tentoonstelling 16.10.2013 - 29.06.2014 nationaal archief den haag
HET GEHEUGEN PALEIS met je hoofd in de archieven
In de tentoonstelling Het geheugenpaleis - met je hoofd in de archieven neemt het Nationaal Archief je mee langs elf grote en kleine verhalen uit meer dan duizend jaar Nederlandse geschiedenis. Originele documenten, foto’s en kaarten vertellen de verhalen die in archieven verborgen liggen. Elk verhaal heeft zijn eigen ruimte in de tentoonstelling waarin niet alleen archiefstukken centraal staan maar waar onder andere kunstenaars, artiesten en ontwerpers hun interpretatie op de archiefstukken en de verhalen geven. Kom en ontdek de verhalen die in archieven verborgen liggen!
De tentoonstelling is mede mogelijk gemaakt door:
Morrenstichting
1179–1598
NAVIGEREN DOOR DE MIDDELEEUWEN sporen van een machtige vrouwenabdij Rond 1130 sticht de gravin van Holland de vrouwenabdij van Rijnsburg. De meisjes die intreden komen uit adellijke families en brengen grond uit familiebezit mee. Zo vergroot de abdij snel haar grondbezit. Van de ooit zo machtige vrouwenabdij in Rijnsburg rest weinig meer dan papier. Maar wie goed naar het landschap kijkt, ontdekt nog sporen van de abdij. Een 400 jaar oud kaartboek is het bewijs.
LANDSCHAP SLeM (Stichting L Landschapsarchitectuur en Meer) maakt van het oudste document uit de collectie van het Nationaal Archief een landschap van woorden. Zijn creatie is een waar monnikenwerk.
1495–1562
DE DA VINCI VAN HET NOORDEN jan van scorel Kunstenaar, ondernemer en ingenieur Jan van Scorel is in de 16e eeuw een beroemdheid en alleskunner. Hij neemt het initiatief tot de bedijking van De Zijpe, vlakbij Schoorl. Dit kustgebied in Noord-Holland is erg kwetsbaar voor overstromingen. Van Scorel schildert een indrukwekkende kaart van het gebied. Het project is een van de grootste en vroegste droogmakingsprojecten in Nederland.
3D KAART Los Digitalos m maakt een digitale 3D bewerking van Jan van Scorel’s geschilderde kaart van het Zijpegebied.
1547–1619
IMAGEBUILDING IN DE GOUDEN EEUW johan van oldenbarnevelt Een jongen van eenvoudige afkomst die zich slim omhoog weet te werken via studie, werkkring, huwelijk en grond-speculaties. Dat is het verhaal van Johan van Olderbarnevelt. Uiteindelijk is hij als raadpensionaris en landsadvocaat misschien wel de meest invloedrijke man in de Republiek der Verenigde Nederlanden. Zijn positie redt hem niet als hij in 1619 beschuldigd wordt van landverraad.
MONOLOOG Acteur en regisse regisseur Helmert Woudenberg kruipt in de huid van Johan van Oldenbarnevelt in de nacht voor zijn terechtstelling.
1602–1795
DAAR WAS LAATST EEN MEISJE LOOS vrouwen en de voc In 1602 richten de Staten-Generaal de Vereenigde Oostindische Compagnie (VOC) op; de eerste multinational in de wereld. De VOC lijkt vooral een mannenbolwerk. Maar uit archiefstukken blijkt dat de rol van vrouwen in de VOC veel groter is dan gedacht. Er zijn niet alleen thuisblijvende zeemansvrouwen, maar ook vrouwen die matrozen ronselen en vrouwen die als man verkleed aan boord gaan.
MATROZENLIED Van het matrozenliedje matrozenlied Daar was laatst een meisje loos maakt Ricky Koole, actrice en singer-songwriter, een hedendaagse variant.
1700–1701
EEN HAAGSE AFFAIRE het schandaalproces tegen sophia van noortwijck Seks, leugens en bedrog in het Den Haag van begin 18e eeuw. Het proces tegen de rijke weduwe Sophia van der Maa en haar dochter Sophia van Noortwijck zorgt voor opschudding in de Haagse society. De moeder zou haar dochter hebben aangezet tot diverse buitenechtelijke relaties.
HOORSPEL Radio en filmm Radiofilmmakers Stout & Smits maken een audioinstallatie die de bezoeker van nu meeneemt naar de Haagse society van toen.
1792–1794
NAAR DE BARBIESJES GAAN! pieter groen gaat naar de west In 1792 vertrekt de 19-jarige Pieter Groen naar West-Indië. In zeven dagboekjes vertelt hij over zijn reis, zijn inspecties van de plantages, zijn wandelingen door koloniale stadjes én over al zijn seksuele avonturen met zowel blanke, welgestelde dames als zwarte slavinnen.
TRAGIKOMEDIE Passages uit de dagbo dagboeken van Pieter Groen komen tot leven in scenes uit een historische tragikomedie van performer Jaime Ibanez. Begeleid door de muziek van Jornt Duyx.
1909–1919
OORLOG IN DE DIPLOMATENWIJK het manoeuvreren van een gezant en zijn commandant Als de Eerste Wereldoorlog uitbreekt, lopen in de internationale diplomatenwijk van Peking de spanningen op. De Nederlandse gezant moet toezien op de naleving van de internationale regels in de wijk en de Nederlandse commandant bewaakt de Duitse en Oostenrijkse bezittingen. De situatie wordt nog complexer als een Chinese generaal asiel zoekt na zijn mislukte poging om het keizerlijk gezag te herstellen.
