Terrestrische revisies op gegevens in een Oracle-database

COT: c 9 b S 3 S

Informatiecentrurn Rijkswaterstaat . Meetkundige Dienst

1 2 DEC 2002

Terrestrische revisies op gegevens in een Oracle-database

Rapportage


Projectnummer: Versie: Status: Datum:

19976 2.1 definitief juni 2002

Opdrachtgever

Katya Ivanova Productmanager DTB droog

Opdrachtnemer

Peter Wouters Pierre Kop


Inhoudsopgave 1.

INLEIDING

3

1.1

PROBLEEMSTELLING

4

1.2

PROJECT AFBAKENING

4

1.3

ULT TE VOEREN ACTIES

5

1.4

OPBOUW RAPPORT

5

A N A L Y S E HUIDIG REVISIE- E N C O N T R O L E P R O C E S

2. 2.1

BESCHRIJVING HUIDIG FOTOGRAMMETRISCH REVISIEPROCES

2.1.1 2.1.2 2.1.3 2.1.4 2.1.5 2.1.6 2.2

BESCHRIJVING HUIDIG TERRESTRISCH REVISIEPROCES

2.2.1 2.2.2 2.2.3 2.2.4 2.2.5 2.2.6 3.

Voorbereiding Inwinning. Verwerking AJwerking Controle Conclusies Voorbereiding Inwinning Verwerking AJwerking Controle Conclusies

O P Z E T T E R R E S T R I S C H REVISIE- E N C O N T R O L E P R O C E S "NIEUWE STIJL".. 3.1

UITGANGSPUNTEN BIJ OPZET REVISIEPROCES

3.1.1 3.1.2 3.2

BESCHRIJVING TERRESTRISCH REVISIE PROCES "NIEUWE STIJL"

3.2.1 3.2.2 3.2.3 3.2.4 3.2.5 3.3

Voorbereiding Inwinning Verwerking AJwerking Controle ORGANISATORISCHE EN TECHNISCHE AANPASSINGEN

3.3.1 3.3.2 3.4

Organisatorische aanpassingen Technische aanpassingen VOORDELEN TERRESTRISCH REVISIEPROCES "NIEUWE STIJL"

3.4.1 3.4.2 3.4.3 3.5

Organisatorisch Technisch Bedrijjseconomisch NADELEN TERRESTRISCH REVISIEPROCES "NIEUWE STIJL"

3.5.1 3.5.2 3.5.3 3.6

4.

Overige praktische problemen en oplossingen Inzet PenPC in combinatie met dg-DIALOG

Organisatorisch Technisch Bedrijfseconomisch BESCHRIJVING VERNIEUWD CONTROLEPROCES

7 8

9 10 10 11 11 11 13

13 14 14 15 16 16 19 19

19 21 21

22 22 23 24 24 25

25 25 ....28

28 28 28 29

29 29 29 29

3.6.1

Opzet vernieuwd controleproces

29

3.6.2

Conclusie

30

ONTWIKKELD ONTWERP

31

4.1

SAMENWERKING MEETKUNDIGE DIENST MET BRANCHE

31

4.2

GEREALISEERDE AANPASSINGEN

32

4.3

IN ONTWIKKELING ZIJNDE AANPASSINGEN

32

4.4

N O G TE REALISEREN AANPASSINGEN

33


5.

PRAKTIJKTEST 5.1

TESTMETINGEN VERRICHT DOOR HET PROJECTTEAM

5.1.1 5.1.2 5.1.3 5.2 6.

35 35

35 36 36

Opmerkingen: Aanpassingen dg-DIALOG Aanpassingen pencomputer ACCEPTATIETEST VERRICHT DOOR EEN MEETPLOEG

36

CONCLUSIES EN AANBEVELINGEN

39

BIJLAGE 1

BEGRIPPEN EN AFKORTINGEN

43

BIJLAGE 2

V E R W E R K I N G S T R A J E C T F O T O G R A M M E T R I S C H E REVISIE

47

BIJLAGE 3

V E R W E R K I N G S T R A J E C T T E R R E S T R I S C H E REVISIE " O U D E STIJL"

49

BIJLAGE 4

V E R W E R K I N G S T R A J E C T T E R R E S T R I S C H E REVISIE "NIEUWE STIJL"

51

BIJLAGE 5

BINNEN DIT P R O J E C T A A N G E S C H A F T E P E N C O M P U T E R

BIJLAGE 6

VERSCHIL TUSSEN REVISIEPROCESSEN

BIJLAGE 7

OVERZICHT B E T R O K K E N PERSONEN EN RELATIE DOCUMENTEN

-2-

O U D E E N NIEUWE STIJL

53 55 57


1. Inleiding Ongeveer 10 jaar geleden is de Meetkundige Dienst(MD) gestart met het digitaal beschikbaar maken van geo-informatie van zowel de droge als natte hoofdinfrastructuur in beheer bij Rijkswaterstaat. O p dit moment wordt dit Digitaal Topografisch Bestand (DTB), wat is onderverdeeld in een DTB-Droog en een DTB-Nat, zowel binnen als buiten R W S voor diverse toepassingen intensief gebruikt. Tijdens de opbouwfase van dit basis geo-bestand hebben er regelmatig productinnovaties plaats gevonden. Het ging hierbij zowel om aanpassingen aan classificaties, meet- en verwerkingsinstructies, het gegevensmodel en eisen ten aanzien van kwaliteitsaspecten. De aanleiding voor het doorvoeren van deze wijzigingen kwam voort uit specifieke wensen van de gebruikers en technologische vooruitgang in kennis en systemen. De laatste grote wijziging heeft plaatsgevonden in het kader van de millenniumwisseling. Zowel hard- als software en gegevensmodel zijn in het kader van dit project aangepast. De grootste invloed op het productieproces heeft de wijziging van het opslagmedium met zich meegebracht. De opslag van zowel intern als extern (bij branchegenoten) ingewonnen fotogrammetrische gegevens gebeurt vanaf medio 2 0 0 0 in een Oracle-database. Tot begin 2 0 0 0 is voor de opslag van gegevens gebruik gemaakt van een door de M D zelf ontwikkeld opslagsysteem. Dit "Data Archief Systeem", kortweg D A S genoemd, is qua opslagstructuur gebaseerd op een filestructuur. Het terrestrische revisieproces sluit op dit moment niet aan op het huidige fotogrammetrische proces. Omdat het technisch nog niet mogelijk is om terrestrische revisies direct op de database te laten plaatsvinden dienen deze metingen "los" van de database plaats te vinden. Dit vergt een specifieke benadering omdat de opbouw van elementen (punten,lijnen en vlakken) binnen een database gebaseerd is op relaties welke bij revisie behouden dienen te blijven. Dit project heeft dan ook primair als doel een werkwijze te ontwikkelen welke het terrestrische inwin- en revisieproces weer naadloos aan laat sluiten op het fotogrammetrische proces.

-3-


1.1 Probleemstelling Tijdens een onderzoek begin 1999 in het kader van de millenniumproblematiek bleek dat de hard- en software welke gebruikt werden voor vervaardiging van zowel het DTB-Droog als DTB-Nat binnen T G F niet voldeed aan de gestelde eisen. Naar aanleiding van deze constatering is besloten om, tegelijkertijd met het vervangen van diverse hard- en software componenten, tevens het gegevensmodel en gegevensformaat aan te passen. Dit alles heeft ertoe geleid dat er eind 1999 een grote productinnovatie bij de afdeling fotogrammetrie heeft plaatsgevonden. Al deze aanpassingen moesten vanwege het millenniumprobleem onder grote tijdsdruk worden gerealiseerd. Omwille van deze tijdsdruk heeft het toenmalige management een aantal prioriteiten gesteld. Eerste prioriteit is toen gelegd bij het opzetten en invoeren van het fotogrammetrische inwinproces. Dit, omdat middels fotogrammetrie het overgrote deel van de inwinning van het D T B plaatsvindt. Het terrestrische inwinproces is hierbij als prioriteit 2 aangemerkt. Tot nu toe werkt T G T nog steeds volgens het oude proces. Dit proces sluit dan ook niet meer aan op het huidige fotogrammetrische inwinproces.

1.2 Project afbakening Het primaire doel van dit project is te komen tot een voorstel c q . aanbeveling hoe terrestrische revisies op het D T B , zowel organisatorisch als technisch, het beste in het productieproces bij de afdeling Topografische Geo-informatie(TG) ingepast kunnen worden. Hierbij dient rekening gehouden te worden met de aanbevelingen en conclusies uit het aan dit project voorafgaande innovatieproject "Herinrichting terrestrische revisies". In dit project worden aanbevelingen gedaan hoe terrestrische revisies nu en in de toekomst het beste uitgevoerd kunnen worden. De belangrijkste conclusies uit dit rapport zijn hieronder omkaderd weergegeven en worden door het management onderschreven. Deze punten zullen van invloed zijn op dit onderhavige project. 1. 2. 3. 4. 5. 6.

Terrestrische revisie dient vooralsnog een deelproduct van T G T te blijven. Het terrestrische proces dient aan te sluiten op de DTB-productspecificaties. Kennis om terrestrische revisies uit te voeren dient beschikbaar te zijn binnen TGT. Maak gebruik van reeds bestaande in gebruik zijnde soft- en hardware zoals dg-DIALOG in combinatie met zowel G P S als tachymeter. Onderzoek of een pencomputer een toegevoegde waarde kan leveren bij het uitvoeren van kwaliteitscontroles in het kader van certificering. Reviseer "los" van de database.

Bovenstaande punten in ogenschouw nemend is besloten om naast het eerder genoemde primaire doel, ook de inzet van de pencomputer bij dit project te betrekken. Onderzocht zal worden of de pencomputer ingezet kan worden voor het meten van mutaties en voor het controleren van gereviseerde gegevens op precisie en betrouwbaarheid. Dit zodanig dat men in het terrein direct een onafhankelijke en snelle kwaliteitsbepaling kan doen. Er zal vooral worden gekeken welke functionaliteit een pencomputer dient te bezitten voor implementatie in het DTB revisie proces. Aangezien het beleid van de overheid erop gericht is om bij innovatieve projecten, de samenwerking met de branche te zoeken zal in samenwerking met een branchegenoot gestart worden met het ontwikkelen van een praktisch werkend proefmodel.

-4-


Samengevat leidt dit tot de volgende doelstellingen: Doel 1 Het terrestrische inwin- en revisieproces zowel organisatorisch als technisch aan laten sluiten op het huidige fotogrammetrische proces. Doel 2 Opzetten van een onafhankelijk controleproces om zowel fotogrammetrisch als terrestrisch ingewonnen gegevens op precisie, betrouwbaarheid, volledigheid en classificatie te kunnen toetsen. Doel 3 Het in samenwerking met branche realiseren van een praktisch werkend proefmodel.

1.3 Uit te voeren acties O m tot resultaat te komen dienen enkele acties opgestart c q . uitgevoerd te worden. Deze acties zijn zowel organisatorisch als technisch van aard. Verderop in dit document zullen de onderzoeksresultaten voortvloeiend uit deze acties uitvoerig worden beschreven. Acties die uitgevoerd dienen te worden zijn: 1. 2. 3. 4. 5.

Huidig fotogrammetrisch revisie- en controleproces analyseren. Huidig terrestrisch revisie- en controleproces analyseren. Procesbeschrijving uitvoering terrestrische revisies "nieuwe stijl". Procesbeschrijving van een onafhankelijk controleproces om zowel fotogrammetrisch als terrestrisch ingewonnen gegevens kwalitatief te controleren. Realiseren van een werkend proefmodel.

1.4 Opbouw rapport Voor wat betreft de aanpak is gekozen om het project in fases onder te verdelen. De opbouw van het rapport is voor een groot gedeelte gebaseerd op deze fases. De nummering van de fases komt dan ook overeen met de hoofdstuknummering. Fase 1 Voorbereidingsfase Project definitie Fase 2 Inventarisatie fase Beschrijven huidig D T B revisie proces en de voorkomende problemen Beschrijven huidig fotogrammetrisch en terrestrisch controleproces Fase 3 Ontwerptase Beschrijven vernieuwd D T B revisie proces Specificeren aanpassingen software in diverse systemen Specificeren gewenste functionaliteit pencomputer en de benodigde hard- en software Bedrijfseconomische aspecten. Beschrijving vernieuwd controleproces Fase 4 Realisatiefase Ervaring opdoen met hard- en nieuw ontwikkelde software Definieren pilot-opdrachten Uitkomsten uit vorige fases worden vertaald naar bruikbare ontwerpen F a s e 5 Praktijktest Uitvoeren pilot-opdrachten met de evt. verder aangepaste software Fase 6 Evaluatie Conclusies en aanbevelingen

-5-



2. Analyse huidig revisie- en controleproces De producten DTB-Droog en DTB-Nat zijn topografische bestanden van alle rijksen vaarwegen in beheer bij Rijkswaterstaat. Deze producten vormen een steeds belangrijkere schakel in de informatievoorziening bij het beheer en onderhoud van de droge en natte infrastructuur. Het huidige beleid is er op gericht om iedere 5 jaar een geheel nieuw D T B bestand van de betreffende rijks- of vaarweg af te leveren aan de "klant". Onder klant wordt hierbij een Regionale Directie(RD) of Specialistisch Dienst(SD) van Rijkswaterstaat verstaan. Dit inwinproces verloopt in hoofdzaak langs fotogrammetrische weg. Terrestrische revisies maken momenteel nog een klein onderdeel uit van het totale DTB productieproces. Terrestrische metingen worden gebruikt om snel mutaties te kunnen doorvoeren, welke plaats vinden in de tussenliggende periode van fotogrammetrische revisie. Up-to-date geo-informatie is voor een adequaat beheer van eigendommen essentieel.Terrestrische revisies kunnen hierbij een belangrijke bijdrage leveren. De inwinning en verwerking van geo-informatie bij de Meetkundige Dienst is op dit moment verdeelt over twee afdelingen (zie figuur 1). Het terrestrische werk vindt plaats bij de afdeling Topografische Geo-informatie Terrestrisch(TGT). T G T voert zeven producten te weten Monitoring, Visualisatie, Advies, H B U / H B V , Quantety surveying, D T M en Geo-Loket. Per product is er een productmanager verantwoordelijk. Voor dit project is het product "hulp bij uitvoering/hulp bij voorbereiding", ook wel kortweg H B U / H B V genoemd van belang. Dit, omdat terrestrische revisies plaatsvinden onder de verantwoordelijkheid van de productmanager H B U / H B V . De uitvoerende tak van T G T , die ondersteunend is t.b.v de producten van zowel T G T als T G F , is in 5 onderafdelingen verdeeld en verspreidt over geheel Nederland. A a n het hoofd van ieder onderafdeling staat een regiomanager. De fotogrammetrische verwerking vindt plaats bij de afdeling Topografische G e o informatie Fotogrammetrie(TGF), welke is onderverdeeld in drie productgroepen zijnde; DTB-Droog, DTB-Nat en Hoogte. Voor dit project zijn er slechts twee relevant namelijk de productgroepen DTB-Droog en DTB-Nat. De "droge" productgroep houdt zich bezig met de inwinning van alle rijkswegen terwijl de "natte" productgroep zich bezig houdt met de inwinning van alle hoofdwaterwegen in beheer bij of eigendom van het Rijk. Het DTB-Droog wordt vervaardigd in Delft het DTB-Nat te 's-Heer Arendskerke. De eindverantwoording over deze producten ligt bij de productmanager van de productgroep DTB-Droog dan wel DTB-Nat. Zowel het inwinproces als het gegevensmodel van beide DTB's zijn nagenoeg identiek. figuur 1:

Organogram

afdeling TG TG Hoof daf de lingshoof d

I , Monitoring Visua lisatie productman.

produ ctman.

