Jaargang 14, nr. 5 – 9 augustus 2013
Thema reiniging & desinfectie Verwijderen allergenen vaak een lastige klus
LiGA gaat ‘Er tegenaan’ met nieuwe campagne www.nutri-akt.nl
01_cover.indd 1
29-07-13 08:44
R&D Manager Met focus op kwaliteit, innovatie en value engineering
Tilburg
De Banketgroep bundelt authentiek Nederlandse producten met een sterke positie in de thuismarkt en veelbelovende kansen in exportmarkten. Zij heeft haar kantoor in Tilburg en 6 bakkerijen verspreid over Nederland met totaal 450 medewerkers. Het assortiment bestaat uit een groot aantal varianten stroopwafels, eierwafels, cake, boterkoek en seizoensproducten, gemaakt onder private label en eigen merken (Gouda´s Gilde, Kanjers, Buys, De Lekkerste). Naast retail zijn ook de out-of-home markt, health food stores en coproductie belangrijke afzetkanalen. De producten worden vermarkt in Nederland en tevens wereldwijd geëxporteerd. Wij zijn op zoek naar een ervaren, energieke en daadkrachtige R&D Manager, verantwoordelijk voor het opstellen en uitvoeren van het R&D beleid voor het gehele assortiment, geproduceerd in de 6 bakkerijen en leiding geeft aan 4 medewerkers op de afdeling R&D. Consultant: Annemarie van den Bos, telefoon 0317-468686 of 06-53310126
R&D Specialist AGF Bij toonaangevende supplier binnen retail
Ridderkerk
Bakker Barendrecht, opgericht in 1930, is één van de grootste internationale groente- en fruitbedrijven van Nederland en levert o.a. aan een toonaangevende Nederlandse supermarktketen. Met ca. 400 vaste medewerkers op de locaties Ridderkerk en Ossendrecht, wordt met veel inzet gewerkt om dagelijks de verwachtingen van haar klanten te overtreffen. Naast deze toewijding aan service en kwaliteit, zijn werkplezier en een praktijkgerichte visie de voornaamste redenen van het succes. De kerntaken van Bakker Barendrecht zijn handel, logistieke dienstverlening en R&D. Dagelijks wordt er meer dan 2.000 ton groente en fruit verwerkt. Voor de afdeling R&D zijn wij op zoek naar een enthousiaste R&D Specialist AGF, die verantwoordelijk is voor het zelfstandig uitvoeren van projecten op het gebied van smaak & gezondheid, kwaliteit & houdbaarheid, voedselveiligheid, innovatie en duurzaamheid. Consultant: Imke Maas, telefoon 0317-468686 of 06-23573775
Junior Sales/Product Manager Veelzijdige functie voor ondernemend organisatietalent
Zeewolde
Vecozuivel is een jong en innovatief zuivelbedrijf. Bij Vecozuivel werken circa 80 medewerkers. In de jaren ‘90 is zij van de verkoop in de eigen boerderijwinkel uitgegroeid tot één van de grootste leveranciers van biologische, dagverse zuivelproducten aan de grote supermarktketens in Nederland. In 2009 heeft Vecozuivel in Zeewolde haar nieuwe, moderne zuivelfabriek in gebruik genomen. Met de realisatie van de nieuwe fabriek heeft Vecozuivel een grote stap gezet in de verdere professionalisering van de biologische zuivelbranche. Vecozuivel is een slagvaardig bedrijf dat verder kijkt en haar nek uitsteekt als het gaat om innovaties. Om de organisatie verder te ontwikkelen zijn wij op zoek naar een gedreven Junior Sales/Product Manager die de Commercial Manager ondersteunt op het gebied van sales- en accountmanagement, product- en verpakkingsontwikkeling, marketing en logistiek. Consultant: Janneke van der Logt, telefoon 0317-468686 of 06-23637490
QESH Manager Ambassadeur voor het QESH beleid om de organisatiecultuur hierin verder te laten groeien
Losser
Qizini is ontstaan uit het samengaan van de voormalige Greencore bedrijven in Nederland en Johma Sandwiches. Op dit moment werken er circa 400 medewerkers voor de organisatie. De kernwaarden voor de bedrijfscultuur zijn passie, trots en sympathie. Qizini produceert koelverse sandwiches, ready-to-heat en airline concepten. Naast kwaliteit en innovatie staat duurzaamheid hoog in het vaandel. Op de locatie in Losser is het QESH team van 4 mensen erin geslaagd om een sterk QA beleid te realiseren. De organisatie is toe aan een volgende stap en wil ESH beleid verder integreren op de productielocatie. Daarom zijn wij op dit moment op zoek naar een energieke QESH Manager die verantwoordelijk is voor het ontwikkelen, implementeren en bewaken van het beleid op het gebied van QESH, waarbij leiding wordt gegeven aan een team van 4 medewerkers. Consultant: Annoek Kogelman, telefoon 0317-468686 of 06-12504148
Health Safety Environment Manager Ambitieus talent voor Plant Management Team
Broek op Langedijk
PepsiCo bestaat wereldwijd uit vier divisies: PepsiCo Americas Beverages, PepsiCo Americas Foods, PepsiCo Azië, Midden-Oosten en Afrika en PepsiCo Europa. PepsiCo Europa is in Europa het leidende voedingsmiddelenbedrijf met 43.000 medewerkers, verspreid over 45 landen en een breed productportfolio met merken als Frito-Lay Snacks, Pepsi-Cola dranken, Gatorade sportdranken, Tropicana vruchtensappen en Quaker snacks en ontbijtproducten. Ter versterking van het Plant Management Team binnen deze dynamische, resultaatgerichte organisatie, zijn wij voor de locatie Broek op Langedijk (productie van onder andere Lay’s en Smiths in de regio Alkmaar) op zoek naar een enthousiaste HSE Manager. Aantrekkelijke functie voor HBO-er/acadeem met opleiding in de richting van Sustainability, Engineering, Food Technology of vergelijkbaar, die gaat leiding geven aan een Health & Safety Officer en een Sustainability Officer. Consultant: Janneke van der Logt, telefoon 0317-468686 of 06-23637490 Voor meer informatie zie onze website: www.dupp.nl of mail uw reactie naar:
[email protected]
Gen. Foulkesweg 66, 6703 BW Wageningen i www.dupp.nl e
[email protected] t 0317-468686
Jaargang 14, nr. 5 – 9 augustus 2013
Inhoud nr. 5 – 9 augustus 2013
Thema reiniging & desinfectie Verwijderen allergenen vaak een lastige klus
LiGA gaat ‘Er tegenaan’ met nieuwe campagne www.nutri-akt.nl
01_cover.indd 1
25-07-13 11:27
Bij de voorpagina:
Reiniging en desinfectie
Rope Access Group verzorgt reinigings- en onderhoudswerkzaamheden in koeltorens en silo’s met behulp van touwen. De veiligheid staat daarbij centraal. Vanaf pagina 22.
14
Verwijderen allergenen
Hero
38 40 42
Uitgaan van de kracht van het fruit
Social media Een overzicht van de nieuwste ontwikkelingen
Productnieuws
Mixed
4 8
Kort nieuws uit de sector
Voedselincidenten Meldingsplicht uitgebreid
AgriFoodTop
10
Toegevoegde waarde genereren
18 21 22
Initieel reinigen bedrijfsruimte en apparatuur
Productnieuws reiniging & desinfectie
Duurzame indamper
V-knijptest
47
Luisteren naar de klant én de korst
Werken op moeilijk bereikbare plekken
Fruit in ijs
26 28 32 36
Natuurlijke ingrediënten
Nieuwe campagne LiGA gaat ‘Er tegenaan’
NVVL
12 13
Sanorice Jubileumsymposium
Overplaatsen topmanagers Partner expat aan baan helpen
Besparen op verlichting
Fuitsiqle Snoepgoed voor volwassenen
Vaculex ParcelLift
48 50
Omgebouwd tot tilhulp voor kaas
Service Cartoon, agenda en colofon
eisma voedingsmiddelenindustrie | augustus 2013
03_Inhoud.indd 3
3
29-07-13 08:46
Kort nieuws Perfetti van Melle verkoopt Hoorn Perfetti van Melle heeft de productielocatie in Hoorn verkocht. De snoepproducent wilde af van de private label activiteiten om te focussen op het eigen A-merkassortiment. De locatie alsmede de private label activiteiten in Hoorn zijn gekocht door The European Candy Group (TECG). Caldic India Ingrediëntenleverancier Caldic start een vestiging in India voor de distributie van ingredients voor food, chemie en farma. Het bedrijf wil verder groeien in opkomende markten. Directeur Vion Food Germany weg Directeur Norbert Barfuß is teruggetreden uit de leiding van Vion Food Germany. Het managementteam in Duitsland neemt de directietaken over. Dat heeft het vleesconcern in juni bekendgemaakt. Prijsverlaging Friso in China FrieslandCampina heeft de prijzen van alle Frisoproducten in China met 5 procent verlaagd. Ook Nestlé en Danone hebben hun babymelkproducten in China goedkoper gemaakt. De prijsverlagingen volgen op de bekendmaking dat China een onderzoek is gestart naar kartelvorming onder babyvoedingfabrikanten. Doorstart Tijsterman Bakkers De failliete bakkerijketen Tijsterman maakt een doorstart met 85 van de 130 medewerkers. Het bedrijf is overgenomen door Liever Brood BV, een vennootschap van de huidige directie, Ronald Roovers en René Tijsterman. Heineken verkoopt Hartwall Heineken verkoopt de Finse dranken- en frisdrankenfabrikant Oy Hartwall Ab (Hartwall) voor een bedrag van 470 miljoen euro aan het Deense Royal Unibrew. De onderneming wil met de opbrengst de schuldenlast verlagen. FooDS speelt in op vergrijzing Industriebank LIOF en Hochschule Niederrhein zijn een grensoverschrijdend project gestart om in te spelen op de behoeften van de vergrijzende maatschappij. Het FooDS-project (‘Food and Delivery Solutions) moet kansen bieden aan voedselproducenten, vervoerders en foodservice. DSM koopt Unitech DSM heeft het Nieuw-Zeelandse Unitech Industries Limited (Unitech) gekocht, producent van nutriënten voor voeding en diervoeder. Unitech richt zich op productie en verkoop van samenstellingen van micronutriënten en van blends van macronutriënten voor de snel groeiende Aziatische voedings- en gezondheidsmarkt.
4
Mixed Coca-Cola introduceert stevia-Sprite in Nederland GROENEKAN – Coca-Cola heeft de stevia-variant van Sprite op de Nederlandse markt gelanceerd. De stevia-Sprite vervangt de reguliere Sprite. De nieuwe Sprites is half juli geleidelijk ingestroomd in de Nederlandse winkelschappen. Sprite Zero (met nul procent suiker) blijft overigens gewoon bestaan. Het is de eerste drank van Coca-Cola Nederland die gezoet is met stevia (stevia-extract steviolglycosiden). Sprite met stevia-extract bevat 30 procent minder calorieën en suiker dan de reguliere variant (die per 100 ml 42 kcal en 10,1 gram suiker bevat). Niet alle suiker in de frisdrank is vervangen door stevia want dat zou de smaak te veel beïnvloeden. Het stevia-extract heeft vaak een dropachtige nasmaak. “We kunnen dit ook niet met alle producten doen, want smaak blijft voor ons toch het belangrijkste criterium”, zegt Emilie Bender, corporate responsibility manager van Coca-Cola. Coca-Cola gaat in Argentinië wel experimenteren met stevia in cola. Daar wordt de nieuwe variant CocaCola Life met stevia en 50 procent minder calorieën dan de reguliere Coca-Cola op de markt gebracht.
Wendy’s haalt T-Rex-burger van menu BRANDON – Een filiaal van fastfoodketen Wendy’s in Canada stopt met de gigantische T-Rex-burger. Het broodje bestond uit 9 verdiepingen hamburgers, woog ruim 1100 gram en bevatte 3000 calorieën, 200 gram vet en 15 gram (!) zout. De T-Rex-burger ontstond 9 jaar geleden als grap. Er was een advertentie met fotomontage van een mega-broodje hamburger geplaatst in sportblad Sports Illustrated met de uitnodiging om deze te gaan proberen bij de dichtstbijzijnde Wendy’s. Omdat een hamburgerrestaurant van Wendy’s in het Canadese Brandon er veel vraag naar kreeg, besloot de vestiging de mega-burger daadwerkelijk op het menu te zetten voor 21,99 dollar. Het was voor 24,99 dollar ook te bestellen als onderdeel van een groter menu, wanneer de klant toch nog trek verwachtte te krijgen. Toen recentelijk een foto van de menu-optie van het restaurant op social nieuwswebsite Reddit werd gepost, kwamen er veel reacties los; zowel negatieve als positieve. Daarop besloot het hoofdkantoor van de keten de verkoop in het filiaal stil te leggen. Wendy’s wil niet promoten dat één persoon in één keer de negen verdiepingen hamburgers eet, zei een woordvoerster van de keten. Volgens haar werd er eigenlijk steeds van uitgegaan dat de burger door meerdere personen gegeten zou worden.
‘Groentefriet helpt niet om kinderen gezonder te laten eten’ DOETINCHEM – Patatjes van groente helpen niet om kinderen gezonder te laten eten. Dat stelt ruim de helft (51 procent) van de stemmers op de EVMI-poll. Van een snack leren kinderen namelijk niet om de smaak van groente te waarderen. Aanleiding voor de stelling was de introductie van Groentefriet bij Plus Supermarkten, patatjes gemaakt van groenten. De bedenker daarvan meent dat groenten in de vorm van een frietje een mooie manier is om wat extra groenten binnen te krijgen. 18 procent van de stemmers deelt die visie en stelt dat kinderen zo ongemerkt groente binnenkrijgen. 31 procent is echter van mening dat het van de bereidingswijze afhangt of groentefriet helpt om kinderen gezonder te laten eten. Als vast frituurvet wordt gebruikt, is dat niet het geval.
eisma voedingsmiddelenindustrie | augustus 2013
04-05-06-07_mixed.indd 4
29-07-13 08:46
N b
B j d o N o H n D e
‘
Z v N h B D d j H m v s s O b d m A d c D m
V i
A V e t D f v I
Column Nestlé biedt 20.000 jongeren baan of stage BRUSSEL – Nestlé wil de komende jaren 20.000 jongeren aan een baan of stageplek helpen, om zo de jeugdwerkeloosheid terug te dringen. Het Zwitserse concern presenteerde het plan aan de vooravond van de Eurotop over jeugdwerkeloosheid in Brussel.“De overheden kunnen het probleem van de werkloosheid onder jongeren in Europa niet alleen oplossen, bedrijven moeten hier ook een steentje aan bijdragen”, stelt Nestlé-topman Laurent Freixe. Nestlé wil met het plan tevens ervaring opbouwen in bedrijven waar de naoorlogse generatie binnenkort met pensioen gaat. Het bedrijf stelt zich ten doel om tot 2016 10.000 mensen in de leeftijd tot 30 jaar aan te nemen en daarnaast evenzovele stage- en opleidingsplaatsen te creëren. De plannen hebben vooral betrekking op Spanje, Duitsland, Groot-Brittannië en Frankrijk. Het gaat om functies binnen alle verschillende bedrijfsonderdelen en niveaus van Nestlé, van uitvoerenden op de werkvloer tot vertegenwoordigers en management.
‘Zuivelsector witte motor economie’ ZOETERMEER - De Nederlandse zuivelsector is de ‘witte motor van de Nederlandse economie’. Dat staat in het rapport Lang Houdbaar van Roland Berger Strategy Consultants en NZO. De Nederlandse zuivelsector investeert de komende twee jaar ruim 700 miljoen euro. Het consultancybureau heeft, in samenwerking met de brancheorganisatie van de zuivelsector, het belang van de sector voor de economie in kaart gebracht. Ook het toekomstperspectief van de sector is onderzocht. Het rapport is aangeboden aan staatssecretaris Dijksma van Economische Zaken. Ondanks de crisis heeft Nederland er binnen twee jaar zeven nieuwe zuivelfabrieken bij. Zo worden er fabrieken gebouwd in Heerenveen, Middenbeemster, Gorinchem en Borculo. In Hoogeveen, Dalfsen, Leeuwarden en Veghel worden de bestaande zuivelfabrieken uitgebreid. Daarmee is een bedrag gemoeid van minimaal 700 miljoen euro. De investeringen leveren naar schatting 1000 nieuwe arbeidsplaatsen op. Alleen al FrieslandCampina investeert de komende jaren zeker een half miljard euro in de uitbreiding van de capaciteit in Nederland. De onderneming opent bovendien dit najaar een nieuw Innovation Centre op de campus van Wageningen UR. De zuivelsector is goed voor 44.000 banen. De melkveehouderij had in 2012 een productiewaarde van 4,3 miljard euro, de zuivelindustrie van 6,4 miljard euro.
Victoria Trading nieuwe inkooporganisatie cateraars AMSTERDAM – Zes cateringbedrijven, waaronder Albron en La Place, hebben officieel de inkooporganisatie Victoria Trading gevormd. Ook de Efteling, FFC (Franchise Friendly Concepts, met onder andere Kwalitaria en Smulwereld) en HMSHost (Schiphol Catering) maken deel uit van het samenwerkingsverband. Bij het tekenen van de Verklaring van Oprichting, op 2 juli, bleek dat ook Vermaat lid was geworden. De inkoopwaarde van de leden is ruim 200 miljoen euro. “Met deze unieke inkoopsamenwerking in de foodservice worden niet alleen de krachten gebundeld op inkoopgebied, maar wordt ook de efficiëncy vergroot en kunnen duurzame initiatieven met elkaar gedeeld en versterkt worden”, aldus de organisatie. Informeel komen enkele van de betrokken partijen al ruim 2 jaar bijeen. Harmen Ettema is de voorzitter.
Optimel Puur is een nieuwe drinkyoghurt zonder toegevoegde suikers, maar ook zonder zoetstoffen. Met het minder zoete product wordt gemikt op consumenten die pure producten willen, dus zonder zoetstoffen. Het is ook interessant omdat minder zoete producten altijd bedoeld waren voor kinderen. Niet zo zeer omdat
Wennen aan minder zoet die kinderen niet van zoet houden, maar omdat de ouders niet willen dat hun kroost aan een zoete smaak went. Voedingsmiddelenfabrikanten zijn al jaren bezig met productherformulering om hun producten gezonder te maken. Het gaat daarbij om een betere vetzuursamenstelling, verlaging van de hoeveelheid calorieën en zoutreductie. Voor zout geldt dat bewerkte producten verantwoordelijk zijn voor circa 80 procent van de inname. Vandaar de druk op de voedingsmiddelenindustrie om in actie te komen. Uitgangspunt bij de herformulering is dat de smaak er niet onder mag lijden. Daarom worden allerlei trucs uit de kast gehaald om de minder zoute smaak te compenseren, door het smaakprofiel te optimaliseren. De bakkerijsector bewandelde een andere weg. Niet alleen lukte het in die sector wel om als collectief bindende afspraken te maken, maar het uitgangspunt was dat de consument stapsgewijs moest wennen aan een minder zoute smaak. Maar hoe kan de consument wennen aan een flauwere smaak als – nog afgezien van producten van fabrikanten die niet aan zoutreductie doen – in veel producten de minder zoute smaak juist gemaskeerd wordt? En omdat de consument niet gewend is aan minder zout, past een deel van de fabrikanten hun producten niet aan. Overheid en consumentenorganisaties hebben daar veel kritiek op. Gaan we met de zoete smaak dezelfde kant op? Er is inderdaad regelmatig kritiek op het hoge suikergehalte in sommige producten, maar meestal gaat het dan om kinderproducten. Maar dat zoete producten de smaak van de consument verpesten, hoor je niet vaak. Grote druk op de sector om minder zoete producten te maken, zie ik er dan ook nog niet van komen en een collectieve afspraak daarover evenmin. Maar een interessante niche, dat zijn minder zoete producten voor volwassenen wel. Norbert van der Werff, redactiecoördinator eisma voedingsmiddelenindustrie | augustus 2013
04-05-06-07_mixed.indd 5
5
29-07-13 08:46
Reacties op evmi.nl “Brede consumentenvoorlichting op het gebied van houdbaarheid van voedingsmiddelen is een mogelijk kernthema van deze conferentie. De definities THT en TGT blijven onveranderd heilig. Daarnaast mogen de producenten meer bewaarinformatie geven op hun websites. Men moet deze informatie wel voorzichtig opstellen en waakzaam blijven omdat wanneer een consument ziek meent te worden als gevolg van deze ‘adviezen’ er een juridisch circus van formaat dreigt te ontstaan. Zo werkt onze rechtsstaat nu eenmaal. Verder moet de consument eindelijk eens gaan nadenken over hoe en wat men eet. Simpel.” IJsbrand Velzeboer van Scienta Nova naar aanleiding van het nieuws dat staatssecretaris Dijksma volgend jaar een conferentie over het tegengaan van voedselverspilling organiseert. Eindelijk weer een mogelijkheid voor Hollandse investeerders om van Cacao de Zaan weer een trotse Nederlandse onderneming te maken. Het levenswerk van de legendarische Cacaobaas Jan Huysman die de in 1911 opgerichte N.V. Chocolade fabriek De Zaan in 1916 voor eigen rekening overnam en wist op te bouwen tot een van de grootste cacaoverwerkers ter wereld, samen met Cargill goed voor meer dan 500.000 ton cacaobonen per jaar. Arend C. Top, die zich cacaoambassadeur noemt, naar aanleiding van het bericht over een nieuwe joint venture van Princes en ADM. De rang van vroeger was heel speciaal. De gevulde van nu zijn heel lekker maar niet vergelijkbaar. Maar de papiertjes daar heb ik moeite mee. Ik krijg ze bijna niet geopend. Verder geen klachten. Mieke G. (die natuurlijk beter Rang-fabrikant Copar kan benaderen dan EVMI). Het verminderen van de hoeveelheden antibiotica in veevoer moet naar mijn mening een speerpunt zijn. De bedreigingen die daarvan uitgaan zijn wereldwijd erg groot. Wat doet FrieslandCampina daar meer aan dan het volgen van de voorschriften die worden opgelegd door de overheden? J. Bouma in reactie op het bericht FrieslandCampina verduurzaamt keten verder. Uit het oogpunt van CO2 goed, alleen kan de consument nu de mate van rijping niet meer testen. Hein Dollekamp reageert op het bericht dat ananas efficiënter verpakt kan worden door de vruchten in Costa Rica van hun kroon te doen. Dan passen er meer in een doos en kan dus bespaard worden op de CO2-uitstoot.
6
Mixed Zwanenberg investeert in nieuwe Duitse fabriek ALMELO – Zwanenberg Food Group investeert 20 miljoen euro in een nieuwe productiefaciliteit in het Duitse Laar. Hier worden onder meer met high pressure processing (HPP) verse convenienceproducten gemaakt voor de Duitse markt. Aanleiding voor de nieuwbouw, net over de grens bij Coevorden, is de gunstige verkoopontwikkeling van snacks en vleeswaren in Duitsland, gedurende de afgelopen jaren. “Voor Duitsland zijn dit relatief nieuwe producten, die goed blijken aan te slaan”, zegt CEO Ronald Lotgerink. Het bedrijf ziet Duitsland als belangrijke strategische groeimarkt. Het gaat in eerste instantie om de productie van koelverse snacks en smeerbare vleeswaren en om het slicen van vleeswaren, speciaal voor de Duitse markt. Dit zullen nieuw-ontwikkelde producten zijn en geen mainstreamproducten. De fabriek, met een omvang van 7000 vierkante meter, zal naar verwachting in het eerste kwartaal van 2014 operationeel zijn en bij aanvang werk bieden aan enkele tientallen medewerkers.
