To be leading in the Science and Engineering of Software Systems

1

Strategie Informatica 2004-2009

To be leading in the Science and Engineering of Software Systems Faculteit Wiskunde en Informatica

oktober 2004

Na verkregen instemming van de Faculteitsraad, vastgesteld door het Faculteitsbestuur op 25 oktober 2004. Bijgesteld op 18 november 2004 na overleg met het College van Bestuur.

Strategie Informatica 2004-2009 (18 november 2004)

1

2

Inhoud • • • • • • •

Inleiding Missie Doelen onderzoek Doelen onderwijs Doelen dienstverlening Doelen organisatie Appendix: – Huidige positie – Visie op de toekomst

Ten geleide Deze strategienota informatica heeft betrekking op de ontwikkeling van de primaire taken van de Capaciteitsgroep Informatica (TU/e) in de komende vijf jaren: kennisontwikkeling (onderzoek) en kennisoverdracht (onderwijs en dienstverlening). De strategie is gebaseerd op een analyse van onze huidige positie en onze visie op de ontwikkelingen in de toekomst. Deze zijn weergegeven in de appendix. Binnen dat kader hebben wij een missie met een hoge ambitie gekozen en deze uitgewerkt tot doelen voor de drie taken: onderzoek, onderwijs en dienstverlening. De strategienota is bestemd voor College van Bestuur TU/e, Faculteitsbestuur Wiskunde en Informatica, Capaciteitsgroepsbestuur Informatica, medewerkers van de faculteit, studenten Informatica en voor externe instanties als NWO en het ICT-regieorgaan. Getracht is voor de doelgroepen een “kleinste gemene veelvoud” te maken, in plaats van een “grootste gemene deler”.


2

3

Inleiding: Waarom een strategienota? Er is, sinds de laatste strategienota (2000) veel veranderd: • Economische recessie • Wegvloeien deel ICT-industrie naar Azië • Afnemende belangstelling bèta-studies • Visitaties onderwijs (2002) en onderzoek (2004) • Introductie van de BaMa structuur • Nieuw landelijk ICT-beleid: ICT cruciaal voor innovatie en de kenniseconomie • ICT-regieorgaan opgericht in 2004 • 3TU-beleid met profileringsgebieden TU/e • Embedded Systems Institute in Eindhoven gevestigd

Inleiding Er is sinds de laatste strategienota van Informatica (2000) veel veranderd. Er is een economische recessie gaande, de belangstelling voor bèta-studies neemt af, visitaties onderwijs (2002) en onderzoek (2004), de bachelor-masterstructuur is geïntroduceerd etc. Verder wordt in de omgeving van de capaciteitsgroep Informatica op allerlei plaatsen nieuw beleid geformuleerd. Het landelijk strategisch beleid voor ICTonderzoek kan worden beschreven met de steekwoorden groei, focussering en kennisoverdracht. ICT wordt gezien als een belangrijke motor voor innovatie en als het hart van de kenniseconomie. De Taskforce ICT-en-kennis (2001) constateerde een versnippering van het onderzoek, een kloof tussen onderzoek en bedrijfsleven en een gebrek aan kritische massa. Aanbevelingen waren om het aantal publieke ICTonderzoekers te verdubbelen en het beleid ten aanzien van ICT centraal te coördineren. Dit heeft geleid tot de oprichting van het ICT-Forum. Het ICT-Forum heeft geadviseerd om een ICT-regieorgaan op te richten, en heeft vier actielijnen geformuleerd, met als eerste Versterking en Zwaartepuntvorming ICT-onderzoek. Het kabinet heeft ICT als ‘enabling technology’ voor de kenniseconomie tot nationale prioriteit verklaard en het ICTRegieorgaan in 2004 opgericht. De TU/e heeft een strategisch plan gedefinieerd in het kader van de samenwerking tussen de drie technische universiteiten, waarin een keuze wordt gemaakt voor een beperkt aantal onderzoeksgebieden. Informatica coördineert hiervan het profileringsgebied ‘Science and Engineering of Embedded Systems’. Het Embedded Systems Institute, gevestigd in Eindhoven, is een landelijk toonaangevend instituut op dit gebied en heeft recent een omvangrijke BSIK-subsidie verworven. Andere profileringsgebieden waarin Informatica participeert zijn Ambient Intelligence, Broadband Telecommunication Technologies, Business Process Engineering and Innovation en Biomedical Engineering Sciences. In dit dynamische veld dient Informatica zich te bezinnen op haar missie en doelen.


