Toestanden van veranderd bewustzijn & GENEZINGSPROCESSEN Een ziekte begrijpen is één ding. Genezen is nog wat anders. Het tijdschrift Néosanté wenst zich verder te richten op de “betekenis van aandoeningen”, en wel omdat het ontcijferen ervan een krachtige hefboom vormt voor genezing. De oorsprong en de biologische functie van deze of gene pathologie decoderen is soms genoeg om het programma dat in gang werd gezet door de aanvankelijke psychisch-emotionele shock tot staan te brengen. Maar dat bewustwording erg dikwijls niet volstaat, daar zijn we ons maar al te goed bewust van. Daarom publiceren we regelmatig artikels over therapeutische benaderingen en technieken die ons een goede aanvulling lijken op de decodering. Het getuigenis dat we deze maand krijgen van Dr. Patrick Baudin overstijgt echter het puur aanvullend karakter: door ons een inkijk te geven in de transformerende kracht van de “holotropische ademhaling” illustreert de door Stanislav Grof opgeleide arts ook het feit dat je voor de ziel kunt zorgen via het lichaam, en dat levenskrachten kunnen opgewekt worden door mentale barrières te overstijgen. Reis naar het land van het door de adem veranderde bewustzijn.
Néosanté Artikel nr. 25
Door Dr. Patrick Baudin
Toen ik in 1981, aan het einde van mijn studies geneeskunde, ervoor koos reanimatiearts te worden in een ambulancedienst, twijfelde ik er niet aan dat die menselijke en medische ervaring gevolgen zou hebben op lange termijn op psychosomatisch en spiritueel vlak. Op zijn minst stelde ik op middellange termijn al vast dat de duidelijke neiging tot spasmen, toegenomen zenuwachtigheid en prikkelbaarheid erger werd, maar ook een bepaalde vorm van ongevoeligheid, dit in de vorm van een indrukwekkende emotionele afscherming (tegenover anderen…). Na 8 jaar oorlogsgeneeskunde, waarbij het bloed dat ik overal zag, de fysische en psychische pijn bij anderen, en soms het mirakel van een reanimatie, me ertoe brachten, sommige dingen in vraag te stellen en een aantal tegenstellingen te zien – machteloosheid en almacht van de geneeskunde, begrip/ onbegrip – gaf ik mijn functie op zonder echt de gevolgen te beseffen van wat ik dagelijks had meegemaakt op de spoeddienst, met trauma’s, soms afgrijzen, en algemeen genomen zware pathologieën. In de 7 jaar daarna maakte mijn praktijk als huisarts me geleidelijk bewust van mijn diepe belangstelling om inzicht te krijgen in de achterliggende oorzaken van ziekten. En toen ik in juni 1992 voor het eerst kennismaakte met de Holotropische Ademhaling bij Dr. Stanislav Grof, ging een nieuwe wereld voor mij open in de vorm van een ontwakend bewustzijn in alle kennisdomeinen die me interesseerden: antropologie, filosofie, theologie, sjamanisme en voorouderlijke geneeskundige gebruiken, lichaamsuitdrukking en artistieke creativiteit… En een van de dingen die me het meest verbaasden in die nieuwe kijk op de wereld, was de enorme samenhang die ik voortaan zag in al wat leeft, de natuur en menselijke wezens. De betekenis van het leven werd duidelijk, en ook de betekenis van ziekte lag plots voor de hand, want ik voelde me verbonden met de natuurkrachten en de levenskrachten. Voortaan was het, dankzij mijn eigen ervaring, vanzelfsprekend dat alles met elkaar verbonden is, en het werd me duidelijk hoe belangrijk het was, meer belangstelling aan de dag te leggen voor synthese, meer dan voor analyse. Maar laat ons niet vooruitlopen…
