TIMSS-2011: Het reken- en natuuronderwijsniveau in Nederland
dr. Martina R.M. Meelissen, vakgroep Onderwijskunde In samenwerking met dr. Marjolein Drent en Annemiek Punter, MSc.
TIMSS IN HET KORT Sinds 1995 50 landen 3227 groep 6 leerlingen Afkomstig van 128 scholen Toets voor rekenen-wiskunde en natuuronderwijs Leerling-, leerkracht- en schoolvragenlijst
NEDERLAND EN DE TIMSS-RANGLIJST
REKENEN-WISKUNDE
Singapore (606), Zuid-Korea, Hong Kong, Chinees Taipei, Japan, Noord-Ierland, Vlaanderen (549) 2011: 540 (8e) 2007: 535 (5e) 2003: 540 (6e) Finland, Engeland, Russische Federatie, 1995: 549 (4e) Verenigde Staten, Nederland, Denemarken Litouwen, Portugal, Duitsland, Ierland, Servië, Australië, Hongarije, Slovenië, Tsjechië, Oostenrijk, Italië TIMSS-schaalgemiddelde van 500 ….. ….. Jemen (248)
NEDERLAND EN DE TIMSS-RANGLIJST
NATUURONDERWIJS
Zuid-Korea (587), Singapore, Finland, Japan, Russische Federatie, Chinees Taipei, Verenigde Staten Tsjechië, Hong Kong, Hongarije, Zweden, Slowakije, Oostenrijk, Nederland, Engeland, Denemarken, Duitsland, Italië 2011: 531 (8e) 2007: 523 (11e) 2003: 525 (8e) 1995: 530 (3e)
Portugal, Slovenië, Noord-Ierland, Ierland, Kroatië, Australië, Servië, Vlaanderen TIMSS-schaalgemiddelde van 500 ….. ….. Jemen (209)
VERGELIJKING LANDEN 1995-2011
REKENEN/WISKUNDE
TIMSS-1995
TIMSS-2011
VERGELIJKING LANDEN 1995-2011
REKENEN/WISKUNDE
Significant beter
TIMSS-1995
TIMSS-2011
Singapore Zuid-Korea Japan
Singapore Zuid-Korea Hong Kong Japan
VERGELIJKING 1995-2011 TOV NEDERLAND
REKENEN/WISKUNDE
TIMSS-1995
TIMSS-2011
Significant beter
Singapore Zuid-Korea Japan
Singapore Zuid-Korea Hong Kong Japan
Gelijk
Hong Kong Tsjechië
Engeland Verenigde Staten
VERGELIJKING 1995-2011 TOV NEDERLAND
REKENEN/WISKUNDE
TIMSS-1995
TIMSS-2011
Significant beter
Singapore Zuid-Korea Japan
Singapore Zuid-Korea Hong Kong Japan
Gelijk
Hong Kong Tsjechië
Engeland Verenigde Staten
Significant slechter
Oostenrijk Ierland Hongarije Australië Verenigde Staten Engeland Noorwegen Nieuw Zeeland Portugal Slovenië Iran
Portugal Ierland Australië Hongarije Slovenië Tsjechië Oostenrijk Noorwegen Nieuw Zeeland Iran
ONTWIKKELING 1995-2011
REKENEN/WISKUNDE
Significant verbeterd ten opzichte van 1995
Singapore (+16) Zuid-Korea Hong Kong Japan Engeland (+58) Verenigde Staten Portugal (+90) Australië Slovenië Noorwegen Nieuw-Zeeland Iran
Gelijk gebleven ten opzichte van 1995
Ierland Hongarije
Significant verslechterd ten opzichte van 1995
Nederland (-9) Tsjechië (-30) Oostenrijk (-22)
VIER REFERENTIE NIVEAUS
Geavanceerd
>
toetsscore 625 of hoger
Hoog
>
toetsscore 550 of hoger
Midden
>
toetsscore 475 of hoger
Laag
>
toetsscore 400 of hoger
VOORBEELDOPGAVE OP HET LAGE NIVEAU
REKENEN/WISKUNDE
NL: 81%
Internationaal gemiddeld percentage correct: 73% Inhoudelijk domein: ‘Getallen’ Cognitief domein: ‘Toepassen’
VOORBEELDOPGAVE OP HET LAGE NIVEAU
NATUURONDERWIJS
NL: 91%
Internationaal gemiddeld percentage correct: 83% Inhoudelijk domein: ‘Biologie’ Cognitief domein: ‘Toepassen’
BASISNIVEAU REKENEN EN NATUURONDERWIJS
Percentage leerlingen dat het laagste niveau (400) haalt % rekenen Singapore Zuid-Korea Vlaanderen
99 100 99
Finland Engeland Nederland
98 93 99
Jemen
Mediaan: 90%
9
BASISNIVEAU REKENEN EN NATUURONDERWIJS
Percentage leerlingen dat het laagste niveau (400) haalt % rekenen
% natuuronderwijs
Singapore Zuid-Korea Vlaanderen
99 100 99
97 99 96
Finland Engeland Nederland
98 93 99
99 93 99
9
6
Jemen
Mediaan: 90%
Mediaan: 92%
VOORBEELDOPGAVE OP HET GEAVANCEERDE NIVEAU REKENEN/WISKUNDE
Internationaal gemiddeld percentage correct: 27% Inhoudelijk domein: Getallen Cognitief domein: Redeneren NL: 36%
VOORBEELDOPGAVE OP HET GEAVANCEERDE NIVEAU
NATUURONDERWIJS
