Textiel inzameling Zwartewaterland 2008
INHOUD 1 2 3 4 5
Beleidskader ................................................................................................................................... 3 Noodzaak en doel optimalisering.................................................................................................... 4 Inventarisatie haal- en brengsystemen........................................................................................... 4 Harmonisatie textiel inzameling ...................................................................................................... 6 Communicatie ................................................................................................................................. 7
2
1
Beleidskader
Als één van de laatste onderdelen uit de notitie “Harmonisatie van de gescheiden inzameling in Zwartewaterland 2003” moet de textiel inzameling in de gehele gemeente op eenzelfde manier plaats vinden. Kleding en schoenen In de gemeente Zwatewaterland vindt de gescheiden inzameling van textiel plaats via textiel verzamelcontainers bij de supermarkten, via het kringloopbedrijf en via huis-aan-huis inzameling door charitatieve instellingen. De inzameling van textiel via textielcontainers heeft de gemeente via de Dienstverleningsovereenkomst aan ROVA opgedragen. Hierna volgt een opsomming en korte beschrijving van de diverse landelijke en gemeentelijke wetten, verordeningen en beleidsplannen die aan de orde zijn. Wet Milieubeheer Deze wet geeft de basis voor de inzameling van huishoudelijk afval. Landelijk afvalbeheersplan De landelijke doelstelling voor de gescheiden inzameling van textiel is 50%. Indien dit percentage niet is te berekenen kan worden volstaan met een gescheiden inzameling van 5 kg textiel per inwoner. Afvalstoffenverordening en APV Volgens jurisprudentie is textiel een afvalstof, als na de inzameling nog een sorteerslag moet plaatsvinden. Hiervoor is een inzamelvergunning nodig (artikel 11 afvalstoffenverordening). Als alleen direct herbruikbaar textiel openbaar wordt ingezameld, is een collectevergunning nodig (artikel 5.2.1 Algemene Plaatselijke Verordening). Als burgers herbruikbare kleding brengen bij een brengpunt voor bijvoorbeeld verzending naar Oost-Europa, is er geen sprake van een afvalstof en is evenmin sprake van een openbare inzameling. De gemeente heeft met deze inzameling in principe geen bemoeienis.
In 2006 gooiden Nederlanders samen 233 miljoen kilogram textiel weg, zo'n 14,2 kilo per inwoner. Daarvan ging ongeveer 3,8 kilogram (27 procent) naar de recycling. De rest belandde op de vuilstort of is verbrand. Afgedankte kleding en schoenen zijn vaak nog goed bruikbaar. Het Leger des Heils en Kringloopwinkels verkopen deze tweedehands kleding in hun winkels. Wat in Nederland niet wordt verkocht, is vaak nog wel bruikbaar in ontwikkelingslanden (als kleding of als grondstof). In de meeste gemeenten wordt enkele malen per jaar door charitatieve instellingen (en/of kringloopwinkels) het afgedankte textiel ingezameld. Ook staan in veel gemeenten textielcontainers waar u kleding, schoenen en huishoudtextiel in kunt leveren. U moet de kleding wel schoon inleveren. Vodden kunt u inleveren bij een voddenhandelaar. Dit kan wel in de kledingbak... •
Kleding
•
Schoenen
•
Gordijnen, vitrage
•
Lakens, dekens, slopen
•
Handdoeken, theedoeken, tafellakens
•
Accessoires: riemen, tassen, dassen, hoeden, petten, handschoenen
... maar dit niet
Gemeentelijk beleid • Vloerbedekking De notitie “Harmonisatie van de gescheiden inzameling van huishoudelijk afval in de gemeente Zwartewaterland” van • Kussens, dekbedden en september 2003 geeft het beleid en de daarbij behorende matrassen actiepunten weer. De harmonisatie van de gescheiden inzameling van textiel is één van de laatste acties uit dit plan. De gewenste • Zwaar vervuilde of natte kleding situatie is in dit beleid bepaald op het realiseren van de LAP en schoenen doelstelling van 50% gescheiden inzameling van textiel. Huis-aanBron: www.milieucentraal.nl huis inzamelingsacties door charitatieve instellingen moet volgens de meest geëigende methode minimaal één keer per kwartaal. Voor het brengsysteem naar verzamelcontainers geldt dat één verzamelcontainer per 4500 inwoners toereikend moet zijn, dit betekent vijf verzamelcontainers in Zwartewaterland. Afvalmonitor Zwartewaterland 2005, 2006 Via ROVA worden jaarlijks sorteerproeven uitgevoerd. Een monster van huishoudelijk afval wordt onderzocht op zijn samenstelling. In combinatie met de ingezamelde hoeveelheden wordt bepaald of er verbetermogelijkheden zijn voor de inzameling. Één keer per vier jaar worden burgers betrokken bij de verbetering van de afvalinzameling en worden ze via een bewonersonderzoek geraadpleegd over hun mening over de inzameling. Via monitoring wordt praktijkinformatie verzameld voor het bijstellen van de inzameling.