3

4

Missie De missie geeft onze ambities weer m.b.t. onze primaire taken: – Onderzoek (kennisontwikkeling) – Onderwijs (kennisoverdracht) – Dienstverlening (kennisoverdracht)

Uitgaande van onze huidige positie en visie is onze missie

To be leading in the Science and Engineering of Software Systems Missie De strategie heeft betrekking op onze primaire taken: kennisontwikkeling (onderzoek) en kennisoverdracht (primair via onderwijs, secundair via dienstverlening). Gegeven onze huidige positie en een visie op de wereld om ons heen hebben we de volgende missie gedefinieerd: To be leading in the Science and Engineering of Software Systems. Deze missie sluit aan bij de missie van de TU/e als geheel. Het Science aspect onderscheidt ons van het hbo, het Engineering aspect van algemene universiteiten, terwijl Software Systems ons onderscheidt van andere faculteiten. Het woord leading weerspiegelt onze ambitie om in dit veld op internationaal niveau een vooraanstaande rol te spelen. Om deze missie te kunnen realiseren is groei en focussering vereist, ook om onze kennisoverdracht te kunnen versterken. Om de leidende rol waar te maken moet worden geïnvesteerd in laboratoriumfaciliteiten voor de ontwikkeling van softwaregereedschappen voor het ontwerp en de analyse van softwaresystemen. Dit rechtvaardigt de erkenning van Informatica als een technische wetenschap.


4

5

Doelen onderzoek (1) • • •

Excelleren vereist focusseren! Expertise concentreren op de generieke aspecten van het ontwikkelen van software systemen en niet op specifieke toepassingsgebieden. Ons onderzoek wordt gekenmerkt door twee thema’s: – Ontwerpmethoden en algoritmiek voor grootschalige* systemen** – Verifiëren en valideren van systemen** * grootschaligheid: zowel naar omvang en aantal componenten als naar omvang van de datasets die bewerkt worden ** het betreft hier informatieverwerkende systemen

Onderzoek De capaciteitsgroep Informatica bestaat uit acht expertisegebieden. Tezamen overdekken die een breed spectrum van de informatica, hetgeen voor het aanbieden van brede en kwalitatief hoogwaardige informatica-opleidingen vereist is. Op een aantal deelterreinen (zoals bijvoorbeeld interacterende processen, algoritmiek en web-informatiesystemen) is het onderzoek van een hoog niveau. Zoals blijkt uit de onderzoeksbeoordeling (zie Appendix 6b) is meer samenwerking en focussering nodig. We concentreren ons op de generieke aspecten van het ontwikkelen van software systemen. Toepassingsgebieden worden hierbij enerzijds gebruikt als bron van inspiratie en anderzijds om vakexpertise te onderhouden. Ons onderzoek zal worden gekenmerkt door twee samenhangende en overkoepelende thema’s: •Ontwerpmethoden en algoritmiek voor grootschalige systemen •Verifiëren en valideren van systemen Het doel van het eerste thema is te onderzoeken hoe grootschalige informatieverwerkende systemen van hoge kwaliteit kunnen worden gerealiseerd. Het grootschalige aspect kan hier zowel de omvang en het aantal componenten betreffen als de omvang van data waarop zij werken. Dit doel wordt bereikt door een focus op algoritmes en componenten, als de basis bouwstenen van software, en hun onderlinge interactie. Daarnaast wordt de interactie van een systeem met zijn omgeving onderzocht. Het tweede thema is complementair aan het eerste. Nadat een informatie-verwerkend systeem is gerealiseerd, dient te kunnen worden getoetst of het aan de gestelde eisen, met betrekking tot bijvoorbeeld betrouwbaarheid, veiligheid en prestaties, voldoet. Dit thema staat centraal in LaQuSo (zie Doelen dienstverlening).