TGT

TGF

afdelingshoofd

afdelingshoofd

r HBU MBV

ir A * lies

produ ctman

productman.

TGTW •

If) <"'••

1> s. productman.

Q

TGTC

t

oijmmanag

1

Geo- _okst.

D"rM

produ ctman.

productman

productman.

TGTN TGTO TGTZ regtomanagI , regwmanagal [ r nanafle

Relevante producteiVonderafdelingen voor dit project in rood aangegeven -7-

r DTB-Droog DTE -Nat produ ctman.

ir Hotjgte productman.


Mede onder politieke druk verschuift de inwinning van gegevens op zowel terrestrische als fotogrammetrische wijze steeds meer richting bedrijven die werkzaam zijn in dezelfde branche als de M D . Van alle fotogrammetrische inwinning vindt op dit moment ongeveer 95 % plaats bij branchegenoten. De werkzaamheden van de afdeling T G zijn dan ook voor een groot gedeelte verschoven van uitvoerend naar controlerend. Mede in het kader van behoud van kennis is het belangrijk om een gedeelte van het productiewerk zelf te blijven uitvoeren. Dit is dan ook de reden dat zowel het controleproces als het productieproces van het DTB zowel binnen T G F als T G T helder moet zijn. In dit hoofdstuk volgt voor zowel het huidige terrestrisch als fotogrammetrisch revisie- en controleproces een beschrijving en analyse. Bij de beschrijving van beide processen worden de deelprocessen die tijdens de uitvoering zowel in het fotogrammetrische als het terrestrische worden gevolgd als leidraad gebruikt zodat een goed vergelijk mogelijk is. Aan het eind van dit hoofdstuk zal aan de hand van een conclusie worden weergegeven met welke aspecten in het vervolgtraject rekening gehouden dient te worden. Zowel het fotogrammetrische als terrestrische inwinproces volgt de volgende vier stappen: • voorbereiding • inwinning • verwerking • afwerking

2.1 Beschrijving huidig fotogrammetrisch revisieproces De opslag van zowel intern als extern (bij branchegenoten) ingewonnen fotogrammetrische gegevens gebeurt vanaf medio 2000 in een Oracle-database. Tot begin 2000 is voor de opslag van gegevens gebruik gemaakt van een door de MD zelf ontwikkeld opslagsysteem. Dit "Data Archief Systeem", kortweg D A S genoemd, is qua opslagstructuur gebaseerd op een filestructuur. Hierbij is per bestand de topbladindeling 1:25.000 van de Topografische Dienst als fysieke grens gehanteerd. De gegevensstructuur in het D A S is gebaseerd op het oude lnfocam-5 formaat. Omdat bij de nieuwe werkwijze gekozen is voor een koppeling tussen Infocam en een Oracle-database bleek aanpassing van dit formaat noodzakelijk. De benadering van deze database geschiedt dan ook in d.m.v. het vernieuwde lnfocam-6 formaat wat is gebaseerd op een database structuur. Zoals reeds eerder vermeldt vindt fotogrammetrische inwinning voor 9 5 % plaats bij branchegenoten. De te reviseren gegevens zijn afkomstig uit het D A S . Na verwerking worden deze gegevens opgeslagen in de Oracle-database. Deze gegevens worden door de database behandelt als initiele gegevens. De wijze van verwerking bij T G F van deze door de branche geleverde gegevens komt overeen met de verwerking van terrestrisch ingewonnen gegevens aangeleverd door T G T . Fotogrammetrisch is het ook mogelijk om rechtstreeks op de database te reviseren. Hiervoor moet er een directe koppeling met de database aanwezig zijn. Aangezien op dit moment dit alleen door interne fotogrammetrische instrumenten mogelijk is, en het overgrote deel van de gegevens door de branche of terrestrisch ingewonnen wordt, is deze werkwijze voor dit project niet relevant. Het fotogrammetrische verwerkingsproces zal dan ook alleen voor door de branche geleverde gegevens worden beschreven. Alle systemen en afkortingen gebruikt in de onderstaande beschrijving van het huidige werkproces worden verklaard in bijlage 1. Een schematische weergave van het complete huidige fotogrammetrische revisieproces is terug te vinden in bijlage 2.

-8-


2.1.1

Voorbereiding

1. Betreffende productmanager D T B van T G F krijgt via een accountmanager een verzoek van een klant (RD/SD) een fotogrammetrische revisie uit te voeren. Na acceptatie wordt deze opgenomen in het eerst komende vliegprogramma en volgens prioriteit en voorgecalculeerde capaciteit in gepland. 2. De betreffende productmanager D T B wijst een integraal projectleider bij T G F aan deze plaatst een capaciteitsverzoek bij de betreffende regiomanager t.b.v. het maken van voorcalculaties en planningen. 3. T G F maakt een vliegplan en zorgt ervoor dat T G T de benodigde paspunten in het terrein plaatst en inmeet. 4. N a plaatsing van de paspunten in het terrein kunnen de luchtfoto's worden genomen. 5. N a goedkeuring van deze foto's wordt er door T G F een triangulatie en vereffening over de stroken uitgevoerd, zodat deze een relatie krijgen met R D en N A P . 6. Dit geheel, dia's, contactafdrukken en vereffeningsresultaten, word geleverd aan de projectleider bij DTB-Droog dan wel Nat.

Schematische weergave huidig fotogrammetrisch /^pdrachtverwerving (door accountmanager\ I bij RD/SD V (stap 1)

voorbereiding revisieproces

Aanwijzen integraal projectleider T G F door productmanager en projectleider TGT door regiomanager (Stap 2)

vliegplan maken

i schijven plaatsen vliegen

Leveren resultaten aan projectleider DTB (stap 6)

schijven inmeten trianguleren (stap 3 t/m 5) 1—

figuur 2

.


2.1.2

Inwinning

1. Na de voorbereiding wordt het te reviseren bestand door een medewerker van T G F uit het Data archief systeem (DAS) gehaald (lnfocam-5 formaat). 2. Met behulp van de software applicatie MANIP wordt het te reviseren bestand ontdaan van alle vlakinformatie. 3. Uitbesteden door IPL-er T G F van fotogrammetrisch te reviseren bestand aan branchegenoot. 4. De bestanden worden m.b.v. een analytisch uitwerk instrument door de branche gereviseerd en opgewerkt naar het lnfocam-6 formaat. Dit alles volgens de vernieuwde meet en verwerkings instructies. Schematische weergave inwinning huidig fotogrammetrisch revisieproces

bestand ontdoen van vlakinformatie m.b.v. het programma MANIP (stap 2) Uitbesteden door IPL-erTGF van fotogrammetrisch te reviseren bestand aan branchgenoot (stap 3) Reviseren bestand door branchegenoot (stap 4)

figuur 3 2.1.3

Verwerking

1. De TGF-projectleider bekijkt de ontvangen gegevens, sequentiele files en plots, of deze compleet zijn en geeft deze door aan de fotogrammetrisch controleur. 2. Deze draait over de geleverde gegevens de conversie- en controle programma's MSI en M B B . Hiermee worden coderingsfouten, niet aangesloten vlakvormende lijnen (over- en undershoots), dubbele punten en punten met verschillend Z gedetecteerd. 3. De gegevens worden in G V E gecontroleerd op hoogtefouten. 4. De fotogrammetrisch controleur maakt een image- en income-workarea aan en laadt de sequentiele file in de collector. 5. M.b.v. de analyt (en superimpositie) controleert hij nu steekproefsgewijs de gegevens op precisie en betrouwbaarheid. 6. Bij afkeuring worden bestanden teruggestuurd naar branche. 7. Na goedkeuring gaan de gegevens naar een Infocam medewerker voor verdere verwerking. 8. Deze laadt de gegevens in de collector. 9. Vervolgens worden met behulp van TOBUI (TOpology BUIIder) de gegevens omgezet naar gestructureerde gegevens met bijbehorende vlakken en topologie. Tevens controleert dit programma ook op fouten, op het gebied van inconsistente vlakken, kruisende lijnen. Dit alles in de editor (image-workarea). 10.In de editor heeft men ook de mogelijkheid om te controleren op het "vlakkennet"(volledig en juist gevuld) en punten zonder hoogte. 11 .Van het betreffende bestand wordt een export gemaakt en met het programma M B B , wordt alsnog gecontroleerd op juiste combinaties thema en attribuut, dubbele punten, verschillend Z etc.

-10-


Schematische weergave verwerking huidig fotogrammetrisch revisieproces Na revisie wordt bestand geleverd aan IPL-er TGF in infocam-6 formaat (stap 1)

Bestandstechnische controle door infcammer m.b.v. controle programmatuur (MSI, MBB etc) (stap 2 en 3)

controle op precisie en betrouwbaarheid door fotogrammeter (stap 4 en 5)

Reviseren bestand door branchegenoot (stap 4)

-Nee-

verwerking (stap 7 t/m 11)

figuur 4

2.1.4

Afwerking

1. N a goedkeuring en verwerking worden de gegevens opgeslagen in de Oracledatabase. 2. V a n hieruit wordt er een export gemaakt naar een sequentiele file. 3. Deze wordt geconverteerd naar het door de klant gewenst formaat en afgeleverd. Schematische weergave afwerking huidig fotogrammetrisch revisieproces

.

Opslag OracleDatabase (stap 11)

w

Uitleveren in diverse formaten (stap 2 en 3)

,

figuur 5 2.1.5

Controle

De controle van fotogrammetrisch ingewonnen gegevens beperkt zich qua precisie, betrouwbaarheid, volledigheid en classificatie tot het steekproefsgewijs visueel controleren van 10% van alle fotogrammetrisch ingewonnen gegevens. Deze visuele controle vindt plaats middels inspiegelen van de ingewonnen gegevens op een fotopaar in een fotogrammetrisch instrument. Voor wat betreft het bestandstechnische gedeelte wordt door middel van programmatuur op onvolkomenheden (over- en undershoots, missen van attributen etc.) gecheckt. Deze bestandstechnische controle vindt plaats op de totale gegevensset. 2.1.6

Conclusies

De werkwijze welke t.b.v. het huidige fotogrammetrische revisieproces wordt gehanteerd en hierboven is beschreven stamt uit begin 2000. De kinderziektes, uit de praktijk naar voren gekomen, zijn gaandeweg opgelost. -11 -


De praktijk heeft uitgewezen dat dit heeft geresulteerd in een stabiel productieproces binnen een stabiele omgeving. Verandering van het verwerkingsproces bij de afdeling Topografische Geo-informatie Fotogrammetrie(TGF) is in eerste instantie daarom geen uitgangspunt. Het is dan ook verstandig om het nieuwe terrestrische revisieproces aan te laten sluiten op het huidige fotogrammetrische proces. W e l dient opgemerkt te worden dat fotogrammetrisch zowel intern als door de branche nog nauwelijks gegevens uit de Oracle-database worden gereviseerd. Reden hiervan is dat de nu te reviseren gegevens zich nog in het D A S bevinden. Na revisie worden deze gegevens door de database behandeld al initieel ingewonnen gegevens. Bij het nieuw op te zetten terrestrische revisieproces dient echter rekening gehouden te worden met het toekomstige reviseren op de Oracle-database. Voor wat betreft het controleren van bestanden op bestandstechnische aspecten blijkt dat de huidige werkwijze en gebruikte programmatuur afdoende is om bestandstechnisch kwalitatief goede bestanden te garanderen. Voor wat betreft het bepalen van precisie en betrouwbaarheid van de fotogrammetrische gegevens is het huidige proces volstrekt onvoldoende. Het is een visuele relatieve controle die op geen enkele wijze rekenkundig wordt onderbouwd. Hier dient dan ook een andere werkwijze te worden gehanteerd. De belangrijkste conclusies uit het bovenstaande worden hieronder omkaderd nogmaals weergegeven.

1. 2. 3.

4. 5.

Het huidige fotogrammetrische verwerkingsproces voldoet aan de eisen. Het nieuw op te zetten terrestrisch revisieproces dient aan te sluiten op het huidige fotogrammetrische verwerkingsproces. Bij het nieuw op te zetten terrestrisch revisieproces dient rekening gehouden te worden met toekomstige revisie op gegevens in de Oracledatabase. De bestandstechnische controles zijn afdoende om bestandstechnisch kwalitatief goede bestanden te garanderen. Er dient een methode te worden ontwikkeld/ingevoerd die fotogrammetrische gegevens onafhankelijk controleert op precisie en betrouwbaarheid en dit ook rekenkundig onderbouwt.