3
In onderstaande grafiek staan de ingezamelde hoeveelheden textiel per inwoner in de afgelopen jaren weergegeven. Voor 2008 zijn alleen de gegevens van het eerste half jaar bekend. Hoeveelheden gescheiden ingezameld textiel Zwartewaterland
5,0 4,5 4,0 3,5 naar verzamelcontainer gebracht
3,0 kilogram per 2,5 inwoner
huis-aan-huis opgehaald
2,0 1,5 1,0 0,5 0,0 2004
2005
2006
2007
2008
jaar
Grafiek 1: hoeveelheden gescheiden ingezameld textiel in Zwartewaterland Vijf kilogram per inwoner wordt niet gehaald. Vanuit de sorteerproeven en de afvalmonitor 2005 en 2006 blijkt dat er nog wel textiel in het restafval zit. In 2005 betreft het 3,38% en in 2006 is dit 3,36% Omgerekend naar kilogram per inwoner is dit ongeveer 5,5 kilogram per inwoner dat extra gescheiden ingezameld kan worden. Het blijkt dat de doelstelling van 50% gescheiden inzamelen in die twee jaren net niet gehaald is (het scheidingspercentage lag rond de 45%). De gegevens van de sorteerproef 2007 zijn nog niet bekend, maar zullen waarschijnlijk geen grote verbetering laten zien. In 2007 is namelijk minder textiel gescheiden ingezameld dan de jaren ervoor. In vergelijking met de landelijke cijfers zit er in Zwartewaterland naar verhouding meer textiel in het restafval. Vanuit de afvalmonitor blijkt dat er nog voldoende textiel uit het restafval te halen is, zodat het behalen van de LAP doelstelling mogelijk is. Dus deze doelstelling kan gehandhaafd blijven. Een aanbeveling vanuit de afvalmonitor is om de geharmoniseerde textielinzameling goed te communiceren richting burgers, zodat iedereen weer de juiste route weet te vinden.
2
Noodzaak en doel optimalisering
Een optimaliseringslag voor de gescheiden inzameling van textiel heeft ten doel: • de gescheiden ingezamelde hoeveelheden textiel beter in beeld te krijgen (optimalisering monitoring); • de hoeveelheid textiel die zich nog in het restafval bevindt te verminderen (realisering milieudoelstelling); • gelijk serviceniveau voor elke inwoner via de haal- en brengsystemen (harmonisatie afvalstoffenbeleid); • een eenduidig en duidelijk afwegingskader voor het aantal huis-aan-huis inzamelingsacties door charitatieve instellingen (vergunningensysteem); • regulering van de alternatieve inzamelingen bij supermarkten (monitoring).
3
Inventarisatie haal- en brengsystemen
In de gemeente Zwatewaterland vindt de gescheiden inzameling van textiel plaats via textiel verzamelcontainers bij de supermarkten, via het kringloopbedrijf en via huis-aan-huis inzameling door charitatieve instellingen. De inzameling van textiel via textielcontainers heeft de gemeente via de Dienstverleningsovereenkomst aan ROVA opgedragen. Brengsystemen In de gemeente Zwartewaterland staan bovengrondse en ondergrondse textielcontainers. Deze genereren de daarbij behorende hoeveelheid gescheiden ingezameld textiel. In Hasselt zijn drie ondergrondse kledingcontainers geplaatst, waarvan twee bij supermarkten. In Zwartsluis staat één bovengrondse textielcontainer bij een supermarkt. Deze container wordt in 2009 vervangen door een
4
ondergrondse container. De bovengrondse en ondergrondse containers zijn eigendom van het Leger des Heils Reshare (voorheen CORO). De gemeente ontvangt van Reshare via ROVA een vergoeding voor de ingezamelde hoeveelheid textiel. De organisatie van deze textielinzameling loopt via ROVA. In Genemuiden hebben de eigenaren van de twee supermarkten zelf rolcontainers geregeld voor de inzameling van textiel. De rolcontainers bij de supermarkten in Genemuiden zijn van DMW/Reco. DMW/Reco geeft de ingezamelde hoeveelheden door aan de gemeente. De supermarkten hebben geen vergunning voor het inzamelen van textiel. Deze situatie is ontstaan nadat Comité Genemuiden helpt Polen is gestopt met het inzamelen van kleding via brengpunten. Haalsystemen In de huis-aan-huis inzameling waren