5

6

Doelen onderzoek (2) •

Generieke toepassingsgebieden: – Embedded systems – Information systems • Met verschillende wetenschappelijke aspecten (complexe userinterfaces en datastructuren versus complexe eisen aan de performance) • Onze engineering ambitie betekent dat wij over software laboratoria moeten beschikken met software tools voor ontwerp en analyse van softwaresystemen • Onze wetenschappelijke resultaten zoveel mogelijk in software “verpakken”, opdat ze direct in de praktijk te gebruiken zijn

Binnen beide thema’s wordt gestreefd naar het ontwikkelen van universeel bruikbare methoden en technieken. Als generieke toepassingsgebieden richten we ons op •Embedded systems •Information systems Deze leiden tot verschillende wetenschappelijke vraagstellingen ten gevolge van de verschillen in interactie van het systeem met zijn omgeving. Bij information systems is er de organisatie waarin het systeem opereert. Bij embedded systems is er de technische omgeving waarmee het systeem communiceert middels sensoren en actuatoren. Verder is er uiteraard ook communicatie met gebruikers, onder andere door middel van visualisatie. Hierbij is de empirische onderzoekscomponent belangrijk: ervaring in de praktijk met concrete softwaresystemen en het ontwikkelen van software-tools op basis van de methoden en technieken voor ontwerp en voor verificatie en validatie. Dit aspect is essentieel voor met name toetsing in de praktijk en voor het invullen van onze bijdrage in de kennisvalorisatieketen, en vergt investering in laboratoriumfaciliteiten en technisch personeel.


6

7

Doelen onderzoek (3) Versterking gewenst voor beide thema’s, in de richting van: • Ontwerpmethoden en algoritmiek voor grootschalige systemen – Architectuur van grootschalige systemen – Agent technology • Verifiëren en valideren van systemen – Security – Testmethoden en Design for testability

In het huidige hooglerarenplan staan enkele vacatures, waaronder een hoogleraar Embedded Systems, in samenwerking met het ESI en passend in het profileringsgebied Science and Engineering of Embedded Systems. Verder is bij beide thema’s inhoudelijke versterking gewenst. Voor het eerste thema betreft dit de volgende onderwerpen: • Architectuur van grootschalige systemen. Informatica is sterk in (formele) analyse van kleinere systemen. De kennis van het ontwikkelen van grote systemen is beperkt. Belangrijk zijn vooral methoden voor het beheersen van de complexiteit van grootschalige systemen. • Agent technology. Complexe systemen kunnen monolithisch worden gebouwd. Een zeer interessant alternatief is het definiëren van een systeem in de vorm van een groot aantal, meer-of-minder intelligente, samenwerkende subsystemen, ofwel agents. Dit geldt met name voor adaptieve systemen in een complexe omgeving, zoals bij het ambient intelligence concept, dat centraal staat in het gelijknamige profileringsgebied. Voor het tweede thema wordt versterking gezocht voor wat betreft: • Security. Met de toename van het gebruik van ICT wordt veiligheid en beveiliging steeds belangrijker. Verdere uitbouw en verbreding van de huidige activiteiten van Informatica op dit gebied is gewenst. • Testmethoden en Design for Testability. Idealiter volgt de kwaliteit van een systeem automatisch uit het ontwikkelproces (correctness by construction), maar dit is met name voor grootschalige systemen nooit haalbaar. Het effectief en efficiënt testen van software, alsmede het zodanig ontwerpen dat dit achteraf eenvoudig gedaan kan worden, is daarom in toenemende mate een belangrijk onderwerp.


7

8

Doelen onderzoek (4) Versterking in de vorm van: • Aansluiting bij profileringsgebieden TU/e – Embedded systems – Ambient intelligence – Analysis and design of operations networks and their information systems (Adonis)*

• Aansluiting bij het nieuwe ICT-instituut van de 3 TU’s • Nieuwe aanstellingen op hoogleraarniveau • Geen uitwaaiering naar nieuwe gebieden, maar versterking binnen de bestaande • Geen nieuwe “leerstoelen”, eerder concentratie in secties met meerdere hoogleraren • Keuze laten afhangen van de beschikbaarheid, dus niet in volgorde van belangrijkheid, maar in volgorde van opportuniteit (kunnen we goede experts aantrekken?) * werktitel; nog in ontwikkeling

Dit betreft geen nieuwe gebieden, maar vooral verdieping en versterking van de bestaande. Invulling kan in de vorm van meerdere hoogleraren binnen een groep. Bij alle vier genoemde uitbreidingen betreft het actuele onderwerpen binnen de software engineering, die uiterst relevant zijn voor de praktijk en waarin behoefte is aan een meer fundamentele aanpak. Elk van de voorgestelde uitbreidingen past goed bij de profileringsgebieden waarin de capaciteitsgroep participeert: Embedded systems, Ambient intelligence en Analysis and design of operating networks and their information systems (Adonis)*. De volgorde van de voorgaande opsommingen geeft de prioriteit aan, maar deze hoeft niet doorslaggevend te zijn. Het vinden van toponderzoekers is niet eenvoudig, en we stellen daarom de kwaliteit van mogelijke kandidaten voorop.

