: En zeven broers staan om mij heen.
Die kan ik makkelijk aan, zei ik.
Zij zei: Maar God ziet alles.
Hij zal mij vergeven, zei ik.
Zij zei: Nu heb ik echt geen argumenten meer.
Kom maar, wanneer zij allen slapen;
Daal op ons neer als dauw des nachts,
en niemand houdt je tegen.
Waddaah al-Jaman (?- ca 712, Jemen)
Romeo & Julia
2012-2013
89
ToneelhuiS | mokhallad rasem
90
91
ToneelhuiS | mokhallad rasem
Ik heb je lief
Zoals men brood in zout dipt en eet,
zo heb ik je lief,
zoals ik ’s nachts, door de koorts uit mijn slaap gehaald, mijn brandende mond aan de waterkraan druk,
zo heb ik je lief,
2012-2013
zoals men een zwaar pakje van de post
waar men de inhoud, noch de afzender van kent,
haastig, blij en nieuwsgierig opent,
zo heb ik je lief,
zoals ik voor de eerste keer over de oceaan zou vliegen,
zo heb ik je lief,
zoals de avond zacht over Istanbul valt en me ontroert,
zo heb ik je lief,
zoals ik zou roepen ‘Goddank, we leven’,
zo heb ik je lief.
Nazim Hikmet (1902-1963, Turkije)
Romeo & Julia
92
April 2013 do 18 vr 19 za 20 zo 21 wo 24 do 25 vr 26 za 27 za 27 Mei 2013
20:00 20:00 20:00 15:00 20:00 20:00 20:00 20:00 22:00
03 08 wo 15 do 16 vr 24 vr
wo
Bourla Antwerpen Bourla Antwerpen Bourla Antwerpen Bourla Antwerpen Bourla Antwerpen Bourla Antwerpen Bourla Antwerpen Bourla Antwerpen Bourla Beats 30CC Leuven Rotterdamse Schouwburg (NL) NTGent NTGent C-mine Genk
Romeo & Julia
2012-2013
93
ToneelhuiS | mokhallad rasem
94
Desperado
16 mei - 1 juni 2013
toneelhuis
Bart Meuleman
tekst
Kas & de Wolf
96
Vier kerels brengen samen het weekend door in een cowboydorp. In vol ornaat. In het diepst van hun gedachten zijn het helden van de Far West, in het dagelijkse leven is het heldendom pijnlijk veraf. Zwartgallige maar onweerstaanbare humor in Desperado, op tekst van het Nederlandse duo Kas & de Wolf, in een regie van Bart Meuleman. De vier pistoleros van dienst zijn Tom Dewispelaere, Kevin Janssens, Johan Van Assche en Marc Van Eeghem. regie Bart Meuleman / tekst Kas & de Wolf / spel Tom Dewispelaere, Kevin Janssens, Johan Van Assche, Marc Van Eeghem / productie Toneelhuis
Desperado
2012-2013
97
ToneelhuiS | bart meuleman
98
Ik heb Kas & de Wolf voor het eerst gezien in 1988. In het Hoger Instituut voor Wijsbegeerte in Leuven speelden ze toen een voorstelling die op filosofie was gebaseerd. Ik zag twee figuren, een kleine en een grote, een soort van Mini & Maxi. Dat bleken Kas & de Wolf te zijn in een heel geestige voorstelling. Schijnbaar achteloos gespeeld en tegelijk vol briljante ideeën. In de jaren negentig heb ik verschillende voorstellingen van hen gezien, altijd heel wrang én komisch. Geen billenkletsers. Wel cynische humor die aankwam omdat de teksten zo goed geschreven waren. Heel muzikaal, het was allemaal heel erg goed verwoord. Vaak was de deplorabele staat van theater zelf het onderwerp.
2012-2013
Wat bedoel je met de deplorabele staat van theater? Dat was misschien meer een thema van die tijd dan nu: er werd toen heel veel gereflecteerd over wat theater zogenaamd allemaal wilde doen of bereiken. Daar stond dan tegenover wat het eigenlijk maar was. Dat maakten Kas & de Wolf vaak tot onderwerp van hun voorstellingen. Op is op bijvoorbeeld, waar Willem – altijd de goedmoedige van de twee – opkomt met de boodschap dat Kas niet wil spelen. Willem voor het gordijn, Kas erachter en dan anderhalf uur onderhandelen om hem toch aan het spelen te krijgen. Vol bijtende, droge humor. Ondanks al die humor bleken Kas & de Wolf toch eerder bij een beperkt of select publiek aan te slaan? Kas & de Wolf stonden vanaf het begin van hun bestaan als duo in 1985 helemaal aan de rand van het toneelspectrum. Ze kwamen ook letterlijk van buitenaf. Zeker Willem de Wolf, die uit een dorps, doorsnee-milieu in Groningen kwam. Ze hebben heel hard voor hun eigen plek gevochten, maar als duo zijn ze hoe dan ook aan de rand van het spectrum gebleven. Slechts één keer hebben ze subsidie gekregen. Daarmee kochten ze onmiddellijk de allerduurste BMW, een ‘vliegmachine’ met lederen zetels en een houten dashboard waar ik ingezeten heb. De subsidiecommissie was woedend. Subsidie zou het duo na die ene
keer nooit meer krijgen. Hun houding tegenover subsidies en commissies tekent heel erg hun radicaliteit: ze lieten zich door niks of niemand zeggen wat ze zouden moeten doen, of wat er kon en niet kon. Dat deden ze op hun heel eigen rustige manier. Die voorstellingen waren erg rustig, daar werd zelden in gezweet. Wat trekt jou aan in mensen die zich de wet niet laten voorschrijven? Je ziet vaak dat mensen met bepaalde idealen in de wereld terechtkomen en stilaan die idealen wat bijschaven en bijvijlen. Ze gaan wat opschuiven en meedraaien. Dat is normaal, het is ‘des mensen’. Dat er dan toch mensen zijn die dat niet doen, zoals Kas & de Wolf, maakt mij blij. Ook al weet ik dat het heel hard is, want makkelijk hebben ze het niet gehad. En toch zijn ze dat blijven doen tot het op was. Al die tijd hebben ze gewerkt los van het compromis. In 2004 zijn ze opgehouden als duo. Ton Kas is film en televisie gaan doen. Hij acteert erg goed als klootzakkerige Amsterdammer, als pooier of smeerlap. Heel droog. Willem heeft zich toegelegd op het schrijven en heeft intussen voor o.m. Dood Paard en mugmetdegoudentand gewerkt. Sinds 2010 maakt hij hier in Antwerpen deel uit van theatergezelschap de Koe. Ze zijn dus elk op een andere plek terechtgekomen. Waarover gaat Desperado? Over vier mannen die in het weekend samenkomen in een soort Far West-dorp om hun gemeenschappelijke hobby uit te oefenen, namelijk als cowboy verkleed rondlopen. Ze praten met elkaar in een taal vol gemeenplaatsen. Een hoop geleuter eigenlijk, zonder iets te zeggen. Achter de woorden gaat een grote eenzaamheid en tristesse schuil. Hoewel de mannen er niet goed aan toe zijn, en elkaar zogezegd steunen, zullen ze toch niet nalaten de ander af en toe een trap te geven, want dan voelen ze zich – een moment lang – net iets beter. Vier mannen, vier sukkels. Het beeld dat van mannen geschetst wordt in Desperado is niet fraai. En daarom is het zo geestig. Je kan er heel erg mee lachen, en tegelijk is het heel treurig. Het stuk is vijftien jaar geleden geschreven, maar wat er staat, geldt nog altijd. Afgrondhumor. interview door An-Marie Lambrechts
Desperado
Bart Meuleman, waarom heb je gekozen voor een theatertekst van het Nederlandse duo Kas & de Wolf?
99
ToneelhuiS | bart meuleman
100
Bert ach, dat is zo´n klotementaliteit jongen... d’r is er bij ons ook zo eentje... ik sta van de week met ´m aan ´n klus, zegt ie om half vijf: ‘zo, morgen weer ´n dag, ik kap ermee!’ ik zeg: wat krijgen we nou? ‘ja’, zegt ie, ‘´t heeft geen zin om met tegenzin iets te doen, ´t moet wel leuk blijven’... Kas & De Wolf, Desperado
Desperado
2012-2013
101
ToneelhuiS | bart meuleman
102
103
ToneelhuiS | bart meuleman
do
16
20:00
Bourla Antwerpen
vr
17
20:00
Bourla Antwerpen
wo
22
20:00
Bourla Antwerpen
do
23
20:00
Bourla Antwerpen
vr
24
20:00
Bourla Antwerpen
za
25
20:00
Bourla Antwerpen
zo
26
15:00
Bourla Antwerpen
wo
29
20:00
Bourla Antwerpen
do
30
20:00
Bourla Antwerpen
31
20:00
Bourla Antwerpen
01
20:00
Bourla Antwerpen
vr
Juni 2013
za
Desperado
2012-2013
Mei 2013
104
Toneelhuis
& verwanten
105
Ex-Toneelhuismakers Lotte van den Berg en Wayn Traub, residentiehouder Sidi Larbi Cherkaoui en auteur Tom Lanoye zijn stuk voor stuk lotsverwanten van Toneelhuis. Te zien in de Bourla, op locatie of tournee.
Verwanten
2012-2013
ToneelhuiS
OMSK — Lotte van den Berg 09 / 10 / 11.10.2012
Op locatie
pers en publiek. Sprakeloos werd een bestseller, haalde de shortlist van alle grote prijzen en werd bekroond met de Gouden Uil Prijs van de Lezer. Sprakeloos op de planken is de ijzersterke monoloog die Lanoye zelf uit zijn boek heeft gepuurd en die hij, als doorgewinterd podiumdier, ook zelf voor het voetlicht brengt. Wegens succes nogmaals geprogrammeerd in de Bourla.
© Stephan Peleman
Ex-Toneelhuismaker Lotte van den Berg wil in Pleinvrees welbewust reageren op de afbraak van het sociale stelsel en gemeenschappelijke structuren in onze maatschappij. Deze nieuwe productie wordt gespeeld in open lucht, op een groot plein, in het midden van de stad en lijkt in niets op de voorstellingen die u tot nu toe zag. Er is geen decor, geen lichtontwerp, geen geluidsversterking, geen tribune. Pleinvrees is een gebeurtenis, een bijzondere ontmoeting tussen mensen. Toeschouwers volgen via hun telefoon en van op afstand een man die in zichzelf lijkt te praten, tot ze direct door hem worden aangesproken en hij hen betrekt in zijn eenzame protest, zijn oproep aan de samenleving.