Mijn wedergeboorte Na een verontrustende ervaring met uitgezaaide tetanie (= verhoogde spierprikkelbaarheid), gepaard gaande met verstikkingsverschijnselen (zonder ademtekort, en ook geen blauwzucht), en daarop volledig bewustzijnsverlies, moest ik hevig voor mijn leven vechten, waarbij ik gewaar werd dat ik door een smalle en gevaarlijke tunnel ging, zaken die sterk doen denken aan de ervaring bij de geboorte. Ik kan gerust zeggen dat ik die dag opnieuw geboren werd. Toen ik zo was gaan ademen en mijn lichaam uiterst gespannen was, met pijn in spieren en pezen, vol woede en opstandigheid, psychisch en fysisch enorm verstijfd, kwam ik weer tot mezelf in het lichaam van een vrolijk en ontspannen kind, een volledig geregenereerd, aangenaam aanvoelend lichaam dat niet langer geplaagd werd door pijn. Ik voelde me waakzaam, soepel en licht, iets wat ik – zo leek me – nooit had meegemaakt, creatief begaafd en in staat om te dansen, iets wat ik nooit had geweten. Omdat ik altijd te beschaamd was geweest om mijn lichaam te bewegen en mijn sensualiteit te tonen, was ik vroeger niet in staat om te dansen, en veel minder nog voor een publiek. Die dag danste ik op mijn eentje voor een groep van 40 mensen die me applaus gaven, en me vervolgens vroegen waar ik die Afrikaanse dans had geleerd! Ik had nooit een cursus gevolgd, ik was gewoon weer een vrij en gelukkig kind geworden! 5 weken lang leefde ik in die totaal geregenereerde psyche en lichaam, in het besef dat ik deel uitmaakte van het universum, dat ik verbonden ben met alle andere levensvormen: mineralen, planten, dieren, mensen. Poëzie, de heilige teksten werden plots glashelder voor mij en ik genoot ervan; dit terwijl ik er voor die ervaring alleen maar onverschillig tegenaan had gekeken. 5 weken lang voelde ik hoe alle liefde uit het universum mijn hart vulde, waarbij ik overstroomde van liefde voor mijn menselijke broeders en zusters, vriend of vijand. Daarna kwamen de symptomen terug, en veel later leek me dat te wijten aan het feit dat ik mijn levensstijl en mijn voeding niet had aangepast. Wat een verbazingwekkende ervaring! Ik kan stellen dat er in mijn leven sprake is van “vroeger” en van “daarna”. De therapeut geneest niet Die ervaring haalde heel mijn geneeskundige praktijk overhoop, met een totaal andere houding als zorgverlener en waarbij de deur naar decodering van wat onbehagen en ziekte betekenen, wijd openzwaaide. Hieronder meer daarover. Tijdens de opleiding die ik van 1992 tot 1995 volgde bij Stanislav Grof in de VS viel ik van de ene verrassing in de andere, en ze hielp me, een juister beeld te krijgen van mijn functie als therapeut. Ik leerde dat, in de etymologische betekenis van het woord, een therapeut niet degene is die geneest, raad geeft en beter weet wat de ander nodig heeft, maar dat hij in wezen iemand is die de door het leven aangeboden transformaties begeleidt. Begeleider in de betekenis van een vroedvrouw die niet probeert de ander voort te duwen of te trekken, maar deze begeleidt in een genezingsproces dat haar overstijgt en waarvan ze slechts een instrument is. Ik leerde dat hyperventilatie, wat allesbehalve ziekteverwekkend is, op buitengewone wijze genezingsprocessen in gang zet, dat ze al minstens 40.000 jaar gebruikt wordt door mensen om het bewustzijn te verruimen en toegang te krijgen tot de onzichtbare wereld, de wereld der goden en archetypes, om zo de genezing en kunstzinnige creativiteit te bevorderen. Ik leerde vertrouwen, niet langer in mijn hoofd te zitten om naar de intelligentie van hart en lichaam te luisteren.
