E - B I K E N
I N
N E D E R L A N D
Gezond fietsen en inkopen doen
Toeren langs bio-boeren TEKST: MENNO BONNEMA FOTO’S: JORIS LUGTIGHEID CARTOGRAFIE: 12 PROVINCIËN
Routemaakster Noes Lautier bedacht zo’n 25 fietsroutes langs biologische boeren in Nederland. We spraken met haar over hoe dit idee ontstond en over de persoon achter dit idee. Het interview vind je verderop, eerst starten we met drie van haar favoriete fietstoeren langs biologische boeren. Biologische producten eten wordt steeds populairder. Door alle voedselschandalen van afgelopen tijd, denk aan paardenvleesvermenging, gesjoemel met eieren en geknoei met poep in de slachthuizen, is het niet vreemd dat steeds meer mensen zich afwenden van de gangbare voedselindustrie. De consument is massaal op zoek gegaan naar veilig en betrouwbaar voedsel en biologische producten sluiten goed bij die typeringen aan. Met als gevolg ook dat er meer en meer supermarkten met een ruim assortiment aan biologische producten verschijnen. ’s Lands grootste kruidenier Albert Heijn heeft zelfs het overgaan op zo veel mogelijk biologische producten tot een van haar hoofdprioriteiten gesteld. Dat is mooi. Minder mooi vinden wij dan weer dat ze in hun laatste reclamespotje op de televisie een mevrouw in een auto langs allerlei biologische boeren laat rijden. Dat kan natuurlijk beter: op de e-bike langs al die verantwoord boerende agrariers. Wij stellen hier drie mooie routes voor, bedacht door Noes Lautier.
Dit is Dit i rui u mt mte vooor o eeen foto tobi bijs jsch chri ch riftt.
XX E-BIKE & TREKKING
D t is rui Di uimt m e vo mt v orr eeen footo tobi bbiijs jsch chri ch rift ri ft.. ft
E-BIKE & TREKKING XX
TV
WI
G WE
OI
R
T
81
Ha Haaren H aa a aren ar are a rre ren
D
SE
ST
Kruidenrijk
SC
RST LAE
ME
82
ER
SE
D
Bre B re e uke eu ukkke elen
Route 32 KM
Palingven Eikenven
S
Flesven
Beeldven
88
G
Klompven
AA
T
89
45
Achterste Vennen
Lelieven Ganzenven Kogelvangersven
N
17
W
EG
Zandvang
Witven
69
Groothuisven Groot Glasven
Staalbergven Duinven
Groot Aderven Klein Aderven
Le enni en e n nis nni n is i sh sheu s h eu uvel u uv ve vel v el
Huisvennen
Wolfsputten
Van Esschenven
71
KAPELWEG
TR
NE
A
DE
WEG
Leijsenven
MIJL-
. W
SE
IJK
RW TE
C
LV
K
OIS
EF
AN
DR E
IJ
L A A R A K K ER
IS
SE
Seli S eliisssen n w al al
BA
R
HE
Essche Stroom
De Es BE
O
TE
RW
K IJ
68
ES
80
79
E2 5
67
R.
VE
AA
W
ST
R
B EL
EN
HE
IJ S
-
66
LV
W
KS
E-
.Z
J
W
CH
R
RI
HAA RE NSE -
SE
G
RT
M
B O SS
5 N6
Koole Ven
Klein Glasven
Belvers Ven
Ansemven
Kampina
De Schoffel
B Beerze
47 46
Route 20 KM
Goorvennen
84
87
SC
OT
Klokketorenven
HO
TSE EG
CH
E-bike route 1
de kampina Tussen Haaren en Moergestel In het Brabantse land ten zuiden van Vught is het heerlijk e-biken. De route is slechts 32 kilometer lang, maar al fietsend raak je toch al snel de tel kwijt van het aantal gezellige terrasjes onderweg. Wij zijn hier in Brabant: dat moge duidelijk zijn. Aan oogstrelende natuur is evenmin gebrek: bossen, kleinschalige akkers en weilanden, de grote Kampina met zijn bos, hei en vennetjes. Dan zijn er ook nog een kasteel en drie erg leuke biologische bedrijven. De oogst Twee fietstassen raken onderweg gemakkelijk gevuld met een scala aan lekkernijen en gezonde bio-spulletjes. Van goudsbloem- tot amandelolie, van ochtendthee tot chayote komkommerplant), van bosbieten tot peulen, al naar gelang het seizoen kun je het allemaal tegenkomen. Verder nog meer exotische spullen: kaneel-amandelen of Weeribben-chocoladevla en wat te denken van een paar doosjes lovechock. Pas op met proeven, want het is verslavend... Het Kruidenrijk zorgt voor lichaam en geest met zijn cursussen over kruiden. Zorg-tuinderij de Es voegt daar groente, fruit en bloemen aan toe. Wat je dan nog niet hebt, kun je halen bij de ruim gesorteerde boerderijwinkel De Schoffel.
