Toelichting wegsleepverordening 2009. Inleiding. Op grond van artikel 149 van de Gemeentewet, artikel 173 lid 2 van de Wegenverkeerswet 1994 en het Besluit wegslepen van voertuigen, dient de gemeenteraad middels een verordening regelgeving vast te leggen, om het wegslepen van voertuigen juridisch mogelijk te maken. Het gaat hierbij om situaties waarin met een voertuig een verkeersregel wordt overtreden ingevolge de Wegenverkeerswet of het hierop gebaseerde Reglement Verkeersregels Verkeerstekens. Op grond van de Wegenverkeerswet mogen op de weg staande voertuigen worden weggesleept in het belang van veiligheid op de weg, de vrijheid van het verkeer of het vrijhouden van gehandicaptenparkeerplaatsen. Het daarop gebaseerde Besluit van wegslepen van voertuigen geeft een uitbreiding van voornoemde criteria. Er zijn immers meer locaties denkbaar waar fout parkeren als zeer hinderlijk ervaren wordt, zonder dat de veiligheid op de weg of de vrijheid van het verkeer direct in het geding is. Direct optreden tegen dergelijk fout geparkeerde voertuigen kan in bepaalde situaties zeer wenselijk zijn. Hierbij kan gedacht worden aan het onbevoegd parkeren op een inrit van een laad- en losplaats, taxistandplaatsen, in voetgangersgebieden of tijdens een marktdag op het marktterrein. Zou echter bijvoorbeeld op een marktterrein tot wegslepen overgegaan worden, zonder het voertuig op te slaan, is dit onrechtmatig. Bovendien zijn de kosten van het wegslepen op deze manier niet te verhalen op de eigenaar van het voertuig. De gemeente kan voor het wegslepen in principe niet terugvallen op de politie. Handhaving van verkeerswetgeving is hoofdzakelijk opgedragen aan de politie. De politie heeft echter maar in een beperkt aantal gevallen de bevoegdheid om voertuigen weg te slepen, bijvoorbeeld als strafvervolging dreigt (bij een ongeval na rijden onder invloed). Het wegslepen van voertuigen is primair een taak van de wegbeheerder, de gemeente in deze. De Wegenverkeerswet geeft aan in welke gevallen de gemeente de mogelijkheid heeft om auto’s weg te slepen. De wet stelt daar wel extra eisen aan. Belangrijk onderdeel van deze extra eisen, is het vaststellen van een wegsleepverordening. Opmerking. De gemeente is overigens wel al zonder meer bevoegd om voertuigen weg te slepen, voor zover het gaat om overtredingen van de Algemene plaatselijke verordening. Te denken valt aan aanhangers en caravans die langer dan de toegestane maximumduur geparkeerd staan op de openbare weg (artikel 5.1.5 van de Apv gemeente Doetinchem). De wet stelt uitsluitend een wegsleepverordening verplicht wanneer de gemeente bestuursdwang wil toepassen wegens overtreding van een verkeersregel. Het is niet mogelijk om de wegsleepverordening van toepassing te verklaren op situaties dat voertuigen van de openbare weg moeten worden verwijderd vanwege overtredingen ingevolge de Apv. De wetgever heeft in het “Besluit wegslepen van voertuigen” namelijk expliciet aangegeven bij welke overtredingen het college van burgemeester en wethouders mag wegslepen op die manier zoals ter uitvoering besloten in de wegenverkeerswet.