© Ank Daamen
106
Pleinvrees
regie Lotte van den Berg / spel Marien Jongewaard e.a. / tekst Rob de Graaf / productie OMSK / coproductie Nieuw West (NL), NNT (NL), Toneelhuis Reserveren vooraf, locatie wordt meegedeeld na reservering. U betaalt wat u wil na de voorstelling.
tekst Tom Lanoye / van en met Tom Lanoye / medewerkers Hildegard De Vuyst / dramaturgie Katrien Jacobs / scenografie Hugo Moens / productie KVS, Behoud De Begeerte
Petrus The Roman Wayn Traub — Service to Others
Sprakeloos op de planken Tom Lanoye — Behoud de Begeerte 30 / 31.10.2012
Bourla
De tragikomische roman die Tom Lanoye schreef over zijn moeder - “een slagersvrouw en amateuractrice eerste klas” - won de harten van
21.11.2012Bourla Ex-Toneelhuismaker Wayn Traub toont het sluitstuk van zijn nieuwe trilogie, de Trilogie van het Einde. Inspiratie voor het eerste deel van de trilogie, Robo a Gogo, vond Traub in zijn verblijf op de Filipijnen, een land getekend door de uitwassen van armoede en sekstoerisme. In Petrus The Roman vormen de gogo-danseressen opnieuw de achtergrond voor de zoektocht van hoofdpersonage Petrus naar waarheid, aangevuurd door de Openbaring van Johannes – de Apocalyps – en de voorspelling van
In een FoMulive sessie van het Antwerpse FotoMuseum wordt op 22 november de film Petrus The Roman vertoond, gevolgd door een lezing/interactief vraaggesprek met Wayn Traub. www.cinemazuid.be
4D (werktitel) Eastman — Première 12 / 13.03.2013
Bourla
In het werk van ex-Toneelhuismaker Sidi Larbi Cherkaoui spelen duetten een belangrijke rol: hijzelf danst prachtige duo’s, zoals Zero Degrees (met Akram Khan), Dunas (met Maria Pagés) of Play (met Shantala Shivalingappa). Maar hij weet ook voor zijn dansers spannende duetten te creëren. Vier van die duetten hebben een bijzondere plek in zijn repertoire. Om die reden heeft hij ze nu herwerkt en samengebracht in één, nieuw
choreografie Sidi Larbi Cherkaoui (choreografie Sin samen met Damien Jalet) / assistentie choreografie Nienke Reehorst / dans Navala Chaudhari, Damien Fournier, Kazutomi Kozuki, Guro Nagelhus Schia, James O’Hara, Daisy Phillips, Vebjørn Sundby / muziek gecomponeerd door Tsubasa Hori, Olga Wojciechowska, Claude Debussy, ‘Prélude à l’après-midi d’un faune’, met aanvullende muziek door Nitin Sawhney / muzikanten Tsubasa Hori, Olga Wojciechowska, Patrizia Bovi, Gabriele Miracle, Mahabub Khan, Sattar Khan / licht- en decorontwerp Adam Carrée / kostuumontwerp Hussein Chalayan, Alexandra Gilbert, Sasa Kovacevic, Isabelle Lhoas, Frédérick Denis / productie Eastman / coproductie Toneelhuis
Verwanten
concept Petrus The Roman / dramaturgie film Petrus Alejandro Jodorowsky / productie Service to Others / coproductie Cultuurcentrum Hasselt
© Koen Broos
programma dat in première gaat in de Bourla. Faun werd in 2009 gemaakt op uitnodiging van Sadler’s Wells in London als deel van In the spirit of Diaghilev, een programma ter ere van de Russische impresario Sergei Diaghilev. Rein werd voor het eerst gedanst op het strand van Oostende in de zomer van 2010, in opdracht van het festival Dansand. Sin kwam voort uit de productie Babel (words), dat Cherkaoui choreografeerde samen met Damien Jalet (2010). Matter was oorspronkelijk een sleutelscène in Origine (2008). Samen zijn ze 4D.
Petrus The Roman
2012-2013
het einde van de wereld in 2012 door de twaalfde eeuwse Ierse bisschop Sint Malachius. Is onze huidige tijd een eindtijd, financieel, ecologisch, moreel? Hoe ons daaruit te bevrijden? Petrus toont het antwoord in een hallucinante mix van film en theater. Een afscheid.
107
ToneelhuiS
108
Toneelhuis
ruilt
109
Collega-gezelschappen KVS en NTGent tonen enkele van hun producties in de Bourla, telkens samengebald in een week. Bovendien wordt een van de NTGentproducties, Kinderen van de zon, geregisseerd door Ivo van Hove, artistiek leider van Toneelgroep Amsterdam. Met van Hove zal Toneelhuis in de komende jaren een verregaande samenwerking uitbouwen. Een luxueus aanbod van drie collegastadstheatergezelschappen, NTGent, KVS en Toneelgroep Amsterdam, te zien op de Bourlascène. Met deSingel deelt Toneelhuis de interesse voor heel wat boeiende kunstenaars, zoals Thibaud Delpeut, Ivo van Hove en Angelica Liddell. In een gezamenlijk abonnement brengen we een selectie van het programma van beide huizen samen aan een voordelig tarief.
Ruil
2012-2013
ToneelhuiS
05 / 06.03.2013
Kinderen van de zon
NTGent
NTGent & Toneelgroep Amsterdam 08 / 09.03.2013 In Kinderen van de zon portretteert Maxim Gorki (1868-1936) een aantal intellectuelen die zich afgezonderd van de maatschappij wijden aan wetenschap, kunst en liefde, maar te laat beseffen dat hun denkbeelden niet stroken met de harde realiteit. Ivo van Hove regisseert een topcast samengesteld uit de ensembles van NTGent en Toneelgroep Amsterdam. De recensies spreken voor zich: “Kinderen van de zon is steengoed; een fel en indrukwekkend maatschappijportret, van Hoves stevigste politieke stellingname sinds Het temmen van de feeks en een prachtig ensemblestuk, waarin de Vlaamse en Nederlandse spelers kluchtige vrolijkheid laten omslaan in een diepe beklemming”, Het Parool, 29 november 2010
© Jan Versweyveld
De vrienden van de eetclub komen samen om voor elkaar te koken. Wat begint als een gezellig onderonsje, verandert in een thriller als blijkt dat het vlees in de braadpan het lichaam van Christus is en de wijn in de glazen Zijn bloed. Als de hoogzwangere gastvrouw bekent onbevlekt te zijn ontvangen, slaat grote paniek toe. Is dit soms het allerlaatste avondmaal? Na Lucia smelt en Decemberhonger (beide eerder in de Bourla te zien) wordt dit het derde toneelstuk van Oscar van den Boogaard voor NTGent. Voor de regie tekent de jonge, beloftevolle Julie Van den Berghe. Olifant Jezus of Het laatste avondmaal volgens Oscar van den Boogaard.
© Dimitri Van Zeebroeck
110
Olifant Jezus
tekst Oscar van den Boogaard / regie Julie Van den Berghe / spel Elsie de Brauw, Steven Van Watermeulen, Vincent van der Valk / muziek Harpo ‘t Har / vormgeving André Joosten / productie NTGent www.ntgent.be
van Maxim Gorki / regie Ivo van Hove / acteurs Elsie de Brauw, Jacob Derwig, Marwan Chico Kenzari, Hilde Van Mieghem, Wim Opbrouck, Frieda Pittoors, Halina Reijn, Thomas Ryckewaert, Gijs Scholten van Aschat, Jessie Wilms, Lien Wildemeersch / vertaling Tom Kleijn / dramaturgie Peter van Kraaij / scenografie Jan Versweyveld / video-ontwerp Tal Yarden / kostuums An d’Huys / productie Toneelgroep Amsterdam, NTGent Jacob Derwig ontving de Louis d’Or 2011 voor zijn rol in Kinderen van de zon. www.ntgent.be www.toneelgroepamsterdam.nl
Raymond
Nine finger
KVS
KVS & Rosas
26 / 27.03.2013
Hoe moeten we ons de legendarische voetbaltrainer Raymond Goethals voorstellen? In Raymond gaat Josse De Pauw op zoek naar de mens achter de karikatuur. Doumentairemaker Manu Riche regisseert de tekst van columnist Thomas Gunzig die een fictief personage heeft gecreëerd, losjes naar Raymond Goethals. “Meer conference dan literatuur”, zegt Josse De Pauw daar over, “het is soms lachen tot tranen toe”. In een taal die heen en weer springt van het Frans naar het Nederlands, zoals de echte Raymond dat ook deed, “de Tovenaar”.
28 / 29 / 30.03. 2013 Een danseres, een acteur, een choreograaf: met deze formule werd de oorspronkelijke Nine Finger gemaakt. Fumiyo Ikeda, danseres en creatieve pijler van Rosas, Alain Platel, choreograaf van Les ballets C de la B, en performer Benjamin Verdonck bundelden toen hun krachten voor Nine Finger. Zes jaar na de oorspronkelijke creatie zoeken danseres Fumiyo Ikeda en choreograaf Alain Platel het gezelschap op van Olympique Dramatiqueacteur Stijn Van Opstal. Een nieuwe ontmoeting, een andere beweging. Inspiratiebron blijft het boek Beasts of No Nation van Uzodinma Iweala, een Amerikaan van Nigeriaanse origine. In een rudimentair, kinderlijk Engels beschrijft hij de perversiteit van de oorlog, gezien door de ogen van een kindsoldaat. Onderhuids woekert de grote vraag woekeren: hoe kan kunst zich verhouden tot de gruwel van de wereld?
© Danny Willems
© Herman Sorgeloos
2012-2013
Ruil
“Raymond is een voorstelling die theater terugbrengt tot de blote kunst van het spelen. Josse De Pauw is de artiest die dat naar het allerhoogste niveau stuwt.”***** Griet Op de Beeck, De Morgen, 27 februari 2012
111
ToneelhuiS
tekst Thomas Gunzig / regie Manu Riche / met Josse De Pauw / vormgeving, lichtontwerp, kostuum Herman Sorgeloos / vertaling, dramaturgie Mieke Verdin / geluid Bart Aga / productie KVS, Théâtre National www.kvs.be
van Fumiyo Ikeda, Alain Platel, Benjamin Verdonck / met Fumiyo Ikeda, Stijn Van Opstal / coproductie KVS, Rosas, De Munt, Les ballets C de la B www.kvs.be www.rosas.be www.lesballetscdela.be
Deze voorstellingen zijn bij Toneelhuis enkel te boeken in het combi-abonnement ToneelhuisdeSingel. Losse tickets enkel te boeken bij deSingel.