W
S
NT
OIR
AN
85
BA
Allemansven
XX E-BIKE & TREKKING
CH
Winkelsven
RS
86
OI
79
SE
-
‘t Boshuis OIR
Groot Kolkven Middelste Kolkven Achterste Kolkven
RI
Diaconieven D Brandven
WE
Speijckven Brouwkuip
Biologische adressen HET KRUIDENRIJK, Kapelleweg 9, Haaren, kruidenrijk.nl j ZORG-TUINDERIJ DE ES, Eind 19c, Haaren, zorgtuinderijdeed.nl g j BOERDERIJWINKEL DE SCHOFFEL, Mijlstraat 34, Boxtel, deschoffel.nl Praktische informatie PARKEREN: P kasteel Nemerlaer, aan rotonde tegenover Herberg van Boxtel, Oisterwijksedreef 2, Haaren. START-/EINDPUNT: P kasteel Nemerlaer. TOERISTISCHE INFO: kasteelnemerlaer.nl
E - B I K E N
I N
N E D E R L A N D
Toeren langs bio-boeren INTERVIEW Noes Lautier, routemaakster In 2013 was Noes Lautier op weg naar biologische boerderij De Vierhuizen in Zoeter woude om kaas, yoghurt, en eieren te kopen. Ineens flitste het idee door haar hoofd om in heel Nederland mooie fietstochten te ontwikkelen langs biologische boeren met huisverkoop. Inmiddels staat de teller van het aantal routes langs bioboeren op vijfentwintig. Wij spraken met de bedenkster van dit alles. Het moment dat we Noes Lautier, de ‘ontwerpster’ van de fietsroutes langs biologische boeren, spreken, is niet het beste. De aardbeving in Nepal heeft net plaatsgevonden en Noes heeft veel kennissen in het getroffen gebied zitten. Van een aantal heeft ze nog steeds niets vernomen en dat houdt haar natuurlijk erg bezig. Van Nepal naar Nederland is sowieso een grote stap, maar die stap is bij Noes snel te verklaren. Avontuurlijke vakanties Noes Lautier was maar liefst negentien jaar lang eindredactrice van een groot outdoor-magazine. Daarvoor was ze al besmet met het virus dat voor vele avontuurlijke reizen zorgde. Het beklimmen en bedwingen van hoge bergen werd een ware passie en zodoende kwam ook Nepal op haar pad. Het land werd een van haar favoriete reisbestemmingen. Maar eigenlijk was de sky the limitt en trok Noes overal naar toe. Ook door haar werk als eindredactrice bleef haar blik veld breed. Naast ver-wegbestemmingen over heel de wereld, trokken ook de mooiste plekjes in Europa haar aandacht. En om nog dichter bij huis te blijven: ook Nederland is in de ogen van Noes een fijn land om mooie ontdekkingen te doen. Het gras is niet altijd groener over de grens!
Biologisch toeren Zoals gezegd: je hoeft het niet ver te zoeken op de fiets. Ook in Nederland valt veel moois onderweg te zien. “Juist in Nederland”, vult Noes aan, “dat heb ik de laatste tijd wel ontdekt.” En zo zijn ook de fietsroutes langs biologische boeren ontstaan. Noes: “In 2013 was ik op de fiets onderweg naar biologische boerderij De Vierhuizen in Zoeterwoude om kaas, yoghurt en eieren te kopen. Ineens flitste het door mijn hoofd om in heel Nederland mooie fietstochten te ontwikkelen langs biologische boeren met huisverkoop.” Kopen bij de bron is steeds meer in en wat is dan mooier om dat te combineren met fietsen. Noes is een groot voorstander van biologisch boeren, dus dat werd het thema van de fietstochten. Vanwaar die biologische voorkeur? “Dat is niet zo raar denk ik”, verklaart Noes, “als je zoveel met je natuurlijke omgeving bezig bent en je daar zo veel waarde aan hecht, dan wil je daar ook met respect mee omgaan. Biologisch boeren zorgt voor verantwoord voedsel en een gezonde
“Nederland is een fijn land om mooie ontdekkingen te doen.”