-12-


2.2 Beschrijving huidig terrestrisch revisieproces Het meten en aanleveren van terrestrische gegevens aan T G F is zowel voor terrestrische metingen uitgevoerd door de M D als door de branche identiek. Hier wordt dan ook in het beschrijven van de werkwijze geen onderscheid in gemaakt. Hieronder volgt de beschrijving van het huidige terrestrische revisieproces ook wel revisieproces "oude stijl" genoemd. Schematisch is dit complete proces weergegeven in bijlage 3. De verklaring voor de gebruikte systemen en afkortingen zijn terug te vinden in bijlage 1. 2.2.1

Voorbereiding

1. De productmanager H B U / H B V van T G T krijgt een verzoek van de klant (via accountmanager) om een terrestrische revisie resp. bijmeting te doen. Dit wordt door de productmanager doorgegeven aan de betreffende regio via de regiomanager. 2. Deze regiomanager wijst de integraal projectleider T G T aan. Deze integraal projectleider vraagt aan de betreffende productmanager D T B van T G F capaciteit aan (een projectleider) t.b.v. het maken van voorcalculaties en inplannen van de eindverwerking bij T G F . 3. Zowel de projectleider T G T voor het buitenwerk als projectleider T G F voor het binnenwerk inventariseren het verzoek en schatten de benodigde capaciteit en tijd in. 4. N a acceptatie door de opdrachtgever worden door T G F plots van het te reviseren gebied vervaardigd en naar de integraal projectleider T G T gestuurd. schematische weergave voorbereiding terrestrisch revisieproces "oude stijl" "OpdrachtverwervingN door accountmanager bij RD/SD (stapl) y

Aanwiizen integraalproiectleider TGT door regiomanager en projectleider TGF door productmanager (Stap 2)

Vervaardigen van voorcalculaties (stap 3)

Terrugkoppeling IPL-er aan 4-Neeaccountmanager

i Plots van het te reviseren gebied door IPL-er bij TGF opgevraagd (stap 4)

figuur 6

- 13-


2.2.2

Inwinning

1. De meetploeg voert de meting uit en geeft op de plottekening van het huidige DTB aan wat er vervallen is. 2. De meetleider verwerkt de meting tot een werkbestand. Dit is een voorlopig grafisch bestand in dg DIALOG. Stap 1 en 2 ook uit te voeren door branche. 3. De meetleider draagt de meting over aan de TGT-projectleider, die hem na een globale controle doorgeeft aan de rekenaar. 4. De rekenaar verwerkt de opmerkingen van de meetleider en corrigeert evt. fouten. 5. De rekenaar maakt een sequentiele file en een plottekening van de meting. O p de plottekening geeft hij de opmerkingen aan, die hij niet kan verwerken, zoals aansluitingen op bestaande situatie en thematische informatie, zoals type gebouw en straatnamen. 6. De TGT-projectleider controleert de meting op volledigheid en verzendt tot slot de sequentiele file, de plottekening en de tekeningen met de oude situatie naar de afdeling T G F . schematische weergave inwinning terrestrisch revisieproces "oude stijl" Deelproces evt. door branche uit te voeren

!

DTB-meting door meetploeg (stap 1)

\ ,

I Verwerken meting tot voorlopig grafisch bestand door meetleider (stap 2)

1

Meetleider draagt meting over aan projectleider en na visuele controle geeft deze de meting door aan rekenaar

*

Controle projectleider TGT op volledigheid en verzenden gegevens naar TGF (stap 6)

rekenaar verwerkt opmerkingen van meetleider en verbetert fouten (stap 4)

(stap 5)

figuur 7

2.2.3

Verwerking

1. De TGF-projectleider bekijkt de ontvangen gegevens, sequentiele files (lnfocam-5 formaat) en plots of deze compleet zijn, en geeft deze door aan de Infocam medewerker. 2. Deze draait over de geleverde gegevens de conversie- en controle programma's P A 5 , MSI en M B B . Hiermee worden coderingsfouten, niet aangesloten vlakvormende lijnen (over- en undershoots), dubbele punten en punten met verschillend Z gedetecteerd. 3. De gegevens worden in G V E gecontroleerd op hoogtefouten. 4. Bij afkeuring bestanden terug naar T G T 5. Na goedkeuring maakt de Infocam medewerker een image- en incomeworkarea aan en laat de sequentiele file in de collector (income-workarea). 6. Vervolgens knipt deze in de editor, aan de hand van de meegeleverde plots en ondersteunt met de gegevens in de collector, de vervallen gegevens eruit.

-14-


7. De geleverde gegevens worden in de collector, in orde gemaakt en handmatig aangesloten op de elementen in de editor. 8. Vervolgens wordt met behulp van T O B U I (TOpology BUIIder) de gegevens omgezet naar gestructureerde gegevens met bijbehorende vlakken en topologie. Tevens controleert dit programma ook op fouten op het gebied v a n inconsistente vlakken en kruisende lijnen. Dit alles in de editor (imageworkarea). 9. In de editor heeft men ook de mogelijkheid om te controleren op het Vlakkennet'(volledig en juist gevuld) en punten zonder hoogte. 10. V a n het betreffende bestand wordt een export gemaakt en met het programma M B B , wordt alsnog gecontroleerd op juiste combinaties thema e n attribuut, dubbele punten, punten verschillend Z etc. schematische weergave terrestrisch revisieproces

verwerking "oude stijl"

Na revisie wordt bestand geleverd aan IPL-er T G F in intocam-5 formaat (stap 1)

Bestandstechnische controle door infcammer m.b.v. controle programmatuur (PA5, MSI, MBB etc) (stap 2 en 3)

Terug naar T G T

figuur 8 2.2.4

Afwerking

1. N a goedkeuring en verwerking worden de gegevens opgeslagen in de Oracledatabase. 2. V a n hieruit wordt er een export gemaakt naar een sequentiele file. 3. Deze wordt geconverteerd naar het door de klant gewenst formaat en af geleverd. Schematische weergave afwerking terrestrisch revisieproces "oude stijl"

Uitleveren in diverse formate n (stap 2 en 3)

figuur 9

- 15-


2.2.5

Controle

Controleren op precisie en betrouwbaarheid bij intern ingewonnen terrestrische revisies geschiedt door het toetsen van de grondslag door middel van het programma M O V E 3 . Bij het niet voldoen aan de criteria wordt er niet gestart met inwinnen en dient opnieuw grondslag te worden gemeten. Dit geldt echter niet voor door de branche uitgevoerde terrestrische revisies. Deze worden op dit moment na levering slechts visueel gecontroleerd a.d.h.v. plots en rapporten gegenereerd uit vereffeningsprogramma's. Voor wat betreft het controleren van het bestandstechnische gedeelte (over- en undershoots, vlakvorming e.d.) kan men op dit moment in het terrein geen uitspraak doen. Dit wordt in de processen bij T G F gecontroleerd. De volledigheid en classificatie wordt visueel door de meetploeg gecontroleerd door middel van een plottekening met daarop de gemeten situatie. 2.2.6

Conclusies

De verwerking en afwerking van de terrestrische gegevens bij T G F verschilt slechts minimaal van verwerking en afwerking van fotogrammetrische gegevens aangeleverd door de branche. De afstemming dient vooral bij T G T plaatst te vinden op het gebied van voorbereiding en inwinning. In het algemeen kan gesteld worden dat T G T qua kennis en ontwikkeling niet meegegroeid is met de ontwikkelingen die bij T G F hebben plaatsgevonden. Belangrijk is dat het gewenste terrestrische revisieproces (instructies, inwinmethode, software, fileformaten, en kwaliteitscontroles) is afgestemd op de huidige DTB productspecificaties. Bij T G T werkt men nog met het "oude" DTB (lnfocam-5 formaat), terwijl T G F thans met het "nieuwe" DTB (lnfocam-6 formaat) werkt. De structuur, codering en meetinstructies van beide formaten zijn significant anders. Het programma dg-DIALOG kan op dit moment alleen Infocam5 formaat inlezen en verwerken. Ook de meet en verwerkingsinstructies bij T G T zijn hierop gebaseerd. De verwerking van een terrestrische revisiemeting loopt binnen T G over te veel schijven (meetleider, rekenaar, Infocam medewerker). Dit werkt overdrachtsfouten in de hand. Controle op precisie en betrouwbaarheid van terrestrische gegevens ingewonnen door de M D voldoet binnen het huidige proces aan de eisen. Dit geldt echter niet voor door de branche ingewonnen revisies. Het toetsen van deze revisies op precisie en betrouwbaarheid dient te geschieden door het binnen deze opdracht vorm te geven controleproces. Thans worden de bestandstechnische zaken zoals het bepalen van over- en undershoots e.d. slechts visueel gecontroleerd. Hierdoor vindt de bestandtechnische controle pas plaats bij T G F en daar ontbreekt de kennis van de situatie om eventuele problemen op te lossen. De controle op de volledigheid en classificatie van de meting, kan pas achteraf gedaan worden met behulp van een plot. Controle op de aansluiting van gereviseerde gegevens op bestaand DTB is in het terrein niet mogelijk omdat het bestand niet in het terrein beschikbaar is. Mede vanwege het niet dagelijks uitvoeren van metingen t.b.v het DTB door T G T is het belangrijk om de meet- en verwerkingsmethode zo eenvoudig mogelijk te houden.

-16-


De belangrijkste conclusies zijn hieronder op een rijtje gezet: 1.

2. 3. 4.

5. 6.

7. 8.

Afstemming van de werkwijze dient hoofdzakelijk plaats te vinden op het gebied van voorbereiding en inwinning. Verwerking en afwerking sluit reeds op elkaar aan. Het ontbreekt T G T aan productkennis m.b.t. het huidige D T B . De hard- en software gebruikt bij T G T is niet afgestemd op de huidige werkwijze van T G F . De verwerking van een terrestrische revisiemeting loopt binnen T G over te veel schijven (meetleider, rekenaar, Infocam medewerker). Dit werkt overdrachtsfouten in de hand. Controle op precisie en betrouwbaarheid van door de M D ingewonnen terrestrische gegevens voldoet binnen het huidige proces aan de eisen. Controle op precisie en betrouwbaarheid van door de branche ingewonnen terrestrische gegevens voldoet niet en dient te geschieden door het binnen deze opdracht nog vorm te geven controleproces Controle op volledigheid, classificatie en bestandsstructuur voldoet niet binnen het huidige proces. Aansluiting van gereviseerd bestand op bestaand D T B is terrestrisch niet mogelijk.

Met deze bovengenoemde punten zal bij de opzet van een nieuw meet- en verwerkingsproces dan ook rekening gehouden worden.

-17-


- 18-


3. Opzet terrestrisch revisie- en controleproces "nieuwe stijl" 3.1 Uitgangspunten bij opzet revisieproces De projectafbakening genoemd in paragraaf 1.2, en de conclusies, verwoord in hoofdstuk 2, dienen als leidraad voor het opzetten van het terrestrisch revisieproces "nieuwe stijl". Buiten bovengenoemde punten dient hierbij ook rekening gehouden te worden met enkele andere factoren. Het betreft hier enkele geconstateerde praktische problemen zoals beschreven in paragraaf 3.1.1 en 3.1.2. 3.1.1

Overige praktische problemen en oplossingen

Genereren mutatiebestand uit gegevens opgeslagen in een database De DTB's worden vooral gebruikt voor beheer en onderhoud van rijksen waterwegen. Gebruikers koppelen zelf allerlei administratieve gegevens aan deze bestanden. Bij het leveren van mutatiebestanden moeten deze koppelingen gehandhaafd blijven. Het moet dus mogelijk zijn om in het mutatiebestand te filteren op elementen welke wel dan wel niet gewijzigd zijn. Dit heeft voor de gebruiker als voordeel dat deze in een oogopslag kan zien waar de mutaties hebben plaatsgevonden en welke eigen administratieve koppelingen nagelopen moeten worden. Aangezien er nu gereviseerd wordt vanuit het Data Archief Systeem richting de database kunnen de gegevens die nu worden opgeslagen in de database gezien worden als initiele inwinning. Het probleem van mutatiebestanden gaat dan ook pas bij de eerste revisieronde spelen. Dit geldt ook voor het fotogrammetrische revisieproces. O m terrestrisch op de toekomst voorbereid te zijn moet de te ontwikkelen terrestrische revisiemethode op een dusdanige manier opgezet worden dat mutatiebestanden op een correcte manier te genereren zijn ongeacht de nog te kiezen fotogrammetrische methode. De database waarop het D T B fysiek is opgeslagen bevindt zich in Delft. De eigen fotogrammetrische instrumenten (analyten) opereren rechtstreeks op deze database. A a n de hand van interne ID veranderingen worden wijzigingen in de database bijgehouden. Voor het reviseren van gegevens in de database is het rechtstreeks opereren op de database de beste oplossing omdat aan de hand van deze gewijzigde ID's achteraf bepaald kan worden welke elementen er gewijzigd zijn. Deze werkwijze maakt het mogelijk om op een juiste wijze mutatiebestanden te genereren. Fotogrammetrische gegevens ingewonnen door branchegenoten worden "los" van de database verwerkt. Dit geld ook voor terrestrische bijmetingen. Reden hiervan is dat het technisch en praktisch uitermate moeilijk is om op afstand rechtstreeks op de database te reviseren. Door deze keuze ("los" reviseren van de database), is het niet mogelijk om van deze unieke ID's gebruik te maken. Dit omdat na revisie "los" van de database, bij het terugzetten van de gegevens in de database, alle ID's van de elementen die t.b.v. een revisie uitgevoerd zijn, ongeacht of deze elementen wel of niet gewijzigd zijn, veranderen. O p dit moment levert dit nog geen problemen op omdat de database nu alleen nog maar gevuld wordt met initiele gegevens. In de toekomst wordt dit echter zeer belangrijk. O m aan de klant toch aan te kunnen geven welk element er bij een revisie daadwerkelijk is gewijzigd is een "uniek item" noodzakelijk. Het nieuw op te zetten revisieproces dient hier dan ook rekening mee te houden. Het deelproces waarop dit betrekking heeft wordt in figuur 10 m.b.v. een grijs kader weergegeven.