GRAPHIC NOVEL Het verhaal van de diplo diplomatenwijk wordt in samenwerking met Josse Pietersma, Fred de Heij en Uitgeverij Xtra vertaald naar een graphic novel.
1944–1946
HELD TEGEN WIL EN DANK een haagse agent in oorlogstijd Zo’n 60 jaar na het overlijden van politieagent Henk Kompagne in een concentratiekamp, onderzoekt zijn neef de gebeurtenissen die leiden naar de dood van zijn oom Henk. Een zoektocht naar sporen in archieven, naar tekens van leven in voormalige kampen en motieven van slachtoffers en daders.
DOCUMENTAIRE Auteur journalist en p Auteur, programmamaker Ad van Liempt maakt een korte documentaire over hoe Jan Kompagnie het verhaal van zijn oom heeft achterhaald.
1945–1970
OPGEVANGEN IN DE SPRUITJESLUCHT indische repatrianten in nederlandse contractpensions Het einde van het koloniale Nederlands-Indië na de Tweede Wereldoorlog vormt het begin van een noodgedwongen verhuizing van 300.000 (Indische) Nederlanders naar Nederland. Vanwege de enorme woningnood organiseert de overheid opvang in contractpensions. Dat gaat gepaard met veel regels en betutteling. Voor de repatrianten is de overgang enorm.
QUIZ Illustrat en animator Cristina Garcia Martin gebruikt het Illustrator toenmalige voorlichtingsmateriaal voor gerepatrieerde huisvrouwen voor een inburgeringsquiz met een knipoog.
1948–1957
EUROPAPA’S op weg naar europese eenwording Na afloop van de Tweede Wereldoorlog is het duidelijk: nooit meer oorlog, maar samenwerken in Europa! De Nederlandse minister van Buitenlandse Zaken, Johan Willem Beyen, is de grote onbekende in het verhaal naar eenwording, maar hij is het die voor een belangrijke doorbraak in de Europese eenwording heeft gezorgd.
GEHEUGENKANTOOR Ola Szostak en Willemijn Sche Schellekens maken een interieur waarin je op onderzoek mag uitgaan. Je kruipt in het hoofd van de vier Nederlandse Europapa’s: wat delen de politici en hoe denken zij over elkaar?
1965-1971
SCHEIDEN DOET LIJDEN wat een nieuwe wet teweeg brengt Tot 1971 is het in Nederland niet zomaar mogelijk om te scheiden. Als een echtpaar wil scheiden, moet een van de twee de schuld voor het mislukte huwelijk op zich nemen. Minister van Justitie Polak spant zich in om de echtscheidingswet aan te passen. Voor- en tegenstanders klimmen in de pen. Hartverscheurende persoonlijke ervaringen worden aan de minister toevertrouwd.
THEATER Acteursgroe Wunderbaum laat de verstikkende situatie Acteursgroep zien waarin vier briefschrijvers uit de jaren 60 en 70 verkeerden door de beperkte mogelijkheden om te scheiden.
Bezoekersinformatie Openingstijden maandag Alleen voor onderwijsgroepen dinsdag 10:00 - 21:00 uur woensdag - vrijdag 10:00 - 17:00 uur zaterdag - zondag 11:00 - 17:00 uur
Entreeprijzen Volwassenen
€ 5,-
65+/studenten/CJP/uitpas e.d.
€ 3,-
Kind tussen 12 en 18 jr
€ 3,-
Kind onder 12 jaar
gratis
ICOM
gratis
Vrienden
gratis
De studiezaal en collectiepresentaties zijn gratis te bezoeken. Bezoek www.gahetna.nl voor informatie over rondleidingen, de culturele agenda, afwijkende openingstijden en een uitgebreide routeomschrijving naar het Nationaal Archief. Kijk op www.gahetna.nl/webshop voor de publicaties bij de tentoonstelling.
Nationaal Archief Prins Willem Alexanderhof 20 2595 BE Den Haag telefoon (070) 331 54 00 www.gahetna.nl KOM JE KIJKEN?
Aanmelden als vriend? Het Genootschap voor het Nationaal Archief zet zich sinds 2002 in voor het Nationaal Archief. Als Vriend van Het Genootschap maakt u publieksactiviteiten zoals de tentoonstelling Het geheugenpaleis mogelijk. Steun Het Genootschap en geniet van vele voordelen. Aanhef*:
Dhr.
Mevr.
Voorletters en achternaam*:
Straat en huisnummer*:
Postcode en woonplaats*:
Telefoonnummer*:
E-mailadres*:
Geboortedatum: Kies uw vriendschap: Vriend – 1 pers. € 35,- p.j.
Vriend – 2 pers. € 60,- p.j.
Betaling: Ik machtig met mijn ondertekening Het Genootschap voor het Nationaal Archief het aangekruiste bedrag eenmalig van mijn rekeningnummer af te schrijven. Datum*
Handtekening*
Digitale nieuwsbrief ontvangen: * verplicht in te vullen
ja
nee
Het Genootschap voor het Nationaal Archief Antwoordnummer 93320 2509 WB Den Haag
postzegel niet nodig
