Ter vermindering van (de gevolgen van) Kindermishandeling en huiselijk geweld Paul Baeten Cees Hoefnagels Jeugd in Onderzoek Jeugd in Onderzoek Den Bosch 14 maart 2016
Elke vorm van voor een minderjarige bedreigende of gewelddadige interactie van fysieke, psychische of seksuele aard, aard die de ouders of andere personen ten opzichte van wie de minderjarige in een relatie van afhankelijkheid of van onvrijheid staat, actief of passief opdringen, waardoor ernstige schade wordt berokkend of dreigt te worden berokkend aan de minderjarige in de vorm van fysiek of psychisch letsel. letsel Vormen: seksuele mishandeling, fysieke mishandeling, emotionele/psychische mishandeling, fysieke verwaarlozing, emotionele/psychische verwaarlozing en getuige zijn van partnergeweld. Bron: artikel 1 Jeugdwet
Kennis in de keten bij de aanpak van kindermishandeling - JiO
14 maart 2016
2
Jaarprevalentie kindermishandeling (0 t/m 17 jaar) - 34 per 1.000 kinderen => 118.836 kinderen - waarvan 6.4 kinderen per 1.000 gemeld bij het AMK (in 2010) Ongecorrigeerde schatting van de prevalentie in middelgrote gemeente Den Bosch (141.893 inw. ) 1.072 ‘IJsberg’ Scholierenstudie (12-17 jaar) (excl. psychologische agressie van ouders) 99 per 1.000 => 97.000 kinderen
Bronnen:
nationale prevalentie data: Alink et al., 2011 inwonersaantallen CBS, 01-01-2012
Kennis in de keten bij de aanpak van kindermishandeling - JiO
14 maart 2016
3
Teruggetrokken gedrag Slaapstoornissen Lage eigenwaarde Eetstoornissen Depressie en angststoornissen Agressief gedrag Psychosomatische klachten (buik- hoofdpijn) Botbreuken Seksuele klachten Zich geïsoleerd voelen
Suïcidepogingen/suïcide Somatische aandoeningen Leerproblemen Faalangst Post traumatische stressstoornissen Structuurveranderingen in de hersenen Verslavingsproblemen Blijvend lichamelijk letsel Medische consumptie en medicijngebruik problemen
Kennis in de keten bij de aanpak van kindermishandeling - JiO
14 maart 2016
4
Sociale gevolgen
Delinquent gedrag Vandalisme Uithuisplaatsing Schoolverzuim Ontwrichting van gezinnen
Maatschappelijke gevolgen
Tenminste € 1 miljard per jaar Gebruik van diensten (politie, justitie, gezondheidszorg, opvang) Productieverlies door arbeidsverzuim Kennis in de keten bij de aanpak van kindermishandeling - JiO
14 maart 2016
5
Populatie: 98% vier of meer risicofactoren zoals 1. 2. 3. 4. 5.
armoede ervaring met (seksueel) geweld in verleden of heden, geen sociaal netwerk of steun van familie jong, laag opgeleid en/of middelengebruik
Programma Voorzorg
~programma van Olds et al. (VS) belang persoonlijke relatie moeder met ‘hun’ Voorzorgverpleegkundige start 16e – 28ste week; gemiddeld 2 huisbezoeken 1-1½ u p.m.
Kennis in de keten bij de aanpak van kindermishandeling - JiO
14 maart 2016
6
In de VoorZorggroep t.o.v. de groep die gebruikelijke zorg ontvangt: o Minder roken tijdens de zwangerschap en na geboorte (50%) o Niet roken waar de baby bij is o Als baby 6 maanden: vaker borstvoeding (14% ipv 6%) o Psychisch en fysiek geweld neemt af tijdens de zwangerschap en in de 2 jaar daarna o Seksueel geweld neemt meer af tijdens de zwangerschap o Vrouwen in de Voorzorggroep gebruiken zelf ook minder vaak geweld o Minder meldingen bij het AMK 18% vs 10%
Bron: Mejdoubi J, Heijkant S van den, Struijf E, Leerdam F van, Crijnen A, HiraSing RA. 2013
Kennis in de keten bij de aanpak van kindermishandeling - JiO
14 maart 2016
7
2,5
2
1,5
Fysiek Seksueel Fysiek en seksueel
1
0,5
0 VOOR
TIJDENS Bron: Hoefnagels & Baartman, 1997 Kennis in de keten bij de aanpak van kindermishandeling - JiO
14 maart 2016
8
Ouders
hele periode hulp 37
tijdelijk hulp 45
geen hulp 18
Kinderen
14
27
59
Bij ouders: Als hulp: afname van psychisch geweld en mild fysiek geweld; geen afname van ernstig fysiek geweld Alleen gespecialiseerde tweedelijns hulp afname van psychotrauma
Bij kinderen: geen effect van de hulp wel: sterke samenhang tussen mate van geweld en mate van trauma Bron: Tierolf, Lünneman, & Steketee, 2014
Kennis in de keten bij de aanpak van kindermishandeling - JiO
14 maart 2016
9
Zelfrapportage kind 5-16 jaar Kwaliteit van leven
Bron: Snoeren, et al 2014
N = 209
4 metingen over 1,5 jaar 15 dember 2014
presentatie onderzoek - voor binnenkort Veilig Thuis Haaglanden
10
Bron: Snoeren, Hoefnagels, Lamers, Evers, 2014
15 december 2014
presentatie onderzoek - voor binnenkort 1 Veilig Thuis 1 Haaglanden
Bron: Snoeren, Hoefnagels, Lamers, Evers, 2014
presentatie onderzoek - voor binnenkort 1 Veilig Thuis 2 Haaglanden
‘VoorZorg’ voor hoge risicogroep van 500 a.s. moeders waardoor 50 moeders hun kind niet gaan mishandelen (en ondanks VoorZorg 50 toch wel)
Kennis in de keten bij de aanpak van kindermishandeling - JiO
14 maart 2016
13
Mishandelde kinderen van 710 jaar worden uitgenodigd te praten. 1000 kinderen reageren hierop, en krijgen een steunende reactie. 800 van hen blijken te worden mishandeld en worden toegeleid naar VT
Kennis in de keten bij de aanpak van kindermishandeling - JiO
14 maart 2016
14
Monitor laat zien: met 20% van de gemelde kinderen gaat het ook na verloop van tijd echt slecht. Aan deze 250 kinderen en hun gezinnen wordt outreachend extra intensieve zorg aangeboden.
Kennis in de keten bij de aanpak van kindermishandeling - JiO
14 maart 2016
15
Geen van deze drie opties want alle middelen lobby Om de gemeenten in de regio te bewegen in een volgend begrotingsjaar middelen vrij te maken om optie 1, 2 en 3 uit te voeren
Kennis in de keten bij de aanpak van kindermishandeling - JiO
14 maart 2016
16
Kennis in de keten bij de aanpak van kindermishandeling - JiO
14 maart 2016
17
Wat zou u doen? 1 (Voorzorg, 50) 2 (Uitnodigen, 800) 3 (Extra steunen, 250) of 4 (Lobby)?
Kennis in de keten bij de aanpak van kindermishandeling - JiO
14 maart 2016
18
…may we have your votes please?
Kennis in de keten bij de aanpak van kindermishandeling - JiO
14 maart 2016
19