- 19-


Te ontwikkelen

Oracle Data-Base

deelproces Interne fotogrammetrische

• Externe fotogrammetrische revisie

Terrestrische revisie

figuur 10 Een oplossing voor dit probleem is mogelijk te vinden in het datumveld wat aan ieder element gekoppeld is en wat direct uit te voeren is uit de database. Dit veld is gevuld met de datum van inwinning. O m bij (terrestrische) revisies onderscheid te kunnen maken op gewijzigde, ongewijzigde en verwijderde elementen is er de mogelijkheid om een extra datumveld aan ieder element toe te voegen. Hierdoor wordt het mogelijk om achteraf een selectie te maken op de volgende elementen: • Ongewijzigd element heeft een gevuld datumveld, datum van inwinning, en deze blijft ongewijzigd. • Verwijderd element Heeft twee gevulde datumvelden, datum van inwinning (was al aanwezig) en verwijdering (nieuw). • Nieuw element heeft een gevuld datumveld, datum van inwinning (nieuw). Door het toevoegen van een extra datumveld wordt het mogelijk om verschillende soorten bestanden uit te voeren: file met verwijderde situatie ("was" bestand); file met ongewijzigde situatie ("ongewijzigd" bestand); file met toegevoegde situatie ("wordt" bestand); complete file welke de werkelijke situatie weergeeft.(combinatie van "ongewijzigd" en "wordt") Deze methode moet ervoor zorgdragen dat, onafhankelijk van het nog te kiezen model voor het fotogrammetrisch reviseren en het juist generen van mutatiebestanden, de terrestrische uitvoer hier altijd op aan kan sluiten.

Blokkeren van gegevens in de database Omdat er terrestrisch "los" van de database wordt gereviseerd is een goede methode om gegevens in de database tijdens revisie te blokkeren essentieel. Dit is noodzakelijk om te voorkomen dat dezelfde gegevens bij twee partijen in bewerking genomen worden. Een ander belangrijk punt hierbij is dat gegevens na revisie naadloos aan moeten sluiten op gegevens welke reeds aanwezig zijn in de database. De oplossing hiervoor is de inzet van de Infocam applicatie "collect buffer". Het is zaak het te blokkeren gebied groter te maken dan het daadwerkelijk te reviseren gebied en te laden in een "image workarea". Daarmee wordt een stukje van de database geblokkeerd en kan m.b.v. een gesloten polygoon en de Infocam applicatie "collect buffer" het te reviseren gebied ruim binnen de randen van het geblokkeerde gebied worden geselecteerd. Dit gebiedje wordt weggeschreven als sequentiele file in lnfocam-6 formaat, verwijderd uit de "image workarea" en geleverd aan T G T (zie figuur 11). Op deze file kan de revisie plaatsvinden. Bij revisie mogen coordinaten in de randen van het geleverde bestand niet worden gewijzigd. Hierdoor kan dit bestand na revisie direct worden teruggeplaatst in de "image workarea" waar het eerder uit is verwijderd. Doordat de coordinaten aan -20-


de randen niet zijn gewijzigd sluit het gereviseerde bestand naadloos aan op het nog aanwezige gedeelte in de "image workarea". Het complete geblokkeerde gebied kan nu verder verwerkt worden en terug worden geplaatst in de database. Blokkeren gegevens in de

Oracle-database

Oracle-database

image workarea

collectbuffer

figuur 11 3.1.2

Inzet PenPC in combinatie met dg-DIALOG

Uit de analyses van het huidige terrestrische revisieproces, en uit de aanbevelingen uit het rapport "Herinrichting terrestrische revisies" blijkt de noodzaak van de inzet van een computer in het veld om op een goede manier aan te sluiten op het huidige fotogrammetrische inwin- en controleproces bij T G F . Ook voor een onafhankelijke toets op precisie en betrouwbaarheid van door de branche ingewonnen gegevens is de inzet van een computer in het terrein een noodzakelijk. De inzet van een pencomputer ligt dan ook voor de hand. Bij dit project wordt dan ook de inzet van de pencomputer in combinatie met dgD I A L O G , G P S / R T K en/of tachymeter onderzocht. De pencomputer is speciaal ontwikkeld voor terreinwerkzaamheden. De combinatie met dg-DIALOG wordt gemaakt omdat dit binnen de M D een beproefd pakket is wat reeds door T G T voor terrestrische revisies wordt ingezet. Door gebruik te maken van de pencomputer in combinatie met dg-DIALOG kan men in het terrein: • O p een goede manier aansluiten op bestaand D T B . • Controleren op volledigheid van het bestand. • Diverse bestandtechnische controles uitvoeren. • Meetconstructies direct inpassen in bestand. • Aansluiten op de processen bij T G F . Vanwege de tijdsspanne is besloten om in eerste instantie te kiezen voor de ontwikkeling van dg-DIALOG draaiend op een pencomputer waarbij de meting wordt uitgevoerd m.b.v. G P S / R T K . Bij succes zal ook de koppeling met een tachymeter worden ontwikkeld. Dit, omdat met het oog op het meten van afgedekte situatie (beperkingen G P S ) , een tachymeter noodzakelijk blijft.

3.2 Beschrijving terrestrisch revisie proces "nieuwe stijl" De punten genoemd in hoofdstuk 3.1 in ogenschouw nemend levert de onderstaande opzet van het vernieuwde terrestrische revisieproces op. Schematisch is dit complete proces terug te vinden in bijlage 4. De verklaring voor -21 -


de gebruikte systemen en afkortingen zijn terug te vinden in bijlage 1. De afwijkingen tussen het terrestrisch revisieproces "oude stijl" en "nieuwe stijl" zijn in onderstaande stroomschema's in rood weergegeven. Voor de volledigheid zijn de verschillen tussen beide revisiemethodes in bijlage 6 in tabelvorm naast elkaar gezet 3.2.1

Voorbereiding

1. De productmanager T G F krijgt een verzoek van de klant (via accountmanager) om een terrestrische revisie resp. bijmeting te doen. Dit wordt door de productmanager doorgegeven aan de betreffende regio via de regiomanager. 2. Deze productmanager wijst de integraal projectleider bij de afdeling T G F aan. Deze integraal projectleider vraagt aan de betreffende regiomanager van T G T capaciteit aan (een projectleider) t.b.v. het maken van voorcalculaties en inplannen van de terrestrische revisiemeting bij T G T . 3. Zowel de projectleider T G T voor het buitenwerk als Intergraal projectleider T G F voor het binnenwerk inventariseren het verzoek en schatten de benodigde capaciteit en tijd in. 4. Na acceptatie door de klant kunnen de werkzaamheden starten. 5. Een Infocam medewerker van T G F laadt in een nieuw aangemaakte image workarea (ruim om het te reviseren gebied) de elementen vanuit de Oracledatabase. Hiermee zijn deze geblokkeerd. 6. Met behulp van een "collect buffer" wordt exact het te reviseren gebied uit de image workarea "geknipt" en weggeschreven naar een sequentiele file (Infocam 6 bestand). 7. Door het programma M E S worden de vlakken naar vlakdefinitie symbolen terug vertaald en voor revisie niet relevante gegevens verwijderd. 8. De sequentiele file in lnfocam-6 formaat wordt geleverd aan de projectleider TGT. schematische weergave terrestrisch revisieproces

e

pdrachtverwervirigs r accountmanager bij RD/SD J (stapp y

voorbereiding "nieuwe stijl"

Aanwiizen intearaalorojectleider TGF door productmanager en projectleider TGT door regiomanager (Stap 2)

Terrugkoppeling IPL-er aan accountmanager

—

w

Nee

Vervaardigen van voorcalculaties (stap 3)

Jpdracht'acceptatie doo^ klant (stap 4V,

figuur 12 3.2.2

Inwinning

1. T G T leest het bestand middels dg-DIALOG in de pencomputer. 2. De meetleider zorgt ervoor dat nieuwe topografie volledig wordt opgenomen en vervallen topografie wordt verwijderd. Dit met behulp van G P S / R T K , tachymeter of meetconstructies waarbij rechtsreeks op de gegevens wordt gemuteerd. De grondslag die hierbij gebruikt wordt, wordt in het veld gecontroleerd of deze voldoet aan de gestelde eisen. Tevens sluit hij aan op -22-


punten van niet gewijzigde situatie zodat de structuur van het bestand geschikt is voor rechtstreekse verwerking op Infocam. Dit alles m.b.v. de pencomputer 3. De meetleider controleert de meting in het terrein m.b.v. de pencomputer en dg-DIALOG op bestandstechnische aspecten, volledigheid en classificatie. 4. De uitvoer uit de pencomputer levert vier verschillende bestanden op nl: file met verwijderde situatie ("was" bestand); file met ongewijzigde situatie ("ongewijzigd" bestand); file met toegevoegde situatie ("wordt" bestand); complete file welke de werkelijke situatie weergeeft.(combinatie van "ongewijzigd" en "wordt" bestanden) V a n al deze bestanden worden plots vervaardigd. Stap 1 t/m 4 ook uit te voeren door branche. 5. De meetleider draagt de meting over aan de TGT-projectleider. Deze controleert op aanwezigheid van alle benodigde informatie en geeft deze door aan de projectleider van T G F . schematische weergave inwinning terrestrisch revisieproces "nieuwe stijl"

Deelproces evt. door branche uit te voeren

Inlezen infocam-6 bestand in pencomputer (stap 1)

Muteren bestand d.m.v. GPS/RTK, tachymeter of meetconstructies (stap2)

Meetleider controleert in het terrein op bestandstechnische aspecten, volledigheid, classificatie m.b.v. pencomputer (stap 3)

Optie: | Vervaardigen plot' Controle projectleider TGT op volledigheid en verzenden gegevens naar TGF (stap 5)

figuur 13 3.2.3

Verwerking

1. De TGF-projectleider bekijkt de ontvangen gegevens, sequentiele files (lnfocam-6 formaat) en plots of deze compleet zijn, en geeft deze door aan de Infocam medewerker. 2. Deze draait over de geleverde gegevens de conversie- en controle programma's MSI en M B B . Hiermee worden coderingsfouten, niet aangesloten vlakvormende lijnen (over- en undershoots), dubbele punten en punten met verschillend Z gedetecteerd. 3. De gegevens worden in G V E gecontroleerd op hoogtefouten. 4. Bij afkeuring bestanden terug naar T G T . 5. N a goedkeuring maakt de Infocammer een income-workarea aan in de voor revisie aangemaakte image-workarea, en laadt de sequentiele file(werkelijke situatie) in de collector (income-workarea). Met behulp van TOBUI (TOpology BUIIder) worden de gegevens omgezet naar gestructureerde gegevens met bijbehorende vlakken en topologie. Tevens controleert dit programma op

-23-


fouten op het gebied van inconsistente vlakken, kruisende lijnen, punten zonder hoogte etc. 6. Van het betreffende bestand wordt een export gemaakt en met het programma M B B , wordt alsnog gecontroleerd op juiste combinaties thema en attribuut, dubbele punten, punten verschillend Z etc. schematische weergave verwerking terrestrisch revisieproces "nieuwe stijl" Na revisie wordt bestand geleverd aan IPL-er TGF in infocam-6 formaat (stap 1)

Bestandstechnische controle door infcammer met m.b.v. controle programmatuur(MSI MBB etc) (stap 2 en 3)

Terug naar TGT

verwerking (stap 5 t/m 10)

figuur 14

3.2.4

Afwerking

1. Na goedkeuring en verwerking worden de gegevens opgeslagen in de Oracledatabase. 2. Van hieruit wordt er een export gemaakt naar een sequentiele file. 3. Deze wordt geconverteerd naar het door de klant gewenst formaat en afgeleverd. Schematische weergave afwerking terrestrisch revisieproces "nieuwe stijl"

s

Opslag Oracledatabase (stap 1) ,

Uitleveren in diverse formaten (stap 2 en 3)

figuur 15 3.2.5

Controle

Voor wat betreft controle op precisie en betrouwbaarheid zorgt G P S / R T K voor een bepaalde standaardafwijking die vooraf bekend is. Bij het gebruik van de tachymeter zorgt de toetsing m.b.v M O V E 3 dat de grondslagmeting voldoet aan de eisen. De meetleider kan met behulp van de pencomputer direct in het veld controleren op bestandstechnische onvolkomenheden, volledigheid en classificatie en deze bij constatering direct wijzigen. -24-


Binnen de processen bij T G F wordt het bestandstechnische gedeelte nogmaals gecontroleerd.