Maldito sea el hombre que confía en el hombre: un projet d’alphabétisation
Verbaal vuurwerk en fysieke exploten, inclusief vijf Chinese acrobaten, leiden tot grote kunst. spel Fabián Augusto Gómez, Lola Jiménez, Angélica Liddell, Johannes de Silentio / acrobatie Xiaoliang Cao, Sichen Hou, Xiaolei Lin, Xiaoqiang Lin, Yiran Pei / productie Iaquinandi SL / coproductie Festival de Otoño en Primavera, Madrid (ES), Festival d’Avignon (FR) www.angelicaliddell.com Spreektaal Spaans Boventiteling Nederlands
Angélica Liddell & Atra Bilis Teatro
Na de repetitie & Persona
09.11.2012deSingel
Het eerste deel van de titel verwijst naar het Bijbelse boek van de profeet Jeremias (“Vervloekt zij de mens die de mens vertrouwt.”), het tweede deel is opgesteld in het Frans, een taal die Liddell onder de knie probeerde te krijgen tijdens het creatieproces. De voorstelling maakt gebruik van letters uit het Franse alfabet die de artieste associeert met een woord dat verwijst naar een ongelukkige kindertijd.
Ivo van Hove & Toneelgroep Amsterdam 03.02.2013deSingel
Na de repetitie © Jan Versweyveld
Het theater van Angélica Liddell exploreert alle facetten van pijn in een maatschappij die niet deugt. Deze Spaanse ‘paradoxale anarchiste’, zoals ze zichzelf noemt, schrijft, speelt en regisseert. Als een furie. De scène is voor haar de plek bij uitstek waar zij breekt met ‘het sociale pact’, maar ook met alle barrières, de schaamte voorbij. In haar wrede, poëtische taal beschrijft ze in Maldito sea el hombre que confía en el hombre eenzelvige, van liefde verstoken mensen die elkaar vinden in een gemeenschappelijke haat en achterdocht. Dit fundamentele wantrouwen voedt op zijn beurt de behoefte om de wereld te herbenoemen.
© Ricardo Carrillo de Albornoz
112
Abonnement Toneelhuis — deSingel
Met Na de repetitie en Persona tekent Ivo van Hove voor zijn derde en vierde enscenering van een Ingmar Bergman tekst. Eerder oogstte hij al succes met Scènes uit een huwelijk (2005) en Kreten en gefluister (2009). Niet toevallig verbindt Ivo van Hove beide teksten waarin een actrice centraal staat. Bergman zoekt hierin de grens op tussen verbeelding en werkelijkheid, tussen ziekte en normaliteit. Hij stelt de vraag naar de betekenis van kunst in ons leven, glashard én liefdevol. In Na de repetitie ensceneert een oude regisseur al voor de vijfde keer Droomspel van August Strindberg. Na een repetitie treft hij de jonge, ambitieuze hoofdrolspeelster. Pratend over het stuk en het leven doemen spookbeelden uit het verleden op in de vorm van een moeder en een oude geliefde. Bergman laat een regisseur zien voor wie de illusoire wereld van het theater werkelijkheid is. In Persona,
2012-2013
www.toneelgroepamsterdam.nl
Al mijn zonen Thibaud Delpeut & Toneelgroep Amsterdam 14.03.2013deSingel Thibaud Delpeut is jong regietalent, gecoacht door Toneelgroep Amsterdam. Met zijn succesvolle regie van Arthur Millers Al mijn zonen staat hij nu voor het eerst in deSingel. Deze coming man in de Nederlandse theaterwereld studeerde eerst klinische psychologie. Daarna volgde hij een regieopleiding in Amsterdam, waar hij in 2006 afstudeerde met zijn eigen stuk Vinex. Hij schrijft niet alleen teksten, hij pakt ook graag het klassieke repertoire aan. En zoals zijn artistieke vader Ivo van Hove herleidt hij het verhaal tot zijn essentie. In Al mijn zonen toont Arthur Miller het falen van de naoorlogse American dream op politiek en sociaal vlak aan de hand van een familiedrama. De auteur laat zien hoe de machtshonger van de succesvolle zakenman Joe Keller omgekeerd evenredig is met zijn ethisch besef. Tot hij geconfronteerd wordt met het verleden en de malafide praktijken die hem rijk maakten.
spel Eline ten Camp, Roeland Fernhout, Fred Goessens, Janni Goslinga, Marieke Heebink, Alwin Pulinckx, Leon Voorberg / productie Toneelgroep Amsterdam (NL) / coproductie Toneelschuur Producties (NL) www.toneelgroepamsterdam.nl
Ruil
met Jacob Derwig, Marieke Heebink, Karina Smulders / productie Toneelgroep Amsterdam (NL) / coproductie Théâtre de la Place, Luik
Samen met de klasbakken van Toneelgroep Amsterdam slaagt regisseur Delpeut er in om het familieportret van Miller te doen uitstijgen tot iets universeels. Cum laude.
© Roel van Berchelaer
Persona © Jan Versweyveld
Bergmans meesterwerk uit 1966, ziet u een gevierde actrice die tijdens een opvoering stopt met spreken en zich terugtrekt in een bastion van stilzwijgen. Een jonge verpleegster probeert haar levenslust weer op te wekken. Maar langzamerhand beseft ook zij dat haar leven leeg en betekenisloos is.
113
ToneelhuiS
114
Inter-
zone
115
Op de grenszone tussen de kunsten is het spannend leven: tussen muziek en theater, tussen debat en reflectie, tussen professioneel en amateurtheater. Evenzo bloeit er iets moois tussen Istanbul en Antwerpen, tussen Antwerpen en de rest van de wereld. Toneelhuis draagt graag bij aan die veelstemmigheid door coproducties en presentaties. Een overzicht.
Interzone
2012-2013
ToneelhuiS
Crossing Border 18.11.2012 — 18u
© Emilie Verruysse
Crossing Border is het grootste literatuur- en muziekfestival in zijn soort van Europa. Het brengt nieuw groot talent samen met gevestigde namen in één programma. Ook voor de vierde editie participeert Toneelhuis in deze bijzondere formule: vanaf 18 uur zullen in de Arenbergschouwburg en de Bourla op vier podia tegelijk grote en nieuwe namen uit de muziekwereld optreden naast beroemde en jonge internationale auteurs. Het publiek kan switchen tussen de verschillende zalen en zo zijn eigen ideale avond programmeren. Volg de bekendmaking van het programma via de website.
concept Kapitein Winokio / muziek Winok Seresia / muzikanten Marie-Anne Coppens, Winok Seresia, Ivan Smeulders / productie Winok Seresia, Ivan Smeulders
Helden van © Simone Felice
116
Theater & muziek
www.crossingborder.nl
De winter van Kapitein Winokio Kapitein Winokio 18.11.2012 — 15u Een zeeman leeft op het ritme van de seizoenen. Met de winter voor de deur neemt Kapitein Winokio ons mee naar de gloed van een haardvuur, warme handschoenen en de stilte van vallende sneeuw. Op muziek natuurlijk. In de verte de geur van chocolademelk … Een winters akoestisch concert voor gezellige matrozen vanaf 2 jaar.
18 — 24.03.2013 Muzikanten kijken van nature graag over het muurtje van hun métier: vanuit hun eigen werk is het vaak maar een klein sprongetje naar cineasten, beeldend kunstenaars, modeontwerpers, performers, theatermakers, fotografen,… die hen inspireren of waarmee ze zich verwant voelen. Toneelhuis nodigt elk jaar een muzikant uit om zijn ‘helden van…’ op de Bourlascène te zetten. Dat levert een spannend programma van concerten, performances en films op. Volg de keuze van wie dit jaar zijn of haar helden mag kiezen op www.toneelhuis.be.
Concerten Toneelhuis programmeert in de loop van het seizoen nog andere concerten. Deze worden pas later bekendgemaakt. Als u de concertprogrammering wil volgen, schrijf u in op onze nieuwsbrief op www.toneelhuis.be
Bourla Beats
band Track. Op elkaar reagerend creëren muzikanten, schrijvers en acteurs elke avond een muziektheatraal concert waar de vonken vanaf vliegen.
13.10.2012, 08.12.2012, 23.02.2013, 27.04.2013 Bourla Beats is niet meer weg te denken: voor het zesde seizoen op rij organiseert Toneelhuis feest in de Bourla op zaterdagen na de voorstelling. Goeie dj’s, straffe muziek, veel volk dat komt dansen. De Bourla Beats blijven gratis. Tickets zijn enkel de avond zelf te krijgen. Op is op.
117
ToneelhuiS
een project van Schrijverspodium / in coproductie met Toneelhuis, KVS, NTGent / Schrijverspodium ontvangt werkingsmiddelen van het Vlaams Fonds voor de Letteren, de Nederlandse Taalunie en de provincie Oost–Vlaanderen / Schrijverspodium is partner van Antwerpen Boekenstad.
