T HE M AZE KADER Deze teambuilding oefening is in essentie bedoeld om de teamgeest en de groepscultuur zichtbaar te maken. Je kunt de oefening gebruiken om de groep te laten inzien hoe groepsgedrag een proces/resultaat zowel positief als negatief kan beïnvloeden. Eventueel kan je daarna deze oefening gebruiken om groepsdynamische processen te illustreren.
DOELSTELLINGEN
De invloed van de groepscultuur zichtbaar maken en evalueren. Passend ondersteunend gedrag aanleren zodat het hele team succesvol is. Inzicht verwerven in het ‘met opzet’ nemen van risico's en het maken van fouten. Inzicht verweven hoe angst voor afwijzing en het maken van fouten het proces negatief beïnvloedt. Inzicht dat verbeterde ondersteuning, vertrouwen en verantwoording onmiddellijk bijdragen tot het doel.
AANTAL DEELNEMERS
5 tot 25
BENODIGD MATERIAAL
Verpakkingstape en een voorbeeld van het doolhof op papier.
VOORBEREIDING
Leg op de vloer een rooster uit met verpakkingstape. Dit is ‘The Maze’. Het rooster moet ongeveer 9x6 blokken van telkens 30x30 cm bevatten (groot genoeg zodat een persoon hier kan instappen). Hou voor jezelf als begeleider een blanco A4 Maze-rooster ter beschikking. Op dit blad (of gebruik het voorgedrukte blad) markeer je bepaalde vierkante hokjes als ‘hot’. Deze ‘hot spots’ vormen samen een route doorheen het doolhof. Je mag eventueel twee ingangen hebben, maar een moet in dat geval doodlopen terwijl de andere naar de andere (korte) kant van het A4 blad loopt (de ‘uitgang’). Zet jezelf aan de kant met de ‘uitgang’ van het doolhof en laat alle deelnemers rond het doolhof plaatsnemen zodat je het doel en de grondregels kan uitleggen. Nummer alle deelnemers van 1 tot (max) 25 en vraag hen hun nummer te onthouden.
DOEL
Het uiteindelijke doel van deze oefening is dat alle leden van het team succesvol van de ene kant naar de andere kant van het doolhof geraken. Dit binnen de tijd en de financiële beperkingen. Het team heeft 15 miljoen euro startkapitaal om de oefening succesvol af te ronden. Het team moet de weg (die jij op voorhand hebt uitgetekend) doorheen het doolhof vinden voor het geld opraakt. Elke minuut kost het team 1 miljoen euro. Er is dus winst als de oefening binnen de 15 minuten is afgerond. In het andere geval maakt het team verlies. Als begeleider kan je hieraan voorwaarden koppelen. Het team krijgt 2 minuten voorbereiding. In essentie hebben de leden dus 17 minuten om de oefening af te ronden.
The Maze – pagina 1 van 4 De naamsvermelding Will's Kracht en alle door Willskracht ontwikkelde materialen zijn in licentie gegeven volgens een Creative Commons Naamsvermelding-Niet-commercieelGelijk delen 2.0 België licentie. U mag alle materialen gebruiken onder de voorwaarden gesteld in de licentie. (http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/2.0/be/deed.nl). – contact via www.willskracht.be
BASISREGELS Sommige vakken zijn ‘goed’ en andere ‘fout’. De deelnemers mogen de ‘goede’ vakken betreden en moeten de ‘foute’ vakken vermijden. Dit alles zonder dat ze voorkennis hebben van de te volgen weg. De deelnemers moeten hun weg door het doolhof dus zien te vinden via ‘trial and error’ (er is geen formule die hen kan helpen). Persoon 1 start het spel door op een van de zes tegels te stappen bij de ingang van het doolhof. Als persoon 1 op een ‘foute’ tegel stapt (jij hebt als begeleider een kaart van het doolhof in je hand), maakt de begeleider een geluid met bv een toeter. De deelnemer moet op dat ogenblik terug uit het doolhof stappen. Hij sluit achteraan in de rij aan en wacht tot iedereen aan de beurt is geweest alvorens opnieuw te proberen. Persoon 2 krijgt nu de kans om (liefst via een andere tegel) het doolhof te betreden. Indien er geen geluid klinkt, wil dit zeggen dat de deelnemer een ‘veilige’ tegel koos. Een teamlid blijft aan de beurt tot hij of zij op een verkeerde tegel stapt.