3.3 Organisatorische en technische aanpassingen O m het vernieuwde terrestrische proces ook praktisch vorm te geven dienen een aantal acties uitgevoerd te worden. Deze zijn zowel van organisatorische als technische aard. Organisatorisch dient er afstemming plaats te vinden tussen T G T en T G F en technisch dient de pencomputer en het pakket dg-DIALOG te voldoen aan de wensen en eisen welke een dusdanige aanpak van deze systemen vergt. 3.3.1

Organisatorische aanpassingen

Terrestrische revisies op het D T B worden op dit moment onder verantwoording van een projectleider T G T uitgevoerd. Ook de opdrachtverlening loopt nu via T G T . Deze is dan ook verantwoordelijk voor het te leveren terrestrische eindproduct. Omdat bij de vernieuwde werkwijze direct gereviseerd wordt op bestanden in beheer bij T G F waar ook de eindverantwoordelijkheid ligt, en de aflevering plaatsvindt is het verstandig om in de toekomst deze verantwoordelijkheid bij de integraal projectleider van T G F te beleggen. In het kader van het verschuiven van deze verantwoordelijkheid richting T G F is het verstandig om ook de opdrachtverlening bij T G F te beleggen. De aansturing van de meetploegen en de branche gebeurt hierbij uiteraard nog steeds door de projectleider T G T . I.v.m. het direct vervaardigen van een terrestrisch eindproduct in het veld is goed gekwalificeerd personeel noodzakelijk. Mede om het opleidingstraject binnen de regio's zo kort mogelijk te houden, is het verstandig om per regio een projectleider en een meetleider op te leiden. Zij kunnen, wanneer noodzakelijk, meerdere mensen binnen de regio begeleiden en wanneer noodzakelijk ook de branche bij de uitvoering van terrestrische revisies ondersteunen. Dit opleiden dient te geschieden in een samenwerkingsverband van mensen binnen T G F en T G T die in een gezamenlijk op te zetten "Meet en Verwerkingsoverleg" voor afstemming zorg dragen. O m de kennis binnen de regio's vast te houden en reviseren mogelijk te maken is aanschaf van een pencomputer per regiovestiging noodzakelijk. Resumerend levert dit de volgende aandachtspunten c q . aanbevelingen op: 1. 2. 3. 4. 5. 6.

Opdrachtverlening terrestrische revisies via T G F i.p.v.TGT. Integraal projectleider altijd bij T G F . Projectleider T G T blijft ploegen aansturen. Opstarten "Meet- en Verwerkingsoverleg". Opleiden van een projectleider en een meetleider per regio; Aanschaf van een pencomputer per regio.

3.3.2

Technische aanpassingen

Aanpassingen dg-DIALOG en pencomputer Het pakket dg-DIALOG is een zelfstandig systeem ontwikkeld door Grontmij om grootschalige basiskaarten te beheren. O p dit moment wordt dg-DIALOG reeds ingezet binnen de M D om terrestrische metingen te vervaardigen. Er is door T G T dan ook de nodige ervaring met dit systeem opgedaan. Dit is een van de redenen om ook voor het revisieproces "nieuwe stijl" te kiezen voor dit pakket. E e n ander voordeel is dat veel van de functionaliteiten, noodzakelijk voor het uitvoeren van het revisieproces reeds in dg-DIALOG aanwezig zijn. Nieuw is echter wel het werken van dg-DIALOG op de pencomputer in combinatie met een G P S / R T K - s e t of tachymeter. In eerste instantie werd gebruik gemaakt van het programma Penmap om deze hardware aan te sturen maar dit programma voldoet niet aan de -25-


functionele eisen door de M D gesteld aan DTB-inwinning (sterk 2-dimensionaal gericht). Het grote voordeel van dg-DIALOG is dat het vereffeningspakket M O V E 3 hierin is opgenomen. Hiermee kan de kwaliteit van de meting controleerbaar worden gewaarborgd. Voor de volledigheid volgt hieronder de functionaliteit welke zowel van dg-DIALOG als de pencomputer gewenst is om terrestrische revisies "nieuwe stijl" uit te kunnen voeren. Noodzakelijke functionaliteit dg-DIALOG O m dg-DIALOG geschikt te maken voor toepassing t.b.v. het revisieproces nieuwe stijl dienen een aantal functionaliteiten aan het pakket toegevoegd cq in combinatie met de vernieuwde werkwijze gebruikt kunnen worden. Hieronder volgen de belangrijkste punten: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.

Sequentieel formaat (6.1) dient ingelezen en uitgevoerd te kunnen worden in dg-DIALOG; Er dienen verschillende uitvoerfiles gegenereerd te worden; Er dient een interface ontwikkeld te worden om interactie tussen de pencomputer en een G P S set c q . tachymeter mogelijk te maken Het toevoegen van lijnen d.m.v. constructies (b.v. voetmaat-loodlijn) moet mogelijk zijn; Precisie van grondslagpunten moet direct in het terrein bepaald kunnen worden; Mogelijkheid tot vlakkencontrole. Toetsen van fotogrammetrisch aangeleverde gegevens m.b.v. in het terrein gemeten controlepunten. Door invoeren van een menustructuur dient de het gebruik van dg-DIALOG laagdrempelig te zijn.

Ad 1: Het sequentiele bestandsformaat dient gei'mporteerd en bij geen wijzigingen onveranderd geexporteerd te kunnen worden m.b.v. dgDIALOG. Ad 2: De meting vindt plaats op de sequentiele file. Het moet dus mogelijk zijn om punten te verwijderen en aan te vullen. Dit moet echter wel te traceren zijn. De volgende bestanden dienen dan ook automatisch vervaardigd te worden: file met verwijderde situatie ("was" bestand); file met ongewijzigde situatie ("ongewijzigd" bestand); file met toegevoegde situatie ("wordt" bestand); complete file welke de werkelijke situatie weergeeft. Ad 3: Ten behoeve van het prototype zal allereerst de interface met de G P S / R T K worden ontwikkeld. Het ontwikkelen van de interface voor de diverse tachymeters is afhankelijk van het welslagen van de proef met G P S / R T K . Voor de Meetkundige Dienst betreft het de systemen: - GPS/RTK: Leica S R 5 3 0 - Tachymeter: Zeiss Elta 3 en/of Leica T C A 1 8 0 0 Ad 4: Het toepassen van diverse meetconstructies moeten in het terrein op het bestand mogelijk zijn. Ad 5: Dit staat los van het nieuwe revisieproces, echter om fotogrammetrisch aangeleverde gegevens ook in een onafhankelijk stelsel op kwaliteit (precisie en betrouwbaarheid) te controleren is het noodzakelijk om middels terrestrisch gemeten controlepunten het fotogrammetrische model van een waardeoordeel te kunnen voorzien. Ad 6: In dg-DIALOG in combinatie met de pencomputer moet het mogelijk zijn lijnen, welke gebruikt worden voor vlakvorming in het D T B , op aansluiting te controleren (vlakcontrole). Hierbij geldt de vlakkendefinitie, zoals die bij de fotogrammetrische inwinning van DTB reeds wordt gehanteerd. Ad 7: Het doel hiervan is om een waardeoordeel te krijgen van de terrestrische bijen/of controlemeting. Dit is vooral van belang bij het gebruik van natuurlijke -26-


aansluitpunten bij terrestrische bijmetingen t.b.v. de fotogrammetrie. Deze aansluitpuntenpunten hebben alien een bepaalde fotogrammetrische relatieve precisie. Door deze in te voeren moet, in combinatie met de idealisatie precisie, van de standplaats de standaard afwijking bepaald kunnen worden. Deze moet aan een nog vast te stellen grenswaarde voldoen. D.m.v. een log-file moet deze meting worden opgeslagen. A d 8: Door een heldere en eenvoudig te bedienen menustructuur dient het gebruik van d g - D I A L O G in combinatie met de pencomputer zo simpel mogelijk te blijven.

-27-


Noodzakelijke functionaliteit pencomputer Uit de praktijktest welke beschreven wordt in hoofdstuk 4 is gebleken dat de eisen gesteld aan de pencomputer vooral liggen op het vlak van ergonomie, hanteerbaarheid, afleesbaarheid en gebruikersgemak. Dit resulteert in de volgende eisen waar een pencomputer aan dient te voldoen: 1. 2. 3. 4.

G o e d hanteerbaar in het terrein; Schok en spatwaterbestendig; Licht van gewicht; Onder alle omstandigheden goed afleesbaar zijn bij daglicht.

3.4 Voordelen terrestrisch revisieproces "nieuwe stijl" De opzet van het revisieproces en de inzet van de pencomputer rechtstreeks in het veld levert zowel organisatorisch, technisch als bedrijfseconomisch de volgende voordelen op: 3.4.1

Organisatorisch

Doordat er meer processtappen door de meetploeg in het veld verricht kunnen worden, is nabewerking door een rekenaar niet meer noodzakelijk. Hierdoor loopt de verwerking over minder "schijven" wat de kans op overdrachtsfouten vermindert en het proces vereenvoudigd. Omdat de meetploeg een terrestrisch eindproduct vervaardigd zal de betrokkenheid groter zijn wat het eindresultaat ten goede komt. Tevens is deze direct aan te spreken op eventuele fouten. Doordat het proces over minder "schijven" wordt uitgevoerd en de controles d.m.v. de pencomputer in het terrein sterk verbeteren is de doorlooptijd van een terrestrisch revisie zowel bij T G T als T G F korter. 3.4.2

Technisch

Door de inzet van de pencomputer in combinatie met dg-DIALOG en G P S / R T K of tachymeter kan direct bepaald worden waar men zich in het terrein bevindt. Door de positie visueel zichtbaar te maken op het beeldscherm met het te reviseren bestand als achtergrond kan direct op het DTB-bestand worden gewerkt. Hierdoor is controle op volledigheid en classificatie mogelijk en is de aansluiting tussen de gewijzigde en bestaande situatie gewaarborgd. Doordat middels de pencomputer aangegeven kan worden welke elementen er niet meer in het terrein aanwezig zijn, en dit als apart bestand uit te voeren is zijn overzichtsplots niet meer noodzakelijk. 3.4.3

Bedrijfseconomisch

Doordat de bestandstechnische controles in het veld plaats kunnen vinden is het terrestrische eindproduct wat geleverd wordt door T G T kwalitatief sterk verbeterd. De inspanningen die T G F moet verrichten om het bestand ingepast te krijgen in het D T B worden hierdoor aanzienlijk verminderd. Dit geld ook voor T G T omdat de verwerking over aanzienlijk minder schijven loopt. Doordat bij gebruik van de pencomputer in combinatie met G P S / R T K de meting en verwerking door een persoon plaats kan vinden is een standaard meetploeg van twee personen niet meer noodzakelijk. De keuze om bekende pakketten zoals dg-DIALOG voor het nieuwe revisieproces in te zetten kan een aanzienlijke versnelling in de opleiding opleveren.

-28-


Resumerend levert dit de volgende voordelen op: 1. Controle op volledigheid en classificatie in het terrein direct op bestand mogelijk. 2. Aansluiting tussen de gewijzigde en bestaande situatie gewaarborgd. 3. Meting loopt over minder "schijven" wat de kans op overdrachtsfouten vermindert en het proces vereenvoudigd. 4. Algemene doorlooptijd van een terrestrisch revisie zowel bij T G T als T G F korter. 5. Betrokkenheid meetploeg groter wat het eindresultaat ten goede komt. 6. Meting kan door een persoon worden uitgevoerd. 7. Aanzienlijke versnelling in de opleiding door inzet bekende pakketten.

3.5 Nadelen terrestrisch revisieproces "nieuwe stijl" De opzet van het revisieproces en de inzet van de pencomputer rechtstreeks in het veld levert ook enkele nadelen op: 3.5.1

Organisatorisch

Met de inzet van de pencomputer, en de mogelijkheid tot het direct vervaardigen van een eindproduct in het veld worden veel werkzaamheden van kantoor verplaatst naar het terrein. Vanwege de complexiteit is daarom goed gekwalificeerd personeel noodzakelijk. Het gevaar is dan ook dat niet alle medewerkers deze ontwikkelingen kunnen volgen. 3.5.2

Technisch

Doordat gebruik gemaakt wordt van complexe hard- en software componenten welke op elkaar afgestemd dienen te zijn, is de storingsgevoeligheid een aandachtspunt. 3.5.3

Bedrijfseconomisch

Een ander belangrijk aspect is de aanschaf van de benodigde hardware. Deze is vrij kostbaar. De kosten van een pencomputer bedragen momenteel ongeveer 5500 euro. Dit is exclusief G P S / R T K apparatuur. Elke ploeg uitrusten met dergelijke apparatuur lijkt dan ook niet haalbaar. Hier zullen door de betreffende middelenmanagers keuzes moeten Resumerend levert dit de volgende nadelen op: 1. 2. 3.

Gekwalificeerd personeel noodzakelijk. Combinatie van gebruikte soft- en hardware is complex. Hardware is kostbaar.

3.6 Beschrijving vernieuwd controleproces Zoals reeds beschreven is binnen het huidige fotogrammetrische en het vernieuwde terrestrisch revisieproces de mogelijkheid tot controle op bestandstechnische aspecten, volledigheid en classificatie op geleverde gegevens voldoende gewaarborgd. Hier is dan ook geen verdere actie noodzakelijk. Wat echter ontbreekt is een controleproces waarmee extern fotogrammetrisch als terrestrisch ingewonnen gegevens onafhankelijk gecontroleerd kunnen worden op precisie en betrouwbaarheid. 3.6.1

Opzet vernieuwd controleproces

O m op het gebied van precisie en betrouwbaarheid op extern fotogrammetrisch en terrestrisch gemeten gegevens, een uitspraak te kunnen doen is een onafhankelijke controle noodzakelijk. Het is op dit moment niet mogelijk om -29-


rekenkundig een waardeoordeel te vellen over de kwaliteit m.b.t. de precisie en betrouwbaarheid van door de branche ingewonnen gegevens. Voor een eventuele toekomstige certificering is een onderbouwde controle om een bepaald waardeoordeel over de bestanden te kunnen vellen noodzakelijk. Het voorstel is om een controleapplicatie te ontwikkelen die gebruik maakt van de pencomputer in combinatie met dg-DIALOG en G P S / R T K (zie figuur 16). G P S / R T K levert op een snelle en efficiente manier de punten noodzakelijk om de controle uit te voeren. Omdat de controlemeting onafhankelijk van de fotogrammetrisch en terrestrisch ingewonnen gegevens plaatsvindt is verantwoorde toetsing op precisie en betrouwbaarheid mogelijk. Door het meten van punten op min of meer willekeurige plaatsen in een aangeleverd bestand kan d.m.v. interpolatie en projectie de precisie en betrouwbaarheid inzichtelijk gemaakt worden. Bij het gemeten controlepunt moet in het te controleren bestand een punt worden gei'nterpoleerd op de bijbehorende lijn. De afstand tussen deze twee punten bepaald de standaardafwijking van dit punt. W e l is dit afhankelijk van de idealisatie precisie van het element. Door hier een kleinere of grotere toegestane standaardafwijking te gebruiken kan van het totale bestand qua precisie en betrouwbaarheid een rekenkundig onderbouwd waardeoordeel worden gegeven. Schematische

werkwijze

controleapplicatie pencomputer

\ / \

meten controlepunten m.b.v. GPS/RTK

controleapplicatie

te controleren Desiana

\ /

l

controlerapport

figuur 16

Het gebruik van G P S / R T K heeft als voordeel dat het op een snelle en relatief eenvoudige manier ingezet kan worden t.b.v. het meten van de controlepunten.