Theater & literatuur
Soirée Dramatik Deluxe Schrijverspodium 10.12.2012 Première De Soirée Dramatik plaatst schrijvers op het podium. Naar aanleiding van de tiende verjaardag van Schrijverspodium gooien Toneelhuis, KVS en NTGent hun zalen open voor een luxueuze editie van deze klassieker. Drie unieke toneelliteraire avonden met een kleurrijke greep uit het beste, het verrassendste en het meest onontdekte pennenwerk van het afgelopen decennium. Een Vlaamse kermis, een herbronning bij de klassieken, een collage van taal, engagement en de nieuwe Vlaamse golf. Kortom: Shakespeare is dead, get over it, de Nederlandstalige toneelliteratuur staat stevig in zijn schoenen. Tijdens Soirée Dramatik Deluxe gaat een elftal jonge en gevestigde schrijvers, gesteund door acteurs van de drie huizen, in dialoog met de uit de Veenfabriek voortgekomen electro-techno-
Saint Amour Behoud de Begeerte & Toneelhuis 31.01.2013 Première 01.02.2013 Behoud de Begeerte brengt een feesteditie van Saint Amour in 2013, de twintigste editie van dit literaire Valentijnsprogramma. Editie 2013 wordt uniek omdat het de schrijver fêteert die de glans van Saint Amour jaar na jaar versterkte: Hugo Claus. Claus heeft zijn zeg gehad over de liefde, haar zegeningen en verschrikkingen, en was dus niet voor niks een vaak geziene gast van Saint Amour. De twintigste editie wordt een ode aan de liefde, via het werk van onze allergrootste, geeft het woord aan tal van auteurs en acteurs, en presenteert een royale graai uit het foto- en filmarchief. productie Behoud de Begeerte / coproductie Toneelhuis www.begeeerte.be
Interzone
2012-2013
© Koen Broos
(Ook nog op 18.12.2012 in KVS Bol, 12.01.2013 in Minard, Gent)
Mesut Arslan & Lawrence Malstaf 0090
Kamer en de man
02 / 03 / 04.05.2013
12.12.2012 In het kader van kunstenfestival 0090 De Turks-Belgische theatermaker Mesut Arslan, eveneens de bezieler van het kunstenfestival 0090, gaat opnieuw de uitdaging aan om Kamer en de man in beeld te brengen. Deze tekst van Eric De Volder bestaat uit twee monologen voor man en vrouw. Elk vertellen ze het ‘boy meets girl’ verhaal opnieuw. Reeds eerder inspireerde deze tekst Arslan tot een enscenering. Nu trekt hij naar Istanbul en maakt daar in de alternatieve theaterscène een integraal Turkse versie, die hij in december naar België haalt. Over de grenzen van de taal heen onderzoekt Mesut Arslan hoe de liefde tussen een man en een vrouw diep verborgen kan zitten in de details van het dagelijkse leven. Hun lichaam vertelt wat de woorden verzwijgen.
tekst Eric De Volder / concept, regie Mesut Arslan / spel Nergis Öztürk, Engin Hepileri / dramaturgie Ata Ünal / scenografie, artistieke medewerking Meryem Bayram / geluid, beeld, licht Gürkan Mıhçı, Okan Akıncı Yaratıcı, Turan Tayar / productie Theater Onderhetvel / coproductie Kunstenfestival 0090, Toneelhuis Met Nederlandse boventiteling
Mesut Arslan regisseert Betrayal van Harold Pinter. Deze klassieker over een driehoeksverhouding is alleen al bijzonder omdat het verhaal tegen de tijd in verteld wordt en begint met het einde van het overspel. Hier wordt de mens niet alleen verraden door andere mensen maar ook door de tijd. Dat aspect diept Arslan verder uit in zijn versie, Bitrayal. Wat is geheugen? Hoe werkt het onbewuste, terwijl de verwerkingscapaciteit van ons bewustzijn slechts een fractie is van de totale capaciteit van het brein? Hij doet een beroep op beeldend kunstenaar Lawrence Malstaf die in de installatie Nevel een ruimte in voortdurende verandering creëert voor het spel met tijd en geheugen. Elke scène gaat een stap verder in de zoektocht naar een andere eerlijkheid waar het geheugen de feiten nog niet gemanipuleerd heeft.
© Dirk Pauwels
Mesut Arslan – 0090
© Ozan Akinci
118
Bitrayal
Antwerpen & Istanbul
regie, concept Mesut Arslan / spel Dennis Deter, Sadettin Kirmiziyuz e.a. / installatie Lawrence Malstaf / dramaturgie Ata Ünal / productie Platform 0090 / coproductie Toneelhuis, ’t Arsenaal, Dommelhof Nederlands en Turks gesproken, met Nederlandse boventiteling
amateurTONEELhuis
Toneelhuis & liefhebbers
02.04.2013 — 07.04.2013
Tutti Fratelli 15 / 16.03.2013
© Meb Gerolf
2012-2013
Erik Vlaminck, bekend van romans als Suikerspin en Brandlucht en van het toneelstuk Van de Velde, schrijft een nieuw toneelstuk voor Tutti Fratelli. Gekweld, in zichzelf gekeerd, nukkig en uitgeleefd herbeleeft een oude foorkramer zijn geschiedenis. Hallucinaties, conflicten en gebeurtenissen in een ziekenkamer leiden tot de onthulling van een schrijnend liefdesverhaal. Le temps des cerises is niet alleen een kroniek over mensen die het leven zijn misgelopen, het is ook een menselijke komedie vol muziek en hartkloppingen. Le temps des cerises is daarenboven een poëtische rupsmolen die draait op de snelheid van de muziek en op het ritme van de liefde.
Amateurtoneel in Vlaanderen leeft. Als de beroepsspelers het hart zijn van het theater, dan zijn de amateurs de longen. Of omgekeerd natuurlijk. Samen met Opendoek, de belangenbehartiger van het amateurtheater in Vlaanderen, start Toneelhuis de volgende seizoenen een project waarbij amateurgroepen uitgenodigd worden om zich te buigen over het repertoire dat Toneelhuis speelt en om hun versie in de Bourla te spelen. In seizoen 2012-13 wordt er gewerkt rond Shakespeare, Duras en Kas & De Wolf. Het programma wordt later bekendgemaakt op www.toneelhuis.be
Interzone
Le temps des cerises
regie Reinhilde Decleir / productie Tutti fratelli
119
ToneelhuiS
Wachten Moussem 08.06.2013 One night festival In het vijfledige onderzoeksproject Wachten werpt curator en theatermaker Mokhallad Rasem zijn eigen hedendaagse blik op een klassieker uit de westerse canon. Rasem vraagt vier andere theatermakers met diverse achtergronden, waaronder ex Toneelhuis-maker Lotte van den Bergh, om samen met hem vanuit de tekst van Samuel Beckett Waiting for Godot / En attendant Godot te reflecteren op het thema ‘wachten’. De vorm wordt niet vooraf vastgelegd, de tekst is louter inspiratiebron.
Rasem compileert deze producties in een one night festival waar de blikken van de verschillende makers elkaar kruisen in een poging om het publiek te doen ervaren wat wachten betekent voor elk van ons. concept & algemene regie Mokhallad Rasem / makers Mokhallad Rasem (BE), Kristian Al Droubi, Nusha Obracevic (RS), Yousif Abbas (NL), RITSgelegenheidscollectief (BE), ITS DNA (Amsterdam, NL), ISADAC (Rabat, MA), Lotte van den Berg (NL) / productie Moussem i.s.m. Toneelhuis, Association Kulturanova / met de steun van de Europese Unie in het kader van het project moussem.eu
Theater & debat
IKKE IKKE IKKE EN DE REST KAN STIKKEN debatteren over privé en publiek belang 03.12.2012 14.01.2013 22.04.2013 27.05.2013
Wachten
120
onzekerheid. Hoe kijkt de Arabische, Servische, Vlaamse, Nederlandse theatermaker naar de toestand in de wereld? Wat betekent wachten? Het wachten houdt niet op. Hoe lezen ze dit gemeenschappelijke erfgoed door verschillende brillen? Zoeken naar het nieuwe vergt het verkennen van het onbekende.
Antwerpen & Irak, Servië, Marokko, Nederland, België
Wat betekent deze tekst nu ? De wereld baadt in een sfeer van onzekerheid, onrust, oorlogen en conflicten, onderdrukking en uitsluiting. Theater volgt zijn eigen logica en interfereert met maatschappelijke evoluties. De Arabische landen wachten al lang op een redder van deze ‘situatie van absurd theater zonder dramaturgie’. De Arabische volkeren leken moe gestreden en gedoemd tot wachten op betere tijden. De Arabische lente brengt hoop, maar zorgt tegelijk voor verwarring en een nieuwe vorm van
Na de druk bijgewoonde LinksRechts debatreeks (nog steeds te zien op http://www.dewereldmorgen. be/tags/linksrechts-debat), starten deBuren, DeWereldMorgen.be en Toneelhuis een nieuwe debatreeks over privé en publiek. Moeten onze systeembanken nu publiek of privé zijn? Hoeveel mag een manager van een overheidsbedrijf maximaal verdienen? Welke relatie nastreven tussen privé en publiek initiatief bij het organiseren van het algemeen belang? Hoe de lange en de korte termijn verzoenen als we een ecologische economie moeten bouwen? Kan duurzaamheid geprivatiseerd worden? Voor het detailprogramma zie www.toneelhuis.be
Praktisch
2012-2013
Prak-
tisch
121
ToneelhuiS
122
Locaties TONEELHUIS BOURLA Komedieplaats 18 2000 Antwerpen Avondkassa / Bespreekbureau
Bij avondvoorstellingen vanaf een uur voor aanvang in de Bourla. Aanvang voorstellingen 20u (tenzij anders vermeld)
T 03 224 88 44 www.toneelhuis.be TONEELHUIS KANTOREN Orgelstraat 7 2000 Antwerpen Dagkassa / Bespreekbureau T 03 224 88 44 www.toneelhuis.be
Van maandag t/m vrijdag van 10u tot 18u Op zaterdag van 14u tot 18u (Vakantie van 2 juli t/m 12 augustus 2012)
Toneelhuis administratie T 03 224 88 00 www.toneelhuis.be
Hoe toneelhuis bereiken OPENBAAR VERVOER Met de trein tot het Centraal Station of met de bus tot de Rooseveltplaats Van daaruit met bus en tram: Premetro 2, 3, 5 en 15 / Afstappen aan station Meir – uitgang Huidevettersstraat Met bus of tram: Trams 7 en 8 / Afstappen aan halte Huidevettersstraat Tram 4 / Afstappen aan halte Groenplaats Bus 9 / Afstappen aan halte Komedieplaats
MET DE WAGEN Vanuit: Hasselt en Turnhout � via E313 en E34 / Neem afrit 17 Borgerhout Breda � via E19 / Volg Antwerpse Ring & neem afrit 3 Borgerhout Gent en Kortrijk � via E17 / Neem meteen na de Kennedytunnel afrit 5a Antwerpen centrum Brussel via Boom � via A12 / Volg Antwerpen centrum Brussel via Mechelen � via E19 / Volg aan de Craeybeckxtunnel afrit Antwerpen centrum PARKINGS IN DE BUURT Arenberg: Oudevaartplaats 2-4 Oudaan: Oudaan 3 Stadsschouwburg : Meistraat 4 Vanaf 18u00 betaalt u € 5,90 voor de rest van de avond (d.d. maart 2012)
ToneelhuiS
Reserveren bij Toneelhuis T 03 224 88 44 www.toneelhuis.be De loges op het eerste middenbalkon bieden vier plaatsen, die worden uitgenummerd volgens de historische elegantie: dames vooraan, heren achteraan. Plaatsen op de zijbalkons bieden niet altijd een volledige zichtbaarheid op de scène.