Ik leerde het lichaam en het onderbewuste toe te laten, zich uit te drukken door middel van symbolen, metaforen, de betekenis van symptomen en van ziekten. Ik leerde luisteren, aandachtig te zijn voor gelijktijdige processen, een verband te leggen tussen gebeurtenissen die op het eerste gezicht niets met elkaar te maken hadden, wat neerkwam op het ontwikkelen van intuïtie en erop te vertrouwen. Katalyse van de ziel Hyperventilatie is uiteraard maar een katalysator, een manier om elk van onze lichaamscellen in vuur en vlam te zetten. Naar het voorbeeld van die krachtige techniek die we kennen als EMDR lijkt hyperventilatie (en de veranderde bewustzijnstoestanden waar ze toe leidt) wel degelijk verbindingen te maken tussen rechter- en linkerhersenhelft, meer nog, ze synchroniseert deze om ze optimaler te doen werken. Op psychologisch vlak zouden we zelfs kunnen zeggen dat je door contact te maken met de rechterhersenhelft toegang krijgt tot de katalyse van de ziel. In tegenstelling tot alle klassieke geneeskundige praktijken, psychoanalyse, decodering van de betekenis van ziekten die soms te intellectueel verloopt, leek Holotropische ademhaling me een overkoepelende therapie die zowel inwerkt op het lichaam als op de psyche, maar ook op iemands spirituele dimensie, waar vertrouwen en intuïtie een plaats krijgen. De overige praktijken leken te beantwoorden aan een mannelijk archetype, waarbij de voorkeur uitgaat naar verstandelijke analyse van symptomen, het peilen naar de voorgeschiedenis, adviseren en voorschrijven, wat soms te indringend gebeurt en waarbij iemand zich nog nauwelijks verantwoordelijk voelt, hoewel alles met de beste bedoelingen gebeurt. Daarentegen leek werken met een toestand van verruimd bewustzijn me iets waarbij je je in vertrouwen overgeeft aan het genezingsproces, het luisteren en de werkelijkheid die zich aandient, wat voor mij tekenen zijn van hoe we dingen in ons opnemen volgens het vrouwelijk archetype. Terwijl het mannelijke wil opbouwen, knopen doorhakken, analyseren en begrijpen, werd het nu mogelijk het mysterieuze genezingsproces, het levensproces op je te laten inwerken, naar het voorbeeld van het moederlijk vrouwelijke, dat in staat is, “passief te handelen” terwijl zich in haar schoot een embryo vormt, een foetus, en daarna een kind. Van een intellectueel die verzot was op inzicht en analyse, werd ik nu in staat, de beroemde zenkoan te ervaren die zegt: “Als we inzien dat er niets te begrijpen valt, begrijpen we pas iets belangrijks.” Innerlijke Apocalyps Wat me uitzonderlijk interessant leek, is het “psychedelisch” effect van die ademhalingsoefening. Volgens de etymologie betekent de term “psychedelisch” “wat de psyche onthult”. In de praktijk betekent dit dat je met veranderde bewustzijnstoestanden zowel het symbolische (syn-bolein) als het diabolische (dia-bolein) kunt naar boven halen. Met andere woorden: ze onthullen alles waarmee je verbanden kunt leggen, soms tussen zaken die strikt genomen geen verband met elkaar houden, maar ook alles wat ons kan losmaken van het verstand (weigering, hoogmoed, overdadige mentale activiteit). Gaan we vervolgens denken dat zo’n oefening een soort innerlijke Apocalyps inhoudt, dan is dat maar een stap verder, vermits “Apocalyps” “onthulling” betekent. Tijdens dit diepgaand trancewerk, dus een veranderde bewustzijnstoestand, is het alsof lichaam en psyche zich zowel van de lichtende als van de schaduwkant onthullen. Door lichaam en psyche te activeren, om ze zich daarna te laten uiten door middel van symbolen en metaforen, maar ook door bewegingen (afreageren, bijvoorbeeld het uiten van verdrongen lichamelijk geweld) en/of verdrongen emoties