Onderzoek naar meelwormallergie ZEIST – Onderzoek van TNO en UMC Utrecht heeft aangetoond dat mensen met een schaaldier- of huisstofmijtallergie risico lopen op een allergische reactie als ze meelwormen gaan eten. Meelwormen zijn een serieuze kandidaat om gebruikt te worden als duurzame alternatieve eiwitbron. TNO en UMC Utrecht zijn daarom in samenwerking met de NVWA een vervolgonderzoek gestart om allergische consumenten, voedingsmiddelenfabrikanten die meelwormen toepasbaar maken voor menselijke consumptie en overheden te informeren. In het onderzoek eten mensen met een schaaldier- of huisstofmijtallergie en mensen met een meelwormallergie doordat zij met meelwormen werken, een meelwormproduct. Vervolgens wordt gekeken of er een allergische reactie optreedt. Daarnaast wordt onderzocht of mensen met een meelwormallergie ook allergisch kunnen worden voor schaaldieren en huisstofmijt. De resultaten worden half 2014 verwacht. Meelwormen, de larven van de meelwormkever, worden gezien als duurzame alternatieve eiwitbron voor kip, rund en varkensvlees. Op de foto bitterballen met meelwormen tijdens het Food4You-festival in Wageningen.
Unilever Italië vervoert ijs per spoor ROTTERDAM – Unilever vervoert in Italië ijsjes per speciaal voor het bedrijf rijdende vrachttreinen van de fabriek naar het logistieke overslagpunt. Green Express is ontstaan uit een partnerschap van Unilever met de Italiaanse spoorwegmaatschappij Trenitalia en het Italiaanse ministerie van Milieu. De eerste lading ijsjes van het merk Algida (30 treinwagons, 60 miljoen ijsjes) vertrok vorige week vrijdag 5 juli vanuit de Unilever-fabriek in Caivano, nabij Napels, naar de hub in Parma,700 kilometer verderop. Het gaat bij Green Express nu nog om 3 treinen per week maar het concern wil gaan uitbreiden tot 5 treinen per week. Unilevert vermindert met de Green Express de CO2-uitstoot met 2600 ton, oftewel 260.000 bomen. Unilever bespaart bovendien op de kosten van het vervoer.
eisma voedingsmiddelenindustrie | augustus 2013
04-05-06-07_mixed.indd 6
29-07-13 08:47
N s
U d d m b h 5 o O n s s c 3 w a m C
Kort nieuws AMERSFOORT – FrieslandCampina heeft Optimel Puur op de marktgebracht. Volgens het zuivelbedrijf de eerste drinkyoghurt zonder toegevoegd suiker én ook zonder zoetstoffen. Optimel Puur is de helft minder zoet dan andere Optimel drinkyoghurts. FrieslandCampina spreekt van een geheel nieuwe generatie drinkzuivel. De drinkyoghurt bestaat uit slechts drie ingrediënten: verse magere yoghurt, vruchtensap en natuurlijk aroma. Optimel Puur bevat geen vet en bevat net als de bestaande Optimel drinks 32 kcal per 100 ml. Dat is gemiddeld de helft van dagverse zuiveldranken. “We zijn in de afgelopen jaren steeds meer gewend geraakt aan zoete smaken. Toch is een groeiende groep mensen op zoek naar pure producten, bijvoorbeeld zonder zoetstoffen”, zegt Carola Boer Portfolio Manager Flavoured Drinks. “Ook zien we dat de vraag naar levensmiddelen die minder suiker bevatten, toeneemt. Zo willen ouders hun kinderen gezonde en minder zoete producten kunnen geven.” Optimel Puur is verkrijgbaar in drie smaken: bosvruchten, perzik en citrus.
Nieuw Chocomel-blikje valt uit smeltende ijssculptuur UTRECHT – Om het nieuwe design van Chocomel en het drinken van koude Chocomel onder de aandacht te brengen, liet het merk op het Domplein in Utrecht een 5 meter hoge ijssculptuur onthullen. Op www.chocomeltdown. nl konden deelnemers voorspellen wat volgens hen het smeltmoment werd. Bij Chocomel zelf rekende men op 3 tot 5 dagen, maar door het warme weer viel het blikje al na twee dagen en dan ook nog ’s ochtends vroeg, om 7:16 uur. Carina Berbeé uit Anna Paulowna zat met haar voorspelling het dichtst bij het daadwerkelijke smeltmoment en won daarmee de Chocomel Mini Cooper Cabrio.
D.E Masterblenders-topman Bennink ontvangt premie van 5,7 miljoen UTRECHT - Topman van D.E Masterblenders 1753 (DEMB) Jan Bennink krijgt na de verkoop van DEMB een premie die kan oplopen tot 5,7 miljoen euro. Dat blijkt uit het biedingsbericht voor de overname van D.E Masterblenders 1753, bericht de Volkskrant. Volgens de krant staan bij die beloning de aandeelhouders buitenspel en wordt de nieuwe bonuswetgeving omzeild. Bennink werd in december 2012 topman van het bedrijf. Hij zou toen voor 5,7 miljoen euro aan aandelen krijgen, wat moest worden goedgekeurd op de aandeelhoudersvergadering in april. Die ging echter niet door in verband met het overnamebod van JAB in maart. Daarom krijgt Bennink het bedrag nu contant uitbetaald. De enige manier om de premie tegen te houden, was om de gehele overname weg te stemmen. Over het gehele biedingsvoorstel is besloten op de bijzondere aandeelhoudersvergadering van 31 juli. Als is ingestemd met de overname – bij het ter perse gaan van dit nummer heeft de vergadering nog niet plaatsgevonden – ontvangt Bennink ook nog eens 8,2 miljoen euro voor de aandelen DEMB in zijn bezit.
Four Acres Singapore Unilever heeft in Singapore Four Acres Singapore geopend, een opleidingscentrum voor managers. Met het centrum benadrukt het concern de focus op opkomende markten, nu goed voor ruim 55 procent van de omzet. Nominaties Food Valley Award De slimme sensortag, de supercentrifuge voor langer houdbare sla en de bioproduct-processor voor gewassen zijn de 3 genomineerden die in de race zijn voor de Food Valley Award 2013. De winnaar wordt op 24 oktober tijdens de Food Valley Expo bekendgemaakt. Verkoop CSM Bakery Supplies Corbion, voorheen CSM, heeft de verkoop van de Bakery Supplies en de naam CSM afgerond. Corbion krijgt ruim een miljard euro voor de bakkerijtak. Cobussen salesdirecteur IOI Loders Croklaan IOI Loders Croklaan heeft Patrick Cobussen aangesteld als nieuwe Europese directeur sales. Hij volgt Roald Hulst op die de wereldwijde sales- & marketingdirecteur van IOI Loders Croklaan Group wordt. Hessing Supervers doet overname Hessing Supervers neemt de activiteiten voor gesneden fruit over van Chiquita Benelux. Het Amerikaanse Chiquita wil zich zo beter kunnen concentreren op de kernactiviteit in Europa: bananen. De overname bestaat uit de verkooporganisatie in de Benelux en productielocaties in Hedel en Maasbree. Huismerken in Europa groeien Huismerken in Europa blijven groeien, ondanks de toegenomen promotieactiviteiten van A-merken. Dat staat in het Private Label Yearbook van PLMA. In 18 van de 20 door Nielsen onderzochte landen groeide het marktaandeel, ook in Nederland. Geen boete AH na uitglijer Albert Heijn hoeft geen 10.000 euro schadevergoeding te betalen aan een vrouw die uitgleed over sperziebonen die op de vloer lagen. Volgens de rechter in Haarlem heeft AH met het schoonmaakprotocol en instructies aan de medewerkers in het algemeen toereikende maatregelen genomen om valpartijen te voorkomen als gevolg van op de grond liggende groente of fruit.
eisma voedingsmiddelenindustrie | augustus 2013
04-05-06-07_mixed.indd 7
(Foto SignElements)
Optimel Puur zonder suiker of zoetstof
Tate & Lyle breidt uit in Koog Tate & Lyle gaat de capaciteit voor zetmeelproductie in Koog aan de Zaan uitbreiden. Met de investering wil het bedrijf inspelen op de groeiende vraag naar zetmeel.
7
29-07-13 08:47
Meldingingsplicht uitgebreid naar voedselfraude
300 recalls in 2012 Tekst: Norbert van der Werff | Foto’s: Ikea, Tom van der Meer
Er waren het afgelopen jaar in Ne-
c v o h h o v t
derland 300 veelal stille recalls. Dat blijkt uit een Kamerbrief van de bewindslieden Dijksma en Schippers. Om naast voedselveiligheidsproblemen ook voedselfraude te kunnen aanpakken, hebben overheid en bedrijfsleven afgesproken dat ook daar een meldplicht voor komt.
Klachten De NVWA kreeg sinds 1 januari 2012, 211 meldingen van consumenten over de etikettering van voedsel. Het ging daarbij om: • de aanwezigheid van producten die niet op het etiket staan (bijvoorbeeld allergenen als soja, melkeiwit en pinda); • het ontbreken van producten die wel op het etiket staan; • het ontbreken van een (Nederlandstalig) etiket; • de vermelding van niet toegestane gezondheidsclaims op het etiket; • misleidende informatie op het etiket. In 52 gevallen constateerde de NVWA dat er geen risico was, of viel het product niet meer te achterhalen zodat geen overtreding kon worden geconstateerd. In 66 gevallen bleek na onderzoek dat er geen sprake was van een overtreding en 70 keer nam de NVWA bestuursrechtelijke maatregelen. Zo werden waarschuwingen gegeven en boetes uitgeschreven. Van 23 meldingen is de beoordeling nog niet afgerond.
8
Ikea haalde de Zweedse balletjes uit het schap.
Van terughaalacties komt maar een klein deel in de publiciteit. Een groot gedeelte van de voedselincidenten wordt ontdekt vóórdat producten in de schappen van de supermarkt liggen. Dat het aantal stille recalls een veelvoud is van de terughaalacties die wel de publiciteit halen, was al langer bekend. De schattingen van het aandeel van stille recalls, lopen echter uiteen. Op basis van de waarschuwingen van de NVWA, voedingsmiddelenfabrikanten zelf en andere bronnen, kwam EVMI voor 2012 op een totaal van 15 ‘openbare’ recalls, waarbij de terughaalacties van met Salmonella verontreinigde zalm van Foppen als één werd geteld. Uit een brief van staatssecretaris Sharon Dijksma van Economische Zaken en minister Edith Schippers van Volksgezondheid van begin juli blijkt dat voedingsmiddelenfabrikanten en retailers het afgelopen jaar maar liefst circa 300 meldingen deden van mogelijk onveilige voedingsmiddelen, 20 keer zoveel dus. Levensmiddelenfabrikanten hebben op grond van de Algemene
Levensmiddelenwetgeving niet alleen de plicht onmiddellijk procedures in gang te zetten om een levensmiddel uit de handel te nemen als het mogelijk niet aan de voedselveiligheidsvoorschriften voldoet, maar ook om daar bij de NVWA melding van te doen. Voor onjuiste etikettering waarbij er geen overtreding is van de voedselveiligheidsvoorschriften geldt zo’n wettelijke plicht niet. De berichtgeving dat voedselfraude meestal niet wordt gemeld, was de reden dat de Tweede Kamer de bewindslieden verzocht om een reactie. Dijksma en Schippers benadrukten dat fraude met voedsel en misleiding onacceptabel zijn en moeten worden bestraft. “Bedrijven die frauderen met etikettering van hun producten moeten rekenen op sancties die in verhouding staan met de zwaarte van deze overtreding.” Tegelijkertijd brengen ze nuances aan. Niet in alle gevallen van onjuiste etikettering is er sprake van misleiding en er is ook niet altijd een risico voor de voedselveiligheid. “Dit laat onverlet dat de
eisma voedingsmiddelenindustrie | augustus 2013
08-09_recalls.indd 8
29-07-13 08:47
U I t a t m r h i D d z p f v f o d m h d d s s d d b a v
consument te allen tijde er op moet kunnen vertrouwen dat de informatie op het etiket ook daadwerkelijk overeenkomt met de inhoud van het product. De verantwoordelijkheid hiervoor ligt bij het bedrijfsleven. De overheid is verantwoordelijk voor het stellen van de (wettelijke) kaders en het publieke toezicht op de naleving hiervan.”
Recalls in 2013 In de eerste helft van 2013 waren er in heel Europa voedselincidenten met als rundvlees geëtiketteerd paardenvlees, waarbij onder meer de bedrijven Willy Selten BV, Wiljo BV en Draap Trading betrokken waren. Selten moest 50 miljoen kilo rundvlees terugroepen, omdat het mogelijk paardenvlees bevatte. De helft daarvan was geleverd aan Nederlandse afnemers, in totaal 132 bedrijven. In Nederland haalden Albert Heijn en bij Superunie aangesloten retailers vanwege de aanwezigheid van paardenvlees runderlasagne terug, Iglo de Chili Con Carne en Gran d’Italia de Bolognese pastasaus. Rundvleesblokjes van het merk Boltjes bleken niet alleen paardenvlees te bevatten, maar ook het diergeneesmiddel oxytetracycline. Ikea haalde Zweedse balletjes uit het schap, nadat in Tsjechië paardenvlees was aangetroffen in het product. De elandlasagne van de interieurgigant bleek varkensvlees te bevatten. Ikea stopte bovendien met de verkoop van twee soorten amandelgebak na de vondst van colibacteriën in de producten in China. In de eerste zes maanden van 2013 was er één andere recall wegens bacteriële verontreiniging: van diverse soorten Franse kaas van Fromagerie de Jussac vanwege Listeria monocytogenes. Andere vormen van verontreiniging die aanleiding waren voor het terughalen van producten waren glasdeeltjes in een voedingssupplement met melatonine van Kruidvat, eveneens glasfragmenten in de Slagerskwaliteit Koude Schotel Superieur van Jan Linders en het giftige kruid Wolfskers in diverse soorten kruidenthee van Jacob Hooy.
euro. Ook zegden ze toe de bezuiniging van 4,2 miljoen euro op de NVWA terug te draaien, zodat die beter kan handhaven op
naleving van de regels. Nu krijgen veel bedrijven zelden controle, waardoor kwaadwillenden jarenlang hun gang kunnen gaan.
Uitbreiding meldingsplicht In het Actieplan van de Taskforce Voedselvertrouwen hebben bedrijfsleven en de overheid afgesproken dat niet alleen onveilige producten moeten worden gemeld, maar ook vermoedelijke fraude en misleidende etikettering. “De bestaande meldingsplicht wordt hiermee uitgebreid”, aldus de bewindslieden in de Kamerbrief. De Federatie Nederlandse Levensmiddelen Industrie (FNLI) had zich hard gemaakt voor zo’n meldingsplicht. De brancheorganisatie pleitte in maart, naar aanleiding van de affaire met als rundvlees omgekat paardenvlees, ook voor het opsporen van voedselfraudeurs, hogere boetes en eventueel het openbaar maken van de namen van bedrijven die zich in de EU schuldig maken aan fraude met voedingsmiddelen. Op die manier kan het vertrouwen van de consument in de industrie hersteld worden, meent de FNLI. Ook de Consumentenbond pleitte voor ‘naming & shaming’ van frauderende bedrijven en voor strengere sancties. Bovendien wilde de bond dat de bezuinigingen op de NVWA teruggedraaid zouden worden. Tijdens het Kamerdebat medio maart gaven Schippers en Dijksma aan de boete voor fraude met voeding te verhogen van maximaal 4500 naar 78.000 eisma voedingsmiddelenindustrie | augustus 2013
08-09_recalls.indd 9
9
29-07-13 08:47
Agri&Food gaat voor ‘Meer met minder’
Toegevoegde waarde genereren Tekst en foto’s: Tom van der Meer
De wereldbevolking neemt toe, evenals de vraag naar dierlijke eiwitten. Er is een toenemende druk op het landbouwareaal, water en grondstoffen. De topsector Agri&Food wil de efficiency in de sector verbeteren door tweemaal de toegevoegde waarde te genereren met de helft van de huidige resources. ‘Meer met minder’ was dan ook het thema van de AgriFoodTop 2013.
Kun je met minder productiemiddelen meer monden voeden en ook nog eens meer verdienen? Volgens Cees ’t Hart, boegbeeld topsector Agri&Food en CEO van FrieslandCampina, zeker. “De sector bezit de kwaliteiten om wereldveranderingen aan te kunnen. Maar we moeten krachten bundelen, inspelen op kansen, innoveren in technologie en investeren in producten met een hoge toegevoegde waarde.” Onno van Eijk van Natuur en Milieu vertaalde ‘Meer met minder’ als meer voedsel met minder milieu-impact. “Dan gaat het om efficiency, maar zeker ook om kringloopdenken: zo laagwaardig mogelijke grondstoffen zo hoogwaardig mogelijk waarderen. Denk bijvoorbeeld aan insecten. Nederland kan koploper zijn in gezond duurzaam voedsel. Wij als ngo doen hier graag aan mee.” Samenwerking Samenwerken, zelfs tussen grote en kleine bedrijven, wérkt, stelde Willem Treep van Willem & Drees. “Wij zijn het levende bewijs 10
dat kleine telers kunnen samenwerken met landelijke retailers. Supermarkten kunnen zo in alle regio’s producten uit de buurt verkopen. Het gaat dan om bijzondere, lokale producten volgens een systeem en structuur die landelijke retailketens hebben. Denk dus niet in grootschalig óf kleinschalig. Dit zijn namelijk geen gescheiden werelden.” Ook staatssecretaris Dijksma van EZ wil de schakel met de kleine producent verstevigd zien. Zij wees verder op de gouden driehoek in de topsector Agri&Food van publiek-private samenwerkingsverbanden tussen ondernemers, onderzoekers en overheid. “Dit is zo’n succes dat de andere topsectoren daarop gebaseerd zijn. Het geeft een fundament voor de ambitie voor de toekomst. Agri&Food en Tuinbouw blinken uit in kwaliteit en kwantiteit. Laten we vasthouden aan die ambities.” Kees de Gooijer, directeur TKI Agri&Food, ging in op afspraken die bedrijven bij samenwerking willen maken, bijvoorbeeld rond duurzame vis. “Dat blijft lastig, want voor je het weet, krijg je de NMa op je dak”, zei hij. “Dat
eisma voedingsmiddelenindustrie | augustus 2013
10-11_agrifoodtop.indd 10
29-07-13 08:48
k l r G h k k
P P s v d t d w t M g D ‘ g h h
klopt niet”, reageerde Dijksma. “Binnen beleidskaders kan het bedrijfsleven de maximale ruimte opzoeken die mededinging toestaat. Geen prijsafspraken, maar er kan meer dan het bedrijfsleven soms denkt. Dit onderwerp komt hoog op de agenda. Hier gaan we als kabinet helderheid bieden.” Paardenvlees Punt van zorg voor de toekomst is de voedselveiligheid en zekerheid over de herkomst van producten. De paardenvleesaffaire heeft duidelijk gemaakt dat in de foodketen meer transparantie nodig is, vond Van Eck. “Maak door de hele keten duidelijk wat je doet en waarom.” “Vertrouwen komt te voet en gaat te paard”, stelde Dijksma nog maar eens. Maar volgens haar worden stappen in de goede richting gezet. De aanpak van voedselverspilling is ook een ‘hot item’. Volgens Patrick van der Broeck, gedeputeerde van de provincie Limburg, hangt dat samen met de prijs. “Het is bizar hoe weinig we uitgeven aan voedsel. Het is
haast een minderwaardig product, waardoor consumenten het dus makkelijk weggooien. De consument moet hierin echt bewuster worden.” Treep vond dat de verantwoordelijkheid bij de ketenpartners ligt. “Dat vind ik te makkelijk”, reageerde Dijksma. “Er kan nog veel in de keten, maar de consument gooit nog veel onnodig weg. Misschien moeten we met producenten afspreken dat ze kleinere porties maken. Maar de overheid bepaalt niet wat zij aan portionering op de verpakking zetten. Dat is aan het bedrijfsleven. En het blijft altijd de keuze van de consument, net als bij vlees of vleesalternatieven.” Jongeren binden Bedrijven hebben ook steeds meer moeite om jongeren aan zich te binden. “Jongeren zien een bedrijf als leermoment en gaan weer verder als dat leermoment voorbij is”, zei jeugdig KNCV-bestuurslid Lineke Pelleboer. Zij deed voor deze beroepsvereniging voor chemie, life sciences, procestechnologie en (bio)moleculaire wetenschap onderzoek naar
Groentecapsules Groentecapsules met onder meer gedroogd bloemkool-, rode paprika- en spinazie-poeder: een idee van het Top Foodlab, de speeltuin van Top BV. “Aan de ene kant worden groenten weggegooid en aan de andere kant wordt te weinig groenten gegeten”, stelde Dennis Favier van het bedrijf. De groenten, waar alleen het water is uitgehaald, zijn afkomstig van reststromen van groentesnijderijen. De capsules hadden veel succes bij het Indian Summer Festival. Top BV (bekend van Gimme Pops-ijsjes en Volsmaakt-knijpfruit) wil binnenkort kaas introduceren die geheel van noten is gemaakt.
Vega-kibbeling Jeroen Willemsen van Ojah (ontwikkelaar van vleesalternatief Beeter) liet staatssecretaris Dijksma proeven van een primeurtje: vegetarische kibbeling. Dit nieuwe product komt van het MKBvalorisatieproject van de topsector, waarin naast Ojah ook algenproducent Phycom en varkenshoudster/lupineteelster Annechien ten Have zitten. De vega-kibbeling is 100 procent plantaardig met een batter van algen van Phycom. “De lupine van Ten Have wordt nog niet gebruikt, want die is nog niet geoogst, maar er wordt naar gekeken”, zei Willemsen. “Lupine bevat van zichzelf weinig vet en geeft een laagjes-effect, zoals vis.”
het vasthouden van jonge leden. “Jongeren zijn minder loyaal aan hun werkgever. Ze stellen nieuwe ervaringen boven carrière maken, voldoening boven geld en privé boven werk. Deze generatie Y heeft uitdagingen in werk nodig en ervaren ouderen als denkend in kaders. Ze willen netwerken en kennis delen en daarvoor sociale media inschakelen.” Om jongeren te binden, zijn volgens haar nieuwe vormen van leiderschap nodig. “Jongeren zijn minder hiërarchisch ingesteld. Een leider moet meer faciliterend worden en contacten verschaffen.” De AgriFoodTop, in juni georganiseerd door de topsector Agri&Food, was de eerste editie van dit netwerkevenement voor de Nederlandse agri- en foodsector. Afgelopen jaar zijn 48 publiek-private samenwerkings(PPS)-projecten gehonoreerd, waarin 130 (grote en kleine) bedrijven en zeven productschappen deelnemen. Inmiddels zijn 36 projecten gestart, de overige 12 starten naar verwachting zeer binnenkort. eisma voedingsmiddelenindustrie | augustus 2013
10-11_agrifoodtop.indd 11
11
29-07-13 08:48
NVVL viert haar 60-jarig jubileum
Vier het met ons mee! 29 oktober 2013
Aanmelden? www.nvvl.nl
Symposium: Van aardappel naar 3D-geprint voedsel Voor welke uitdagingen staan wij als voedingssector?
Wat is er de afgelopen 60 jaar gebeurd op gebied van voeding en voedingsmiddelen? Zijn we er op vooruit gegaan? Maar misschien nog belangrijker: wat zijn de uitdagingen ten aanzien van onze voeding en onze productietechnieken? Onder andere deze vragen komen aan bod tijdens het NVVL-jubileumsymposium. Tijdens het symposium worden ook de winnaars van de NVVL-jaarprijs bekendgemaakt.