123
TICKETS EN INFO RANG A
RANG B
RANG C
RANG D
€ 18
€ 14
€ 10
€7
€ 9
€9
€9
€7
-25/60+, OKO, werkzoekenden
€ 10
€ 10
€ 10
€7
Knack Club/Groepen (+12) SODIPA/SODICO
€ 14
€ 12
€ 10
€7
€5
€5
€5
€5
BASIS REDUCTIES -19 / CJP / Scholen
BIG-kaart
Jongeren Ook dit seizoen heeft Toneelhuis een aparte prijscategorie voor iedereen jonger dan 19 jaar of voor CJP-leden. Zij genieten een korting van 50% op de basisprijs.
Scholen Een leerling betaalt € 9 voor een voorstelling. Per 15 leerlingen komt een begeleidende leerkracht gratis mee. Dit geldt enkel voor Toneelhuisproducties.
CJP Jonger dan 26 en een culturele veelvraat? CJP is dé must voor de liefhebber van het betere vrijetijdsbeleven. Een CJP’er betaalt de laagste prijs in tal van cultuurhuizen en heeft daarnaast ook recht op heel wat extraatjes in binnen- en buitenland, van Wii tot Van Gogh. CJP’ers ontvangen bovendien elk seizoen een exclusief magazine, boordevol tips én voordelen. Lid worden? Check www.cjp.be
Knack Club Knack is mediasponsor van Toneelhuis. Af en toe worden Knack Club-leden uitgenodigd voor een avant-première of een voorstelling. Daarnaast geniet u bij geselecteerde voorstellingen korting op vertoon van uw Knack Clubkaart.
CULTUURCHEQUES VOOR ANTWERPSE STUDENTEN Studenten kunnen voor € 15 op hun campus een boekje met 10 cultuurcheques kopen. Reserveer met deze cheques plaatsen bij de verschillende cultuurhuizen in de stad. Info: http://student.antwerpen. be. Deze cultuurcheques gelden enkel voor Toneelhuisproducties.
Sectorpas Alle werknemers van organisaties aangesloten bij Overleg Kunstenorganisaties (oKo) kunnen een sectorpas krijgen via het secretariaat van oKo. Sectorpashouders kopen bij Toneelhuis hun tickets aan reductie: in rang A: € 10 euro i.p.v. € 18, in rang B: € 10 i.p.v. € 14.
Bongo Cities by Bongo geeft een reductie van € 30 op de totaalprijs van uw tickets voor Toneelhuisproducties.
9 JUNI 2012 = TICKETDAG Op zaterdag 9 juni van 10u00 tot 16u00 organiseert Toneelhuis een ticketdag. Losse tickets zijn die dag te koop aan een uitzonderlijke reductie: BASIS / rang A € 14 i.p.v € 18 -25/+60€ 8 ipv € 10 Het wordt een feestelijke dag met een hapje en een drankje. Check www.toneelhuis.be voor meer info. Op deze dag aangekochte tickets kunnen enkel omgeruild worden mits opleg (tot € 10 / € 18).
Praktisch
2012-2013
REDUCTIES
124
abonnementen NR 1
NR 2
HUISABONNEMENT = € 60 (i.p.v. € 108) Het huisabonnement geeft u de kans aan de grootste reductie de nieuwe producties van Toneelhuismakers te bekijken. Daarnaast betaalt u slechts € 10 voor andere geselecteerde theatervoorstellingen. 6 nieuwe Toneelhuisproducties met data naar keuze • Niets Is Onmogelijk – Olympique Dramatique/ Lazarus • Half elf zomeravond – Bart Meuleman • Song#2 – Benjamin Verdonck & Abke Haring • Orlando – Guy Cassiers • Romeo & Julia – Mokhallad Rasem • Desperado – Bart Meuleman
NR 3
DANSABONNEMENT = € 40 (i.p.v. € 61)
MATINEEABONNEMENT = € 27 (i.p.v. € 54)
Het dansabonnement biedt u 4 geselecteerde dansvoorstellingen aan een stevige reductie.
Ook in seizoen 2012-2013 organiseert Toneelhuis matineevoorstellingen op zondag. Voor dit matineeabonnement kiest u 3 matinees.
4 dansproducties, twee op vaste data, twee op data naar keuze • 4D – Sidi Larbi Cherkaoui • Nine Finger – KVS, Rosas en les ballets C de la B • Zeit – Marc Vanrunxt – 11.02.2013 • It’s going to get worse… – Liesbeth Gruwez – 21.02.2013
3 producties uit een aanbod van 6, op vaste data en telkens om 15u • Niets Is Onmogelijk – Olympique Dramatique/ Lazarus – 04.11.2012 • Song#2 – Benjamin Verdonck & Abke Haring – 02.12.2012 • Half elf zomeravond – Bart Meuleman – 16.12.2012 • Orlando – Guy Cassiers – 20.01.2013 • Romeo & Julia – Mokhallad Rasem – 21.04.2013 • Desperado – Bart Meuleman – 26.05.2013
NOOIT GEZIEN-pas Alles wat u aan moois gemist heeft, kan u in het nieuwe Toneelhuisseizoen inhalen. Inclusief werk van de nieuwe Toneelhuismakers: FC Bergman en Mokhallad Rasem. Met de Nooit gezien-pas geniet u van een stevige reductie. Nooit gezien-pas vanaf 3 producties € 36 Nooit gezien-pas inclusief Musilmarathon € 42 (zie pag. 5-19) • • • • • • • • • • •
FLOU – Abke Haring – 18 / 19.09.2012 Irakese geesten – Mokhallad Rasem – 20.09.2012 De man in de mist – Bart Meuleman – 21 / 22.09.2012 Bij het kanaal naar links – Olympique Dramatique – 25 / 26.09.2012 Drie kleuren wit – Olympique Dramatique – 27.09.2012 300 el x 50 el x 30 el – FC Bergman – 02 / 03.10.2012 313 – Benjamin Verdonck – 05 / 06.10.2012 DISISIT – Benjamin Verdonck – 07.10.2012 De misdaad – Guy Cassiers – 11 / 12.10.2012 Musilmarathon – Guy Cassiers – 13.10.2012 Onvoltooid verleden – Olympique Dramatique – 13—15.06.2013
125
ToneelhuiS
2012-2013
Het A la carte abonnement geeft u de mogelijkheid een selectie te maken uit een combinatie van nieuwe voorstellingen en hernemingen. 5 producties uit het aanbod van 10 met data naar keuze • Niets Is Onmogelijk – Olympique Dramatique/ Lazarus • Half elf zomeravond – Bart Meuleman • Song#2 – Benjamin Verdonck & Abke Haring • Orlando – Guy Cassiers • Romeo & Julia – Mokhallad Rasem • Desperado – Bart Meuleman • Duister hart – Guy Cassiers • De misdaad – Guy Cassiers • FLOU – Abke Haring • De man in de mist – Bart Meuleman
Met een Toneelhuisabonnement krijgt u de beste plaatsen aan de meest voordelige prijs. De houders van abonnement 1 t/m 5 ontvangen bovendien een gratis Podiumhopper, waarmee u korting krijgt op een voorstelling bij onze bevriende cultuurhuizen de Filharmonie, Het Koninklijk Ballet van Vlaanderen, de Vlaamse Opera in Antwerpen en Amuz.
NR 5
JONGERENABONNEMENT = € 28 (i.p.v. € 36) Het jongerenabonnement biedt iedereen jonger dan 25 jaar een uitzonderlijke korting. 4 producties uit het aanbod van 10 met data naar keuze • Niets Is Onmogelijk – Olympique Dramatique/ Lazarus • Half elf zomeravond – Bart Meuleman • Song#2 – Benjamin Verdonck & Abke Haring • Orlando – Guy Cassiers • Romeo & Julia – Mokhallad Rasem • Desperado – Bart Meuleman • Duister hart – Guy Cassiers • De misdaad – Guy Cassiers • FLOU – Abke Haring • De man in de mist – Bart Meuleman
NR 6
TONEELHUIS & DESINGEL ABONNEMENT = € 108 / € 78 i.p.v. € 136 / € 98 (-25 / 60+) In het abonnement met deSingel worden drie producties van deSingel opgenomen en drie producties van Toneelhuis. Met deSingel deelt Toneelhuis interesse voor heel wat boeiende kunstenaars, zoals Thibaud Delpeut, Ivo van Hove en Angelica Liddell. In een gezamenlijk abonnement brengen we een selectie van het programma van beide huizen samen aan een voordelig tarief. (zie pag. 112-113) 3 Toneelhuisproducties, 3 deSingelproducties De data van de voorstellingen liggen vast. Toneelhuis: • Song#2 – Abke Haring & Benjamin Verdonck – 06.12.2012 • Orlando – Guy Cassiers – 18.01.2013 • Desperado – Bart Meuleman – 25.05.2013 deSingel: • Angelica Liddel – 09.11.2012 • Ivo van Hove, double bill Ingmar Bergman (=kleine marathon) – 03.02.2013 • Thibaud Delpeut – 14.03.2013
Abonnementen
NR 4
A LA CARTE ABONNEMENT = € 60 (i.p.v. € 86)
126
BETALEN OP VOORHAND • Aan de dagkassa: contant / bancontact / Visa- of Mastercard • Overschrijving: op het rekeningnummer IBAN BE48 4028 1360 0227, BIC KREDBEBB met vermelding van het klantennummer (uiterlijk 2 weken na reservering, zoniet vervalt uw reservering) • Online: www.toneelhuis.be Let wel: u kan hier enkel kaartjes bestellen voor de categorie volledige prijs en de categorie -25 en +60 en met uw Knack Club kaart (enkel voor Toneelhuisproducties).
AAN DE AVONDKASSA Reserveert u minder dan 8 dagen op voorhand, dan betaalt u uw tickets aan de avondkassa ten laatste een halfuur voor aanvang van de voorstelling. Dat kan contant, met bancontact, Visa- of Mastercard.