Internationaal gemiddeld percentage correct: 21% Inhoudelijk domein: ‘Biologie’ Cognitief domein: ‘Weten’
NL: 8%
GEAVANCEERD NIVEAU REKENEN EN NATUURONDERWIJS
Percentage leerlingen dat het hoogste niveau (625) haalt % rekenen Singapore Zuid-Korea Vlaanderen
43 39 10
Finland Engeland Nederland
12 18 5
Mediaan: 4%
GEAVANCEERD NIVEAU REKENEN EN NATUURONDERWIJS
Percentage leerlingen dat het hoogste niveau (625) haalt % rekenen
% natuuronderwijs
Singapore Zuid-Korea Vlaanderen
43 39 10
33 29 2
Finland Engeland Nederland
12 18 5
20 11 3
Mediaan: 4%
Mediaan: 5%
ONTWIKKELINGEN IN DE REFERENTIENIVEAUS REKENEN/WISKUNDE
100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0
%
Laag Midden Hoog Geavanceerd
1995
2003
2007
2011
ONTWIKKELINGEN IN DE REFERENTIENIVEAUS NATUURONDERWIJS % 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0
Laag Midden Hoog Geavanceerd
1995
2003
2007
2011
INHOUDS- EN COGNITIEVE DOMEINEN
REKENEN/WISKUNDE
Inhoudsdomein
TIMSS-2007
TIMSS-2011
Getallen
539
543
Geometrische vormen
522
524
Gegevensweergave
545
559
Weten
528
537
Toepassen
540
540
Redeneren
535
540
Cognitief domein
INHOUDS- EN COGNITIEVE DOMEINEN
NATUURONDERWIJS
Inhoudsdomein
TIMSS-2007
TIMSS-2011
Biologie
539
537
Natuur- en scheikunde
503
526
Fysische aardrijkskunde
524
525
Weten
521
528
Toepassen
525
534
Redeneren
526
532
Cognitief domein
MEISJES EN JONGENS:TRENDS
REKENEN/WISKUNDE
560 555 550 545 540 535 530 525 520 515
Jongens Meisjes
1995
2003
2007
2011
MEISJES EN JONGENS:TRENDS
NATUURONDERWIJS
550 545 540 535 530 525 520 515 510 505
Jongens Meisjes
1995
2003
2007
2011
MEISJES EN JONGENS: DOMEINEN
REKENEN (540)
Inhoudsdomein
Meisjes
Jongens
Getallen
538
549
Geometrische vormen
524
525
Gegevensweergave
557
562
Weten
534
541
Toepassen
536
545
Redeneren
540
547
Totaal
537
544
Cognitief domein
MEISJES EN JONGENS: DOMEINEN
NATUURONDERWIJS (532)
Inhoudsdomein
Meisjes
Jongens
Biologie
536
538
Natuur- en scheikunde
518
535
Fysische aardrijkskunde
518
534
Weten
523
535
Toepassen
531
539
Redeneren
531
534
Totaal
527
536
Cognitief domein
GESCHIKTHEID VAN DE TOETS
PERCENTAGE ONDERWERPEN AAN LEERLINGEN ONDERWEZEN
Inhoudsdomein rekenen
% Nederland
% internationaal gemiddeld
Getallen
63
76
Geometrische vormen
43
65
Gegevensweergave
84
76
Biologie
60
75
Natuur- en scheikunde
32
57
Fysische aardrijkskunde
54
63
Inhoudsdomein natuuronderwijs
BEGINNENDE GECIJFERDHEID
% leerlingen dat op een school zit waar >75% van de leerlingen voor groep 3 beschikt over beginnende gecijferdheid Landen
% scholen
Singapore Zuid-Korea Vlaanderen
82 85 5
Finland Engeland Nederland
48 36 12
Internationaal gemiddelde: 31%
ONDERWIJSKENMERKEN
REKENEN
Van de totale onderwijstijd in groep 6 wordt 18% aan rekenen/wiskunde besteed, ongeveer gelijk aan internationaal gemiddelde. Gebruik rekenmachine neemt toe sinds 1995, in meer dan helft van de groepen wordt (soms) gebruik gemaakt van de rekenmachine. Leerkrachten voelen zich voldoende toegerust, minst zeker voelen zij zich over het geven van uitdagende rekentaken aan talentvolle leerlingen.
ONDERWIJSKENMERKEN
NATUURONDERWIJS
Van de totale onderwijstijd in groep 6 wordt 4% aan natuuronderwijs besteed, internationaal gemiddelde is10% Weinig aandacht voor experimenten en proefjes binnen natuuronderwijs Ervaren toerusting leerkrachten in natuuronderwijsinstructie sinds 2007 iets toegenomen Ook iets meer moeite met bieden van uitdagen taken aan talentvolle leerlingen
Conclusies PIRLS en TIMSS in het kort Hoog onderwijsniveau In 2011 gestabiliseerd Enigszins voorbijgestreefd Weinig excellente leerlingen Basisniveau geen probleem
Conclusies PIRLS en TIMSS in het kort Meisjes beter in lezen, jongens beter in exacte vakken Weinig aandacht voor natuuronderwijs Tevreden leerlingen, schoolleiders, leerkrachten en ouders