12
Doelgroep: voedingskundigen, diëtisten, levensmiddelentechnologen, docenten en studenten voeding en/of levensmiddelentechnologie. Is het symposium interessant voor u? Dan wellicht ook voor uw collega.
Meer informatie: www.nvvl.nl
eisma voedingsmiddelenindustrie | augustus 2013
12_NVVL.indd 12
29-07-13 08:49
Vergemakkelijken overplaatsen topmanagers
IDCN helpt partner expat aan baan Tekst: Norbert van der Werff | Foto: Flickr
Werknemers bij multinationale voedingsmiddelenbedrijven doen geregeld aan job rotation. Iedere paar jaar is er een nieuwe standplaats in een ander land of zelfs een ander werelddeel. In Zwitserland zorgt het International Dual Career Network ervoor dat ook de meeverhuizende partner een goede baan krijgt.
In de voetbalwereld houden de partners van topspelers, in het Engels WAGS (wives and girl friends) genoemd, zich volgens het clichébeeld bezig met het onveilig maken van de duurste winkelstraten, beroemd zijn en liefdadigheid. Die activiteiten kunnen namelijk plaatsvinden ongeacht waar manlief tegen de bal trapt. In de voedingsmiddelenindustrie werkt dat anders. De partner wil niet iets omhanden hebben, maar een goede baan die voldoening geeft. Dat de partner de eigen baan moet opgeven, kan de bereidheid van een topmanager mee te werken aan overplaatsing naar het buitenland in de weg staan. Zwitserland telt vele multinationale ondernemingen en internationale organisaties. Een groep van zo’n 70 multinationals, waaronder Nestlé, General Mills, Cargill, ADM, Tetrapak, Givaudan en PepsiCo heeft daarom het International Dual Career Network (IDCN) in het leven geroepen. Barrières Nestlé heeft sinds de lancering in 2011 in Suisse Romande, het westelijke deel van
Zwitserland, 13 partners aangenomen via IDCN. Nog eens tien partners van Nestlé-managers vonden via het systeem een baan. Zo ook de Spanjaard David Galán, die wereldwijd zuivel inkoopt voor het concern. Hij verhuisde in 2011 met zijn echtgenote naar Zwitserland, toen ze een fulltime baan aanvaardde bij een internationale onderneming in Geneve. “Het was na de verhuizing zwaar in een nieuw land, met een nieuwe taal en nieuwe carrièremogelijkheden”, zegt Galán. “De grootste barrière was dat je niet kan putten uit een netwerk van contacten waar je face-to-face interactie mee hebt.” Galán kreeg via ICDN inzicht in de arbeidsmarkt in de regio en legde tijdens een netwerk event van IDCN contact met HR-managers van diverse multinationals. Toen hij kort daarna zag dat er een vacature bij Nestlé was die aansloot bij zijn wensen en zijn kennis en vaardigheden, kon hij contact opnemen met de HR-manager waar hij al eerder kennis mee had gemaakt. In 2011 startten ook netwerken in Zürich, eveneens in Zwitserland, en in Mexico-Stad
en Parijs. Dit jaar volgt Londen en naar verwachting komen er ook netwerken in São Paulo in Brazilië, Shanghai in China, New York in de VS, Barcelona in Spanje, Maleisië en Singapore.
eisma voedingsmiddelenindustrie | augustus 2013
13_nestle.indd 13
13
29-07-13 08:49
Validatie reiniging volgens BRC-6
Verwijderen allergenen vaak een lastige klus Tekst: Tom van der Meer | Foto’s: Allergenen Consultancy, Dutch Spices, EVMI, Neogen, Norbert van der Werff
Bij het goed reinigen van productieomgevingen blijken bedrijven in de praktijk te maken te hebben met valkuilen, zeker met allergenen. Zo kunnen fabrikanten die hun allergenenmanagement zelf goed op orde hebben, toch allergenen binnenkrijgen via aangevoerde grondstoffen. Dat kwam aan de orde tijdens een kennismiddag over de validatie van reiniging volgens BRC-6.
“De transportsector is onderhevig aan bezuinigingen. Dit kan invloed hebben op de reiniging van tankauto’s die grondstoffen voor food rijden”, zei Gijs Lambrechts, consultant bij Précon Food Management. “Bovendien is voor voedingsmiddelenbedrijven die de grondstoffen afnemen moeilijk te controleren of een goede reiniging heeft plaatsgevonden. Wat als een transporteur bijvoorbeeld eerst melk rijdt voor de een of andere klant en 14
daarna grondstoffen voor jullie bedrijf, zonder dat goed is schoongemaakt?”, hield hij de aanwezigen voor. “Houd je transporteurs dan ook goed in de gaten, want die sector staat onder druk. Beter is gebruik te maken van dedicated tankvervoer.” Précon en Allergenen Consultancy gingen tijdens de kennismiddag in op het valideren van reinigingsprocessen en het omgaan met BRC-6 eisen. Daarbij kwamen ook valkuilen
rond reiniging aan de orde. Tankauto’s maar ook tanks zelf, zijn bijvoorbeeld lastig vrij te maken van allergenen. Zo komt geregeld voor dat de instroom van de reinigingsvloeistof voor cleaning-in-place (CIP) veel hoger ligt dan de afvoer. Het resultaat is dan – net als bij het schuimlaagje in een bad – dat de vloeistof onder het allergeen doorstroomt en dus geen vat meer krijgt op het allergeen, zodat deze in een laagje onderin de tank blijft zitten. “Borg dus goed dat de CIP-vloeistof de allergenen heeft opgenomen en wees je bewust dat dit een mogelijke verspreidingsbron van allergenen kan zijn”, stelde Lambrechts. Handmatig reinigen “Voor het verwijderen van allergenen is nat reinigen het best”, vertelde Marjan van Ravenhorst van Allergenen Consultancy. “Maar
eisma voedingsmiddelenindustrie | augustus 2013
14-15-16-17_validatiereiniging.indd 14
29-07-13 14:00
s h o e d E h h s w d g e P w e a e w d m n
R V a s d R t s
E
Reiniging & desinfectie
soms is dit niet mogelijk en dan moet je handmatig/droog reinigen. Dan is het zaak om na te gaan hoe vaak dat moet, waarmee en waar precies. Ga je schoonmaken tijdens de productie, dan is dat een extra risico.” Effectieve schoonmaak begint volgens haar bij het ontwerp van de apparatuur. “Let op dode hoeken, lekkage van kleppen en transportsystemen met schuiven. Dit laatste is ouderwets, maar komt nog steeds voor. Let ook op de afzuigsystemen. Deze bevinden zich geregeld loodrecht boven apparatuur. Tik ertegen en productresten vallen zo naar beneden. Perslucht wordt ook nogal eens gebruikt. Dat werkt goed in gesloten systemen, maar pas elders op voor verplaatsing van vervuiling en allergenen. Verder zit apparatuur nog wel eens op een hoge plek waardoor een hoogwerker nodig is voor reiniging. Ook zijn er onderdelen (bijvoorbeeld kieren, aansluitingen, maar ook achter plastic doppen) die lastig reinigbaar zijn.”
ring en leg goed uit waar de kleuren voor staan en voor welke allergenen het is. Zo sprak ik eens een medewerker die wel wist dat een rode borstel voor een bepaald type allergeen was, maar hij wist niet in welke producten dit zat. ‘Ik gebruik ‘m voor de zekerheid maar bij alles’, zei hij…” “Zorg verder dat het personeel weet hoe de schoonmaakproducten moeten worden opgeborgen: niet tegen elkaar aan”, vervolgde ze. “Reinig het reinigingsmateriaal zelf ook gescheiden. Maak ook altijd van boven naar beneden schoon. Alcohol bij droge schoonmaak gebruiken kan, maar besef wel dat allergenen er niet mee worden gedood. Ook moet je góede doekjes hebben, dus niet de voelerdoekjes, want die zijn glad en nemen niets op. Zorg bij een emmer sop en een doekje dat het water regelmatig ververst wordt. Als personeel echter tien minuten moet lopen voor een kraan, kun je erop rekenen dat dit niet vaak genoeg gebeurt.”
Rol van personeel Voor de handmatige schoonmaak kan diverse apparatuur gebruikt worden, zoals vaatwassers, schepjes, schrapers en borstels. “Zorg dan wel dat deze schoon zijn”, raadde Van Ravenhorst aan, “anders kun je niet verwachten dat medewerkers de omgeving goed schoon houden. Werk verder met kleurcode-
Flushing Een andere vorm van reiniging is flushing. Van Ravenhorst: “Er kan gespoeld worden met zout, suiker of lactose, al moet lactose natuurlijk niet gebruikt worden bij lactosevrije producten. Hetzelfde geldt voor andere producten die gebruikt kunnen worden, zoals spirelli, een grove macaroni op basis van
tarwe. Dit schuurt apparatuur mooi schoon, maar via de reiniging wordt juist een allergeen geïntroduceerd.” “Om dezelfde reden moet je bij het beschermen van bijvoorbeeld kaasplastificeermachines met olie ook geen arachideolie (pindaolie) gebruiken. Maak bij reiniging ook de verlengstukken en hulpmaterialen schoon, zoals schepjes, loops van zeven, metaaldetectoren en afzuigslangen. Zorg bovendien voor een goede verwerking van afval en uitval. Als je allergenen in speciale bakken hebt staan, terwijl je ondertussen al weer allergeenvrij produceert, krijg je kruisbesmetting van ruimtes. Gebruik verder geen open bakken die kunnen lekken.” Validatie van reiniging Hoe toon je aan dat reiniging effectief werkt en er geen kruisbesmetting optreedt? “Er zijn binnen BRC-6 geen limieten voor vastgesteld, dus je mag zelf limieten vaststellen (visueel of aantoonbaar) voor goed- of afkeur. De gids van FoodDrinkEurope (zie kader) kan helpen bij het vaststellen van validatie. Vooral annex 4 bevat veel interessante informatie.”
Een lateral flow ‘zwangerschaps’ sneltest geeft uitsluitsel over de aanwezigheid van een allergeen.
>>>
Gids voor allergenenmanagement FoodDrink Europe kwam in februari 2013 met een praktische gids over allergenenmanagement en allergenenbeheer, met de titel Guidance on food allergen management for food manufacturers. EVMI heeft hierover in het maartnummer (nummer 2) gepubliceerd. De gids is te downloaden via: evmi.nl/voedselveiligheidkwaliteit/gids-voor-allergenenmanagement-bij-producenten. Een ELISA-kit. eisma voedingsmiddelenindustrie | augustus 2013
14-15-16-17_validatiereiniging.indd 15
15
29-07-13 14:00
Sommige onderdelen zijn lastig reinigbaar.
Bij CIP is een analyse van het naspoelmiddel en het eerste product noodzakelijk. Eén van de aanwezigen vond zelfs dat niet voldoende en Van Ravenhorst was het daar mee eens. Dan waren de analyses goed, maar bleek er bij visuele controle – als de lijn werd opengemaakt – toch vet achtergebleven te zijn. Vaak zat het vet nog steeds in de hete leidingen en sloeg het neer als het weer afgekoeld was. Behalve een noodzakelijke analyse van spoel-
‘Er valt nog te besparen’ Veel bedrijven schieten te ver door bij hun reiniging, vindt Gijs Lambrechts van Précon. “Dat komt vooral omdat de procesoperator geen cleaning-in-place (CIP-)specialist is. Dan wordt CIP een black box zodat voor de zekerheid wordt uitgegaan van de ‘worst case’. Door de gehele reiniging af te stemmen op het moeilijkste object in het proces, is dat voor andere objecten juist overdreven. Dat is bovendien zonde, want reiniging zorgt soms tot wel 10 tot 30 procent van het totale waterverbruik van de hele fabriek. Daar kan dus veel vanaf.”
16
water en het eerste product, moet het bedrijf een plattegrond van CIP hebben en dient het hygiënisch ontwerp aangetoond te zijn. “Voer verder altijd een nieuwe validatie uit wanneer wijzigingen zijn doorgevoerd”, zei Lambrechts. Voor handmatige reiniging wordt per object gekeken om daarna vast te stellen hoeveel product nodig is voor effectieve flushing (in kilo’s, niet in eenheden of zakjes). Streef niet per se naar volledige afwezigheid van allergenen bij de analyse”, stelde Van Ravenhorst. “Bij productanalyses geldt bij glutenvrij 20 ppm als wettelijke norm. Voor andere allergenen kunnen de VITAL-normen gehanteerd worden. Dit is een wetenschappelijk onderbouwd systeem, waarbij veilige grenzen in mg allergeen eiwit per kilo product zijn vastgesteld.”
voerd. “Ga uit van de ‘worst case’, dus kijk naar de productgroep met de hoogste concentratie allergeen, want als de slechtste situatie goed is, is de rest ook goed. Betrek ook één keer een positief en een negatief monster bij de analyses. Door een monster bewust met het allergeen te besmetten, weet je of de gebruikte analysemethode geschikt is voor de componenten die erin zitten, oftewel: of je met de methode daadwerkelijk het allergeen kúnt aantreffen, want vals positief ís mogelijk, net als vals negatief. Zo bevat weipoeder vrijwel geen caseïne, dus heeft op dat eiwit onderzoeken geen zin, terwijl melkpoeder het juist wel bevat. De conclusie bij een validatierapport moet steeds zijn: wat vind ik van de resultaten? En is het een reden om de reiniging aan te passen of niet?”
Validatierapport In een validatierapport van zo’n twee, drie kantjes is prima aan te geven wat is onderzocht: welke lijn, welk product, hoe is schoongemaakt en welke analyses zijn uitge-
Verificatie van reiniging Ook voor de verificatie van reiniging zijn geen richtlijnen vastgesteld. De frequentie is afhankelijk van de vrij-van-claims en de gebruikte reinigingsvorm (handmatig of CIP). Van Ra-
eisma voedingsmiddelenindustrie | augustus 2013
14-15-16-17_validatiereiniging.indd 16
29-07-13 14:00
H
c
venhorst: “Handmatig is over het algemeen wat variabeler dan CIP, terwijl natte reiniging meestal beter reinigt dan droge reiniging. Ga na wat de probleempunten zijn. Is dit steeds hetzelfde punt? Ga bij verificatie uit van de combinatie visuele controle, frequente controle op de effectiviteit van reiniging (nat of flushing) en productanalyses.” Bij het testen op eiwitten raadt zij aan om eerst ELISA- of immunologisch onderzoek te doen. PCR(DNA-)onderzoek is namelijk slechts een indicatie. Het kan zich in de praktijk soms anders gedragen. Een derde methode bij eiwitten is LC/MS of HPLC. “Dit is echter meer iets voor de toekomst.” Kruisreacties Bij het verhitten van eiwit (bijvoorbeeld bij soja-isolaten) wordt de ELISA-analyse soms verstoord. “Er ontstaan vals-negatieve resultaten terwijl nog steeds een allergische reactie veroorzaakt kan worden. Zo vind je bij frituurolie, als je zoekt naar ei, vaak niets; ook niet in de positieve test. PCR is altijd beter bij
Dutch Spices is een voorbeeld van een bedrijf dat een duidelijke kleurscheiding heeft. De toelichting hiervoor staat vermeld op een bordje.
kruisreacties. Zo zal een ELISA-test op amandel positief testen bij abrikozenpitten. Hetzelfde geldt voor mosterd en raapzaad. Wil je toch het onderscheid, dan is een DNA-test noodzakelijk.” PCR-testen gebeuren met kostbare apparatuur. Ook duurt het langer en krijg je als uitslag aan- of afwezig. Lateral flow geeft (net als ELISA) geen getal, maar lijkt meer op een zwangerschapstest en is
Het Lagafors LogTrace System (LTS) met in deze testopstelling één zuur, één desinfectiemiddel en twee
veel sneller binnen (binnen tien minuten). “Maar wees ook hier bedacht op kruisreacties. Verder zijn er als aanvulling voor het opsporen van mogelijke vervuiling (geen vuil: geen allergeen) nog ATP-testen en UV-inspecties voor grotere oppervlakken. Bij het in gebruik nemen van een methode voor validatie, zorg je zelf eenmalig voor een positieve controle (om te testen of de methode geschikt is) en een negatieve controle (om te kijken of er geen storende invloeden zijn). Kies verder een representatief allergeen, want niet elk allergeen is noodzakelijk. Denk bijvoorbeeld aan gluten in plaats van ei en kies de hoogste concentratie, want dat scheelt werk.”
Normen worden strenger Normen rond reiniging zullen in de toekomst alleen nog maar strenger worden, verwacht Lambrechts van Précon, zeker ook bij transporteurs. Dat komt mede door de toenemende aandacht voor allergenen, de schaalgrootte van de productie, de betere techniek (met meer sensoren) en doordat bedrijven risico’s willen uitsluiten en eigen, aanvullende normen opstellen, zoals Tesco.
chemische stoffen, waarbij de exacte hoeveelheden reinigingsmiddelen worden vastgesteld en gelogd. eisma voedingsmiddelenindustrie | augustus 2013
14-15-16-17_validatiereiniging.indd 17
1 7
29-07-13 14:01
Reiniging & desinfectie
Initieel reinigen en valideren apparatuur en bedrijfsruimte Tekst en foto’s: Ir W.N.A. Burggraaf, Burggraaf & Partners B.V., bestuurslid EHEDG Nederland
De EU-verordening 852/2004 inzake levensmiddelenhygiëne, opgenomen in onze Warenwet, bepaalt dat bedrijfsruimten voor levensmiddelen schoon moeten zijn (en goed onderhouden). De overheid heeft geen absoluut criterium voor schoon, maar eist wel dat de exploitant van het levensmiddelenbedrijf zorgt dat zijn permanente procedures gebaseerd zijn op de HACCP-beginselen. Hier hoort de dagelijkse reiniging ook onder.
Vaak wordt de handmatige en automatische reiniging (CIP) niet onder HACCP geschaard, maar gezien als een algemene beheersmaatregel. Ik denk persoonlijk, dat dit niet terecht is. Juist hier gaat veel mis en wordt ten onrechte gedacht dat na de schoonmaak alles ook echt schoon is. Daarnaast is reiniging na nieuwbouw en/of groot onderhoud de moeite waard om de HACCP-beginselen op los te laten. De wetgever zou het woordje ‘perma-
nent’ moeten weghalen, want dit strookt niet met de achterliggende gedachte van een algemene wet tot borging van een goede voedselveiligheid. Hieronder volgt een benadering om deze leemte met betrekking tot de nieuwbouw en/of groot onderhoud op te vullen. Ruimtezonering De European Hygienic Engineering & Design Group (EHEDG) heeft in het verleden al een
EHEDG definities Hygiëne Zones Op basis van EHEDG richtlijn no. 26 Hygiënisch construeren van fabrieken voor bewerking van droge materialen. Zone B (basis): zone waarin geen open voedselproduct voorkomt Zone B0: buiten gebouw Zone B1: gebouw waar geen voedselproduct is opgeslagen Zone M (medium): het voedselproduct wordt blootgesteld aan de omgeving, maar beperkt in tijd of het gaat om een minder gevoelig voedselproduct. Zone H (hoog): het voedselproduct wordt voortdurend blootgesteld aan de omgeving, of het gaat om speciale producten die gevoelig zijn voor een tijdelijke blootstelling.
18
aanzet gegeven tot een zinvolle benadering van ruimtezonering. Tegenwoordig is dit voor veel productieruimtes terug te vinden. Sommige organisaties gebruiken soms termen als High – Medium – Low Risk of High – Medium – Low Care. Volgens de HACCP moet je risico’s uitsluiten of beheersbaar maken; een High Risk ruimte is een contradictio in terminis. Eenzelfde verwarring roept het woord Low Care op. Dit kan het gevoel oproepen dat er weinig zorg voor nodig is, terwijl dit waarschijnlijk pas kan na goede voorzorgmaatregelen. EHEDG heeft de termen Care en Risk bewust losgelaten en gekozen voor een andere benaming: Basis Hygiëne Zone, Medium Hygiëne Zone en Hoge Hygiëne Zone (zie kader). Schijn(voedsel)veiligheid Tijdens productie zijn allerlei maatregelen getroffen om de juiste classificering te handhaven. Maar als we hier meer in detail naar kijken, dan schort er toch wel wat aan en leven we in een wereld van schijn(voedsel)veiligheid. Bij procesvoering waar een gedeelte van de productielijn open gaat of waar het een geheel open proces betreft, zijn er diverse kruisbesmettingsroutes denkbaar. Nat reinigen met hoge of middelhoge druk produceert aerosolen, die tot 24 uur in de lucht blijven hangen. Met 15 bar op de grond spuiten, betekent een verplaatsing van vuil tot 16 meter ver en soms tot 6 meter hoog. Vuil op de grond komt zo op te openen of geopende apparatuur, die misschien net schoongemaakt is. Het achterlaten van een dampige ruimte betekent de volgende morgen een microbieel besmette productielijn. Soms zie ik dat een persluchtpistool gebruikt
eisma voedingsmiddelenindustrie | augustus 2013
18-19-20_hygontwerp.indd 18
29-07-13 08:53
w s o S g c b S n b s d h
Hygiënisch ontwerpen Hygiënisch ontwerpen: veel productieprocessen kunnen niet op microbiologische schaal gereinigd worden en geven direct bij aanvang een nabesmetting. De EHEDG (www.ehedg.nl) heeft een testmethode ontwikkeld die aangeeft of apparatuur die visueel schoon lijkt ook daadwerkelijk op microbiologisch niveau gereinigd kan worden. De levensmiddelentechnoloog moet daarom kritisch meekijken met het ontwerp en dit niet alleen overlaten aan de technische dienst.
wordt om stof te verwijderen. Waar blijft het stof? Gefeliciteerd, je mag nu de hele ruimte ontdoen van stof. Samen met schoonmaakfirma’s zijn wij (Burggraaf & Partners) bezig om werkbare protocollen op te stellen, om de voedselveiligheid bij schoonmaak te kunnen blijven leveren. Schoonmaak begint bij het opleveren van een nieuwe productieruimte met of zonder gebouwgebonden apparatuur: het initieel schoonmaken. De werkgroep KMS Food van de Vereniging Schoonmaak Research (VSR) heeft in 2006 een reinheidclassificatie opge-
VSR Reinheidsklasse Klasse A visueel gemeten schoon Klasse B biologische schoon Klasse C visueel schoon Klasse D functioneel schoon Klasse E machinaal schoon Klasse F bezem schoon Klasse G bulldozer schoon
steld, waar ik in dit verhaal gedeeltelijk gebruik van maak (zie kader). Als een ruimte wordt opgeleverd, dan wordt allereerst de vloer vrijgemaakt van het niet gewenste materieel (klasse G). Vervolgens wordt de ruimte eerst aangeveegd en de vloer, wand en apparatuur van grove stofdelen gereinigd (klasse F). Los en aangekoekt vuil en/of product wordt door stofzuigen, droogijs of schrobben verwijderd (klasse E of D). Als nat reinigen mag, dan met lage druk, schuimreinigen of met de waterslang. Bij beide: afvoeren van weggespoeld vuil. Of hoge druk toegelaten is, hangt af van de wijze van afdichten van kitvoegen of van reeds geplaatste apparatuur. Alleen IP69 K elektrische apparatuur is geschikt voor hoge druk tot 100 bar en dan nog op tenminste 10 cm afstand. Beoordelingscriteria Gedeeltelijk parallel hieraan kunnen ook gebouwgebonden installaties gereinigd worden. Elk stadium van reiniging vraagt om beoordelingscriteria. Als voorbeeld de oppervlakken
van machines. De oppervlakken van machines kunnen volgens NEN-EN 1672:2 ingedeeld worden in drie klassen: direct of indirect product contact oppervlak (PCO), spat oppervlak (SO) of niet-product contact oppervlak (nPCO). PCO vereist een reiniging tot op microbieel niveau. SO en nPCO vragen om verwijdering van een potentiële voedingsbodem. Voor een initiële reiniging is een schuimreiniging of CIP met standaard reinigingsmiddelen vaak niet voldoende, omdat voor de verwerking van roestvast staal smeervetten worden gebruikt of soms apparatuur opgepoetst wordt met een speciale polish, een soort autowax. Deze producten krijg je er ongevraagd bij geleverd. Ze vragen een apart oplosmiddel om goed te kunnen worden verwijderd. Leidingen en binnenzijde van een machine horen eerst visueel (en endoscopisch) geïnspecteerd worden in verband met productvreemde bestanddelen. Productvreemde delen moeten verwijderd worden voordat een reiniging kan beginnen. Daarna moeten de binnenzijde van leidingen en tanks ontvet,
Voorbeeld van verkeerd reinigen: ongecontroleerd verplaatsen van vuil. Het vuil wordt van de krat afgespoten en wordt op de wand en achterliggende apparatuur gespoten.