(verdriet, woede, frustratie, tederheid, vreugde…) kan de proefnemer zo betekenis geven aan wat hij/zij beleeft, terwijl deze zich psychisch en lichamelijk ontdoet van de innerlijke conflicten. Tijdens mijn opleidingsjaren bij Stansilav Grof en mijn 18 jaar intensieve praktijk in de Holotropische Ademhaling met mijn stagiaires en patiënten kon ik het genezingsproces gadeslaan in al zijn nuances en subtiliteiten. De motivatie van de proefnemers liep erg uiteen, net als hun psychosomatische problemen, en het was geen kwestie de symptomen te begrijpen en te analyseren. Wel ging het erom, het innerlijke vuur aan te wakkeren, het globale energiepeil aan te wakkeren, om zo de “verstijfde” kringlopen na traumatische ervaringen te “ontdooien”. Het is geweten dat, na traumatische ervaringen van allerlei aard – vernederende woorden, fysisch en seksueel geweld, onbeantwoorde totale afhankelijkheid van anderen, gebrek aan affectieve banden, bijvoorbeeld – kringlopen, functionaliteiten in zekere zin “bevroren” kunnen raken of “gaan vastzitten”, dit in scenario’s die zich keer op keer weer herhalen zolang die persoon de symptomen en de grondoorzaken van de innerlijke conflicten niet onder ogen ziet. Door verschillende therapeutische stadia te doorlopen kan je met succes de situaties leren opsporen die aan de basis liggen van onverschilligheid of ongevoeligheid, of omgekeerd, oorzaken van overgevoeligheid of vatbaarheid voor pathologieën, oorzaken van spanningen en pijnen, oorzaken van overmatige emotionele en irrationele reacties. Maar je kunt ook lichaamsenergie en het onderbewuste aanwakkeren, alle psychosomatische, emotionele en conflictuitingen laten opwellen en onvoorwaardelijk laten zijn, wel op de uitdrukkelijke voorwaarde dat je over een absoluut veilige omkadering beschikt, zodat deze vrij door het lichaam tot uitdrukking kunnen worden gebracht (bewegingen, kreten, tranen, bijvoorbeeld). Holotropische ademhaling biedt dat soort omkadering, waarbij de therapeut, net als de patiënt, niet op zoek hoeft te gaan naar de originele kern van het trauma, vermits het lichaam en de psyche van de patiënt dienst doen als deskundige en deze spontaan onthullen. Tijdens het proces waarbij diepe trancetoestanden worden ervaren (veranderde bewustzijnstoestanden, holotropische toestanden) en bij het loslaten in vertrouwen dat ermee gepaard gaat, lijkt het alsof een interne radar peilt en spontaan de psychische en lichamelijke ingekapselde dynamieken (celgeheugen) weet te vinden waarin de sterkste emotionele lading zit vervat, en bijgevolg zijn deze het ook die verhinderen dat je goed functioneert. Dit proces, waardoor lichaam en psyche samenwerken om conflicten en innerlijke spanningen vrij te maken, vertoont een intelligentie en intrinsieke wijsheid die we duidelijk nooit zullen verkrijgen. Subtiele energie Wat het celgeheugen betreft (psychosomatische dynamieken, gegrift in het weefsel van de verschillende organen), dit kan ook gelijkgesteld worden aan energetische blokkades, waarbij het vaststaat dat het op ons huidige niveau, dat evengoed gerelateerd is aan kwantumfysica als met de materie, niet gaat om meetbare energie, maar over informatie of subtiele energie. Daardoor kan de “vastzittende” informatie (traumageheugen) in beweging gezet worden, en ook gewijzigd worden door toedoen van nieuwe informatie. Omdat de holotropische experimenten ons door middel van persoonlijke ervaring leren dat we verbonden zijn, endat de waarnemer en geobserveerde niet van elkaar verschillen, blijkt het mogelijk te zijn dat, als we onze innerlijke therapeutenhouding veranderen, de patiënt gaat resoneren met die verandering en er al dan niet op ingaat.
Door hyperventilatie en de ervaring van toestanden van verruimd bewustzijn die energie vrij radicaal in beweging brengen, wordt dus alles onthuld wat door het valluik van het onderbewuste was gegaan als gevolg van verdringing. Met die deblokkering en die onthulling krijgt de persoon voor het eerst de kans, alles in zijn geheel tot uiting te brengen wat hij/zij niet had kunnen uiten op het ogenblik van het aanvankelijke trauma. Zo kan je bij agressie gemakkelijk vaststellen dat psychische en lichamelijke gevolgen op lange termijn veel minder dramatisch zijn als de persoon in kwestie zich verdedigt, roept, vecht, en erin slaagt, de aanvaller te verjagen. Kon die zich daarentegen niet verdedigen, roepen of vluchten, dan blijven niet geuite actie en kreten in zekere zin gegrift in