Dit betekent onder meer, dat niet direct weggesleept mag worden, maar dat de eigenaar van een voertuig(overtreder) eerst een bestuursdwangbeschikking moet ontvangen en in de gelegenheid moet worden gesteld zelf het voertuig te (laten) verwijderen cq de overtreding te beëindigen. 1
Wel bestaat de mogelijkheid dat de gemeente voor het verwijderen van voertuigen bij Apv-overtredingen, gebruik maakt van de diensten van hetzelfde wegsleepbedrijf die de gemeente ook inschakelt bij de uitvoering van de wegsleepverordening. Het voortraject (de aanschrijving dan wel publicatie) zal echter anders moeten zijn. In de gemeente Doetinchem wordt in het kader van overtredingen ingevolge artikel 5.1.5 van de Apv reeds gebruik gemaakt van een wegsleepbedrijf. Hierover later meer bij locatie van opslaan/bewaring. Overigens zal, nadat deze verordening is vastgesteld, tevens de “Notitie Handhavingsbeleid onder toepassing van artikel 5.1.5 van de Algemene plaatselijke verordening gemeente Doetinchem” ter vaststelling aan het college van burgemeester en wethouders voorgelegd worden. Hieronder volgt een toelichting op de voorgestelde regels uit de wegsleepverordening. Voor de voorgestelde verordening is gebruik gemaakt van de modelverordening van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG). Voorts wordt een voorstel gedaan met betrekking tot de uitvoering van de wegsleepregeling: wie wordt gemandateerd om namens het college opdracht te geven tot wegslepen? De wegsleepverordening. In de wegsleepverordening moeten 3 zaken vastgelegd worden/geregeld worden. -aanwijzing van wegen. -locatie van opslaan/bewaring. -(verhaalbare) kosten wegslepen en opslaan van voertuigen/tarieven. -Aanwijzing van wegen en weggedeelten De Wegenverkeerswet (art. 170) maakt het mogelijk dat gemeenten in bepaalde gevallen voertuigen wegslepen. Dit is mogelijk, indien 1. met een voertuig een voorschrift van de Wegenverkeerswet wordt overtreden, dan wel een voorschrift van een op deze wet gebaseerde regeling, en 2. verwijdering van het voertuig bovendien noodzakelijk is in verband met: - het belang van de veiligheid op de weg, of - het belang van de vrijheid van het verkeer, of - het vrijhouden van aangewezen weggedeelten en wegen. Vooral het onder het derde streepje bepaalde, is voor de gemeente van belang. Wanneer de gemeenteraad in de wegsleepverordening wegen aanwijst, kan de gemeente het voertuig wegslepen, wanneer hier geparkeerd wordt in strijd met een verkeersregel, zonder dat de veiligheid of de vrijheid van het verkeer in het geding hoeft te zijn. Bijvoorbeeld een voertuig dat op de marktdag op het marktterrein geparkeerd staat Zoals gezegd is hiervoor wel vereist dat de gemeente in de wegsleepverordening de wegen of weggedeelten aanwijst, waar weggesleept zal worden. In het Besluit wegslepen van voertuigen is exact bepaald om wat voor soort weggedeelten en wegen het hierbij kan gaan. Kort gezegd zijn dat de volgende soort wegen: -wegen waar middels een bord of gele streep is aangegeven dat er niet geparkeerd mag worden, -wegen waar middels een bord is aangegeven dat er op zekere dagen of uren niet geparkeerd mag worden (bijvoorbeeld marktterreinen), -wegen waar middels een bord is aangegeven dat er alleen door bepaalde voertuigcategorieën geparkeerd mag worden, -taxistandplaatsen, invalidenparkeerplaatsen, laad- en losstroken en parkeerplaatsen
voor vergunninghouders.
De gemeente heeft de keuze in hoeverre zij de wegsleepregeling van toepassing verklaart. Zij kan besluiten om alle wegen binnen de gemeentegrenzen aan te wijzen, voor zover ze behoren tot een van de in artikel 2 van het besluit bedoelde soorten van wegen en weggedeelten. De gemeente kan ook besluiten om alleen de wegen en weggedeelten binnen de bebouwde kom aan te wijzen. Verder kan de gemeente er ook voor kiezen om de wegen die ze wil aanwijzen bij naam te noemen, of concreet in de verordening de situaties te omschrijven waarin sprake is van een wegsleepwaardige overtreding. De VNG adviseert gemeenten om zichzelf niet nodeloos beperkingen op te leggen en de toepassing van de wegsleepregeling zo ruim mogelijk te laten zijn. Wij stellen voor de VNG hierin te volgen en alle wegen en weggedeelten binnen de gemeentegrenzen aan te wijzen (dus zowel binnen als buiten de bebouwde kom), voor zover ze behoren tot een van de in artikel 2 van het Besluit wegslepen van voertuigen bedoelde soorten van weg(gedeelt)en. Om te voorkomen dat de handhavers door deze ruime werkingssfeer van de wegsleepverordening onvoldoende houvast hebben bij de toepassing van de verordening, heeft de VNG een overzicht opgesteld van gevallen waarin sprake kan zijn van een wegsleepwaardige overtreding van verkeerswetgeving. Dit betreft in feite een overzicht van de meeste verkeersregels uit de Wegenverkeerswet. Dit overzicht kan dienen als leidraad voor de handhavers, maar heeft verder geen status.
