Afgiftekantoor :
Brussel X
Bureau de dépôt :
Bruxelles X
Toegelaten onder nr. : N° d’agréation :
Belgique België P.P. P.B. Bruxelles X BC 0227
P 102005 P102005
Nummer 57 : februari 2006 Numéro 57 : Février 2006
Verschijnt: trimestrieel Périodicité: trimestriel
Verantwoordelijke uitgever : V. en J. Verbeiren-Desopper, Floralaan 6, B 2640 Mortsel
LEVENSADEM vzw LE SOUFFLE DE VIE asbl
24 uur/24 uur M. et J. PHILIPPE
Ch. et Gh. FREY
V.en J. VERBEIREN
Avenue de Fré, 204 1180 BRUXELLES Tél.: 02/375.95.04 Fax : 02/375.57.36
[email protected]
Avenue de la Chapelle,25 1200 Woluwé-St. Lambert Tél.: 02/772.28.38 famille.frey 12move.be
Floralaan, 6 2640 MORTSEL Tel.: 03/449.48.26 Fax : 03/449.00.19
[email protected]
Dit is het tijdschrift van de vzw Levensadem; het verschijnt 2X per jaar in het Frans en 2X in het Nederlands. Graag meer informatie over onze werking? Surf naar onze volledig vernieuwde website www.levensadem.be Wil je met ons meewerken of meebidden? Bel ons op 03/449 48 26 of stuur een mailtje naar
[email protected] Wil je helpen bij de opbouw van ons vakantiecentrum in Pesche? Bel 060/ 34 40 87 of 0475/ 33 96 46
Oproep: stuur ons in elk geval je mailadres, ter aanvulling van ons adressenboek!!
ELKE MAANDAG om 20.30 uur : AANBIDDING ; Elke EERSTE DINSDAG van de maand om 20 uur EUCHARISTIEVIERING op het adres: Floralaan 6, Mortsel Iedereen is welkom !
2
lieve lezers, Een nieuw jaar, een nieuw tijdschrift … We wensen jullie allen een levend en leven gevend jaar, waarin we ons solidair mogen weten met elkaar, en die solidariteit concreet beleven in woord en daad, elke dag opnieuw. In de artikels van dit nummer vertellen mensen over die concrete solidariteit, dag in dag uit, soms groot, soms klein, maar altijd even waardevol. Dank aan allen die deze solidariteit waarmaken: peetgezinnen, vrijwillige medewerkers, donateurs, gezinnen van Levensadem. Dank aan alle “bidders” en “bidsters”. Toen we onlangs een oproep deden om mensen te vinden die elke dag trouw voor één moeder of koppel willen bidden, hebben we zeer veel respons gekregen. Dat was hartverwarmend en deugddoend: zoveel mensen die achter de schermen andere mensen in moeilijkheden en in nood (willen) opnemen in hun gebed … Al wie zich zo heeft opgegeven krijgt (vroeg of wat later ) een naam en wat nieuws. We volgen het ritme van de oproepen. Soms zijn er 8 oproepen op een maand, soms komen er weken achtereen geen echt nieuwe oproepen. Dan volgen we verder de mensen die ons vroeger al contacteerden. Ook daar kruipt heel wat energie in …
Het gebed is echt de adem van ons werk, de stille kracht en de motor achter elk leven. Dank aan jullie allen!
Jo en Veva
3
Oproep Oproep Oproep Oproep Oproep Oproep Oproep Oproep Onder impuls van de St Egidiusgemeenschap en met steun van vele organisaties en scholen werd de actie HOP opgestart. HOP staat voor “hoop op papieren” en wil mensen uit het buitenland die soms reeds jaren in ons land verblijven, wachtend op een statuut en die soms verbazend veel inspanningen deden om zich te integreren, wiens kinderen bij onze kinderen op school zitten, …. een hart onder de riem steken. Levensadem wordt regelmatig met “moeders zonder papieren” geconfronteerd. Hun nood is groot, hun keuze voor het leven van hun kindje des te bewonderenswaardiger. Wij steunen hen in de mate van onze mogelijkheden. Daarom scharen wij ons achter de actie van HOP. Niet als een politiek statement, wij willen hiermee niet pleiten voor een “onbeperkt openstellen” van onze grenzen. Maar voor een menselijke opvang en ondersteuning van de mensen die in ons midden verblijven, wachtend op een definitieve beslissing. Voor de manifestatie van 15 februari in Antwerpen komt dit tijdschrift wellicht te laat. Maar u kunt wel een steunverklaring ondertekenen. Surf daartoe naar de website www.actie-hop.be Levensadem als organisatie staat hier echt achter. Wij bevelen dit warm aan aan al onze medewerkers en sympathisanten.
Een ademtocht … Ademen … je staat er niet bij stil. Het gebeurt zo helemaal vanzelf. Niemand denkt eraan om te tellen hoe dikwijls hij ademt op een dag. Het is zo vanzelfsprekend tot … het moment waarop je adem stokt! Ademen gebeurt onopvallend en voortdurend. Net zo wil Levensadem concreet hulp bieden aan wie erom vraagt. Vandaag willen we jullie graag vertellen over kleine dingen, eenvoudige gebaren die ontstaan wanneer de adem even stokt, wanneer plots een vraag zich stelt. Het zijn gebaren die leven voortbrengen, die ervoor zorgen dat iemand zich beter voelt. Een beetje zoals het inademen van het parfum van een roos, of zoals de geur van een warme wafel die ons doet watertanden … Kleine dingen, dag na dag bijeengesprokkeld, met de meest diverse geuren. Eenvoudige gebaren, maar zo adembenemend leven gevend!
4
Iemand die naar het buitenland vertrekt, beslist zijn auto te verkopen zonder de maximum prijs te vragen, die de garagist hem voorstelt. Het bericht wordt rondgemaild en komt ook terecht bij Levensadem. Dankzij de financiële hulp van enkele mensen heeft Levensadem de auto kunnen kopen voor een moeder met een zeer bescheiden inkomen. Haar auto, die ze echt niet kan missen, had juist de geest gegeven. * * * Een dame doet haar boodschappen in een grootwarenhuis. Plots ziet ze dat een hele reeks rollen behangpapier wordt weggegooid. Ze vraagt uitleg en verneemt dat de verpakking van de rollen beschadigd is na wateroverlast. De rollen worden daarom uit de handel genomen. Op een ik en een gij zit de koffer van haar auto vol met behangpapier. De kinderkamer van een gezin van Levensadem is ermee opgefrist!
***
De gordijnen gaan open: 10 gratis kaarten voor een spektakel , uitdrukkelijk voorbehouden voor 10 moeders van Levensadem en hun kind. Ze mogen gaan kijken naar een muzikale komedie gespeeld door jonge mensen.
En wat denk je van de haan, die is komen wonen in Pesche, want in zijn Brusselse tuin verhinderde hij het eieren leggen bij de kippen … En wat denk je van de nieuwe speeltuigen … het gezin dat ze heeft gewonnen, gaf ze liever weg aan “L’envie de souffler” (vakantieplaats van Levensadem in Pesche). En dan de kampeerwagen die tijdens de zomermaanden in Pesche mag staan als extra verblijfplaats … ***
5
“Ik heb juist achterstallig kindergeld gekregen, want mijn kind is als gehandicapt erkend”, zegt een moeder van Levensadem. “Ik had er helemaal niet op gerekend. Ik zou graag delen met een andere moeder die heel speciaal geld nodig heeft.” ‘s Anderendaags rinkelt de telefoon: een klein meisje, Vanessa, moet dringend naar het ziekenhuis… (zie verder over Vanessa) *** Een vriendin gaf me een warme winterjas. Ze was zoveel vermagerd dat de jas veel te groot was geworden. ‘s Avonds belt een moeder van Levensadem aan, rillend van de vrieskou, ze heeft geen winterjas, te duur. De grote jas past, haar zwangere buik kan er helemaal in. *** Zo gaat het leven verder, veel meer dan een ademtocht … Nee, niet alles is zo eenvoudig bij Levensadem. Maar dikwijls merken we dat op een gezicht, boven vol droefheid, een glimlach verschijnt als een nieuwe wind die waait, heel stil, en je meevoert naar een plaats waar je nooit dacht te komen … Als je hart het je ingeeft Als de behoefte je overvalt om Een ogenblik stil te vallen, Je longen vol te ademen en De lucht die je het leven geeft te delen, Waar de adem blaast, kijkt iemand ademloos toe Waar de Adem blaast, wordt leven gegeven, Blaas maar mee met de wind vol van duizend geuren, naar ieders smaak en zin.