>>>
eisma voedingsmiddelenindustrie | augustus 2013
18-19-20_hygontwerp.indd 19
19
29-07-13 08:53
gebeitst en gepassiveerd worden (afhankelijk van laskwaliteit en werkwijze). Pas als deze acties zijn uitgevoerd, kan de ruimte en installatie klaargemaakt worden voor (proef)productie. De ruimte wordt op classificatie gebracht door bijvoorbeeld alle buitenzijden, vloeren, wanden en plafonds af te nemen met een (vezelvrije) doek met reinigings-/desinfectiemiddel. Het aantal microorganismen wordt zo beperkt tot een vastgelegd en geaccepteerd niveau, Vervuiling mag niet meer zichtbaar zijn met het blote oog of te detecteren met speciale technieken (klasse A of B). Voor het ontwerp van een reinigbare ruimte wordt door de EHEDG een richtlijn geschreven. Burggraaf & Partners geeft in het najaar een tweedaagse cursus over dit onderwerp. Een echte validatie van een automatische reiniging (CIP) vraagt om een integrale aanpak vanaf de ontwerpfase, met stappen als vooraf beoordeling van de apparatuur. Veel apparatuur is namelijk niet reinigbaar tot een microbieel niveau – in tegenstelling tot wat de verkoper graag beweert. Soms kan met kleine aanpassingen veel ellende later voorkomen worden. Ook bij de realisatie hoort een validatie-expert betrokken te zijn. Allemaal voorbereiding vóórdat er een druppel reinigingsvloeistof heeft gelopen. Vaak wordt een echte CIP validatie onderschat en blijft het een stiefkind van de oplevering van een nieuwe fabriek. Een laatste fenomeen is het verbouwen of groot onderhoud, met name tijdens productie. Dit kan – als een HACCP goed uitgevoerd is – natuurlijk nooit plaats vinden in een M of H Hygiëne Zone. Eigenlijk mag dit uitsluitend plaatsvinden in een B0 of B1 Hygiëne Zone, waar geen voedingsmiddel of verpakkingsmateriaal meer aanwezig is. De ruimte moet voor aanvang van de werkzaamheden geheel of gedeeltelijk voor een bepaalde periode qua hygiëne afgewaardeerd worden tot een B0
In de tweedaagse cursussen Hygiënisch Ontwerpen, Innovatieve Reinigingsmethoden en Hygiënisch Bouwen komen de bovengenoemde aspecten ruim aan bod. Gun je zelf een update of stuur een collega (zie www.burggraaf.cc). 4 en 11 okt. 2013 Hygiënisch Engineering – Gebouw 22 en 29 nov. 2013 Hygiënisch Ontwerpen 6 en 13 dec. 2013 Innovatieve Reinigingstechnieken (CIP) Naast seminars, lezingen en cursussen (open en in-house) houdt Burggraaf & Partners ook audits en machinebeoordelingen op het gebied van reinigbaarheid tot op microbieel niveau.
20
Voorbeeld van een slechte zoneringsovergang: de ene ruimte wordt nat gereinigd en vervuilt door ontbreken van een overgang de andere ruimte.
Nieuwbouw: hoe straks op te leveren tot H Hygiene Zone?
(buiten) of B1 (binnen)ruimte. Dit kan eenvoudig door de productiewerkzaamheden stil te leggen en alle (open en verpakte) voedingsmiddelen te verwijderen (scheiding in tijd). Maar als de productie door moet gaan, moet de ruimte waar deze activiteiten plaatsvinden, gescheiden worden van de te verbouwen of te onderhouden delen (scheiding van plaats). Tijdelijke wand Het plaatsen van een tijdelijke wand biedt uitkomst. De wand kan ook in een Hoge Hygiëne Zone opgebouwd worden. Het productieproces moet wel eerst stilgelegd worden (en tijdelijk afgewaardeerd tot een B1 Hygiëne Zone) en na de bouw van de tijdelijke wand weer opnieuw gereinigd worden (opwaarderen naar H Hygiëne Zone). De materialen voor de tijdelijke wand mogen alleen schoon naar binnen gebracht worden – met bijzondere aandacht voor holle profielen
van stellingen. Dikke krimpfolie met speciale tape is een mogelijk wandmateriaal. Lastiger wordt het om deze wand na de verbouwing weer veilig af te breken. Hierbij kan veel stof vrijkomen. Een techniek om de tijdelijk wand dubbel uit te voeren helpt. Na reiniging tot klasse F kan de vuile zijde eerst zorgvuldig (stofarm) dichtgevouwen worden. Zo wordt voorkomen dat alle ruimtes vervuilen en uitgebreid gereinigd moeten worden. Tenslotte zijn bij het opwaarderen de oplevercriteria voor en controle in elke reinheidsklasse cruciaal. Hoe vaak worden niet productvreemde bestanddelen (tie-wraps, bedrading, nietjes en dergelijke) na een verbouwing of groot onderhoud door verkeerd reinigen teruggevonden in reeds uitgeleverd product? Er komt dus meer kijken dan alleen maar de opdracht “Maak maar schoon!” De EHEDG richtlijnen zijn te bestellen via www.ehedg.nl
eisma voedingsmiddelenindustrie | augustus 2013
18-19-20_hygontwerp.indd 20
29-07-13 08:53
®
PR
ES
®
CT FOAM CLEANING UNIT ALLER FACILITIES
SR
Reiniging & desinfectie
EL
EA
SE
P 1020 CB foam cleaning unit from Lagafors has been veloped for smaller production facilities where high hygiene ment.
Lagafors ontwikkelt compacte schuimreinigingseenheid
consists of a Low Water Pressure pump, delivering 10 bar pressurised water, with built-in inng of chemicals and disinfection. The chemical canisters are placed directly under the unit. The s to connect the hose and the spray gun to the unit and start cleaning.
d space ater delivered by the LWP 1020 CB provides a better mechanical effect compared to a traditioich is the standard cleaning equipment in many smaller production areas. The higher pressure h the chemical solution provides a clearly improved hygienic environment, at the same time as . Approximately 40% less water is needed when cleaning with higher pressure compared to a se.
50% smaller than a clasand is wall-mounted in ious space in production. ernal VMS satellite station to the unit, to also allow ate room next to the main
n the unit are made of d reflect the Lagafors hymproved cleaning results ng environment.
ny
PRESS RELEASE
mmend the LWP 1020 CB duction facilities, e.g. for ent, not so large slaughse and dairy producers, leaning with their normal Gerhard Barthold, sales e German market. “The will provide them with a ng system at competitive high hygiene level in the s,” he concludes.
Het Zweedse Lagafors heeft een compacte schuimreinigingseenheid ontwikkeld voor kleinere productiefaciliteiten. Het apparaat bestaat uit een pomp die water met een druk van 10 bar levert. Er is een injector ingebouwd voor het mixen van chemische en desinfecterende middelen. De chemische reservoirs zijn direct onder de eenheid geplaatst. De medewerker belast met de reiniging en desinfectie hoeft alleen maar de slang ® en de sproeier aan te sluiten en kan dan beginnen met schoonmaken. De hogere druk in combinatie met de chemische oplossing zorgt voor een betere hygiënische omgeving, terwijl naar schatting 40 procent minder water wordt verbruikt dan bij een gewone slang. De eenheid is de helft kleiner dan een gewone Low Water Pressure Combi Booster (LWP CB) eenheid en wordt aan de muur bevestigd om nog meer ruimte te besparen. Indien nodig kan een extern satellietstation worden aangesloten, zodat ook in de naastgelegen productieruimte gereinigd kan worden. De reinigingseenheid is bedoeld voor onder meer kleine slachthuizen en kaas- en zuivelproducenten.
ctures and markets complete cleaning systems and tailor-made hygiene solutions to the food industry. range of patented proprietary products, e.g. central chemical dosing systems, central variable pressure cleaning systems, special chemicals, mobile pressure units, dishwashers, spray guns and nozzles.
at: www.lagafors.com
se contact:
oduct Manager, Tel. +46 430 78103, e-mail:
[email protected]
Meer info: Lagafors www.lagafors.com
VeriClean integreert processen en producten reiniging Diversey, een divisie van Sealed Air, introduceert het nieuwe VeriClean systeem, een programma voor het benaderen van reiniging en ontsmetting van oppervlakten in zorginstellingen. Net als bij voedingsmiddelenbedrijven is reiniging en desinfectie daar van het hoogste belang. Het programma integreert producten, processen, opleidingen en erkenning in een verbeteringsproces dat speciaal ontworpen is voor het opleiden van personeel en het verbeteren van schoonmaakresultaten. Dit vermindert het risico op het overdragen van ziekenhuisinfecties. “Onderzoek heeft aangetoond dat veel risicovolle ziekteverwekkers, waaronder resistente pathogenen, maandenlang kunnen overleven op de oppervlakken. Deze oppervlakken vormen daardoor een belangrijke rol in de overdracht van ziekteverwekkers voor gevoelige patiënten,” zegt Salah Qutaishat, klinisch adviseur infectiepreventie bij Diversey. Meer info: Diversey www.diversey.com
Sneltest InSite stelt aanwezigheid Listeria vast Hygiena ontwikkelde InSite, een sneltest waarmee voedingsmiddelenbedrijven snel en eenvoudig de aanwezigheid van Listeria kunnen bepalen. Om veilige producten te kunnen leveren, moeten voedingsmiddelenbedrijven de bacterie Listeria monocytogenes in hun producten en productieomgeving monitoren. Productiebedrijven zijn veelal verplicht tot regelmatig onderzoek naar de aanwezigheid van deze bacterie. Bij geconstateerde productbesmetting is er een verhoogd voedselveiligheidsrisico en moet er zo snel mogelijk actie worden ondernomen. Aandacht voor hygiëne is de belangrijkste maatregel om besmetting te voorkomen. Adequate reiniging, desinfectie en een goede persoonlijke hygiëne zijn daarbij zeer belangrijk. Voor de sneltest dient het oppervlak bemonsterd te worden en de Snap Valve geactiveerd. Na een incubatietijd van 30 uur is het resultaat zichtbaar. Het testmedium verkleurt zwart bij aanwezigheid van Listeria. Dan kan direct actie worden ondernomen. De Hygiena Listeriatest sluit aan bij de Hygiena sneltests voor hygiëne (ATP) en microbiologie (MicroSnap voor E.coli, Entero en Total Count). Meer info: Gulimex BV www.gullimex.com
Mortel voor snelhardende cementdekvloeren
SCA Hygiene Products voegt twee leidende merken in de hygiëne- en reinigingsbranche samen. De producten van Lotus Professional worden voortaan aangeboden onder de merknaam Tork. Lotus Professional is één van de merken die SCA in 2012 in handen kreeg door de overname van Georgia-Pacific EMEA.
BASF Construction Chemicals heeft een gebruiksklare mortel voor snelhardende cementdekvloeren ontwikkeld, Mastertop 560 Rapid. Het waterdichte product is geschikt voor zowel binnen- als buitentoepassingen voor onder meer industriële vloeren. Beschadigde vloeren dienen zo snel mogelijk te worden gerepareerd, vooral als er een laag water op staat die niet vanzelf wegvloeit. Door watergladheid kan dit immers tot gevaarlijke situaties leiden. Tot nu toe was het noodzakelijk om een nieuwe afschotvloer te plaatsen, waarop vervolgens een antislip-vloerafwerking moest worden aangebracht. Onder deze omstandigheden is dit eigenlijk een te tijdrovend karwei, stelt BASF. De nieuwe kant-en-klare snel doorhardende mortel hecht bij laagdiktes van 10 tot 80 mm ook op een vochtige ondergrond. Bij een temperatuur van 23 graden Celsius is de afschotvloer na drie uur beloopbaar, zodat de ruimte weer snel in gebruik kan worden genomen. Bovendien is de vloer al na 24 uur droogtijd overlaagbaar met een dampdichte laag.
Meer info: Tork www.tork.nl
Meer info: BASF www.basf-cc.nl
Integratie Lotus en Tork
eisma voedingsmiddelenindustrie | augustus 2013
21_productnwsreiniging.indd 21
21
29-07-13 08:54
Reiniging en onderhoud met industriële touwtechnieken
Werken op moeilijk bereikbare plekken Tekst: Norbert van der Werff | Foto’s: Rope Access Group, Norbert van der Werff
Een ladder is bedoeld om bij lastig bereikbare plaatsen te komen, níet om op te werken. Maar hoe moet werk op zulke plekken worden verricht, als dat niet kan met een hoogwerker of steigers? Rope Access Group verzorgt reinigings- en onderhoudswerkzaamheden in koeltorens en silo’s met behulp van touwen.
Het vervangen van lampen bij Grolsch.
22
Martin Langevoord kwam tien jaar geleden na 3,5 jaar ontwikkelingswerk terug in Nederland. Hij is marien bioloog, maar wilde daar niet mee verder. In Groot-Brittannië was het gebruik van touwen toen veel gebruikelijker dan hier. “Ik had veel geklommen in de bergen en begon met het behalen van certificaten en het benaderen van de eerste klanten. De eerste zeven jaar heb ik alleen gewerkt, daarna zijn er twee compagnons bijgekomen.
Eén van hen is afkomstig van een inspectiebedrijf. We hebben nu meer slagkracht. We hebben ook een bestand van zzp’ers waarmee we samenwerken. Dat zijn mensen met de juiste certificering om aan touwen te werken én een specialiteit, zoals bijvoorbeeld lassen.” “Werkzaamheden op moeilijk bereikbare plekken zijn potentieel gevaarlijk. Dat geldt zelfs voor een silootje van 12 meter. Je kunt zeggen dat je er wel een ladder in zet en aan het werk gaat, maar dat is niet veilig. Het blijft een niet te onderschatten besloten ruimte. De kans dat er iets mis gaat, is niet zo groot maar als het mis gaat, zijn de gevolgen wel groot. Bedrijven moeten inzien dat dat serieus is, dat als er iets verkeerd gaat, je iemand van 80 kilo niet zo maar omhoog kunt trekken.” Wanneer mag gebruik worden gemaakt van touwen voor werkzaamheden? “In de wet staat er dat je touwen mag gebruiken als je met steigers, hoogwerkers en hijskranen niet uit de voeten kunt. Het is dus pas de laatste optie. Steigers en hoogwerkers zijn echter lang niet zo veilig als wordt aangenomen. Wel als je op de steiger aan het werk bent, maar niet bij het opbouwen en afbreken. Er is in het Arbo-besluit aan toegevoegd dat als het kostenverschil te groot wordt, alsnog gekozen kan worden voor touwtechnieken. Hoe groot dat verschil moet zijn, is niet omschreven. We hebben wel eens een aanvraag gekregen voor werkzaamheden aan
eisma voedingsmiddelenindustrie | augustus 2013
22-23-24-25_ropeaccess.indd 22
29-07-13 08:56
r s w l g “ t o d 2 t g d b b c w
H t
Reiniging & desinfectie
“Alle gereedschappen, gordels en karabines worden vooraf en na afloop geteld en gecontroleerd.”
rails onder de Moerdijkbrug, maar toen constateerden we dat je dat werk ook met laagwerkers zou kunnen doen, tegen een vergelijkbare prijs en hebben we het dus niet doorgezet.” “Het ongeluk in de Amer-centrale heeft geleid tot het inzicht dat je je niet moet blindstaren op steigers en hoogwerkers. Bij werkzaamheden in die kolencentrale in Geertruidenberg in 2003 kwamen vijf mensen om het leven toen de steiger instortte. De steiger was niet goed gebouwd. Er was geen rekening gehouden met losgemaakt vuil dat op de steiger bleef liggen. Daardoor raakte de steiger overbelast en stortte in. Dat ongeluk heeft de discussie over het bereikbaar maken van een werkplek aangezwengeld. Hoe kunnen de risico’s bij het werken met touwen worden beperkt?
“In het Arbo-besluit staat een lijst met eisen waaronder de verplichting twee touwen te gebruiken, een back-up apparaat en een gedegen opleiding. Wij gaan een stuk verder en hebben een document van wel honderd pagina’s. Wij zijn gecertificeerd door IRATA (Industrial Rope Access Trade Association) en moeten elk kwartaal safety statistieken aanleveren. In al de jaren dat we dit werk nu doen, hebben we twee keer een rapport ingediend over een incident waarbij er iets fout had kunnen gaan. Eén keer kwam er een touw beschadigd naar boven door een mankement aan een lier en één keer bleef bij het positioneren van betonplaten de haak van een kraan achter een touw hangen. Er hing niets aan het touw, en gelukkig zagen de supervisor en de kraanmachinist het meteen. De meeste ongevallen gebeuren doordat er iets valt. Al het gereedschap zit uiteraard
vast, maar als je een moer aandraait, moet je hem op een gegeven moment toch loslaten…” “Voordat we aan de gang gaan is er altijd iemand van Rope Access Group bij de klant op bezoek geweest, om de verschillende facetten van de klus te inventariseren. We maken altijd voor aanvang een taak-risicoanalyse en een plan van aanpak. De taak-risicoanalyse wordt bij de veiligheidsfunctionaris van de klant neergelegd. Het risico is opgebouwd aan de hand van de waarschijnlijkheid dat iets gebeurt, de blootstelling (het aantal mensen keer de tijdsduur) en het effect. Dat is de ernst wanneer er een incident is. Op deze manier zijn risico’s te kwantificeren en te vergelijken.” “We moeten onszelf kunnen redden, want de klant kan dat niet voor ons doen. Van tevoren denken we goed na over wat we gaan doen,
>>>
eisma voedingsmiddelenindustrie | augustus 2013
22-23-24-25_ropeaccess.indd 23
23
29-07-13 08:56
Werkzaamheden in de droogtoren van een melkfabriek.
wat er kan misgaan en wat we dan kunnen doen. We hebben altijd een reddingstas paraat, met materialen voor een noodsituatie. Iedereen is opgeleid in het uitvoeren van reddingen uit benarde situaties. Voor een klusje van één man komen we altijd met z’n tweeën. Verder moeten mensen goed opgeleid zijn volgens de IRATA-normen.” “We nemen allerlei voorzorgsmaatregelen. Soms kan worden volstaan met een stofmasker, soms moet een zuurstofmasker worden gebruikt. Bijvoorbeeld bij laswerkzaamheden werken we met stalen back-up lijnen omdat de touwen door het lassen beschadigd zouden kunnen raken. Ook zitten er ter bescherming lasdekens om de touwen heen. Wanneer in een besloten ruimte, bijvoorbeeld op veertig meter diepte drie mensen in een silo staand aan het werk zijn en bij een noodsituatie een redding naar boven de enige mogelijkheid is, hangen ze aan touwen van verschillende kleuren, zodat als er via de radio het signaal komt dat iemand gered moeten worden, precies bekend is welk touw om24
hooggehaald moet worden met de accu-lier. Dat gebeurt met een lier die op een drie- of vierpoot boven het mangat hangt. Verder staat op ieder touw de lengte en diameter van het touw én een nummer waarmee het herleid kan worden naar de aankoopbon en het certificaat. Touwen en gordels gaan doorgaans niet langer dan een jaar mee.” “Bij het werken in de voedingsmiddelenindus trie speelt de hygiëne een rol. Dan gebruik je niet de gordel waarmee je in de EON-centrale bent geweest, maar ga je met compleet nieuwe spullen de silo in. Ook de schoenen zijn nieuw. De sieraden gaan af en we gebruiken wegwerpoveralls met een capuchon, of haarnetjes. Alle gereedschappen, gordels en karabines worden vooraf en na afloop geteld om te controleren dat er nergens iets is achtergebleven.” Wat voor reinigingswerkzaamheden verricht het bedrijf? “Rope Access verzorgt reinigingswerkzaamheden in vliegas-silo’s, waarbij de as van bij-
voorbeeld de verbranding van kolen zich ophoopt op de wanden. Dat moet worden schoongemaakt in verband met stofexplosiegevaar. Dat doen we met stofzuigers die op de rug zitten en met pneumatische bikhamertjes om de stukken los te steken. Dat werk hebben we ook gedaan bij een suikersilo. Er ontstaat dan onderin de silo een grote brok en dan loopt het niet meer door.” Bij welke voedingsmiddelenbedrijven werkt Rope Access? ‘Onder meer voor Nutricia. Het hoofd veiligheid bij dat bedrijf is afkomstig uit de offshore, waar veiligheid een grote rol speelt. Hij zei dat het niet meer kan zoals ze het vroeger deden. Er moesten specialisten bij komen die weten wat ze moeten doen als er iets mis gaat. De pasteurisator is een toren met twaalf schachten waar bakken met flessen aan een kabel doorheen worden getrokken om te worden gepasteuriseerd. De bakken in één deel worden verwijderd en als dat gedeelte geïnspecteerd is, wordt de kabel doorgetrok-
eisma voedingsmiddelenindustrie | augustus 2013
22-23-24-25_ropeaccess.indd 24
29-07-13 08:56
k B W c w l d w n t 3 e e z p h v v v e e D “ t t s e l m z p s v N e s 2 e t s s b b k e p p
Reiniging & desinfectie
ken om de volgende schacht te kunnen doen. Bij Nutricia werken we met video-inspectie. Wij dalen af in de pasteurisatietoren met een camera. De technische dienst en een medewerker van Stork, dat de installatie heeft geleverd, kijken mee. Als we visueel vaststellen dat er slijtage is, kunnen we met ultrasoon wanddikteonderzoek meten hoe dik de wand nog is. We doen dat door er geluid doorheen te sturen. Als de dikte bijvoorbeeld nog maar 3,5 millimeter is, slijpen we het slechte stuk eruit. We laten dan een plaat op maat maken en die lassen we er weer in. Bij Nutricia doen ze dat elk jaar in dezelfde week. Dan is de pasteurisatie-eenheid buiten gebruik. Wij houden dan mensen paraat en de mensen van de technische dienst zorgen dat er platen van de juiste dikte zijn. We hebben dat nu vier keer gedaan en twee keer hebben we een plaat vervangen. Zo’n inspectie duurt dik een dag en inclusief reparatie twee dagen. De stilstand moet zo kort mogelijk zijn.” “In de zuivelindustrie verrichten we ook penetrant inspecties in rvs droogtorens en bij tanks waar lekkage is geconstateerd. De inspectie moet reproduceerbaar zijn. We delen een toren in vakjes in aan de hand van de lasnaden. Ook de leidingen worden genummerd. We maken ook foto’s als er plekken zijn die we in de gaten moeten houden. Met penetrant onderzoek controleren we of er scheurtjes zijn. We spuiten er een speciale verf op met daaroverheen een reactielaag. Na spoelen blijft dit achter in scheurtjes. Met een UV-lamp licht het scheurtje op. Een lasser kan dat dan repareren. Zo’n droogtoren is 20 meter hoog en heeft ergens bovenin en ergens onderin een mangat. Als je zo’n hele toren in de steigers wilt zetten, loop je het risico met de steigerbuizen de wanden te beschadigen. Met steigers ben je twee dagen bezig met opbouwen en twee dagen met afbreken en dan heb je nog niets gedaan. Wij kunnen dat in een dag. Dat doen we met een trus, zo’n constructie waaraan bij een popconcert de lampen hangen. We kunnen precies nazoeken met hoeveel kilo we de uit-
einden kunnen belasten bij een bepaalde lengte van de trus. De trus hangt dan aan een hijsbalk boven het mangat aan de bovenkant.” “Bij Grolsch hebben we in de nieuwe fabriek in Enschede de lampen boven de bottelarij vervangen. De lampen waren niet voorzien van afstandsbediening om ze naar beneden te halen en omdat de vloer vol is met leidingen kon er geen hoogwerker bij.” Worden er ook wel medewerkers van het bedrijf bij de inspectie betrokken? Ja. Wij hebben de juiste apparatuur om iemand te laten zakken. Als we iemand meenemen de touwen in, zorgen wij voor de gordel en zorgen we ervoor dat die persoon weet wat hij moet doen. Voor AirProducts kwamen aluminiumlassers uit Amerika over voor werkzaamheden in de koeltorens van
60 meter hoog. Eén man van ons is mee afgedaald met de afstandsbediening van de lier, waarin het touw zit waaraan de lasser hangt. Als er iemand naast hangt, kunnen er geen communicatieproblemen ontstaan. De lasser gaf aan of hij wat omhoog of naar beneden wilde, en de man die naast hem hing, regelde dat. Ze waren lyrisch over deze comfortabele en veilige aanpak.”