Locatie van opslaan/bewaring. Naast de aanwijzing van wegen en weggedeelten, moet in de verordening ook worden bepaald/vastgelegd waar de weggesleepte voertuigen worden opgeslagen/bewaard. Ook de openingstijden van de locatie gedurende welke men de weggesleepte voertuigen weer kan ophalen, moeten worden vastgelegd. De gemeente heeft de keuze om zelf voor het wegslepen en opslag te zorgen, dan wel om dit uit te besteden. Bij deze keuze spelen een aantal factoren een rol. -De gemeente beschikt niet over het materieel om alle soorten voertuigen te kunnen wegslepen. -Als de gemeente besluit om zelf weg te slepen en te bewaren, is het lastig te realiseren dat ten allen tijde terstond kan worden weggesleept. Wanneer met een derde een contract wordt afgesloten, kan bedongen worden dat 7 dagen per week 24 uur per dag direct wordt uitgerukt. -Als de gemeente voor eigen opslag kiest (op de werf), is voorts een goede afsluiting van het terrein noodzakelijk, aangezien de gemeente verantwoordelijk is voor schade/vermissing. Een dergelijke veiligheid voor op de werf opgeslagen voertuigen is moeilijk te realiseren, gelet op alle werkzaamheden en bewegingen die daar plaatsvinden. -Als de gemeente zelf voor opslag zorgt, moet er gedurende bepaalde tijden altijd iemand aanwezig zijn voor eventuele afhalers. De VNG heeft aangegeven dat de openingstijden ruim moeten worden genomen, en dat openstelling op alleen werkdagen waarschijnlijk onvoldoende is. -Tot slot: als een voertuig niet wordt opgehaald, mag het niet worden verkocht zonder dat een beëdigd taxateur het voertuig heeft getaxeerd. Het is handig als een sleepdienst of garage dit zelf zou kunnen regelen. Voor het (laten) wegslepen van voertuigen werd reeds, sedert 1 juli 2003, gebruik gemaakt van bergingsbedrijf/wegsleepbedrijf Takel- en bergingsbedrijf Gerritsen BV, gevestigd Broekhuizerstraat 20D te Wehl, alwaar de voertuigen eveneens werden opgeslagen Dit bedrijf was 24 uur per dag bereikbaar voor het wegslepen en opslaan van voertuigen.
Dit is destijds vastgelegd in de vorige wegsleepverordening van de gemeente Doetinchem, welke werd vastgesteld in de openbare raadsvergadering van 19 juni 2003, en in een door beide partijen (de gemeente en het bergingsbedrijf) ondertekende huurovereenkomst. Voornoemd bedrijf is per 1 januari 2009 overgenomen door Houterman Autosleepdienst met vestigingen in Wijchen, Lent, Arnhem en Wehl. De locatie van opslag wijzigt in deze niet, evenals de tarieven als vastgesteld door Gerritsen BV, d.d. 1 november 2008, en Houterman, d.d. 5 februari 2009. Evenals Gerritsen in het verleden is Houterman 24 uur per dag bereikbaar onder hetzelfde telefoonnummer (0314-681851 of 06-53992414). Bovendien garandeert Houterman, na de melding/opdracht, tot wegslepen een maximale aanrijdtijd van 30 tot 45 minuten en heeft Houterman voldoende personeel, materieel en stallingsterrein om te allen tijde aan een verzoek tot wegslepen gehoor te kunnen geven. Daarom wordt voorgesteld de wegsleepwerkzaamheden, de stalling en afgifte van voertuigen aan Houterman uit te besteden. Houterman is, indien nodig en na telefonisch contact, ook bereid buiten werkdagen (van 09.00 tot 18.00 uur) een weggesleepte auto terug te geven aan de eigenaar. Gelet op het bovenstaande wordt voorgesteld om het wegslepen en opslaan van voertuigen ongewijzigd uit te besteden aan een extern sleep- en bergingsbedrijf. In dit verband aan Houterman BV zoals reeds beschreven. Aangezien de kosten hoe dan ook verhaald worden op de overtreder, zijn er voor de gemeente geen voor- of nadelen aan deze keuze verbonden. In het kader van deze wegsleepverordening dient deze uitbesteding vastgelegd te worden middels een overeenkomst tussen de gemeente Doetinchem en Houterman. (Verhaalbare) kosten wegslepen en opslaan van voertuigen/tarieven. In het Besluit wegslepen van voertuigen is bepaald welke kosten de gemeente kan verhalen op de overtreder. Als het wegslepen en de opslag wordt uitbesteed, betreft dit de door de garage in rekening gebrachte kosten. Verder mogen de volgende kosten in het tarief verdisconteerd worden. -Kosten van verzekering ter dekking van de aansprakelijkheid voor schade aan de auto’s; -De personele en materiële kosten verbonden aan de bekendmaking van de beschikking, in het geval dat de eigenaar de auto niet komt afhalen. Hieronder vallen ook de kosten van opsporing van de eigenaar. -De kosten die samenhangen met de verkoop of vernietiging, in het geval de auto niet wordt opgehaald. Hieronder vallen ook de kosten van taxatie van het voertuig. -Tot slot kunnen ook indirecte kosten in rekening worden gebracht tot ten hoogte 15%. In de wegsleepverordening hoeven deze kostencomponenten niet allemaal inzichtelijk te worden gemaakt. Volstaan kan worden met een uitsplitsing van de kosten die verbonden zijn aan het wegslepen van voertuigen enerzijds en de bewaring van deze voertuigen anderzijds. Mandatering. Nadat een dergelijke wegsleepverordening is vastgesteld, zijn er nog een aantal praktische zaken die geregeld moeten worden. De wet stelt namelijk een flink aantal procedure-eisen, waarbij de vraag moet worden gesteld: wie doet wat? Voor zover het gaat om de vraag wie bevoegd wordt om het daadwerkelijke besluit tot wegslepen te nemen, moet het college bovendien een mandaatbesluit nemen. Het gaat om de volgende actiepunten: -Het besluit nemen tot het al dan niet (laten) wegslepen van het voertuig. -Het opmaken van een proces-verbaal bij elk wegsleepgeval, met daarin gegevens over het voertuig en de aangetroffen situatie, incl. foto. -Het opstellen van een bestuursdwangbeschikking, die aan de eigenaar van het voertuig, die het voertuig komt ophalen, moet worden afgegeven.
