USER MANUAL THERMOGIS V1.2
Princetonlaan 6 3584 CB Utrecht Postbus 80015 3508 TA Utrecht
TNO-rapport
www.tno.nl
ThermoGIS V1.2 Gebruikers handleiding
Datum
1 maart 2013
Auteur(s)
L.Kramers M.Pluymaekers
Exemplaarnummer Oplage Aantal pagina's Aantal bijlagen Opdrachtgever Projectnaam Projectnummer
23 (incl. bijlagen)
Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, foto-kopie, microfilm of op welke andere wijze dan ook, zonder voorafgaande toestemming van TNO. Indien dit rapport in opdracht werd uitgebracht, wordt voor de rechten en verplichtingen van opdrachtgever en opdrachtnemer verwezen naar de Algemene Voorwaarden voor opdrachten aan TNO, dan wel de betreffende terzake tussen de partijen gesloten overeenkomst. Het ter inzage geven van het TNO-rapport aan direct belang-hebbenden is toegestaan. © 2013 TNO
USER MANUAL THERMOGIS V1.2
T +31 88 866 42 56 F +31 88 866 44 75
[email protected]
TNO-rapport |
2 / 23
Inhoudsopgave 1 1.1 1.2 1.3
Disclaimer ................................................................................................................. 3 Gebruik ...................................................................................................................... 3 Uitsluiting van aansprakelijkheid ............................................................................... 3 Intellectuele eigendomsrechten ................................................................................. 3
2
ThermoGIS opstarten .............................................................................................. 4
3 3.1 3.2
Aan de slag ............................................................................................................... 6 Panelen in ThermoGIS .............................................................................................. 6 Introductie ThermoGIS-functionaliteiten ........................................................................ 9
TNO-rapport |
1
3 / 23
Disclaimer Voor het gebruik van ThermoGIS zijn de voorwaarden van deze disclaimer van toepassing. Door deze applicatie te gebruiken stemt u in met deze disclaimer. Een volledige versie van de disclaimer is via www.TNO.nl te downloaden. In dit document zijn een aantal passages uit deze disclaimer opgenomen. Door ThermoGIS het gebruiken stemt u in met de volledige disclaimer.
1.1
Gebruik Hoewel TNO zorgvuldigheid heeft betracht om de juistheid van de informatie zoals vermeld op de website en ThermoGIS-applicatie te verzekeren, aanvaardt TNO geen verantwoordelijkheid daarvoor. Alle inhoud wordt verstrekt “in staat waarin het zich bevindt” en “zoals beschikbaar”. Beslissingen die u neemt op basis van deze informatie zijn voor uw eigen rekening en risico. TNO garandeert niet dat deze website foutloos of ononderbroken zal functioneren.
1.2
Uitsluiting van aansprakelijkheid In geen enkel geval zijn TNO, haar bestuurders, directeuren en/of medewerkers aansprakelijk ten aanzien van directe en/of indirecte, immateriële of gevolgschade met inbegrip van gederfde winst of inkomsten en verlies aan contracten of orders, die op enigerlei wijze voortvloeit of verband houdt maar niet beperkt hoeft te zijn tot: 1. defecten, virussen of overige onvolkomenheden aan apparatuur en andere software in verband met de toegang tot of het gebruik van deze website; 2. de informatie die op of via deze website wordt aangeboden; 3. het onderscheppen, wijzigen of oneigenlijk gebruik van informatie die aan TNO of aan u wordt gezonden; 4. de werking of het niet-beschikbaar zijn van deze website; 5. misbruik van deze website; 6. verlies van gegevens; 7. het downloaden of gebruiken van software die via deze website beschikbaar wordt gesteld; of 8. aanspraken van derden in verband met gebruik van deze website. De uitsluiting van aansprakelijkheid geldt ook indien TNO op de hoogte is gesteld van de mogelijkheid van het optreden van dergelijke schade.