GOED OM WETEN • Aan de dagkassa of telefonisch reserveren is kosteloos. • Bij online reseveren wordt € 1 transactie- en verzendingskost aangerekend. • Als u wenst dat de tickets worden opgestuurd wordt eveneens € 1 handling- en verzendingskost aangerekend. • Als u vooraf telefonisch meedeelt dat u verhinderd bent om een voorstelling bij te wonen, ruilen we kosteloos uw tickets om naar een andere datum van diezelfde productie. In geen enkel geval worden tickets terugbetaald.
THEATERDINER EN GESCHENKBONNEN HET THEATERDINER Toneelhuis biedt u de mogelijkheid om in De Foyer een ‘theaterdiner’ te reserveren voor de voorstelling. Dit theaterdiner kan u tot 2 dagen voor de datum van uw voorstelling reserveren bij het bespreekbureau. Voor het theaterdiner is er keuze tussen: • A De theatersuggestie of een salade met glas wijn: € 15 per persoon. • B Dagsoep, theatersuggestie of salade met glas wijn: € 19 per persoon • C De theatersuggestie of salade met glas wijn en dessert van de chef: € 19 per persoon • D Dagsoep, theatersuggestie of salade, glas wijn én dessert van de chef: € 23 per persoon DE FOYER is gelegen op de eerste verdieping van de Bourla en is dagelijks open van 11u00 tot middernacht, op zondag van 11u00 tot 18u00. Voor de zondagbrunch kan u reserveren op het nummer 03 233 55 17.
GESCHENKBON U kan aan het bespreekbureau een geschenkbon kopen voor een bedrag dat u zelf bepaalt. Gedurende één jaar kan de bon ingeruild worden tegen tickets voor de voorstellingen van Toneelhuis. De geschenkbon geeft geen voorrang tijdens de avondkassa. Reserveren is daarom ook hier aanbevolen.
EXTRA’S RONDLEIDINGEN Tijdens een rondleiding in de Bourlaschouwburg wordt de geschiedenis van het gebouw verteld en worden de theaterconstructies uitgelegd. Rondleiding voor scholen: € 25 Meer informatie: Petra Damen 03 224 88 20 of
[email protected]. Rondleiding voor andere groepen (tot 30 personen): € 7 per persoon, minimum 15 personen Meer informatie: Fabienne Arras 03 224 88 21 of
[email protected] Vaste rondleidingen: € 5 per persoon Op 4 zaterdagen kan u dit seizoen individueel inschrijven voor een rondleiding: 27/10/2012 – 17/11/2012 – 30/3/2013 – 27/4/2013, telkens om 14u. Check www.toneelhuis.be voor meer informatie en reservering.
ZAALHUUR Bourlaschouwburg De theaterzaal heeft een capaciteit van 800 personen. Voor meer informatie over het huren van de zaal: Koen Vermesen 03 224 88 52 of
[email protected] Foyer Voor recepties en feesten in De Foyer kunt u terecht bij: Katrien Haesaerts 03 233 55 17 of
[email protected] of www.defoyer.be
2012-2013
Ook tijdens het seizoen 20122013 organiseert Toneelhuis matineevoorstellingen. Er zijn 6 matinees, één van elke nieuwe grotezaalproductie van Toneelhuismakers. Wil u meerdere matinees bijwonen, teken dan in voor het matineeabonnement (zie pag. 120). Matineevoorstellingen hebben telkens plaats op zondag om 15u en dit op volgende data: • 04.11.2012 – Niets Is Onmogelijk – Olympique Dramatique/Lazarus • 02.12.2012 – Song#2 – Benjamin Verdonck & Abke Haring • 16.12.2012 – Half elf zomeravond – Bart Meuleman • 20.01.2013 – Orlando – Guy Cassiers • 21.04.2013 – Romeo & Julia – Mokhallad Rasem • 26.05.2013 – Desperado – Bart Meuleman
TONEELHUISateliers voor kinderen Wegens het succes van het afgelopen seizoen, zorgen we opnieuw voor zes gezellige en afwisselende Toneelhuisateliers. Kinderen vanaf vier jaar kunnen in onze repetitieruimte op de zolder van de Bourlaschouwburg terecht voor een creatief atelier terwijl u een matinee bijwoont. De invulling van de kinderateliers sluit aan bij de voorstelling. Verhalenvertellers; passie en misdaad; reis door de tijd; liefde; stoere of toch niet zo stoere cowboys en cowgirls … een greep uit de eerste thema’s van de toneelhuismakers waaruit deze actieve kinderateliers zullen ontstaan.
PRAKTISCH Gratis deelname, u schrijft uw kind in wanneer u reserveert voor een matineevoorstelling en vermeldt naast de naam ook de geboortedatum. Minimumleeftijd Toneelhuisatelier: 4 jaar, daarnaast is kinderopvang mogelijk van 0 tot 4 jaar. Om 14u30 verzamelen we in de hal van de Bourlaschouwburg (ophalen gebeurt op dezelfde plek) Na afloop van de voorstelling ontmoeten kinderen en ouders elkaar weer in de hal. Meer concrete informatie over de verschillende ateliers vindt u op www.toneelhuis.be, klik in het menu Toneelhuisateliers.
ANDERSVALIDEN REGULIERE WERKING In de Bourla zijn de plaatsen voor rolstoelgebruikers met de lift te bereiken. Graag vermelden bij reservering dat u rolstoelgebruiker bent. Slechthorenden kunnen gebruik maken van een vernieuwde ringleiding in de Bourla. Dit draadloos systeem zorgt ervoor dat storende omgevingsgeluiden worden weggefilterd voor personen met een hoorapparaat (met T-stand). Als u wenst gebruik te maken van de ringleiding, gelieve dit te melden bij uw reservering dan wijzen we u de juiste plaatsen toe.
TOEGANKELIJKHEID BIJ MATINEES Toneelhuis levert extra inspanningen om matineevoorstellingen toegankelijk te maken voor mensen met een handicap. Toneelhuis werkt hiervoor samen met de organisatie Intro vzw.
Voor het seizoen 2012-2013 biedt Toneelhuis tijdens de matineevoorstellingen opnieuw de volgende mogelijkheden:
MENSEN MET EEN HANDICAP Assistentie: vrijwilligers begeleiden mensen met een handicap vanaf een centraal verzamelpunt aan het Centraal Station Antwerpen en brengen ze naar de Bourla en weer terug.
BLINDEN EN SLECHTZIENDEN Audiobeschrijving: via hoofdtelefoons wordt bijkomende informatie gegeven over wat er op scène te zien is maar niet duidelijk wordt door de dialogen. Uw begeleider mag gratis mee. Belangrijk is dat u bij reservering steeds vermeldt van welke voorziening u wil gebruik maken. Meer info over de werking van Intro, zie www.intro-events.be
Praktisch
MATINEE VOORSTELLINGEN
127
ToneelhuiS
Voor wie graag zelf meer informatie opzoekt, is er uitgebreide en diepgaande achtergrondinformatie over de makers en de voorstellingen op de vernieuwde website van Toneelhuis. Voor groepen die voor het eerst kennismaken met theater en voor jongeren heeft Toneelhuis een ruim educatief aanbod. WORKSHOPS Bij de eigen producties organiseert Toneelhuis elk seizoen een aantal theaterworkshops. Deze zijn geschikt voor middelbaar onderwijs vanaf de derde graad, hogescholen en universitaire studies. De workshops worden ontwikkeld in nauwe samenhang met het repetitieproces van de voorstelling. De deelnemers ervaren zelf wat spelen is. Ze analyseren toneelteksten en verhouden zich tot de thema’s en achtergronden van de voorstelling. Voorstellingen waar workshops bij gegeven worden: Orlando, Duister hart en Romeo & Julia. De workshops duren een dagdeel en kunnen zowel op school als in Toneelhuis plaatsvinden. TRY-OUTS Als vertegenwoordiger van een groep (school, vereniging of
organisatie) kunt u zich inschrijven op de try-outlijst. Als Toneelhuis bij een voorstelling try-outs voorziet, wordt u hiervoor uitgenodigd. Op deze manier kunt u gratis de voorstelling prospecteren en onderzoeken welke inleidende activiteit u wil plannen voor uw groep. OPEN REPETITIES Daar waar mogelijk staan de repetitieprocessen open voor leerkrachten met hun groepen. (maximum 40 leerlingen) INLEIDINGEN / NABESPREKINGEN In de Bourlaschouwburg vinden inleidingen en nabesprekingen plaats bij de voorstellingen. U komt meer te weten over de regisseur en zijn werkwijze, het regieconcept, de schrijver en de acteurs. De concrete data zijn te vinden in deze brochure en op de website. Inleidingen vinden plaats op de eerste verdieping, in de rondgang van de Bourla en zijn toegankelijk voor maximaal dertig personen. Nabesprekingen vinden plaats in de zaal en zijn derhalve niet bezoekersgelimiteerd. Op aanvraag geeft Toneelhuis inleidingen en nabesprekingen op school.