Micheline
In het begin was het een klein project … Oorspronkelijk was het een klein project: ik wilde mij kunnen bezig houden na mijn terugkeer in mijn land in 1997. Ons eerste schooljaar begon in oktober 1997. Intussen is de Koningin Fabiolaschool aan haar 8e schooljaar toe. Vandaag bestuur ik een kleuter- en basisschool van bijna 250 leerlingen! Op zich is dat geen record, maar wel de bekroning van een formidabel verhaal van vriendschap en solidariteit tussen Fatou, Micheline en Jacques Philippe en Monique en Jean Roisin. Ik kom niet meer terug op die 11 jaar van steun en begeleiding die ik in België in alle omstandigheden gekregen heb. Als ik zou willen vertellen wat er allemaal gebeurd is sinds de dag dat ik de deur van Levensadem heb opengeduwd, zou ik een boek moeten schrijven.
6
Niets in mijn studies in België heeft me voorbereid op wat ik nu beleef in Dakar. Ik ben er diep van overtuigd geraakt dat mijn ontmoeting met het gezin van Levensadem niet toevallig was. Het was voorbestemd! Rama, mijn eerste dochtertje van 11 jaar, is in België geboren. Ze is altijd wat “achter” geweest in vergelijking met andere kinderen. Maar het was niet alarmerend… tot ze naar school begon te gaan in Senegal. Problemen met aandacht, coördinatie en beweging, omgang met andere kinderen, en vooral, zo zegden ze mij, ze kon niets. Na 4 verschillende scholen in 3 jaar tijd, jaren van schuldgevoelens, vragen zonder antwoorden, kwam de diagnose: ontwikkelingsachterstand, gedragsstoornissen …, met alle moeilijkheden die ermee gepaard gaan. Ik ben een schooldirecteur en mijn dochter van 11 kan niet eens lezen: ze heeft de mentale leeftijd van een kind van 4 of 5 jaar. Is dat niet het toppunt? Neen, het is een open deur. Zo is de afdeling “Buitengewoon Onderwijs” van de Koningin Fabiolaschool dus ontstaan: door een ongelooflijk toeval. Vandaag heb ik de vaste overtuiging dat het mijn Missie was.
Als jonge moeder dacht ik dat mijn wereld instortte. In de wachtzalen van psychologen en kinderpsychiaters ontmoette ik andere moeders met zwaar gehandicapte kinderen, dramatische situaties die ik mij niet had kunnen voorstellen. Dan dank ik de hemel voor mijn dochter zoals ze is. Ze is te oud en niet verstandig genoeg voor een gewone school? Ik begin een klein klasje in mijn school met 4 andere kinderen die het net zoals zij moeilijk hebben met een schoolsysteem bedoeld voor “normale” kinderen (?) Na 3 jaar telt onze buitengewone afdeling kinderen met verschillende handicaps. We bieden hen het recht op opvoeding in een gewone school, net zoals elk ander kind.
Het werk loont zeker de moeite, maar eens begonnen moest ik al zeer snel erkennen dat ik de omvang van de taak niet kon inschatten. Vandaag zijn er 27 “andere” kinderen. Sinds januari moeten we nieuwe inschrijvingen weigeren, want meer kinderen kunnen we niet aan door gebrek aan plaats, aan materiële, financiële middelen en aan mensen. De meeste kinderen komen uit kansarme milieus. Als wij hen geen kans bieden door hen in onze school op te nemen, zouden ze opgesloten blijven thuis. Er is voor hen geen enkel
7
alternatief. Onze ploeg bestaat uit 3 opvoedsters voor 27 kinderen (2 autisten, 2 met het syndroom van Down, 1 met motorische en mentale handicap, 2 met epilepsie, de anderen hebben stoornissen op het gebied van gedrag, taal, schoolachterstand, hyperactiviteit). Deze afdeling is onze trots. Zelf ben ik er fulltime mee bezig, want er is zoveel te doen. Onze school is de enige gewone school in heel Senegal met een klas voor kinderen met een handicap. Het is een heel zware taak, temeer omdat de werkomstandigheden niet onverdeeld gunstig zijn. Mooie momenten van geluk worden gevolgd door momenten van ontmoediging: we kunnen niet voort door gebrek aan middelen, we hebben niet het resultaat dat we zouden kunnen bereiken met een kind als we maar …, we gaan niet vooruit en de toekomst maakt ons bang. Elke dag komen er vragen van de opvoedsters van de klas: we hebben een stoel nodig met armleuningen, want … valt er anders af; de stoelen moeten aangepast aan de hoogte van de tafel; er zijn aparte tafels nodig om beter te kunnen werken. Het bord is te klein, we hebben matrassen en materiaal nodig om de motoriek te oefenen. Dit kind heeft een kruk nodig, dat andere groeit uit zijn orthopedische schoenen: hij stapt slecht, heeft pijn, weent veel enz…. Wat te doen met al deze kinderen? Wat te zeggen aan de moeders die ons hun vertrouwen geven? Dankzij Levensadem en Monique en Jean Roisin, mijn Belgisch peetgezin, houden we het hoofd boven water. Voor een jongetje van 7 is een leuning gemaakt, nu kan hij uit zijn rolstoel opstaan en met een kruk “stappen”, net zoals zijn vriendjes. We installeren aangepaste toiletten, zodat zij hun waardigheid kunnen behouden, leren zelfstandig te zijn. Twee maand geleden hebben we een tweedehandse minibus gekregen: zo kunnen we de kinderen die niet meer kwamen, gaan ophalen, uitstapjes maken, naar het zwembad gaan, echte verademingen. Ik ben gelukkig wanneer ik mijn dochter ’s morgens zie opstaan en naar school gaan, op haar ritme ontwikkelen. Ik dank God hiervoor want honderden moeders in ons land kennen dat geluk niet. Elke dag beleven we de verwarring van ouders die net vernemen dat hun kind gehandicapt is en die niet weten waar naar toe, de verbijstering en de moedeloosheid van anderen die zien dat er niets zal gedaan worden voor hun kind. Op dit ogenblik doen we al het mogelijke om meer kinderen te kunnen opnemen (we hebben een wachtlijst waar meer kinderen op staan dan het aantal leerlingen dat we nu hebben op school).
8
Op dat vlak moet alles nog gebeuren in mijn land. We hebben een open dag georganiseerd om ouders en de (verondersteld) bevoegde instanties te informeren. Er was weinig belangstelling vanwege die laatste, maar de pers gaf uitstekende commentaren. We gaan voort op deze weg om de juiste mensen te sensibiliseren opdat onze kinderen niet zouden achterblijven aan de kant van de weg van het leven. Want leren is leven en elk kind heeft het fundamentele recht op opvoeding. Elk kind kan er geraken als we hen de juiste middelen aanreiken. Deze school is een verlengde van het werk van Levensadem, van in het begin aanwezig. Het is geen toeval dat de Koningin Fabiolaschool, begonnen als een gewone peutertuin, uitgegroeid is tot een kleuterschool en een basisschool van bijna 250 leerlingen, met een afdeling Buitengewoon Onderwijs: onze kinderen van de Hoop. Dank aan de grote familie van Levensadem met zijn onvoorwaardelijke steun, langs de familie Philippe en mijn peetgezin, de familie Roisin, en aan alle mensen van goede wil van Levensadem die blijven steunen.