Fietsen Hoewel bergbeklimmen een belangrijke passie vormt van Noes, is dat zeker niet de enige. Ook fietsen heeft haar altijd sterk aangetrokken. Noes: “Ik kan me mijn eerste fietsvakantie nog heel goed herinneren. Op mijn 26ste ben ik in mijn eentje langs de Loire gefietst. Dat was prachtig. Later heb ik korte fietsvakanties in Nederland, België en Italië gedaan. De eerste daarvan zal ik ook niet snel vergeten. Ik had een route door de polder gekozen. Ik liet me leiden door de wegwijzerpaddestoelen. Maar helaas was een aantal helemaal overgroeid door gras, waardoor ik na twee uur weer op hetzelfde punt stond. Maar dan begint het avontuur natuurlijk”, lacht Noes.
bodem en leefomgeving en dat is voor mij erg belangrijk. En gelukkig voor steeds meer mensen.” Uitvoering via Bionext Al snel vond Noes een enthousiaste partner in Bionext, de ketenorganisatie voor biologische landbouw en voeding in Nederland. Die zag haar plannen gelijk zitten en werd opdrachtgever. In 2013 en 2014 ontwikkelde Noes in totaal 25 routes, waarvan vier tweedaagse. Noes: “Onder weg heb ik alle boeren geïnter viewd. Elke route bestaat uit een inleiding, uitgebreide praktische informatie, een routebeschrijving plus routekaartje, een korte landschapsomschrijving en dus inter view tjes met de boeren.” De routes zijn maximaal 45 kilometer lang en volgen meestal het fietsknooppuntennetwerk. Ondertussen fietst Noes gewoon door. Noes: “Ja zeker, hier ben ik nog niet klaar mee. Voor de komende week ga ik weer twee nieuwe routes verkennen. Het mooiste vind ik als ik later van mensen hoor over door mij uitgezette routes. En dat ze dan net zo enthousiast geworden zijn over biologische producten bij de boer als ik.”
“Onderweg heb ik alle boeren geïnterviewd.”
De complete lijst van door Noes Lautier bedachte fietsroutes zijn terug te vinden op de site van Bionext (bionext.nl)) en op haar eigen site (noeslautier.nl))
E-BIKE & TREKKING XX
BE
68
EG
SW JK
Achterste e Plas Blauww
RI
Meerr Snoekveen
Route 25 KM
N371
Koekoeksvijver
59
Geeu euwenbrug eu
70 Route 29 KM Diepenveen
Wa Wapse N8 55
EG RW
69
Visvijver
Route 40 KM
N855
P SE
TEN DA R E R W P
Kreuzenveen
Drentsche Hoofdvaart
EG
76
80
Eemster
N8 55
37
94 Fruit of Life
A
Zeldenrust
Witteveen
Leendert
LT
LA
ND
79
LHEEDERMADE
EG
33
HO
RI
JK
SW
C
B
N855
77
N85 5
Die Diev Dieve i everbru eve everbrug errrbrug e rb b rug g
93 Dwi win n ge ng geloo g e loo eloo oo o
03
Lhee L hee h ee e N3 71
E-bike route 2
drenthe Tussen Vledder en Dwingeloo Wie de veertig kilometer van deze route e-biked tussen Vledder en Dwingeloo, kan maar en conclusie trekken: deze route is van begin tot eind mooi. Het geheim zit hem in de afwisseling tussen het heerlijk geurende bos van het Nationale Park Drents-Friese Wold en het knusse coulissenlandschap van de polders ten zuiden daarvan. Ook de met bomen omzoomde wegen, de talrijke heerlijke feitspaden, de grazende koeien en schapen en last but not least het authentieke dorp Dwingeloo, dragen bij aan het goede gevoel dat je krijgt bij het afleggen van deze route. Dwingeloo heeft ook nog geweldig leuke terrasjes, waartussen het moeilijk kiezen is. Ver daar voor he je dan al kunnen genieten van de weldadige rust en de lekkernijen in de theetuinen van Fruit of Life en Zeldenrust. De oogst Die is kort samen te vatten onder de noemer ‘bessen’, met name de blauwe bes (niet te verwarren met de bosbes). Beide biologische bedrijven op deze route zijn gespecialiseerd in bessen. Fruit of Life teelt zelf blauwe bessen. Wie koffie bestelt op het landelijke terras in de zelfpluk-fruittuin, krijgt zelfgebakken blauwebessen-muffins of een schelpje met mon chou-kaas en blauwebessengelei. Bij Zeldenrust begint het paradijs, want behalve genieten van blauwe en rode bessen, kruisbessen, frambozen en zwarte bessen, kun je hier ook mijmeren in de fantastische bloementuin.
