Algemene beskouwings 16 juny 2011 Behandeling Perspektyfnota 2012-2015 Tien menútten over ’t Bildt, de Bilkerts, de ferenings en organisasys in ‘t perspektyf fan 2015 én de jaren derna. De gemeente ’t Bildt staat de kommende jaren foor een fan de belangrykste beslissing in hur meer as fijfhondertjarig bestaan. Al is ‘t realister te sêgen, dat niet wij maar anderen in de kommende jaren over ’t Bildt beslisse Fan welke nije gemeente wort ‘t ouwe Billând aansen ’n part fan ‘t grôndgebied. De Bilkerts blive gewoan Bilkerts, met B-i-l-k-e-r-t. Der ferandert ok ‘n bank niks an. Frije Bilkerts sait fansels feul liever dat wy tot feer achter de bestuurlike horison ’t Bildt blive, as selsstandige gemeente in ’n intergemeentlik samenwerkingsferband. At dat nou met de drie Middelsee-gemeentes is of, op anwizen fan Deputeerde Staten, ’n bestuurlike samenwerking richting Franeker en Harlingen, at wy sels as Bilkerts nag maar wat te besturen hewwe. Wij hewwe nag ’n tal jaren te gaan as selsstandige gemeente: En dan kiest Frije Bilkerts foor de aigen gemeente, ôns dorpen, ôns burgers, ôns ferenings, ôns Bildtse organisasys. Wij hewwe ’n aigen ferantwoordlikhyd, júst nou, om ôns fan ’n bewust koazen feergaande samenwerking út én in ’t perspektyf fan bestuurlike samenfoeging ôns nou as ’t Bildt soa sterk mooglik te maken. Late wy maar ’s richting 2015 ’n korte koier deur de Bildtse dorpen make: Minnertska is al drok doende om ’t aigen dorp soa multifunksjoneel mooglik te maken. MFA, sportfoorsienings, ferbetering fan de deurgaande dyk deur ’t dorp, feerdere ontwikkeling weune en werke. In de nije ‘Nijs út eigen doarp’ staat ’n ôfkorting met de folgende letters: W.D.I.F.I.D: Wij Dogge It Foar It Doarp. St.-Jabik sil him ok de kommende jaren deur de tiid kaatse en deur foor best op te slaan achterstanden wegwerke. Plainfrees hewwe de Stjabuurtsers niet maar ’t ouwe sporthart doet nag altiten seer en ok an ‘e ogen. Hoe sette wy ’t dorp feerder op ‘e Jabikskaart.
’t Ouwe sporthart fan St.-Anne is foor de ewighyd rêden, nimme wy an, goedgelovig at wy binne. Maar op andere plakken gaat inbraiding ten koste fan ’t dorp én in syn weunfunksy en fral ok in syn funksy as regionaal sintrum. Na ferkeerde planologise beslissings prutse wy deur in de marzje fan wat meerderheden akseptabel fine. De rezjy over ’t bouwen fan nije kamers binne wy kwyt, ok deur faktoren bútten de bestuurlike mooglikheden om, sêg ik d’r achteran. Nije Kamers, Súdwest fraagt wél om ’n nije fizy, ‘n nij perspektyf. Dan hewwe wy Froubuurt even in ‘n ouwe kiker fan J.P. van der Bildt. D’r binne mooglikheden foor nijbou. Dat sou ok opgaan motte foor ’n nij fereningsgebou, koppeld an de sportfoorsiening. En kinne wy over soafeul jaar ok fan Froubuurtstermôln ôf ‘t dorp in fare? Elfstedenfaarroete, ’n belangrike infestering in ’n hoeden toeristise ontwikkeling, met Ouwe-Syl as toeristys speerpunt. Dat fraagt letterlik om ’n diepte-infestering foor ’n foor alle skippen befaarbere ferbining fan Ouwelaai ôf. ’t Is de ferantwoordlikhyd die’t wy nou metnander hewwe. In Nij Altoenae hôlt de drup de steen út. Westhoek, de Ouwe- en NijeDyk en Swartehaan staan foor ‘n toeristise ontwikkeling. Dorpsfizys binne d’r om waar te maken. Wij hewwe de gesaamlike ferantwoordlikhyd om ’t Bildt, de dorpen, naar dat in tiid presiser te formuleren toekomstperkspektyf toe, soa sterk en weerber mooglik te maken. Dat mooie plakky grônd fan nou meer as achtdúzzend morgen, der motte wy súnnig op weze. En nou belânde wy op ’n krusiaal punt in de beoordeling fan de deur ‘t kelezy foorstelde besúnnigings. Wij motte infestere in ôns aigen gemeente, in ôns dorpen, in ’t fereningsleven, in de mînsen die’t hier weune én werke. En dus soa min mooglik besúnnige. Derom kiest Frije Bilkerts d’r foor om alleen dán te besúnnigingen at wy toegelyk ok wete wat foor gefolgen die besúnnigings werklik hewwe.