Het lassen van het dak in een droogtoren.
De pasteurisatietoren bij Nutricia. eisma voedingsmiddelenindustrie | augustus 2013
22-23-24-25_ropeaccess.indd 25
25
29-07-13 08:56
B O a l d F g t v B p i n a a m F v w h v i a g h f s t d z
Eeuwe en Romke de Jong (tweede en derde generatie ijsmakers van De Jong’s ijs).
Terug naar natuurlijke ingrediënten
Fruit in ijs Tekst: Tom van der Meer | Foto’s: De Jong’s IJs, Hero, Vakblad IJs!
Terug naar de natuur, met aandacht voor smaak en zonder onnodige toevoegingen. Dat zijn de belangrijkste trends voor ijs deze zomer. En dat betekent dus vrijwel automatisch gebruikmaken van fruit. In het Trendrapport 2013 van de Vereniging van Ambachtelijk IJsbereiders wordt fruit in ambachtelijk ijs genoemd en ook de industrie speelt er op in.
“Wij merken zeker dat de belangtelling voor het oude ambacht terugkomt, voor pure en eerlijke ingrediënten en dus ook voor fruit”, vertelt Romke de Jong van De Jong’s IJs en Lilly’s ijssalons. “Eerlijke en echte producten zien we ook bij onze chocolade, dat is fairtrade. Verder gebruiken wij volle melk in plaats van melkpoeder en dat wordt ook gewaardeerd.” Het gaat steeds meer om echte en eerlijke ingrediënten, meldt ook het trendrapport. Diepvriespulp wordt dan bij26
voorbeeld vervangen door Hollandse aardbeien en cacaopoeder door echte, pure chocolade. IJs met fruit is volgens De Jong niet lastiger te maken maar is wel bewerkelijker. “Het kan met fruitconcentraat en -extract, maar met vers fruit is beter, al kost een batch dan wat meer tijd.” De Jong wil echter niet zo ver gaan dat het fruit ook past in de gezondheidstrend vanwege de vitamine C. “IJs is een tussendoortje met suiker, weliswaar suiker uit fruit, maar het blijft suiker.”
Kauwen op ijs Volgens De Jong willen consumenten ook weer graag hele kersen en stukken aardbei in hun ijs. Kauwen op ijs wordt gewaardeerd. Het fruitpercentage wisselt volgens De Jong van 40 tot 60 procent. “Vooral aardbei en mango zijn mooie soorten om er veel van te verwerken. E-nummers zitten wel in het ijs, maar E-nummers kunnen ook natuurlijk zijn, denk aan de verdikkingsmiddelen johannesbroodpitmeel en guargom. Voor wat betreft de houdbaarheid wordt het roomijs gehomogeniseerd. Ook produceren we bij -40 graden Celsius zodat de houdbaarheid net iets langer wordt, maar het blijft een vers product en dus hebben we een geringe THT op het ijs. We zijn dan ook geen ijsfabriek. Het ijs wordt wel in het groot gemaakt, maar met de hand.”
eisma voedingsmiddelenindustrie | augustus 2013
26-27_ijsmetfruit.indd 26
29-07-13 08:57
C
p
Bevroren fruit op een stokje Ook de industrie speelt in op de behoefte aan natuurlijke producten. Hero waagde afgelopen voorjaar de sprong naar de ijsmarkt door samen met een ijsleverancier Bevroren Fruit op een stokje te introduceren. De uitdaging was om zo veel mogelijk fruit uit vruchtensap en puree in het ijs stoppen. “Dat was voor onze leverancier nieuw”, zegt Yorick van Baarsel, marketingmanager van Hero. “Bij de productie van het ijs hadden zij de kennis van invriezen en wij de kennis van fruit. De sinaasappelvariant bevat 89 procent fruit en de appel/peer-variant zelfs 92 procent. “Sinaasappelsap bevriezen levert een steenharde massa op”, legt Hero-productontwikkelaar Frans Degenaar uit. Suiker is nodig voor vriespuntverlaging, zodat het ijsje zachter wordt en dus beter eetbaar is. “De suikers uit het sap en een juiste hoeveelheid toegevoegde fruitsuikers zorgen samen voor een ijsstructuur die aangenaam is om in te bijten”, aldus Degenaar. “Door fruitsuikers toe te voegen, houd je het natuurlijk en blijf je dicht bij het fruit.” Bij beide ijsjes zijn geen kleurstoffen toegevoegd. Hero Bevroren Fruit op een stokje bevat, vergeleken met waterijsjes, relatief meer vruchtensap en puree en dus minder water. Alle ingrediënten in de Hero-ijsjes zijn afkomstig uit fruit. Bij appel/peer gaat het
om slechts vier ingrediënten (appelsap, perenpuree, fruitsuiker en verdikkingsmiddel pectine) en bij sinaasappel om drie (sinaasappelsap, fruitsuiker en pectine). IJs via HPP Erbens natuurijs van schaatser/BN’er Erben Wennemars is biologisch yoghurtijs met vruchten (zoals aardbei of bosbes) in een beker en op een stokje. Het wordt geproduceerd door Green&White in Huissen. Nice op een stokje uit Amsterdam presenteert haar fruitpops als 100 procent fruit & biologisch, soms met kruiden of thee, zoals bijvoorbeeld waterijsjes van rabarber, aardbei en vlierbloesem. Gimme Pops zijn waterijsjes die worden geproduceerd via high pressure processing (HPP). Deze pascalisatiemethode zet de producten onder hoge druk, waardoor ze langer houdbaar worden. Dat gebeurt zonder verhitting, zodat alle gezonde voedingswaarden en vitamines behouden blijven en er geen conserveermiddelen nodig zijn. Bijkomend voordeel is dat het duurzamer is. Zo kan, vergeleken met hitte-pasteurisatie, zo’n 80 procent aan energiekosten worden bespaard. Gimme Pops bevat vers fruit, maar dan met een twist, met smaken als Berry Basil, Ginger Melon en Banana Curry. Initiatiefnemer Den-
Chocolade-ijs in combinatie met fruit, zoals bijvoorbeeld met kersen of sinaasappel/amandelen, bij Metro-
Lilly’s ijsje van framboos en aardbei .
nis Favier van Top BV uit Wageningen zegt dat er deze zomer een cocktail-flavour bijkomt. Grote-mensensmaken Foodtrendwatcher Marjan Ippel spreekt in het trendrapport van grote-mensensmaken, waarbij ze voorbeelden geeft van ingrediënten als hete pepertjes, saffraan en andere specerijen, verse kruiden, maar ook rode bonen, gerookte tomaten, pure chocolade, sherry, cognac, gourmetzeezout en zelfs vers geroosterd (super)fruit en groenten als pompoen en winterwortel. “In Italië was afgelopen winter sprake van puur chocolade-ijs in combinatie met sinaasappel, gember, violet, peper, hazelnoot en zelfs tomaat ”, zegt Kees Raat van Metropolitan Deli in het rapport. “Dat gaan we in 2013 ook in Nederland zien gebeuren.”
Werken met fruit Romke de Jong raadt ijsmakers aan, te werken met mooie producten. “Probeer deze ook lokaal te betrekken.” “Wij gebruiken heel veel uit de regio”, zegt ook Theo Clevers van IJssalon Clevers in het Trendrapport 2013 van de Vereniging van Ambachtelijk IJsbereiders (VAIJ). “Dagelijks krijgen we verse aanvoer van onder andere blauwe bessen, aardbeien en frambozen.” “Vers fruit gebruiken is altijd het mooiste”, vertelt De Jong. “Let wel altijd goed op het suikerpercentage”, raadt hij aan, “want dat kan van week tot week verschillen. Blijf dus waakzaam op het Brixgehalte, en zorg dat de ijskristallen goed zijn.”
politan Deli van Kees Raat. eisma voedingsmiddelenindustrie | augustus 2013
26-27_ijsmetfruit.indd 27
2 7
29-07-13 08:57
Kernwaarden uit 1923 terug in nieuwe positionering
LiGA gaat ‘Er tegenaan’ met nieuwe campagne Tekst: Clara Bloemhof | Foto’s: Archief LiGA
Jarenlang had ieder tussendoortjesproduct van LiGA zijn eigen uitstraling. Veel consumenten legden bij de all-time-favourite EverGreen niet eens de link met LiGA. Na de recente huisstijlverandering prijkt op iedere verpakking het LiGA-logo in het midden en straalt iedere product range hetzelfde LiGA-gevoel uit. Met de nieuwe slogan ‘Er tegenaan’ betrekt de tussendoortjesfabrikant de consument actief bij zijn producten en zorgt in crisistijd voor een positieve stemming.
‘Frans uit Tilburg is vlak voor z’n 70e verjaardag #ertegenaan gegaan. Hij heeft eindelijk zwemdiploma C gehaald!’ Zomaar een berichtje op de Facebook-pagina – dat ook gelinkt is met het twitteraccount – van tussendoortjesfabrikant LiGA. Met persoonlijke marketing via social media heeft de tussendoortjesproducent de afgelopen maanden een grote schare fans verzameld. Met de campagne waarin consumenten hun doel voor 2013 en daarna aan konden geven, vergroot LiGA de betrokkenheid onder de inmiddels 20.000 Facebook-fans. Niet alleen lezen de fans het wel en wee van elkaar, ook krijgen ze continu het vernieuwde logo en de
n “ z S m m m d I s O d T r d p z b o r v v m t r V w h d – v
P M t b s M g s t i h d m n d z g n w v h 28
eisma voedingsmiddelenindustrie | augustus 2013
28-29-30_liga.indd 28
29-07-13 08:58
nieuwe slogan ‘Er tegenaan’ onder ogen. “LiGA is een merk waarmee je bevriend wilt zijn, waarmee je je verbonden voelt”, geeft Suzanne IJsebaert de basis voor de nieuwe marketingstrategie weer. De brand marketing manager is binnen de biscuitdivisie onder meer verantwoordelijk voor LiGA, dat onderdeel is van de internationale firma Mondelēz International [spreek uit: ‘mondelies’], ontstaan door de splitsing van Kraft Foods. Onder dit Amerikaanse bedrijf vallen ook andere koekjesmerken als LU (waaronder ook TUC en Bastogne), chocolademerken Toblerone, Milka en Côte d’Or, roomkaas Philadelphia en kauwgommerk Stimorol. Wat de producten binnen de biscuitdivisie betreft, zegt IJsebaert alle expertise in huis te hebben. “Met elk koekjesmerk proberen we ons op een specifieke doelgroep en moment te richten. Zo koop je bijvoorbeeld LU Bastogne voor bij de koffie en Milka biscuits voor de verwenmomenten. LiGA is ons verantwoorde merk voor met name de tussendoormomenten.” Deze omschrijving is voor LiGA ook de reden geweest om onlangs de crackers van Vitalu weer bij ons onder te brengen. “Dat was ooit een LiGA-product en we hebben het hier nu teruggebracht, om zo de hele dag door – van ontbijt tot het eind van de middag – een verantwoord tussendoortje of broodvervanger te kunnen bieden.” Persoonlijk motiveren Met de nieuwe campagne met als motto ‘Er tegenaan’ wil LiGA mensen stimuleren om niet bij de pakken neer te zitten. “We roepen consumenten op om alles uit hun dag te halen. Met onze producten leveren we hun energie gedurende de hele dag.” Ook sluit de nieuwe slogan aan bij de culturele aspecten in deze tijd: “Het is crisis, mensen hebben een steuntje in de rug nodig en willen een positief geluid horen.” Naast een verwijzing naar de energie die de koekjes leveren, is de leus dus ook een middel om de consument in deze tijd van economische crisis positief te laten denken. “Dat doen we met de LiGA Er Tegenaan Service”, zegt IJsebaert. “Deze service is in het leven geroepen om de consument te activeren. In november 2012 startten we deze actie waarbij we Facebook-fans vroegen om hun doelen voor het komende jaar met ons te delen. Wat het doel ook is, wij willen ze daar graag bij
Wie op de Facebookpagina van LiGA een doel heeft gesteld, moet niet schrikken als zijn naam ineens op een abri staat. “Een betere herinnering aan je doel kun je niet krijgen”, vindt Suzanne IJsebaert.
steunen. Dat doen we door ze regelmatig te vragen hoe het ervoor staat, maar ook door kleine presentjes te geven of door een persoonlijke motivatie.” Enkele duizenden mensen die zich een doel hebben gesteld ondersteunen, is niet niks, weet de brand manager. “Daarvoor hebben we een reclamebureau ingeschakeld”, lacht ze. “Veel doelen zijn gelukkig ook te groeperen; het is niet haalbaar om iedereen persoonlijk te steunen.” Leuke voorbeelden van persoonlijke coaching zijn de Lonely Planet die werd toegestuurd naar de man die ten doel stelde een berg te beklimmen en het pakket LiGA’s dat werd gestuurd naar de schaatser die een tocht op de Weissensee wil maken. “Ook worden mensen persoonlijk aangemoedigd met een filmpje. Deze video’s zijn te bekijken op ons YouTube-kanaal LiGANL.” Een opvallende motivatie is de abri die langs de kant van de weg werd geplaatst voor Gerrit, die als doel had meer te gaan fietsen. “Geweldig toch, als je je naam op een bushokje ziet prijken. Een betere herinnering aan je doel kun je niet krijgen”, zegt IJsebaert enthousiast. Hoewel het jaar al ver over de helft is, kun je nog steeds je doelen doorgeven op Facebook. Dag uit het leven Vooraf aan de nieuwe campagne is heel wat onderzoek gedaan”, blikt IJsebaert terug. Dat
onderzoek ging soms erg ver: naast het reguliere markt- en trendonderzoek was het aan twintig van haar collega’s de taak om een dag mee te lopen met een consument die representatief was voor de LiGA-doelgroep. Een groot deel van de kopers bestaat uit gezinnen met kinderen. Daarnaast richt LiGA zich op volwassenen tussen de 25 en 45 jaar die actief leven, behoefte hebben aan tussendoortjes, veel onderweg zijn en dus ook veel
>>>
FruitCrisp Waar de producten in de supermarkten momenteel rijkelijk versierd zijn met ‘minder vet’- en ‘light’-stickers, kijkt LiGA vooral naar een gebalanceerde samenstelling van producten, laat IJsebaert weten. “LiGA biedt producten aan die energie leveren. En daarvoor zijn vetten, suikers en eiwitten nu eenmaal nodig.” Met het recent geïntroduceerde tussendoortje FruitCrisp is echter wel gekeken naar een vermindering van de hoeveelheid suiker. “Deze fruitbiscuit bevat 30 procent minder suiker dan andere fruitbiscuits.” De FruitCrisp is bewust per twee verpakt in een flow wrap, omdat het zo onder de 100 kCal per portie blijft. De lekkere fruitbiscuit in de smaken appel-kaneel en bosvruchten ligt nog maar sinds mei in de schappen, maar in september maakt al een nieuw LiGA-product zijn opwachting. De brand manager wil hier nog niet veel over kwijt, maar dat het een stuksverpakt tussendoortje wordt, is zeker.
eisma voedingsmiddelenindustrie | augustus 2013
28-29-30_liga.indd 29
29
29-07-13 08:58
energie nodig hebben. “We gingen met ze mee de kinderen naar school brengen, een rijbewijs ophalen op het gemeentehuis, boodschappen doen, mee naar het werk, sporten en lunchen”, illustreert IJsebaert. “Het onderzoek bestond voor 90 procent uit een antwoord vinden op de vraag waar mensen zich mee bezighouden op een doordeweekse dag. De overige 10 procent behelsde de omgang met voeding. Hoe ontbijten ze, welke tussendoortjes eten ze?” Natuurlijk is het gemakkelijker om vanuit je eigen situatie te bekijken, maar daar ligt volgens IJsebaert de valkuil. “Je kunt er niet vanuit gaan dat de manier waarop je zelf leeft, een goed beeld geeft van hoe heel Nederland leeft.” Ontwikkeling LiGA begon negentig jaar geleden, in 1923, als biscuitfabrikant onder leiding van Theo
30
Neutelings met kinderbiscuits. Neutelings stelde als doel een koekje te ontwikkelen dat boordevol voedingsstoffen zat en zo de destijds hoge kindersterfte tegen zou gaan. LiGA Kindervoeding biscuits werden daarom volledige en evenwichtige bijvoeding voor baby’s. Hoewel er in de daaropvolgende decennia veel producten zoals Vitalu (1932, toen nog onder de naam Sanovite), het eerste tussendoortje Evergreen (1979) en de Fruitkick (1983, begonnen als ‘Haverbiscuit’) gelanceerd werden, blijft LiGA volgens IJsebaert toch ge-
worteld in de kinderproducten. “Terwijl babybiscuit nu nog goed is voor 5 procent van de totale omzet, blijft het nog steeds een belangrijk onderdeel van ons merk. Het is namelijk nog steeds van belang dat kinderen een voedzaam tussendoortje krijgen tussen de maaltijden door.” EverGreen is volgens IJsebaert Nederlands meest geliefde verantwoorde tussendoortje binnen de LiGA-range. “Toch wisten veel mensen nog niet dat het een LiGA-product is. Dat komt denk ik door de eigen uitstraling die de verpakking had.” Reden voor de producent om begin dit jaar te komen met een nieuwe verpakkingsrange waarbij het logo van LiGA midden op iedere verpakking prijkt. De graanhalmen in het logo zijn duidelijk zichtbaar: “We willen de expertise die we hebben in voeding benadrukken. Graan is in al onze producten het hoofdingrediënt”, licht de manager toe. De uitstraling van de diverse producten, van BabyBiscuits tot Milkbreak, is eveneens gelijkgetrokken en is nu te onderscheiden door een eigen kleur. “Met zowel onze verpakking als onze herpositionering met Er Tegenaan, hielden we constant in gedachten: ‘Waar stond oprichter Theo Neutelings voor toen hij begon?’ In de documentatie lazen we dat hij als kernwaarden volharding en betrouwbaarheid had. Dat gedachtegoed leeft nog steeds bij ons en je ziet het nu terug in de nieuwe positionering: ergens voor gaan, doelen stellen. LiGA is een merk dat bij velen nostalgische gevoelens oproept. Het is een betrouwbaar merk, de producten zijn lekker maar zeker ook voedzaam. Dat beeld hebben we weer weten terug te brengen in onze herpositionering.”
EverGreen Het vierkante koekje en LiGA’s hardloper EverGreen is rijk aan vezels en granen en heeft een typisch smaakprofiel. Enkele jaren geleden zorgde dieetgoeroe Sonja Bakker voor een piek in de verkoop. Toen de hype rond Bakkers boeken afzwakte, bleef de EverGreenverkoop hoger dan daarvoor. “Ondanks de vele kopieën die er in de supermarkten liggen, blijven mensen de voorkeur geven aan de originele EverGreen”, merkt Suzanne IJsebaert. “Aan de smaak wordt zo weinig mogelijk geschaafd, maar wel kijken we continu naar mogelijke verbeteringen van de ingrediëntensamenstelling. Recent nog is het recept aangescherpt en is het aandeel voedingsvezels verhoogd.” De basissmaak en textuur worden te allen tijde bewaakt, verzekert IJsebaert. “Daar moeten we vooral van afblijven.” Hoewel het koekje geliefd is bij velen, zijn er ook consumenten die het koekje als ‘te plakkerig’ ervaren. Voor hen is de brossere Evergreen Crunchy ontwikkeld, die net als de traditionele EverGreen verkrijgbaar is in drie smaken. Daarmee wist LiGA ook een nieuwe doelgroep aan te boren.
eisma voedingsmiddelenindustrie | augustus 2013
28-29-30_liga.indd 30
29-07-13 08:58
Staat u er al in? Ingrediënten en grondstoffen
Bedrijven die hun bekendheid
Op
en vindbaarheid willen
evmi.nl/bedrijvengids
optimaliseren, gaan voor goud! Bedrijvengids Bedrijvengids Onderstaand vindt u een praktische (alfabetische) lijst van de bedrijven die momenteel op de online versie op
Endress+Hauser B.V. Nikkelstraat 6-12 1411 AK NAARDEN 035-6958611
Illycaffè Nederland B.V. Mijlweg 12 3295 KH ‘S-GRAVENDEEL 078-6738888
www.endress.nl
www.illy.com
www.evmi.nl staan. Deze pagina’s worden dit jaar regelmatig gepubliceerd. Staat uw bedrijf er nog niet bij?
Gullimex BV Postbus 114 7620 AC BORNE 074-2657788 www.gullimex.com
Op www.evmi.nl/bedrijvengids kunt u de verschillende mogelijkheden hiervoor bekijken.
A Acatris Netherlands BV Rontgenweg 6 3752 LJ BUNSCHOTENSPAKENBURG 033-2982034
B Bakels Senior NV Postbus 44 1380 AA WEESP 0294-414559 www.bakels-senior.nl
www.acatris.com ACO BV Postbus 217 7000 AE DOETINCHEM 0314-368280 www.aco.nl
Bakon BV food equipment Postbus 166 4460 AD GOES 0113-244330 www.bakon.nl Barentz N.V.