XX E-BIKE & TREKKING
RT
Voorste Plas
Olde Veen
67
Kruidsveen
Meeuwenplas
AA
53
Beuzeveen Vosseveen
Noordsveen
RV
N3 71
Goudenploeg
Bo os o osc sc s choo c h oo ho oo oor ord rd r
D Dolde e rrs rsum s
ILE
Hoo Hoogersmilde e
78
Biologische adressen FRUIT OF LIFE, Holtien 1, Dwingeloo, fruitoflife.nl ZELDENRUST, Wapserauwen 6, Wapse blauwebessenkwekerij.nl j ARNICAKWEKERIJ, Boterveen 14a, Dwingeloo, arnicakwekerij.nl j Horeca biologisch: FRUIT OF LIFE, zie boven. ZELDENRUST, zie boven Praktische informatie Deze route is vanwege het fruitseizoen het best te doen tussen juni en eind september. PARKEREN: route 1 en 3 bij Fruit of Life, Holten 1, Dwingeloo, route 2 in het centrum van Dwingeloo. START-/EINDPUNT: idem TOERISTISCHE INFO: Nationaal Park Drents-Friese Wold, np-drentsfriesewold.nl p
W
ZE
Brugakker B Br g ga
IST
ER
WE
Ville Vi V Vil ille
Hakswetering
DR
BE
O
AA
N
Blikkenburger Vaart
VE
KO
N
W
Route 44 KM
EG
A12 WE R
ZWER ST ZWERFST
G
D
I
C
HO
U WE
RA
A
T
R
ST
Route 37 km
Boswijk jk k
KHO
BU
G-
WER
U TR EC
D
G
HO
TEL
R ST
LA
AN
Route 25 KM
O
2 A1
O
SC
A
H
JK
E
42
ERSF
SP
T L AA N OR
Aust A Au ust u sterlitz t rli
Kerckebosch Ke e rcke kebosch b osc ch R
EL
Kromme Rijn
E
IE
B
VE
Ak kkers k
NS
EW GR
F.
V.
LY
ND
OEK
I S W EG
E
EG
RU
Kruisboog g
E
Overdam Overda Overd verda erda am a m
EN
L an Lan La a ngn brr oe b ek
BU
RG
G
500m
ND
Mos ss se s en n
AmsterdamRijnkanaal
29 N2
SA
Werkhoven
RE
LAN
V.
GBR
N
Hoornwetering
W
EG
(advertentie)
WELCOME TO A NEW WAY OF CYCLING Alle E-Bikes van Dutch ID zijn ‘100% handbuilt in Holland’. Het team van Dutch ID werkt vol passie en vakkundig aan het produceren van de Dutch ID E-Bike’s. FIETSEN MET TROTS Watt wi w l je je eige en nli liijk nog no me meer? er? Ee Een nm mooi oo e eig oo ige genti ntijds nt jdse E-Bi jdse Biike, Bike, ke ke mod o ern rn n en n st strak rak ra a vormg vo ormg gege egeven ve , die ven die ook ok no og rijd j t alss het het he s eek spr kwoo o rde rdelij d lij li ke e zo zon onn netje. ne net e.. He Hett st sti tijv tijve tij ve e frame me va van an n D Du utch ch h I en ID en d de e hoo h gwa gwaard arrd ard dige ige co omp mpo ponen p en enten nte ten zo zor orrge rgen rg g n voor or ee een n be rou bet o wba ou wbare r kwa re walit liteit e en op eit optim tim timaa maal a ri aa rijc jcomfo jco comfo orrt. t. Het ett ma maakt a da akt dat jje dat e keer keer er op p ke keerr met me et alle alle al e soo orte ten te n van an gen g no oeg egen n RSQ R RS SQLHX LHXZ XZG ZG ZGLH GLH LH H÷ ÷HWV ÷H H HWV WV SDN S WR SD W RP WRPQ RPQ P QDD DDU DU KH DU HWZ W ZHU WZHUN HUN UN R RII VVFFKRR KRROOW KR OWHJ JDDQ DDQ ERR RGVF VVFK KDS DS D SHQ HQ WH W GR GRHQ Q RI R JHZ RI ZRRQ YR YRRU RU GH GHIXQ IXQ XQ HH XQ HHQ Q÷ ÷HWWVWR VWRFKW F FKW te e mak maken en. n. Wa Wantt hoe h je ho je het het went he e of ke keert e : je bentt toch ert er to och in bew wegi eg ng n en daa daa a r is natu natu t url urlijk ijk k ni n etss mi m s mee.. M k een Maa een pro proefr efrit it bij b ee een n deal dealer er bijj u in de buurt buurt en erv vaar aar ze f de comf zel comfort ortabe ab le abe e rij rijeig eigens igenscha cha happe pp n van ppe van n de de Dut Dutch ch h ID ID E-Bike E-B e! Kijk vo voor o mee meerr info nforma rmatie tie op op::