-Wanneer het voertuig niet binnen 2 dagen wordt afgehaald, dient de eigenaar te worden opgespoord om de bestuursdwangaanzegging op te kunnen sturen. -Het geld moet worden geïnd op het moment dat het voertuig wordt opgehaald. -Wanneer na afloop van de wettelijke termijn het voertuig nog niet is afgehaald, moet het voertuig getaxeerd worden en vervolgens verkocht of vernietigd. -Er dient een register te worden bijgehouden, waarin de wegsleepgevallen worden bijgehouden. Er zijn gemeenten die de bevoegdheid om te besluiten tot wegslepen, mandateren aan de politie. In dat geval worden veel van bovengenoemde werkzaamheden door de politie uitgevoerd. De politie te Doetinchem heeft aangegeven achter het idee te staan van invoering van een wegsleepregeling, maar ziet voor zichzelf geen rol weggelegd in de uitvoering ervan. De politie wil zich zoveel mogelijk beperken tot haar kerntaken, echter een goede communicatie met de politie, na elk wepsleepgeval, is een vereiste. Indien mensen zich melden bij de politie is deze op de hoogte van het wegslepen en kan doorverwijzen naar de gemeente. Voor wat betreft de mandatering in de gemeente Doetinchem is reeds in het verleden de Teamleider van het team handhaving openbare ruimte bevoegd, middels mandatering, om een opdracht tot het wegslepen van voertuigen te verstrekken. Volgens het register behorend bij het Algemeen Mandaat-, Volmacht- En Machtigingsbesluit Gemeente Doetinchem 2008, vastgesteld op 21 oktober 2008, bekendgemaakt op 29 oktober 2008 en in werking getreden op 1november 2008 is Teamleider Handhaving BUHA benoemd tot mandataris voor wat betreft; Uitoefening van de bevoegdheid tot toepassing van bestuursdwang tot het overbrengen en in bewaring stellen van een op een weg staand voertuig, indien met het voertuig en bij of krachtens de Wegenverkeerswet 1994 vastgesteld voorschrift wordt overtreden alsmede de uitvoering van de Wegsleepverordening 2003 (mandaat nr. 4.2.13). Voorgesteld wordt, in het kader van deze Wegsleepverordening 2009, om dit mandaat ongewijzigd voort te zetten. De implementatie van andere genoemde aktiepunten wordt/is beschreven en verwerkt in de “Notitie handhavingsbeleid onder toepassing van artikel 5.1.5 van de Algemene plaatselijke verordening gemeente Doetinchem” die eveneens wordt voorgelegd aan het college van burgemeester en wethouders. Verder dient een overeenkomst opgesteld tussen de gemeente Doetinchem, als wegbeheerder, en Houterman Autosleepdienst. Met andere woorden; voor de implementatie en voordat de wegsleepverordening van kracht wordt is tijd nodig. Derhalve wordt voorgesteld de wegsleepverordening niet eerder in werking te laten treden dan 1 augustus 2009. Schematische weergave van de verdere stappen. -Behandeling Wegsleepverordening 2009 in vergadering college van B & W 16 juni 2009. -Behandeling Wegsleepverordening 2009 in gemeenteraad 9 juli 2009. -Vervolgens publiceren op de gemeentepagina en afschriften van het besluit verzenden aan; --Politie Noord en Oost Gelderland district Achterhoek, Postbus 20 7005 AB Doetinchem --Rijkswaterstaat Postbus, 9070 6800 ED Arnhem --Provincie Gelderland Postbus 9090 6800 GX Arnhem --Houterman Autosleepdienst Broekhuizerstraat 20D 7031 GZ Wehl -Inwerkingtreding Wegsleepverordening 2009 1augustus 2009
Bijlagen. 1. Raadsvoorstel 2. Raadsbesluit 3. Wegsleepverordening 2009