* Werktitel voor een profileringsgebied dat in plaats komt voor ‘Business process engineering and innovation’. Strategie Informatica 2004-2009 (18 november 2004)

8

9

Doelen onderzoek (5) • Toepassingsgebieden krijgen aandacht in de vorm van deeltijdhoogleraren en samenwerking met andere instituten en marktpartijen. • Toepassingsgebieden waar we sterk in willen zijn o.a. – ICT-industrie – Medische sector – Transport en logistiek – Intelligente-apparatenindustrie

• Andere output kanalen voor ons onderzoek stimuleren, zoals: – Patenten – Software tools: “kennis verpakt in software” Deze output moet in de performance evaluatie gelijkwaardig zijn aan publicaties!

Toepassingsgebieden krijgen aandacht door het aanstellen van deeltijdhoogleraren, en via samenwerking met andere instituten en marktpartijen. Een van de redenen is dat deze toepassingvelden modegevoelig zijn en we dus op tijd de bakens moeten kunnen verzetten. De keuze laten we afhangen van de belangstelling van marktpartijen. Kansrijke toepassingsgebieden zijn de ICT-industrie, de medische sector, transport en logistiek, intelligente-apparatenindustrie, de publieke sector en financiële dienstverlening. De laatste twee geven wij op dit moment wat minder prioriteit. Van oudsher heeft onze wetenschappelijke output de vorm van publicaties in tijdschriften of proceedings. Daar onze focus wat verschuift naar de ontwikkeling van software zullen ook patenten en software-tools tot onze wetenschappelijke output gaan behoren. Het zou goed zijn als er meer tijdschriften komen waarin groepen kunnen rapporteren over software-tools die zij ontwikkeld hebben. We moeten in elk geval wegen zien te vinden om gelijkwaardige erkenning te verkrijgen voor deze vormen van output in het kader van externe kwaliteitsbeoordelingen.


9

10

Doelen onderwijs (1) • Bachelor: een gedegen, brede informaticaopleiding met fundamentele grondslag. (onderscheid t.o.v. het hbo door de nadruk op fundamenten)

• Master: top-opleidingen, die passen bij onze onderzoeksspecialiteiten.

(onderscheid t.o.v. andere universiteiten door onze onderzoeksspecialisaties)

• Ontwerpersopleiding OOTI: continueren.

Onderwijs Recente externe kwaliteitsoordelen wijzen uit dat onze opleidingen van een hoog niveau zijn. De herinrichting van het curriculum in het kader van de bachelor-masterstructuur is net afgerond. Dit onderwijs loopt nu voor de eerste keer. Dit leidt tot de conclusie dat we op dit moment geen grote nieuwe inspanningen willen verrichten op het gebied van vernieuwing van ons onderwijs. Onze ambitie is: •Op bachelorniveau willen wij een gedegen, brede informaticaopleiding bieden, met een sterk fundamentele grondslag, gericht op alle categorieën informatici. (We onderscheiden ons van het hbo door de nadruk op fundamenten.) •Op masterniveau willen wij topopleidingen bieden die passen bij onze onderzoeksspecialiteiten. (We onderscheiden ons van andere universiteiten door onze onderzoeksspecialisaties.) •De ontwerpersopleiding is goed en die willen wij continueren.


10

11

Doelen onderwijs (2) Geen ingrijpende veranderingen, maar wel aandacht voor • Betere samenhang tussen de vakken. • Goede aansluiting met de ontwerpersopleiding. • Lagere onderwijsinspanning door efficiency-verbetering, met behoud van kwaliteit. • Meer focus op werving van studenten van buiten Nederland (Ma, OOTI’s, PhD). • Een volwaardige masteropleiding Information Security Technology.