1.3
Intellectuele eigendomsrechten Behoudens persoonlijk, niet commercieel, gebruik is het niet toegestaan informatie op de website of ThermoGIS-applicatie te kopiëren, te downloaden of op enigerlei wijze openbaar te maken, te verspreiden of te verveelvoudigen zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van TNO of de rechtmatige toestemming van de rechthebbende. Het is niet toegestaan om de informatie en/of vormgeving te kopiëren, te vermenigvuldigen of te bewerken.
TNO-rapport |
2
4 / 23
ThermoGIS opstarten Voor een goede weergave van de applicatie is een minimale beeldscherm resolutie van 1280 x 1024 pixels vereist. Om de applicatie op te starten is de Java versie 1.6 of hoger vereist. Java kan gedownload worden via: http://www.java.com Met een muisklik op de ‘ThermoGISv1.2 Expert applicatie’ op de homepagina van ThermoGIS kunt u de Thermogis applicatie (ThermoGISExpert.zip) downloaden. Sla deze op en pak het uit in elk gewenste folder op uw PC. Nadat u het heeft uitgepakt kunt u via ThermoGISExpert_v1_2.exe de ThermoGIS applicatie opstarten.
Figuur 1 Homepage van ThermoGIS
Voordat de applicatie opstart zal een venster openen met een disclaimer en belangrijke meldingen (Figuur 2). Indien u de disclaimer accepteert klik dan op te gaan.
om verder
TNO-rapport |
5 / 23
Figuur 2. Belangrijke informatie en disclaimer venster die getoond zal worden zodra ThermoGIS wordt opgestart.
Het openingsscherm van ThermoGIS verschijnt zodra de disclaimer is geaccepteerd (Figuur 3).
Figuur 3 Openingsscherm van ThermoGIS.
TNO-rapport |
3
6 / 23
Aan de slag In dit hoofdstuk zullen de functionaliteiten van ThermoGIS worden besproken. Zie de publicaties op de ThermoGIS website voor een gedetailleerde omschrijving van de kaarten en de gevolgde methodologie om de kaarten te vervaardigen. In de volgende paragraaf worden de diverse panelen in (en bediening van) ThermoGIS kort besproken. U kunt dit hoofdstuk gebruiken om stapsgewijs bekend te raken met de applicatie. Attentie
Houd er rekening mee dat na selectie van kaarten uit de uitrolmenu’s de kaart pas zichtbaar wordt, nadat u de
-knop heeft bediend. De kaarten worden niet automatisch geladen!
De kaarten moeten gedownload worden van onze server. Het laden van de gegevens wordt bovenaan het venster aangegeven. Het laden zal enkele seconden duren.
3.1
Panelen in ThermoGIS In ThermoGIS zijn verschillende panelen te onderscheiden (Figuur 4):
Figuur 4 In het ThermoGIS venster zijn 8 panelen te onderscheiden: 1) bediening en kaarten, 2) scenario paneel, 3) Filter paneel, 4) weergave en invoer coördinaten, 5) invoer postcode, 6) informatie paneel, 7) display, 8) gebied waar legenda getoond wordt nadat kaart geladen is.
TNO-rapport |
7 / 23
1) Bediening en kaarten Bovenaan het venster bevinden zich de bedieningsknoppen voor navigatie en de selectie van algemene kaarten:
Tabel 1 geeft een overzicht van de knoppen en hun functies. De functies worden nader toegelicht in de sectie 3.2. Tabel 1 Omschrijving van de bedieningsknoppen.
No. 1
Button
Description Reset, terug naar beginscherm
2 3 4 5 6
Vergroten Ga terug naar voorgaande uitvergroting (verkleinen) Kaart grijpen en verplaatsen Parameters weergeven Dwarsdoorsnede creeren
7 8
Downloaden geselecteerde kaarten Plaatsing locatiepunt en connective naar doubletcalc
2) Scenario combo boxen Met de scenario-comboboxen kan de gebruiker een geologische groep, aquifer en geologische eigenschappen selecteren. Totaal zijn er zes verschillende comboboxen waar selectie gemaakt kunnen worden. In de paragrafen 3.2.3 en 3.2.4. worden de verschillende mogelijkheden behandeld.