het celgeheugen, en worden ze de plaats bij uitstek voor pijnlijke somatisering, waarbij de betrokken spiergroepen en de verdrongen actie perfect met elkaar overeenstemmen. Bijvoorbeeld tetanie (hyperreflexie en krampachtige buiging van polsen) en pijn aan de adductoren, zelfs huidpathologie aan de binnenkant van de dij bij een slachtoffer van seksueel misbruik. Enkele klinische ziektegevallen Is de therapeut, en met hem zijn patiënt, zo ver dat hij 100% vertrouwen kan schenken aan het spontane genezingsproces, dan gebeuren er mirakels. En dan hebben we het nog niet over de enorme besparing op het vlak van lichamelijke en mentale energie doordat patiënt noch therapeut zich het hoofd moeten breken om de ware kern van het conflict te vinden dat leidde tot de ziekte. De enige deskundigen zijn het lichaam en het onderbewuste. Het oordeel ‘normaal’ of ‘abnormaal’ verdwijnt volledig en maakt plaats voor een niet-oordelende, nederige en hartelijke blik. Het wordt volkomen vanzelfsprekend dat het abnormale niet bestaat, en dat elk menselijk wezen over een onaantastbaar recht beschikt om te zijn zoals hij/zij is. Wat het sociale weefsel niet belet, paal en perk te stellen als de gedragingen gewelddadig, vernielzuchtig of zelfvernietigend worden. In 1994 zat er in onze opleidingsgroep een jonge vrouw met verstoppende aderontsteking (Takayashu) die een hoge dosis corticoïden nam om te beletten dat de beide slagaders onder haar sleutelbeen zouden verstopt raken. Ze kreeg bijwijlen heel pijnlijke crisissen samen met belemmerde doorbloeding van haar bovenste ledematen. Tijdens haar ademhalingssessie ervoer ze dat ze verloren was gelopen in de natuur en werd aangevallen door een beer. Tijdens haar innerlijke reis had ze de aanwezigheid van de beer achter zich gevoeld, zijn klauwen in haar beide schouders, de ontzetting en de onmacht, en het feit dat ze zich onmogelijk kon verdedigen en vluchten. Op dat moment was het enige samenhangende dat de aanwezigheid van de beer meldde dat ze kon aangevallen worden. Na de tweede sessie lag de jonge vrouw behoorlijk overhoop, opstandig, woedend, en kapot van verdriet. De beer had haar laten zien wie hij echt was: een oom, en zo werd haar de toestand perfect duidelijk. Haar lichaam vertoonde, zowel aan haar schouders als op haar rug, haar bekken, haar dijen en haar geslachtsorganen, de herinnering aan seksueel misbruik of een poging daartoe. Door haar woede, haar verdriet te uiten tijdens de sessie, werden alle symptomen kennelijk verzacht. De jaren daarna werden de klachten in verband met de aderontsteking beter. Spijtig kon ik de ontwikkeling van deze jonge vrouw op langere termijn niet meer volgen. Nog een klinisch ziektegeval: een jonge vrouw die kloeg over extreem hevige hoofdpijn in de context van het premenstrueel syndroom, en dat gedurende meer dan tien jaar. Tijdens een eerste stageweekend was ze bang, zich over te geven aan het gebeuren, en ze kon met enige frustratie alleen maar vaststellen dat de hyperventilatie in enkele minuten tijd het exacte antwoord bracht op de hoofdpijn die ze zo goed kende, hoewel
ze op dat ogenblik helemaal niet te maken had met het gebruikelijke premenstruele syndroom. Tijdens het tweede weekend was ze vastberadener, vertrouwde ze meer in de begeleiding en het gebeuren. Net als vorige keer had ze haar regels toen niet, maar na enkele minuten hyperventileren kwam die hoofdpijn terug die ze zo goed kende. Maar nu durfde ze hulp te vragen. We nodigden haar uit, verder te blijven hyperventileren op exact die plaats waar ze de pijn voelde, en tegelijkertijd drukten we met onze hand op de pijnlijke streek, met name op beide slapen - uiteraard met haar toestemming - volgens de bij elke sessie gemaakte afspraak tussen therapeuten en patiënten dat er gestopt wordt van zodra laatstgenoemden dat willen. In die afspraak is bepaald dat we de druk zolang aanhouden als ze emoties, pijn uitdrukken die gepaard gaan met hun verwerking, en dat, als het teveel wordt of heel ongemakkelijk wordt, ze ‘stop’ kunnen zeggen, zodat de behandeling kan aangepast