Wel zijn er een aantal punten die aandacht vragen, zoals de kwaliteit van de instroom van de masteropleidingen, de accreditatie van de opleidingen, de aansluiting van de vakken op onze missie en de samenhang tussen de verschillende vakken onderling. De onderwijslast is, in vergelijking met andere informatica-opleidingen en al helemaal in vergelijking met veel andere technische opleidingen, nog altijd hoog. Onder handhaving van het huidige, goede kwaliteitsniveau willen wij wel door efficiency-verbetering trachten de inspanning te verlagen. Om een gevarieerd onderwijsaanbod te kunnen leveren, zullen we voldoende instroom van studenten moeten hebben in alle opleidingen: masterstudenten, ontwerpers in opleiding en promovendi. Gerichte werving buiten Nederland is noodzakelijk. We hebben een unieke positie door de aanwezigheid van een sterke groep discrete wiskunde met een cryptografie-specialisatie. In combinatie met onze expertise op het gebied van verificatie en validatie rechtvaardigt dit een sterke positie in security. Vandaar ons streven naar een volwaardige masteropleiding in Information Security Technology.


11

12

Doelen dienstverlening • Versterking banden met de software industrie: – als toets op bruikbaarheid van onze resultaten – als inspiratiebron voor nieuwe problemen

• Via ESI, LaQuSo en de ontwerpersopleiding OOTI. • ESI is ons kanaal naar de industrie op het gebied van embedded systems. • LaQuSo is ons laboratorium voor verificatie en validatie dat moet uitgroeien tot een internationaal expertisecentrum.

Dienstverlening Informatica streeft naar uitbreiding van de samenwerking met de industrie. De drie belangrijkste bruggenhoofden hiervoor zijn ESI, LaQuSo en de ontwerpersopleiding OOTI. Versterking van de samenwerking met ESI is gewenst. Een belangrijk middel hiertoe zijn personele unies, bijvoorbeeld ESI-fellows die tevens een aanstelling bij Informatica hebben. Verder dient het aantal en de omvang van samenwerkingsprojecten van ESI waar Informatica in participeert, toe te nemen. In 2004 is LaQuSo, het TU/e Research Laboratory for Quality Software, opgericht. LaQuSo vormt een brug tussen onderzoek en industrie. Enerzijds kunnen onderzoeksresultaten via LaQuSo een weg naar de industrie vinden, anderzijds inspireren vragen uit de praktijk ons onderzoek. De thematiek van LaQuSo valt samen met het onderzoeksthema Verifiëren en valideren van systemen. De bindende kracht van dit thema blijkt uit het feit dat vrijwel alle expertisegebieden participeren in LaQuSo. Onze ambitie is om LaQuSo verder krachtig uit te bouwen, en om van LaQuSo een expertisecentrum op internationaal niveau te maken.


12

13

Doelen organisatie intern • Expertisegebieden creëren met twee of meer hoogleraren, ter versterking van de interne organisatie, door expertisegebieden te laten groeien of fuseren. • Meer technische staf (programmeurs op hoog niveau), om onze ambities op het gebied van software-tools waar te kunnen maken. • Erkenning als technische wetenschap, met de daarbij behorende technologie-opslag.

Organisatie Om de efficiency te verhogen, zowel in onderwijs als onderzoek, is het van belang om de expertisegroepen te vergroten. Dit kan zowel door groei als door fusie van expertisegroepen. Om deze thema’s en ambities verder te kunnen invullen is dus versterking, o.a. in technische staf, vereist. Om op een goede en competitieve wijze informatica te kunnen bedrijven is een groei naar de omvang van vergelijkbare faculteiten zoals E (+80%) of W (+125%) gewenst. Deze groei moet vooral ten goede komen aan de versterking van bestaande groepen. Groei vergt een vergroting van de inkomsten. Mogelijkheden hiervoor zijn het vergroten van de tweede en derde geldstroom, het efficiënter inrichten van het onderwijs, het vergroten van de instroom in het onderwijs en het verkrijgen van een technologie-opslag.


13

14

Doelen organisatie extern De internationale wetenschappelijke contacten zijn prima. De capaciteitsgroep wil haar externe relaties versterken: • Met Wiskunde; meer samenwerking, i.h.b. security, testmethoden, performance evaluatie en algoritmiek. • Met ESI op het gebied van embedded systems; personeelsuitwisseling en gezamenlijke projecten met LaQuSo. • Met TM op het gebied van information systems; samenwerking in de master BIS en de onderzoekschool BETA. • Met CWI op beide onderzoeksthema’s; bestaande relaties behouden en versterken.