3) Filter combo boxen Met de filter opties kunnen er delen van een geselecteerde scenario kaart gemarkeerd worden. Meer details kunt u vinden in paragraaf 3.2.10.
TNO-rapport |
8 / 23
4) Weergave en invoer coördinaten In de tekst boxen worden automatisch de x,y-coordinaten weergegeven van de positie waarop de cursor zich op de kaart bevindt. Rechts van deze tekstboxen kan de gebruiker ook zelf coördinaten invoeren . Nadat de coördinaten zijn ingetoetst wordt er een locatie punt zichtbaar op de display op de plaats van de ingevoerde coördinaten zodra de gebruiker op de
-knop heeft gedrukt.
Standaard is het UTM31N coördinaten stelsel geactiveerd. Het is ook mogelijk om het coördinatenstelsel te veranderen naar RD-coördinatenstelsel door naar het scenariopaneel te
gaan en onder ‘coordinate system’
RD te selecteren. Druk vervolgens op
om te herladen. 5) Postcode Indien gewenst kan een postcode ingevuld worden in . Na invoer van de postcode zal ingezoomd worden naar de postcodegebied zodra de vink-knop naast de postcode-tekstbox is ingedrukt. 6) Informatie balk Het informatie balk bestaat uit twee onderdelen: a) Een titelbalk welke aangeeft welke selecties geladen zijn
b) Een titelbalk waarop de geselecteerde kaarten van het filterpaneel geladen zijn
Deze titelbalk geeft tevens informatie en de eenheden weer van de legenda. 7) Display In de display worden de geselecteerde kaarten weergegeven.
8) Legenda In de legenda worden de kleuren en bijbehorende waarden getoond van de geselecteerde kaart in het display.
TNO-rapport |
3.2
9 / 23
Introductie ThermoGIS-functionaliteiten In de volgende paragrafen wordt u geïntroduceerd in functies van ThermoGIS. Voor ThermoGIS zijn de meest geschikte aquifers gekarteerd. Er zijn mogelijk meerdere aquifers in de ondergrond aanwezig die nog niet gekarteerd zijn of waarvan de geschiktheid niet goed te bepalen valt door gebrek aan gegevens. Regelmatig komen er nieuwe gegevens beschikbaar over de ondergrond. Hierdoor kan op locaties, waar nieuwe gegevens beschikbaar komen, de huidige inzichten op de reservoireigenschappen (diepte, dikte enz.) wijzigen. Veranderingen in de eigenschappen zal ook effect hebben op de overige kaarten die hierop gebaseerd zijn (potentieel kaarten, vermogenskaarten en onzekerheden). Houd er bovendien rekening mee dat in ThermoGIS een regionaal beeld geeft. Gedetailleerd geologisch onderzoek op locatie zijn essentieel om de geschiktheid van een aquifer beter in te kunnen schatten.
3.2.1
Algemene kaarten [
]
Bovenaan het ThermoGIS venster zijn verschillende algemene kaarten aan en uit te vinken (Figuur 7). Om de kaarten te visualiseren in het kaartvenster vinkt u de gewenste kaart(-en) aan. Er zijn vijf algemene kaarten te selecteren:
1. 2. 3. 4. 5.
Provinces: kaart met provinciegrenzen Permits: huidige aardwarmtevergunningen Municipalities: gemeente en steden kaart Scenario: weergave van de geselecteerde en geladen scenariokaarten Wells: Overzicht van putten
Figuur 5. Voorbeeld van display zodra de provinciekaart wordt uitgezet.
TNO-rapport |
3.2.2
10 / 23
Auxiliary maps [
]
Naast de algemene kaarten kunt u via het ‘Auxiliary Maps’-uitrolmenu een drietal optionele kaarten aan en uit vinken: 1. 2D seismic: 2D seismische lijnen 2. 3D seismic: 3D seismische surveys 3. Fields: locatie van olie- (rood) en gasvelden (groen).
3.2.3
Scenario kaarten [ ]
,
,
,,
,
Om de ‘overview’-kaarten zichtbaar te maken moet het vakje voor ‘scenario’ aangevinkt worden;
Deze is reeds aangevinkt bij het opstarten van ThermoGIS.