Alvast van harte dank aan al wie zich laat raken door onze strijd. De poort van onze school staat wijdopen voor al wie wil komen helpen (stagiairs opvoeders buitengewoon onderwijs, logopedisten, psychologen, kinderpsychiaters, kinesisten …) Fatou
Wenst u Fatou en haar school te steunen: u kan een andere school vragen een klas te volgen en te sponsoren. Contactadres: mailadres van de school:
[email protected] Financiële hulp is mogelijk langs een speciale rekening van Levensadem, die de giften aan haar zal bezorgen. Nummer van de rekening: 088-2354316-24 Familie Roisin: 02-736 60 62
9
“Vanessa, mijn allerliefste schatje,”
Jij bent in mijn armen gestorven aan een acute leukemie op 21 september 2005 om 11u. in het Erasmusziekenhuis. Dat deed me zoveel pijn dat ik op dat moment ook wou sterven. Het was voor mij alsof een deel van mijzelf ook doodging. Op 20 september 2005 om 22 u. had men Vanessa aan haar hoofdje geopereerd, want zij had heel veel druk door een hersenbloeding. Ik was toen al heel bang dat ze zou sterven tijdens de operatie. Dat wachten leek wel een eeuwigheid te duren. Ik voelde me zo machteloos. Toen de dokter uiteindelijk kwam opdagen en zei dat Vanessa de operatie overleefd had maar in coma lag, voelde ik mij eerst opgelucht dat zij nog leefde en daarna triestig dat zij in coma lag. Ik mocht nu bij haar gaan. Ik gaf haar kusjes, nam haar handje vast en zei tegen haar: “Mijn schatje, het is mama, ik zie je graag en ik ben heel fier op jou. Ik voel dat je vecht om te overleven en je doet dat heel goed, mijn schatje. Blijf bij mij want ik heb je liefde nodig.” De volgende ochtend zei de dokter dat de medische ploeg de mogelijkheid besprak van een tweede operatie om te proberen de druk in haar hoofdje, die nog steeds te groot was, te verminderen. Ik had dan terug een beetje hoop. Een beetje later kwam de dokter mij zeggen dat een nieuwe operatie niet meer mogelijk was. Wat een enorme teleurstelling was dat voor mij. Hoewel ik als mama wel al voelde dat mijn dochtertje ging sterven, was het heel moeilijk om die bevestiging te horen. Want ik als mama van Vanessa wou niet dat mijn kindje stierf! Daarna zei ik tot Vanessa: “Mijn allerliefste schatje, ik zie je heel graag en zal je nooit vergeten. We hebben heel veel samen gedeeld. Vanessa, ik heb liever dat je bij mij blijft, mijn lief schatje, en doe wat voor jou het beste is.” De tranen liepen over mijn wangen. Op dat moment liet ik haar gaan, hoe moeilijk dit ook was voor mij. In het tijdschrift 43 van Levensadem heb ik al verteld dat mijn gynaecoloog mij had gezegd dat mijn kindje zwaar mentaal gehandicapt zou zijn. Ik had er toen voor gekozen om Vanessa toch ter wereld te brengen en van haar te houden met of zonder handicap. Van toen ik wist dat ik zwanger was, zag ik Vanessa al graag. Ik heb voor haar gestreden en enorm veel van haar gehouden. Vanessa betekende voor mij: “liefde geven en ontvangen, mensen aanvaarden zoals ze zijn, vergeven en rekening houden met de andere”
10
Met Vanessa heb ik pure liefde gekend. Wij begrepen elkaar goed. Door gewoon naar elkaar te kijken wisten we wat de andere wou. Vanessa heeft van mij een “mama” gemaakt en ik was heel fier dat ik haar mama was. Ik zei soms tegen haar: “Jij bent de persoon die mij het beste kent. Jij kent mij van binnen en van buiten, want jij was vroeger in mijn buik en nu ben jij uit mijn buik.” Overal waar jij bent geweest heb jij sporen achtergelaten. Ik merk op dat nu je dood bent, je voor de mensen die je gekend hebben iets hebt achtergelaten door je mooie glimlach, je openheid en je was zo lief. Dat zei jij ook dikwijls tegen mij: “Mam, je bent zo lief”. Doordat jij mij dat zei heb je mij enorm geholpen, want daardoor kan ik nu meer in mijzelf geloven dat ik het waard ben en dat ik ook lief ben. Vroeger kon ik dat moeilijk geloven doordat mijn eigen ouders mij lieten voelen dat ik het niet waard was om van te houden. Ik bedank je Vanessa voor alles wat je mij gegeven hebt en voor wat je mij nu, nu je lichaam dood is, nog geeft. Jij geeft me nu de kracht om voor zieke, verwaarloosde of mishandelde kinderen te zorgen die in ziekenhuizen verblijven. Ik ga dat bewaren in mijn hart zolang ik leef … en tot ik je dan terugzie … en met jou samen zal zijn. Dat wens ik met heel mijn hart en ziel.
Frieda
Dit heeft Frieda op het doodsprentje geschreven: Vanessa, mijn allerliefste schatje, mijn engeltje. Jij was voor mij het mooiste geschenk dat ik van God in mijn leven gekregen heb. Met jou heb ik 3 jaar zo veel samen gedeeld en heb ik voor het eerst in mijn leven “LIEFDE” gekend. Jij bent heel precieus voor mij en jij zult voor altijd in mijn hart blijven. Je mama die je nu heel erg mist.
11
“Opnieuw leven door leven te geven.” Ongeveer 3 jaar geleden besloten mijn man en ik te scheiden. Mijn zoontje was toen 4 jaar oud. Ik begon een relatie met P. Mijn man leerde een andere vrouw kennen. P. had een zwaar verleden, maar had veel kwaliteiten die ik erg waardeerde. We waren niet van plan een gezin te stichten en hadden elk ons appartement. We kenden zeer mooie momenten samen. Met hem uitgaan was voor mij telkens een verademing, als een jeugd die ik nooit tevoren had kunnen beleven. Maar langzamerhand werden we van elkaar afhankelijk, en begon het verdriet. P. zei dikwijls dat hij zou weggaan, maar kwam er niet toe. Zelf was ik er niet toe in staat. Daarbij kwam nog dat zijn verleden ernstige gevolgen had voor zijn leven nu, en dat maakte mij en mijn zoontje het leven moeilijk. Deze situatie werd op de duur onleefbaar. Mijn zelfvertrouwen kreeg zware klappen. In augustus 2004 begon ik ernstig na te denken over een scheiding. Maar ik wilde de tijd nemen om te wennen aan de beslissing vooraleer die uit te voeren. In die situatie bevond ik mij, toen ik in september ontdekte dat ik zwanger was van hem. Toen begon het verschrikkelijke … Het was augustus en ik begon juist te herleven bij de gedachte werk te vinden, me vrij te maken van P., alleen te zijn met mijn kind, voor mezelf te zorgen, eindelijk gerust te zijn (geen druk meer vanwege familie, politie, omgeving omwille van mijn “gevaarlijke” omgang, geen verdriet meer door toedoen van P.) en plots werd heel mijn wereld op zijn kop gezet. Op zich is het geen slecht nieuws…. Maar ik wou niet de rest van mijn leven gebonden zijn aan P., ik wou de vrijheid om afstand te houden, gewoon voor mezelf. Ik moest werk vinden, maar zwanger, en vervolgens als alleenstaande moeder met 2 kinderen, waarvan één baby die de nachten niet doorslaapt, dat leek me teveel. Het risico lopen mijn stempelgeld te verliezen omwille van mijn beslissing borstvoeding te geven. Twee kinderen alleen opvoeden, met eentje was het al moeilijk. En mijn woning, al zo duur en niet berekend op de komst van een baby. Rouwen om P. Het vertrouwen in mijzelf en in mijn naaste omgeving herstellen. Ik moest P. afwijzen, die zijn vaderschap opeiste, want ik wou mijn afhankelijkheid tegenover hem doorbreken … En dan al die goede raad en schuldgevoelens: “Het is toch zijn vader! Je mag ze van elkaar niet scheiden” “Hij heeft die man als vader gekozen, het is zijn keus” “Ga toch zeker weg van hem. Sommige mannen zijn niet geschikt om vader te zijn” enz… Psychisch en fysisch voelde ik mij niet in staat om het aan te kunnen. Op materieel en sociaal gebied zag ik het ook niet zitten. Ik was heel angstig. Ik had niet voldoende vertrouwen in hem om hem zijn plaats als vader te gunnen. Onze relatie ging heel snel achteruit.