De onderzoekers in de Capaciteitsgroep Informatica hebben bij elkaar een groot netwerk van internationale wetenschappelijke contacten, in de loop der jaren opgebouwd door onderzoekssamenwerking op individueel niveau en in gezamenlijke projecten. Dat functioneert prima. Er is geen behoefte aan sturing van dit netwerk door de contacten specifiek te richten op bepaalde universiteiten. Als organisatie heeft de Capaciteitsgroep Informatica goede externe relaties, maar ze kunnen versterkt worden. Met name de relaties met onze “wederhelft”, de Capaciteitsgroep Wiskunde, bieden goede kansen, maar ook relaties met het Embedded Systems Institute en met andere faculteiten, waarmee we samenwerken in profileringsgebieden, masteropleidingen en onderzoekscholen, i.h.b. Elektrotechniek, Werktuigbouwkunde, Biomedische Technologie en Technologie Management. (Zie ook appendix 8 Samenwerking binnen de TU/e.) Daarnaast bestaat een uitstekende relatie met het Centrum voor Wiskunde en Informatica en deze relatie willen wij verder versterken.


14

15

Appendix Achtergrondinformatie over • huidige positie in onderzoek, onderwijs en dienstverlening • visie op de toekomst: ontwikkelingen in de praktijk en in de research


15

16

(1) Expertisegebieden uit strategienota 2000 • Software engineering: – Formele methoden – Software constructie

• Computational engineering – Parallellisme – Toegepaste algoritmiek incl. bio-informatica – Visualisatie

• Systems engineering – – – –

Embedded systems Computerarchitectuur en systeemprogrammatuur Grondslagen informatiesystemen Hypermedia


16

17

(2) Expertisegebieden anno 2004 • Softwaretechnologie

ST

– Formele methoden – Software constructie

FM SoC

• Computational engineering – Algoritmiek – Visualisatie

• Systems engineering – Ontwerp en analyse van systemen – Systeemarchitectuur en netwerken

• Informatiesystemen – Architectuur van informatiesystemen – Databases en hypermedia


Baeten Watson

CE ALG VIS

de Berg van Wijk

SE OAS SAN

Groote (Lukkien)

IS AIS DH

van Hee De Bra

17

18

(3a) Huidige expertise naar aspecten van software systemen Baeten

De Berg

DeBra

Groote

Van Hee

(Lukkien)

Watson

Van Wijk

formele

algoritmiek

web info

ontwerp &

architect.

syst. arch.

software

visuali-

methoden

geometrie

systems

analyse

info syst.

networks

construct.

satie

Totaal

Structuur datastructuur processtructuur

x

x

x

algoritmen

x x

x

architectuur

x

3

x x

x

3

x

x

3

x

4

Eigenschappen userinterface

x

visualisatie

x

security

x

performance

x

reliability

x

multimedia distribution


x

2

x

2 1

x x x

x

x

x

x

x x

4 4 x

3 1

18

19

(3b) Huidige expertise naar aspecten van software systemen Baeten

De Berg

DeBra

Groote

Van Hee

(Lukkien)

Watson

Van Wijk

formele

algoritmiek

web info

ontwerp &

architect.

syst. arch.

software

visuali-

methoden

geometrie

systems

analyse

info syst.

networks

construct.

satie

Totaal

Ontwikkelingsfasen requirements design

x

construction verificatie & validatie

x

x

x

x

x

x

x

x

x x

x

x

x

5 x

6

x

2

x

4

Toepassingen embedded systems

x

x

information systems

x

x

systeemprogrammatuur

x

x

modelsimulatie

x

x

9

8

6

5

9

x

3 2

x

x

software tools

Totaal

x x

intelligent systems

3

x

2 x

3 2

9

9

7

Uit het overzicht blijkt dat de huidige expertise een goede basis vormt onderzoek en onderwijs in de Science and Engineering of Software Systems. Er zitten geen grote gaten in. Wel geeft het indicaties dat sommige aspecten nog onvoldoende breed verankerd zijn.