De bibletheek geeft an dat de foorstelde besúnniging ’n forse fermindering fan de dienstferliening betekent en dat mooglik Lytse Biebs slútte motte. Maar niet de bibletheek stelt fast wat d’r aansen niet meer gebeurt. Dat bepaalt ‘t kelezy, âns wort d’r ommers gyn subsidykontrakt met de bibletheek sloaten, soa het de wethouwer ôns dúdlik maakt. De raadsleden hewwe fijf avens en ’n RadeRaad lústerd na wat neffens ferenings en organisasys de gefolgen binne/weze kinne at de raad akkoord gaat met ’t deur ’t kelezy foorstelde besúnnigingsbedrag. Maar as raad wete wy helendal niet wat de werklike gefolgen binne. Wat betekent de foorstelde besúnnigingopperasy foor bijgelyks Muzarthe? Wer gaat ’t kelezy aansen wél akkoord met en welke dienstferlining of prestasy mot in elk gefal neffens ’t kelezy blive? At wy fanaven beslútte de belangrykste en ingripendste besúnnigings foor ôns reken te nimmen, staat de raad bútten perk en slaat foor niks op. Foor welke keuzes komt de fereniging, maar ok de gemeente dan te staan. Is ’t dos nag mooglik dat de wethouwer derna bij de raad werom komme kin om dos minder te besúnnigen? En treedt dan ’t al angeven meganisme in werking dat at ’t te besúnnigen totaalbedrag niet haald wort, de OZB dan autematys ferhoogd wort? Want ‘t kelezy fraagt foor die dan toe te passen OZBferhoging fanaven ok toestimming an de raad. ’t Bildt mot na 2015 toe infesteren blive in de aigen burgers, de aigen ferenigings, de aigen organisasys: geld frijmake foor ’t waarmaken fan dorpsfizys. Infestere in ôns aigen toekomst. Dat betekent ok dat de groatere, meerjarige projekten en plannen besien worre motte in ’t perspektyf fan feergaande samenwerking met andere gemeentes en ’n deurgaande gemeentlike herindeling in Frysland. De Campus wort nag niet in dat perspektyf bekeken. Ja, wij wete ok dat omlêgende gemeentes de plannen steune. Mooi dat hur kines in de direkte omgeving, maar wél in ’n andere gemeente, aansen ’n nag
betere onderwiiskeus hewwe. Maar as omlêgende gemeente metbetale, ho maar. En krekt dát mot in ’t perspektyf fan feergaande samenwerking wél gebeure. De gemeente ’t Bildt het as alleen-betaler foor de Campus 6 miljoen euro apart laid. De rest, acht, negen miljoen, mot fan subsidys komme en fral op ‘t Waddenfôns wort rekend. De Campus is in ’t perspektyf fan 2015 niet meer ‘n Bildtse onderwiisfoorsiening. De Campus het alleen maar bestaansmooglikheden én bestaansrecht at ’t ’n intergemeentlike foorsiening is. Die 6 miljoen mâg dan ok niet meer alleen foor ôns reken komme. En dus is d’r finânsjele rúmte om de kommende jaren nag bewust in de aigen gemeente en in de dorpen te infesteren. Fraag de dorpen nag maar ‘s wat se graag wille. En wij kinne wilens feerder bestuurlik besúnnige omdat ‘t goedkoper kin. Met feergaande intergemeentlike samenwerking kin de kommende jaren nag feul bespaard worre. Frije Bilkerts fraagt met ’n tal amendeminten ’n útspraak fan de raad over wat hierfoor deur Frije Bilkerts inbrocht is. Wij kieze d’r foor minder te besúnnigen en méér te infesteren om ôns gemeente, de inweuners fan ’t Bildt, de ferenigings en organisasys ‘n soa sterk mooglike pesisy te geven in toekomstige bestuurlike feranderings. ’t Bedrag dat minder besúnnigd wort, wort toefoegd an wat de gemeente sels al besúnnigt. At je as gemeente angeve over ’n paar jaar elk jaar meer dan drie-hon-dert-dúz-zend euro súnniger te kinnen, dan kinne der best nag ’n paar besúnnigingseuro’s bij. Júst omdat ’t gaat om ôns aigen gemeente, dat sels op de see wonnen lând der’t wy súnnig op weze motte. (Plus foor de radio-lústerers korte opskriving indiende amendeminten) Frije Bilkerts, Leendert Ferwerda, Roel Nauta, útsproken in de raad donderdeg 16 juny 2011
=============================================== =============================================== ===============================================