Als iemand uit het doolhof gaat nadat hij/zij op een foute tegel heeft gestapt, moeten ze net dezelfde weg volgen als de heenweg. Iemand kan dus niet zomaar uit het doolhof stappen. Op elk moment kan er maar één persoon tegelijkertijd in het doolhof zijn. Als deelnemers op een ‘fout’ vierkant stappen terwijl ze vooruit gaan, zijn er geen financiële gevolgen voor het team. Als ze op de terugweg uit het doolhof echter een ‘fout’ vakje betreden, wordt het team gestraft met een boete van 1 miljoen euro. (Dit simuleert de individuele verantwoordelijkheid van elke deelnemers voor het groepsresultaat. De groep verliest ook €500 000 als een deelnemer – bij het vooruit gaan – voor een tweede keer op dezelfde foute tegel stapt. Ze worden immers uit eerdere ervaringen geacht te weten dat dat hokje deeen fout hokje is. Dit concept simuleert het idee dat het ok is om fouten te maken, maar niet voor een 2 of derde keer. De deelnemers mogen in het doolhof enkel vooruit, achteruit en zijwaarts bewegen. Schuine bewegingen en ‘paardensprongen’ zijn niet toegelaten. Tijdens de planningsfase mag het team praten. Maar eenmaal de eerste persoon het doolhof heeft betreden, mag er niet meer gepraat worden tot het einde van de oefening. Dat wil niet zeggen dat er geen communicatie mag zijn. Alleen geen verbale communicatie. (ook geen gehmmmm of andere grappige geluiden) Als iemand praat, verliest het team €500000. De groep mag op generlei wijze het te volgen pad uittekenen met objecten als pennen, propjes etc. Er mag ook niets worden opgeschreven. Elk teamlid is persoonlijk verantwoordelijk om voor zichzelf de juiste volgorde van de vakjes te onthouden.
TIPS VOOR DE BEGELEIDER
Indien mogelijk, schrijf de regels op een flipchart. Zet jezelf aan één kant van het doolhof op een vaste plaats, zodat je een vast gezichtspunt hebt. Dit helpt bij het opvolgen van de bewegingen die de groep maakt. Zorg dat je een kopie hebt van het doolhof met de ‘foute’ en de ‘goede’ tegels. Wees erg strikt met de financiële gevolgen! Zeker praten. Dit stimuleert het ‘real-life’ gevoel. Benadruk de regel dat de groep GEEN geld verliest de eerste keer iemand op een foute tegel stapt, maar pas wanneer iemand een tweede keer (of meer!) op diezelfde tegel stapt. Houd de tijd bij en zeg die elke twee minuten. Als je niet veel tijd hebt voor de oefening, kan je de groep ook straffen met een boete in tijd in plaats van euro’s.
The Maze – pagina 2 van 4 De naamsvermelding Will's Kracht en alle door Willskracht ontwikkelde materialen zijn in licentie gegeven volgens een Creative Commons Naamsvermelding-Niet-commercieelGelijk delen 2.0 België licentie. U mag alle materialen gebruiken onder de voorwaarden gesteld in de licentie. (http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/2.0/be/deed.nl). – contact via www.willskracht.be
VRAGEN VOOR DE NABESPREKING
Wat heb je uit deze oefening geleerd? Hoe voelde je je toen je als persoon op een ‘foute’ tegel stapte? Hoe ervaarde je de ondersteuning / reactie van je team toen je een fout maakte. Was er een verschil tussen het begin van de oefening en het einde? Nam je als team ook verantwoordelijkheid op voor individuele ‘fouten’ van leden? Op welk moment kostte ‘angst om te mislukken’ het team geld? Hoe kan je als team productiever, meer ondersteund werken? Hoe trouw ben je gebleven aan je plan? Wat gebeurde er toen de dingen niet liepen zoals gepland? Hoe hebben jullie hierop gereageerd? Welke soort gedrag hebben jullie in deze oefening opgemerkt, wat je ook ondervindt in een echte werkomgeving? Wat moeten jullie als groep, als individu, veranderen om effectiever te worden in jullie werksituatie?