19

20

(4) Deeltijdhoogleraren (medio 2004) - FM

Middelburg

-

van Liere Aarts van Berkel Hilbers Paredaens Hardman

VIS SAN SAN SAN AIS DH


Formele methoden voor real-time reactieve systemen Virtual reality Heuristische zoekmethoden VLSI programmeren Grootschalig rekenen Database modellen Multimedia en internettechnologie

20

21

(5) Ingenieurs, ontwerpers en doctoren

1994

1995

1996

1997

1998

1999

2000

2001

2002

2003

Σ 1994 2003

Σ begin 2003

IR

96

55

50

57

33

44

21

16

40

43

455

975

PD Eng

21

29

26

20

15

14

14

14

9

18

180

219

DR

9

4

8

6

6

10

4

9

6

4

66

-

Tussenstand 2004 • 48 IR

(t/m 16 november)

• 18 PDEng

(t/m 16 september)

• 13 DR

(incl. geplande promoties t/m 13 december a.s.)


21

22

(6a) Externe kwaliteitszorg onderwijs • Onderwijsvisitatie 2002 – 1e plaats op 10 van de 14 beoordeelde aspecten – alleen negatieve score voor Internationalisering – bij ongewogen gemiddelde van de scores: UT (7,86), TU/e (7,79), UU (7,36), …, TUD (6,57)

• Keuzegids Hoger Onderwijs 2003/04 – Studentenoordeel: UT (7,38), TU/e (7,30) , UU (7,22), …, TUD (6,83) – Deskundigenoordeel: TU/e (7,40), UT (7,30), UU (7,00), …, TUD (6,70)

Het studentenoordeel van de Keuzegids Hoger Onderwijs is gebaseerd op onderzoek van RvB/Choice; het deskundigenoordeel is een bewerking door HOP/Choice van de bevindingen van de visitatie. Deze resultaten geven ons geen aanleiding om actie te ondernemen.


22

23

(6b) Externe kwaliteitszorg onderzoek • Onderzoekbeoordeling 2004 – Beoordeling was niet onverdeeld goed – Nadere externe analyse geeft een gunstiger beeld (de kwaliteit is gemiddeld hoog) en een scherper beeld – Verbeterpunten: • De informatici moeten zich meer extern profileren • Er moet meer samenwerking tussen de informatici komen • Er moet meer focus in het onderzoek komen, i.h.b. op software engineering • De banden met het ESI moeten worden versterkt


23

24

(7) Dienstverlening • Dienstverlening bleef in het verleden beperkt tot afstudeerprojecten en een enkele aio-plaats. • Geen systematische marktbenadering en standaardaanpak (contract, leverings-voorwaarden, intellectual property en roadmap). • Sinds voorjaar 2004 is LaQuSo actief en dit laboratorium heeft een impuls aan de dienstverlening gegeven.


24

25

(8) Samenwerking binnen TU/e MSc

OZS

PG

Inst

INF

WSK

CSE-IST

x

*

BIS

x

CSE-ES

x

TM

E

W

BMT

*

*

ID

* *

BETA

*

IPA

x

*

ASCI

*

Ambient Intelligence

*

*

Biomedical Engin. Sciences

*

*

x *

*

Broadband Telecomm.Technol.

*

*

Business Process Engineering

*

*

Embedded Systems

x

*

ESI

*

*

*

x

*

x

x x *

*

*

*

*

De capaciteitsgroep Informatica werkt in tal van verbanden samen met de capaciteitsgroep Wiskunde en de andere faculteiten van de TU/e. In het overzicht zijn die samenwerkingsverbanden uitgewerkt naar masteropleidingen (MSc), onderzoekscholen (OZS), profileringsgebieden (PG) en instituten (Inst). De coördinerende of penvoerende faculteit is aangegeven met X, de andere faculteiten met *. Masteropleidingen: •BIS: Business Information Systems (zelfstandige masteropleiding; samenwerking vastgelegd in een gemeenschappelijke regeling, met faculteit W&I als penvoerder) •ES: Embedded Systems (“speciale masteropleiding” binnen Computer Science and Engineering; accreditatie in 3TU-verband aangevraagd) •IST: Information Security Technology (“speciale masteropleiding” binnen Computer Science and Engineering; profilering met het oog op toekomstige accreditatie)

Noot: In plaats van het profileringsgebied ‘Business process engineering and innovation’ komt een nieuw profileringsgebied, onder de werktitel ‘Analysis and design of operating networks and their information systems (Adonis)’.


