Tegen de waanzin van een opblaasbare jacuzzi kunnen we niet op

Rood Ledenblad van de Partij van de Arbeid • 5e jaargang • nummer 2 • april 2008

T H E M A N U M M E R K L I M A AT

De kritiek van Vermeend op CO2-opslag en biomassa Minister Cramer: ‘Daadkracht belangrijker dan wetten’ Hoe het werkplan van het partijbestuur de koers versterkt

Diederik Samsom:

‘Tegen de waanzin van een opblaasbare jacuzzi kunnen we niet op’ Diederik Samsom (36), woordvoerder Milieubeleid in de Tweede Kamer

Sterk en sociaal

Rood 02-2008.indd 1

20-03-2008 14:02:32

Tekst Anne Marie Zimmerman Foto Tessa Posthuma de Boer

Frans de Loos wil graag iets aan de maatschappij doen en niet blijven hangen in louter geklaag over dingen die niet goed gaan. Hij heeft gekozen voor een bestuursfunctie in de politiek zodat hij actie kan ondernemen.

de rode loper

De Rode Loper wordt uitgerold voor PvdA-ers die normaal gesproken achter de schermen werken. Meestal willen ze dat ook graag. Voor een portret in Rood wordt deze keer een uitzondering gemaakt door Frans de Loos, penningmeester en voormalig voorzitter van de afdeling Geldermalsen en de regio Rivierenland.

‘Wat me aanspreekt in de politiek en met name in de lokale politiek, is dat je dingen toch serieus kunt veranderen. Volgens mij is dat in de regio Rivierenland ook best gelukt. Toen ik begon bij de afdeling Geldermalsen hadden we een partijbestuur van twee personen met dubbele functies. Op dit moment is het bestuur voltallig en worden er weer discussies gevoerd over thema’s die ons aanspreken. Je ziet dus dat er wat gebeurt. Wat ik eigenlijk doe is faciliteren, zodat degenen die inhoudelijk aan de politiek willen werken, daar meer tijd aan kunnen besteden. Zij kunnen met iets beginnen zonder zich eerst druk te moeten maken over bijvoorbeeld de kosten.’ De jaarlijks terugkerende procedures bij de PvdA vindt De Loos niet zo belangrijk. ‘Er wordt veel te veel tijd gespendeerd aan vragen als: is het werkplan wel gestuurd of hoe zou de begroting in elkaar moeten steken. Een kwart van de begroting gaat op aan het jaarverslag. Dat zou beter besteed kunnen worden aan promotiemateriaal of aan een avondje in het lokale café om met iedereen een pilsje drinken. Dat is veel

‘Maak politiek leuk’ interessanter dan een jaarvergadering met ons vaste groepje mensen.’ Want gezelligheid werkt goed volgens Frans, die zijn huiskamer als vergaderruimte gebruikt. ‘Het hoeft allemaal niet zo zwaar op de hand, we moeten zorgen dat lokale mensen het in eerste instantie gewoon gezellig vinden om te komen praten. Zorg dat je ze aan je bindt, dat ze het idee hebben dat het ook leuk is om een avond aan politiek te besteden. Je moet opboksen tegen een tv-avond of sportclub. Allemaal dingen die veel leuker zijn dan een avondje in een suf zaaltje te zitten.’ Frans zou graag zien dat de politiek daadkrachtiger wordt: ‘Resultaten komen voort uit een haalbaar plan. Besluitvorming gaat soms zo traag dat uitgevoerde onderzoeken al verouderd zijn voor er een besluit gevallen is. Zorg dat de burger niet twintig jaar met een discussie wordt opgezadeld, terwijl er eigenlijk niks gebeurt. Daar wordt niemand enthousiast van. Het moet wel de moeite waard zijn om mee te praten en er moet ook daadwerkelijk iets gebeuren.’ 2 ROOD april 2008

Rood 02-2008.indd 2

19-03-2008 10:41:41

inhoud 5

6

10

12

18

20

22

24

5 FORUM

Reacties op de stelling: Een rugzakje verbetert de kwaliteit van de langdurige zorg.

6 INTERVIEW

Diederik Samsom: ‘Ik mis het opspattende water nog dagelijks.’

9 VIJF VRAGEN AAN

Jan-Willem van de Kolk, wethouder in Stadskanaal

10 PLATFORM

22

12

24

Hoe is het gebruik van duurzame energie te stimuleren?

18 20

MENINGEN PvdA-leden over het milieu en de rol van de overheid en de burger BERT KOENDERS over zijn eerste jaar als minister van Ontwikkelingssamenwerking ACHTERGROND Het ambitieuze werkplan van het nieuwe partijbestuur

27 28

ROOD IN DE REGIO De JS gaat met de poten in de modder. INTEGRATIE Hassan Najja, wethouder in Venray, over ’t Brukske ACTUEEL De homo-emancipatienota ACTUEEL Nederland, de EU en het klimaatbeleid!

van de voorzitter Partijgenoten, Zoals u weet ben ik de afgelopen weken samen met mijn partijbestuur op pad geweest om met u, en vele andere partijgenoten te discussiëren over onze plannen voor de Partij van de Arbeid. Op een van de bijeenkomsten werd mij de vraag gesteld wat voor partij ik voor ogen heb: een ledenpartij of een campagnepartij. Ik hoor die vraag wel meer, maar hoe vaker deze gesteld wordt hoe curieuzer ik hem vind. We moeten namelijk beide zijn! En dat hoor ik ook terug in het land. Wat het meest duidelijk naar voren komt, is dat u het vaker en scherper over de inhoud wilt hebben. En dan met name over de urgente vraagstukken van dit moment: Hoe vinden we de juiste balans tussen flexibiliteit en zekerheid op de arbeidsmarkt? Hoe gaan we om met het integratiedebat op een wijze die recht doet aan de zorgen en behoeften van zowel oude als nieuwe Nederlanders? Hoe zorgen we voor toegankelijke, kwalitatief hoogwaardige en betaalbare publieke voorzieningen? Dat gaat gebeuren kan ik u vertellen. Vóór de volgende verkiezingen komen we samen tot een herkenbare sociaal-democratische koers. Dat betekent veel debatten en inhoudelijke congressen zoals Labour dat in Engeland organiseert.

Wáár u dat debat wilt voeren, verschilt. Veel van u zien graag meer inhoudelijke activiteiten in uw afdeling. De bestuurders van de afdelingen vertellen mij dat ze daarvoor graag meer ondersteuning zien. Daar gaan we dan ook voor zorgen. Dat betekent trouwens niet dat debat alléén plaats moet vinden op afdelingsniveau. Want veel van u hebben mij ook laten weten dat ze niet of minder actief zijn in hun afdeling. Of dat u het over een ander onderwerp wilt hebben dan dat uw afdeling aanbiedt. Ook daaraan komen we tegemoet. Naast de afdelingen moet u als lid een stem hebben op het congres en op een versterkt politiek forum. De inhoudelijke koers van onze beweging moet vormgegeven én gecontroleerd worden door u. Geen macht zonder tegenmacht. Verderop in deze Rood leest u meer over de plannen van mijn partijbestuur om onze partijorganisatie te verbeteren. Want om met Felix Rottenberg te spreken: ‘De organisatie bepaalt straks de kwaliteit van het argument.’

Lilianne Ploumen [email protected], www.lilianneploumen.pvda.nl Ps. De leden van het partijbestuur komen graag langs op de ledenvergaderingen voorafgaand aan het congres om onze plannen toe te lichten!

april 2008 ROOD 3

Rood 02-2008.indd 3

19-03-2008 12:00:48

brieven

Heeft u Rood iets te melden?

Cartoon Peter Pontiac

Stuur uw brief naar: Partij van de Arbeid, Redactie Rood, postbus 1310, 1000 BH Amsterdam of mail naar: [email protected].

Zo zijn onze manieren

(De redactie behoudt zich het recht voor brieven in te korten.)

Wie eerlijk-zijn moet leren uit een boekje, heeft een groot probleem. Je bent het of je bent het niet. In het verlengde ligt het potsierlijk en bedrieglijk fenomeen van de gedragscode die ervoor moet zorgen dat mensen die van nature niet integer zijn, toch niet al te erg uit de bocht vliegen. Maar je bent integer of je bent het niet. Als partij accepteren we kennelijk van partijgenote Herfkens dat ze het excuus aanvoert dat ze niet wist geen recht te hebben op een huurtoeslag van vijftien minimumjaarinkomens. Tegelijkertijd sturen we een commissie van goede diensten af op een paar Amsterdamse raadsleden om tot op de bodem uit te zoeken of hun handelswijze het misschien niet mogelijk maakt hen weg te sturen. Let op de negatieve formulering in hun geval. Het ging om het zoeken van fouten. Dat wordt breed uitgemeten in Rood (Februarinummer 2008), het eerste niet. Noch Herfkens, noch de Amsterdamse raadsleden zijn vanuit zichzelf integer, maar van iemand als Herfkens had je meer gebruik van haar intel-

ligentie mogen, nee, moeten verwachten. Haar wordt door de partij de hand boven het hoofd gehouden. Dat wil zeggen dat deze partij het zicht op integriteit en wat daarbij hoort volledig kwijt is. Dat geeft mij als lid een onbehaaglijk gevoel. Rob Hamburger

Onderwijsvernieuwingen De slotconclusie is dat de kerntaak, namelijk het garanderen van goed onderwijs, is verwaarloosd. Je moet wel lef hebben om tot zo’n oordeel te komen als het gaat om een bedrijfstak van 40 miljard euro per jaar. En het is ook erg makkelijk om het werk en de inzichten van je voorgangers op de mestvaalt te smijten. De afgelopen jaren zijn tienduizenden allochtone kinderen met een forse taal- en cultuurachterstand via scholen geïntegreerd. Een prestatie van formaat van dat ‘dramatische slechte’ onderwijs. Een veelgehoorde klacht

van ouders is lesuitval. Het vervolgonderwijs zit in de houdgreep van de vo-raad en onderwijsbonden die alsmaar meer vrije dagen willen. Veertien weken vakantie, (ik heb er vijf) daarnaast (geclusterde) adv-dagen en voor de ouderen bapo-dagen, vut, prepensioen, Flo en het lerarentekort is geschetst. Als de salarissen worden verhoogd, wat bijna iedereen in de politiek roept als oplossing (=paaien van kiezers!), dan is het nettoresultaat dat er minder leerkrachten beschikbaar zijn, want dat hogere salaris stelt hen in staat om korter te gaan werken. Een oplossing die lucht zou bieden: in de brugklassen één leerkracht voor alle vakken; dat lost het dreigend tekort aan vakleerkrachten op en haalt de ongewenste opwaartse druk op de salarissen weg. Daarmee komt toekomstig geld vrij voor andere wensen. Nog een megatip: salarisverhoging koppelen aan het terugdraaien van de adv! Adv is ingesteld in een tijd van grote werkloosheid om het beschikbare werk te herverdelen, maar die situatie is omgeslagen: er dreigt nu een tekort. Andries van Nielen

Serieus onderwijs, svp

Amsterdam en de auto De Pvda is – vooralsnog –mijn partij. Mijn auto, een Toyota Carina uit 1992, is voorzien van een drieweg-geregelde katalysator. Elk jaar wordt in het kader van de APK-keuring de uitstoot van schadelijke uitlaatgassen gemeten, en zonodig gecorrigeerd. Ik woon in Rotterdam. Daar mag ik van de overheid met deze auto rijden. Ongeveer tien keer per jaar haal ik in Amsterdam-Oost mijn moeder van 82 voor een ritje op. Ik schat dat ik hiermee jaarlijks 50 km binnen de Amsterdamse stadsgrenzen rijd. Gaat de PvdA ervoor zorgen dat dat uitje voor mijn moeder binnenkort niet meer tot de mogelijkheden behoort? Of zegt de PvdA-Amsterdam: ‘Vette pech, De Baat, dan koop je vanwege die luttele kilometertjes die je jaarlijks binnen onze stadsgrenzen rondtoert, toch gewoon een nieuwe auto.’ Of zal ik een brommer kopen, en mijn moeder op de bagagedrager zetten? Brommers – waarvan inmiddels bekend is dat ze nog meer vervuilen dan vrachtwagens – mogen immers wel gewoon rond blijven tuffen in Mokum! De boodschap lijkt me helder: de PvdA zit op een draconische en buitenproportionele lijn met haar plannen om normale, moderne auto’s met katalysator te weren uit Amsterdam. Hopelijk ontwikkelt u alsnog een plan waarmee wel op een evenwichtige manier het probleem van te veel roet en rommel in de steden wordt getackeld. J. de Baat

Ik heb zelden met zo veel instemming een artikel gelezen als dat van Arnold Heertje (Rood 1 2008). Een absoluut noodzakelijke aanvulling op/ samenvatting van het rapport van de onderwijscommissie. Opvallend, dat naar aanleiding van dit rapport tóch al weer een welhaast dwingende suggestie wordt gedaan, zonder dat het veld daar over geraadpleegd is en kan zijn: ‘de fusies niet terugdraaien, geen nieuwe verwarring et cetera’, terwijl misschien juist in die fusies een van de oorzaken van de ontsporing ligt. Als het veld nu eens duidelijk aangeeft dat fusies waar mogelijk moeten worden teruggedraaid, zou dat kunnen leiden tot het scheppen van een betere infrastructuur voor alles wat daarna veranderd, vernieuwd of vereenvoudigd wordt. Of is een terugdraaien van fusies te bedreigend voor de grote laag van managers, ontstaan door de fusies – een laag, die een eigen leven is gaan leiden, en zich uiteraard graag in stand wil houden? Een laag, waarin misschien – het is al vaker gesuggereerd – heel veel PvdA-ers zich hebben genesteld. Ik ben van mening dat elke door het veld gedane suggestie ernstig overwogen moet worden, zelfs al zou een en ander kunnen leiden tot ‘verwarring’ – maar een ‘verwarring’ die het gevolg is van iets dat ‘van onderaf’ gewenst wordt, zal met inzet van alle betrokkenen hanteerbaarder zijn dan wat dan ook ‘van bovenaf’ wordt opgelegd. Joute Venhuizen

4 ROOD april 2008

Rood 02-2008.indd 4

18-03-2008 08:54:15

PvdA forum

Samenstelling Michiel Reijnen Foto’s De Beeldredaktie

In het PvdA-forum drie opmerkelijke meningen van PvdAleden over een actueel en relevant onderwerp. Deze keer: de zorg. Bezoekers van de site konden reageren op de stelling ‘Een rugzakje voor iedere cliënt in de ouderen-, gehandicapten- en langdurige psychiatrische zorg is dé manier om kwaliteit van de langdurige zorg te verbeteren.’

Coby Dijkema-Brienesse (Emmen, 65) was tot haar pensioen directiesecretaresse bij het Consultatiebureau Alcohol en Drugs Drenthe/VNN Verslavingszorg Noord-Nederland.

‘Geen privatisering zorg’ ‘Openbaar vervoer, gezondheidszorg en het onderwijs moeten niet geprivatiseerd. Bij het privatiseren krijgen we te maken met reclame. Dat geld kan beter worden besteed aan de zorg zelf. Onderwijs, zorg en openbaar vervoer zijn specifieke overheidstaken, zowel qua toezicht, kostenbeheersing als qua overzichtelijkheid in regelgeving. Het was beter geweest als de overheid op deze drie terreinen de hand in eigen boezem had gestoken en had gezorgd voor een welbewust beleid en navenante kosten. Nu worden de gezondheidszorg, openbaar vervoer en onderwijs pas echt duur en voor bepaalde bevolkingsgroepen zelfs onbetaalbaar.’

Roelf Schoenmaker (Stadskanaal, 52) is manager algemene zaken in de ouderenpsychiatrie. Hij is namens de PvdA gemeenteraadslid in Stadskanaal.

‘Te ingewikkeld’ ‘Voor cliënten in de zorg is het veel te ingewikkeld om zelf hun zorgaanbieder te selecteren. Dit geldt zeker voor de meest kwetsbaren, zoals ouderen, (verstandelijk) gehandicapten en langdurig zorgafhankelijken in de psychiatrie. Met het invoeren van een rugzakje zullen zij vaak afhankelijk zijn van familie met verstand van zaken om de aanvragen en verantwoording te regelen. Het huidige systeem van PGB (persoonsgebonden budget, red.) laat dat ook zien. Wie is er nou in staat om de juiste zorgaanbieder te kiezen? Waar meet je de kwaliteit aan af? Kortom, het rugzakje is niet de manier om zorgaanbieders te dwingen de kwaliteit te verbeteren.

Jan Volbers (Enschede, 42) werkt als communicatieadviseur bij de universiteit Twente.

‘Controle maakt systeem te duur’ ‘Op zich is toekenning van een rugzakje geen verkeerd principe, iedereen kan de meest optimale zorg kiezen voor de best mogelijke deal. Ik maak me alleen zorgen over de invoering van het systeem. Vergelijk het met het PGB in het (speciaal) onderwijs en je ziet dat een groot deel van de beschikbare middelen verdwijnt door een massief opgetuigd controleapparaat dat tracht toe te zien of de bestede middelen wel juist terechtkomen. De kosten daarvan maken de zorg juist duurder waardoor er minder geld beschikbaar is om aan de feitelijke zorg te besteden. En zo’n massief controleapparaat is makkelijker te tackelen door mensen met een gedegen opleiding en een hoger inkomen.’