WAT OPVALT Gewoonlijk stappen de deelnemers in het doolhof en verdoen een hoop tijd door te wachten op de anderen om hen de juiste weg te tonen. Ze lijken er zich van te willen verzekeren dat ze de fout op een ander kunnen afschuiven als ze op een foute tegel stappen (“Wel, jij hebt me gezegd dit te doen, dus moet je me nu niet de schuld geven.”). Het interessante hierbij is echter dat – als ze na lang aarzelen dan toch op een foute tegel stappen – ze zich omdraaien en meestal heel achteloos – zonder ondersteuning van hun teamleden – op hun terugweg op verschillende foute tegels stappen en zo een heleboel geld verliezen. De kracht van de oefening zit in het feite dat deelnemers net niet gestraft worden de eerste keer ze op een ‘foute’ tegel stappen. Maar deelnemers zijn als de dood voor dat ‘fout’ geluid. Ze willen geen persoonlijke fout maken en gezichtsverlies lijden tegenover de rest van de groep. Deelnemers zullen tijd (en geld) van de groep (het bedrijf) verspillen door dit gedrag, in plaats van het algemene doel voor ogen te houden. Zelfs terwijl ze weten dat een fout hen de eerste keer niet wordt aangerekend. Heel typisch is het gedrag dat deelnemers vertonen op de terugweg uit het doolhof. Het lijkt alsof zij en de groep een ‘consensus’ hebben over het feit dat ze toch geld gaan verliezen. Het lijkt hen niet meer te deren hoeveel geld ze verliezen.
ATTITUDES
Engagement Je engagement als deelnemer (die er alleen voor staat). Je engagement om als groep de doelstelling te bereiken. Ondersteunend gedrag aan de dag leggen voor de deelnemer.
Stiptheid en orde Respect voor de regels.
Willen leren Leren van eigen fouten en die van anderen. ‘Fouten’ als een positieve wending of een uitdaging zien. Angst voor fouten niet laten doorwegen in je beslissing.
Doorzetting Omgaan met tijdsdruk en groepsdruk. Omgaan met negatieve reacties van de groep. Eigen idee volgen.
Flexibiliteit Bereid zijn eigen strategie aan te passen. Bereid zijn tot samenwerken.
Communicatie Respectvol kunnen en willen communiceren met de groep in de strategiefase. Bewust zijn van eigen verbaal en non-verbaal gedrag. The Maze – pagina 3 van 4 De naamsvermelding Will's Kracht en alle door Willskracht ontwikkelde materialen zijn in licentie gegeven volgens een Creative Commons Naamsvermelding-Niet-commercieelGelijk delen 2.0 België licentie. U mag alle materialen gebruiken onder de voorwaarden gesteld in de licentie. (http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/2.0/be/deed.nl). – contact via www.willskracht.be
VAKOVERSCHRIJDENDE EINDTERMEN (ZIE OOK BOEKJE VOET@2010) De cijfers achter de stammen verwijzen naar de specifieke eindtermen.
Communicatief vermogen: (1) Creativiteit (2) en (3) Doorzettingsvermogen: (4) Emphatie: (5) Flexibiliteit: (9) Initiatief: (10) Kritisch denken: (12) Respect: (18) Samenwerken: (19) Verantwoordelijkheid: (20) Zelfbeeld: (21) en (22)
The Maze – pagina 4 van 4 De naamsvermelding Will's Kracht en alle door Willskracht ontwikkelde materialen zijn in licentie gegeven volgens een Creative Commons Naamsvermelding-Niet-commercieelGelijk delen 2.0 België licentie. U mag alle materialen gebruiken onder de voorwaarden gesteld in de licentie. (http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/2.0/be/deed.nl). – contact via www.willskracht.be
The Maze
The Maze