25

26

(9a) Ontwikkelingen in de praktijk • Informatica blijft het vak van de toekomst: het aantal potentiële toepassingen is heel groot, zeker in Europees verband. • Europa zal een scheppende software industrie houden en verder uitbouwen in het kader van de kenniseconomie. Er zijn drie soorten informatici in de praktijk: 1.Applicatie-ontwikkelaars 2.Constructeurs van generieke componenten 3.Consultants en ICT-managers

• Voor applicatieontwikkeling zet de trend door: dit wordt configureren en integreren van bestaande generieke componenten i.p.v. programmeren. • De werkgelegenheid zal vooral groeien in 1 en 3.


26

27

(9b) Ontwikkelingen in de praktijk •

De kwaliteit van software systemen wordt belangrijker, doordat: – we steeds meer afhankelijk van systemen worden – de groeiende claimcultuur maakt dat managers zekerheid zoeken. Dit vereist betere methoden voor verificatie en validatie.

• • •

Security wordt een steeds belangrijker systeemfunctie. Software systemen zullen steeds meer intelligentie gaan bevatten en daarmee steeds meer taken van mensen over gaan nemen. Kansrijke toepassingsgebieden zijn:

– – – – – –

ICT-industrie Medische sector Transport en logistiek Financiële dienstverlening Publieke diensten van de overheid Intelligente-apparatenindustrie


27

28

(10a) Ontwikkelingen in de research : NOAG-i De lopende Nationale OnderzoeksAgenda Informatica (NOAG-i 2001-2005) heeft zeven thema’s: • • • • • • •

Parallel and Distributed Computing (PDC) Embedded Systems (ES) Software Engineering (SE) Multimedia (MM) Modelling, Simulation and Visualization (MSV) Intelligent Systems (IS) Algorithms and Formal Methods (AFM)


28

29

(10b) Ontwikkelingen in de research : NOAG-i De komende Nationale OnderzoeksAgenda Informatica (NOAG-i 2005-2010) wijst naar verwachting* de volgende thema’s aan: • • • • • • • •

Distributed computing and grids Communication networks Multimedia Embedded systems Software engineering Security Intelligent systems Specification, simulation, visualisation and verification

* verschijnt rond de jaarwisseling

In de zomer van 2004 is de discussie over een nieuwe NOAG-i voorbereid met een artikelenreeks in de Automatiseringsgids. Op 12 oktober jl. heeft het Informaticaonderzoek Platform Nederland (IPN) er een discussiemiddag aan gewijd. Het voornemen is rond de jaarwisseling 2004/05 de nieuwe agenda vast te stellen. De voorgenomen versterking in de richting van Security resp. Agent technology past uitstekend bij de thema’s Security resp. Intelligent systems uit de nieuwe NOAG-i. Het laatste punt van de agenda is uitgebreid met Verification, wat goed aansluit bij het Eindhovense hoofdthema Verifiëren en valideren van systemen.


29

30

(11) Ontwikkelingen in de research : Europa Sixth Framework Programme (2002-2006) Theme 2 : Information Society Technologies • Applied IST research addressing major societal and economic challenges: – trust and security; ambient intelligence, e-inclusion; e-business, e-government, e-Work systems, e-learning; complex problem solving

• Communication, computing and software technologies – communication and network technologies; software technologies

• Components and microsystems – micro-, nano- and optoelectronics; micro- and nanotechnologies, microsystems, displays

• Knowledge and interface technologies – knowledge technologies and digital content; intelligent interfaces and surfaces

• IST future and emerging technologies – new IST-related science

Het Zevende Kaderprogramma is nog in ontwikkeling. De Europese Commissie heeft in juni 2004 de hoofdlijnen vastgesteld en daarbij twee nieuwe gebieden geïdentificeerd: Space en Security. Het eerste betreft ruimtevaart, het tweede staat omschreven als: “Security is a major challenge in Europe: the security of transport and telecommunications networks in the face international terrorism, in particular bioterrorism. Increasing advancing knowledge regarding detection, intelligence, surveillance, as well as analysis of the causes of conflicts.” Het is een wijd gebied, maar de onderzoeken onderwijsactiviteiten op het gebied van Security passen er prima in en kunnen daarom rekenen op extra support.


30

To be leading in the Science and Engineering of Software Systems

Recommend Documents