Air Products Postbus 37601 1030 BA AMSTERDAM 020-4353535 www.airproducts.nl
Excelsiorlaan 7-box 2 B-1930 ZAVENTEM 0032-2725 2430 www.barentz.com
www.alfalaval.com
Research Campus 6 B-3500 HASSELT 0032-11281000
Machines, apparatuur en toebehoren / diensten
Beneo Aandorenstraat 1 B-3300 TIENEN 0032-16801301 www.beneo.com
www.ardaghglass.com
Bito Systems NV Boomsesteenweg 97 B-2630 AARTSELAAR 0032-38709900 www.bitosystems.com
Avery Dennison BV Postbus 9013 3506 GA UTRECHT 030-2632233 www.machines.averydennison.com Azelis Netherlands Meerpaal 5 4904 SK OOSTERHOUT (NB) 0162-423240 www.azelis.com
42
O P E N
C O N T R O L
S Y S T E M S
CIMPRO Cimpro Postbus 3196 4800 DD BREDA 076-5317788 www.cimpro.com
Bruins BV Postbus 255 2170 AG SASSENHEIM 0252-240040 www.bruins.nl
Codrico Rotterdam B.V. Rijnhaven Z.z. 15 3072 AJ ROTTERDAM
Van den Burg Eiproducten BV
010-4845133 www.codrico.com
Bytech Postbus 401 3500 AK UTRECHT 030-2232330 www.bytech.nl
D Dera Sloterweg 258 1171 CX BADHOEVEDORP 020-658008 www.dera.nl Dinnissen BV Horsterweg 66
C
5975 NB SEVENUM 077-4673555 www.dinnissen.nl
Carels Goes BV Postbus 81
www.aminolabs.com Ardagh Glass Benelux Postbus 60 5100 BC DONGEN 013-5792911
Brenntag Nederland BV Postbus 79 3300 AB DORDRECHT 035-5889200 www.brenntag.nl
Postbus 220 5140 AE WAALWIJK 0416-671400 www.vandenburg.nl
Alfa Laval Benelux BV Postbus 9377 4801 LJ BREDA 076-5791200
Aminolabs by Eurofood Belgium NV
Bouwpaco BV Voltastraat 22 3771 RZ BARNEVELD 0342-420821 www.bouwpaco.nl
Bosch Rexroth B.V. Kruisbroeksestraat 1 5281 RV BOXTEL 041-1651623 www.boschrexroth.nl
DSM Nutritional Products Dorpsstraat 4 B-9800 DEINZE
Cargill B.V. -
0032-93811234 www.dsm.com
Cargill Texturizing Solutions Postbus 499 1500 EL ZAANDAM 075-6501501
EBKA-Remis Prins Hendrikweg 3
Chr. Hansen Gelderlandhaven 5A
3941 GC DOORN 06-28070228 www.remis.de
Eurofins Food Leeuwarderstraatweg 129 8441 PK HEERENVEEN 088-8310000 www.eurofins.nl
F Fa. L.I. Frank Postbus 46 7390 AA TWELLO 0571-272141 www.lifrank.nl Flavodor Flavours & Fragrances BV Industrieweg 78 5145 PW WAALWIJK 0416-340405 www.flavodor.nl
Nijverheidsweg 23 2102 LK HEEMSTEDE 023-5470800 www.flottweg.nl
Geerlofs Koeltechniek BV Postbus 137 2600 AC DELFT 070-3192132 www.grenco.nl Gronfa Procestechniek BV Brinkhorst 14 7207 BG ZUTPHEN 0575-523000 www.gronfa.com
eisma voedingsmiddelenindustrie | maart 2013
EVMI_bedrijvengids_.indd 42
H Hahn & Co. Benelux BV, G.C. Hoge Akkers 6 7961 AA RUINERWOLD 0522-263631 www.gchahn.com
G E
www.cargilltexturizing.com
3433 PG NIEUWEGEIN 030-6019920 www.chr-hansen.com
Improving Quality
Eriks Bv Toermalijnstraat 5 1812 RK ALKMAAR 072 515 15 14 www.eriks.nl
Flottweg Nederland BV
4460 AB GOES 0113-236400 www.carelsgoes.nl
Imaje BV Grutterij 14 1185 ZV AMSTELVEEN 020-5457821 www.imaje.nl
HAS KennisTransfer Postbus 90108 5200 MA ‘S-HERTOGENBOSCH 073-6923637 www.haskennistransfer.nl Hethon Nederland BV Granaatstraat 50
Liniestraat 1 -A 4051 BN OCHTEN 06-22940774 www.improvingquality.nl IN2FOOD Postbus 93 6920 AB DUIVEN 026-3186704 www.in2food.nl ISACert Nederland Obrechtstraat 28 E 8031 AZ ZWOLLE Tel: 088-4722378 www.isacert.nl
7554 TR HENGELO (O) 074-2500555 www.hethon.nl
Jan Dekker International B.V.
Hevea BV
Plein 13-1 1521 AP WORMERVEER
J
Postbus 1 8100 AA RAALTE 0572-341550 www.dunlopboots.com
075-6479999 www.jandekker.com
Hosokawa Micron B.V. Gildenstraat 26 7005 BL DOETINCHEM
Krohne Nederland b.v. Postbus 110 3300 AC DORDRECHT
0314-373333 www.hosokawamicron.nl
078-6306200 www.krohne.com
I
033-2990008 www.idepack.com
goudvermeldingen
L Labor Activa BV Postbus 58 4650 AB STEENBERGEN 0167-538913 www.laboractiva.nl Lock Inspection Systems B.V. Daalderweg 17 4879 AX ETTEN-LEUR 076-5030212 www.lockinspection.com
van bedrijven in
LSBL Services VOF Galvanistraat 1 6716 AE EDE 0 318 69 69 99 www.lsbl.nl Lubron Waterbehandeling BV Postbus 540 4900 AM OOSTERHOUT 0162-426931 www.lubron.eu
uw branche.
M MasterLab BV Postbus 1 5830 MA BOXMEER 0485-589470 www.masterlab.nl
Kroonenburg Advies BV Helftheuvelweg 11 5222 AV ‘S-HERTOGENBOSCH
Mettler-Toledo BV Postbus 6006 4000 HA TIEL 0344 638363 www.mt.com
MPS Meat Logistics B.V. Albert Schweitzerstraat 33 7131 PG LICHTENVOORDE 0544-390500 www.mps-group.nl
073-6222867 www.kroonenburgadvies.nl
eisma voedingsmiddelenindustrie | maart 2013
04-03-13 16:19 EVMI_bedrijvengids_.indd 43
brons-, zilver- en
K
Huijbregts Groep Postbus 165 5700 AD HELMOND 0492-596300 www.huijbregts.nl
Idépack Verpakkingsmachines BV Edisonweg 24-a 3752 LV BUNSCHOTEN
vindt u diverse
43
04-03-13 16:19
Wilt u weten hoe ook uw bedrijf kan worden vermeld, neem dan contact op met Wilma
Advies / consultancy
Zijlstra via 0882944847 of
[email protected].
www.evmi.nl/bedrijvengids
Voorinvestering Eneco met GroenLicht
SanoRice bespaart op verlichting Tekst en foto’s: Tom van der Meer
SanoRice in Veenendaal bespaart jaarlijks 26.000 euro op verlichting. De rijstwafelproducent is met energieleverancier Eneco een GroenLicht-project gestart waarbij de verlichting is vervangen door energiezuinige exemplaren. Eneco zorgde voor de voorinvestering en SanoRice betaalt terug via de besparingen. EVMI nam een kijkje bij SanoRice.
Voor het poffen van rijstwafels is veel energie nodig. De fabriek verbruikt zo’n 6,5 miljoen kilowatt per jaar. Het bedrijf wilde graag besparen en de verlichting leek daarvoor een goede optie, omdat juist daarbij snel grote besparingen te halen zijn. Energieleverancier Eneco onderzocht voor SanoRice hoe be-
Eneco GroenLicht Bij Eneco GroenLicht financiert Eneco de investering voor. De afnemer, het productiebedrijf, betaalt dit in de vooraf vastgelegde periode vanuit de energiebesparingen terug. Dit gebeurt via een energie-servicecontract (ESCo). Gedurende die periode neemt het bedrijf de elektriciteit af van Eneco. Afhankelijk van de investeringen en de energieprijzen ligt de terugverdientijd gemiddeld tussen de drie en vijf jaar. Bedrijven kunnen zelf direct zien hoe zij verbruiken ten opzichte van het gemiddelde, via de besparingsverkenner op grootzakelijk.eneco.nl.
32
spaard kon worden op de lichtarmaturen. De bestaande lichtbakken met twee tl-buizen werden vervangen door armaturen met één hoogfrequente tl-buis en een reflector. Berekend is dat de besparing op de verlichting jaarlijks 26.000 euro bedraagt. Met zo’n enkele bak is de lichtopbrengst ook nog eens
hoger en de lichtintensiteit beter. Nieuwe ledverlichting in de kantoren en de kantine geeft warmer, natuurlijker licht. Dit alles maakt dat medewerkers in hun werkomgeving beter zicht hebben en zich prettiger en minder vermoeid voelen. Dit werkt zeker bij bedrijven met ploegendiensten.
Twintig metaalhalide-lampen met prisma-lens zorgen in het magazijn voor meer, gerichter licht met min-
R
der wattage (van 460 naar 160 Watt). Vanwege het vele verkeer in de hoge hal hangt de verlichting hoog.
b
Dit is iets minder zuinig, maar praktisch beter werkbaar.
l
eisma voedingsmiddelenindustrie | augustus 2013
32-33-34-35_sanorice.indd 32
T E S e d j d
29-07-13 09:00
Terugverdientijd Eneco financiert de investeringen vóór, terwijl SanoRice dit terugbetaalt via de behaalde energiebesparing. Het energie-servicecontract dat is opgesteld, heeft een looptijd van vijf jaar. Daarna is de verlichting eigendom van de wafelproducent. De verlichting is relatief
Richard Slijkhuis (SanoRice): “Licht is geen corebusiness voor ons. In plaats van verlichting schaf ik liever een machine aan die sneller kan inpakken.”
kostbaar in de aanschaf, maar gaat gemiddeld twintig jaar mee. De terugverdientijd voor SanoRice ligt op vierenhalf à vijf jaar. Zelf investeren zou ongeveer een half jaar gescheeld hebben, maar nu kan het bedrijf investeren in andere zaken. “Licht is geen corebusiness voor ons. In plaats van verlichting schaf ik liever een machine aan die sneller kan inpakken”, zegt plantmanager Richard Slijkhuis. “Op dit moment zijn banken huiverig met financieringen, omdat zij het risico moeilijk kunnen inschatten”, legt Barth de Klerk, directeur zakelijke markt bij Eneco, uit. “Wij kunnen verder gaan, omdat we weten wat we doen.” De energieleverancier biedt ook een besparingstool en adviezen, zodat bedrijven bewuster met energie kunnen omgaan. Zo heeft SanoRice bijvoorbeeld nu minder perslucht nodig, omdat de pofmachines bij schoonmaak worden uitgezet. Ook zijn de installaties anders afgesteld en staat de apparatuur bijvoorbeeld op feestdagen niet meer volledig aan. SanoRice gebruikt persluchtapparatuur van Atlas Copco. “We denken aan nieuwe compressoren”, vertelt Slijkhuis, “waarbij er twee volledig draaien en één via een frequentie-
‘Nederlandse markt kapot’ SanoRice is ontstaan uit Reforma. Dit was in 1986 een verkooporganisatie van natuurvoeding. Het bedrijf heeft toen een eigen pofunit ontwikkeld om rijstwafels te produceren. Het bedrijf werd in 1993 overgenomen door Novartis die het in 1998 weer verkocht aan machinebouwbedrijf Corpeq. “In Nederland is de markt voor rijstwafels kapot”, zegt plantmanager Richard Slijkhuis. “In het verleden wilden twee producenten, wij van Reforma en Zonnatura, allebei de markt hebben. Hierdoor ontstond een hevige concurrentiestrijd met lage prijzen en weinig marge. Wij hebben later Zonnatura overgenomen en ons geheel teruggetrokken uit de Nederlandse markt.”
regelaar op snelheid naar behoefte draait. Overgaan op nieuwe compressoren zou een besparing van 50.000 euro per jaar betekenen, maar dat vereist wel weer een investering.” Verder wordt bij de productie en bij de inpakmachines geregeld gecontroleerd op het weglekken van perslucht. Productieproces wafels Centraal in het productieproces bij SanoRice in Veenendaal staan de pofstraten met in
>>>
eisma voedingsmiddelenindustrie | augustus 2013
32-33-34-35_sanorice.indd 33
33
29-07-13 09:00
Vijf miljard wafels per jaar SanoRice is private label producent van rijst- en maïswafels. De holding in Veenendaal heeft productievestigingen in Veenendaal, België (Zottegem) en Italië (Borgo Vercelli) en telt 400 medewerkers. De groep als geheel produceert zo’n vijf miljard rijstwafels per jaar – zo’n 16.000 ton product – en exporteert naar Europa, Zuid-Afrika, Amerika, Nieuw-Zeeland en Australië. In totaal levert SanoRice aan 40 landen en 210 klanten. De holding heeft een omzet van 65 miljoen euro. In 1998 was dat nog 6 miljoen euro. Het bedrijf haalt elk jaar een groei van tien procent.
In de pofstraat kwamen in de armaturen in plaats van twee tl-buizen nu één hoogfrequente tl-buis en een reflector. Ook was 15 procent minder armaturen nodig. Dit terwijl de lichtopbrengst vele malen hoger is.
totaal 500 pofmachines. Een pofmachine bestaat uit een mal van twee bakplaten die naar elkaar toekomen en een ring. De hele rijstkorrels in de mal zetten uit en poffen onder hoge druk bij een temperatuur van 280 graden Celsius. Er is ongeveer 130 gram rijst nodig om 100 gram rijstwafel te maken. De rest is afval en vocht dat wordt onttrokken 34
(zo´n 15 procent). De pofmachine is door het bedrijf zelf ontwikkeld. De rijstwafels krijgen daarna zo nodig een smaakje. SanoRice produceert 250 verschillende producten, waaronder de reguliere, 100 procent biologische rijswafels met en zonder zout en andere flavours, bijvoorbeeld salt&vinegar, en zo’n dertig soorten (UTZ-)
chocorijstwafels, waaronder puur, melk, wit, caramel en aardbei. In Veenendaal staan drie productielijnen voor het chocolateren. Een veelvoud aan andere lijnen voegen flavours toe aan de rijstwafels. Er wordt gewerkt met natte en droge (poeder) flavour. Na de productie volgt eventueel droging (voor natte flavours), koeling (voor onder meer chocola) en verwerking door robots. De wafels worden ingepakt in de soort en het type verpakking met merknaam van de betreffende afnemer. SanoRice werkt voor afnemers op orderbasis. “De leadtime is maximaal drie weken”, vertelt Slijkhuis. “Dat is hectisch maar maakt ons ook sterk. Onze kracht is dat we snel kunnen schakelen. We hebben binnen zes tot acht weken een nieuw product klaar. Binnenkort produceren we ook minirijstwafels voor babyvoeding voor de Chinese markt. Onze R&Dafdeling vertaalt de wens van onze klanten snel naar een eindproduct. We kijken nu bijvoorbeeld naar wafels met tofu en met zonnebloempitten.” ‘Quick win’ besparingen SanoRice is het eerste bedrijf waar Eneco hielp bij het uitvoeren van het energiebesparingsadvies. Met Eneco GroenLicht wordt transparant waar binnen een bedrijf het energieverbruik zit. Zo krijg je bewustwording bij de gebruiker. “SanoRice weet zelf het beste waar binnen het eigen productieproces bespaard kan worden”, zegt Eneco-besparingsadviseur Paul Geenen. “Verlichting is ónze expertise.” Veel Nederlandse bedrijven kunnen besparen op hun energiekosten, stelt Geenen. “Verlichting is een van de makkelijkste manieren. Zo’n 40 procent van alle verbruikte elektriciteit komt voor rekening van de verlichting, dus levert het aanpassen of vervangen hiervan een ‘quick win’ op.” In kantoren en kantines kan volgens hem nog veel bespaard wor-
eisma voedingsmiddelenindustrie | augustus 2013
32-33-34-35_sanorice.indd 34
29-07-13 09:00
den door led-verlichting te gebruiken. In fabrieksomgevingen is hoogfrequente verlichting een bewuste keuze. “Behalve een beduidend lager energieverbruik en een langere levensduur zorgt betere verlichting ook voor betere werkomstandigheden.” Bij de bouw van fabrieken is vaak een layout gemaakt, inclusief verlichtingsplan. In de loop van de tijd is de layout veranderd, maar werd het licht vergeten. Dan heb je lichtbronnen
waar je ze niet nodig hebt en zit je elders in het donker. Bij SanoRice heeft de koeltunnel bijvoorbeeld geen licht nodig maar heeft de inpakafdeling juist behoefte aan extra licht. De Eneco-pilot bij SanoRice loopt nu 2,5 jaar. “Gedurende deze periode keken we of de berekende besparing ook daadwerkelijk gehaald wordt. Dat bleek aardig te kloppen”, vertelt Geenen. “Nu de pilot goed loopt, willen we het ook aan andere bedrijven aanbieden.”
Besparen op verwarming/koeling Behalve in verlichting zijn ook besparingen in verwarming en koeling mogelijk. “Het verbaast mij dat 80 procent van de grote kantoren tegelijk verwarmt én koelt”, stelt Paul Geenen (Eneco). “Dan wordt de omgeving opgewarmd tot het te warm wordt, daarna weer gekoeld tot het te koud wordt. Zo werken verwarming en koeling tegen elkaar in. Door een betere regeltechniek of een betere afstelling van de bestaande techniek valt veel te besparen.”
Bij de inpaklijnen is veel licht nodig. Daarachter is minder licht noodzakelijk. eisma voedingsmiddelenindustrie | augustus 2013
32-33-34-35_sanorice.indd 35
35
29-07-13 09:00
Trendy snoepgoed voor volwassenen
‘Elke Fruitsiqle is uniek’
p d t “ m w l b h s n
De vier verschillende Fruitsiqles.
Tekst: Clara Bloemhof | Foto’s: Lovelies
Fruitsiqles zijn prachtig transparante, felgekleurde kunstwerkjes van fruit op een zoethoutstokje. Hard candy, noemen de dames achter het snoepmerk Lovelies het. Sinds anderhalf jaar is dit ‘snoepgoed voor volwassenen’ onder trendwatchers en lezeressen van damesbladen favoriet. Sommigen noemen de Fruitsiqles zelfs ‘te mooi om op te eten’.
Vanuit een gehuurde ruimte in een banket bakkerij in Amsterdam draaien ze overuren: Shirley, Rabia en Shahnaaz Boedhoe. Drie zus sen die dol zijn op zoete lekkernijen. Van de smaken waarmee ze opgroeiden, maken ze nu de lekkerste combinaties, die ze verwerken in zelfbedachte dan wel zelfgemaakte shortbread cookies in bloemensmaken als lavendel en 36
wilde roos, macarons, kleurige stroopwafeltjes, chocoladelolly’s (Chocsiqles) en hun grote trots: de Fruitsiqles. Het verse fruit voor de Fruitsiqles wordt zelf gesneden en geprepareerd. “We behandelen het fruit op een bepaalde manier, waardoor het de smaak en structuureigenschappen be houdt”, licht snoepmaakster Rabia Boedhoe
toe. “Iedere fruitlolly is handgemaakt en uniek.” De lolly’s zijn er in vier smaken: de fel groene Green Venom (appelkiwi), de diep paarse Raspberry Seduction (framboos braam), de oranje Sunset Orange (sinaasappel mandarijnkumquat) en de roze Rose Passion (roosaardbei). Die laatste is een typisch Suri naamsHollandse combinatie, vertelt Rabia. “Roos is een typische smaak die veel wordt gebruikt in de Surinaamse keuken. Die hebben we weten te combineren met de Hollandse aardbei. Het zoethout als stokje is natuurlijk typisch Nederlands. Daar hebben we echter voor gekozen vanwege de natuurlijke look. Ook kun je zelf bepalen of je het stokje weg gooit of opeet.” Eén van de smaken die op stapel ligt, is kersenchocolade. “De lolly krijgt een dieprode kleur met stukjes kers en stukjes
eisma voedingsmiddelenindustrie | augustus 2013
36-37_snoepvolwassenen.indd 36
29-07-13 09:02
B “ d v m m c v m s d c s d e g z j t a e R m p w g v g h e c g
L T b v
’ pure chocolade”, verklapt Rabia. Wat het pro ductieproces betreft, houden de dames de tanden verder stevig op elkaar. Rabia verklaart: “Fruitlolly’s kun je op verschillende manieren maken, maar het moet er óók mooi uit zien; we eten tenslotte ook met onze ogen. Heel lang zijn we bezig geweest om dit resultaat te bereiken: een hard candy lolly met daarin nog het zachte, verse fruit. Met ook nog steeds de smaak van dat verse fruit. Het is niet voor niets juridisch vastgelegd. ” Branding “Met zijn drieën zijn we verantwoordelijk voor de branding van Lovelies”, benadrukt Rabia, die vindt dat haar zusjes die veelal achter de scher men werken, net zoveel in de belangstelling mogen staan als zij. Met haar ervaring in de re clame- en modewereld is Rabia nu eenmaal vaak de woordvoerder van het hippe snoep merk. “Zo heeft iedere zus haar kwaliteiten”, stelt ze. “We bedenken en produceren samen de producten, maar Shirley is degene die de re cepten samenstelt en de smaken op elkaar af stemt. Ik neem meestal het ontwerpproces en design van het snoepgoed voor mijn rekening en Shahnaaz is als meester in de rechten de gene die alles ook juridisch dichttimmert. Zo zijn onze Fruitsiqles ook écht van ons.” De zus jes, die opleidingen in de economie en de rech ten achter de rug hebben, zijn al van kinds af aan bezig met koken en bakken. “Dat is ons nu eenmaal met de paplepel ingegoten”, vertelt Rabia. “Op feestjes nam iedereen wat lekkers mee en zo was ieder familielid goed in een be paald gerecht of dessert. Mijn zusjes en ik werkten soms volgens recept, maar algauw gingen we experimenteren. Onze familie was vaak enorm enthousiast over onze creaties.” De gezusters Boedhoe wilden van deze smakelijke hobby wel hun werk maken, maar dachten in een markt die al vol culinaire introducties en concepten zit, geen kans te maken. Daarom gingen ze ieder hun eigen weg. Libelle Zomerweek Toch bleven familie en vrienden aandringen bij de dames: de transparante fruitlollies in de vorm van een blaadje, met daarin nog zachte
Shirley, Rabia en Shahnaaz Boedhoe.
stukjes vers fruit verwerkt, vielen zó in de smaak dat de zussen de stoute schoenen aantrokken en bij wijze van probeersel in 2011 hun Fruitsiqles en andere producten in troduceerden aan het grote publiek. En wel op de Libelle Zomerweek. “De reacties waren superpositief”, glundert Rabia. “Veel mensen konden zich niet voorstellen dat de lolly’s eet baar waren, of ze vonden het zonde om hun tanden erin te zetten. Een enkeling wees zelfs en zei: ‘Hee leuk, zeepjes!’. Zó mooi vindt men de Fruitsiqles blijkbaar.” Vanaf het begin liep het storm met de verkoop en er werd er iedere avond hard gewerkt aan de productie voor de volgende dag. “Laat daar net op de Libelle Zomerweek een trend watcher lopen die erg gecharmeerd was van onze producten en ons bedrijf”, zegt Rabia verrast. “Een artikel dat zij plaatste, leverde ons héél veel publiciteit op. We werden door zo’n beetje alle damesbladen als de Linda, Happinez, Margriet en de Vriendin benaderd.” Na de Zomerweek werd het serieus: Lovelies wordt het merk in exclusieve snoep- en koeklekkernijen, online te bestellen via www.lovelies.eu en via een handjevol ban ketbakkerijen en exclusieve snoepwinkeltjes. “We wilden niet het zoveelste cateringbe drijfje zijn”, verklaart Rabia de keuze om al leen zoete lekkernijen te gaan voeren. “Ieder product in ons assortiment, van de zoete shortbread cookies tot de door ons ontwik kelde kleurige stroopwafeltjes, past geheel in het Lovelies-concept.” Ook de stroopwafeltjes – toch een typisch Hollands koekje – hebben net als de Fruitsiqles een exotische twist. Ze
zijn verkrijgbaar in de smaken framboos, cho colade en pistache en binnenkort komt daar nog de smaak dulce de leche bij. Een typisch Zuid-Amerikaanse karamelsmaak die wordt gemaakt van gecondenseerde melk. Houdbaarheid Het gaat nu zo goed met Lovelies, dat de on derneemsters kijken naar uitbestedingsmoge lijkheden. “Je kunt het allemaal zo mooi in je hoofd hebben, maar we moeten eerst de tijd vinden om de ideeën uit te werken. Als je namelijk altijd bezig bent in je bedrijf, kun je niet werken áán je bedrijf”, is de gedachte. “De drukste dagen zijn rond de feestdagen: voor dagen als Moederdag en Kerst bieden we speciale cadeaupakketten. En vergeet niet dat de normale bestellingen gewoon doorlo pen. Zo leveren we onze Fruitsiqles onder meer aan het Duitse snoepconcern Cavendish & Harvey. Nu nog aan de flagshipstores, maar deze keten heeft filialen over de hele wereld. Willen we meegaan in hun netwerk, dan zul len we enige aanpassingen in onze lolly’s moeten aanbrengen. De houdbaarheid is na melijk buiten de koeling vier tot zes weken. Met de Duitse temperaturen is dat geen pro bleem, maar wat als de lolly’s naar een warm land verscheept worden? Momenteel kijken we met voedseltechnologen in Arkel naar de mogelijkheden om de houdbaarheid te ver lengen, zonder dat het nadelig is voor de kwaliteit. We willen de Fruitsiqles zo natuur lijk mogelijk houden. Verder zijn onze produc ten sinds kort ook verkrijgbaar in de luxe Majai snoep-keten in Rusland & Litouwen.” eisma voedingsmiddelenindustrie | augustus 2013
36-37_snoepvolwassenen.indd 37
37
29-07-13 09:02
Hero gaat uit van eigen fruitkracht
Liefde, eerlijkheid en transparantie
K
l
Tekst: Tom van der Meer | Foto’s: Hero, Tom van der Meer
Hero, bekend van de cassis en de confiture, is een nieuwe weg ingeslagen. Het bijna honderdjarige bedrijf herontdekte de eigen basiswaarden door terug te gaan naar waar het groot in werd: het pure fruit. Dit wordt op een eigentijdse manier ingevuld, via nieuwe producten als Hero Kokoswater en Hero Bevroren fruit op een stokje.