Bij het openen van ThermoGIS wordt standaard de overzichtskaart van het geothermisch potentieel geladen. Door verschillen in systeemeisen en daarmee samenhangende aannames is een onderscheid gemaakt tussen kassen (greenhouse) en woningbouw (spatial heating). Standaard wordt het potentieel voor kassen weergegeven. Via het uitrolmenu kunt u ook voor ‘spatial heating’ kiezen.
In de default modus zijn geen geologische groepen en eenheden gespecificeerd. Deze modus is herkenbaar aan en aan de linkerzijde van het ThermoGIS-venster. Hiermee wordt inzichtelijk waar de meest kansrijke geothermische regio’s in Nederland zijn [ ] (Figuur 6). Voor deze functie zijn alle relevante gegevens van gekarteerde aquifers samengevoegd.
In het uitrol menu scenariokaarten; 1.
is een keuze te maken uit vijf verschillende
Potential (default); De potentie kaart geeft een indicatie hoe geschikt de ondergrond is voor de specifieke toepassing. De kaart is onderverdeeld in 3 categorieën: Onbekend Mogelijke potentie Goede potentie
TNO-rapport |
11 / 23
Bij een mogelijke potentie is er sprake van meer dan 30% kans, dat de ondergrondse gesteldheid goed genoeg is voor geothermie. Bij een goede potentie is de kans minimaal 50%. Onbekend geeft aan dat er te weinig informatie beschikbaar is over de geschiktheid van de ondergrond voor geothermie. 2.
Power indication De vermogenskaart geeft een indicatie van het winbaar thermische vermogen per doublet:
Onbekend Mogelijke indicatie >10 MWth Goede indicatie > 10 MWth Goede indicatie > 15 MWth Goede indicatie > 20 MWth
Zie voor definiëring goed, mogelijke indicatie en onbekend ad. 1. 3.
Power application Deze kaart geeft een indicatie van de schaalgrootte van de toepassing van een doublet. De toepassingsschaal wordt uitgedrukt in het aantal huizen [x1000] c.q. aantal ha kas dat per doublet verwarmd kan worden. De eenheden zijn gebaseerd op de jaarlijkse geproduceerde energie [GJ] gedeeld door de jaarlijkse warmtevraag [GJ] per huis c.q. ha kas.
4.
Pt. Recoverable Heat (Potential Recoverable Heat) Dit is een overzichtskaart dat een indicatie geeft voor de hoeveelheid aardwarmte die technisch maximaal kan worden gewonnen. Hierbij is de aanname dat 1/3 van de beschikbare warmte in de aquifers benut kan worden in een periode van 30 jaar. De technische potentiekaarten zijn een minimale schattingen.
5.
Heat in Place; Dit is de theoretische hoeveelheid geothermische energie die maximaal in geschikte aquifers opgeslagen ligt. Niet alle energie zal echter benut kunnen worden.
Let op dat u de juiste applicatietype geeft geselecteerd (‘greenhouse’ of ‘spatial heating’), de kaarten zijn verschillend! Zie voor meer informatie over de aannames en gebruikte methodes de publicaties die te downloaden zijn via de ThermoGIS website.
TNO-rapport |
12 / 23
Figuur 6. In het openingsscherm wordt standard de Potentieel winbare warmte in GJ/m2 weer gegeven.
3.2.4
Laden van eigenschappen kaarten afzonderlijke aquifers
[
,
,
,
]
Onder aan de linkerzijde van ThermoGIS vindt u meerdere uitrolmenu’s. Via deze menu’s kunt u geologische groepen, bijbehorende aquifers en hun reservoireigenschappen selecteren. De groepen en aquifers zijn gecodeerd. Zie tabel 2 voor de naamgeving. In de nu volgende paragrafen zullen de verschillende stappen besproken worden. De geologische groep RO (Boven Rotliegend) is hierbij als voorbeeld genomen.