U

Kijk voor meer reacties op www.pvda.nl > forum april 2008 ROOD 5

Rood 02-2008.indd 5

19-03-2008 10:50:12

interview Hij was directeur van het groene energiebedrijf Echte Energie en campagneleider bij Greenpeace Nederland. Nu is hij woordvoerder Milieubeleid in de Tweede Kamer. Diederik Samsom over zijn band met Greenpeace, de dikke-ik, opblaasbare bubbelbaden en zijn Groene visie.

De optimist in de grindbak

D

iederik Samsom: ‘Ik was 15 toen Tsjernobyl ontplofte, wat een enorme indruk maakte. In diezelfde tijd las ik het boek van Thea Beckman Kinderen van moeder aarde, het eerste deel van een trilogie die gaat over de periode na de Derde Wereldoorlog. Een aangrijpend boek waarin als gevolg van de nucleaire clash die plaatsvond, de wereldbol gekanteld was en Groenland in een gematigd klimaat terecht was gekomen. Daar ontstond een nieuwe maatschappij met duurzaamheid als ultiem wezenskenmerk; de auto was al wel uitgevonden, maar werd niet geïmplementeerd, omdat men inzag dat dat alleen maar vervuiling zou opleveren. Eigendom bestond niet, alles was van iedereen. Gevangenissen waren er ook niet. Esoterischer kon het allemaal niet, maar ik was er in die puberjaren enorm gevoelig voor. Ik wist al op jonge leeftijd dat de natuur, het milieu het terrein was waarop ik me ook later zou willen gaan richten.’

Dus was de keuze om nog tijdens uw studie Natuurkunde aan de TU van Delft actie te voeren bij Greenpeace niet meer dan een logisch vervolg. ‘Ik was er helemaal op mijn plek. Het was een combinatie van het werkklimaat en het gevoel dat ik voor iets knokte dat zeer de moeite waard was. Als we na een actie in de krant stonden en er zelfs in de Tweede Kamer over werd gesproken, kon je je geluk niet op; nu zou er wat gaan veranderen. Het gebeurde alleen nooit. Wanneer ik dan op de publieke tribune zat bij de beraadslagingen had ik regelmatig het idee:

ik spring naar beneden, ik moet ingrijpen – van pure ergernis: nou doen ze er verdomme weer niets mee!’ Was dat gevoel van onmacht de reden voor uw overstap naar de politiek in 2001? ‘Het is mede de oorzaak geweest dat ik dacht: weet je wat, laat ik het nou zelf eens daar gaan doen. Misschien zal dat helpen. De andere reden is dat ik bij Greenpeace na zeven jaar de randen van het speelveld wel bereikt had. Ik was nieuwsgierig naar methodes die wellicht meer impact zouden hebben. De dag dat ik op de kandidatenlijst kwam, ben ik vertrokken. Met pijn in het hart, want ik mis het opspattende water nog dagelijks, het kwajongensgedrag en het feit dat je inderdaad denkt dat je er zo nu en dan in slaagde iets los te maken. Dat er door ons iets gebeurde, de verbazing en opwinding, vooral als dat in het buitenland het geval was. Nederland is een land waar Greenpeace langzaamaan geïnstitutionaliseerd is in het krachtenveld. In Frankrijk bijvoorbeeld lag dat nog heel anders, daar was Greenpeace outcast, daar werd je soms nog eens volledig in elkaar gebeukt door opgefokte agenten. En niet terugslaan, hè. Dat mocht niet, kregen we ook training in. Het was de Gandhi-methode, non-violent direct action – dan houden ze ook het snelste op met meppen. Iets vernielen, schelden, ook ten strengste verboden. Ergens zweeft er nog een soort instructievideo met beelden van mij rond waarop staat hoe het dus niet moet. Ik was niet gewelddadig, maar schold wel. Kijk, als je armen en benen met geweld op je rug gedraaid worden, wil je in een

opwelling wel uitschreeuwen: “Klootzak, hou daar eens mee op!”’ Bij uw entree in de politiek in 2001 ging de keuze tussen de PvdA en GroenLinks. Wat heeft de doorslag gegeven? ‘Op dat moment twijfelde ik oprecht, maar de keuze was uiteindelijk simpel. Omdat ik ervan overtuigd ben dat je milieudoeleinden nooit echt kunt waarmaken als je alle andere maatschappelijke uitdagingen er niet tegelijkertijd bij betrekt. Een milieuvraagstuk oplossen en de rest min of meer laten liggen is te simpel en gaat dus niet werken. Je kunt het GroenLinks niet altijd verwijten, maar ze hebben er soms wel de neiging toe. Een aluminiumsmelterij in Delfzijl is natuurlijk een ramp voor het milieu, en zou op grond daarvan dicht moeten. Maar er werken wel honderden mensen en dat zijn honderden hele goede redenen om goed na te denken of het niet op een andere manier opgelost kan worden. Dat type dilemma’s heb je bij de PvdA wel. En dat hoort ook zo; pas als je je door dat soort dilemma’s worstelt, los je echt iets op. Ik kreeg een prachtige 33ste plek op de lijst, volstrekt zeker van verkiezing werd mij verteld. Ik rolde in 2001 de partij in op het toppunt van haar macht. Er heerste het gevoel van: we rule this country. Kok was acht jaar lang succesvol premier geweest. Het kon niet meer stuk. Het was geen vraag of Melkert de volgende premier zou worden, maar met wie we zouden gaan regeren. Ik ging er vrolijk in mee, als vanzelfsprekend haast. De campagne die volstrekt dramatisch verliep, net als de verkiezingen, toonde aan

6 ROOD april 2008

Rood 02-2008.indd 6

18-03-2008 08:54:55

Tekst Bas Barkman Foto Tessa Posthuma de Boer

‘We onderhandelen met planeet aarde. En dat is een keiharde tante, die praat niet terug, die warmt op’

dat in deze democratie niets vanzelfsprekend is. Dat het fout gaat wanneer de gedachte is dat het vanzelf gaat en er niet dagelijks gezocht wordt naar een nog beter manier om de idealen waar te maken. Dat je het altijd weer moet verdienen.’ Hoe was de overgang van fanatiek actievoerder naar Kamerlid? ‘Ik wilde invloed, maar ik moet toegeven dat ik in het begin vaak twijfelde: zit ik hier nu wel zo goed? De overgang viel niet altijd mee. Ik heb de eerste jaren in de oppositie nog wel de relatief vrijblijvende rol als buitenstaander van het beleid, die je ook bij Greenpeace had, nog een tijdje kunnen botvieren – het betere hak-en breekwerk. Dat was ook noodzakelijk want het milieubeleid was onder Balkenende II een regelrecht drama. Het hele gevoel van urgentie dat er nu bij de kabinetsformatie was, ontbrak totaal bij het vorige kabinet. Er was geen enkele drive om ook maar ietsiepietsie meer te doen dan in Kyoto afgesproken. En dat was eigenlijk al te veel. Alle initiatieven die te duur of te lastig waren, wer-

den, hup, aan de kant geveegd, de subsidieregelingen afgeschaft. De toenmalige staatsecretaris van milieu Van Geel was daar verantwoordelijk voor, die moest het dus regelmatig ontgelden. Hij was degene die ik moest hebben. Dat vond hij vaak zeer oneerlijk. In zekere zin was hij dat kleine groene brokje in dat verder asgrauwe kabinet. Ik heb hem bij zijn laatste debat nog een hart onder de riem gestoken met een limmerick waarvan de laatste zin was: “Van Geel was best Groen, maar kwam vier jaar te vroeg”.’ Het moet toch ook een vrij machteloze periode geweest zijn of heeft u het idee dat u wat bereikt hebt in die vier oppositiejaren? ‘Om onze succesjes te kunnen vinden is een vergrootglas nodig, vrees ik. Ik kreeg mijn plannen om zonne-energie te subsidiëren niet eens door de kamer. Laat staan dat ik het bedrijfsleven het vuur aan de schenen kon leggen met strenge normen. Die leunden achterover: laat hem het maar doen. We hebben in die vier jaren wel het klimaat helpen scheppen waardoor het mogelijk

was om nu goede afspraken te maken. We zijn niet op onze handen blijven zitten, maar hebben vanaf 2002 in een klein clubje hard gewerkt aan een visie hoe we in de toekomst de energievoorziening op een sociaal-democratische manier zouden moeten regelen. Die visie is uiteindelijk via ons verkiezingsprogramma vrijwel ongewijzigd in het regeerakkoord terechtgekomen. Daar ben ik hartstikke trots op. De tijdgeest hielp ook. Er was sinds 2006 al een maatschappelijke bewustwording over het milieu gaande die nog eens aangejaagd werd door mensen als Al Gore en zijn film. We hebben daar als partij goed gebruik van kunnen maken bij het tot stand brengen van het akkoord omdat we goed waren voorbereid. Maar het is het begin. Nu moeten we nog zo ontzettend veel doen om die enorme ambities ook waar te maken. Ze waren relatief snel opgeschreven, maar dat was peanuts vergeleken bij de uitvoering.’ Helpt het dat er nu een minster van Milieu is, partijgenoot Jacqueline Cramer? ‘Ze heeft een heel andere positie dan de vorige staatssecretaris van Milieu. Zij is op pad gestuurd met doelstellingen die je alleen hardlopend kan bijbenen en dan dreigt het gevaar dat je vanaf het begin achter de feiten aanrent. Daarom moeten we allemaal heel goed bij de les blijven. Niks is gratis. Om resultaten te halen hebben we elkaar nodig.’ Zijn die hoge milieunormen, zoals gesteld in het regeerakkoord, wel haalbaar? ‘Ik was lyrisch over de milieuparagraaf toen het april 2008 ROOD 7

Rood 02-2008.indd 7

20-03-2008 13:27:29

DIEDERIK PRIVÉ

Ontroerd door: mooie verhalen: van bijzondere, maar ook heel gewone mensen Trots op: die verkoper van de daklozenkrant, die zichzelf uit de goot en de drugs plukte en weer een draai gaf aan zijn leven Beste eigenschap: eigenwijs Slechtste eigenschap: koppig Belangrijkste drijfveer: mijn generatie heeft de kans én de plicht planeet aarde te genezen, voordat het te laat is Hekel aan: cynisme, apathie en verongelijktheid Boos over: onmenselijke onderdrukking waar de wereld in onmacht en/of onwil blijft toekijken (Gaza, Burma, Tibet, Turkmenistan) Mooiste moment: de dag dat mijn gehandicapte dochter kon lopen, ze was toen bijna 4

Favoriete vrije avond: vrijdagavond thuis op de bank met mijn vrouw Actrice: Yvon Jaspers (als Moeder in Knofje) Muziek: Nauwelijks, wel veel Nederlandstalig cabaret Film: Rendition (zelden zo’n beklemmende film gezien) Beste tv: The West Wing (voer voor politieke junkies), CSI Slechtste tv: de Becam en Frisia reclamespotjes: sluw en gemeen Mooiste reis: Karamoja, Noordoost Uganda, Mooiste plek: het einde van de Boschplaat, Terschelling PvdA-er: Ahmed Marcouch Sport: waterpolo (niet mooi om naar te kijken, maar geweldig om te doen) Verlichting: spaarlampen en gelukkig ook steeds meer LED (mooier en nog zuiniger) Vervoer: trein, maar heus ook wel eens de auto Biologisch eten: lang niet altijd Jacuzzi of washand: een douche Makkelijkste wat iedereen voor het milieu kan doen: eet één dag per week géén vlees. (impact van 1 kilo vlees staat gelijk aan een autorit van 250 kilometer of een 40 Wattlamp die 50 dagen continu aan staat).

‘De milieuparagraaf was precies zoals ik gedroomd had. Maar de dag erna liepen we zo de grindbak van de realiteit in’ regeerakkoord er lag – die was precies zoals ik gedroomd had. We gingen los! Maar de dag erna liepen we zo de grindbak in, de grindbak van de realiteit. Het streven is in 2020 dat 20 procent van onze energievoorziening duurzaam moet zijn. Nu is dat 2,4 procent, dat is een bizar groot gat dat overbrugd moet worden. Dat overbrug je niet op papier. Dat overbrug je als mensen bereid zijn zonnepanelen te installeren en ondernemers bereid zijn duurzaam te investeren. Door het afschaffen van de subsidies door het vorige kabinet in 2006 stond heel duurzaam investerend Nederland op de achterste benen, en daar zijn ze eigenlijk nog niet van bekomen. Het is een cliché, maar vertrouwen komt te voet en gaat te paard. Dat is dus een onderdeel van die grindbak. Dat vertrouwen moeten we terugwinnen, we moeten ervoor zorgen dat in de bestuurskamers van de grote bedrijven het besef komt dat de Nederlandse economie echt een

andere richting opgaat en dat het voor hen het verstandigst is om daar aan mee te doen en mee te investeren in duurzame energie, duurzame innovaties en duurzame werkgelegenheid.’ Zou het niettemin niet verstandiger zijn die normen wat te versoepelen? ‘Dat is geen optie. Alsof het koehandel is waarin we “het kunnen afmaken op een paar procent minder”. Zo zit het klimaatprobleem niet in elkaar. Als je het wilt zien als een onderhandeling, dan onderhandelen we hier met planeet aarde. En dat is een keiharde tante, die praat niet terug, die warmt op. Moet er 5 of 10 procent af? Dan stuur je bewust aan op het enorme risico dat het klimaatsysteem uit de hand loopt. Het maakt onze opdracht, die grindbak doorkomen, alleen maar heftiger, maar lukken zal het. Het is bij het milieu altijd een kwestie van de lange adem, maar daar kom je niet mee weg.

Kiezers zijn heus niet dom. Die weten wel dat als ze over vier jaar de gordijnen opendoen, het niet zo is dat daar het groene duurzame landschap ligt. Maar we moeten wel aantoonbaar laten zien dat we op stoom zijn. Dat we concreet werken aan het waarmaken van dat lange termijn perspectief. Dat is nu de opdracht voor dit kabinet. Dat beeld stijgt nog niet op uit de losse plannetjes. Men is er in de samenleving nog niet echt van overtuigd dat het ons menens is. Er is in het bedrijfsleven, maar ook bij de gewone mensen in de straat een vorm van lethargie: als het schip de wal raakt, praten we nog wel eens verder, jongen.’ Begon u daarom de Dikke-ik-discussie en wond u zich op over de opblaasbare jacuzzi? ‘De ergernis over de opblaasbare jacuzzi was een metafoor voor de I want it all, and I want it nowmentaliteit. Het trof me toen ik, hard bezig om maatregelen om energiebesparing te bevorderen, een folder zag met de zomerknaller voor 2007: de opblaasbare jacuzzi voor in de tuin. Kijk, we kunnen veel in de politiek: we kunnen normen stellen, belastingen heffen, en wetten maken. Maar we kunnen natuurlijk niet op tegen de waanzin van een opblaasbare jacuzzi. De decadentie heeft zijn grenzen. Een leefbare samenleving vraagt om zelfbeheersing. Niet alleen op het gebied van sociale omgangsvormen – je mept elkaar niet zomaar op de muil – maar ook als het om consumptiegedrag gaat. Ik ben die Dikke-ik-discussie begonnen om het besef te laten doordringen dat het uiteindelijk gaat om die miljoenen kleine handelingen die wij allemaal verrichten. Ik wil geen dominee zijn die roept: dat mag allemaal niet. Er is in de PvdA lange tijd een onderstroom geweest van: als we er geen beleid van kunnen maken, houd je je bek. Laat de mensen het dan gewoon zelf weten. Ik ben het daar niet mee eens. Ook al kan ik er geen beleid op maken, ik zal er op blijven wijzen. En het kan! Ik zie parallellen met het roken. Daar zijn door normstelling, fiscale prikkels en heel veel voorlichting, de mensen anders tegen aan gaan kijken. Bij mijn ouders thuis stonden vroeger voor het bezoek de sigaretten op de salontafel; dat was een daad van gastvrijheid, nu is het a-sociaal. Dat heeft een generatie geduurd, maar nu moet het veel sneller. Ik denk dat de SUV, de PC-Hoofttractor, de eerste is die het roken zal volgen. In Chelsea, een van de duurste wijken van London en de bakermat van de Chelsea-tractor, word je al een beetje schuin aangekeken als je in zo’n ding rondrijdt. Met een Prius ben je pas hot. Ik geef toe: het is maar een kleine flonkering, maar het doet mijn optimisme opvlammen. Dus weg met cynisme en de moedeloosheid – een duurzame toekomst kan wel!’

8 ROOD april 2008

Rood 02-2008.indd 8

19-03-2008 10:56:30

5 vragen aan… Tekst Anne Marie Zimmerman Foto Tessa Posthuma de Boer

JAN-WILLEM VAN DE KOLK (45) is sinds 1998 wethouder in Stadskanaal. Hij heeft in zijn portefeuille onderwijs, jeugd, welzijn, zorg, wijkontwikkeling en cultuur. Daarnaast is hij eerste loco-burgemeester van Stadskanaal.

1

Typisch Jan-Willem van de Kolk? ‘Ik vind het leuk om op hoofdlijnen te besturen. Ik houd me met veel thema’s bezig. Niet dat ik bij elke vergadering aanschuif, maar wel als het gaat om de koersbepaling. Tegelijkertijd wil ik ook midden in de samenleving blijven staan. Ik probeer altijd bereikbaar en toegankelijk te zijn. Ik denk dat mensen ook wel aangeven dat ik dat ben.’