12
Totaal in de war en in grote nood dacht ik aan abortus … Dat idee vond ik verschrikkelijk. Ik had me nooit kunnen voorstellen dat ik daar ooit serieus over zou nadenken. Gelukkig kan ik gemakkelijk praten over mijn moeilijkheden. Ik heb mijn verhaal dus verteld aan een vriendin, en nadien aan een zuster, die me goed kende en die de hulp van Levensadem voorstelde. Ik nam zonder dralen contact op. Hun luisterend oor en hun hulpaanbod deden me deugd, maar ik bleef angstig. Tegelijk zei mijn psychologe dat het kind houden in mijn situatie mijn leven en dat van mijn eerste kind ernstig zou schaden. Ik voelde me schuldig als ik de baby zou houden, maar de gedachte hem weg te laten halen was afgrijselijk . Elke mogelijkheid leek me even rampzalig. In het centrum voor familieplanning stelde men me enkel een gesprek voor met een psychologe. Na dat gesprek moest ik dan beslissen of ik de week nadien zou terugkeren voor de abortus. Bij een zwangerschapsafbreking zou de ziekenkas tussenkomen. Ik had nog maar weinig tijd, anders zou ik het kind moeten houden. Men legde mij ook uit hoe de ingreep verliep en men onderzocht me al voor het geval dat… . Het was de ergste septembermaand van mijn leven. De maatschappij maakte me het leven gemakkelijker als ik liet aborteren, maar ik zou de rest van mijn leven de last van het veroorzaken van de dood van een kind (want zo dacht ik erover) moeten dragen. Met de dood in het hart ging ik toch die weg op …. Ik heb mijn hart moeten afsluiten om me niet slecht te voelen, om stand te houden bij die beslissing. Ik deed dat zo grondig dat ik zelfs geen walging meer voelde. Ik zag simpelweg geen andere oplossing. En zo was mijn beslissing genomen. Maar de avond voor de ingreep ging ik op bezoek bij een christelijke vriendin. Ik wist wat zij zou zeggen, en ik bereidde me voor om sterk te blijven, hard en op mijn hoede. Ik had genoeg afgezien de maand tevoren met al die twijfels. Ze mocht me absoluut niet meer doen twijfelen. Maar zij heeft gesproken … met haar hart. Ik begon te huilen. Ze voelde de opening en sprak verder. Ze bood me zoveel hulp aan, had op al mijn angsten een concreet antwoord, dat ik een opening zag om het leven van mijn kind te aanvaarden. Ik voelde zoveel liefde naar mij toe dat het bijna pijn deed. Ik wou mijn hart opnieuw sluiten. Ik zou nooit al die liefde kunnen teruggeven als ik die aanvaardde. En toen besefte ik dat ik, om dat kind te kunnen opvoeden, enkel kon overleven als ik zou leren ontvangen met dankbaarheid en nederigheid, ik die dacht altijd te moeten geven … Dat was heel moeilijk, want wanneer ik echt geloof in de liefde die iemand mij toedraagt, ben ik dikwijls bang bedrogen te worden. Maar die avond is mijn vriendin erin geslaagd. De woorden zijn door haar heen gevloeid om het leven in mij te doen overwinnen. Ik ben bij haar blijven slapen en heb mijn afspraak afgezegd. Ik was bang maar ik wist dat ik er niet alleen voor zou staan. Nadien vertelde ze me dat ze had gebeden om leiding, om de juiste woorden te vinden. Ze heeft niet geprobeerd mij te overhalen, ze heeft de hele tijd mijn vrijheid gerespecteerd,
13
maar ze heeft mij omringd met vriendschap en een proces van vertrouwen in gang gezet. Die avond ben ik uit de duisternis geraakt. Ik heb het licht gezien en heb me heel klein gevoeld tegenover een mateloze liefde; ik begreep dat ik een deur had geopend naar een wereld die ik niet kende. Sindsdien heb ik altijd hulp gekregen. Ik heb opnieuw beroep gedaan op Levensadem, mijn vrienden, mijn familie …Ik had het heel moeilijk om vol te houden, heb regelmatig op de rand van de zelfmoord gestaan, maar elke keer klampte ik mij vast aan mijn geloof, aan iets dat ik voelde, aan het Leven … En ik heb veel hulp gekregen. Mijn vriendin kon alles wat ze had voorgesteld niet waarmaken, maar ik heb uiteindelijk niet voor alles op haar beroep moeten doen. Eerst voelde ik mij een beetje in de steek gelaten. Maar nadien heb ik begrepen dat het was geweest alsof God door haar mond had gesproken … Heb ik niet alles gekregen van die ene vriendin, ik heb toch alles gehad, van mensen die ik op dat ogenblik niet kende. God voorziet. Twee maanden voor de bevalling moest ik naar het ziekenhuis. Ik maakte me teveel zorgen en had bloed verloren. Ik moest meer rusten tot aan de bevalling. Ik vroeg me af hoe, want ik moest boodschappen doen, het babygerief in orde maken, mijn zoon van 6 naar school brengen …Ik was bang dat men mij “flauw” zou vinden als ik hulp vroeg. Toen hebben Jacques en Micheline van Levensadem hun voorstel van de steun van een peetgezin herhaald. Ik heb het aanvaard. Dat lieve gezin heeft mij enorm geholpen, net als mijn moeder, de buren, de ouders van de andere schoolkinderen … Ik had P. niet meer gezien sinds 3 maand en een half ongeveer, maar ik dacht veel aan hem. Hij zocht nieuws van mij langs mijn vriendin, langs andere mensen, omdat hij geen persoonlijk contact durfde nemen met mij. Dat gaf me veel spanning, ik wou dat het ophield. Ik bad tot God dat Hij zich daar mee zou bezig houden. Twee dagen later kwam ik P. “toevallig” tegen. We hebben mekaar vastgepakt, minstens een kwartier. Langzamerhand is het contact hersteld. Hij heeft mij ook geholpen, was aanwezig bij de bevalling. Vandaag is mijn ventje 3 maand oud. Hij maakt kleine geluidjes naast mij terwijl ik dit neerschrijf. Het is een vrolijk en levendig kind, het zonnetje in mijn leven dat helemaal veranderd is. Zoveel mensen hebben gebeden voor ons sinds zijn conceptie, dat ik een Aanwezigheid voel die over ons waakt, en ik ben zelf ook beginnen bidden… De oudste heeft het moeilijk om zich aan te passen aan alle veranderingen, zijn gedrag is soms moeilijk, maar hij is heel fier grote broer te zijn. Ik weet nog altijd niet hoe het met mij financieel zal aflopen. Ik wacht nog altijd op een sociale woning.
14
Ik weet ook nog niet welke plaats ik aan P. zal kunnen geven in ons leven. De procedure van ontkenning van vaderschap is bezig, zodat de kleine niet de naam draagt van mijn exman. Ik weet nog niet welke naam hij zal krijgen en of het goed is of niet dat P. hem erkent. Ik ga nog door periodes van grote twijfels, maar ik weet dat ik niet alleen ben, dat ik hulp krijg ook als het zwaar is. Ik moet vertrouwen. En wat er ook gebeurt, ik weet dat ik de juiste keuze heb gemaakt. Door leven te geven, heb ik het leven teruggevonden. C.R., augustus 2005
Het is geen probleem meer, het is een persoon
Regine en ik zijn al meer dan 13 jaar getrouwd. Zonder kinderen, want we wilden er geen. Omwille van onze ”heilige” vrijheid : reizen, vakanties, wanneer we wilden, hoe we wilden … Regine vond dat ze niet gemaakt was om moeder te zijn. Noch zij, noch ik waren graag met kinderen bezig. We hadden allebei een moeilijke jeugd gehad, we werden gepest op school. Mijn vader was dikwijls afwezig. We pasten anticonceptie toe en hadden nooit problemen in 13 jaar tijd. Op 30 april faalt de anticonceptie en Regine neemt de noodpil, binnen de 8 uur. De dokter bevestigt ons dat binnen die tijd de pil “zeer betrouwbaar is, weet u.” We zijn gerustgesteld en denken dat we deze emoties vlug zullen vergeten.
Op 4 mei vraag ik in mijn gebed: “Maak dat Regine niet zwanger is, het zou een groot probleem zijn.” In mijn hart lijk ik een duidelijk antwoord van God te krijgen: ”Het is met Samuel dat je moet rekening houden”. Ik zeg niets tegen Regine, misschien heb ik het verkeerd begrepen. Maar het draait mijn wereld op zijn kop: “Samuel” is niet meer een probleem, het is een persoon. 14 mei: geen regels. Uit een mandje met bijbelwoorden neem ik een woord uit het evangelie: Eerst: “Wie een kind opneemt, neemt Mij op”. Ik leg het kaartje gauw weer in het mandje en neem een ander: “Laat de kinderen tot Mij komen, en haal ze niet weg”. Nu ben ik er zeker van dat Regine zwanger is….