3.6.2

Conclusie

Door bovengenoemde werkwijze te hanteren is het mogelijk om een onafhankelijk waardeoordeel qua precisie en betrouwbaarheid onderbouwt te generen. In combinatie met de overige controles ingebouwd in het fotogrammetrische en vernieuwde terrestrische revisieproces op structuur, volledigheid en classificatie is toetsing op alle kwaliteitsaspecten mogelijk. Hiermee verkrijgt men een volledig controleproces welke gebruikt kan worden in het kader van certificering. Tevens is een onderbouwde goedkeuring van geleverde gegevens door de branche mogelijk waardoor betalingen rechtmatig plaats kunnen vinden.

-30-


4. Ontwikkeld ontwerp Een belangrijk aspect van dit project is het ontwikkelen van een praktisch werkend proefmodel. Dit, om de verbeterpunten genoemd in de voorgaande hoofdstukken in de praktijk te testen en daarmee draagkracht te creeren bij de meetploegen welke de hard- en software zullen moeten gaan gebruiken.

4.1 Samenwerking Meetkundige Dienst met branche Het beleid van de overheid is erop gericht om bij de ontwikkeling van innovatieve projecten, de samenwerking met de branche te bevorderen. Dit alles om de expertise van beide partijen te benutten en de ontwikkelkosten te delen. Voorwaarde is wel dat beide partijen voordeel in deze aanpak moeten zien. Bij dit project is dat nadrukkelijk het geval en is gekozen om in zee te gaan met branchegenoot Grontmij. In samenwerking met Grontmij is gestart met het realiseren van een praktisch werkend proefmodel. Hierbij worden de wensen qua aanpassingen op technisch gebied direct praktisch vormgegeven. De keuze is op Grontmij gevallen omdat deze dg-DIALOG heeft ontwikkeld en gewenste aanpassingen direct kan doorvoeren. E e n andere belangrijke reden voor deze keuze was het voornemen van Grontmij zelf, om dg-DIALOG in combinatie met G P S / R T K en tachymeter te implementeren op de pencomputer. Vanwege het ontbreken van een opdrachtgever was dit echter nog niet opgestart. Met dit project heeft Grontmij een partner gevonden, welke de ontwikkelde software grondig uittest. De Meetkundige Dienst heeft hiermee een partner gevonden, die een systeem ontwikkeld wat voldoet aan de eisen gesteld door de Meetkundige Dienst. In dit samenwerkingsverband worden de ontwikkelkosten gedeeld door beide partijen. Afspraak is verder dat het systeem geexploiteerd zal worden door Grontmij, zodat het ook voor andere partijen beschikbaar is. Mede in het kader van de inzet van branchegenoten t.b.v. het meten van terrestrische revisies is dit een goede ontwikkeling. Dit, omdat particuliere instanties een kant en klaar pakket, wat voldoet aan de eisen van de Meetkundige Dienst, op de markt aan kunnen schaffen zodat snel en zonder extra ontwikkelkosten met de werkzaamheden gestart kan worden. Ontwikkeling dg-DIALOG in combinatie met GPS/RTK Vanwege de tijdsspanne is besloten om in eerste instantie te kiezen voor de ontwikkeling van d g - D I A L O G draaiend op en pencomputer waarbij de meting wordt uitgevoerd m.b.v. G P S / R T K . Bij succes zal ook de koppeling met een tachymeter worden ontwikkeld omdat, met het oog op het meten van afgedekte situatie (beperkingen G P S ) , een tachymeter noodzakelijk blijft. Ontwikkeling controle applicatie Voor wat betreft de ontwikkeling van de controleapplicatie en het testen hiervan in de praktijk is het noodzakelijk gebleken eerst de praktische toepassing van de pencomputer in combinatie met d g - D I A L O G en G P S / R T K vorm te geven. In de tijdspanne van uitvoering van dit project is het niet gelukt deze applicatie praktisch vorm te geven. De ontwikkeling is echter reeds gestart en zal als vervolg op dit project alsnog worden gerealiseerd. Het ontwerp hoe deze applicatie praktisch vormgegeven wordt binnen dg-DIALOG wordt echter wel beschreven.

-31 -


4.2 Gerealiseerde aanpassingen Van de gewenste aanpassingen welke terug te vinden zijn in hoofdstuk 3.3.2. onder "Noodzakelijke functionaliteit dg-DIALOG", zijn de volgende aanpassingen door Grontmij ook daadwerkelijk gerealiseerd. 1. Sequentieel formaat (6.1) kan ingelezen en uitgevoerd worden in dg-DIALOG. 2. Het is mogelijk om verschillende uitvoerfiles te creeren gerelateerd aan de inwin- of verwijder datum. 3. Er Is een interface ontwikkeld om interactie tussen de pencomputer en een G P S set mogelijk te maken. 4. Het toevoegen van lijnen d.m.v. constructies (b.v. voetmaat-loodlijn) is mogelijk gemaakt. 5. Precisie van grondslagpunten kan direct in het terrein bepaald worden; 6. Mogelijkheid tot vlakkencontrole is ingebouwd. 7. Eenvoudige menustructuur is doorgevoerd.

4.3 In ontwikkeling zijnde aanpassingen Voor wat betreft het toevoegen van een controleapplicatie aan dg-DIALOG is een opdracht reeds aan Grontmij verleend. Deze is gebaseerd op de wensen gesteld in hoofdstuk 3.6.1. De uitvoer welke de praktische invulling hiervan op moet gaan leveren wordt hieronder beschreven. Gerapporteerd moet worden wat de geprojecteerde afstand van het gemeten punt tot het dichtstbijzijnde object met dezelfde objectcode is. In een oogopslag moet zichtbaar gemaakt worden wat de grootste afwijking is en welke afwijkingen groter zijn dan een op te geven waarde. Ook moet in de rapportage getoond worden welke gemeten punten geen "match" hebben. Dit laatste kan gezien worden als een controle op volledigheid. Alle gemeten dwarsdoorsneden worden in een rapport getoond. Tevens wordt het gemiddelde verschil voor harde topografie en het gemiddelde verschil voor zachte topografie weergegeven. De rapportage moet opgeslagen en geprint kunnen worden. Voorbeeld gemeten punten t.o.v. aangeleverde Pjilt) DIAI Ut. lopoqfdlie

C: Ddtd lopograde 5.0 MD MD Bovendonk [AlGEMEENj - [Topografie

tiguur 17 -32-

situatie door

branchegenoten


4.4 Nog te realiseren aanpassingen Het ligt in de bedoeling om ook de koppeling tussen dg-DIALOG en de tachymeter te ontwikkelen. Dit is echter afhankelijk van het praktische succes van het terrestrisch revisieproces "nieuw stijl".

-33-


- 34-


5. Praktijktest Vooralsnog beperkt de praktijktest zich tot de reeds gerealiseerde aanpassingen beschreven in hoofdstuk 4.2. O m de aanpassingen op hanteerbaarheid te testen is een praktijktest onontbeerlijk. T.b.v. het uitvoeren en begeleiden van de testen is een projectteam ingesteld. Dit team bestaat uit 2 mensen van T G F en 1 man van T G T (staf). O p afroep zijn ook mensen van Grontmij voor ondersteuning beschikbaar. De test is gesplitst in 2 gedeeltes nl.: 1. Testmetingen door het projectteam om de aanpassingen op de hard- en software op hun werking te toetsten. 2. Daadwerkelijk acceptatietest door een meetploeg.

5.1 Testmetingen verricht door het projectteam. De metingen van het projectteam hebben zich vooral gericht op het testen van de software geleverd door Grontmij, in combinatie met de bijbehorende hardware. Het ging er hierbij in hoofdzaak om te testen of de door de M D gewenste aanpassingen ook daadwerkelijk goed functioneren en of er andere handige functionaliteiten ontbreken in het dg-DIALOG pakket. De testmetingen zijn uitgevoerd met de eerste en tweede beta-versie van dg-DIALOG in combinatie met een verouderd type pencomputer (Fujitsi 2300) en een G P S / R T K set (Leica 500-serie). De te reviseren gegevens zijn uit de Oracle-database gefilterd met behulp van een "collect buffer", zoals beschreven in hoofdstuk 3.1.1. onder de kop "Blokkeren van gegevens in de database". Hierdoor is het te reviseren gebied uit de image workarea "geknipt" en weggeschreven naar een sequentiele file (lnfocam-6 bestand). Dit bestand is ingelezen in dg-DIALOG. N a het testen is het bestand uitgevoerd m.b.v. d g - D I A L O G naar een lnfocam-6 bestand en teruggeplaatst in de "image workarea". Als laatste zijn de gegevens teruggeschreven in de database. Dit proces verloopt naar wens. 5.1.1

Opmerkingen:

Binnen 3 maanden zijn de door de M D gewenste aanpassingen aan dg-DIALOG door Grontmij in de software opgenomen. Tijdens het testen van de eerste betaversie is de projectgroep op enkele onvolkomenheden gestuit. Voor een betaversie niet geheel onverwacht. Hieronder volgen de belangrijkste: Opmerkingen m.b.t. in en uitvoer van het Infocam 6.1 .formaat •

De in en uitvoer van het Infocam 6.1 formaat verloopt nog niet geheel correct Er wordt geen log-file aangemaakt als men gegevens inleest welke niet voorkomt in de objectcode lijst. Attributen worden niet automatisch weergegeven op scherm. Attributen, welke aan lijnen zijn gekoppeld middels een coordinaat in deze lijn worden niet op deze plaats in dg-DIALOG weergegeven. O n s inziens wijzigt dg-DIALOG de positie van dit attribuut. De uitvoer moet in elk geval identiek zijn aan de invoer wanneer dit element niet gewijzigd is.

Algemene opmerkingen op het programma: • • • •

N a importeren van gegevens standaard de werklaag aanzetten. Auto back-up voorziening moet worden aangebracht Bij het opstarten van pencomputer het scherm automatisch maximaliseren. Lokale transformatie op bestaande topografie toevoegen.

Specifieke opmerkingen m.b.t. functionaliteit •

Knoppenbalk wat uitbreiden met: -35-


• •

•

• •

afbreekroutine (stoppen actie) archiveren (opslaan van gegevens) punt voor, tussen, na (punten toevoegen in geselecteerde lijn) knippen element (splitsen van lijnen) losse symbolen toevoegen Digitaliseren met pen zou in G P S module niet mogelijk moeten zijn. Bij het selecteren van de lijn waarop je verder wilt meten moet de volgende registratie automatisch op deze lijn aansluiten zonder eerst "punt na" te geven. Punt na zou b.v. als standaard gehanteerd kunnen worden. Bij het selecteren van een andere objectcode, moet men alsnog aangeven dat men een object wil meten, anders meet men verder in de lopende objectcode. Het is logisch dat als men een andere objectcode selecteer men deze ook wil gebruiken. Het meten van vloeiende lijnen e.d. blokkeren. Standaardafwijking in G P S - m e n u toevoegen, dit i.p.v G D O P .

Specifieke opmerkingen m.b.t. pencomputer: •

• •

De pencomputer moet, als men deze gebruikt in combinatie met G P S - R T K , vastgemaakt worden aan de GPS-stok. Dit om een hand vrij te houden om de pencomputer te bedienen. Het gewicht van de pencomputer moet minimaal zijn. De voor deze test gebruikte pencomputer is te zwaar. Het af lezen van het display in het zonlicht moet goed zijn. Dit is geenszins het geval bij de voor deze test gebruikte pencomputer.