Op woensdag 10 oktober 2012 kunt u deelnemen aan een actieve studiemiddag Omkadering in de klas. Deze middag is bedoeld voor leraren die dieper op de inhoud en vorm van een voorstelling in willen gaan met hun groep. Toneelhuis reikt u diverse methodes aan om een theaterbezoek voor te bereiden of te verwerken. SAMENWERKINGEN De publiekswerking van Toneelhuis werkt tijdens verschillende projecten in 2012-2013 samen met Universiteit Antwerpen – afdeling Theaterwetenschap, Karel de Grotehogeschool - afdeling Kunst en Cultuurbemiddeling, Plantijnhogeschool – afdeling Journalistiek, ArtEZ hogeschool voor de kunsten in Arnhem - afdeling docent drama, Artesis Hogeschool Antwerpen - afdeling specifieke lerarenopleiding, Opendoek, amateurtheater Vlaanderen. STAGEPLAATSEN Vacatures voor stages worden gepubliceerd op de website. Voor meer informatie over publiekswerking kunt u contact opnemen met Petra Damen: 03 224 88 20 of
[email protected]
© Koen Broos
128
PUBLIEKSWERKING / EDUCATIE
Aalst — CC De Werf 053 73 28 12 / www.ccdewerf.be
Eeklo — CC De Herbakker 09 378 40 90 / www.eeklo.be deherbakker
Mol — CC ‘t Getouw 014 33 09 00 / www.getouw.be
Aarschot — CC Het Gasthuis 016 45 48 24 / www.ccgasthuis.be
Eindhoven — Parktheater Eindhoven +31 40 211 11 22 / www.schouwburgeindhoven.nl
Montréal — Usine C +1 514 521 4493 / www.usine-c.com
Amiens — Maison de la Culture d’Amiens +33 3 22 97 79 77 / maisondelaculture-amiens.com
Eindhoven — Plaza Futura +31 40 294 68 48 / www.plazafutura.nl
Mortsel — CC Mortsel 03 443 73 80 / www.mortsel.be
Amsterdam — De Brakke Grond +31 20 626 68 66 / www.brakkegrond.nl
Genk — C-mine 089 65 38 70 / www.genk.be
Ottawa — National Arts Centre +1 613 755 1111 / www.nac-cna.ca
Amsterdam — Frascati +31 20 626 68 66 / www.theaterfrascati.nl
Gent — Campo 09 223 00 00 / www.campo.nu
Pilsen — International Festival theatre Pilsen +420 378 038 183 / www.festivaldivadlo.cz/en/
Amsterdam — Stadsschouwburg Amsterdam +31 20 624 23 11 / www.ssba.nl
Gent — Kunstencentrum Vooruit vzw 09 267 28 28 / www.vooruit.be
Puurs — CC De Kollebloem 03 890 76 20 / www.ccdekollebloem.be/
Antwerpen — CC Luchtbal 03 543 90 30 / www.ccluchtbal.be
Gent — NTGent 09 225 01 01 / www.ntgent.be
Roeselare — CC De Spil 051 26 57 00 / www.despil.be
Antwerpen — deSingel 03 248 28 28 / www.desingel.be
Girona — Festival Temporada Alta +34 902 33 22 11 / www.temporada-alta.net
Rotterdam — Onafhankelijk Toneel Rotterdam 0031 10 478 02 81 / www.ot-rotterdam.nl/
Antwerpen — Toneelhuis 03 224 88 44 / www.toneelhuis.be
Groningen — Grand Theatre +31 50 314 05 50 / www.grand-theatre.nl
Rotterdam — Rotterdamse Schouwburg +31 10 411 81 10 / www.schouwburg.rotterdam.nl
Asse-Zellik — CC Asse 02 466 78 21 / www.ccasse.be
Groningen — Stadsschouwburg Groningen +31 50 368 03 68 / www.stadsschouwburg-groningen.nl
Rouen — Automne en Normandie +33 2 32 10 87 07 / www.automne-en-normandie.com
Haarlem — Toneelschuur +31 23 517 39 10 / www.toneelschuur.nl
‘s Hertogenbosch — Verkadefabriek +31 73 6 81 81 60 / www.verkadefabriek.nl
Hasselt — Cultuurcentrum Hasselt 011 22 99 33 / www.cchasselt.be
Sint-Niklaas — CC Sint-Niklaas 03 766 39 39 / www.ccsint-niklaas.be
Heist-o d-Berg — Cultuurcentrum Zwaneberg 015 25 07 70 / www.zwaneberg.be
Sint-Truiden — CC De Bogaard 011 69 39 90 / www.debogaard.be
Herentals — CC ‘t Schaliken 014 28 51 30 / www.schaliken.be/
Strombeek-Bever — CC Strombeek 02 263 03 43 / www.ccstrombeek.be
Heusden-Zolder — CC Muze 011 80 80 98 / www.muze.be
Tielt — CC Gildhof 051 40 29 35 / www.tielt.be
Houthalen-Helchteren — CC Casino 011 60 48 70 / www.houthalen-helchteren.be
Tielt — Theater Malpertuis 051 40 62 90 / www.malpertuis.be
Ieper — CC Ieper 057 239 480 / www.acci.be
Tilburg — De NWE Vorst +31 13 532 85 32 / www.denwevorst.nl
Koksijde — CC Casino 058 53 29 99 / www.casinokoksijde.be/
Tongeren — CC De Velinx 012 39 38 00 / www.develinx.be
Kortrijk — CK * Cultuurcentrum Kortrijk 056 23 98 55 / www.cultuurcentrumkortrijk.be
Tours — Centre dramatique régional de Tours 33247645050 / www.cdrtours.fr
Leuven — 30CC 016 300 900 / www.30cc.be
Turnhout — de Warande 014 41 69 91 / www.warande.be
Leuven — STUK 016 320 320 / www.stuk.be
Utrecht — Stadsschouwburg Utrecht +31 30 232 41 25 / www.stadsschouwburg-utrecht.nl
Berlin — Berliner Festspiele 49 30 254 89-100 / www.berlinerfestspiele.de
2012-2013
Berlin — Staatsoper Unter den Linden +49 30 20 35 45 5 / www.staatsoper-berlin.de Beveren — CC Ter Vesten 03 750 10 00 / www.accenten.be Bilzen — CC De Kimpel 089 51 95 30 / www.dekimpel.be Blankenberge — CC Casino Blankenberge 050 43 20 43 / cultuur.blankenberge.be Breda — Chassé Theater +31 76 5303 132 / www.chasse.nl Bree — CC De Breughel 089 84 85 65 / cultuurbree.be/cc-de-breughel Brugge — CC Brugge 050 44 30 60 / www.cultuurcentrumbrugge.be Brussel — BOZAR 02 507 82 00 / www.bozar.be Brussel — BRONKS 02 219 99 21 / www.bronks.be Brussel — Kaaitheater 02 201 59 59 / www.kaaitheater.be Brussel — KVS 02 210 11 12 / www.kvs.be Calgary — Theatre Junction Grand +1 403 263 3605 / www.theatrejunction.com Den Haag — Koninklijke Schouwburg Den Haag +31 900 345 67 89 / www.ks.nl Dendermonde — CC Belgica 052 20 26 26 / www.ccbelgica.be Diest — CC Diest 013 460 640 / www.ccdiest.be/ Dilbeek — CC Westrand 02 466 20 30 / www.westrand.be
Lokeren — CC Lokeren 09 340 50 56 / www. lokeren.be Lommel — CC De Adelberg 011 55 35 11 / www.ccdeadelberg.be Luxembourg — Les Théâtres de la Ville de Luxembourg +352 47 08 95 1 / www.theater-vdl.lu Mechelen — CC Mechelen 015 29 40 00 / www.ccmechelen.be Middelkerke — CC De Branding 059 31 93 53 / www.cultuurstek.be Milano — Teatro alla Scala +39 02 72 003 74 / www.teatroallascala.org
Utrecht — Theater Kikker 31302319666 / www.theaterkikker.nl Waregem — CC De Schakel 056 62 13 40 / www.ccdeschakel.be Wevelgem — CC Guldenberg 056 43 34 95 / www.wevelgem.be cc.guldenberg
Praktisch
RESERVEREN VOOR REISVOORSTELLINGEN
129
ToneelhuiS
130
TABLEAU DE LA TROUPE ENSEMBLE VAN MAKERS EN SPELERS MAKERS Abke Haring Bart Meuleman Benjamin Verdonck FC Bergman Guy Cassiers Mokhallad Rasem Olympique Dramatique SPELERS Katelijne Damen Tom Dewispelare Abke Haring Kevin Janssens Johan Van Assche Marc Van Eeghem ARTISTIEKE MEDEWERKERS 2012-2013 Aat Ceelen – spel Abke Haring – spel, tekst Ahmed Khaled – spel Alex van Warmerdam – tekst, regie, scenografie Annet Malherbe – spel Ariane van Vliet – spel Arne Focketyn – gastacteur Arjen Klerkx – video, vormgeving Bart Hollanders – concept, spel, decor Bart Meuleman – regie, tekstbewerking Ben Segers – spel Benjamin Verdonck – spel, tekst Bertel Schollaert – muziek Carl Ridders – vertaling Charlotte Willems – kostuumontwerp Corien Baert – tekstbewerking, dramaturgie Diederik De Cock – geluidsontwerp Diego Dezuttere – camera Dirk Buyse – spel Dirk Roofthooft – spel, tekstbewerking Dries Vanhegen – spel Duraid Abbas – spel Eddie Vereycken – gastacteur Ellen Stynen – dramaturgie, tekstbewerking Enrico Bagnoli – vormgeving, lichtontwerp Erwin Jans – dramaturgie, tekstbewerking Eva van de Wijdeven – spel Eva Vermeiren – muziek Evelien Bosmans – gastacteur Filip Vanluchene – tekstbewerking Frederik Jassogne – beeldmontage, video-ontwerp Geert Van Rampelberg – spel Gert Lahousse – spel Gert Portael – gastacteur Gert Winckelmans – gastacteur Giacomo Gorini – lichtontwerp Gilda De Bal – spel Greg Timmermans – gastacteur Guy Cassiers – regie, tekstbewerking, vormgeving Günther Lesage – spel Hamdan Saray – video Han Kerckhoffs – spel Herwig Ilegems – gastacteur Hugo Claus – tekst Hugo Moens – concept