15
Zij blijft echter hopen, ze heeft de noodpil genomen, dat moet toch zeker werken! We beslissen een zwangerschapstest te kopen en woensdag de test te doen voor ik naar mijn werk vertrek. 18 mei: de test wordt paars, de 2 streepjes komen te voorschijn, Regine schreeuwt het uit. Ondanks mijn angst wil een deel van mij het kind houden. Ik geloof dat het de wil van God is gezien mijn droom in het begin van de maand, en ik geloof dat “Jezus niet de bekwame mensen roept, maar degenen die Hij roept bekwaam maakt.” Regine is bang: bang dat het kind haar terrein inpalmt, bang, want een kind is voor het leven, bang, want hij zal behoeften hebben waar wij moeten aan voldoen, bang, want we zullen vele dingen moeten laten, en bang, want we denken dat we dat nooit zullen aankunnen. Regine wil een abortus. “Als we voor een abortus gaan, is er geen kind meer, de nachtmerrie is gedaan. Alles wordt dan terug gelijk tevoren.” Maar dat denk ik niet. We zullen nooit meer zijn als vroeger. Op vakantie gaan voor de prijs van het leven van een kind? Ik zou ervan walgen. De baby stoort mij, maar ik haat hem niet in die mate dat ik hem dood wil. Ik panikeer voor onze relatie, want als de een abortus wil en de ander niet, moet de een toegeven aan de ander, en het risico is groot dat we het aan elkaar gaan verwijten. Ik stel een andere oplossing voor: adoptie. Enkele dagen later vertelt Regine me dat, als ze diep in haar hart kijkt, ze voor het respect voor het leven is. Adoptie lijkt haar de beste oplossing. Juni is moeilijk, want Regine slaapt de hele dag, zij die normaal gesproken altijd zo actief is in huis. Normaal kan ik er niet tegen. Maar God heeft me zo’n vrede gegeven dat het me zelfs niet ergert wanneer ik haar ’s avonds, wanneer ik thuis kom van mijn werk, nog in kamerjas aantref. We vertellen over onze situatie aan een beperkt aantal mensen om gebed te vragen. Regine vertrouwt me toe dat ze bereid is de wil van God te aanvaarden, als God zelf haar hart komt veranderen, - wat toch niet mogelijk is-, denkt ze. 3 juli: we beslissen een retraite: ”relaties en genezing” te volgen. Ondanks de misselijkheid slaagt Regine erin zo goed en kwaad als het gaat de conferenties te volgen. Het hoogtepunt van de retraite is dubbel: verzoening en aanbidding; ik krijg het woord uit psalm 113,9: “Hij maakt van haar een vrolijke moeder van kinderen.” Omdat de Heer doet wat Hij zegt, transformeert Hij langzaamaan het hart van Regine. Eind augustus gaan we akkoord het kind te houden, zonder druk van de een op de ander. En het is inderdaad een jongen. We zullen hem Samuel noemen, zoals de Heer heeft geopenbaard. Jean
16
Een steelse beweging …
Mijn naam is Catherine, ik kom uit Kameroen en ben 21 jaar. Al twee jaar waren mijn zus Carole en haar man bezig de nodige stappen te ondernemen om mijn studies van rechten te kunnen voortzetten in België. In april krijg ik eindelijk het nieuws dat ik aan de ULB ben toegelaten. Tegelijk ontdek ik dat ik zwanger ben. Zwanger, terwijl mijn familie zich uit de naad werkt om mij te laten studeren. Het nieuws zou als een bom inslaan, mijn arme moeder zou het misschien niet overleven. In ieder geval leek het me niet mogelijk zwanger naar België te komen, want mijn zus heeft niet de mogelijkheden om mij en een baby op te nemen. Ik wist wel dat abortus verschrikkelijk is en onmogelijk voor een gelovige christen, zelfs in de meest hopeloze situatie, maar ik kon mij er niet van weerhouden aan die mogelijkheid te denken. Ik vroeg raad aan mijn vriendinnen: volgens hen was de inzet te groot. Ik moest denken aan mijn toekomst, naar Europa gaan is de droom van elke Afrikaanse; ik kon alles toch niet domweg verpesten voor een probleem met een baby. Zoveel mensen deden het. Ik was helemaal de kluts kwijt. Diep in mij wou ik niet, maar de druk woog zeer zwaar. Toen liet ik mij op een dag meetronen door een vriendin naar een dokter die jonge meisjes hielp bij het “wegnemen”. Eric, de vader van het kind, ging met mij mee. Hij was absoluut tegen deze beslissing maar wilde me niet de indruk geven dat hij de realisatie van mijn droom tegenwerkte. Toen ging ik helemaal alleen een kamer binnen. De dokter wachtte daar op me, hij legde mij uit wat er ging gebeuren en verzekerde mij dat hij het gewoon was, dat alles goed zou verlopen. Toen vroeg hij me of ik nog vragen had en of ik er klaar voor was. Toen was het plots alsof ik een lichte beweging voelde in mijn buik (het was nog te vroeg om de baby te voelen bewegen) en ik werd bang. Ik realiseerde mij dat ik echt een leven droeg, en dat ik niet het recht had om er naar mijn goeddunken over te beschikken enkel om te studeren en om mijn dromen te realiseren. Ik ontdekte dat abortus walgelijk is en ik ben weggelopen. Ik besliste het kind te houden en desnoods alles op te offeren. Ik vertrouwde alles aan God toe en liet het los. En net zoals in het verhaal van Abraham en Isaak heeft God mij “alles teruggegeven”, op het laatste moment. Er kwamen oplossingen die ik nooit had kunnen dromen. Mijn moeder en haar vriend boden aan voor de baby te zorgen vanaf zijn geboorte, terwijl ik naar de les ging. Langs Jacques en Micheline heb ik me aangesloten bij Levensadem, dat zorgt voor alle materiaal dat de baby nodig heeft, en mij de morele steun geeft die ik echt nodig heb sinds ik hier ben.
17
De lessen zijn begonnen, alles gaat naar wens, mijn zwangerschap verloopt goed en de bevalling is voorzien voor 20 december. Ik wil haar Manuella noemen, van Emmanuel (God met ons) om te laten zien hoezeer ik de aanwezigheid van God heb ervaren tijdens deze beproeving.
Catherine
GEBOREN IN DE EEUWIGHEID
Tijdens de Vasten organiseert Levensadem een tweetalige Eucharistieviering voor wie ooit een kindje verloor tijdens de zwangerschap: dinsdag 28 maart 2006 om 19.30u. in de Sint-Pancratiuskerk, Dezangrélaan, Kraainem Mgr. Jozef DeKesel gaat voor in deze viering. Na de vorige viering in Turnhout kregen we verschillende reacties: •
van de pastoor van de parochie waar de viering is doorgegaan: “Nogmaals dubbel bedankt voor de viering gisteren: -enerzijds omdat deze in onze kerk van OLV-Middelares mocht doorgaan -anderzijds omdat ….ik er onverwacht en onvoorzien héél veel deugd aan kon hebben en een stukje aanwezig kon proberen zijn bij mijn neef en zijn vrouw die hun zoontje van vier hebben moeten afgeven t.g.v. kanker. Het was en bijzonder hoopgevend gebeuren. Vooral het gebeuren van de vergeving en gedachtenis sprak mij bijzonder sterk aan. En ook het beeld dat deze jonge kinderen nu reeds mogen delen in Gods Eeuwigheid (cfr. woordje van onze bisschop) bracht een zekere rust over me. Dat wilde ik je alvast nog even laten weten...Bedankt...!"
•
De bespreking achteraf had bij iemand heel wat reacties opgeroepen en doen nadenken over haar eigen gehandicapte kind en de situatie waarin ze destijds verkeerde om het kind al dan niet te houden, toen bleek dat het gehandicapt was. Het waren enkele moeilijke (en lange) gesprekken die ik (priester in Turnhout) met haar heb gehad over heel fundamentele dingen. We zijn verder gekomen. Er is iets bij haar tot helderheid gekomen, zelfs zo dat ze nu zelf anderen die voor zo'n beslissing staan wil gaan helpen. Ze heeft intussen ook een gesprek uitgelokt met haar gehandicapte zoon. Het gesprek heeft beiden heel veel deugd gedaan. Intussen is die zoon ook bij mij eens op gesprek gekomen (op vraag van zijn mama). Ik was ontroerd bij het luisteren naar zijn verhaal dat in eenvoudige woorden uitdrukte hoe hij zijn leven de moeite waard vindt, hoe het strijd meebrengt, soms
18
veel strijd, maar hoe hem dat alleen maar sterker maakt. Zijn standpunt was duidelijk: aanstaande ouders mogen hun gehandicapte kind dat nog niet ter wereld is gekomen niet doden. Zij kunnen niet weten wat er nog uit voort kan komen. Geef ze de kans om te vechten voor een zinvol leven en ondersteun hen daarbij … Dat leek mij de kern van de zaak te zijn.
•
Een moeder met haar dochter van 15 die uiteindelijk haar kindje heeft laten aborteren, was erbij in de viering én nabespreking. Ze had het best kwaad gehad tijdens heel dit gebeuren, had alles er willen uithuilen aan opgekropt verdriet en pijn, maar zich toch 'ingehouden'. Ze had naast het moeilijke ook troost geput uit alles wat ze hoorde en mocht ervaren. Ze voelde hoe ze tijdens de dienst het kindje echt in Gods handen kon toevertrouwen en dat deed goed. Voor ze naar de dienst vertrok had ze tegen haar dochter gezegd dat ze naar de viering ging en dat ze voor 'ons' kindje zou bidden. De dochter was in tranen uitgebarsten. Ook toen haar moeder van de viering terug thuiskwam had ze onmiddellijk gevraagd hoe het geweest was en was toen weer in tranen uitgebarsten. Ze heeft sinds de abortus gebeurd is een groot verlangen om bij het slapen gaan telkens haar mama nog even bij zich te hebben. Die spreekt haar dan enkele lieve woorden toe en gaat eens zachtjes door haar haar, en dan pas kan de dochter in slaap geraken. Je ziet toch maar hoe diep zo'n ingreep in het leven gaat en welke behoefte tot geborgenheid en troost eruit voortkomen.