5.1.2

Aanpassingen dg-DIALOG

De bovengenoemde opmerkingen met betrekking op de software zijn door Grontmij, binnen de mogelijkheden die dg-DIALOG heeft, aangepast. Dit is ook gebleken tijdens de test van de tweede betaversie. Hierbij zijn alle voor de MD gewenste technische aanpassingen aan dg-DIALOG (genoemd in hoofdstuk 3.3.2) gerealiseerd. 5.1.3

Aanpassingen pencomputer

De gebruikte pencomputer voor de test voldeed geenszins. Vooral het zicht tijdens buitenmetingen was slecht. Het projectteam is dan ook op zoek gegaan naar een alternatief. Na grondig onderzoek via internet blijken er op dit moment pencomputers in de handel te zijn die specifiek voor het gebruik bij dag/zonlicht zijn ontwikkeld. Na een demo blijkt deze pencomputer de uitkomst qua afleesbaarheid en gewicht. T.b.v. de acceptatietest kan, dankzij de importeur, gebruik gemaakt worden van zo'n exemplaar. Het betreft hier de Fujitsu 3500R. (zie bijlage 5)

5.2 Acceptatietest verricht door een meetploeg De laatste fase van dit project is praktisch te onderzoeken of het terrestrisch revisieproces "nieuwe stijl" ook daadwerkelijk in een praktijksituatie voldoet. Deze is uitgevoerd door een meetleider uit een van de 5 regio's. De test is uitgevoerd met de laatst geleverde versie van dg-DIALOG en een nieuwe pencomputer(Fujitsu 3500R) met daaraan gekoppeld een G P S / R T K set (Leica 500). Gekozen is om in de buurt van een regiovestiging een stukje DTB-bestand te reviseren. Na enige uitleg kon de betreffende meetleider direct met de betreffende apparatuur een kleine meting uitvoeren. Na het zien van de mogelijkheden was deze uitermate enthousiast. Ook de pencomputer voldoet qua zichtbaarheid en gewicht nu aan de eisen welke de praktijk stelt. Het regenachtige weer heeft zijn uitwerking op het "touch screen" van de pencomputer en wordt daardoor moeilijk aan te sturen. Dit is een aandachtspunt. Het in het terrein direct op basis van het bestand middels de pencomputer waarnemen van de standplaats wordt -36-


gewaardeerd. Ook valt direct op wat wel en niet in het bestand aanwezig is. Het verwijderen van elementen welke niet meer in het terrein aanwezig zijn blijkt simpel. Ook de "pulldown" menustructuur waaruit alle coderingen van in te winnen elementen te selecteren zijn zodat een element met de juiste codering ingewonnen wordt bevalt goed.Het invoeren van coderingen behoort hierbij tot het verleden en fouten maken bij het intikken van betreffende coderingen is niet meer mogelijk. Tijdens het meten is direct aan te sluiten op oude situatie. Wat wel noodzakelijk is gebleken is dat de pencomputer aan de stok van de G P S ontvanger gemonteerd dient te worden. O p deze manier heeft de meetleider een hand vrij om handelingen te verrichten. Helaas was de beta versie nog niet geheel stabiel en crashte daardoor regelmatig. Dit is dan ook de reden waarom de praktijktest voortijdig is afgeblazen. Desalniettemin heeft de meetleider een redelijk beeld kunnen vormen. Belangrijkste opmerkingen door de meetleider geplaatst: • Inzet pencomputer geeft beter beeld van werkzaamheden. • Combinatie pencomputer vast aan G P S - s t o k is best werkbare manier. • Rechtstreeks op bestand werken is prettig. • Voorgedefinieerde codering in "puldown menustructuur" is verbetering. • G o e d e kennis van het pakket dg-DIALOG is noodzakelijk. • Betaversie is nog instabiel. Conclusie De belangrijkste conclusie uit deze testen is dat de inzet van de pencomputer om in het veld een beter product te kunnen genereren de juiste is. Besloten is dan ook om binnen dit project een pencomputer aan te schaffen om verdere ontwikkeling mogelijk te maken. Het type pencomputer wat aangeschaft is (incl. randapparatuur), is terug te vinden in bijlage 5. O m een beeld te geven van de kosten worden ook de prijzen worden hierbij vermeld.

-37-


-38-


6. Conclusies en aanbevelingen Bij de start van dit project hebben we ons 3 doelen gesteld. Deze doelen in ogenschouw nemend kunnen we bepaalde zaken concluderen. Voor de volledigheid zijn de doelen omkaderd nogmaals weergegeven. Doel 1 Het terrestrische inwinproces zowel organisatorisch als technisch aan laten sluiten op het huidige fotogrammetrische proces. Doel 2 Opzetten van een onafhankelijk controleproces om zowel fotogrammetrisch als terrestrisch ingewonnen gegevens op precisie en betrouwbaarheid te kunnen toetsen. Doel 3 Het in samenwerking met branche realiseren van een praktisch werkend proefmodel. De belangrijkste conclusies m.b.t. deze doelstellingen worden hieronder per doel weergegevens. Voor de volledigheid worden tenslotte de overall conclusies betreffende het totale project omkaderd weergegeven. Doel 1 Met de inzet van de pencomputer in combinatie met dg-DIALOG en G P S / R T K is terrestrisch reviseren op gegevens in een Oracle-database prima mogelijk. Ook sluit de ontwikkelde methode goed aan op het huidige fotogrammetrische verwerkingsproces. Het is mogelijk om met behulp van het toegevoegde datumveld mutatiebestanden te genereren. Het is dan ook verstandig om toekomstige terrestrische revisies uit te voeren op de "nieuwe stijl" methode. W e l zal met het oog op afgedekte situaties een interface tussen de pencomputer en de tachymeter ontwikkeld moeten worden. Is dat het geval dan is de hardware en software geschikt om alle voorkomende terrestrische revisies te verrichten t.b.v. de Oracle-database. Doel 2 Voor wat betreft het opzetten van een onafhankelijk controleproces om zowel extern fotogrammetrisch als terrestrisch ingewonnen gegevens op precisie en betrouwbaarheid te kunnen toetsen lopen op dit moment nog enkele acties. De verwachting is dat wanneer op de voorgestelde manier externe gegevens gecontroleerd worden het mogelijk is om een onafhankelijk waardeoordeel qua precisie en betrouwbaarheid onderbouwt te generen. In combinatie met de overige controles ingebouwd in het fotogrammetrische en vernieuwde terrestrische revisieproces op structuur, volledigheid en classificatie is toetsing op alle kwaliteitsaspecten mogelijk. Hiermee verkrijgt men een volledig controleproces welke gebruikt kan worden in het kader van certificering.Tevens is een onderbouwde goedkeuring van geleverde gegevens door de branche mogelijk waardoor betalingen rechtmatig plaats kunnen vinden. O m in de praktijk deze controleapplicatie toe te kunnen passen moest eerst de praktische toepassing van de pencomputer in combinatie met dg-DIALOG en G P S / R T K vormgegeven worden. Hier is in dit project dan ook in eerste instantie de aandacht naar uit gegaan. Aansluitend dient de controleapplicatie dan ook praktisch vormgegeven te worden. De opdracht hiervoor is reeds verstrekt. Doel 3 De inzet van de branche bij dit project kan als geslaagd worden beschouwd. Door nauwe samenwerking met de Grontmij is het gelukt om in een kort tijdsbestek een werkend proefmodel te realiseren wat aan de eisen gesteld door de M D voldoet en waarbij de ontwikkelkosten door beide partijen zijn gedeeld. Er zijn nog enkele -39-


punten welke de komende tijd de aandacht vragen. Dit heeft vooral betrekking op de stabiliteit van de applicatie. Hier wordt op dit moment de nodige aandacht aan besteed.

-40-


De belangrijkste conclusies en aanbevelingen worden hieronder omkaderd weergegeven: Conclusies Technisch 1. Pencomputer in combinatie met dg-DIALOG en G P S / R T K of tachymeter is uitermate geschikt om terrestrische revisies uit te voeren. 2. Pencomputer dient licht van gewicht, goed hanteerbaar en goed afleesbaar in het zonlicht te zijn. De gekozen pencomputer voldoet aan deze eisen. 3. Met de ontwikkeling en inzet van de controleapplicatie is in combinatie met de controles ingebouwd in het huidige fotogrammetrische en vernieuwde terrestrische revisieproces toetsing op alle kwaliteitsaspecten mogelijk. 4. Combinatie van hard- en software is complex. Organisatorisch 1. Methode en gebruikte hardware sluit goed aan bij het huidige fotogrammetrische revisieproces en het in de database plaatsen van gegevens. 2.

Gekwalificeerd personeel voor bediening hard- en software is noodzakelijk

Bedrijfseconomisch 1.

2. 3. 4. 5.

6.

Door de inzet van de controleapplicatie is een onderbouwde goedkeuring van geleverde gegevens door de branche mogelijk waardoor betalingen rechtmatig plaats kunnen vinden. Bestandstechnische controles m.b.v. de pencomputer resulteren in een snellere verwerking bij T G F . Vernieuwd terrestrisch revisieproces loopt over minder schijven en kan met minder middelen uitgevoerd worden. Dit is efficienter en goedkoper. Hardware is kostbaar. Het pakket ontwikkeld in samenwerking met Grontmij voldoet aan de eisen door de M D gesteld m.b.t.de inwinning van terrestrische revisies. Het pakket is ook door andere branchegenoten aan te schaffen. Hierdoor kunnen zij snel en zonder extra ontwikkelkosten inzetbaar zijn voor de M D . Het praktisch vormgeven van de gewenste aanpassingen op de applicaties is tot stand gekomen door inzet van Grontmij op aangeven van eisen gesteld door de MD. Hierbij zijn de ontwikkelkosten door beide partijen gedeeld. Dit heeft tot een acceptabel en snel resultaat geleid.

-41 -


Aanbevelingen Technisch 1. In het kader van afgedekte situatie welke veelvuldig bij het DTB voorkomt is het verstandig om de interface tussen de pencomputer en de tachymeter te laten ontwikkelen. 2. Maak gebruik van de in ontwikkeling zijnde controleapplicatie en gebruik voor het meten van de controlepunten G P S / R T K in combinatie met dg-DIALOG en de pencomputer. 3. Werk met datumvelden om ervoor zorg te dragen dat, onafhankelijk van het nog te kiezen model voor het fotogrammetrisch reviseren van gegevens "los" van de database en het juist generen van mutatiebestanden, de terrestrische uitvoer hier altijd op aan kan sluiten. 4. Maak gebruik van de Infocam applicatie "collect buffer" om geblokkeerde gegevens in de database voor terrestrische revisies in- en uit te voeren. 5. Maak voor de handzaamheid de pencomputer in combinatie met G P S / R T K vast aan de GPS-stok. Organisatorisch 1. Onderzoek of het gebruik van het datumveld en "collect buffer" ook geschikt is voor het genereren van mutatiebestanden t.b.v. de toekomstige fotogrammetrische revisies "los" van de database. 2. Laat opdrachtverlening van terrestrische revisies via T G F lopen i.p.v. T G T . Dit om de verantwoordelijkheid van het product bij de daadwerkelijke beheerder van het DTB te houden. De projectleider van T G T blijft hierbij verantwoordelijk voor de uitvoering van de terrestrische revisie. 3. Start het Meet- en Verwerkingsoverleg (MEVE-overleg) tussen T G F en T G T opnieuw op. 4. Leidt per regio een projectleider en een meetleider op t.b.v. reviseren m.b.v. de pencomputer in combinatie met G P S / R T K . Gebruik hiervoor in eerste instantie een meetleider en projectleider die goed thuis is in dg-DIALOG. Zij kunnen zorg dragen voor verdere begeleiding binnen de regio's. 5. Laat opleiding in de regio verzorgen met inbreng van mensen van zowel T G T als T G F . Bedrijfseconomisch 1. Samenwerking branche en MD bij innovatieve projecten is aan te bevelen. Door gebruik te maken van ieders expertise is het mogelijk om in een kort tijdsbestek iets concreets te realiseren. 2. Schaf per regio in eerste instantie een pencomputer met randapparatuur aan. Dit omdat reviseren binnen de regio's geen dagelijks werk is en de apparatuur vrij kostbaar is.

-42-


Bijlage 1

Begrippen en afkortingen

COLLECTOR

Applicatie, binnen het Infocam-Oracle systeem, waar men gegevens in de income-workearea kan bewerken. 1. fouten gegenereerd door M B B , beoordelen en oplossen; 2. aansluitingsfouten met gestructureerde gegevens oplossen; 3. met behulp van thematische selecties gegevens controleren op gebruik van juiste thematische codes en eventueel wijzigen; 4. door de branche gemaakte fouten, door het niet juist interpreteren van de meet- en verwerkingsinstructies opmerken en eventueel oplossen.

DAS

Digitaal Archief Systeem opslag systeem van sequentiele files in "oud" formaat"

dg-DIALOG

Programma om terrestrische metingen te verwerken 1. leest randapparatuur uit; 2. vereffend de ruwe terrestrische meetgegevens; 3. editen van de gegevens; 4. uitvoer in sequentiele Infocam file.

DTB

Digitaal Topografisch Bestand 3D vectoren bestand.

•

DTB-Droog

Geografische database van de droge infrastructuur, alle rijkswegen en vliegvelden.

•

DTB-Nat

Geografische database van de natte infrastructuur, alle rivieren, kanalen, kusten, meren en oevers bij Rijkswaterstaat beheer.

•

DXF/DWG

Standaard fileformaat vooral gebruikt door Computer Aided Design(CAD) programma's zoals Autocad.

•

•

EDITOR

Applicatie binnen Infocam-Oracle system waarmee men de gegevens in de image workarea kan bewerken. 1. fouten en waarschuwingen van het resultaat door TOBUI beoordelen en oplossen; 2. volledigheid van het vlakkennet controleren en verbeteren; 3. datum attribuut toevoegen aan de elementen; 4. punten zonder Z- coordinaat opsporen en verbeteren; 5. onvolkomenheden in de gegevens oplossen.

GPS/RTK

Global Positioning System/Real Time Kinematics. Satelliet plaatsbepalings systeem m.b.v. radio link voor directe nauwkeurige plaatsbepaling.

GVE

Programma Graphic View Editor, 3-D viewer, waarin visueel hoogte fouten geconstateerd kunnen worden.

IMAGE WORKAREA

Digitaal werkgebied binnen Infocam-Oracle systeem, welke een directe relatie heeft met de Oracle-database 1. Werkgebied wordt is geladen uit een project in de Oracledatabase, dit met eventueel in het project aanwezige elementen. 2. De door T O B U I gestructureerde gegevens en gegenereerde fouten / waarschuwingen worden in dit werkgebied geplaatst. 3. Na het oplossen van fouten, wordt de Oracle-database van hieruit geladen.