Ilse Vandenbussche – kostuumontwerp Ingeborg Van Eetvelde – kap en grime Iris Van Cauwenberghe – kostuums Iwan Van Vlierberghe – techniek Jan Bijvoet – coach, tekstbewerking Jan Decleir – spel, tekstbewerking Jean Bernard Koeman – scenografie en visuals Jeroen Brouwers – tekst Joé Agemans – concept, spel, decor Josse De Pauw – spel, tekst Johan Bossers – muziekbewerking, live piano Johan Leysen – spel Johan Van Assche – spel Johanna Trudzinski – kostuumontwerp Joris Van den Brande – spel Joseph Conrad – tekst Julia Clever – spel Karen de Wolf – spel Kas & De Wolf – tekst Katelijne Damen – spel, kostuums, tekstbewerking Katleen Gils – productieleiding Kevin Janssens – spel Kristin Van Passel – kostuumontwerp Lies Van Assche – kostuumontwerp Liesa Van der Aa – spel, geluidsontwerp Lieven Slabbinck – decor Luc De Wit – artistiek medewerker Marc Van Eeghem – spel Marguerite Duras – tekst Marie Vinck – concept, spel, decor Mark Van Denesse - lichtontwerp Mark Verstraete – spel Matteo Simoni – concept, spel, decor Matthijs Kuyer – decor Maurice Gilliams – tekst Mieke De Groote – gastacteur Mokhallad Rasem - concept, spel, regie, scenografie, kostuums, licht Oscar Van Rompay – gastacteur Patrick Otten – camera Peter Missotten – decor-, video- en lichtontwerp Peter Seynaeve – feedback Pierre Bokma – spel Pieter Genard – spel Ramona Verkerk – gastacteur Robert Musil – tekst Ruth Beekmans – spel Ruth Becquart – spel Ryszard Turbiasz – spel Sarah Eisa – spel Sébastien Hendrickx – dramaturgie Senjan Jansen – geluidsontwerp Sophie Semke – productieleiding Stef Aerts – concept, spel, decor Stefan Dijkman – lichtontwerp Stijn Van Opstal – spel Sven Roofthooft – techniek Thomas Verstraeten – concept, spel, decor Tom Dewispelaere – tekstbewerking, spel Tom Liekens – beeld Toon Tellegen – tekst Valentine Kempynck – kostuumontwerp Vic De Wachter – spel Virginia Woolf – tekst William Shakespeare – tekst
Willy Thomas – spel Wim van der Grijn – spel Yasmina Reza – tekst Yves Petry – tekst DIRECTIE Guy Cassiers – artistieke leiding Luk Van den bosch – zakelijke leiding ARTISTIEKE COÖRDINATIE An–Marie Lambrechts INTERNE ORGANISATIE Annick Verstraeten – assistentie van de directie Koen Vermesen – coördinatie Bourla/ zaalhuur DRAMATURGIE & PUBLIEKSWERKING Erwin Jans – dramaturgie Petra Damen – publiekswerking EXTERNE RELATIES Kristel Marcoen – hoofd externe relaties Bram Lenaerts – online communicatie Fabienne Arras – coördinatie onthaal Fabienne Beernaert – spreiding/ communicatie professionelen Kristin Hex – coördinatie publicaties Leen Van de put – pers- en publiekscommunicatie Lieve Wouters – coördinatie vrijwilligers Maya Van Puymbroeck – publiekswerving PLANNING & PRODUCTIE Koen Roofthooft – hoofd planning & productie Karolien Derwael – productieleiding Michaël Greweldinger – productieleiding Mien Muys – productieleiding Stefaan Deldaele – productieleiding Lutje Lievens – regie-assistentie Kathleen Van Mechelen – kleedster Monique Van Hassel – kleedster Christiane De Feyter – kostuumatelier Erna Van Goethem – kostuumatelier FINANCIËN & PERSONEEL Lot Beghin – assistentie zakelijke leiding Ilse Muysers – hoofd personeelszaken Bie Van Pottelberghe – boekhouding Debbie Bevers – boekhouding Marcia Stessens – boekhouding en personeel ONTHAAL SCHOUWBURG Fabienne Arras – coördinatie onthaal Daniëlle Vercammen – kassamedewerker Jessie Van Volsem – kassamedewerker Saar Smets – kassamedewerker Bie Van Pottelberghe – portier Johanna De Donder – portier Marc Knaepen – portier Mich De Gruyter – portier
Albert Baeckens – suppoost Alessandro Cangelli – suppoost Anne Rysbrack – suppoost An-Sofie Meylemans – suppoost Bram Malisse – suppoost Elias Van Marcke – suppoost Ellen Janssens – suppoost Erna D’Hooghe – suppoost Eva Vanhole – suppoost Frans Verbeeck – suppoost Hanne Buys – suppoost Huguette Cool – suppoost Ine Correwyn – suppoost Isabelle Van Orshaegen – suppoost Jef Rysbrack – suppoost Joke Emmers – suppoost Judith Dekker – suppoost Julienne Tobé – suppoost Kristin Van Orshaegen – suppoost Nina Nemsdaël – suppoost Pieter-Jan De Wyngaert – suppoost Séverine Debecker – suppoost Thomas Goyvaerts – suppoost CATERING Vincent Goedemé – verantwoordelijke catering Carine Vandersteene Enio Arnouts Liezelot Osselaer TECHNIEK Freek Boey – technisch directeur Tim Zeegers – technisch coördinator Bourla Sophie De Bruyn – assistentie technische leiding Dirk De Peuter – onderhoudstechniek Erik Geudens – onderhoudstechniek Bram Delafonteyne – theatertechniek Diederik Hoppenbrouwers – theatertechniek Dimitri Devos – theatertechniek Filip Van Berendoncks – theatertechniek Frank Hardy – theatertechniek Frederik Liekens – theatertechniek Henk Vandecaveye – theatertechniek Ilse Van den Dorpel – theatertechniek Ivan Renette – theatertechniek Jeroen Kenens – theatertechniek Johan Vandenborn – theatertechniek Joost Man – theatertechniek Koen Deveux – theatertechniek Kurt Verleure – theatertechniek Lucas Van Haesbroeck – theatertechniek Maarten Meeussen – theatertechniek Paul Van Caudenberg – theatertechniek Philip De Witte – theatertechniek Sanne Roels – theatertechniek Tom Van Aken – theatertechniek Willy Vercammen – theatertechniek Patrick Jacobs – decoratelier Jan Palinckx – decoratelier Philippe Homblé – decoratelier Karl Schneider – decoratelier
Toneelhuis wordt mede mogelijk gemaakt door de hulp van een diverse en unieke vrijwilligersgroep. Wie graag deel wil uitmaken van de ploeg, mag zich altijd kandidaat stellen. Samen bekijken we op welk terrein uw aangeboden hulp het beste besteed wordt. In ruil voor uw inzet binnen Toneelhuis, mag u onze grote dankbaarheid, een aangename ervaring en interessante voordelen verwachten. Meer informatie: Lieve.Wouters@toneelhuis .be of 03/224 88 37 (op maandag, dinsdag en donderdag) Onze huidige vrijwilligers: Anne Declercq Anne Brijs Anneliese De Boeck Annick Van Oosterwyck Ayla Callebert Bieke Van Dessel Chieu Sterken David Christiaens Dries Cromheecke Ellen Knaepen Elise De Cock Elvira Crois Eric Lambrechts Erna Moyaert Eva Janssens Hanne Carrein
Hilde Van Mechelen Hildegarde Peeters Ignace Collin Inne Van den Bossche Inne Gijsels Jacinth Jaspers Jeroen De Cock Joke Van Immerseel Julia Stappers Kim Van Dun Kitty Thierens Klaas Nachtergaele Léon Leenders Lisa Dierick Loes Keimes Lotte Philipsen Ludo Van Tilborgh Magda Serrien Marc Kennes Marieke Vanderlinden Marijke De Raes Marleen Van Pottelberge Marlou de Bont Michel Aarts Michelle Van der Harst Mona Nonneman Monique Bondue Noemi Suarez Sanchez Patrick Houben Peggy Heynen Peter Hennebel Sam Baidoo Sanne Joostens Serge Delaey Sofie Van den Bril Sofie Vleugels Suzan Harlange Tania Goovaerts Thomas Panis Victor Florindo Walter Keteleer Wim Hertoghs Yannice De Bruyn
Praktisch
2012-2013
Toneelhuisvrijwilligers figureerden in Van de Velde van Olympique Dramatique © Koen Broos
TONEELHUIS-VRIJWILLIGERS BEDANKT!
131
ToneelhuiS
DM_170x245_M_MArieV_Toneelhuis_Opmaak 1 2/05/12 16:11 Pagina 1
132 Marie Vinck, actrice
Zo zie ik
graag.
Speels en verrassend. Uitdagend. En met een twist. Zo ziet de M van Marie Vinck eruit. En uw M? Ga naar demorgen.be/M en bezorg ons uw foto via Instagram, Facebook, Twitter of mail. Misschien verschijnt uw foto dan binnenkort in M. M is de cultuur katern van De Morgen. Uw dagelijkse traktatie. 14 pagina's cultuur, medianieuws, scherpe recensies, spraakmakende interviews, persoonlijke verhalen en dagelijks een handig tv-overzicht. M, de nummer 1 voor cultuur.
M, dagelijks bij De Morgen
14 p. cultuur, modern leven en media
2012-2013
Praktisch
133
ToneelhuiS
Radio 1, partner van het Toneelhuis
134
RAAD VAN BESTUUR Jan Calewaert Bea Cantillon Chris Christijn Guido De Brabander Guido Dockx (voorzitter) Yasmine Kherbache Staf Pelckmans Bauke Schroeven Tinus Schneiders Guido Totté Ernest Van Buynder Marcel Van Campen Barbara Van Lindt Bruno Verbergt Kiki Vervloessem (d.d. maart 2012) SUBSIDIENTEN Toneelhuis werkt met subsidies van de Stad Antwerpen, de Provincie Antwerpen en de Vlaamse Gemeenschap.
SPONSORS Toneelhuis krijgt mediasponsoring van:
Portretten en affichebeelden: Frieke Janssens Productieleiding: Inge Lauwers Kap en grime: Monique van Hassel, An Graré, Nanja Massy Assistentie: Peter Staessens, Evy Raes Styling: Sophie Pillen Beeldbewerking: Stephan Lesger, Antoine Melis, Tony@La Souris sur le Gâteau, Siegfried Minten Met dank aan Villanella, Karel de Grote-Hogeschool Sint Lucas Antwerpen, Royal Yacht Club van België, Artesis Hogeschool Antwerpen / Koninklijk Conservatorium, Paola Vettorello, Brillenmarkt, Huis Baeyens, Western Shop Brussel, Theater Stap, Jonas Stessel, Familie Teirlynck, NTGent, Ad Moeskops, Valerie Meynen, Familie Jagers, Bram Lenaerts, Lynn Van Oijstaeijen, Elisabeth Van Lierop, Marcel en Bill Dewispelaere, Oliver Pintens, Kamiel Roets, Griet Troch, Erna Van Goethem en Christiane De Feyter
COLOFON Deze brochure werd samengesteld door FC Bergman, Guy Cassiers, Olympique Dramatique, Abke Haring, Kristin Hex, Erwin Jans, An-Marie Lambrechts, Bart Meuleman, Mokhallad Rasem, Leen Van de put en Benjamin Verdonck. Eindredactie: Kristin Hex en An-Marie Lambrechts Met dank aan: Ellen Stynen en Ruth Mariën Vormgeving: Jespers & Maelfeyt Druk: XXX
De informatie in deze brochure wordt gegeven onder voorbehoud. Wijzigingen zijn mogelijk. V.U. Luk Van den bosch, Orgelstraat 7, 2000 Antwerpen Toneelhuis is een stichting van openbaar nut. Ondernemingsnummer: 0462.078.504