2binnenWaardemoet meer aandacht voor komen politiek?

‘Voor de inkomensverschillen. Het lijkt soms wel of het tijdperk van de herenboeren in Oost-Groningen weer is teruggekomen. Gezien de huizen die op dit moment gebouwd worden; daar sla je echt achterover van, zo groot. Het contrast met de mensen die in een armoedepositie zitten, is erg groot. Ik wil ook graag meer aandacht voor werknemers, die geen rechten opbouwen en tegen hamburgercontracten hun werk moeten doen. Verder ontbreekt er een heldere visie als het gaat om de relatie tussen gemeente, provincie en rijk. Op het moment dat de gemeente een aantal taken erbij krijgt, hoor je ook een visie te hebben over wat je vanuit Den Haag overhevelt naar de gemeente. We kunnen leren van de Scandinavische landen die consequent kiezen voor sterke gemeenten en een slanke rijksoverheid. Dat gestoei tussen gemeente, provincie en het rijk duurt te lang. Daar moeten eens knopen worden doorgehakt.’

3leven?Hoe beïnvloedt de politiek uw privé-

‘Privé en politiek lopen bij mij in elkaar over en dat vind ik niet erg. Politiek gaat over mensen en dat dringt ook door in het privé domein. Als ik in Stadskanaal over de markt loop, dan schieten mensen me aan. Het belemmert mij niet. Ik geniet van de gemeenschap en vind het ook z’n charme hebben. Van de 100 mensen zijn 99 heel fatsoenlijk en netjes. Laten we dat alsjeblieft niet vergeten.’

4 Waar heeft u slapeloze nachten van?

‘Ik slaap heel goed, maar te vaak lijken problemen in achterstandssituaties van generatie op generatie door te gaan. Het doorbreken daarvan houdt me wel erg bezig.’

5

Wat zijn uw ambities? ‘Ik was lijsttrekker en ik vind het van belang dat het bestuursakkoord goed wordt vormgegeven en uitgevoerd. Ik wil resultaten boeken, mijn verantwoordelijkheden waarmaken en daar keihard voor gaan. De daad bij het woord voegen en het initiatief blijven houden. Daar wil ik mijn stinkende best voor doen.’

april 2008 ROOD 9

Rood 02-2008.indd 9

19-03-2008 11:03:19

MEDIA

OP PVDA PLATFORM KOMEN PARTIJDEBAT,

Hoe hoger de prijs van een vat olie, hoe aantrekkelijker het wordt om in alternatieve energie te investeren. Aldus Trouw van 1 maart.

‘Hoge olieprijs levert druk maar geen doorbraak’ Alternatieven voor olie laten nog op zich wachten Doordat de olieprijs naar magische hoogten reikt, krijgt duurzame energie een krachtige impuls. Deze week piekte de olieprijs naar 100 dollar per vat. Windturbines, biobrandstoffen, zonnecellen worden daardoor aantrekkelijker om in te investeren. ‘Zonder meer’, zegt Hans Peter Weikart, econoom aan de Wageningen Universiteit. Maar ook andere technologieën, zoals kernenergie, krijgen door de hoge olieprijs de wind in de rug. ‘En vergeet niet dat olieconcerns als Shell zijn gaan

investeren in activiteiten als diepzeeexploratie, die nu lonend zijn.’ Ook Remko Ybema van onderzoeksinstituut ECN wil zich niet blindstaren op die 100 dollar. Bedrijven als Shell en overheden rekenen in hun achterhoofd met een olieprijs van rond 50 dollar per vat, en baseren daarop hun beslissingen, zegt hij. ‘Het is niet zo dat van de ene op de andere dag deze praktijk verandert, omdat een vat deze week voor bijna 100 dollar stond genoteerd. De prijs zal op en neer blijven gaan.’

De wereld is verslaafd aan olie, gas en kolen. De negatieve effecten van onze verslaving aan deze fossiele brandstoffen op het klimaat zijn echter reden tot grote bezorgdheid. Daarom moeten we het gebruik van duurzame energie stimuleren. Maar hoe? En: hoe maken we het betaalbaar?

D

orette Corbey is PvdA-woordvoerder duurzaamheid in het Europees Parlement. ‘Ook zonder olie is er genoeg energie, maar we moeten die duurzame energie wel een kans geven. Dat kan op drie manieren. Allereerst moeten we de energiebedrijven verplichten om duurzame energie op te wekken. Ten tweede moeten we consumenten subsidies geven, voor zonnepanelen bijvoorbeeld. En de belemmeringen die er nu zijn, moeten we wegnemen. Duurzame energieleveranciers hebben bijvoorbeeld nu vaak geen toegang tot het energienetwerk, waardoor ze het wel kunnen schudden. De grote energiebedrijven hebben te veel macht over de netwerken. Daar wordt in de EU een enorme strijd over gevoerd en ik heb steeds meer hoop op een goede uitkomst.’ Verder vindt Corbey dat er meer geïnvesteerd moet worden in technologisch onderzoek: ‘Revolutionaire ideeën zoals de laddermolen van Ockels of de blauwe energie van Wetsus moeten verder worden onderzocht, ook al is dit soort onderzoek duur en zijn de risico’s moeilijk te berekenen. Maar wanneer het gefinancierd wordt met publiek geld heeft het als voordeel dat de patenten openbaar en voor iedereen beschikbaar zijn.’

BESTAANDE TECHNIEKEN

Op nu.nl: Een Nederlands project voor de productie van biogas in Vietnam heeft woensdag in Brussel een prijs gewonnen voor duurzame energie.

‘Nederlands project voor biogas wint energieprijs’ Het biogasproject van ontwikkelingsorganisatie SNV bestaat uit installaties die door middel van fermentatie van dierlijke en menselijke uitwerpselen gas oplevert waarop een kooktoestel kan draaien of een gaslamp kan branden. De poep van twee koeien of vier varkens is al genoeg om voldoende biogas te produceren. Zo’n installatie kost

rond de 300 euro, maar dat is in een paar jaar al terugverdiend. De werking is ook beter voor de mensen omdat er geen ongezonde rook vrijkomt, zoals bij koken op brandhout. In Nepal heeft het project ook nog eens voor 10.000 banen gezorgd in de bouw van de installaties en het onderhoud.

Heleen de Coninck, onderzoeker bij Energieonderzoek Centrum Nederland, is uiteraard overtuigd van het belang van onderzoek, maar zij benadrukt dat het essentieel is dat bestaande technologie rendabel gemaakt wordt: ‘We hebben de techniek, we weten hoe het moet, maar het is nog te duur omdat de markt nog niet de juiste prijs betaalt. De nadruk leggen op onderzoek is vaak een legitimatie om niets te doen. Met onderzoek alleen reduceer je de uitstoot niet. Al zijn veel onderzoekers voor meer geld voor onderzoek, het is juist voor onderzoekers frustrerend als er niks gebeurt met wat je ontwikkelt, omdat het doodbloedt op de markt.’ De Coninck vindt de plannen van het kabinet een verademing vergeleken bij het zwalkende beleid van de afgelopen jaren. ‘Dat was erg slecht voor de sector duurzame energie, die nu ook nauwelijks meer aanwezig is. Het kabinet heeft wel het een en ander te bewijzen. Ze zetten hoog in en stellen scherpe doelstellingen, maar ze moeten oppassen dat ze zichzelf niet overschreeuwen en vervolgens hun beloftes niet na kunnen komen. Het budget moet toereikend zijn; je moet

10 ROOD april 2008

Rood 02-2008.indd 10

18-03-2008 08:55:36

INTERNET EN REGULIERE MEDIA BIJ ELKAAR. DEZE KEER: ALTERNATIEVE ENERGIE

platform

Tekst Ottolien van Rossem Beeld Affiche Verstandig met energie, 1976

‘CO2-opslag en biomassa zijn lapmiddelen’

je beleid wel laten aansluiten op je doelstellingen. Neem nu de nieuwe Subsidieregeling Duurzame Energie, het lijkt erop dat die regeling ontoereikend is voor het halen van de duurzame energiedoelen.’

EEN AANSPREKEND PERSPECTIEF Het kabinet wil dat 20 procent van onze energie uit duurzame energie bestaat in 2020. Vanaf 1 april kan er aanspraak gemaakt worden op de Subsidieregeling Duurzame Energie (SDE), waarmee projecten op het gebied van hernieuwbare elektriciteit, hernieuwbaar gas en warmtekracht-koppeling gestimuleerd worden. In totaal wordt er bijna 1,4 miljard euro uitgetrokken tot 2015. Volgens Willem Vermeend, hoogleraar fiscale economie, is het een druppel op de gloeiende plaat. ‘Natuurlijk is het een stap in de goede richting, maar we redden het er niet mee. Er is maar één fundamentele oplossing voor het energieprobleem: wereldwijd

Start

Zoek

energie uit waterkracht, zon en wind. Daar moeten we ons op concentreren, niet op al die andere zaken als CO2-opslag en biomassa, dat zijn lapmiddelen.’ Volgens Vermeend moeten we nu de keuze maken en ons concentreren op deze drie energiebronnen. Dan gaat het in Nederland vooral om zon en wind. Volgens Vermeend heeft een dergelijke keuze alleen maar voordelen: ‘Het klimaatprobleem wordt fundamenteel aangepakt, Nederland wordt minder afhankelijk van onberekenbare leveranciers van olie en gas en ons land creëert ook een sterke innovatieve duurzame bedrijfstak, die dan wereldwijd koploper kan zijn. Het is goed voor ons leefmilieu, schone lucht, minder vervuiling én je creëert banen. Ik heb rekensommen gemaakt en als we nu deze keuze maken kunnen we in 2030 de helft van ons elektriciteitsgebruik uit deze bronnen putten. Een prachtig aansprekend perspectief.’ Minister Cramer is van plan om met Vermeend en anderen te brainstormen over wat de regering en het bedrijfsleven samen nog meer kunnen doen om duurzame energie te stimuleren. Ook kijkt ze naar andere landen als Engeland, waar ze het Carbontrustfund hebben opgezet, een constructie waardoor de markt zelf veel meer durft te investeren. Of Duitsland, waar de overheid het aandeel duurzame energie wettelijk heeft vastgelegd. ‘Al deze ontwikkelingen ben ik aan het voorbereiden, maar helaas heb ik die niet in een week geregeld. Ik wil meters maken met alles wat al kan, zodat het zichtbaar is voor de samenleving. Tegelijkertijd zitten we niet stil.’

Contact

DISCUSSIE

In I de d rubriek b i k Di Discussie i op pvda.nl d ld deze kkeer d de stelling: t lli ‘E ‘Europese h huishoudens i h d moeten 2 procent meer voor hun energie gaan betalen, zodat de EU met dat geld onderzoek kan financieren naar alternatieve energiebronnen aan een Europees technologie-instituut.’

Een aantal reacties zijn kort maar krachtig, zoals van Marja Meulenbelt: ‘Mee eens, zou wel deze bijdrage voor lage inkomens willen compenseren, misschien via de belasting.’ Of Maarten van Hulst: ‘Eens met de stelling en niet laten (ver) leiden door: Ja, maar of indien of eerst anderen. Zo komen we er niet. Positief oppakken als een uitdaging van grote importantie.’ Maar er zijn ook kritische geluiden, zo zegt Daan van de Wege: ‘Laat de energiebedrijven met hun enorme winsten en salarissen hiervoor opdraaien.’ Volgens Roger Dols is er geen verder onderzoek nodig,

maar politieke moed: ‘Die 2 procent is onnodig. Met de rapporten van bestaande, relevante onderzoeken naar alternatieve energiebronnen kan men waarschijnlijk een volledig huizenblok vullen. De politiek moet zijn nek uitsteken voor alternatieve energie of het onderwerp laten vallen (dit laatste is wat mij betreft geen optie). Frankrijk en de EU heeft met het ITER-project laten zien wat het betekent om je nek uit te steken. Zij trekken 5 miljard uit voor het rendabel maken van kernfusie, een schone en wellicht de meest betrouwbare en veelbelovende alternatieve energiebron.’ Ad Hessels

ziet onderzoek als een kans om de burger bij Europa te betrekken:‘Onderzoek naar alternatieve energiebronnen is een normale – belangrijke – taak voor de Unie. Er komt ongetwijfeld een zeer negatieve reactie als hiervoor een extra heffing wordt ingesteld. Het moet dus uit de normale middelen; op een energieke en positieve manier gebracht zodanig dat de burger zegt: “Europa daar héb je wat aan, daar gebeurt tenminste iets”.’

U

Discussieer mee op www.pvda.nl > discussie april 2008 ROOD 11


18-03-2008 08:55:46

meningen Gaan we al bewust genoeg met het milieu om? Wat is de rol van de overheid en wat de verantwoordelijkheid van de burger? Rood ging te rade bij drie PvdA-leden.

‘Tijd voor

Iain Wilso Wilson (34) is beleidsmedewerker bij de politie en is n namens de PvdA gemeenteraadslid in Alphen aa aan den Rijn ‘In Neder Nederland redden we ons wel. Wij hoeven ons hier n niet zo’n zorgen te maken: die dijkverhoging kom komt er wel als het moet. Maar ik maak me grote zor zorgen om arme landen zoals Bangladesh, waarvoor de gevolgen van de klimaatverandering ingrijpen ingrijpender zullen zijn. Het is nie niet eenvoudig te zeggen wat het westen doen De belangrijkste inzet moet komen kan doen. uit de llanden zelf. Het is belangrijk dergelijke lande landen economisch sterker te maken, open onz onze grenzen nog meer voor internationale ha handel. Dit is de enige manier waarop deze la landen uiteindelijk duurzaam kunnen produ duceren zonder roofbouw te plegen op hun hu hulpbronnen. Zo kunnen ze zelf geld verdien dienen om bestand te zijn tegen de gevolgen van de kl klimaatveranderingen. Wat me sstoort is dat wij ons vingertje opsteken naar Chin China: jullie moeten niet allemaal een auto kopen. Te Terwijl wij hier zelf massaal in veel te grote auto’s ro rondrijden. We praten veel over energiebesparing, m maar doen weinig: men koopt wel spaarlampen, maar vaker het licht uitdoen: ho maar. En waarom m moet elk openbaar gebouw volgehangen worden m met flatscreens? Zelf let ik wel een beetje op mijn eenergieverbruik, maar met dat consuminderen wil het ook bij mij eerlijk gezegd nog niet altijd lukk lukken. Als ik min minister was, zou ik het belastingstelsel vergroen vergroenen. Energieverbruik moet zwaarder belast wo worden, zodat we dagelijks geconfronteerd worden m met waar we mee bezig zijn. Want een gedragsv gedragsverandering is noodzakelijk.’

Channa Minke (27) is consultant en adviseert organisaties bij veranderingstrajecten. ‘Soms ben ik het vertrouwen kwijt en denk ik dat we een grote lange weg volgen die steeds slechter wordt. Maar wanneer dan het verdrag van Bali bijvoorbeeld wordt getekend, word ik toch hoopvoller. Gelukkig wordt er veel over klimaat gepraat. Er zijn echter zulke enorme economische belangen mee gemoeid, dat ik vrees dat het moeilijk wordt om landen als China en de VS mee te krijgen en dat we het tij niet meer kunnen keren. De lokale overheid kan ook een belangrijke rol spelen bij het tegengaan van de gevolgen van klimaatveranderingen. Kijk bijvoorbeeld naar hoe men in Amsterdam bepaalde auto’s wil weren. Maatregelen moeten vooral Europees zijn. We kunnen als Nederland wel iets afspreken, maar als bijvoorbeeld België daarin niet meegaat, heeft het weinig nut. En we kunnen pas iets bereiken als we de economische pijn delen met anderen.

‘Een prestige-award voor het bedrijfsleven’

‘H belastingstelsel ‘Het vvergroenen’

12 ROOD april 2008


20-03-2008 13:15:00

Tekst Michiel Reijnen Foto’s De Beeldredaktie

harde maatregelen’ De Nederlandse overheid kan met finanalen ciële prikkels consumenten overhalen om hun gedrag te veranderen. Zo is midsinds kort de bijtelling voor de gemiderdoor delde leaseauto flink gestegen. Hierdoor honere is men eerder geneigd om een schonere ppijen auto te leasen. De leasemaatschappijen us een hebben een enorm wagenpark, dus ffect. dergelijke maatregel heeft zeker effect. stigeAls ik minister was zou ik een prestigeet leven award voor het bedrijfsleven in het ar roepen. Bedrijven kunnen hier naar meedingen door met maatregelen te komen die bijdragen aan een beter milieu. Door dit breed uit te meten in de media kun je ervoor zorgen dat bedrijven tegen elkaar op gaan bieden. Corporate dig Social Responsibility is tegenwoordig hartstikke in.’