•
“Hallo, Ik las jullie artikel in Kerk en Leven. Het sprak mij meteen aan (ik denk dat ik trouwens ook een blad in het ziekenhuis heb zien hangen) daar ikzelf twee miskramen achter de rug heb. Ook al waren ze nog vroeg in de zwangerschap (7 en 6 weken) toch heb ik het hier heel moeilijk mee gehad en soms nog. Vooral op gebied van afscheid nemen vond ik dit allemaal heel verwarrend…. Ik ben blij dat ik naar de viering geweest ben en in zekere zin heeft het me ook geholpen. Wat jullie zeiden in de opening kwam me zo bekend voor. Ik herkende me er meteen in. Je blijft achter met zoveel vragen en inderdaad alleen de herinnering dat je zwanger bent geweest. Dat viel mij heel zwaar. Nu iets minder want nu ben ik ervan overtuigd dat ook mijn kindjes boven bij God zijn. Bedankt daarvoor! »
19
Mijn levensgeschiedenis in een notendopje Geboren en getogen in een katholiek gezin, groeide ik op met gezonde morele waarden. Eén ervan was: “Geen seksualiteit voor het huwelijk.” Als jongste van een heel stel kinderen, begon ik interesse te krijgen in de zoektocht naar een levenspartner toen mijn ouders reeds tamelijk oud waren. Ik zocht eigenlijk ook de liefde en aandacht die ik thuis miste. En ja, op een dag werd ik zwanger. Ik was werkelijk overgelukkig en alles in mij zong: “Ik word mama! Ik word mama!” Na de eerste euforische blijdschap kwam ik terug met mijn beide voeten op de grond terecht en stilaan begon de angst voor mijn ouders te groeien want ik was nog niet getrouwd. De angst werd zo immens groot dat ik naar het buitenland wilde tot mijn kindje een jaar of twee zou zijn. Maar ja, op die manier onderduiken zou mijn ouders dan weer vreselijk veel verdriet aandoen. Ik was wanhopig op zoek naar een oplossing en mijn vriend stelde abortus voor. We gingen naar het buitenland en toen ik binnenkwam in het ziekenhuis voelde ik me heel erg in de war, verdrietig, ik huilde. Toen het mijn beurt was en ik op die tafel lag, schreeuwde ik het plotseling uit met alle kracht die in mij was: “NEE!!!” De ergste woorden die ik ooit in heel mijn leven gehoord heb, kwamen toen uit de mond van die vrouw die de abortus uitvoerde: “Ja maar, nu is het te laat.” Ik zwaaide wild met mijn armen en benen en ze moesten mij vasthouden. Ik kreeg een serieuze dosis morfine en hoorde als het ware iemand in een andere wereld zeggen: “Die morfine doet toch altijd wonderen hé.” Mijn spieren waren allemaal slap. Maar emotioneel had ik het gevoel alsof ik vermoord was, samen met mijn kind. Op weg naar huis heb ik geen enkel woord gezegd tegen mijn vriend. Enkele maanden later trouwden we. Toen ongeveer een jaar later mijn “eerste” kindje geboren werd, was daar opnieuw die zo oneindig grote vreugde in mijn binnenste toen ik voor het eerst naar mijn kindje keek dat naast me in het wiegje lag. “Ik ben mama!” Maar onmiddellijk daarna zag ik in mijn gedachten een zwarte schaduw die zich over het wiegje boog. Ik wist wel dat dit met de abortus te maken had, maar de pijn daarvan was zo diep geweest dat ik alles wat daarmee te maken had, zo ver als ik maar kon naar de achtergrond had verdrongen. Er werden nog kinderen geboren, maar met ons huwelijk ging het stilaan bergafwaarts. Mijn man begon zwaar te drinken en ik had (toen was ik mij er niet van bewust, maar later wel) regelmatig angsten dat er iets met een van de kinderen zou gebeuren. Ik kreeg depressies, merkte dat ik ondanks zeer harde inspanningen toch niet die moeder kon zijn die ik graag had willen zijn. Uiteindelijk scheidden we en hoewel ik zeker na de echtscheiding ook wel goede periodes kende, ben ik wegens de depressies in 1998 in therapie gegaan. Daar kwam na een tijdje al het weggeduwd verdriet van de abortus naar boven. Vele tranen, een zeer moeilijk rouwproces, maar het licht begon terug door te dringen.
20
Vandaag ben ik een vrouw die merkt dat er stilaan terug vooruitgang komt in haar leven. Ik volg een opleiding en het blijkt redelijk goed te gaan op school. Op mijn stageplaats is men tevreden over mij en na vele moeilijke jaren blijkt mijn leven nu toch een positieve wending te nemen. Daar ben ik heel dankbaar voor. Als u die dit nu leest een abortus overweegt, dan hoop ik dat u door mijn getuigenis van gedachten verandert en dat u in de eerste plaats uzelf een gelukkig leven toewenst. Dan zult u geen abortus laten doen en u zal hulp krijgen om uw kindje op te voeden. Ik wens u veel sterkte toe. U kan me bereiken via Levensadem. Marianne
Hierna volgen enkele getuigenissen van mensen die een Emmausweg hebben gevolgd, een spirituele weg van verwerking na het verlies van een kind voor de geboorte, door miskraam of abortus.
De belofte… Mijn verhaal begint in de loop van de maand december in het jaar 2002. Ik voelde me de koning te rijk toen ik met de auto van de gynaecoloog terug naar huis reed: ik was zwanger!!!! Maar de zwangerschap verliep niet zoals ik het verwacht had. Ik had vele bloedingen die me telkens de schrik op het lijf joegen. Toch bleek altijd alles in orde te zijn. Tot ik op een nacht hevige buikpijn kreeg. Ik wist niet waar kruipen van de pijn. We reden vlug naar het ziekenhuis. Ik had een infectie. Meteen kreeg ik de juiste antibiotica toegediend en al gauw was alles weer in orde. Tenminste, dat dacht de dokter toch … Ineens voelde ik iets dat al gauw weeën bleken te zijn . Meteen nadat ik dat gevoel had herkend, brak mijn water …De dokter nam een echografie maar het was te laat. Het kindje was dood. Ik was toen vijf en een halve maand zwanger. Het was een meisje. We hebben haar Kaatje genoemd en al bestaat ze voor de rest van de wereld niet, voor mij is ze mijn dochter. Ik heb geprobeerd door haar een mooie begrafenis te geven, mijn verdriet een beetje te kanaliseren. Al gauw moest ik ervaren dat dit me niet lukte. Het liefste was ik zo vlug mogelijk weer zwanger. Niet om Kaatje te vervangen door een ander kindje, nee, ik wou gewoon nog een kindje. Na een heelkundige ingreep werd ik na een jaar toch terug zwanger, ik had al bijna alle hoop opgegeven. Nu zou alles vast en zeker wel goed gaan. De zwangerschap verliep vrij rustig tot ineens, op 5 maand, mijn water weer spontaan brak. Geen infectie, niets en toch gebeurde dit weer? Hoe kwam dit toch en waarom? Het kindje leefde nog … Ik koos ervoor geen medicatie in te nemen om het vlug te laten komen. Ik wou het rustig in mijn moederschoot waardig laten wegglijden van deze wereld. Ondertussen overvielen honderd en een vragen me, maar één kwam telkens terug : “Waarom??????” De volgende dag beviel ik van een zoon: Pieter. Ook nu maakte ik een mooie begrafenisplechtigheid op. Voor het eerst in mijn leven hoorde ik een priester op een begrafenis zeggen dat de dood van Pieter niet juist was. Ook sprak hij troostende, hoopvolle woorden. Hij zei dat Pieter van Petrus komt en dat die steeds met een sleutel afgebeeld stond. Ooit zou Pieter met deze sleutel wel een deur openen. Ik vond het zeer mooie woorden, maar kon ze niet geloven. Mijn verdriet zat te diep. Ik wist echt niet waar ik naartoe moest met mijn groot verdriet. Ik teerde weg.