nogal wat veranderingen. De huis-aan-huis inzameling in Genemuiden door Kringloop Kampen stopte in 2006 en ook het Comité Genemuiden helpt Polen stopte in 2007 met de inzameling. Het aantal huis-aan-huis inzamelingen door charitatieve instellingen varieerde de afgelopen jaren. Zowel per kern als tussen de kernen. Voor de inzameling van textiel is een vergunning nodig, hetzij op grond van artikel 11 van de Afvalstoffenverordening, hetzij op grond van artikel 5.2. van de Algemene Plaatselijk Verordening. • Aan het vergunningenbeleid ligt geen beleidsdocument ten grondslag, op basis waarvan vergunningen worden verleend of geweigerd. • Het vergunningenbeleid van de gemeente Zwartewaterland is gebaseerd op de toepassing van artikel 5.2. van de Algemene Plaatselijk Verordening, dit is niet meer toereikend. • Het beleid is gebaseerd op traditie; charitatieve instellingen die in het verleden een vergunning ontvingen en over een CBF keurmerk beschikken komen automatisch voor een vergunning in aanmerking. In onderstaande tabel is een overzicht te zien van het aantal vergunningen dat afgelopen jaren is afgegeven voor de huis-aan-huis inzameling door charitatieve instellingen. 2006 1 2
2007
3
2005 1 3 0 4
3
2
2 Genemuiden Hasselt Zwartsluis Zwartewaterland totaal
2 2 1 5
2 3 2 7
1 3 1 5
1 1 2
3 Genemuiden Hasselt Zwartsluis Zwartewaterland totaal
1
1
0 2 0 2
1 3 1 5
3 1 4
1 3 1 5
4 Genemuiden Hasselt Zwartsluis Zwartewaterland totaal
2 4 2 8
2 3 1 6
2 3 1 6
1 2 1 4
1 4 1 6
Per jaar Zwartewaterland totaal 17 19 Tabel 1: Aantal inzamelacties per kwartaal per kern
19
12
20
kwartaal 1 Genemuiden Hasselt Zwartsluis Zwartewaterland totaal
2004 1 2
2
2008 1 2 1 4 2 3 5
5
4
Harmonisatie textiel inzameling
Wat gaat goed en wat kan beter is in dit geval de belangrijkste vraag die beantwoord moet worden. Uit de afvalmonitor blijkt dat er nog voldoende textiel uit het restafval te halen is. Het behalen van de LAP doelstelling is mogelijk, dus deze doelstelling kan gehandhaafd blijven. Daarbij is het belangrijk om de geharmoniseerde textielinzameling goed te communiceren richting burgers, zodat iedereen weer de juiste route weet te vinden. Brengen Er zijn voldoende brenglocaties voor textiel in Zwartewaterland, ongeveer één container per 3500 inwoners. De norm hiervoor is één textiel container per 4500 inwoners. Wel is het zo dat de containers bij de supermarkten in Genemuiden niet geregeld zijn door ROVA, maar door de eigenaren van de supermarkten. Zij hebben hiervoor geen vergunning. De inzameling in Zwartewaterland kan voor het brengen van textiel eenvoudig uniform worden. Het advies voor het onderdeel brengen is: In 2009 in overleg met ROVA en de supermarkteigenaren in Genemuiden te komen tot het plaatsen van containers die in beheer zijn bij ROVA. Halen Door onduidelijkheid, veranderingen en wisselende frequentie van de huis-aan-huis inzameling zijn de resultaten niet meer zoals ze in het verleden waren. De meest geëigende methode voor de huis-aanhuis inzameling is een inzameling één keer per kwartaal. In Hasselt is men er aan gewend dat er één keer per maand wordt ingezameld, in Genemuiden was men gewend aan één keer per twee weken toen Kringloop Kampen nog inzamelde en in Zwartsluis was men gewend aan 5 inzamelingen per jaar. De voorwaarden waaronder een vergunning verleend wordt zijn niet vastgelegd. Om de huisaan-huis inzameling in Zwartewaterland te harmoniseren en uniformeren volgt hieronder een advies. Op basis van historische informatie over het aantal vergunningen verdeeld over het jaar en het moment waarop mensen de kast opruimen is het advies om volgens onderstaande tabel het aantal vergunningen per kwartaal te verlenen. Hierbij is de keuze om meer dan één inzameling per kwartaal te houden gebaseerd op het hoge serviceniveau waaraan men in Hasselt en Genemuiden gewend is en de belangstelling die charitatieve instellingen hebben voor een inzamelvergunning in Zwartewaterland. Kwartaal 1 2 Aantal vergunningen voor inzamelingen per 1 2 kern (inclusief buitengebied) Tabel 2: Aantal vergunningen per kern per kwartaal