Willem van Raamsdonk (67) is gepensioneerd ontwikkelingsneurobioloog. Hij ga gaf les op de universiteit van Amsterdam ‘Het klimaatvraagstu klimaatvraagstuk is een vraagstuk voor de internationale sociale beweging: ho hoe armer je bent, hoe groter de zorgen over het klimaat. Op nationaal niveau betalen de mensen aan de onderkant het ge gelag, bijvoorbeeld omdat ze vaak in minder goed geïsoleerde hu huizen wonen. Internationaal worden de armste landen getro getroffen. Tekorten aan fossiele brandstoffen zullen de brandsto brandstofprijzen en de voedselprijzen opdrijven, wat honge hongersnoden tot gevolg kan hebben. Dezelfde landen zzullen ook het hardst worden getroffen door natuur natuurrampen, zoals overstromingen of droogte. Nede Nederland moet een voortrekkersrol vervullen bij het o ontwikkelen van technologie voor opwekken van energie, bijvoorbeeld door projecten met the thermisch-elektrische zonne-energie te subsidië diëren en verder te helpen ontwikkelen. Deze sy systemen kunnen in principe de hele wereld vvan voldoende energie voorzien en kunnen w worden gebruikt voor ontzilting van zeew water op plaatsen waar drinkwater of water voo voor landbouw schaars is. Het is daarom tragis tragisch dat het innovatieplatform met als voorzitter prem premier Balkenende, zich hier zo laatdunkend over heeft uitgelaten. Ook burger burgers moeten bezuinigen waar het kan. Zelf heb ik mijn dak vol met zonnepanelen en ik leef zo veel mogelijk klim klimaatneutraal. De minister van Milieu zou moeten stim stimuleren dat voor huishoudens progressieve energietarieve energietarieven ingevoerd worden, dat betekent: hoe meer energie je gebruikt, hoe duurder de energie wordt. Gebruik je wein weinig, dan wordt de energie juist goedkoper. Zo stimuleer je energiebesparing. En de minister moet veel meer werk make maken van het innovatieplatform. De fase dat we zeggen “We mo moeten iets gaan doen”, is voorbij. Het is tijd voor harde maatre maatregelen.’

‘Nederland moet een voortrekkersrol vervullen’

april 2008 ROOD 13


20-03-2008 13:19:29

De aandacht voor het milieu door de eeuwen heen

Onze voorouders maakten zich er nog niet echt druk over. We werden eigenlijk pas echt wakker nadat de Club van Rome zijn bezorgdheid over de toekomst van de wereld voor het voetlicht bracht. De geschiedenis van het milieubeleid in vogelvlucht.

En toen was er Het Milieu D

e aandacht voor de teloorgang van het milieu als schaduwzijde van de snel toegenomen welvaart na de Tweede Wereldoorlog kwam op gang aan het einde van de jaren zestig van de vorige eeuw, toen in Rome een groep jonge wetenschappers bijeenkwam. Deze Club van Rome besprak de samenhang van wereldproblemen, zoals de bevolkingsgroei, voedselproductie, industrialisatie, de uitputting van natuurlijke hulpbronnen en vervuiling van het milieu. Dat leidde in 1972 tot de publicatie van het rapport Grenzen aan de Groei. Dat rapport stelde dat de groei van de welvaart tot

1968

1970

19688 1970 1971 1972

1971

vreselijke gevolgen zou leiden, voor mens en dier. De Club van Rome maakte in Nederland een enorme indruk, niet in het minst omdat in diezelfde periode de studentenbeweging van mei ’68 de samenleving in haar greep kreeg en diezelfde generatie in de analyse van de Club van Rome mede een onderbouwing vond voor haar maatschappijkritiek.

DE BASIS In 1973 trad het kabinet Den Uyl aan en werd de voormalige Amsterdamse wethouder Irene Vorrink minister van Volksgezondheid en Milieuhygiëne. Maar het kabinet Den Uyl had

1972

oprichting h i Club ht b van Rome start Anti Kernenergie beweging oprichting Greenpeace publicatie Grenzen aan de Groei – Club van Rome.

1979

maar in zeer beperkte mate aandacht voor de kwesties van natuur en milieu. De Tweede Wereldoorlog stond nog in ieders geheugen gegrift en de periode van de wederopbouw was nog maar net achter de rug. Iedere arbeider een eigen auto, was de gedachte, ook van Joop den Uyl. Toch legde Irene Vorrink de basis voor het latere milieubeleid met wetten op luchtverontreiniging, geluidhinder en bodembescherming. Intussen werd het land opgeschrikt door bodemverontreiniging in Lekkerkerk, werden er acties gevoerd tegen de bouw van de kerncentrale in het Zeeuwse Borssele en tegen de kerncentrale in het Gelderse dorpje Dodewaard. Greenpeace

1986

1973 oliecrisis i 1973 bouw kerncentrale Borssele 1973 – 1977 Irene Vorrink minister van Volksgezondheid en Milieuhygiëne 1979 bodemvervuiling Lekkerkerk

14 ROOD april 2008


18-03-2008 08:56:38

achtergrond

Tekst Jan Schuurman Hess Foto’s IISG, e.a.

maakte naam met haar acties tegen het doodknuppelen van jonge zeehonden en later tegen het dumpen van kernafval in de diepzee.

EERSTE MILIEUBELEIDSPLAN Ook en vooral internationaal werd de zorg voor het milieu een thema. In de Europese Economische Gemeenschap (EEG) werd een directoraat generaal (ministerie) voor het milieu opgericht; Laurens Jan Brinkhorst (D’66) speelde daarin een leidende rol. Tegen die achtergrond voerde de Nederlandse rijksoverheid ook een ambtelijke reorganisatie uit die ertoe leidde dat in de jaren tachtig een eerste volwaardige minister van Milieu werd benoemd: Pieter Winsemius van de VVD. In 1989 werd het eerste milieubeleidsplan gepresenteerd dat namens de Partij van de Arbeid door milieuminister Hans Alders geactualiseerd werd. De overheid nam als uitgangspunt voor het beleid ‘de vervuiler betaalt’ en als centraal perspectief ‘een duurzame ontwikkeling’. Geheel in het verlengde van de Nederlandse overlegeconomie werden met het bedrijfsleven afspraken gemaakt over milieudoelstellingen. Hans Alders was daarin stellig: ‘Zonder medewerking van het bedrijfsleven lukt het in ieder geval niet een omslag in de milieuvervuiling te bereiken.’

NA TSERNOBYL Een schok was de kernramp in Tsjernobyl in 1986. Die implosie van de kerncentrale liet sporen na over de gehele aarde. Sinds Tsjernobyl werd kernenergie nergens meer als een serieuze

1989

1994

1989 eerste milieubeleidsplan 1986 kernramp Tsjernobyl 1989-1994 Hans Alders minister van VROM 1994-1998 Margreeth de Boer minister van VROM

optie voor energieontwikkeling beschouwd, temeer daar het afvalprobleem van kernenergie tot op de dag van vandaag niet is opgelost. Hans Alders werd opgevolgd door Margreeth de Boer, in het eerste kabinet Kok, dat als centraal thema ‘werk, werk, werk’ had. Het milieubeleid was niet langer een politieke prioriteit. In het optimistische decennium van de jaren negentig werden de milieudoelstellingen door iedereen erkend, maar heerste de gedachte dat innovatieve, technologische en zakelijke afspraken voldoende zouden zijn om de doelen te bereiken. In internationaal verband zijn afspraken gemaakt om het gebruik van stoffen die de ozonlaag aantasten, terug te dringen. Ozonlaagafbrekende stoffen en de productie en import van cfk’s (die bijvoorbeeld in spuitbussen en koelvloeistof zaten) zijn in EU-landen sinds 1 januari 1995 verboden. Maar de grote ontwrichting van het milieu werd niet tot staan gebracht, integendeel.

NIEUWE DOELSTELLINGEN Waren er in 1950 Nederland 140.000 automobielen; rond de eeuwwisseling reden in Nederland zes miljoen auto’s rond en nu, begin 2008 al 6,9 miljoen. Mensen werden steeds welvarender, maakten steeds meer kilometers, vooral door de lucht, en namen dus een steeds grotere ‘milieugebruiksruimte’ in. Op wetgevend vlak werden zowel door Margreeth de Boer als door haar opvolger Jan Pronk milieuplannen met nieuwe doelstellingen beschreven. De doelstelling voor 2030 werd: ‘gezond en veilig leven in een aantrekkelijke

1997

omgeving temidden van vitale natuur, zonder biodiversiteit aan te tasten of natuurlijke hulpbronnen uit te putten’. Meer dan ooit werd getracht middels internationale afspraken tot resultaten te komen. In het verdrag van Kyoto werden de eerste afspraken gemaakt om de uitstoot van broeikasgassen terug te dringen. Daarmee werd gehoopt dat de klimaatverandering zou kunnen worden tegengegaan.

VN-KLIMAATTOP Een innoverend milieubeleid en een duurzame economische toekomst zijn prioriteiten van het huidige kabinet Balkenende-Bos, dat met Jacqueline Cramer na jaren ook weer een volwaardige minister van Milieu heeft. Het meest bijzondere van dit kabinet is dat deze prioriteit door alle departementen wordt onderschreven. Zo is duurzaamheid in het landbouwbeleid, het verkeersbeleid en in het economisch beleid en zelfs in de ‘groene’ begroting als een rode draad herkenbaar. Onlangs vond op Bali de VN-klimaattop plaats. Het huidige Kyotoakkoord uit 1997 loopt af in 2012 en in Bali werden besluiten genomen over een nieuw verdrag. Het klimaatverdrag moet leiden tot een bredere aanpak van de al ontstane problemen door klimaatverandering en tot wereldwijde maatregelen die verdergaande klimaatverandering tegengaan met ook commitment van landen als de VS, China, India en ontwikkelingslanden. Tegelijkertijd krijgt dit kabinet grote kritiek op haar voornemens om vergunningen af te leveren voor de bouw van maar liefst vijf kolenenergiecentrales.

1998

2007

1997 Kyoto Verdrag 1998-2002 Jan Pronk minister van VROM 2007 –heden Jacqueline Cramer minister van Ruimte en Milieu 2007 onderhandelingen Bali-verdrag

april 2008 ROOD 15


18-03-2008 08:56:47


18-03-2008 08:59:32

UIT DE PARTIJ

het ook leuk zijn om lid te zijn en actief binnen een politieke partij. Al wandelend ervaar ik de enorme afstand van het openbaar bestuur tot het leven van alledag.’ De regionale Omroep Zeeland volgt de belevenissen van de Zeeuwse sociaal-democraat.

Vanaf april, wanneer een nieuwe programmering wordt gestart, zal Jan Schuurman Hess bovendien wekelijks verslag doen via radio en televisie. De Zeeuwse inspectietocht is te volgen via www.devoettocht.pvda.nl.

De landelijke 1 mei viering zal dit jaar in De Zonnehal worden gehouden. De Zonnehal op de Paasheuvel is een symbool van de geschiedenis van de socialistische beweging. Op de pinksterkampen op de Paasheuvel werd sterk de nadruk gelegd op drie thema’s: scholing, clubgevoel en ideologische waarden. Een analogie met nu laat zich raden: al deze thema’s staan in het rapport van de Commissie Vreeman als aanbeveling. Hoe deden ze dat toen en hoe willen we dat nu doen? Er is onder meer een discussie hierover met partijvoorzitter Lilianne Ploumen, waarnemend fractievoorzitter Mariëtte Hamer, JS-voorzitter Michiel Emmelkamp en oud-leden van de Arbeiders Jeugd Centrale. Staatssecretaris van Sociale Zaken Ahmed Aboutaleb zal spreken over het belang van arbeid voor de PvdA toen en nu. Het Alkmaars Straatorkest verzorgt de muziek. Meer informatie en aanmeldingen op www.pvda.nl

1 mei op de Paasheuvel

Hulst – Een inspectietocht voor de democratie, geïnspireerd door Pieter Jelles Troelstra, zo noemt het Zeeuwse PvdA-lid Jan Schuurman Hess zijn wekelijkse voettocht door Zeeland. Half januari is hij met die tocht begonnen, in het uiterste puntje van oostelijk ZeeuwschVlaanderen. Tot en met de Europese verkiezingen in juni volgend jaar zal hij elke vrijdag door Zeeland wandelen, soms alleen, soms met partijgenoten, maar ook met mensen van andere politieke partijen. In de loop van de tijd zullen alle facetten van de samenleving aan bod komen. Schuurman Hess: ‘De Partij van de Arbeid in Zeeland maakt een moeilijke tijd door; veel afdelingen zijn er slecht aan toe. Men is eenzijdig gericht op de positie in gemeenteraad en provincieraad, maar een politieke partij moet meer zijn dan dat. Je moet willen weten wat er in de samenleving aan de hand is en letterlijk aanspreekbaar zijn. Bovendien moet

De voettocht door Zeeland

WETENSWAARDIGHEDEN, OPVALLENDE ZAKEN EN ACTUALITEITEN UIT DE REGIO, HET LAND EN UIT EUROPA

NIEUWS Nr. 2 • april 2008 • samenstelling: redactie Rood

Twee jaar geleden bestelde Lonneke Nijhof midden in verkiezingstijd een PvdA-rompertje en slab. Op 22 november 2007 werd haar dochter Iris Suzanne Bol geboren. Lonneke: ‘Ik kom uit een “rode familie” en daarom vonden we het leuk om een PvdArompertje te bestellen. En nu kan Iris het eindelijk aan. Hopelijk gaat ze later ook PvdA stemmen. Wanneer ze mag gaan stemmen, zal ik zal zeker de foto uit de kast halen en haar herinneren aan haar afspraak.’ Noot van de redactie: de rompertjes waren een campagneartikel en kunnen helaas niet meer besteld worden.

‘Als ik later groot ben, stem ik op de PvdA’

Een van de actiefste groepen binnen onze partij is de Landelijke Adviesgroep Ouderenbeleid (de LAO). Deze groep adviseert Kamerfractie en partijbestuur ten aanzien van alle aspecten die van belang zijn voor de oudere generaties. De LAO organiseert ook – zo mogelijk met lokale of gewestelijke groepen ouderenbeleid – bijeenkomsten en mini-symposia. Naast de eigen website www.pvda.nl/lao, waar alle informatie over adviezen en activiteiten terug te vinden is, brengt de LAO regelmatig een digitale nieuwsbrief uit, die wordt toegezonden aan alle 55plus-PvdA-leden die over een mailadres beschikken. Zij worden dringend gevraagd de nieuwsbrief enkele malen te kopiëren ten behoeve van de oudere leden die (nog) geen mailadres hebben. De LAO telt vijftien leden, verspreid over het land en met kennis op diverse terreinen van het ouderenbeleid. Belangstellenden kunnen zich richten tot Maria Dijkman op het Partijbureau (mdijkman@ pvda.nl of 020-5512238).

Landelijke Adviesgroep Ouderenbeleid


19-03-2008 11:25:26

vormen we een progressief blok. Het vorige bestuur was wat ingezakt en wij willen de grondbeginselen van de PvdA weer duidelijker op de kaart zetten en onze rol in PACT vergroten. We willen meer actie uitstralen en ook dat jongeren weer wat actiever worden.’

Sinds hij in 2005 met pensioen ging, ruimt Willem Vos (68) dagelijks zwerfafval in zijn omgeving op. In 2006 richtte hij de Stichting Vrijwillige Zwerfafval Opruimers (SVZO) op. ‘Onze stichting stelt zich ten doel om een samenwerking tot stand te brengen tussen burgers, overheid en bedrijfsleven om zwerfafval, volksergernis nummer één in Nederland, tot een minimum terug te dringen.’ Vos wil met de stichting alle individuele opruimers in het land een hart onder de riem steken, hun opruimwerk verenigen en het probleem van zwerfvuil op de politieke agenda plaatsen. Het liefst zou Vos de groep vrijwilligers ook uitbreiden tot 80.000 á 100.000 mensen. Vos: ‘Het opruimen van zwerfafval is niet alleen nuttig, het stimuleert ook de gezondheid als onderdeel van de dagelijkse beweging. En wie wil er geen opgeruimde wijken, plantsoenen, parken en landschappen? Je hoeft niet de hele dag of de hele week op te ruimen, zo nu en dan een blikje of papiertje opruimen, dat maakt al een wereld van verschil. Door met mensen en organisaties bewust met zwerfafval om te gaan willen wij een mentaliteitsverandering opgang brengen. Het is een zaak van ons allemaal.’ Wilt u de SVZO vrijwillig een handje helpen bij hun activiteiten? Meer informatie vindt u op www.svzo.nl of stuur een mail naar [email protected].

een zaak van ons allemaal

Zwerfafval,

Op initiatief van internationaal-secretaris Marije Laffeber en Europarlementariër Jan Marinus Wiersma heeft het partijbestuur besloten een landelijk PvdA Europanetwerk in te stellen. Deze nieuwe Europa-werkgroep staat open voor alle leden die interesse hebben om mee te praten over Europese onderwerpen en natuurlijk ook voor diegenen die hun kennis hierover willen vergroten. Discussieer mee via ‘mijn pvda.nl’ door u aan te melden voor de webgroep Europa. Door u aan te melden blijft u ook automatisch op de hoogte van data en locaties van de bijeenkomsten van het Europa netwerk. Zie voor meer informatie ook: www.pvda.nl/ internationaalsecretariaat.