worden. Ze speelde het spel, meldde dat het haar echt veel pijn deed, dat het ondraaglijk was. We deden haar aangeven of ze wilde doorgaan, en herhaalden de regel waardoor ze kon stoppen. Ze besloot door te gaan. De pijn werd zo hevig dat ze begon te huilen en nog sterker ging hyperventileren (wat van nature zou moeten gebeuren als we pijn lijden…). Plots klonk er een ongewone, schrille en schrikwekkende kreet, waarna ze enkele ogenblikken het bewustzijn verloor en niet meer reageerde op onze aansporingen. Na enkele minuten zegde ze ons zachtjes dat de pijn weg was, en dan viel ze in een vredige slaap. Haar gelaatstrekken waren volkomen ontspannen, en haar gezicht straalde, het was warm en helder. Als de groep weer samenkwam om het een en ander met elkaar te delen, vertelde ze dat ze in enkele seconden tijd haar geboorte terug had beleefd, en dat ze die pijn herkende als gevolg van de druk van de verlostangen. Na die gedenkwaardige sessie heb ik die persoon verschillende jaren kunnen opvolgen, en ze had nooit meer hoofdpijn, of ze nu haar regels had of niet. Alles loslaten Holotropisch werk in een toestand van veranderd bewustzijn leert ons dus dat het spontane genezingsproces kan gestimuleerd worden. Ik denk dat wij, net als planten en bomen, die geprogrammeerd zijn om naar het licht toe te groeien, ook bestemd zijn voor het licht. Op somatisch vlak heb ik door deze holotropische ervaringen geleerd dat het brein geprogrammeerd is om te zorgen voor overleving, en dat het geen onderscheid maakt tussen symboliek, het ingebeelde en het werkelijke. Dit is nu net wat die ervaringen van toestanden van veranderd bewustzijn ons leren. Ze gebruiken de transpersoonlijke verbeelding, symbolen (de beer) om onze aandacht te vestigen op een bijzonder verschijnsel en om ons te helpen, het conflict los te laten. Zo ontdekte ik tot mijn verrassing, toen ik eind 2008 een opleiding Totaalbiologie begon te volgen bij Claude Sabbah, dat hij hetzelfde had ontdekt langs andere wegen, en hij zei wat ik al had gehoord bij Stanislav Grof en zelf had ondervonden. Ik vond het erg interessant dat je, door te werken aan de traumatische medische voorgeschiedenis, iemand beetje bij beetje bewust kunt maken van het innerlijk conflict dat de pathologie deed ontstaan, om die vervolgens los te kunnen laten. Wel is het zo dat ik vaak het omgaan met biologische decodering te indringend vond, alsof de rol van ‘redder’ – die elke dokter en talrijke therapeuten zo nauw aan het hart ligt - niet bewust werd beleefd of er niet aan gewerkt was. Ik werd nog steeds aangetrokken door wat de benadering van Grof simpelweg voorstelde: de genezingsenergie te activeren en alles los te laten. Loslaten op lichamelijk, psychisch en zelfs spiritueel vlak. Je overgeven in vertrouwen, net zoals dieren dat kunnen: ze rusten als ze moe zijn, ze vasten en gaan liggen als ze ziek zijn, in plaats van stimulerende middelen te nemen, of geneesmiddelen
die ons kunnen doen geloven dat het onverteerbare kan verteerd worden door druk uit te oefenen op onze eigen natuur tegen het instinct en de overlevingsmechanismen in, die er bijvoorbeeld voor zorgen dat wat ons lichaam niet nodig heeft of als toxisch beschouwt, eruit wordt gegooid. Overpeinzingen aangaande genezing Vandaag lijkt het me van levensbelang voor de geneeskunde dat de kennis over decodering van ziekten erin wordt opgenomen, en dat de mogelijkheden en voordelen van het werken in een toestand van veranderd bewustzijn er opnieuw deel van gaan uitmaken. Immers, de intelligentie en de wijsheid die aan het werk zijn tijdens het diepe tranceproces overstijgen in ruime mate de menselijke intelligentie, hoe briljant die ook moge zijn. Door zich open te stellen voor die onzichtbare werkelijkheid die zich echter wel duidelijk aandient, zou de geneeskunde opnieuw de geloofsbrieven krijgen die ze verloor met de komst van het wetenschappelijk materialisme. Vermits het voor velen duidelijk wordt dat onopgeloste innerlijke conflicten allerhande ziekten doen ontstaan, zouden we best leren, die conflicten actief los te laten, en