Begin eerst met het selecteren van een groep via het -uitrolmenu. Na selectie van een groepscode zullen alle andere uitrolmenu’s automatisch herladen worden. Nu kunt u alle aquifers en hun reservoireigenschappen (zoals diepte, dikte, temperatuur, enz.) die bij deze groep behoren vervolgens selecteren. Indien u de groep N (Cenozoic), TR (Trias) of RO (Perm) heeft geselecteerd ziet u in de lijst met aquifers ook .._STACKED staan. In deze kaarten zijn alle eigenschappen van de aquifers die behoren tot bovengenoemde geologische groepen bij elkaar opgeteld. Hiermee krijgt u een totaal overzicht van het geothermisch potentieel van de geologische groep.
TNO-rapport |
13 / 23
In het volgende voorbeeld zijn de algemene kaarten inmiddels afgevinkt en is alleen nog scenario actief;
Selecteer bijvoorbeeld de RO in het uitrolmenu
,
RO_stacked, en de reservoireigenschap en druk op van het RO_stacked wordt nu geladen vanaf de server (Figuur 7).
en achtereenvolgens
. De dieptekaart
Wilt u een andere reservoireigenschappen kaart raadplegen, bijvoorbeeld permeabiliteit, selecteer dan op en vervolgens op om de kaart te laden (Figuur 8). Na enkele seconden wordt de permeabiliteitkaart zichtbaar in het display. Tabel 2. Overzicht van de geologische groepen en eenheden in ThermoGIS
TNO-rapport |
Figuur 7. Dieptekaart van alle Rotliegend aquifers (RO_stacked).
Figuur 8. Ga via het ‘property’ uitrolmenu naar bijvoorbeeld permeabiliteitkaart van het RO_stacked.
14 / 23
TNO-rapport |
3.2.4.1
15 / 23
Verwachtingswaarde transmissiviteit Indien u de kH-kaart (transmissiviteit) heeft geselecteerd dan heeft u nog een extra keuzemogelijkheid. Het uitrolmenu is nu geactiveerd en geeft u de mogelijkheid om de verwachtingswaarde van de transmissiviteit in P90, P70, P50, P30 en P10 weer te geven (P = ‘probability’/verwachtingswaarde). De verwachtingswaarde geeft aan hoe groot de kans is dat u de getoonde transmissiviteit bij een boring daadwerkelijk zult aantreffen.
3.2.5
Verkleinen / vergroten [
,
,
Om de kaart te vergroten druk dan op de
] -knop. De cursor in ThermoGIS zal van een
pijl veranderen in . U zit nu in de inzoom-modus. Houd de rechtermuisknop ingedrukt en sleep vervolgens een gewenst oppervlak op de display (Figuur 9). Na loslaten van de muisknop wordt automatisch op het gewenste oppervlak ingezoomd (Figuur 10). Herlaad het voortgaande weergave met de
-knop.
U kunt de kaart handmatig verplaatsen door de grijp- en sleepfunctie via activeren. Zodra u de cursor ziet veranderen in verslepen.
-knop te
kunt u op het display de kaart grijpen en
Figuur 9. vergroot door met de rechtermuisknop ingedrukt het gewenste oppervlak te omlijnen.
TNO-rapport |
16 / 23
Figuur 10. Het oppervlak in Figuur 9 wordt automatisch geladen nadat de muisknop is losgelaten.
3.2.6
Putten weergeven [
]
Zodra u aanvinkt (bovenaan venster) zullen de putten en hun verkorte naam, automatisch worden weergegeven op de display. Indien u de checkbox aanvinkt wanneer de overview kaarten geladen zijn ( ) worden alle putten in rood weergegeven. Indien u een van de volgende aquifereigenschappen geselecteerd en geladen heeft ,
,
,
,
dan zullen alleen de putten die de geselecteerde aquifer hebben aangeboord weergegeven worden. Er wordt dan ook een ander kleurenschema gehanteerd. Hiervoor dient telkens wel de ingedrukt te zijn geweest zodra een andere kaart is geselecteerd in een van de uitrolmenu’s. De kleuren geven de volgende informatie; Rood geen data beschikbaar voor specifieke eigenschap Groen Put beschikt over gegevens en is gebruikt bij modelleren. Oranje Put bevat relevante gegevens maar is niet verwerkt. Paars Put bevat gegevens maar voldoen niet aan kwaliteitseisen.