Landelijk PvdA-Europanetwerk

PvdA-fractievoorzitter Jacques Tichelaar wil iedereen bedanken voor de getoonde interesse, medeleven, kaartjes en bloemen die hij de afgelopen tijd heeft ontvangen. Enige tijd geleden onderging Jacques een bypassoperatie. Die operatie is goed verlopen en Jacques werkt inmiddels hard aan zijn herstel. Mariëtte Hamer vervangt Jacques Tichelaar gedurende zijn afwezigheid als fractievoorzitter van de PvdA. Wilt u Jacques sterkte wensen, dan kunt u contact opnemen met zijn medewerkster Corry van Eendenburg, zij zorgt ervoor dat het bij hem terechtkomt: [email protected].

Bedankt

De Partij van Europese Socialisten (PES) biedt de leden van de PvdA en andere sociaal-democratische partijen in Europa de mogelijkheid om PES activist te worden. Activists kunnen gemakkelijk in contact komen met partijleden uit andere landen. Via het internet worden er fora en blogs aangeboden. Internationaal secretaris en PES bestuurslid Marije Laffeber: ‘De PES is begonnen met de voorbereiding van een Europees verkiezingsmanifest. Het is de eerste keer dat de PES hierbij naast partijen ook individuele leden betrekt. Een leuke, verfrissende werkwijze die we als PvdA van harte toejuichen.’ In de toekomst zullen de mogelijkheden voor activists verder worden uitgebreid. Inmiddels zijn er meer dan tienduizend activists. Meer weten of zelf activist worden? Bezoek: www.pes.org.

Word PES activist

HEEFT U OOK NIEUWS VANUIT UW AFDELING DAT INTERESSANT KAN ZIJN VOOR HET HELE LAND? MAIL HET ONS DAN TOE: [email protected]

Aalsmeer – Het bestuur van de PvdA in Aalsmeer is het jongste bestuur van Nederland. Voorzitter Auke Ham (27), secretaris Chris Aertssen (27) en penningmeester Jelle Buisma (26) zitten sinds begin 2007 in het bestuur. Auke Ham wil de lokale politiek nieuw leven inblazen. ‘We hebben sinds 2000 een lijstverbinding met D66 en GroenLinks genaamd PACT (Progressieve Aalsmeerse Combinatie Tweeduizend). Dit is een praktisch verbond om een krachtig tegenwicht te bieden aan de conservatieve meerderheid in de Aalsmeerse gemeenteraad. Zo

Jongste bestuur in Nederland

Op zaterdag 19 april vindt de Afrikadag 2008 plaats in Den Haag. Dit jaar zal Joaquim Chissano, voormalig president van Mozambique, een speciale aftrap van de dag verzorgen door de Evert Vermeer lezing uit te spreken op maandag 14 april. Chissano ontving vorig jaar november de Ibrahim Prize for Achievement in African Leadership voor zijn bijdrage aan vrede en democratie in Afrika. Tijdens het plenaire programma spreken zowel minster Koenders als Paul Collier, auteur van het boek The Bottom Billion. Wij verwelkomen u graag op maandag 14 april om de Evert Vermeer lezing bij te wonen in De Duif te Amsterdam. Voor aanmeldingen kijk op www.evertvermeer.nl. Ook dit jaar organiseert de EVS weer dé dag over Afrika en ontwikkelingssamenwerking. Het keuzeprogramma bestaat uit ruim vijftig debatten, lezingen en workshops. U kunt in gesprek gaan met Jan Pronk over internationale solidariteit, een literaire workshop met Adriaan van Dis bijwonen of het debat tussen de verschillende woordvoeders van ontwikkelingssamenwerking aanschouwen. Onderwerpen als fragiele staten, verkiezingen in Angola en moderne kunst in Afrika komen aan bod. Voor meer informatie kunt u terecht op www.afrikadag.nl. Op deze site is vanaf 27 maart ook het volledige plenaire- en keuzeprogramma te vinden. U kunt zich ook via de site inschrijven voor de dag. Locatie: Haagse Hogeschool, tijdstip: 10.00-18.00, kosten: € 8,50.

Afrikadag en lezing Evert Vermeer 2008

Ontwikkelingssamenwerking

Tekst Michiel Reijnen Foto Bob Bronshoff / Hollandse Hoogte

Stem van de ar Hij is nu ruim een jaar minister van Ontwikkelingssamenwerking. Net als bij zijn werk als Kamerlid staat voor hem een progressieve politiek centraal; een sociaal beleid, aangepast aan de huidige tijd. Bert Koenders over zijn eerste jaar.

Hoe is het eerste jaar bevallen? ‘Het is geweldig om mede aan de knoppen te zitten op zo’n portefeuille. Vanuit ontwikkelingssamenwerking ben je eigenlijk bezig met de vier grote problemen van deze tijd. Internationaal is er sprake van enorme groei en globalisering. Maar bij de verdeling ervan zie je – en dat is het eerste probleem – de ongelijkheid toenemen tussen en binnen landen. Het tweede probleem is dat grote delen van de wereld te weinig kans maken de Millennium Ontwikkelingsdoelen te halen, omdat ze bijvoorbeeld in oorlog zijn. Daarom krijgen de zogenoemde ‘fragiele staten’, zoals Soedan, Kongo of Afghanistan ook extra aandacht. Juist de armste landen worden getroffen door een aantal grote problemen die samenhangen met klimaatsveranderingen, denk aan overstromingen in Bangladesh. Ten slotte zet ik me in voor de gezondheid en rechten van vrouwen en meisjes in ontwikkelingslanden, die het meest kwetsbaar zijn, maar zonder wie de ontwikkeling van het land niet mogelijk is. Bijvoorbeeld door te streven naar een afname van moeder- en kindsterfte en geweld tegen vrouwen aan te kaarten. Vanuit het kabinet kun je de wereld natuurlijk niet sturen, maar je kunt wel een katalysator zijn en met politieke initiatieven zaken proberen te veranderen.’ Is er een overeenkomst in hoe deze verschillende problemen op te lossen? ‘Uiteindelijk moeten de mensen het daar oplossen. Wij richten ons op de grondoorzaken: de verdeling van land, inkomensverdeling en het voorkomen van conflicten. Zo zorgen we dat de armste bevolking ook toegang krijgt tot land, bijvoorbeeld via kadasters, via steun aan landhervorming of het uitkopen van landeigenaren. En we doen veel aan het creëren van werk, door stimulering van het midden- en kleinbedrijf. Nogal wat jongeren tussen de 15 en 25 hebben geen werk en worden vaak gemobiliseerd om de conflicten van allerlei politici uit te vechten.’

18 ROOD april 2008


19-03-2008 11:39:50

profiel

armen U noemt klimaatveranderingen en de gevolgen daarvan voor ontwikkelingslanden als een van de grootste problemen. Hoe gaat u hier mee om? ‘We moeten ervoor zorgen dat de landen die het minste hebben bijgedragen aan de enorme CO2uitstoot, nu niet de grootste kosten betalen. Dat gebeurt echter wel, kijk maar naar verwoestijningproblemen, overstromingen, schaarsteproblemen en het risico van grote vluchtelingenstromen. De kern van klimaatpolitiek vanuit ontwikkelingsperspectief is dat je zaken internationaal eerlijker moet verdelen. Dat is de kern van de progressieve milieuagenda waar ik naar streef. Dat probeer ik zo praktisch mogelijk in te vullen. Hoe zorgen we nu bijvoorbeeld dat er ook geld gaat naar de armste landen als we straks in Nederland emissierechten gaan veilen? Het is een Europese afspraak dat je als vervuilend bedrijf moet gaan betalen voor je CO2-uitstoot. Ik vind dat je een gedeelte van dat geld nationaal moet gebruiken om de dramatische gevolgen van klimaatverandering voor ontwikkelingslanden te verminderen, los van het budget van ontwikkelingssamenwerking. We werken ook in engere zin aan oplossingen. Zo beschermen we de grote bossen in de wereld en werken we hard om de certificering van biomassa tot stand te brengen. En we proberen te zorgen voor energie voor de armen: in een land als Oeganda is slechts vijf van de honderd mensen aangesloten op het elektriciteitsnetwerk, de energie die ze gebruiken komt voornamelijk uit brandhout. Dat is ongezond, slecht voor het milieu en je kunt je wel voorstellen dat geen land of investeerder daar wil investeren. Moderne energie is immers een voorwaarde voor ontwikkeling en de investering daarin vindt niet automatisch via de markt plaats.’ In hoeverre kan men dergelijke investeringen ook van opkomende economieën als China en India verwachten? ‘Ze moeten mee doen maar op een totaal andere manier dan wij. Wij hebben veel meer verplichtingen

en dragen een veel grotere verantwoordelijkheid. Gezamenlijk moeten die rijkere ontwikkelingslanden en de rijkste landen ervoor zorgen dat in die armste landen de grote klimaatrisico’s verminderd worden.’ Wat voor rol heeft u binnen het kabinet en binnen de internationale gemeenschap? ‘Je moet ervoor zorgen dat het geld goed en effectief wordt gebruikt. Je moet altijd kritisch kijken of belastinggeld goed terechtkomt, je hebt tenslotte een verplichting aan de Nederlandse belastingbetaler. We hebben een zero tolerance beleid ten aanzien van corruptie. Als Nederlandse minister kun je niet in je eentje de wereld veranderen. Maar je moet wel zorgen dat je in de Trevezaal de stem van de armen bent. En ik moet heel actief zijn in de internationale ontwikkelingsdiplomatie, bijvoorbeeld als het gaat over conflictbeslechting in Afrikaanse landen.’ U ziet erg veel ellende, verliest u wel eens het vertrouwen? ‘Emotioneel is het zwaar en politiek is het ingewikkeld. Problemen zijn groot en je moet constant keuzes maken: zet ik het geld voor ontwikkelingssamenwerking in op het juiste programma, weet ik zeker dat een maatregel de mensen waarvoor ik wil opkomen, ook voldoende helpt? Het is niet zwaar in de zin van dat je zwaar verslagen terugkeert van een bezoek. Integendeel. Ik vind dat er wereldwijd ontzettend veel mensen bezig zijn met ontwikkeling, zoals het stimuleren van ICT en het opzetten van serieuze programma’s van micro- en mesokredieten. Na elk bezoek kom je gemotiveerd terug en weet je dat er nog heel veel te doen is.’ Wat doet Bert Koenders over tien jaar? ‘Het mooiste zou zijn als ontwikkelingssamenwerking dan niet meer nodig is. Dat zal helaas niet zo zijn. In welke vorm is nog onduidelijk, maar ik houd me dan in ieder geval nog bezig met een van die vragen van internationale solidariteit en samenwerking. Dat is toch de grote opdracht van deze tijd.’

‘Je kunt de wereld natuurlijk niet sturen, maar je kunt wel een katalysator zijn’ april 2008 ROOD 19


18-03-2008 09:04:43

Werkplan partijbestuur

Beleid naar beginsel Ambitieus, tieus, d dat at iiss h het et w werkplan erkplan vvan an h het et n nieuwe ieuwe b bestuur estuur ggeworden. eworden. M Met et aaanbevelingen anbevelingen en werkwijzen kwijzen waar waar individuele individuele leden leden en en afdelingen afdelingen mee mee aan aan de de slag slag kunnen. kunnen. V Voorzitter oorzitter Liliannee P Ploumen, loumen, p partijbestuurslid artijbestuurslid A Anja nja vvan an G Gorsel orsel een n vvice-voorzitter ice-voorzitter JJan an H Hamming amming o over ver d voortaan wilil gaan b i d scouten, opleiden l id en campagnevoeren. hoe d de PvdA binden,

H

et nieuwe werkplan dat het partijbestuur net heeft afgerond, barst van de ideeën om zowel de inhoudelijke koers als de organisatie van de partij te versterken. De inspiratie voor het werkplan zegt Lilianne Ploumen uit haar achtergrond én uit haar verkiezingstournee te hebben gehaald. ‘Als je kijkt naar de achtergrond van de partijbestuursleden, inclusief die van mezelf, dan zie je dat we veel te danken hebben aan de sociaal-democratie. Velen van ons hebben zelf de brug tussen onderklasse en middenklasse bewandeld. Door hard te werken en te leren, en dankzij de kansen die we gehad hebben. Dat ideaal van emancipatie is nog steeds actueel. Voor andere mensen, voor nieuwe groepen mensen. En daar maak ik me sterk voor. Maar we worden nu ook geconfronteerd met andere vraagstukken: Hoe vinden we de juiste balans tussen flexibiliteit en zekerheid op h ett in nte teggrrattieede deba b t op ba p eeen en n de arbeidsmarkt? Hoe gaan we om mett he het integratiedebat en vvan en an áálle lle Ne lllle N derl de rlan rl aan nd deerss? Ho Hoee wijze die recht doet aan de onzekerheden Nederlanders? zorgen we voor toegankelijke en betaalbare publieke voorzieningen in de huidige tijd? Met Vreeman is het partijbestuur van mening dat de koppeling tussen beginselen en beleid bij deze vraagstukken aandacht verdient. In het werkplan is deze ambitie vervat in een partijbreed debat over de onderwerpen arbeid, integratie en publieke sector,

w wa aarr waarvoor projecten worden opgezet en waa wa ar ar waarover inhoudelijke congressen word de n georganiseerd. Uiteindelijk moeten den de d de e debatten resulteren in een gedeelde koer ko er over deze onderwerpen.’ er koers Om O m zo veel mogelijk leden te betrekkke en een nieuwe mensen aan de partij te ken b bi n nd binden worden er voorstellen gedaan vvoor vo oor uitbreiding van de ledendemocrat cr a i Eén ervan is het spreek- en at cratie. sst stem teem m stemrecht van individuele leden op ccongressen co ongg waar, volgens Ploumen, grot gr otte behoefte aan is. ‘Veel leden van grote o on nzee partij zijn niet langer actief in de onze af fdee afdelingen, deze leden horen we te we w eiin n en weten we dan ook slecht aan weinig on o ns tte binden. Dat moet anders, daarons om w om willen we groepen en netwerken één n iindividuele n leden een stem geven op h op het congres náást onze lokale afgevva aaar ard ar vaardigden.’ D Daar Da aaarr Daarnaast wil Ploumen de afdelingen b be etee toerusten voor het vele werk op beter lo oka kaaa niveau. Opleidingen voor verlokaal ttegenwoordigers te ge ge en bestuurders. Het h he rsst herstellen van de ombudsfunctie. Door afde af dee afdelingen die zelf aangeven het hoofd mo oeili eiliijk ei j b ovven o en w atter e ttee ku kunn nn nen e h ou u moeilijk boven water kunnen houden, op maat te ondersteunen. En do d oo orr aactiviteiten cttivviittei ctiv eitteen vi vvia ia eee en pr p oje oj jec ecttffo on nd te ondersteunen zodat de PvdA door een projectfonds weer zichtbaar wordt in wijken en dorpen.

WERVING & SELECTIE Een van de taken van het partijbureau is het werken aan een systeem voor werving, selectie, scouting en functioneringsgesprekken. Anja

20 ROOD april 2008


20-03-2008 18:02:43

Tekst Tessel Schouten Foto Thomas Schlijper

van va an Go Gors Gorsel, r eell, pa rs p partijbestuurslid rtijijjb rt en oprichter van werving en selecti tieb ieb e ed edri riijf P ublic ub lliic S Sp p tiebedrijf Public Spirit, wil dat deze zaken geregeld worden voor alle al le n niv ivveaaus w ivea aarro aa o mensen functioneren. Van de deelraden in niveaus waarop de ggrote rote ro ote te ssteden tede te den to de ot en met het Europees Parlement. ‘We geven tot aa an hoe ho oe het heet pr p roc oces eess kan worden geprofessionaliseerd. Als je weraan proces ke elilijk lijjkk w ililtt da datt fu ffuncties unc ncct door de beste mensen worden vervuld, kelijk wilt zow zo wel in wel we n aafd f el fd elin in inge ngeen gemeenteraden als in colleges, dan moet je zowel afdelingen, sche sc h rp zzijn. he ijijn. jn n.. D Dan an iiss een permanente scoutingcommissie aan te scherp b be eveeleen n.. A ls h het et gga et a om diversiteit in de samenstelling van een bevelen. Als gaat rraad ra aaad do co olll eg ege, e, zzul u je vooraf profielen moeten maken waarin off coll college, wo word ordt rd dt aa ang ngeeggev e en en welke specifieke kennis/kunde en compewordt aangegeven tte eent n ie nt iess er er n nod odig od dig zzijn. ij Dat geeft de mogelijkheid om breder te tenties nodig zoek zo eken ek en d en an n u A u. l het gaat om de kwaliteit van de inbreng van ls zoeken dan nu. Als ge eko k ze zene eneen, n, d an nh he e gekozenen, dan hebben die recht op minimaal een keer per jaar een ee n gesp ggesprek ge esp sprek reek ov o er d over de vraag hoe ze het doen. Dan staat niemand vvoor vo oo orr vverrassingen erra er raasssin rass i ge gen n na een zittingsperiode. Ko ort rtom om,, he om het PB ggeeft het e niet alleen het belang aan van deze Kortom, o on nde derw rw wer e pe pen n m a ook de ondersteuning. Hoewel de leden aa onderwerpen, maar in het land het uiteindelijk wel zelf moeten doen.’ Speciaal aandachtspunt is het wethouderschap. Volgens van Gorsel een ongelooflijk mooi, leuk en goed betaald beroep. ‘Daar moeten we meer mensen voor kunnen interesseren. Oók kandidaten uit het bedrijfsleven en andere sectoren die (voor de PvdA) minder voor de hand liggen. Als we beschikken over een database met namen en profielen van wethouderskandidaten kunnen we eenvoudig de juiste match maken. En op die manier de afdelingen goed bedienen.’ Naast functieprofielen wil van Gorsel dat er teamprofielen komen. Die maak je door na te denken over de opgave die er voor een stad, een dorp of het land ligt. Als er in een stad problemen zijn in oude wijken dan is het handig iemand in de raad te hebben die daar verstand van heeft. Het gaat ook natuurlijk om aanvullende competenties, met elf Johan Cruyffen krijg je heus niet het beste resultaat! Een divers samengesteld gezelschap is in dit profiel te beschrijven. Dus ook zaken rondom diversiteit.’