21
Na de dood van Kaatje had ik wel van iemand het telefoonnummer gekregen van Levensadem. Daar ik nu ten einde raad was, besloot ik hen op te bellen.We maakten een afspraak voor een babbel. Ik deed mijn verhaal en het deed me deugd want ik voelde dat die mensen hiermee ervaring hadden. Zij stelden mij hun werking voor en deden mij het voorstel de “Emmausweg” te volgen. Mijn Emmausweg. Ik stemde ermee in. Ik had hulp nodig. Ik kon mijn verdriet niet in mijn eentje verwerken. Wij gingen meteen van start. We lazen enkele regels van het Emmausverhaal en Veva en Jo hielpen mij om er mijn eigen leven in te leggen. Daarna keerden we ons tot God met bezinning en gebed. Tot slot sloeg Veva de bijbel open en las het verhaal voor waar God mij op dat moment iets mee wou zeggen. Op het einde voelde ik een speciale soort rust die me overkwam. We spraken een nieuwe datum af. Toen ik naar huis reed voelde ik mij een stukje opgelucht. Ik voelde dat er mensen waren die me wilden helpen met mijn verdriet. Onze bijeenkomsten vonden om de 2 weken plaats. Net niet te lang om terug verder te kunnen met de opgedane energie. Ik zag in dat het geen toeval was dat ik die mensen heb leren kennen. Dit was het werk van God. Hij bracht die mensen in mijn leven. Hij wist dat ik ze nodig had. Na een emotioneel jaar, kon ik de dood van Kaatje en Pieter een plaats geven in mijn leven, dankzij Levensadem, dankzij God. Ik heb er niet minder verdriet om. Ze blijven mijn 2 kinderen die ik te vroeg verloren heb, maar ze maken nu een deel uit van mijn leven. Op het einde van datzelfde jaar kreeg ik tweemaal hetzelfde verhaal voorgeschoteld: de aankondiging van de geboorte van Johannes (Lc.1,13). Waarom???? Hield dit verhaal ook voor mij een belofte in? Wat wou dat verhaal mij zeggen? Ik durfde niets te hopen want de ontgoocheling zou te groot zijn.
Maar toch … In maart bleek ik zwanger te zijn. Ik geloofde het niet. Ik kon zelfs niet blij zijn want wat als het weer zou misgaan???? Ik durfde mij niet aan dat kindje te hechten. Toen was Veva er. Zij haalde keer na keer het beloftevol verhaal van de aankondiging van de geboorte van Johannes aan. Ze zei dat ik vertrouwen moest hebben. En het was moeilijk, vooral omdat ik 9 maanden plat moest liggen waarvan 4 in het ziekenhuis. Ondanks die platte rust waren er toch heel wat complicaties. Iedere keer was mijn vertrouwen wat geschaad. Telkens nam ik de bijbel ter hand en las het beloftevolle verhaal. Soms volstond dat om terug moed te krijgen, soms had ik net dat extra woordje van Veva nodig. Gelukkig was ze er altijd voor mij! En om dit verhaal positief af te sluiten: op 26 november 2005 is Jacob geboren, met alles erop en eraan! Bedankt Veva en Jo, bedankt God! E.
22
Jeremie In januari 2004 verloren we onze baby door een miskraam, na 10 weken zwangerschap. Zeer vlug hebben we contact genomen met Levensadem, waar we al over hadden gehoord. Ik wilde absoluut een antwoord op de vragen die mij obsedeerden, met de dode baby nog in mijn buik: “Heeft hij een ziel? Mag ik hem al als een persoon beschouwen?” In onze omgeving hoorden we andere dingen:”Het is maar een grote vertraging van de regels!”, “In dit stadium is dat nog niets!” Levensadem zei ons andere dingen: “Ja, jullie baby heeft een ziel, hij is door God bemind”; “ U was het die mijn nieren vormde,die mij weefde in de buik va mijn moeder …” (psalm138) Wat een opluchting! We zouden kunnen rouwen vermits we nu erkenden wat we hadden gevoeld: we hebben iemand verloren, niet een stuk weefsel, maar een persoon. God was al aanwezig in ons leven, Hij is vanaf het begin met ons meegegaan op de weg naar een groter vertrouwen in zijn liefde. De dag dat de baby is “geboren”, was God daar al om ons te troosten met zijn woord. Inderdaad, we sloegen de bijbel open en vielen op een tekst die ons diep raakte: “Wees niet ongerust, maar vertrouw op God en op mij. In het huis van mijn Vader zijn vele kamers; zou ik anders gezegd hebben dat ik een plaats voor jullie gereed zal maken? Wanneer ik een plaats voor jullie gereedgemaakt heb, kom ik terug. Dan zal ik jullie met me meenemen, en dan zullen jullie zijn waar ik ben. Jullie kennen de weg waarnaar ik ga.”(Joh.14,1-4) Dit woord van Jezus aan zijn apostelen, een beetje voor zijn dood, hebben we voor ons genomen, vol hoop, alsof het ons kind zelf was die het zegde aan ons. En we begrepen dat wij die dag heel dicht stonden bij het mysterie van leven en dood. Het feit dat we ons kindje hadden kunnen zien, 10 weken oud (ruggengraat, hoofdje, begin van de ledematen …) had ons veel goed gedaan. In gebed hebben we hem aan de Vader in de hemel toevertrouwd, vervolgens hebben we hem begraven. Dankzij dat eerste telefonisch contact met Levensadem, hadden we al heel diepe momenten beleefd, wat niet mogelijk was geweest als we waren blijven stilstaan bij de opmerkingen van onze omgeving. Tijdens dat telefoontje had men ons ook verteld over de Emmausweg, als een mogelijke weg om te rouwen. Door zin na zin het hele verhaal van de ontmoeting van de Emmausleerlingen met Jezus te doorlopen, zouden we gaandeweg ontdekken wat God ons wou zeggen doorheen het verlies van de baby, God zou naar ons toekomen in ons verdriet en ons leiden naar een nieuwe vreugde. We zijn dus deze Emmausweg begonnen. We werden als koppel (maar het kan ook alleen) ontvangen door Veronique en haar vriendin Monique, die met ons mee op weg zouden gaan. We kwamen regelmatig een uur (en dikwijls langer) bij mekaar, ongeveer om de 2 weken. Eerst vertelden we hoe de week ervoor gegaan was, dan luisterden we naar een stukje van het Emmausverhaal en naar wat God ons daardoor wilde vertellen, gevolgd door een tijd van gebed en aanbidding, met een nieuw woord van de bijbel voor ons, voor de volgende week.
23
Al heel snel mochten we ervaren dat ons verdriet werd vervangen door een schitterende verwondering: we zagen hoe God ons zo nabij was, hoe Hij uit onze beproeving iets goeds kon laten komen. Ja echt, als we maar van één ding mochten getuigen, dan was het wel het volgende: uit alle kwaad kan God iets goeds halen. Het is niet mogelijk de hele weg te beschrijven, maar op het einde ervan kunnen we getuigen dat we van binnen volledig veranderd zijn. Wij die dachten dicht bij God te zijn, hebben ontdekt dat God een nog grotere nabijheid wenste, vooral door het luisteren naar zijn woord. We hebben nieuwe hoop en vertrouwen, zelfs te midden van het lijden. Ons geloof is gegroeid, want we hebben van dichtbij mogen “ervaren” dat God de Heer is van het Leven, vanaf het begin tot het einde (zo zijn we ook mijn grootmoeder die in een home verblijft meer nabij geworden). God is de Verrijzenis en het Leven. We wilden ons kind een naam geven en hebben Jeremie gekozen, nadat we deze tekst uit Jeremias hadden gekregen: “Voordat ik je vormde in de moederschoot, had ik je al uitgekozen, voordat je de moederschoot verliet, had ik je al aan mij gewijd, en je profeet voor alle volken gemaakt.”(Jer.1,4-6) Ja, onze Jeremie is een machtige voorspreker voor heel ons gezin, daar waar hij nu is, in het hart van God. Amen, alleluja
Pasen 2005 Angelique en Jean-Yves
Een etappe op de weg van het leven Ik schrijf dit artikel om jullie te vertellen over mijn ervaringen met de Emmausweg die ik gegaan heb samen met Veronique en Monique gedurende dit jaar 2005. Eerst moet ik jullie vertellen dat ik Jacques en Micheline heb ontmoet tijdens de eucharistie voor de gezinnen die een kind verloren hebben tijdens de zwangerschap. Ik wilde hen ontmoeten om hen te vertellen over wat ik heb meegemaakt, in de veronderstelling dat het daarbij zou blijven. Ik ben inderdaad een van de slachtoffers van abortus, en toen ik de viering bijwoonde heb ik eindelijk het feit dat die abortus gebeurd was, aanvaard,na onbeschrijfelijk lijden en veel innerlijke strijd. Ik heb het uiteindelijk aanvaard dankzij Maria, tot wie ik dikwijls bid. Ik dacht dat het nu gedaan was, en dat ik, nu ik die verschrikkelijke handeling aanvaard had, ermee verder moest leven en pas in de hemel zou genezen.