TNO-rapport |
17 / 23
Figuur 11. Met de kunnen de putten in de regio weergegeven worden. Hier wordt de RO weergegeven met de putten die deze aquifer hebben aangeboord. De verschillende kleuren geven aan of een put informatie bevat of niet, deze verwerkt is in de modellering en/of deze niet aan de gewenst kwaliteitsnormen voldoet.
3.2.7
Dwarsprofiel maken [ Met de functieknop
] kunt u ThermoGIS een dwarsdoorsnede van de ondergrond laten
creëren. Indien deze functie activeert veranderd de cursor in . Vervolgens kunt u op de display een lijn trekken. Houd hiervoor de muisknop ingedrukt, totdat de gewenst afstand is bereikt. Na enkele seconden opent een nieuw scherm met een dwarsdoorsnede van de ondergrond op de door u aangegeven lijn. Hierop ziet u de geologische structuur van de ondergrond met hoofdbreuken met een verzet van 50 m of meer (Figuur 12). Als u de cursor op de dwarsdoorsnede verplaatst in het nieuw geopende venster kunt u de x,y coördinaten en diepte, die naast de cursor verschijnen, bijvoorbeeld In het hoofdvenster beweegt een groene punt mee op de lijn van de dwarsdoorsnede op het hoofdvenster, wanneer u op het dwarsdoorsnedevenster de cursor verplaatst. Zo kunt u gemakkelijk nagaan waar u zich op de lijn begeeft. Merk op dat de gekozen aquifer in roze op het dwarsdoorsnede aangegeven wordt. Aan de rechterzijde van de dwarsdoorsnede ziet u de legenda met de getoonde kleuren en geologische groepen die daarbij horen (Figuur 13). Indien u een nieuwe dwarsdoorsnede wilt maken, moet het huidige venster met de dwarsdoorsnede eerst afgesloten worden!
TNO-rapport |
18 / 23
Figuur 12. Als de dwarsdoorsnedefunctie is geactiveerd kun teen een lijn trekken op de display, waarna een nieuw venster zal worden geopend met daarop de dwarsdoornede corresponderend met de getrokken lijn (Figuur 13).
Figuur 13. Nadat de rechtermuis knop losgelaten is zal een nieuw venster openen met een dwarsdoorsnede van de ondergrond. In roze wordt de geselecteerde aquifer getoond.
TNO-rapport |
3.2.8
19 / 23
Locatie specifieke informatie [
,
,
,
]
ThermoGIS biedt verschillende opties om aquifer eigenschappen te raadplegen. Voor een globaal overzicht kunt u gebruikmaken van de legenda aan de rechterzijde van het ThermoGIS-venster. Wilt u de exacte waarden weten op een specifieke locatie op de kaart dan zijn twee opties mogelijk. U kunt bijvoorbeeld gebruik maken van de ‘parameter weergave’-functie. Activeer deze functie door op de
-knop te drukken. De cursor verandert vervolgens in
. Door met
de cursor over de kaart te bewegen leest u in de cel ( ) op de informatiebalk (paneel 6) de waarde af van de plek waar de cursor zich op dat ogenblik bevindt (Figuur 14).
Figuur 14. In de ‘parameter weergave’ functie kunt u de specifieke waarde op de kaart aflezen door met de cursor over de geladen kaart te bewegen.
U kunt ook gebruik maken van de locatiepunt-functie . De cursor verandert in na activatie. Met deze functie kunt u een vast punt aanwijzen op de kaart, bijvoorbeeld op de plek waar u een geothermische installatie zou willen plaatsen. Wilt u de punt weer verwijderen klik dan op de linkermuisknop. Indien u de coördinaten van de beoogde locatie weet kunt u deze ook direct invoeren in de cellen
en vervolgens
klikken op . Een locatiepunt verschijnt direct op de ingevoerde coördinaten. Let hierbij op dat u het juiste coördinatenstelsel heeft geselecteerd in het ‘coordinate system’uitrolmenu
.