PERMANENTE CAMPAGNE Verantwoordelijke voor het onderdeel permanente campagneteams op lokaal niveau is Jan Hamming, vice-voorzitter (en tevens wethouder). Hamming, die zelf ruime ervaring heeft met campagnevoeren in Tilburg, vindt dat de vrijwilligers veel meer steun verdienen. ‘Zeker als je voortdurend campagne wilt voeren. Wat wij als PB gaan stimuleren en helpen organiseren is het opzetten van permanente lokale teams die getrokken worden door een betaalde functionaris. Een raadslid of een wethouder dus. Of voor mijn part een burgemeester.’ En daar hebben ze het zeker niet te druk voor volgens Hamming. ‘Te druk? Welnee, wij zitten toch namens de partij op die posten?! En we krijgen goed betaald. Campagnevoeren hoort erbij.’ Het in deze opzet permanent campagnevoeren heeft veel voordelen volgens Hamming. Zo maakt de koppeling met het lokale bestuur het eenvoudiger om genomen beleidsmaatregelen aan burgers uit te leggen en is het stimulerend voor vrijwilligers om steeds een lokale bestuurder aan zijn of haar zij te vinden. ‘De club wordt hechter. Dat motiveert en maakt het effectief en leuk.’

achtergrond HET WERKPLAN Het nieuwe bestuur grijpt ook de kans om adviezen uit onder andere het rapport Vreeman (over de verkiezingsnederlaag van november 2006) om te zetten in actie en daden. En niet alleen met het oog op volgende verkiezingen, maar ook omdat de partij daarmee aantrekkelijker wordt voor meer leden. Felix Rottenberg vatte de noodzaak van een sterke landelijke organisatie die service verleent aan alle afdelingen en leden, ooit bondig samen met de woorden ‘de organisatie bepaalt straks de kwaliteit van het argument’. Onder dit motto stelt het partijbestuur zeer summier samengevat het volgende voor:

WAT? Krachtige koppeling van beginselen en beleid HOE? Door een breed inhoudelijk debat in de partij aan te gaan dat moet resulteren in een scherpere koers. Drie thema’s staan daarbij centraal: arbeid, integratie en publieke sector.

WAT? Richting geven aan debat, voortgang stimuleren en strategische hoofdlijnen voor permanente campagne formuleren

HOE? Door het in het leven roepen van een Strategisch Beraad bestaande uit de politieke leiding en voorgezeten door de partijvoorzitter.

WAT? Permanente programmacommissie voor alle verkiezingsprogramma’s en het desgevraagd aanleveren van bouwstenen voor lokale programma’s HOE? Een deel van de leden van de programmacommissie voor de Europese Verkiezingen wordt ook lid van de programmacommissie voor de Tweede Kamer. Deze permanente leden houden de inhoudelijke ontwikkelingen binnen de partij continu bij. Zo zorgen we ervoor dat we het programma continu schrijven en niet een half jaar voor de verkiezingen. De partijvoorzitter geeft leiding aan deze permanente club leden.

WAT? Meer invloed voor leden HOE? Stem- en spreekrecht voor leden op congressen, een omgevormd politiek forum naar een politieke ledenraad en adviesraad verenigingszaken, meer discussie in partijmedia.

WAT? Goede relatie tussen landelijke organisatie en afdelingen HOE? Ondersteuning afdelingen met maatwerk en helpen van zwakke afdelingen, projectfonds regionale activiteiten, veel meer aandacht voor (ondersteuning bij) werving en selectie.

WAT? Permanente campagne HOE? Door het lokaal ondersteunen van permanente campagneteams en het uitwisselen van ervaringen tussen lokale permanente teams en het landelijk permanente campagneteam. Meer weten over de plannen van het PB? Kijk dan op www.pvda.nl > bibliotheek > werkplan Partijbestuur 2007–2009 ‘Een partij in beweging, om de kwaliteit van onze idealen’. Het werkplan wordt op het congres van 13 en 14 juni besproken.

april 2008 ROOD 21


20-03-2008 18:04:06

Jong-rood de straat op

Tekst Bas den Herder Foto’s JS

De Jonge Socialisten gingen in Lewenborg de straat op ‘De PvdA is te veel een bestuurderspartij geworden,’ aldus JS-voorzitter Michiel Emmelkamp, die de actie op poten had gezet. ‘De partij had altijd een ombudsfunctie, iedereen kon er terecht voor advies en hulp. Dat is verloren gegaan.’

‘Poten in de modder’

L

ewenborg. Een Groningse volkswijk, dertig jaar geleden uit de grond gestampt. Veel grote huizen met lage huren. Een kinderrijke buurt, maar ook rijk aan problemen. De Jonge Socialisten beginnen hun bezoek aan deze wijk in bejaardentehuis en ontmoetingscentrum Het Stuurhuis. Daar spreken ze met twee medewerkers van de Maatschappelijke en Juridische Dienstverlening: Mieke Noorda, een struise dame met het hart op de goede plaats en Anno Jager, al meer dan tien jaar straathoekwerker. ‘We zijn vroeg het bed uit op onze vrije zaterdag,’ zegt Noorda opgewekt. Haar zonnige humeur wordt niet in het minst gedeerd door het ontploffende koffiezetapparaat. Maar een steekje onder water kan ze niet onderdrukken: ‘Alles ontploft en vervolgens kunnen we het zelf opruimen. Net de PvdA.’ De landelijke partij kan haar goedkeuring niet langer wegdragen. ‘Best als je op je zeepkistje gaat staan. Maar dat moet je het vervolgens ook waarmaken. Ik heb het gevoel dat jullie nu het contact kwijt zijn met het volk.’ Emmelkamp, pijnlijk getroffen: ‘We zijn hier nu, om naar jullie te luisteren.’ Een stuk of tien jonge socialisten druppelen binnen en gaan om tafel zitten. Er wordt een korte inleiding over de problemen van de wijk gegeven: het winkelcentrum zou al heel lang opgeknapt worden, maar keer op keer wordt de renovatie uitgesteld door eigenaar Rodamco. Het vastgoedbedrijf wil het winkelcentrum

sluiten. Veel winkels stoppen en het centrum dreigt te verpauperen. Er wonen hier veel multi-problem gezinnen,’ zegt Noorda. Jager: ‘De problemen worden van generatie op generatie doorgegeven. Veel alcohol- en drugsverslaving. 80 Procent van de mensen die ik spreek, heeft hoge schulden.’ Waarom hebben ze deze baan eigenlijk gekozen? ‘Het is gewoon mooi om te zien hoe sommige jongens weer opbloeien, als je ze langs alle instanties hebt geloodst en ze weer aan de slag kunnen.’ Maar: ‘Elk jaar krijgen we schouderklopjes en vervolgens bezuinigingen.’ Plaatselijk JS-er Roy Breederveld vraagt welk beleid nodig is. Jager: ‘Stel duidelijke regels en laat jongeren het in hun portemonnee voelen als ze zich niet aan de afspraken houden. Maak de hulpverlening meer samenhangend. Die eilandjes moeten weg.’ De twee maatschappelijk werkers zijn blij met de werk- of leerplicht voor jongeren tot 27 jaar, maar sceptisch over de uitvoering. ‘Jongeren hebben behoefte aan duidelijkheid en dwang. Goede begeleiding en strenge regels.’ Met eerdere ‘leerwerkprojecten’ hebben ze slechte ervaringen. ‘We hadden Groningen at work. Dat kwam neer op schroefjes draaien. Dan denkt zo’n jongere ook: sodemieter maar op met je uitkering, ik verdien meer als dealer. En zo’n project duurt twee jaar, daarna is het weer terug naar af. Geen nazorg, niks.’ De twee worden hartelijk bedankt voor hun tijd en voor alle informatie die over de JS-ers is uitgestort. ‘Graag gedaan… Doe er wat mee!!’ zeggen ze.

CAREL HAZEVELD (70) Mening over de PvdA: ‘Mening? Ik ben al jaren lid. Ik hoor erbij!’ Sprak met: Jonge Socialisten Jan-Binne Hulshoff en Rick Jonker. ‘Ik was laatst op een bijeenkomst in de Lutherse kerk. Ik had niet gereserveerd, moest boven zitten. Van een afstandje luisteren naar wethouders en functionarissen met hun politieke verhaaltje. Maar Jan met de pet komt niet aan het woord. Toch moet ik Wouter Bos een compliment geven. Een jonge vent vertelde dat zijn vriendin, al lange tijd in Nederland, het land uit gezet dreigde te worden. Voordat hij eindelijk het woord kreeg, moest hij wel eerst vijf of zes keer zijn vinger opsteken. Bos vroeg om de gegevens en beloofde snel en persoonlijk antwoord. Zo hoort het. Dat gaf me een beter gevoel dan de anderhalf uur daarvoor.’

22 ROOD april 2008


19-03-2008 11:43:40

rood in de regio Op naar het winkelcentrum. Het gezelschap is gegroeid. Rode jassen worden uitgedeeld. Er zijn Jonge Socialisten uit Groningen, maar ook uit Drente en vice-voorzitter Merel Schogt is zelfs uit Amsterdam gekomen. In het winkelcentrum komen ook raadsleden aanlopen. En het joviale Tweede Kamerlid Marjo van Dijke, in een uitbundige jas met veel kunstbont. De passanten zijn opvallend positief over hun buurtje en over het winkelcentrum. De Groningse raadsleden Arjan de Rooij, Jan Spakman en Bert Oost zwaaien regelmatig naar bekenden. Een vrouw vraagt aan De Rooij hoe het zit met een slecht onderhouden parkje in de buurt. De Rooij belooft actie. Gronings JS-er Jacob Roel Meijering en plaatselijk afdelingsvoorzitter Jorn Michels spreken met een Antilliaanse vrouw die PvdA stemt. Ze is tevreden over de sfeer in de wijk en over het vele groen. ‘Iedereen kent elkaar, een leuke omgeving.’ De buurt kent veel trouwe stemmers. 40 Procent stemde op de PvdA tijdens de afgelopen landelijke verkiezingen op de sociaal-democraten. Maar de aanhang mort. Waar de lokale politici vriendelijk bejegend worden, moet de landelijke politiek het regelmatig ontgelden. We horen ze te weinig, is de klacht. Er wordt niet geluisterd naar de man in de straat. Na afloop is de JS-voorzitter er nog stelliger van overtuigd dat de PvdA er meer op uit moet. ‘Veel mensen waren verbaasd. Ze hadden nog nooit iemand van onze partij gezien op straat.’ Dat moet structureel veranderen, aldus Emmelkamp. ‘PvdA-ers kunnen goed besturen, maar mensen merken daar maar bar weinig van.’ De Haagse werkelijkheid wordt te belangrijk. Daarom hebben de JS het project ‘poten in de modder’, waar deze dag deel van uitmaakte. De PvdA is nog veel te weinig een partij, waar mensen zich thuis voelen en terecht kunnen met hun problemen. Als alle PvdA-ers nou eens de straat op zouden gaan.’ De Jonge Socialisten geven alvast het goede voorbeeld.

AGENDA JS 16 maart: Haagse Roos JS Den Haag verkent een probleemwijk en deelt een roos uit aan een wijkbewoner die een mooi project heeft ontwikkeld. Meer info: www.js.nl/denhaag . 28 maart: Straatactie Zwolle JS Zwolle gaat in gesprek met kiezers. Meer info: www.js.nl/zwolle 12 april: Straatactie Geuzenveld/ Slotermeer JS Amsterdam gaat in gesprek met bewoners op de markt. Meer info: www. js.nl/amsterdam. 19 april: Straatactie Zwolle JS Zwolle gaat in gesprek met kiezers. Meer info: www.js.nl/zwolle. 3 mei: Straatactie Amsterdam-Noord JS Amsterdam gaat in Vogelaarwijk in gesprek met bewoners op de markt. Meer info: www.js.nl/amsterdam. Kijk voor de meest actuele agenda op www.js.nl/potenindemodder.

‘Alles ontploft en vervolgens kunnen we het zelf opruimen. Net de PvdA’

EDDY RIJO (15) EN MARK TOERING (12) Wonen hier sinds: geboorte (Mark), ‘al een hele tijd’ (Eddy) Spraken met: Jonge Socialisten Margriet Assen en Merel Schogt Wat kan de politiek voor jullie doen? ‘We willen netten in de doelen van ons voetbalveldje bij de Meerpaal. En een hoger hek erachter. Nu moeten we de hele tijd de bal uit de sloot halen.’

TWAN KIEVITS (47) Beroep: Leerkracht op basisschool Sprak met: gemeenteraadslid Arjan de Rooij. ‘Leuk om Arjan hier tegen het lijf te lopen. We zingen allebei in een koor. Dat is het leuke van deze wijk, één groot verenigingsleven. Ik stem normaal GroenLinks, tenzij het landelijk echt belangrijk wordt. Dan stem ik wel PvdA.’

april 2008 ROOD 23


20-03-2008 13:21:21

integratie: een drieluik

Het succes van de brede-wijk-aanpak

‘M

ijn deur staat altijd open, bij elk overleg, tenzij het persoonlijk en vertrouwelijk is, natuurlijk. Transparantie en betrokkenheid voorstaan is ook een houding die zich uit in kleine dingen, zoals een openstaande deur,’ zegt Hassan Najja, wethouder in Venray en manager bij een multinational. Hij is een nieuwkomer in de partij en in de gemeentelijke politiek, maar hij lijkt zijn draai al gevonden te hebben.. ‘Dit is heerlijk werk, echt waar.’ En dan doelt hij op de integrale manier waarop een achterstandwijk in Venray wordt opgeknapt, met wel twintig betrokken organisaties en instellingen, en met een actieve betrokkenheid van de bewoners.

OMSLAGPUNT Hassan Najja kwam op zijn achtste naar Nederland; zijn vader werkte hier als gastarbeider, zoals dat toen werd genoemd. Een enorme overgang voor Najja, maar hij vond snel zijn draai. Hij voelde zich volkomen thuis in Noord-Limburg, en was, zo verklaarde hij in interviews, zich er niet van bewust dat hij anders was dan andere Limburgers, tot Pim Fortuyn en Theo van Gogh werden vermoord. Niet veel later werd Najja op gruwelijke wijze geconfronteerd met de werkelijkheid, toen zijn acht jaar oude dochtertje door extreem rechtse jongeren van haar fietsje werd getrokken en in elkaar werd getrapt. ‘Die tijd na de moord op van Gogh was een afschuwelijke periode,’ zegt Hassan nu, ‘maar deze periode is misschien nog wel gevaarlijker. We doen weer alsof er niets aan de hand is en er niets is veranderd, maar de onderbuikgevoelens, mede gevoed door sentimenten in de media, zijn er wel degelijk. Ik heb liever dat iemand me slaat, dan dat hij zwijgend allerlei gedachten voor zich houdt.’

VAN HUIS UIT Najja’s maatschappelijke betrokkenheid heeft hij van huis uit meegekregen. ‘Het is begonnen bij mijn vader,’ zegt de wethouder, ‘hoewel hij de taal niet volledig begreep, verstond hij voldoende om te weten dat hij Joop den Uyl kon bewonderen. Mijn vader begreep dat Den Uyl het goed voor had met de gastarbeiders, omdat de politicus iedereen gelijk behandelde. Later, toen ik over sociaal-maatschappelijke vraagstukken ging naden24 ROOD april 2008


19-03-2008 11:47:32

deel 2

Tekst Jan Schuurman Hess Foto Gemeente Venray

De integratie van verschillende bevolkingsgroepen is voor de Partij van de Arbeid een urgent politiek thema. Dat onderstreepte ook de commissie Vreeman in haar rapport. Een interview met Hassan Najja, wethouder in Venray, over de aanpak om de leefbaarheid in woonwijk ’t Brukske te verbeteren.

ken, merkte ik dat mijn standpunten met die van de Partij van de Arbeid overeenkwamen. Nadat ik een paar keer door een vriend werd meegenomen naar een debatavond, hier in de omgeving, heb ik me aangemeld als lid. Ik ben de Rosaleergang gaan doen, kwam met allerlei mensen in aanraking die diezelfde weg volgden en vervolgens heb ik me opgegeven voor de gemeenteraadsverkiezingen. Ik kwam op nummer vier als hoogste nieuwkomer op de lijst. En we wonnen nog ook. We gingen van vier naar zes zetels.’