-43-


•

•

I N C O M E W O R K A R E A Digitaal werkgebied binnen Infocam-Oracle systeem, welke gekoppeld is aan een image workarea. 1. Sequentiele lnfocam-6 file, (spaghetti gegevens) wordt in dit werkgebied geladen. 2. Fouten file gegenereerd uit M B B wordt bij geladen. 3. Gestructureerde gegevens in editor zijn als achtergrond gegevens zichtbaar. 4. N a oplossen fouten, worden door het draaien van TOBUI de gegevens in de image workarea geplaatst. 5. Infocam relatieoverzicht Relatieoverzicht

infocam

applicatie

locatie

collector

j income workarea tobui

2

editor

[

Oracle Database

•

lnfocam-5 formaat

"Oud" sequentieel file formaat met codes en attributen gedefinieerd in meetinstructies van D T B - W e g e n , DTB-Vliegvelden, DTB-Rivieren, DTB-Kanalen, DTB-Kust en DTB-Oevers. (zie tabel 1)

•

lnfocam-6 formaat

"Nieuw" sequentieel file formaat met codes en attributen gedefinieerd in meet- en verwerkingsinstructies van DTB-Droog/Nat. (zie tabel 1)

Tabel 1 Oud versus nieuw DTB

datamodel specificaties DTB-Wegen DTB-Vliegvelden

Oud generalisatie schaal 1000 1000

formaat opslag ic-5

DAS

ic-5

DAS

Nieuw datamodel generalisatie formaat specificaties schaal DTB-Droog 1000

DTB-Rivieren

5000

ic-5

DAS

DTB-Kanalen

1000

ic-5

DAS

DTB-Kust

2000

ic-5

DAS

DTB-Oever

2000

ic-5

DAS

DTB-Havens

1000

ic-5

DAS

DTB-Meren

niet aanwezig

-44-

DTB-Nat

ic-6

opslag

Oracledatabase


Integraal projectleider Overall verantwoordelijk bij afdelingsoverschrijdende projecten. MANIP55

Programma Manipulatie55, knipt en filtert sequentieel lnfocam-5 file t.b.v. revisie. 1. kan een uitsnede maken in sequentiele lnfocam-5 file; 2. vertaald vlakken terug naar vlakdefinitie symbolen; 3. filtert alle voor revisie niet relevante elementen uit de sequentiele file, zoals elementen en attributen welke niet meer voorkomen in het nieuwe datamodel.

MANIP60

Programma Manipulatie60, knipt een sequentieel lnfocam-6 file uit de Oracledatabase t.b.v. aflevering. 1. Kan een uitsnede maken in sequentiele lnfocam-6 file.

MBB

Programma M D _ B I G _ B R O T H E R , controleert de lnfocam-6 file op onvolkomenheden: 1. combinatie van thematische code met attribuut; 2. lijnaansluitingen vlakvormende lijnen; 3. punten zonder Z- coordinaat; 4. punten met waarde Z- coordinaat 0.000; 5. dubbele coordinaten in lijnen en vlakken; 6. datum attribuut gevuld; 7. hectometer attribuut gevuld; 8. vlakken gesloten; 9. dubbele symbolen; 10. dubbele edges; 11. punten in waterlijnen, groter Z verschil dan 15 centimeter; 12. lijnen ingewonnen als vloeiende krommen,(spline, arc).

MES

Programma M D _ E D _ S E Q , converteert en filtert sequentiele lnfocam-6 file afkomstig uit Oracle-database t.b.v. revisie. 1. vertaald vlakken terug naar vlakdefinitie symbolen; 2. filtert alle voor revisie niet relevante elementen uit de sequentiele file, zoals element ID en datum attribuut.

MSI

Programma M D _ S E Q J N C O M E , converteert sequentiele lnfocam-6 file zodat deze ingelezen kan worden in de INCOME-workarea. 1. zet vlakdefinities om naar seeds en labels; 2. koppelt de juiste layer indeling aan coderingen; 3. maakt invoer files voor G V E aan. (DXF).

NAP

Normaal Amsterdams Peil (Nederlands referentie stelsel voor de hoogte)

PA5

Programma lnfocam5 Patch, interfase, maakt een lnfocam-5 formaat geschikt om verder te verwerken als lnfocam-6 formaat 1. zet attributen om naar nieuwe benamingen 2. verwijderd attributen, welke niet meer gewenst zijn. 3. vertaald, door de branche geleverde vlakken naar lijnen en vlakdefinitie symbolen.

RD

Rijks Driehoeksnet (Landelijk referentiestelsel voor planimetrie)

RD/SD

Regionale directie / Specialistische Dienst

Sequentieel

Bestandsformaat, gedefinieerd door Leica en gebruikt binnen het Infocam systeem.

TG

Topografische Geo-informatie -45-


Hoofdafdeling van de Meetkundige Dienst •

TGF

Topografische Geo-informatie Fotogrammetrie Basis Geo-informatie afdeling, van de hoofdafdeling T G van de Meetkundige Dienst

•

TGT

Topografische Geo-informatie Terrestrisch Terrestrische afdeling, van de hoofdafdeling T G van de Meetkundige Dienst

•

TGFD

Topografische Geo-informatie Fotogrammetrie, cluster DTB-Droog

•

TGFG

Topografische Geo-informatie Fotogrammetrie, cluster DTB-Nat

•

TGFV

Topografische Geo-informatie Fotogrammetrie, cluster voorbereiding

•

TOBUI

Programma TOpology BUIIder, bouwt vanuit de collector, de topologie op in de editor. Spaghetti data wordt gestructureerd. 1. intersecties worden gemaakt op vlakvormende lijnen; 2. vlakken worden opgebouwd, uit de seeds en labels, tussen de vlakvormende lijnen; 3. attributen worden aan de betreffende elementen gekoppeld.

-46-


Bijlage 2

Verwerkingstraject fotogrammetrische revisie s

f opdrachtverwerving [ door accountmanager) V bij RD/SD

Aanwijzen intearaal projectleider TGF door productmanager en projectleider TGT door regiomanager

vliegplan maken

w

schijvenplaatsen vliegen schijven inmeten

Leveren resultaten aan projectleider DTB

trianguleren

bestand ontdoen van vlakinformatie m.b.v. het programma MANIP

Uitbesteden door IPL-erTGF van fotogrammetrisch te reviseren bestand aan branchgenoot

Reviseren bestand door branchegenoot

Na revisie wordt bestand geleverd aan IPL-er TGF in infocam-6 formaat

nee

Bestandstechnische controle door infcammer met m.b.v. controle programmatuur*(MSI, MBB etc)

controle op precisie en betrouwbaarheid door fotogrammeter

Opslag OracleDatabase

-47-

Uitleveren naar diverse formaten


-48-


Bijlage 3 Verwerkingstraject terrestrische revisie "oude stijl" Aanwijzen intearaal oroiectleider TGT door regiomanager en projectleider TGF door productmanager

f Dpdrachtverwerving doo)\ j accountmanager bij RD/ SD

V

w

Vervaardigen van voorca culaties

<

F

Terrugkoppeling IPL-er met accountmanager

Plots van het te reviseren gebied door IPL-er bij TGF opgevraagd

Verwerken meting tot voorlopig grafisch bestand door meetleider deelproces evt. te verrichting door branche Meetleider draagt meting over aan projectleider en na visuele controle geeft deze de meting door aan rekenaar

Vervaardigen plot 4 Controle projectleider TGT op volledigheid en verzenden gegevens naar IPL-er TGF in infocam-5 formaat

Nee

rekenaar verwerkt opmerkingen van meetleider en verbetert fouten

Bestandstechnische controle door infcammer met m.b.v. controle programmatuur*(PA5, MSI, MBB etc)

verwerking

^ Opslag OracleDatabase

^

w


-49-


-50-


Bijlage 4 Verwerkingstraject terrestrische revisie "nieuwe stijl" f

Opdrachtverwerving \ door accountmanager bij V RD/SD /

Aanwijzen integraal projectleider TGF door productmanager en projectleider TGT door regiomanager

Vervaardigen van voorcalculaties

Terrugkoppeling IPLer met 4-Wee—< accountmanager

Deelproces evt. door branch uit te voeren

Inlezen infocam-6 bestand in Pencomputer

Muteren bestand d.m.v. GPS/RTK, tachymeter of meetconstructies

Optie: Vervaardigen plot j Meetleider controleert in het terrein op bestandstechnische aspecten, volledigheid, classlticatie m.b.v. pencomputer

infocamformaat

Na revisie wordt bestand geleverd aan IPL-er T G F in infocam-6 formaat

Bestandstechnische controle door infcammer met m.b.v. controle programmatuur*(MSI, MBB etc)

-Nee-

verwerking

3


- 51 -

Opslag OracleDatabase


-52-


Bijlage 5 Binnen dit project aangeschafte pencomputer 1. Stylistic 3500R Het vlaggenschip onder de pencomputers: de nieuwe Fujitsu ST3500. Een uiterst krachtige pen computer met alle bekende features van een notebook computer - zonder een keyboard. Met de Stylistic 3500 heeft u een mobiele oplossing tot uw beschikking die u voorziet van grootse prestaties en u veelzijdige toepassingsmogelijkheden biedt voor meerdere applicaties. De Stylistic 3500 is een computer waarbij terdege rekening is gehouden met de wensen van de gebruiker van vandaag. Een full size display, snelle 500 M H z . processor, grote opslagcapaciteit en toch slechts een gewicht van nog geen 1,5 Kg en een hoogte van slechts 27 mm. De ST3500 is beschikbaar in drie uitvoeringen: indoor, indoor/outdoor en outdoor viewable, http://www.dataction.be/producten/pdf/st3500.pdf De belangrijkste specificaties:

#

•

500 M H z Celeron processor

•

10.4" display in drie uitvoeringen: indoor, indoor/outdoor of outdoor viewable.

•

Intern geheugen 128 of 256 M B S D R A M

•

4 M B High S p e e d S D R A M videokaart met 3D accelerator en DVD M P E G 2 assist playback

•

Ingebouwde 10/100BASE-netwerkkaart

•

15 G B Ultra A T A harddisk, Shock-mounted

•

Beschikbaar met Windows 98se/NT 4.0/Windows 2000 Professional

•

Gewicht 1.46 kg, afm.: 280 mm x 213 mm x 27 mm Partnumber

Omschrijving

Eenh. prijs

1

FMW4503FS128C03

St. 3500 Reflective S V G A 1 5 G B , C e l 500, 128MB, W'2000

2

FMW45BP1

1

Totaal

4.135 €

4.135 €

Stylistic 3500/3400 3100mAh Battery

225 €

450 €

FMWSP10

3500/3400 Screen Protector (12 Pack)

115 €

115 €

1

FMWCC43

Stylistic 3500/3400 SlipCase

115 €

115 €

1

FMW42BC1

Stylistic 3500/3400 Battery Charger

260 €

260 €

1

FMW44UG01

ST3500 Users Guide [Universal]

25 €

25 €

1

FPCAC14C

A C Adapter w / E U R O Cord

75 €

75 €

1

FPCAA02

Auto/Airline Adapter

110 €

110 €

1

FMWFD2

External Floppy Disk Drive

110 €

110 €

Totaal

5.395 €

-53-


-54-


Bijlage 6 Verschil tussen revisieprocessen oude en nieuwe stijl

Revisie "oude stijl"

Revisie "nieuwe stijl"

Opdrachtverwerving door accountmanager bij R D / S D

Opdrachtverwerving door accountmanager bij R D / S D

Aanwijzen integraal projectleider T G T door regiomanager en projectleider T G F door productmanager

Aanwijzen integraal projectleider T G F door productmanager en projectleider T G T door regiomanager



Opdracht acceptatie door klant

Opdracht acceptatie door klant

Plots van het te reviseren gebied door IPL-er bij T G F opgevraagd

Leveren van file in lnfocam-6 formaat Inlezen lnfocam-6 bestand in pencomputer

DTB-meting door meetploeg

DTB-meting door meetploeg

Verwerken meting tot voorlopig grafisch bestand door meetleider

Muteren bestand d.m.v. G P S / R T K , tachymeter of meetconstructies

Meetleider draagt meting over aan projectleider en na visuele controle geeft deze de meting door aan rekenaar Vervaardigen plot en leveren file in lnfocam-5 formaat

Vervaardigen plot en leveren bestand in lnfocam-6 formaat

Controle projectleider T G T op volledigheid en verzenden gegevens naar T G F

Controle projectleider T G T op volledigheid en verzenden gegevens naar T G F

Na revisie wordt bestand geleverd aan IPL-er T G F in lnfocam-5 formaat

Na revisie wordt bestand geleverd aan IPL-er T G F in lnfocam-6 formaat

Bestandstechnische controle door infcammer met m.b.v. controle programmatuur (PA5, MSI, M B B etc)

Bestandstechnische controle door infcammer met m.b.v. controle programmatuur (MSI, M B B etc)

accepteren

accepteren

verwerking

verwerking

Opslag Oracle- Database

Opslag Oracle- Database



Afwijkende stappen t.o.v. oud revisieproces in rood weergegeven

-55-


-56-


Bijlage 7 Overzicht betrokken personen en relatie documenten

Realisatie:

Pierre Kop Peter Wouters

Projectmedewerkers

Meetkundige

Projectmedewerkers

Grontmij:

Geraadpleegde revisies

Dienst:

Koos Bouhuizen Arjan Hendriks Ton van de Linden Frans Spruijt John Steenbruggen Adrie Welleman Rene Krul Bart van der Lely

documentatie:

: Beslisdocument herinrichting terrestrische Productfolder d g - D I A L O G Productspecificaties uitbesteding fotogrammetrie 1.0 Interne handleiding D T B (DTB-Totaal_inleiding.doc) Meet en Verwerkingsinstructie DTB-Droog/Nat/DTM

-57-


- 58-

Meetkundige

Dienst

(MD)

Rijkswaterstaat

De M e e t k u n d i g e

D i e n s t is het

k e n n i s - en d i e n s t e n c e n t r u m

van

V e r k e e r en W a t e r s t a a t v o o r g e o De M D ondersteunt de kerntaken van het ministerie door het leveren van verschillende producten en diensten op het gebied van geo-informatievoorziening en Informatie- en communicatietechnologie (ICT).

informatievoorziening informatie-

en

en

communicatietechnologie.

Hierin vervult zij duidelijk onderscheiden rollen en functies, namelijk die van: Kanaalweg 3b, 2628 EB Delft 1. Architect en adviseur voor geoinformatievoorziening en informatie- en communicatietechnologie 2. Makelaar in geo-informatie en ICT-kennis 3. Leverancier van geo-informatie 4. Beheerder van basis-infrastructuur voor (geo-)informatie en datacommunicatie

Postbus 5023, 2600 C A Delft Telefoon (015) 269 11 11 Fax (015) 261 89 62 E-mail: [email protected] Internet: www.minvenw.nl/rws/mdi

Terrestrische revisies op gegevens in een Oracle-database

Recommend Documents