3 2
4 2
Per jaar in heel Zwartewaterland 21
Afwegingskader voor inzamelvergunningen • Per kern (inclusief buitengebied) wordt voor het eerste kwartaal van een jaar één vergunning verleend, voor de overige drie kwartalen worden twee inzamelvergunningen per kwartaal verleend. Er mogen niet twee inzamelingen in dezelfde maand zijn in één kern. • De inzamelaar moet een instelling of organisatie zijn die beschikt over het CBF-Keurmerk of in alle aspecten positief beoordeeld wordt door het CBF. • Continuering van het tot op heden gevoerde beleid dat Reshare (Het Leger des Heils) en de Vereniging Paardrijden Gehandicapten Oost elk jaar in de gehele gemeente textiel huis-aanhuis inzamelen wordt voortgezet. • Inzamelaars die in het verleden hebben aangetoond een hoge inzamelrespons te hebben kunnen voorrang krijgen bij het verkrijgen van een vergunning. • Als een inzamelaar niet in staat is in de aangewezen of aangevraagde inzamelperiode het aangewezen of het aangevraagde inzamelgebied te bedienen, dan moet dit voorafgaand aan of direct na vergunningverlening kenbaar worden gemaakt, zodat deze inzamelvergunning aan een andere inzamelaar kan worden verleend. • Na de inzameling moet de inzamelaar binnen een maand de inzamelrespons aan de gemeente kenbaar maken aan de hand van weeggegevens. Het twee jaar achter elkaar niet voldoen aan deze voorwaarde kan een weigeringsgrond vormen voor een nieuwe inzamelvergunning. • Voldoen voorgaande voorwaarden niet om het aantal vergunningen te verlenen, dan wordt: - in het geval van te weinig inzamelende charitatieve instellingen, aan de vergunde
6
• • •
instellingen gevraagd of zij de lege plekken willen opvullen; - in het geval van te veel inzamelende charitatieve instellingen, een roulatiesysteem gehanteerd. De aanvragen moeten vóór 1 november in het jaar voor de inzameling binnen zijn. In november worden de vergunningen verleend. Vereisten aan de aanvraag zijn: naam van de organisatie met adresgegevens, voor welk charitatief doel wordt ingezameld, voor welke periode van inzameling men in aanmerking wil komen, in welke kern men wil inzamelen. Een formulier komt via de website beschikbaar. Aan een inzamelvergunning worden ook algemene voorwaarden gesteld in het kader van de openbare orde en aansprakelijkheid.
Bezwaarschriftenprocedure Als een inzamelvergunning is verleend of geweigerd wordt de aanvrager erop geattendeerd dat hij of zij binnen een termijn van 6 weken na verzending van de beslissing schriftelijk bezwaar kan indienen bij het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Zwartewaterland. Verder wordt betrokkene erop gewezen dat degene die een bezwaarschrift heeft ingediend en onverwijlde spoed dit vereist op grond van artikel 8.81 van de Algemene wet bestuursrecht bij de voorzieningenrechter van de rechtbank in Zwolle om een voorlopige voorziening kan vragen.
5
Communicatie
Het hiervoor weergegeven toetsingskader voor de aanvragen voor een vergunning ex artikel 11, lid 2 van de Afvalstoffenverordening kan worden aangemerkt als een beleidsnotitie ex artikel 4.81 t/m 4.84 van de Algemene wet bestuursrecht. Om hieraan bij de toetsing van aanvragen kracht te ontlenen is het noodzakelijk dat het wordt gepubliceerd en 6 weken ter inzage wordt gelegd. In de publicatie wordt de inwerkingtredingdatum van 11 december 2008 (de dag na publicatie) genoemd. De charitatieve instellingen die afgelopen twee jaar een vergunning hebben aangevraagd voor een kleding inzamelingsactie ontvangen per brief bericht over de beleidsnotitie. Tegen deze beleidsregel staat geen bezwaar en beroep open.
7