’T BRUKSKE Najja werd parttime wethouder voor leefbaarheid en communicatie. Hij maakte grote indruk met de integrale aanpak van de achterstandswijk ’t Brukske. Hier wonen vele nationaliteiten en culturen door elkaar en hoewel de bewoners over het algemeen tevreden zijn over hun woningen en de wijk, bestaat in de rest van de gemeente toch vooral een negatief beeld van ’t Brukske. Om te voorkomen dat op korte termijn door een opeenstapeling van problemen de wijk in een negatieve spiraal zou terechtkomen, wil de gemeente de wijk waar mogelijk opknappen. ‘Aanvankelijk dacht ik als nieuwkomer, dat we het beste konden beginnen met het schrijven van een nota en het doen van een onderzoek. Maar de ambtenaren zeiden dat al gedaan te hebben: “We kennen de problemen, het is allemaal eerder al beschreven.” Toen ik naar die rapporten vroeg, kwamen ze aan met twee stapels nota’s, bij elkaar meer dan een meter papier. Goed, dan geen nota, oordeelde ik en ik hoorde een zucht van verlichting. Vervolgens heb ik alle partijen bij elkaar gebracht en de bewoners uitgenodigd om gezamenlijk te bepalen, vraaggericht en dus met betrokkenheid van de bewoners, hoe we deze wijk, waarin de helft van de bevolking een niet-Nederlandse achtergrond heeft, zouden kunnen opknappen. Politie, jeugdwerk, woningbouwvereniging, de twee ‘zwarte’ basisscholen van de wijk, iedereen doet mee. Met als doel het verbeteren, vernieuwen van de wijk. Inmiddels heeft de aanpak al zoveel enthousiasme en kracht

ontwikkeld dat sommigen onze gezamenlijke aanpak als het doel beschouwen.’

BIJDRAGE Communicatie is een sleutelwoord in de aanpak van ’t Brukske. De basis hiervoor werd gelegd door een uitgebreid onderzoek naar opvattingen en inzichten van bewoners en organisaties. Vervolgens werd het doel van de brede-wijk-aanpak vastgesteld. In november lag het masterplan er, waarin, opnieuw, communicatie van, door en met organisaties en bewoners de spil is waar alles om draait. Tot in de kleinste details is daarover nagedacht. Het draagvlak dat daardoor ontstaat, zowel bij bewoners als bij de verschillende instellingen, organisaties en bedrijven die bij de wijk betrokken zijn, maakt verdere stappen en ontwikkelingen mogelijk. ‘Voor mij is belangrijk welke bijdrage ik kan leveren aan de samenleving. Natuurlijk speelt mijn achtergrond mee bij wie ik ben en wat ik doe, maar de basis is toch dat ik, met mijn capaciteiten, me kan inzetten voor de samenleving. Het zou het mooiste zijn wanneer een ieder, ongeacht achtergrond of positie, een beetje zou bijdragen aan de samenleving. We vragen niet veel, maar als iedereen wat zou doen, dan zou de samenleving er zoveel beter voor staan. We vergeten zo gauw dat we allemaal, ieder individu, een deel zijn van de samenleving, van deze gemeenschap. En ik vind dat je van iedereen mag vragen om deel te nemen, en ja, dat begint met het leren van de taal, met het leren kennen van de buurt, van de bibliotheek, van de sportclub van de kinderen. Tegelijkertijd moeten we leren dat de verschillen tussen de mensen onze samenleving verrijken. Ik ben ervan overtuigd dat de Nederlander niets heeft tegen moslims, of tegen buitenlanders, maar alleen vraagt of ze mee willen doen in deze gemeenschap.’ Dit is het tweede deel van een drieluik over de aanpak van een integratie. Volgend nummer Patrick Janssen, burgemeester van Antwerpen.

‘We doen weer alsof er niets aan de hand is, maar de onderbuikgevoelens zijn er wel degelijk’ april 2008 ROOD 25


18-03-2008 09:07:14

opinie Welvaart en milieubehoud lijken met elkaar in tegenstelling. De Landelijke werkgroep Milieu en Energie toont aan dat er wel degelijk mogelijkheden zijn voor een combinatie waar iedereen wel bij vaart.

Ecologische innovatie als speerpunt

A

Al in 1972 schreef de Club van Rome ‘dat de mensheid niet kan blijven doorgaan zich met toenemende snelheid te vermenigvuldigen en materiële vooruitgang als hoofddoel te beschouwen, zonder daarbij in moeilijkheden te komen. Dat we de keuze hebben óf nieuwe doelstellingen te zoeken teneinde onze toekomst in eigen hand te nemen, óf ons te onderwerpen aan de onvermijdelijk wredere gevolgen van ongecontroleerde groei.’ Tot op heden echter geven de cijfers aan dat we als samenleving er niet in slagen ongecontroleerde groei tegen te gaan. Het gebruik van energie en grondstoffen stijgt elk jaar en de natuur reageert veel sneller dan wetenschappers hadden verwacht. Naar verwachting is het Noordpoolijs al in 2013 gesmolten. Hoewel onze ministers milieu en klimaat hoog op de politieke agenda zetten en het kabinet ook een aantal doelstellingen heeft aangekondigd zoals het terugdringen van de uitstoot van broeikasgassen, is een radicale ommezwaai in het duurzaam leven in Nederland niet nabij. Er worden nog steeds beslissingen genomen die met die doelstellingen conflicteren: het stimuleren van economische groei, het aanleggen van meer asfalt, het uitbouwen van industriële vleesproductie, de bouw van kolencentrales en het uitbreiden van de capaciteit voor vuilverbranding. Wanneer we serieus iets aan klimaatverandering willen doen en willen voorkomen dat de aarde ‘koorts’ krijgt, dan moeten we op korte termijn mondiaal de uitstoot van broeikasgassen met 80 procent verminderen. Een enorme opgave; maar niet onmogelijk en het directe effect is natuurlijk beperkt. Maar als Nederland technologisch koploper wordt als het gaat om besparende technologie, recyclebare producten en duurzame energieopwekking, dan stralen de effecten uit naar andere landen. De zoektocht naar nieuwe concepten is wel degelijk in volle gang. Er zijn antwoorden en oplossingen, maar deze dringen onvoldoende door in ‘de waan van alledag’. We willen er twee noemen: Duurzame energie groeit wereldwijd met spectaculaire cijfers. In 2007 is evenveel windcapaciteit bijgebouwd als Nederland dat jaar verbruikte. Burgers kunnen met kleine installaties zelf elektriciteit en warmte opwekken (mini-WKK). Als PvdA kunnen we bepleiten dat alle stroom op duurzame wijze wordt opgewekt. En als dat het streven is, hoeven we niet mee te werken aan de bouw van kolencentrales die de drijfveer temperen om te innoveren. Decentrale, duurzame energieopwekking schept veel meer nieuwe banen. Een ander voorbeeld is automobiliteit. Die is nog steeds gebaseerd op de brandstofmotor. Het leidt tot de uitstoot van fijn stof en allerlei andere schadelijke uitstoot. Roetfilters en hybride auto’s zijn niet de oplossing. De brandstofmotor is een achterhaalde uitvinding geworden. Wat wél een

oplossing biedt is elektrische aandrijving op basis van accu’s. Er bestaan al elektrische auto’s met een bereik van 400 kilometer. Waarom dan geen fabriek oprichten waar de Nederlandse ‘Elektrische Volkswagen’ met uitwisselbare accupakketten wordt gemaakt? Ecologische innovatie staat niet op gespannen voet met sociale doelstellingen. Integendeel. Het is een bron van voldoening schenkende werkgelegenheid. Een belangrijke reden voor de crisis van de sociaal-democratie is het tanende geloof in de maakbaarheid van de samenleving via overheidsingrijpen. Indien je echter slim met overheidsregelgeving omgaat, kun je met beperkte middelen juist veel bereiken. En de markt zit hierop te wachten. Juist de markt behoeft prikkeling: er zijn commerciële redenen om innovatie tegen te gaan, omdat het de exploitatie van bestaande installaties, technologieën en investeringen bedreigd. Zo stond Shell onlangs op de stoep bij de europarlementariërs omdat ze de handel in emissierechten wilden tegenhouden. Gecontroleerde zelfregulering is een van die middelen om als overheid te sturen. Als voorbeeld: de APK voor auto’s waarbij de markt zelf wettelijke kwaliteitseisen bewaakt. Het is goedkoop en effectief. Fiscale wetgeving is een ander instrument. Door een wijziging in de bijtelling van leaseauto’s is er een run ontstaan op sommige zuinige auto’s. En de onlangs geïntroduceerde verpakkingsbelasting stimuleert producenten meer aan preventie en hergebruik te doen. Het is dus goed mogelijk met eenvoudige (fiscale) wetgeving te sturen zonder dat het leidt tot bureaucratie. Wanneer we als partij de kernwaarden ‘groen’ aan ‘sterk en sociaal’ kunnen verbinden, is het mogelijk kiezers die zich zorgen maken over klimaatverandering, opnieuw aan ons te binden. Wanneer de PvdA een helder geluid laat horen dat een uitweg biedt uit de schijntegenstelling tussen welvaart en milieubehoud, betreedt ze een nieuw politiek terrein dat aansluit bij de bezorgdheid van de kiezer. Het is daarom jammer dat het partijbestuur bij haar speerpunten ‘ecologische innovatie’ nog niet noemt. Ecologische innovatie is een brede noemer die de speerpunten arbeid, integratie en publieke sector in zich verenigt. De LME beschikt over een breed kennisnetwerk en is bereid om op nationaal en op lokaal niveau bij te dragen aan discussie en vooral aan informatieverstrekking. Er is veel meer mogelijk dan nu wordt gedaan en ook op lokaal niveau liggen veel beschikbare – maar grotendeels onbenutte – mogelijkheden. Harmen Bos secretaris Landelijke werkgroep Milieu en Energie

Rood heeft ruimte voor een goed betoog. Rood stelt graag iets aan de kaak. In de rubriek Opinie kunt u uw ei kwijt. Heeft u een uitgesproken mening, of iets anders te zeggen dan wat al gezegd is over een maatschappelijk of politiek thema? Zet uw betoog op papier en stuur het ons: Redactie Rood, Postbus 1310, 1000 BH Amsterdam, of per e-mail: [email protected].

26 ROOD april 2008


18-03-2008 09:07:31

actueel

Tekst Ottolien van Rossem Illustratie CoverMechanics/Moker

Gewoon homo zijn Eind vorig jaar stemde de ministerraad in met de homoemancipatie nota ‘Gewoon homo zijn’ van minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap Ronald Plasterk. Onlangs behandelde de Tweede Kamer de nota. Plasterk oogst veel lof met de nota, van praktisch alle politieke partijen, maar ook van belangenorganisaties als het COC. Wat staat er precies in de nota?

E

en op de vijftien mensen is homoseksueel. Uit onderzoek blijkt dat veel homo’s en lesbiennes zich de afgelopen jaren vaker onveilig voelen en dat homoseksualiteit in veel gevallen niet bespreekbaar is. Vandaar het doel van de nota: sociale acceptatie. Plasterk: ‘In de eerste golf van de homo-emancipatie werd er een eind gemaakt aan het strafbaar stellen van homoseksualiteit, in de tweede werd er gestreden voor wettelijke gelijkstelling, bekroond met de mogelijkheid van het homohuwelijk. In de derde golf is sociale acceptatie het doel. Ik kom veel op grote schoolgemeenschappen, waar ik te horen krijg dat daar geen homo’s zijn. Dat klopt natuurlijk niet. Blijkbaar voelen leerlingen en leerkrachten zich niet vrij om voor hun geaardheid uit te komen.’ Homoemancipatie is volgens Plasterk voor sociaaldemocraten een voor de handliggend thema:

EEN TOP NOTA PvdA-woordvoerder in de Tweede kamer Anja Timmer is enthousiast: ‘Het is een top nota, Plasterk heeft het heel goed gedaan, het is duidelijk uitgesplitst per ministerie, er heeft nog nooit zo’n evenwichtige nota op dit onderwerp gelegen. De Kamer is heel royaal geweest met complimenten, ook de oppositie.’ Ook uit de homobeweging komt lof, Henk Krol, hoofdredacteur van de Gay Krant schrijft op zijn website: ‘Hoe dan ook, we gaan er met de nota van Ronald Plasterk op vooruit. Niet eerder lag er zo’n compleet plan van aanpak.’ Voorzitter van het COC Frank van Dalen op de website van het COC: ‘Drie jaar geleden zag de overheid homobeleid nog als corvee…, nu is er structurele subsidie en een minister die de belangrijkste wensen tot zijn beleid promoveert.’ Ook het PvdA-netwerk homo-emancipatie is blij met de nota. Voorzitter Gaatse de Vries: ‘We zien ook dat ander ministeries ermee aan de slag gaan. Bert Koenders vraagt naar de behandeling van homoseksualiteit bij buitenlandse ambassadeurs en ook bij Defensie wordt er veel gedaan.’

ZORGEN ‘Het gaat echt over vrijheid en emancipatie. Je leeft maar een keer en je moet vrij kunnen zijn om te zijn wie je bent.’

EEN DUIDELIJK SIGNAAL Het kabinet stelt in de nota vijf praktische doelen om sociale acceptatie te bevorderen: het bespreekbaar maken van homoseksualiteit in verschillende bevolkingsgroepen, het aanpakken van geweld en intimidatie tegen homoseksuelen, het stimuleren van maatschappelijke allianties, landelijk en lokaal, het bijdragen aan een homovriendelijke omgeving op school, op het werk en in de sport en het vervullen van een actieve internationale voortrekkersrol. Dit jaar zal het kabinet 2, 5 miljoen uittrekken voor het homo-emancipatiebeleid en dat bedrag zal oplopen tot 2011. Het eerste belangrijke resultaat van de nota was het ondertekenen van een Koplopersovereenkomst met de vier grote steden.‘Met het onderteken van de overeenkomst geven de vier steden een duidelijk signaal af dat iedere burger een plek heeft in hun stad, ongeacht achtergrond, ongeacht seksuele voorkeur. Maar het is meer dan een signaal, er worden ook concrete maatregelen genomen om discriminatie, intimidatie en geweld krachtiger te bestrijden.’ In april wordt er een vergelijkbare overeenkomst met zeventien andere gemeenten gesloten.

Maar er zijn nog wel zorgen. Timmer: ‘Ik maak me zorgen over de acceptatie in het onderwijs. Er zijn veel scholen die geen aandacht aan homo-emancipatie besteden. Dat kan niet. Maar hoe zorg je dat het wel gebeurt? We willen het niet verplichten, dat hebben we van de commissie Dijsselbloem geleerd. Maar er moet wel iets gebeuren. Nu zijn er hele goede initiatieven, zoals de gay & straight allianties van het COC, dat is een groep leerlingen die actief zijn op school om homofobie een halt toe te roepen. Mede op mijn aandringen gaat daar nu gelukkig meer geld naartoe.’ Ook De Vries maakt zich zorgen over het onderwijs: ‘Onderwijs is de basis. Maar het blijft nog vaag hoe het homoemancipatiebeleid uitgezet wordt op scholen, daar is een kwalitatief goed programma voor nodig en ook een kwalitatief goede meting van de doelstellingen. Hoe meet je sociale acceptatie, hoe meten we straks dat het beter gaat?’ Plasterk heeft de Tweede Kamer toegezegd een afzonderlijke nota over home-emancipatie in het onderwijs te schrijven. Plasterk heeft ook toegezegd mee te varen met de Canal Parade: ‘We zullen aanwezig zijn met een OC-gay boot, ik weet nog niet hoe die eruit zal zien, daar heb ik nog geen officieel besluit over genomen, maar de passagiers mogen komen zoals zij zelf graag willen.’

februari 2008 ROOD 27


18-03-2008 09:07:38

Nederland, de EU en het klimaatbeleid Nederland moet een van de schoonste en zuinigste energielanden in Europa worden en de Europese Unie wil wereldwijd koploper worden op het gebied van duurzaamheid. Jacqueline Cramer, minister van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer, over haar ambitieuze plan en Frans Timmermans, staatssecretaris van Europese Zaken, over het klimaatbeleid in Brussel.

Duurzaamheid moet een J acqueline Cramer: ‘Je moet mensen laten zien dat ze zelf veel kunnen doen en dat het iets oplevert, anders krijgen we de overgang naar een duurzame economie en duurzaam gedrag nooit van de grond.’

In het werkprogramma ‘Schoon en Zuinig’ staat te lezen dat in 2020 de uitstoot van broeikasgassen met 30 procent naar beneden moet vergeleken met 1990, we moeten van één naar twee procent energiebesparing en 20 procent van onze energie moet uit duurzame energie bestaan. Om die doelen te bereiken is Cramer druk bezig met afspraken

‘Geef mensen handvatten, anders gebeurt er nooit iets’

maken: met het bedrijfsleven, met het MKB, maar ook met gemeenten. Het ministerie zet dit jaar samen met gemeentes een programma op, gericht op zes duurzaamheidsthema’s. Er zijn innovatiegelden vrijgemaakt voor technische vernieuwing, maar het is vooral gericht op de dingen die nu al kunnen. Gemeenten moeten samen met de burgers en instellingen zoals scholen of ziekenhuizen acties op gaan zetten. Zo kan een school afspreken met een club van handige leraren, leerlingen en ouders in een weekend het schoolgebouw te isoleren, dat levert al snel een energiebesparing van 20 procent op en de kosten zijn snel terugverdiend. Cramer roept alle PvdA-ers op om mee te doen: ‘We kunnen een heleboel van de grond krijgen, het moet een soort virus worden. Begin in je eigen wijk, dan zien mensen dat er veel kan en gaan ze over hun eigen energieverbruik nadenken. Want je kunt er honderd wetten tegen aan gooien, maar als je mensen niet de handvatten geeft om het ook voor elkaar te krijgen dan gebeurt er niets.’