www.dutch-id.nl
XX E-BIKE & TREKKING
EG
E-bike route 3 Tussen Utrecht en Doorn
RTS
E-
WEG
TEN TENEN TE N N NEILAN EILA AN D
OO
TUINDERIJ DE VOLLE GROND, tuinderijdevollegrond.nl j g MOESTUIN MAARSCHALKERWAARD, Laan van Maarschalkerweerd 2, Utrecht, moestuinutrecht.nl
de utrechtse heuvelrug
Romantische lusthoven, statige bossen, met koeien bespikkelde polders, weelderige landgoederen, aantrekkelijke stadjes: alles kom je tegen tussen Utrecht en Doorn. Echt stil is het alleen op een doordeweekse dag, want half Utrecht fietste en wandelt hier in een weekend met mooi weer. Maar elk nadeel heeft zijn voordeel, zoals een niet onbegenadigde voetballer het ooit al uitdrukte. Omdat er zoveel potentiele klanten zijn, heeft de horeca hier flink uitgepakt met theetuinen, pannenkoekenhuizen en sjieke restaurants. Met zo veel koek-en-zopie plekken onderweg valt het eigenlijk ook wel weer mee met die drukte, zelfs in het weekend. De oogst Te veel om op te noemen. Biologisch leeft onder de boeren in deze streek, dat is zeker. Het is ondoenlijk om alle bioboeren op een fietstocht te bezoeken. Spreiding is beter: elke keer naar een ander bedrijf kan ook. De ene boer deelt zijn passie graag dagelijks met mensen die extra zorg nodig hebben, zoals De Volle grond, De Hondspol of Moestuin Maarschalker weerd. De andere boer zorgt in alle rust voor zijn Limousins, zoals Van Os, of voor zijn plantjes, zoals A8. Het resultaat is hetzelfde: lekker eten van de beste kwaliteit.
Gedeeltelijk biologisch: LANDWINKEL SLAGMAAT, Marsdijk 5, Bunnik, nieuwslagmaat.nl g Horeca biologisch: RESTAURANT KRAAYBEEKERHOF, zie hierboven. DE VELDKEUKEN, Koningslaan 11a, Bunnik, veldkeuken.nl Praktische informatie PARKEREN: P in Bunnik, bij knooppunt 43, Sportlaan. START-/EINDPUNT: idem TOERISTISCHE INFO: slotzeist.nl fortvechten.nl np-utrechtseheuvelrug.nl p g vriendenvanameliswaard.nl
Biologische adressen LANDGOED KRAAYBEEKERHOF, Diederichlaan 25a, Driebergen, kraaybeekerhof.nl y KWEKERIJ A8, Achterweg 8, Doorn, a8-doorn.nl MAATSCHAP VAN OS, Pittesteeg 8, Doorn DE HONDSPOL, Gooyerdijk 20, Driebergen, lievegoed.nl/lievegoed-winkels g g
(advertentie)
Veel zien, veel genieten. Fietsen in Thüringen.
Fietsparadijs Thüringen Thüringen is het groene hart van Duitsland. Dit gebied kan uitstekend met de fiets worden verkend. Onderweg op de fiets door de wonderschone natuur, langs rivieren, door schilderachtige stadjes. Dwars door Thüringen lopen 13 lange fietsroutes met een totale lengte van ruim 1.700 km. Er zijn speciale routes voor bijvoorbeeld cultuurliefhebbers, sportievelingen en gezinnen.
.LMNYRRUPHHULQIRUPDWLHRYHUŎHWVHQLQ7K¾ULQJHQ HQGHŎHWVNDDUWRS Tourist Information Thüringen +49 (0) 361 37420
[email protected] www.vakantie-thuringen.nl
Radwege in Thüringen. Die schönsten
Routen auf einen
Blick.
E-BIKE & TREKKING XX