U kunt nu met de -cursor op het locatiepunt gaan staan, waarna een informatiekader naast de cursor verschijnt. U ziet nu alle eigenschappen van de geselecteerde aquifer in één
TNO-rapport |
20 / 23
overzicht (Figuur 15). Het voordeel hiervan is dat u nu niet alle kaarten afzonderlijk hoeft te laden om de waarde af te lezen. U dient wel eerst de ‘parameter weergave’-functie via de -knop te activeren.
Figuur 15. Met de locatiepunt en de parameterweergave functie kunt u in een oogopslag alle warden op de specifieke locatie aflezen uit een informatiekader
3.2.9
Doublet calculator Met de locatiepunt heeft u nog een extra functie geactiveerd. U kunt namelijk door eenmaal op de locatiepunt te klikken in de display doublet calculator activeren (Figuur 16). Doublet calculator is een rekenmodule die aan de hand van de reservoireigenschappen op de geselecteerde locatie een technisch-economische vermogensanalyse uitvoert. Alle geologische parameters van de door u aangegeven locatie worden automatisch in doublet calculator ingeladen. Deze zijn niet te veranderen. Het is echter wel mogelijk om naar eigen inzicht de technische (bijv. put eigenschappen) en economische parameters te veranderen. Meer gedetailleerdere information over doublet calculator kunt u vinden www.nlog.nl/nl/geothermalEnergy/DoubletCalc.html.
Let Op: Indien is geselecteerd is het niet mogelijk om doublet calculator op te starten, omdat er dan geen specifieke aquifer is geselecteerd. Het locatiepunt is roodgekleurd (
) dat aangeeft dat doublet calculator niet actief is.
TNO-rapport |
21 / 23
Figuur 16. Doublet calculator maakt het mogelijk om aan de hand van geologisch parameters een technoeconomische vermogensanalyse uit te voeren. Het programma zal alle relevante informatie automatisch inladen vanaf het gekozen locatiepunt op de display.
TNO-rapport |
3.2.10
Filtering [
22 / 23
,
,
,
]
Het is in ThermoGIS mogelijk om gebieden op de kaart uit te sluiten door gebruik te maken van de uitrolmenu’s in het
paneel linksonder het ThermoGIS-venster.
Figuur 17. In het uitrolmenu ‘auxiliary maps’ zijn de gasvelden geselecteerd. Na het herladen worden de velden in roze weergeven.
De bediening en selectie in het filter paneel werken hetzelfde als de scenario paneel. U kunt wederom de geologische groepen, de bijbehorende aquifers en de eigenschappen laden. Nadat de geselecteerde kaarten geladen zijn worden de kaarten over de reeds geselecteerde scenario-kaarten geprojecteerd. De selecties uit de filter paneel worden in roze weergegeven. De filtering werkt als volgt; Met de tekstboxen , kunt u een range aangeven van een bepaalde eigenschapy, bijvoorbeeld het gebied waar de permeabiliteit tussen de 600 en 1000 mD valt. Wel dient u na elke selectie en invoer de
-knop in te drukken.
Als voorbeeld gaan wij weer uit dat de RO en RO_stacked kaarten geladen zijn en dat de permeabiliteitskaart op het display is geprojecteerd. Selecteer nu RO en RO_Stacked in het filter-paneel. Type vervolgens in
de waarde 600, in
de
waarde 1000 in en druk op . Na enkele seconden verschijnt in het display een roze gebied. U ziet het gebied waar de permeabiliteit tussen de 600 en 1000 mD ligt.
TNO-rapport |
23 / 23
Figuur 18. In de lowbound en highbound tekstboxen zijn respectievelijk 600 en 1000 mD ingevoerd. Na herladen van de kaart is het gebied waar de permeabiliteit tussen de 600 en 1000 mD ligt in roze gemarkeerd.
