| Reiniging en desinfectie | 1
Reiniging en desinfectie Als jij een frietje eet bij de snackbar, denk je waarschijnlijk niet na over de keuken. Maar stel je eens voor dat jouw friet wordt gebakken in een hele vieze keuken. Vette en aangekoekte pannen, vuile schorten en misschien wel muizen in de opslagruimte. Smaakt je patatje dan nog steeds zo lekker? Bedrijven die voedsel verwerken, moeten schone werkruimtes hebben. Alleen dan kunnen ze de kwaliteit van hun producten garanderen.
Figuur 1: Hoe schoon is de keuken van de snackbar waar jij je friet koopt?
Wat weet ik al? • •
Heb jij op school of thuis wel eens een machine gereinigd en gedesinfecteerd? Heb je wel eens gezien hoe er in een voedingsmiddelenbedrijf gereinigd en gedesinfecteerd wordt?
Voordelen van een schone werkruimte Een goed bedrijf is een schoon bedrijf. Werken in schone ruimtes heeft veel voordelen: • • •
het maakt je werk overzichtelijk, je kunt alles direct vinden; je struikelt niet over rondslingerende voorwerpen; producten bederven minder snel en de kwaliteit ervan is beter.
Het schoonhouden van een werkruimte doe je als volgt: • • • • • • •
Stap 1 Verwijder al het grove vuil. Stap 2 Breng een reinigingsmiddel aan. Stap 3 Laat het reinigingsmiddel een tijdje inwerken. Stap 4 Spoel het reinigingsmiddel weg. Stap 5 Breng een desinfectiemiddel aan. Stap 6 Laat het desinfectiemiddel een tijdje inwerken. Stap 7 Verwijder het desinfectiemiddel.
Houd altijd deze volgorde aan als je een ruimte schoonmaakt! Eerst desinfecteren en dan pas reinigen heeft geen enkele zin.
© copyright Ontwikkelcentrum 2014
| Reiniging en desinfectie | 2
Figuur 2: Bij het reinigen en desinfecteren houd je een vaste werkvolgorde aan
Welke handeling voer je als laatste uit als je een werkruimte schoonmaakt? • • •
desinfecteren reinigen opruimen
Opruimen Bij het opruimen van een werkruimte kun je verschillende soorten afval tegenkomen: • • • • •
oud papier en karton gft-afval 1 lege plastic verpakkingen glas blik
Voor veel van deze soorten afval is een aparte afvalbak. Je scheidt het afval dus. Dat is goed voor het milieu, want veel afval kan worden gerecycled. 2 De regels voor afvalscheiding verschillen per gemeente. Soms wordt plastic of blik bijvoorbeeld apart opgehaald. Voor gft-afval, glas en oud papier zijn de regels overal hetzelfde: dat moet in de gft-bak, de glasbak en de oud-papierbak.
Figuur 3: Afval moet gescheiden worden afgevoerd
1 2
Afval van groente, fruit of de tuin. Het maken van een nieuw product uit afval.
© copyright Ontwikkelcentrum 2014
| Reiniging en desinfectie | 3
Reinigings- en desinfectiemiddelen Reinigen is het verwijderen van zichtbaar vuil. Er zijn veel verschillende soorten reinigingsmiddelen in gebruik. Elk middel heeft een andere samenstelling en een ander doel. Als je een middel kiest, bedenk je altijd eerst wat je precies wilt schoonmaken. Houd bij je keuze ook rekening met het milieu. Sommige milieubelastende schoonmaakmiddelen zijn prima te vervangen door biologisch afbreekbare 3 middelen. Lees voordat je begint met schoonmaken de gebruiksaanwijzing zorgvuldig. Sommige schoonmaakmiddelen werken niet of niet goed als je ze verkeerd gebruikt. Naam schoonmaakmiddel
Beschrijving
Voordelen
Nadelen
Water
Belangrijkste reinigingsmiddel, basis voor de meeste schoonmaakmiddelen.
• • •
Goedkoop Makkelijk in gebruik Niet giftig
• •
Laat kalksporen achter Verwijdert niet alle soorten vuil
Zeep
Zeepdeeltjes hechten zich aan vuil of vet. Er zijn natuurlijke en synthetische zeepmiddelen.
•
Te gebruiken bij veel soorten vuil
• •
Kan giftig zijn Moet met water worden nagespoeld
Chloor
Doodt de aanwezige microorganismen.
•
Reinigt en desinfecteert
• • •
Schadelijk voor het milieu Giftig en irriteert de huid Moet worden nagespoeld
• •
Kan huidklachten geven Vrij sterke geur
Zuur (bijvoorbeeld schoonmaakazijn)
Verwijdert vet en kalkaanslag.
• •
Goedkoop Niet milieubelastend
Figuur 4: Let op de waarschuwingen op de verpakking. Er zitten bijtende middelen bij!
Wat is een kenmerk van chloor? • • • •
Het is milieuvriendelijk. Het is giftig en irriteert de huid. Het bevat veel water. Het is een basis voor andere schoonmaakmiddelen.
3
Een product dat door micro-organismen wordt afgebroken, waarbij na de afbraak alleen natuurlijke stoffen overblijven (zoals water, koolzuur of zouten). Deze stoffen zijn niet schadelijk voor het milieu. Ze worden weer in de natuur opgenomen.
© copyright Ontwikkelcentrum 2014
| Reiniging en desinfectie | 4
Hulpmiddelen bij het reinigen Om een bedrijfsruimte te reinigen, maak je gebruik van verschillende hulpmiddelen. De meeste hulpmiddelen zijn voor handmatig gebruik. Naam
Gebruik
Bezem
Vegen van vloeren
Stofwisser
Vegen van gladde vloeren
Mop
Nat afnemen van vloeren
Spons
Nat afnemen van gladde oppervlakken
Zeem
Droogmaken van gewassen glas
Ragebol
Verwijderen van stofdraden en spinnenwebben
Ramenwisser
Droogmaken van gewassen glas
Stofzuiger
Stofvrij maken van ruimten
Schrobmachine
Reinigen van vloeren
Hogedrukspuit
Schoonmaken van sterk vervuilde oppervlakken met water onder druk
Figuur 5: Bij het reinigen van grote oppervlaktes gebruik je vaak machinale hulpmiddelen
Desinfecteren Desinfecteren is het doden van micro-organismen. Bedrijven die voedsel produceren, reinigen en desinfecteren hun werkruimte en apparaten regelmatig. Zo is er minder kans op besmetting van voedingsmiddelen door micro-organismen. Bij desinfecteren breng je een desinfectiemiddel aan op een oppervlakte, bijvoorbeeld met een doekje of borstel. Ook kun je de wanden inspuiten met desinfecterend schuim. Desinfectiemiddelen doden eventueel aanwezige micro-organismen. Een voorbeeld van een desinfectiemiddel is chloor. Desinfectiemiddelen zijn vaak giftig. Houd je daarom altijd aan de volgende regels: • •
Lees de gebruiksaanwijzing op de verpakking en volg deze nauwkeurig op. Draag handschoenen en een veiligheidsbril tijdens het desinfecteren.
© copyright Ontwikkelcentrum 2014
| Reiniging en desinfectie | 5
• • •
Spoel na het desinfecteren goed na met water. Ruim de middelen direct na gebruik op. Zet de middelen op een veilige plek.
Figuur 6: Desinfectiemiddelen zijn er ook in tabletvorm
© copyright Ontwikkelcentrum 2014