KLIMAATTOP BALI Minister Cramer was namens Nederland aanwezig op de klimaattop op Bali. Ze vond het een enerverende ervaring: ‘Het was heel spannend, ik zat ’m af en toe wel te knijpen want de spanningen liepen hoog op, de tegenstellingen waren groot en er hing veel af van de uitkomst. Samen met de EU-landen probeerden we aan de ene kant de ontwikkelingslanden mee te nemen in het proces en aan de andere kant de Verenigde Staten erbij te betrekken. Onze inspanningen waren dus cruciaal, het was zeer inspannend om te weten hoe we ons wel en niet moesten opstellen, hoe hard of hoe meegaand. De laatste middag gebeurde er iets wat ik nog nooit meegemaakt heb op internationale conferenties; Ban Ki Moon en de president van Indonesië deden een moreel appèl op ons om de zaal niet te verlaten, voordat we onze maatschappelijke verantwoordelijkheid hadden genomen.’ Cramer is tevreden met het resultaat, maar vindt het wel jammer dat het niet gelukt is om de scherpere doelstellingen over het verlagen van CO2 uitstoot in de hoofdtekst op te nemen. ‘Maar door de formuleringen in de hoofdtekst hebben we veel haakjes om daar later op terug te komen en hebben we in feite de landen die het Kyoto-verdrag niet ondertekenden, nu wel aan forse doelstellingen gecommitteerd.’ Cramer benadrukt dat het niet betekent dat we er zijn: ‘We moeten twee jaar lang keihard werken om de plannen in te vullen en uit te werken zodat we op de volgende klimaattop in Kopenhagen harde afspraken kunnen maken.’ 28 ROOD april 2008


19-03-2008 11:52:44

actueel

Tekst Ottolien van Rossem Foto’s Duco de Vries / Jurgen Huiskes

virus worden ‘JE MOET ALS LIDSTAAT JE NEK UITSTEKEN’ Frans Timmermans: ‘Je kunt eigenlijk alleen iets betekenen voor het milieu als je het op mondiale schaal doet, je bereikt dan alleen iets als je Europees leiderschap toont en Europees leiderschap komt er alleen als je ook als lidstaat je nek uitsteekt.’ In 2020 wil de EU dat 20 procent van ons energiegebruik uit hernieuwbare energiebronnen komt en brandstoffen voor transport moeten voor 10 procent uit biobrandstoffen bestaan. Ook wordt het bestaande systeem voor handel in emissierechten, de rechten om CO2 uit te stoten, uitgebreid. Deze rechten worden nu grotendeel gratis verdeeld, maar op termijn moeten alle emissierechten worden geveild. Timmermans is blij met de plannen voor het veilen van emissierechten: ‘Het allerbelangrijkste van het systeem is dat je de vervuiling beprijst, wat er uit de schoorstenen komt is niet kosteloos. Het heeft gevolgen voor het milieu en daar koppelen we nu een prijs aan. Zo prikkel je het bedrijfsleven om zuiniger te gaan produceren, want dat levert concurrentievoordeel op. Er ontstaat zo een systeem waarin de meest zuinige en energie-effectieve producenten spekkoper zijn.’

‘Op termijn moeten alle emissierechten worden geveild’

CONCURRENTIEPOSITIE Timmermans ziet ook in het bedrijfsleven een omslag in het denken over duurzaamheid. Een streng milieubeleid werd altijd gezien in termen van concurrentienadeel, maar Timmermans ziet dit verschuiven: ‘Nu men zich bewust wordt van het bijna apocalyptische gevolg van niets doen, begint men ook de meerwaarde te zien van actie ondernemen. Uiteindelijk zal iedereen het moeten doen, dus degene die er het snelst bij is heeft een voorsprong.’ Dat betekent volgens Timmermans wel dat de overheid het bedrijfsleven zekerheid moet geven, zodat men durft te investeren. ‘We hebben de afgelopen jaren enorme achterstand opgelopen, met name in de hernieuwbare energiesector. We moeten onze ambitie vastleggen en het bedrijfsleven investeringszekerheid geven op de langere termijn. Dat is de afgelopen jaren niet gebeurd; er werden regelingen ingevoerd en vervolgens weer ineens afgeschaft. Uit het bedrijfsleven hoor ik: “Daag ons maar uit, stel ons normen, maar wees niet wispelturig.” Dat vind ik een terechte eis van de industrie.’

landen met vergelijkbare ambities. ‘Het begint met allianties sluiten met landen die ook harder willen gaan, zoals Engeland, Spanje, Duitsland, Scandinavië. En in Frankrijk begint het ook om te slaan. Er is een aardige club mensen die hetzelfde willen.’ Zelfs over de Verenigde Staten is Timmermans niet pessimistisch: ‘Ik denk dat er in de VS al ontzettend veel gebeurt. We hebben de neiging om ons te concentreren op wat de administratie in Washington – in dit geval niet – doet. Maar ik heb laatst ook gesproken met een aantal gouverneurs van verschillende staten, die zelf vaak een streng milieubeleid voeren zoals Californië. Zij zeggen allemaal dat wie er ook wint; de nieuwe president zal een klimaatbeleid hebben. Dat is iets waar Europa zich op moet voorbereiden, Europa moet met uitgestoken hand staan op het moment dat die nieuwe president er is. Zo gaan we het klimaatbeleid tot een succes maken.’

ALLIANTIES SMEDEN De nationale ambitie van Nederland is nog hoger dan die van de EU. Binnen de EU smeedt Timmermans verbonden met

U

Voor milieutips zie www.pvda.nl > duurzaam april 2008 ROOD 29


19-03-2008 11:54:09

varia

Breinbreker

HORIZONTAAL: 1. Zodanig ’t mikpunt zijn dat je ’t er warm van krijgt (5+4+6); 7. Willekeurig twee maal gewonnen (2+6+2+5); 10. Enorme prehistorische ingreep (15); 13. (Geen) Pleegzuster Bloedwijn (14); 16. Zeer klein gehucht (5); 17. Vijf bloedvaten zorgen voor de kinderen (7); 18. Koorknaap (3); 20. Klaar met studeren? (6); 22. Straf voor zeer criminele hangjongeren? (4); 23. Post uit Engeland (4); 24. Niet rechtstreeks handelen is strafbaar (7); 25. Achteraf is het makkelijk praten (9). VERTIKAAL: 1. Zeer directe manier van interviewen (2+2+3+2+6); 2. Ballenvanger (7); 3. Massaal naar buiten gaan (10); 4. Snel rond (3); 5. Slimme toon (3); 6. Getal onder de streep (6); 8. Ondergrondse journalistiek (9); 9. Eerste Hulp Na Ongelukken (12); 11. Experimenteel feestartikel (11); 12. Anticonceptie voor op reis (10); 14. Tijdelijke zitplaats (8); 15. Dode baron? (7); 19. Klaar voor de start? (2); 20. Koude Arabier? (4).

21

Stuur uw oplossing vóór 28 april naar PvdA, redactie Rood, Postbus 1310, 1000 BH Amsterdam. De winnaar ontvangt een PvdA-pet en een PvdA-regenponcho.

DE PRIJSWINNAAR VAN DE BREINBREKER IN HET VORIGE NUMMER IS: Leonie Tijdink uit Gouda.

OPLOSSINGEN BREINBREKER 19: Horizontaal: 1. Pauw en Witteman; 8. Republikeinen; 9. Motorola; 12. Oncologen; 15. Apin; 16. Angstschreeuw; 17. Et; 18. Rust; 20. Liefhebber; 22. Napret; 23. Intern verdeeld Verticaal: 1. Persconferentie; 3. Emballage; 4. Inkomenstoetsen; 5. Twist; 6. Aanhouder; 7. Straatwaarde; 10. On; 11. Overstemmen; 13. Opstelten of Op stelten; 14. Git; 19. Turven; 21. Beeld

Zij wint het boek Op zoek naar progressief Amerika, het WBS jaarboek 2007

Bedenkt u puzzels ? Mail ons: [email protected]!

Prijsvraag Wat gebeurt hier? Heeft u een idee of scherpe associatie bij deze foto of wéét u gewoon welk politiek moment hier wordt verbeeld?

Foto Roel Rozenburg

Schrijf dan een origineel, krachtig onderschrift dat de foto verduidelijkt. De winnaar ontvangt een PvdA-pet en een PvdA-regenponcho. Stuur uw oplossing vóór 28 april naar:

PvdA, redactie Rood, Postbus 1310, 1000 BH Amsterdam of mail uw oplossing naar [email protected].

In de volgende editie van Rood wordt het werkelijke onderschrift bij de foto prijsgegeven. De winnaar van de prijsvraag uit Rood nr. 1 is Wim Bender uit Zuidhorn. ‘Nee mevrouw, vakkenvuller... niet zakkenvuller.’ werd door de redactie als meest origineel bestempeld. Het werkelijke onderschrift luidde: April1998. PvdA fractieleider Wallage op verkiezingscampagne in de EDAH supermarkt in de Bijlmer.

30 ROOD april 2008


18-03-2008 09:08:19

Uitgesproken WIE IS DIE MAN EIGENLIJK? Het kan geen enkele PvdA’er zijn ontgaan: er is een biografie over Joop den Uyl verschenen. Anet Bleich beschrijft in Joop den Uyl, 1919-1987, Dromer en doordouwer het leven van Den Uyl op basis van zijn archief, interviews en andere bronnen. Talloze PvdA-politici onder anderen Wouter Bos, noemen hem hun grote voorbeeld. Het partijbestuur van de PvdA schrijft in het werkplan voor de komende jaren dat zij de beginselen van de PvdA niet ter discussie wil stellen, maar ‘in het kielzog van Joop den Uyl, stap voor stap verbeteringen na (…) streeft, in de traditie van praktisch reformisten’. PvdA’ers plaatsen zich graag in de traditie van Joop den Uyl. Bij de VVD zijn ze van oudsher wat minder over hem te spreken, een traditie die ook Mark Rutte heeft opgepakt, toen hij het huidige Kabinet toeriep dat het tweede Kabinet Den Uyl er toch gekomen is. Al met al horen we de naam Den Uyl zo vaak vallen dat je soms denkt: hoe zat het ook alweer? Of voor de jongeren onder ons: wie is de man eigenlijk? In welke traditie plaatst het partijbestuur zich? En waarom is Den Uyl het voorbeeld voor veel van onze politici? De biografie van Den Uyl kan helpen om deze vragen te beantwoorden. Wie geïnteresseerd is kan tegen in levering van onderstaande bon het boek tegen gereduceerd tarief kopen. Josje den Ridder

agenda Maart Zaterdag 29 PvdA Duurzaamheidsfestival, 13.00 uur Museon, Den Haag, info: www.pvda.nl

Ledenblad van de Partij van de Arbeid 5e jaargang • nummer 2 • aprili 2008

April

Colofon

Zaterdag 5 CLB-festival, Burgers Zoo Arnhem aanvang: 14.00 uur, meer info: www.lokaalbestuur.nl

Woensdag 16 CLB-wethoudersmiddag, meer info: www.lokaalbestuur.nl

Donderdag 17 Europa landentour: Letland, Apeldoorn. Info: www.alfredmozerstichting.nl

Zaterdag 19 Afrikadag, HHS Den Haag, info: www.evs.nl

23 april

Rood is het positief/kritische ledenblad van de-Partij van de Arbeid waarin leden van de partij centraal staan. Leden worden van harte uitgenodigd te reageren op de inhoud van Rood en de redactie van ideeën, suggesties of-kopij te voorzien. Rood verschijnt zes maal per jaar en wordt gratis verspreid onder de leden van de PvdA in een oplage van 63.000-exemplaren. Niet-leden kunnen een abonnement aanvragen via de ledenadministratie (ledenadministratie@ pvda.nl of-020-5512290). Rood verschijnt ook in gesproken vorm voor mensen met een leeshandicap. Info: FNB, tel.: (0486) 486486. Partij van de Arbeid Herengracht 54 / Postbus 1310 1000 BH Amsterdam 020-5512155 / www.pvda.nl

CLB Burgemeestersdag, meer info: www. Lokaalbestuur.nl

Redactieadres: Postbus 1310, 1000 BH Amsterdam [email protected]

Mei

Redactie: Angelina Scalzo (hoofd communicatie), Jan Schuurman Hess, Michiel Reijnen, Ottolien van Rossem

Donderdag 1 1 mei viering / Paasheuvel, info: www.pvda.nl

10-12 mei JS Pinksterkamp met o.a. Minister Cramer, meer info: www.js.nl

Juni Vr. 13 en Za 14

Joop den Uyl, 1919-1987, Dromer en doordouwer, uitgeverij Balans, € 35,-

Rood

PvdA-Congres, Breda, meer info binnenkort op www.pvda.nl

Eindredactie: Roselie Kommers Art direction en vormgeving: Studio Pollmann, Amsterdam Medewerkers aan dit nummer: Bas Barkman, Wouter Bos (column), Harmen Bos, Bas den Herder, Michael Juffermans (Breinbreker), Lilianne Ploumen, Josje den Ridder, Tessel Schouten, Anne Marie Zimmerman Fotografie: De Beeldredaktie, Hollandse Hoogte, Jurgen Huiskes, IISG, Tessa Posthuma de Boer, Roel Rozenburg, Duco de Vries Cartoon: Peter Pontiac, Bussum

KORTING VOOR PVDA-LEDEN anet bleich

Het boek van Anet Bleich

Illustratie: CoverMechanics/Moker, Amsterdam

Joop den Uyl, 1919-1987, Dromer en doordouwer

Lithografie: Grafimedia Amsterdam

voor slechts € 32,50 in plaatst van € 35,–. Bij inlevering van deze bon bij uw boekhandel met korting te verkrijgen tot 1 juli 2008.

Rood verschijnt onder verantwoordelijkheid van het partijbestuur.

Actienummer: 901-50203 Uitgeverij Balans, ISBN: 9789050188180

Drukwerk: vdBJ / Print Support, Bloemendaal

joop denuyl 1919 –1987 dromer en doordouwer

Overname van (delen van) artikelen, foto’s of illustraties alleen na uitdrukkelijke toestemming van-de-uitgever.

ISSN 1574-2733

b a l a n s

mei 2007 ROOD 31


18-03-2008 09:19:49

column

Foto Mark van den Brink / Hollandse Hoogte

Duurzaam duurzaam Tijdens de formatie hadden we het vaak met elkaar aan de stok over duurzaamheid. Dat zat zo. Herman Wijffels heeft sterke meningen over het onderwerp. Dat was ook één van de redenen om hem als informateur te vragen: met zijn meningen over de noodzaak van een socialer en groener Nederland konden we het vaak eens zijn. Maar wat bleek? Hermans eigen CDA stond er heel anders in! Het debat draaide om twee visies op duurzaamheid. In Hermans visie gaat duurzaamheid over ongeveer alles, over people, planet en profit. Dus ook over maatschappelijk verantwoord ondernemen, ook over de wijkaanpak, ook over integratie en ga zo maar door. Bij de CDA-onderhandelaars gaat het eigenlijk puur over planet: natuur en milieubeleid. Hij is er, ben ik bang, gedurende de formatie niet in geslaagd zijn vrienden van het CDA op dit punt te overtuigen. De vraag is of dat erg is. Conceptueel heeft Wijffels natuurlijk gelijk, en Jacqueline Cramer ook, die precies het zelfde vindt. Maar er zit wel een risico aan een benadering waarin zo ongeveer alles onder duurzaamheid valt: de focus verdwijnt, de aandacht verwatert en het draagvlak erodeert. Ik ben dus iets praktischer ingesteld: als ik het begrip duurzaamheid niet nodig heb om iets buiten de wereld van milieu en natuur te beargumenteren, zal ik het niet snel gebruiken. Toch heb ik het laatst wel een keer gedaan. Ik hield in het hol van de leeuw, bij de ondernemers van VNO-NCW, een lezing over duurzame globalisering. Ik gaf toen heel bewust een Wijffeliaanse invulling aan het begrip duurzaam. Door het nu eens niet te hebben over groen ondernemen, maar door aandacht te vragen voor het feit dat als de ondernemers draagvlak willen behouden voor grensoverschrijdend ondernemerschap, ze gebaat zijn bij een duurzaam draagvlak. En dat kunnen ze alleen verkrijgen door ervoor te zorgen dat de lasten en de baten van globalisering eerlijker verdeeld worden dan nu het geval is. Vervolgens had ik nog maar een paar zijstraten nodig om bij hun favoriete onderwerp uit te komen: topinkomens! En dat was geen grap. Ik ben ervan overtuigd dat het bestaan van excessieve beloningen het draagvlak voor globalisering veel schade doet. Het is dus in het belang van de ondernemers zelf om eerlijk te delen. Pas dan zijn ze duurzaam duurzaam.

Wouter Bos, politiek leider (De volledige lezing is te vinden via www.wouterbos.nl onder speeches)

De volgende Rood verschijnt eind mei


19-03-2008 11:56:10

Tegen de waanzin van een opblaasbare jacuzzi kunnen we niet op

Recommend Documents