24
Maar ik vergiste mij : het aanvaarden van mijn abortus was maar een stap op de weg naar verzoening met het leven en met God. Vooraleer ik verder ga, moet ik jullie vertellen dat mijn abortus dateert van 1981. Na veel strijd had ik besloten mijn kind te houden, wat mij een heel grote innerlijke vreugde had geschonken. Een christelijke, geëngageerde vrouw, die niet op de hoogte was, zei brutaalweg tegen mij:”Je kan hem wel houden, er zijn jonge meisjes van 16 in Frankrijk die hun kind houden.” Haar woorden waren een klap teveel. Ik brak, helemaal wanhopig en trok me helemaal in mijzelf terug. Ik was helemaal alleen aan de andere kant van de wereld in het Verre Oosten, en ik vroeg me af of God wel bestaat. Ik bad niet en was ver van mijn familie en van mijn vrienden, die ik had verlaten om de vader van mijn kind te volgen. Ik beleefde een innerlijke drama met mijn eigen vader en terzelfdertijd vroeg ik mij af of ik de vader van mijn kind zou huwen, die me fysisch niet respecteerde maar me veel genegenheid gaf. Tegenover zoveel onbegrip en hardheid van het leven sloot ik me op in mezelf en besliste niemand nog iets te zeggen gedurende 8 dagen. Ik raadpleegde de gynaecoloog en vroeg hem zijn mening over een huwelijk met de vader van mijn kind. Hij raadde het mij af, ik knapte toen en gaf hem toestemming voor de abortus. Na de abortus was ik volledig in de war. Ik voelde een enorme, afschuwelijke leegte, maar God wachtte me op. En twee dagen na de abortus trok een kracht mij uit het bed dat ik deelde met de vader van mijn kind en bracht me naar de kamer ernaast. Ik rolde me in een deken en ging op de grond liggen. Toen hoorde ik in het diepste van mijn wezen een stem met veel zachtheid en een onmetelijke fijngevoeligheid: ”Ik neem het je niet kwalijk, M; leef! Leef!”. Het was als werd ik meegenomen in een moment van eeuwigheid, buiten tijd en ruimte. Ik begreep toen dat God spreekt tot het hart, dat Hij bestaat, transcendent is; dat Hij tegelijk Vader en Moeder is, en ik ontdekte dat mijn ouders ook zondaars waren. ’s Anderendaags wilde ik als antwoord op deze ervaring de arme mensen in de bergen gaan helpen. Maar ik vergat dat mijn wezen als vrouw gekwetst was door de ervaring van de abortus, en in plaats van de armen te gaan helpen, vluchtte ik in het najagen van plezier om mijn ellende te vergeten. Ik ontmoette ook X, een Zuid-Koreaanse boeddist. Ik vertelde hem over mijn abortus, hij had medelijden met mij, wat mij zeer diep raakte. Ik besliste terug te keren naar België, en schreef naar een kennis Y. Eens terug in België, begon ik met hem uit te gaan, maar het ging niet goed tussen ons. Ik was teveel bezig met al wat ik had meegemaakt, en wanneer ik naar mijn innerlijke stem luisterde, vluchtte die man ver van mij weg. Ik besliste mijn spirituele ervaring te vertellen aan een priester, die de echtheid ervan bevestigde. Hij begeleidde mij gedurende een paar maanden tot de dag waarop hij me zei:” Jij bent te gevoelig voor het huwelijk”. Deze uitspraak kon ik niet aanvaarden, ik rebelleerde tegen God en liet zo het Kwaad binnen in mijn binnenste, de plaats van dialoog met God, die ik had ontdekt in het Verre Oosten. Maar heel vlug kreeg ik daar spijt van en richtte mij wanhopig tot Maria.
25
Ik was kwaad op mezelf voor mijn ondankbaarheid tegenover mijn Schepper. Ik ging biechten, maar het hielp niet; ik bleef vol zelfverwijt. Dit probleem werd opgelost tijdens de Emmausweg toen ik erover kon spreken met Veronique en Monique. En op een dag besliste ik erover te spreken met mijn psychiater. Deze zei me: ”Bid om de vergeving van God te aanvaarden en vraag je af of het niet gaat om een zonde van trots”. Dat heb ik gedaan, en al heel vlug verdween de onrust. Ik had eindelijk de vergeving van God aanvaard. De kwetsuur van de abortus had ik 2 jaar lang diep weggeduwd, maar ze kwam plots weer op! Ik zat vol wroeging en het heeft lang geduurd voor ik de genade die ik in het Verre Oosten had ontvangen, kon aanvaarden. De Emmausweg hielp me de vrede van God in mijn hart toe te laten. En vandaag heb ik de innerlijke vrede hervonden, ook al blijft mijn gezondheid broos (ik ben terug opgenomen in een psychiatrisch ziekenhuis). Ik weet dat God van mij houdt en dat zelfs al veroordeel ik mezelf, God groter is dan mijn hart. Ik bid voor alle vrouwen die het drama van abortus hebben meegemaakt, want ik weet hoe moeilijk het is om liefde te aanvaarden nadien. Ik voelde me verdoemd … Veronique en Monique hebben samen met mij gestreden opdat ik de hoop in de barmhartigheid van God zou hervinden. Ik bid regelmatig tot mijn kind, dat mij helpt en mij enorm steunt. Ik eindig met mijn dankbaarheid uit te spreken aan Micheline en Jacques, Veronique en Monique, en aan de bidster die mij is toegewezen. De Emmausweg is een echte weg van Verrijzenis. Ik wens dat alle vrouwen die hetzelfde drama hebben meegemaakt zo een Emmausweg mogen gaan! M-L
Nieuws uit Pesche
Het werk gaat vooruit, maar veel te traag naar de zin van de vele gezinnen die door Levensadem worden geholpen. Ja, ze zijn talrijk, de gezinnen die ons vragen of ze al naar Pesche kunnen om eens uit te blazen, de stress tegen te gaan, uit te rusten. Altijd opnieuw moeten we hen om geduld vragen; ze kunnen er een dag naartoe gaan, maar niet blijven slapen. We hebben inderdaad te weinig financiële middelen om de nodige basiswerken uit te voeren om minstens een eerste vakantiewoning klaar te hebben. We moeten vooruit met de enige hulp van vrijwilligers, tijdens hun eigen vrije tijd: korte vakantieperiodes of weekends.
26
De vrijwilligers zijn zelf met weinig, en … ze moeten wat afweten van loodgieterij, bezetting, metselen … Marcel en Jeannine Caron, die er wonen voelen zich regelmatig wat alleen, ondanks de hulp van enkele vrijwilligers die dicht bij hen staan. Wees dus niet bang om contact te nemen met hen, een helpende hand te bieden bij het zware en minder zware werk, al is het maar voor enkele uren. Toch wordt er vooruitgang geboekt in de werken aan het huis van de Carons: een parochie heeft het geld van de collecte “voorgeschoten” om het werk aan het sanitair van de eerste vakantiewoning te helpen bekostigen. Moestuin en tuin zijn klaar om jullie te ontvangen tijdens een daguitstap; Babe, het kleine biggetje dat is groot geworden is opgegeten, en de neerhofdieren maken het goed!! Wat we echt nodig hebben is financiële hulp en mensen die een handje komen meehelpen. Mensen met kennis van zaken, maar ook mensen voor het “gemakkelijke” werk: poetswerk, verven, transport van klein materiaal, meten, zagen …
Van harte dank voor elke hulp. Telefoonnummer van de familie Caron: 060 34 40 87
Lieve lezers, Waarschijnlijk zijn jullie het beu deze pagina in het tijdschrift te lezen. Onze excuses dat we eens te meer beroep moeten doen op jullie. Jullie weten dat Levensadem geen subsidies krijgt van de staat. De hulp die we aan de mensen van Levensadem bieden hangt volledig af van de giften die we krijgen. Bent u donateur: van harte dank voor uw steun. Elke gift, hoe klein ook wordt oordeelkundig gebruikt voor de noden en de vragen. En jullie beseffen het: de nood is groot. In de mate van het mogelijke danken we ieder die financieel bijdraagt aan Levensadem. Als we iemand vergeten, dan is dat zeker niet met opzet. Onze excuses hiervoor.
27
luistert, geeft informatie en biedt hulp aan wie ongewenst of onverwacht zwanger is
geeft persoonlijke begeleiding aan wie een kindje verloor tijdens de zwangerschap
Bel 24u./24u. naar 03/449 48 26 of surf voor informatie naar www.levensadem.be
Levensadem wordt niet gesubsidieerd en bestaat dus uitsluitend dank zij uw steun. Giften zijn welkom op nr.: 068-2063615-64 _________________________________________________________________ Indien u een fiscaal attest wenst (vanaf 30 EUR.), dient uw gift overgemaakt te worden aan: Caritas Secours (Slachthuislaan 27-28, B 1000 Brussel), rek. nr. 310-0798986-83 U dient wel duidelijk uw voorkeur uit te drukken met de mededeling: “ WENST PROJECT 155 TE STEUNEN” Zonder deze mededeling kan uw gift Levensadem niet bereiken. Het attest wordt u afgeleverd door Caritas.
28