De voedingsmiddelenindustrie als geheel kampt met uitholling en overbeloften, vindt Yorick van Baarsel, marketing manager van Hero. “Fabrikanten hebben steeds meer uít hun producten gehaald en er minder goede zaken ingestopt, terwijl er aan de andere kant steeds méér werd beloofd. Geen wonder dat
K H “ p f m w e z k h d h o l d s H s w m d
Frank Degenaar, Tineke Leijdens en Yorick van Baarsel: dicht op het fruit, met kennis en passie.
38
eisma voedingsmiddelenindustrie | augustus 2013
38-39_hero.indd 38
d d e s a m d o l w o w v d d
29-07-13 09:02
Kokoswater ananas en Kokoswater witte druif en limoen: frisfruitig en wat minder zoet.
de consument daar boos over werd. Wij vonden en vinden nog steeds dat je heel eerlijk en oprecht moet zijn en trots op waar je voor staat. Wij zijn teruggegaan naar wat we altijd al goed deden. Hero zit dicht op het fruit, met kennis en passie. Behalve expertise draait het daarbij om ondernemerschap en pioniersschap. Alleen moet je dat dan óók laten zien. Dat hebben we in het verleden te weinig gedaan, dus willen we nu de liefde, oftewel transparantie en eerlijkheid, over wat we maken overbrengen. Als je dus een toevoeging nodig hebt, bijvoorbeeld bij het ijs, dan leggen we uit dat dat puur is gedaan om de structuur te behouden.” Kokoswater Hero begon vorig jaar met de nieuwe visie. “Het komt het best naar voren in onze nieuwe producten: Hero Kokoswater en Hero Bevroren fruit op een stokje”, zegt product development manager Tineke Leijdens. “Kokoswater is het water dat in de jonge kokosvrucht zit. In de VS en Groot-Brittannië is het al heel groot als gezonde dorstlesser. In Nederland werd het bekend via de yogascholen en de sportieve hoek.” “Het is een alternatief voor isotone drankjes en een natuurlijke vochtaanvuller die het elektrolyt kalium bevat”, vertelt productontwikkelaar Frank Degenaar. “Via sportscholen wordt het steeds meer een lifestyle product. Kokoswater is van zichzelf wat weeïg van smaak. Met fruit erbij wordt het lekkerder.” Hero brengt het sinds voorjaar 2013 in twee smaken: Kokoswater ananas en Kokoswater witte druif & limoen. “Ananas past net als limoen goed bij het tropische karakter van het drankje”, stelt Leijdens.
Puur fruitsap “Er is gekozen voor pure fruitsappen, niet in de geconcentreerde vorm”, vervolgt ze. “Geperste fruitsappen zijn lekkerder dan concentraten. Dat merk je vooral in deze producten. We kunnen aseptisch produceren zodat geen conserveermiddelen nodig zijn. Ook zitten er geen aroma’s in.” Hero Kokoswater bevat 50 procent kokoswater, 30 tot 33 procent fruitsap en water. Hierin zit hooguit 6 procent (fruit)suiker, afkomstig uit het fruitsap en kokoswater. Het geeft een frisfruitige smaak, die wat minder zoet is dan consumenten gewend zijn bij frisdranken. “Maar het is zoet genoeg, dus verder zoeten is niet nodig.” Voor het zoeten van andere producten heeft Hero de natuurlijke zoetstof steviolglycociden (stevia) overwogen. “Maar we vinden het geen optie, vanwege de na- of bijsmaak”, zegt Leijdens. Bevroren fruit Met Bevroren fruit op een stokje begeeft Hero zich sinds dit voorjaar voor het eerst in het ijssegment. Ook hier is het uitgangspunt zo veel mogelijk fruit in het product te stoppen. De sinaasappelvariant bevat 89 procent fruit en de appel/peer-variant 92 procent. Het won in juni de smaaktest van tv-programma EditieNL, als lekkerste waterijsje van Nederland. Behalve de nieuwe producten heeft ook de marketing eromheen geen onnodige toevoegingen. De verpakkingen hebben bijvoorbeeld minder felle, natuurlijke kleuren die dicht bij het fruit staan. Het lettertype heeft een ambachtelijk, menselijk karakter, waarbij geen lijntje 100 procent recht is, waardoor het met de hand lijkt te zijn gemaakt. In de tv-spots komen de producten close in beeld om Hero’s liefde voor het fruit te benadrukken. “We zitten als het ware op het fruit”, zegt Van Baarsel. E-nummerparadox De nieuwe, natuurlijke weg die Hero bewandelt, is wat lastiger te realiseren in de bestaande producten, met name in de frisdranken, want die produceert het bedrijf niet zelf. “Dan moeten we uitleggen dat de conserveringsmiddelen die erin zitten in het belang van de consument zelf zijn”, aldus Leijdens. “Door open te zijn over wat in producten zit, voorkom je verwarring.” Veel voedingsmiddelenbedrijven worstelen volgens Van Baarsel met de E-nummerparadox. “E-nummers zijn goed onderzochte en daardoor veilige ingrediënten. Toch vindt de consument ze per definitie verdacht. Wij vinden: de perceptie van consumenten is de waarheid. Dus als zij willen dat de frisdranken geen conserveringsmiddelen meer hebben,
Bevroren fruit op een stokje sinaasappel bevat 89 procent fruit.
dan moeten we dat aanpassen. Daar willen we ook naar toe, maar dat is wel een meerjarenplan. Simpele producten zijn vaak moeilijk te maken. De basis daarbij is: goed luisteren naar de consument voor natuurlijke, lekkere producten die niet te duur zijn.” Honderd jaar Het merk bestaat volgend jaar honderd jaar. In 1914 ging de toenmalige conservenfabriek Hero in Breda samenwerken met de groenteen fruithandel Jansen in Breda. Het bedrijf produceerde toen vruchtenpulp en confituren, vooral van aardbeien, frambozen en bessen. In de jaren dertig breidde Hero het assortiment uit met frisdranken. Het bedrijf kwam in 1938 als eerste met de bekende cassis op de markt. Hero besteedt volgend jaar veel aandacht aan het jubileum, op product- en communicatieniveau. “We zijn al druk bezig met nieuwe producten. Deze borduren voort op de al ingeslagen weg en zullen op dezelfde manier, zonder verdere opsmuk, gepresenteerd worden ”, licht Van Baarsel alvast een tipje van de sluier op.
Nieuw logo Afgelopen voorjaar is, tegelijk met de nieuwe producten, het nieuwe logo onthuld. Dit is het bestaande, herkenbare logo en lettertype, maar dan in een ovaal en met de slogan ‘de kracht van fruit’. Zo oogt het logo als een sticker die zó op fruit geplakt kan worden.
eisma voedingsmiddelenindustrie | augustus 2013
38-39_hero.indd 39
39
29-07-13 09:02
Facebook, Twitter of Tumblr
Sociale media: altijd in beweging Tekst: Clara Bloemhof | Foto’s: Boodschapp
Sociale media zijn inmiddels zó geïntegreerd bij sommige bedrijven, dat een leven zonder deze technieken moeilijk voor te stellen is. Door goed gebruik van sociale media kunnen bedrijven reclamekosten uitsparen én de interactie met de klant versterken. Een overzicht van de nieuwste ontwikkelingen.
Boodschapp is een gratis app dat 7.500 voedingsmiddelen van Albert Heijn, C1000 en Jumbo vergelijkt op gehalten aan verzadigd vet, suikers, vezels en zout. De app heeft een banden met voedingsmiddelenbedrijven. In 2015 hoopt Boodschapp in ieder geval 500.000 consumenten als gebruiker te hebben.
40
Sociale media gebruiken is echt een kwestie van doen. Hoe meer je er gebruik van maakt, des te makkelijker het wordt, stelt marketingcommunicatieadviseur Claartje Visser. Facebook kent bijna 8 miljoen Nederlandse gebruikers; het aantal Nederlanders op Twitter ligt rond de 3 miljoen. Visser maakt het verschil tussen de twee bekendste sociale media duidelijk: “Twitter is een tekst-medium, wat het heel laagdrempelig maakt. Het is daarnaast heel vluchtig: wat je gisteren hebt getweet, is vandaag vaak moeilijk terug te vinden. Facebook is minder vluchtig: posts blijven op je tijdlijn staan en komen, als ze veel reacties oproepen, vaker terug in de nieuwsfeed van fans. Facebook wordt daarnaast steeds visueler: door de vernieuwde tijdlijn wordt de focus nog meer op het design gelegd, wat beeld heel belangrijk maakt.” Als bedrijven een keuze willen maken tussen de twee (liefst zetten ze beide in), dan moeten ze dat zelf doen, vindt de social mediaexpert. “Waar voel je je het beste bij thuis? Probeer beide media eens uit.” Facebookposts automatisch laten koppelen naar je twittertijdlijn (eenvoudig te doen via de Twitter-instellingen) is iets wat Visser afraadt. “Het komt nooit zo mooi uit de verf op Twitter als op je Facebook-pagina. Omgekeerd geldt hetzelfde, dus stem je bood-
eisma voedingsmiddelenindustrie | augustus 2013
40-41_socialmedia.indd 40
29-07-13 09:04
s g a l g d
N S V z “ z b m g p G ‘ t m i n m s g g h z k
Wat is wat? Door de vele apps en widgets die er beschikbaar zijn, kan het moeilijk zijn een keuze te maken. Met behulp van Claartje Visser zijn de meest bekende apps (naast Twitter en Facebook) op een rijtje gezet en wordt een aantal vooren nadelen gegeven. Instagram Dit is een foto-app waarmee je door middel van een aantal standaard bewerkingen een prachtige foto kunt plaatsen. Een koppeling met Twitter en Facebook is daarbij mogelijk. Foto’s zijn online gemakkelijk terug te vinden.
schap af op het medium en bedenk: ‘waar gebruik ik dit medium voor?’ Twitter is ideaal voor korte dialogen met klanten, dagelijkse nieuwtjes en weetjes. Facebook kun je gebruiken voor het verhaal áchter het product en de winkel.” Nieuwe media Sociale media zijn altijd in beweging, weet Visser. “Denk niet dat je voor altijd wel goed zit met Facebook en Twitter”, waarschuwt ze. “Kijk maar naar Hyves, een paar jaar geleden zaten heel veel mensen daar op. Nu heeft bijna iedereen de overstap naar Facebook gemaakt.” Op de loer liggen bijvoorbeeld Google+ en Tumblr, die in Amerika al flinke stappen aan het maken zijn. “Een voordeel van Google+ is dat iedere ‘+1’, net zoiets als een ‘like’ op Facebook, meetelt in de zoekresultaten op Google. Ook werkt Google+ aan het meenemen van beoordelingen van bedrijven in de zoekresultaten. De meningen zijn echter nog verdeeld over dit medium en het is moeilijk te voorspellen wat er gebeurt. Realiseer je als bedrijf dat sociale media in beweging zijn én blijven. Alles valt of staat met het gebruik ervan door de consument. Maar op het moment dat het wél gaat lopen, is het zaak dat je er op tijd bij bent. Het kan geen kwaad om er alvast eens op te kijken.”
Foursquare Met deze app kun je je volgers (op bijvoorbeeld Twitter en Facebook) door middel van gps laten weten waar je je bevindt. Daarnaast kun je er als bedrijf leuke acties op plaatsen, zoals: ‘Check hier drie keer in en ontvang een gratis product’. Yelp Vergelijkbaar met Foursquare. Komt in Nederland meer onder de aandacht. Op Yelp lees je reviews van bijvoorbeeld eetgelegenheden in je buurt. Een soort Iens.nl, maar dan met meer dan alleen restaurants. Tumblr Tumblr is een kruising van Facebook, Twitter en een blog. Snel groeiend in Amerika, maar in Nederland blijft het nog achter. Nadeel aan Tumblr is dat niet zomaar iedereen kan reageren. Verder kunnen mensen alleen berichten liken of rebloggen. Het voordeel is wel weer dat alles op één plaats te vinden is zoals korte en lange berichten en foto’s. Vanuit je Tumblr-pagina kun je makkelijk posts verspreiden naar andere media, waardoor volgers van verschillende media op dezelfde pagina terechtkomen. Pinterest Dit is een website waarop je door middel van ‘pinnen’ je eigen ‘prikbord’ kunt samenstellen. Leuk voor jezelf als inspiratie, maar ook leuk om te delen met je volgers. Voordeel: als je een foto plaatst vanaf je eigen website, dan blijft de link daarachter altijd behouden, óók als die foto weer door een ander wordt ‘gerepind’. Een foto uploaden en achteraf een link eraan hangen is ook mogelijk. Het kan dus meer bezoekers naar je website genereren. Hootsuite Hootsuite is een zogenoemd online dashboard waarop je feeds van diverse sociale media kunt verzamelen en van waaruit je verschillende accounts (bijvoorbeeld Twitter, Facebook, Google+) tegelijk kun beheren. Heel handig is bijvoorbeeld het klaarzetten van tweets, waarbij je zelf aan kunt geven hoe laat tweets worden gepost. Een aanrader is ook de ‘auto-schedule’-functie, waarbij Hootsuite de tweet verstuurt wanneer je meeste volgers online zijn. Aviary, Photogrid en Pixart Dit zijn fotobewerkingsprogramma’s waarmee je net iets meer kunt dan met Instagram, zoals collages maken. Gebruik vervolgens een sociaal medium om de foto te delen.
eisma voedingsmiddelenindustrie | augustus 2013
40-41_socialmedia.indd 41
41
29-07-13 09:04
Leen Menken verzorgt distributie Vegetarische Slager
Den Hollander Engineering levert duurzame indamper Den Hollander Engineering B.V. heeft voor FrieslandCampina DMV in Veghel een energiezuinige indamper geplaatst om water uit wei te verdampen, waardoor de aanwezige melksuiker spontaan kan kristalliseren. Door het slim toepassen van verschillende technieken kan de huidige indampmethodiek (mechanische en thermische technieken) worden vervangen door een enkele methodiek (alleen mechanisch) en wordt er 60 procent energie bespaard, stelt De Hollander Engineering. De warmte die vrijkomt bij deze nieuwe methode wordt zo goed benut dat geen koelwater meer nodig is. Ook het afgevoerde condensaat wordt zover afgekoeld dat het een temperatuur heeft van 15 graden Celsius. Bij de installatie zijn ongeveer 35 technici betrokken. De nieuwe indamper zal in oktober in gebruik worden genomen. Den Hollander Engineering B.V. en FrieslandCampina DMV hebben in dit project nauw samengewerkt en hebben gebruikgemaakt van elkaars expertise. Meer info: Den Hollander Engineering B.V. www.denhollanderengineering.nl
Heinz implementeert SAP HAI*QPM fabriekssoftware in de Cloud
Leen Menken Foodservice Logistics gaat de volledige distributie van de Vegetarische Slager verzorgen. Het concept van de Vegetarische Slager is in twee jaar uitgegroeid van één verkooppunt in Den Haag naar meer dan 600 verkooppunten verspreid over Nederland, via zelfstandige versspecialisten, natuurvoedingswinkels en supermarkten. Een jaar geleden is Leen Menken begonnen met fulfilment voor webshops, waaronder Streekbox. Menken richt zich hierbij specifiek op de distributie van kleine zendingen voor bevroren en verse levensmiddelen aan business-to-business en business-to-consumer. Daarnaast regelt Menken alle logistieke activiteiten die hierbij komen kijken. Dat nu ook de Vegetarische Slager de logistiek aan hen uitbesteedt, maakt directeur Leen Menken trots. “Binnen een jaar tijd hebben we al vijf nieuwe klanten mogen verwelkomen. Dat we daar nu ook de Vegetarische Slager aan toe mogen voegen, zie ik als een groot compliment. Aan het einde van dit jaar hopen we de teller op tien te hebben staan, om daarmee één van de grootste aanbieders in koel-en vriesdistributie voor webshops in levensmiddelen te zijn.” Meer info: Leen Menken Foodservice Logistics www.leenmenken.com
Caldic start vestiging in India
Heinz is gestart met de implementatie van de HAI*QPM software voor de fabriek in Elst. Op deze productielocatie worden de bekende Heinz tomatenketchup en sauzen voor heel Europa geproduceerd. Met de implementatie van HAI*QPM realiseert Heinz een digitaal lab en wordt statistische procescontrole (SPC) voor productie geïntroduceerd. Heinz gebruikt de software via internet vanuit de HAI*QPM Cloud in het Fujitsu datacentrum. “We hadden een enorme papierstroom met alle proces- en kwaliteitscontroles. Ook was een deel van de kwaliteits- en procesinformatie opgeslagen in verschillende, niet-gekoppelde database systemen”, vertelt Sander Huitink, bij Heinz verantwoordelijk voor Kwaliteit. “In HAI*QPM worden de testresultaten in de productielabs en het analytisch lab direct opgeslagen in de centrale database. Zo kan HAI*QPM ons voorzien van real-time informatie over het procesverloop en inzichtelijk maken of alle metingen zich binnen de toegestane normen bevinden. Ook kunnen we snel en eenvoudig rapportages en data-analyses genereren. Functies op het gebied van SPC helpen ons om onze recepturen verder te optimaliseren en kwaliteitsafwijkingen te voorkomen.” De HAI*QPM Cloud software voor Enterprise Manufacturing Intelligence (EMI) is ontwikkeld door HAI.
Ingrediëntenleverancier Caldic start een vestiging in India voor de distributie van ingredients voor food, chemie en farma. Het bedrijf wil verder groeien in opkomende markten. Met Caldic India, gevestigd in Mumbai, wil de onderneming zich richten op Azië. De ingrediëntenleverancier heeft gekozen voor India vanwege de grote binnenlandse markt en het aanbod aan hoogopgeleid personeel. Caldic nam begin dit jaar het Finse Sollaari Oy over, waarmee de activiteiten op de Scandinavische en Baltische markten werden uitgebreid. Vorig jaar kocht het bedrijf de Canadese branchegenoot Nealanders International. De onderneming heeft 44 vestigingen in 16 landen, waaronder productiefaciliteiten, distributiecentra warehouses en kantoren. Het hoofdkantoor staat in Rotterdam.
Meer info: HAI www.hai.nl
Meer info: Caldic www.caldic.com
42
eisma voedingsmiddelenindustrie | augustus 2013
42_productnieuws.indd 42
29-07-13 09:05
Bedrijvengids Onderstaand vindt u een praktische (alfabetische) lijst van de bedrijven die momenteel op de online versie op www.evmi.nl staan. Deze pagina’s worden dit jaar regelmatig gepubliceerd. Staat uw bedrijf er nog niet bij? Op www.evmi.nl/bedrijvengids kunt u de verschillende mogelijkheden hiervoor bekijken. Dinnissen BV
Advies/Consultancy
Horsterweg 66 5975 NB SEVENUM 077-4673555 www.dinnissen.nl
Kroonenburg Advies BV Helftheuvelweg 11 5222 AV ‘S-HERTOGENBOSCH
073-6222867 www.kroonenburgadvies.nl ACO BV Postbus 217 7000 AE DOETINCHEM 0314-368280 www.aco.nl
DNV Business Assurance Zwolseweg 1 2994 LB Barendrecht Tel: 010-2922700 www.dnvba.nl
Lubron Waterbehandeling BV Postbus 540 4900 AM OOSTERHOUT 0162-426931 www.lubron.eu
Hethon Nederland BV Granaatstraat 50 7554 TR HENGELO (O) 074-2500555 www.hethon.nl
ALControl Food & Water Everdenberg 41 5346 VA Oosterhout 0162-488 488 http://nl.alcontrol.com/nl
MasterLab BV Postbus 1 5830 MA BOXMEER 0485-589470 www.masterlab.nl
Huijbregts Groep Postbus 165 5700 AD HELMOND 0492-596300 www.huijbregts.nl
Bito Systems NV
Improving Quality
Boomsesteenweg 97 B-2630 AARTSELAAR 0032-38709900 www.bitosystems.com
Liniestraat 1 -A 4051 BN OCHTEN 06-22940774 www.improvingquality.nl
MPS Red Meat Slaughtering B.V. Albert Schweitzerstraat 33 7131 PG LICHTENVOORDE 0544-390500 www.mps-group.nl
Uw bedrijfsgegevens ook op deze pagina’s?