zo de genezende vermogens waar we van nature over beschikken, hun efficiënt en spontaan werk te laten doen, als we het proces maar niet in de weg staan. Uiteraard zullen lichaam en ziel, als bepaalde grenzen werden overschreden, soms behoefte hebben aan hulp van buitenaf in de vorm van geneesmiddelen, chirurgie, een strikt voedingspatroon, ofwel naalden uit de acupunctuur, die op dat ogenblik optreden als aanvullende geneeskunde. Voorts lijkt het me belangrijk, het volgende te benadrukken: naast de strikt persoonlijke aspecten van de baat die je hebt bij dit genezingsproces, doet de ervaring van een toestand van veranderd bewustzijn iedereen inzien en beleven dat je met alles verbonden bent. De inheemse beschavingen, die terecht verbijsterd zijn als ze zien wat onze mooie Westerse beschaving heeft uitgericht met de planeet voor eigen profijt, weten dat als we ze dusdanig hebben geplunderd door totaal geen acht te slaan op de natuurwetten, in een onwaarschijnlijke race voor het geld en materiële bezittingen, in een collectieve waanzin van “altijd meer, altijd harder”, dan is dat omdat we het inzicht en de beleving kwijtspeelden van wat ons met de aarde , met de hemel, met de natuurelementen, met de dieren en met andere menselijke wezens verbond. Die culturen weten van oudsher dat ze de wereld van mineralen, planten en dieren in zich dragen, en dat we allemaal met elkaar verbonden zijn door onzichtbare verbindingen. Ze weten dat alle levensvormen een bewustzijnsvorm hebben. Werken in een toestand van veranderd bewustzijn, de grondslag van sjamanistische praktijk, helpt ons die verbindingen terug te vinden, en het leert ons dat we als menselijke wezens in zekere zin de cellen van een groot lichaam zijn, en dat we de ander en de mensheid al het kwaad berokkenen dat we onszelf kunnen aandoen. Omgekeerd komt al het goede dat we onszelf kunnen geven, de wereld ten goede. Daarom is het van levensbelang, je te ontspannen, conflicten en illusies los te laten, om zo verbonden te leven met de natuur en met de anderen. Mij lijkt het dat toestanden van veranderd bewustzijn de ‘Koninklijke weg’ zijn om die heilige samenhang weer tot stand te brengen. Vandaag kan je niet langer volstaan met persoonlijke genezing: het is kwestie van die genezing op een hoger niveau te tillen, die van het collectieve. In onze buitensporig individualistische en aan materiële dingen verslaafde cultuur stellen we helaas de kwalijke gevolgen van een dergelijk gedrag vast
voor ieder van ons en voor de gemeenschap. Het is hoognodig dat elk van ons leert de weg naar binnen te gaan om zijn eigen echte behoeften aan te voelen en te beoordelen, in plaats van verder de illusie achterna te hollen van ‘altijd meer’. Het is van wezenlijk belang, je fundamentele noden te decoderen, dokters zouden de moed moeten hebben om met aandacht voor liefde te spreken, omdat liefde universeel erkend wordt als de krachtigste genezingsvorm. Toegegeven, we hebben behoefte aan eten en drinken, maar we hebben nog meer nood aan aanraking en aangeraakt worden, lief te hebben en geliefd te zijn. Onze essentiële behoefte is gericht op liefde, op verbondenheid. We kunnen ons de vraag stellen wat erbij alle therapeutische handelingen voor zorgt dat ze efficiënt kunnen zijn. Los van alle bijzondere technieken en benaderingen is wat ons het meest goed doet toch dat iemand ons iets zegt, dat er goeds over ons wordt verteld door wat we zeggen en doen naar waarde te schatten, dat we aanvaard worden zoals we zijn, dat mensen ons de hand reiken om de ‘moeilijke momenten’ door te komen, in één woord: dat er doorvoeld van ons wordt gehouden, door ons aan te kijken, de hand te reiken, ons iets te zeggen. Om te besluiten en precies te omschrijven waar een wezenlijke genezing om draait, geef ik het woord aan Moeder Teresa: “De ergste ziekte is niet tuberculose, of kanker, of AIDS, maar het feit dat je je alleen voelt en ongewenst”. Genezen zijn betekent gelukkig zijn op je eentje en te midden van de anderen met dit Groot Mysterie in ons hart dat we voelen kloppen in onze borstkas.