Bouwpaco BV
ISACert Nederland
Voltastraat 22 3771 RZ BARNEVELD 0342-420821 www.bouwpaco.nl
Obrechtstraat 28 E 8031 AZ ZWOLLE 0031 (0) 88-4722378 www.isacert.nl
Ga naar www.evmi.nl/ bedrijvengids of bel voor meer informatie naar 088-2944847
eisma voedingsmiddelenindustrie | augustus 2013
_EVMI_bedrijvengids_3koloms.indd 43
43
29-07-13 14:50
Simac QuadCore BV De Run 1101 5503 LB VELDHOVEN 040-2582100 www.simacquadcore.nl
Nederlandsch Octrooibureau Jan Willem Frisolaan 13 2517 JS ‘S-GRAVENHAGE 070-3312598 www.nlo.nl
Nutrilab BV Postbus 7 4284 ZG RIJSWIJK 0183-446305 www.nutrilab.nl
Beneo Aandorenstraat 1 B-3300 TIENEN 0032-16801301 www.beneo.com Tebodin Netherlands B.V. Postbus 16029 2500 BA Den Haag 070-3480911 www.tebodin.com Tricotbest BV
O. P. & P. Product Research BV Burg. Reigerstraat 89 3581 KP UTRECHT 030-2516772 www.opp.nl
Vliegeren 14 5683 KL BEST 0499-374044
Brenntag Nederland BV Postbus 79 3300 AB DORDRECHT 035-5889200 www.brenntag.nl
Cargill B.V. Cargill Texturizing Solutions Postbus 499 1500 EL ZAANDAM 075-6501501 www.cargilltexturizing.com
Uticon Ingenieursgroep PACCOR Netherlands B.V. Watergoorweg 69 3861 MA NIJKERK 088-5790900 www.paccor.com
Beemdstraat 3 5653 MA EINDHOVEN 040-2974600 www.uticon.nl
Ingrediënten en grondstoffen Heeft u al een gratis abonnement op de digitale nieuwsbrief van EVMI? Ga naar de website en registreer u!
Azelis Netherlands Meerpaal 5 4904 SK OOSTERHOUT (NB) 0162-423240 www.azelis.com
Bakels Senior NV Pillopak BV Postbus 8 6960 AA EERBEEK 0313-676211 www.pillopak.nl
Précon Food Management BV Postbus 26 3980 CA BUNNIK 030-6566010 www.precon-food.nl
44 44
Postbus 44 1380 AA WEESP 0294-414559 www.bakels-senior.nl
Barentz N.V. Excelsiorlaan 7-box 2 B-1930 ZAVENTEM 0032-2725 2430 www.barentz.com
Chr. Hansen Gelderlandhaven 5A 3433 PG NIEUWEGEIN 030-6019920 www.chr-hansen.com
Codrico Rotterdam B.V. Rijnhaven Z.z. 15 3072 AJ ROTTERDAM 010-4845133 www.codrico.com
DSM Nutritional Products Dorpsstraat 4 B-9800 DEINZE 0032-93811234 www.dsm.com
Fa. L.I. Frank Postbus 46 7390 AA TWELLO 0571-272141 www.lifrank.nl
eisma voedingsmiddelenindustrie | augustus 2013 eisma voedingsmiddelenindustrie | augustus 2013
_EVMI_bedrijvengids_3koloms.indd 44
29-07-13 14:50
IN2FOOD Postbus 93 6920 AB DUIVEN 026-3186704 www.in2food.nl
Machines, apparatuur en toebehoren/ diensten
O P E N
Puratos Nederland Industrieweg 1 4762 AE ZEVENBERGEN 0168-326260 www.puratos.nl
Ranks Meel BV Postbus 16 4233 ZG AMEIDE 0183-606200 www.ranksmeel.nl
C O N T R O L
S Y S T E M S
CIMPRO Cimpro Postbus 3196 4800 DD BREDA 076-5317788 www.cimpro.com
Gullimex BV Postbus 114 7620 AC BORNE 074-2657788 www.gullimex.com Hosokawa Micron B.V. Gildenstraat 26 7005 BL DOETINCHEM 0314-373333 www.hosokawamicron.nl
Dinnissen BV Horsterweg 66 5975 NB SEVENUM 077-4673555 www.dinnissen.nl
Raps Benelux Postbus 369 5680 AJ BEST 0499-373525 www.raps.com
Krohne Nederland b.v. Postbus 110 3300 AC DORDRECHT 078-6306200 www.krohne.com
Endress+Hauser B.V. Nikkelstraat 6-12 1411 AK NAARDEN 035-6958611 www.endress.nl
Lock Inspection Systems B.V. Daalderweg 17 4879 AX ETTEN-LEUR 076-5030212 www.lockinspection.com
Refresco Benelux B.V. Oranje Nassaulaan 44 6026 BX MAARHEEZE 0172-630630 www.refresco.nl
Remia C.V. Dolderseweg 107 3734 BE DEN DOLDER 030-2297911 www.remia.nl
LSBL Services VOF Galvanistraat 1 6716 AE EDE 0 318 69 69 99 www.lsbl.nl
Eriks Bv Toermalijnstraat 5 1812 RL ALKMAAR 072 515 15 14 www.eriks.nl
Roem van Yerseke B.V. Groeninx van Zoelenstraat 35 4401 KZ YERSEKE 0113-577700 www.roemvanyerseke.nl
Voor het laatste nieuws in de voedingsmiddelen-
Royaan B.V.
industrie gaat u naar:
Hoge Maat 8 3961 NC WIJK BIJ DUURSTEDE 0343-596659 www.royaan.nl
www.evmi.nl
Mettler-Toledo BV Postbus 6006 4000 HA TIEL 0344 638363 www.mt.com
eisma voedingsmiddelenindustrie | augustus 2013
_EVMI_bedrijvengids_3koloms.indd 45
45
29-07-13 14:50
Roma Nederland BV Postbus 59 4940 AB RAAMSDONKSVEER 0162-512012 www.romaned.nl
Munters BV Postbus 655 2400 AR ALPHEN AAN DEN RIJN 0172-421600 www.munters.nl
SCA Hygiëne Products BV Postbus 670 3700 AR ZEIST 030-6984600 www.sca.com
Oxoid BV
Scharff Techniek BV
Postbus 134 1170 AC BADHOEVEDORP 020-4106500 www.oxoid.com
Atoomweg 51 3542 AA UTRECHT 030-2410972 www.scharfftechniek.nl
Pedak Meettechniek BV
Schouw Informatisering B.V.
Postbus 3030 6093 ZG HEYTHUYSEN 0475-497424 www.pedak.nl
Postbus 435 4870 AK ETTEN - LEUR 076-5042520 www.schouw.org
Remmers Bouwchemie BV
Sfinc Jadico Netherlands
Postbus 142 7900 AC HOOGEVEEN 0528-229333 www.remmerbouwchemie.nl
Linschotenstraat 93 NL-3044 AV ROTTERDAM (0)10 462 66 00 www.sfincgroup.eu
Rittal BV Postbus 246 6900 AE ZEVENAAR 0316-591911 www.rittal.nl
Silliker Netherlands B.V. Postbus 153 6710 BD EDE 0318- 649444 www.silliker.nl
Spraybest Europe BV Zwanenburgerdijk 335 1161 NN ZWANENBURG 020-4976780 www.spraybest.nl
TQC BV Molenbaan 19 2908 LL CAPELLE A/D YSSEL 0180-631344 www.tqc.eu
De volgende editie van EVMI verschijnt op: 20 september 2013 Thema: Voorbeschouwing Anuga Voor vragen over advertenties: Wilma Zijlstra: 088-2944847 Felix Berentsen: 06-42759518
46
eisma voedingsmiddelenindustrie | augustus 2013
_EVMI_bedrijvengids_3koloms.indd 46
29-07-13 14:50
Zeelandia analyseert knapperigheid
Luisteren naar de klant én de korst Tekst: Norbert van der Werff | Foto: Stable Micro systems
Zeelandia heeft een nieuwe testmethode om de krokantheid van de korst van bakkerijproducten te bepalen. De fabrikant van bakkerijingrediënten doet dat met behulp van akoestische metingen en de ‘V-knijptest’ voor brood van Stable Micro Systems.
De krokantheid is van groot belang voor de smaakbeleving van producten. Het gaat daarbij zowel om het mondgevoel als het geluid tijdens het doorbijten en kauwen. Dat geldt bijvoorbeeld voor chips, maar ook voor bakkerijproducten, de sector waar Zeelandia ingrediënten voor ontwikkelt. “Het perfectioneren van de textuur van krokante producten is een enorme uitdaging, omdat we naast de knapperige korst ook vaak op zoek zijn naar een zachte binnenkant, en dat met behoud van een zo lang mogelijke houdbaarheidstermijn”, zegt food scientist Coen Sander van Zeelandia. Om te kunnen spelen met texturen dient de textuur objectief te worden geanalyseerd met behulp van meetapparatuur. Stable Micro Systems ontwikkelt en fabriceert textuuranalyseapparatuur. De instrumenten worden wereldwijd gebruikt in laboratoria voor het testen van voedingsmiddelen en verpakkingen en daarnaast voor farmaceutische en verzorgingsproducten, verf en coatings. Stable Micro Systems ontwikkelde voor ingrediëntenleverancier Zeelandia een methode om objectief de knapperigheid van brood te bepalen. Dat gebeurt door gelijktijdig gebruik te maken van akoestische metingen en de ‘V-knijptest’. De test combineert het gebruik van een mi-
crofoon met een V-vormige knijper voor brood die aan de bestaande textuuranalyser van Stable Micro Systems kan worden gemonteerd. De knijper bestaat uit twee afgeronde ‘vingers’ in een V-vorm, die het broodmonster gedurende een bepaalde tijdsduur of een bepaalde afstand inknijpen. De analysesoftware (Texture Exponent) meet de kracht die nodig is om het monster in te drukken en de geluiden die daarbij worden afgegeven. Hoe meer kracht er moet worden uitgeoefend en hoe meer geluid er wordt afgegeven, des te knapperiger het product. “We testen nu een groot aantal bakkerijproducten die Zeelandia-ingrediënten in verschillende hoeveelheden bevatten”, zegt Sander. “Door gedetailleerde testresultaten te verzamelen en dan te vergelijken, kunnen we het effect van veranderingen in recepten en verwerkingstoepassingen evalueren.” Kwaliteitscontrole Eerder gebruikte tests voldeden niet, vult Henk Mulder, physical scientist bij Zeelandia, aan. “De apparatuur van Stable Micro Systems is zeer nauwkeurig en veelzijdig. Handmatige testen en zelfs de laboratoriumtesten die hiervóór werden uitgevoerd, gaven ons onvoldoende gegevens om op het vlak van new
product development of kwaliteitscontrole een zinvolle conclusie te trekken. De V-knijptest levert waardevolle resultaten op, maar de akoestische test, die met de Acoustic Envelope Detector wordt uitgevoerd, leidt tot veel meer gedetailleerde resultaten. Die kunnen we gebruiken voor de ontwikkeling van nieuwe producten, voor analyse van concurrerende producten en voor kwaliteitscontrole.” eisma voedingsmiddelenindustrie | augustus 2013
47_testkrokantheid.indd 47
47
29-07-13 09:05
Tilhulp schuift met conveyor mee in de laadvloer
Kaas úit ‘t vuistje
l d w w w g o C s a m d v w s g k (
Tekst: Mark Dohmen (vakblad Logistiek Totaal) | Foto’s: Caljan Rite-Hite
Voor het laden van kazen ontwikkelde Caljan Rite-Hite in samenwerking met het Zweedse Vaculex een tilhulp die rugklachten als gevolg van herhaaldelijk en verkeerd tillen helpt voorkomen. Met de tilhulp kan worden geladen en gelost in kleine ruimtes, zoals een vrachtwagen of container.
“Samen met de Zweedse firma Vaculex hadden we eerder al een speciale telescopische conveyor ontwikkeld”, vertelt Ronald Hieselaar, account manager bij Caljan Products. Die conveyor is aan de voorzijde voorzien van een aluminium frame met daarop een carbon fiber arm. Een zeer sterke en robuuste constructie, die toch extreem licht is, zodat de conveyor maximaal uitschuifbaar blijft. Dankzij de arm, die via een draailager ook zonder weerstand naar links en naar rechts kan worden gedraaid, kan er zelfs netto een meter dieper in de laadruimte worden gewerkt. 48
Aan het frame is een tilhulp bevestigd die in eerste instantie was ontwikkeld voor het laden en lossen van pakketten en dozen: de Vaculex ParcelLift. “Het doel van die Vaculex ParcelLift was destijds het manueel lossen van pakketjes zo veel mogelijk te simuleren”, vervolgt Hieselaar. Er werd een één-hand-bediening ontworpen om de snelheid van het manueel lossen te evenaren. Zuignap “Zodra de zuignap op een vast oppervlak wordt geplaatst en de operator de hendel los-
laat, wordt de doos automatisch opgetild”, legt Hieselaar uit. “Via een reguleringsknop kan het pakketje op de gewenste locatie gedoseerd worden losgelaten.” Het geheel is afgesteld met behulp van sensoren, zodat altijd op de juiste hoogte wordt gewerkt, onafhankelijk van de hoogte van de laadvloer. De Vaculex ParcelLift heeft een hefcapaciteit van maximaal veertig kilo. De leverancier ontwikkelde de oplossing in eerste instantie voor een van haar klanten, een grote kaasproducent. Voor het laden van de kazen in de vrachtwagen stond die producent namelijk voor een grote uitdaging nadat de Arbeidsinspectie had aangegeven dat het handmatig beladen van de vrachtauto’s niet langer is toegestaan. Laden lastiger Samen met de kaasproducent is de Vaculex ParcelLift omgebouwd en doorontwikkeld tot een tilhulp die geschikt is voor het laden en
eisma voedingsmiddelenindustrie | augustus 2013
48-49_tilhulpkaas.indd 48
29-07-13 09:05
V D t h v d b r O z g e n b n g m t v v h m
K A h 4 d
lossen van kazen. “De producent heeft met de Arbeidsinspectie een convenant gesloten, waarbij niet meer dan 10 kilo repeterend mag worden getild tijdens het laden. Een kaas weegt 12 tot 17 kilo en in één laadruimte gaan soms 2000 kazen. Er moest dus een oplossing komen”, weet Hieselaar. Caljan Rite-Hite had de kennis en een passend concept in huis, maar laden is toch iets anders dan lossen. De goederen moeten immers nauwkeuriger worden gepositioneerd en dan ook nog op verschillende hoogtes. Bovendien moeten er twee personen kunnen werken in de laadruimte; één voor het plaatsen van de planken waarop de kazen worden geplaatst en de folie die tussen de kazen komt, en één voor het laden van de kazen (en dus het bedienen van de tilhulp). Verbeterde ergonomie De bestaande tilhulp werd op meerdere punten aangepast. Het handvat is aangepast en horizontaal geplaatst en de sensorbox werd van de arm naar het frame verplaatst, waardoor het systeem nóg compacter is en ook de bovenste planken in de laadruimte goed bereikbaar zijn. Omdat er zowel lichtere kazen (12 kilo) als zwaardere kazen (meer dan 16 kilo) worden geladen, is het systeem uitgebreid met een extra vacuümregulator. De benodigde inspanning voor het bedienen van de regelhendel blijft daarmee onder alle omstandigheden minimaal, wat de ergonomie uiteraard ten goede komt. De speciaal ontworpen ergonomische hendel is zowel links- als rechtshandig te gebruiken. Die verbeterde ergonomie is volgens de accountmanager ook het grootste voordeel van de oplossing: “Handmatig herhaald tillen is niet wenselijk en wordt steeds meer aan banden gelegd”, stelt hij. Kosten Afhankelijk van de gekozen machine bedraagt het maximale bereik 16,7 meter, zodat ook 45 feet containers ergonomisch kunnen worden geladen en gelost. De vacuümkracht is
2,3 keer groter dan de tilkracht; als een product bijvoorbeeld 10 kilo weegt, is de vacuümkracht 23 kilo. Daarmee is een veilige en betrouwbare inzet gewaarborgd. Een afsluitklepje in de hendel zorgt ervoor dat de slang langzaam naar beneden komt, in geval van stroomuitval. Afhankelijk van de gekozen oplossing variëren de kosten voor een telescopische conveyor en tilhulp van 50.000 tot 90.000 euro. De tilhulp kan echter ook op een bestaande conveyor van Caljan Rite-Hite worden gemonteerd. In dat geval bedraagt de investering ongeveer 25.000 à 35.000 euro. Hoe snel die investering is terugverdiend, hangt eveneens af van de specifieke inzetsituatie. En dan nog is het lastig aan te duiden. “Het lager ziekteverzuim, als gevolg van de verbeterde ergonomische omstandigheden, laat zich moeilijk kwantificeren”, vertelt Hieselaar. Wel kan hij aangeven dat de productiviteit behouden blijft bij gebruik van de tilhulp. Gemeten over een tijdsperiode van zes tot acht uur worden met de tilhulp nagenoeg evenveel kazen geladen of gelost als met handmatig laden en lossen.
Omdat zowel lichtere kazen (12 kilo) als zwaardere kazen (meer dan 16 kilo) worden geladen, is het systeem uitgebreid met een extra vacuümregulator.
Een telescopische conveyor is aan de voorzijde voorzien van een aluminium frame met daarop een carbon fiber arm en de speciaal ontwikkelde tilhulp.
Door het handvat horizontaal te plaatsen is het systeem nóg compacter. eisma voedingsmiddelenindustrie | augustus 2013
48-49_tilhulpkaas.indd 49
49
29-07-13 09:06
In de rubriek Agenda staan evenementen en activiteiten vermeld voor de komende weken. Op www.evmi.nl is de volledige lijst beschikbaar voor zover de activiteiten bekend zijn bij de redactie. Daar vindt u ook uitgebreide informatie over de evenementen.
Agenda 3 september Start studie Voedingsmiddelentechnologie, Den Bosch
6 september Start Applicatie opleiding levensmiddelentechnologie, Ede
12 september Congres Broccoli voor beginners, Oegstgeest
12 september Training VITAL drempelwaarden, Oosterhout
17 september Seminar Efficiënt kwaliteitsbeheer in voeder- en voedingsindustrie, Vught
Consumenten konden voorspellen wanneer het nieuwe blikje koude Chocomel uit het ijssculptuur zo vallen. Door het warme weer gebeurde dat eerder dan FrieslandCampina had verwacht. Maar goed dat Chocomel de actie niet dit voorjaar had gedaan toen het maar tijd voor wárme Chocomel blééf en iedereen twijfelde of er ooit weer een zomer zou komen…
17 september Start inleidende cursus Levensmiddelenmicrobiologie en –hygiëne, Wageningen
17-20 september Cursus Food Law, Wageningen
23-25 september Beurs Gastvrij Rotterdam 2013
24 september Workshop Mild preservation techniques, Wageningen
24-25 september Protein Summit, Rotterdam
1-2 oktober Beurs AGF Detail, Rotterdam
2 oktober SSZ najaarsevent, Breukelen
2-3 oktober Beurs Pumps & Valves, Rotterdam
2-3 oktober
Colofon Eisma Voedingsmiddelenindustrie is het vakblad voor de professional in de levensmiddelenindustrie. Het richt zich op kwaliteitsmanagers, productontwikkelaars, marketingmanagers en algemeen managers bij bedrijven in de voedings- en genotsmiddelenindustrie, de toeleveranciers en de afnemers van deze bedrijven. UITGAVE Eisma Businessmedia bv, Postbus 361, 7000 AJ Doetinchem REDACTIE Norbert van der Werff (redactiecoördinator), tel. (088) 2944829 Tom van der Meer (eindredactie), tel. (088) 2944830 Clara Bloemhof, Baukje van der Meer, Lieneke Schuitemaker (redactie)
[email protected] DIRECTIE Egbert van Hes, algemeen directeur Bouke Hoving, financieel directeur Gerbert Tiecken, uitgeefdirecteur UITGEVER Jacqueline Wijbenga
ABONNEMENTEN E-mail:
[email protected] Tel. (088) 226 66 48 De abonnementsprijs bedraagt € 188,50 (excl. 6% BTW) per jaar (bij automatische incasso bespaart u € 2,- administratiekosten) en is bij vooruitbetaling verschuldigd. Voor andere landen op aanvraag. Abonnementen kunnen op elk moment van het jaar ingaan en worden genoteerd tot wederopzegging. Opzegging dient schriftelijk te geschieden, een maand voor het einde van de abonnementsperiode; u ontvangt van ons een schriftelijke bevestiging. BANKRELATIE Voor Nederland: Friesland Bank 29.80.05.298 Voor België: Postcheque Brussel 000-0007463-91 VORMGEVING ZeeDesign, Witmarsum DRUK Scholma druk bv, Bedum © 2013, Eisma Businessmedia bv Leeuwarden.
MARKETING Ria Hoekstra, tel. (088) 2944862,
[email protected] ADVERTENTIES Verkoop binnendienst: Wilma Zijlstra, tel. (088) 2944847,
[email protected] Senior accountmanager Felix Berentsen, tel. (06) 42759518,
[email protected] TRAFFIC ZeeDesign, tel.: (0517) 531672, fax: (0517) 531810,
[email protected]
Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of overgenomen in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Uitgever en auteurs verklaren dat dit blad op zorgvuldige wijze en naar beste weten is samengesteld, evenwel kunnen uitgever en auteurs op geen enkele wijze instaan voor de juistheid en/of volledigheid van de informatie. Uitgever en auteurs aanvaarden dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor schade, van welke aard ook, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen die gebaseerd zijn op bedoelde informatie. Gebruikers van dit blad wordt met nadruk aangeraden deze informatie niet geïsoleerd te gebruiken, maar af te gaan op hun professionele kennis en ervaring en de te gebruiken informatie te controleren.
Leveringsvoorwaarden: zie www.eismamediagroep.nl.
Verpakkingsbeurs Empack, Brussel
www.evmi.nl
50
eisma voedingsmiddelenindustrie | augustus 2013
50_Service.indd 50
29-07-13 09:06
TOP Mediabedrijf voor Professionals Adformatie kerstrapport 2012, categorie vakbladen
nr.1 bij adverteerders
onze kennisuw succes De Molenaar - PlattelandsPost - Het Schaap - Petfood Magazine - EVMI De Paardenkrant - De Paardenkrant Extra - Bit - Dressuur - Horses.nl - Hengstenboek Horsetelex.nl - Pf - Sign+ Magazine - Stitch & Print International - De Voetbaltrainer - Bouwwereld - Aannemer - Eisma’s Schildersblad - SchildersVakkrant Glas in Beeld - ArchitectuurNL - Technisch Gebouwbeheer - Installatie en Sanitair - Sanitair Design - ZZP’er in de bouw - Bouwproducten.nl - Aandrijftechniek - Metaal Magazine - Products4Engineers - Bulk - Recycling Magazine Benelux - TTM - Bestelauto - Zakenauto - LogistiekTotaal - VerpakkingTotaal - TransportTotaal - MarktVisie - Vismagazine - Vis Special - Bakkers in Bedrijf - Vlees+ - Vakblad IJs! - Piloot & Vliegtuig- Eisma Business Spectrum.
Eisma Media Groep is uitgever van hoogwaardige informatie- en communicatieproducten en diensten (o.a. vaktijdschriften, websites, e-mail nieuwsbrieven, events & awards en leermiddelen) in diverse business to business en educatieve markten. Vanuit de vestigingen in Leeuwarden en Doetinchem zorgen 150 professionals voor kennis en communicatiemogelijkheden die leiden tot succesvolle resultaten van onze klanten www.eisma.nl (meer dan een half miljoen ondernemers en onderwijsinstellingen in Nederland).
HACCP Management.
De nieuwe definitie.
De nieuwe LIGHTNING MVP ICON brengt HACCP en hygiëne monitoring naar een hoger niveau. Resultaten van ATP en andere belangrijke HACCP parameters worden automatisch verzameld en gerapporteerd en in een overzicht weergegeven. Het scherm geeft u direct toegang tot de belangrijkste waarden. Kwaliteitsmanagers kunnen vertrouwen op de MVP ICON voor niet alleen het monitoren, maar ook het managen van hun HACCP programma.
www.biocontrolsys.com |
[email protected]