Teambuilding met ouders

Ouderbetrokkenheid 3.0©

met een voorwoord van Stanley Menzo

Teambuilding met ouders Oproep aan vaders, moeders en leraren om hun krachten te bundelen Peter de Vries 1


Teambuilding met ouders Oproep aan vaders, moeders en leraren om hun krachten te bundelen Een boek dat ouders en leraren helpt om op persoonlijk niveau slim samen te werken in het belang van hun kind, de leerling. Het boek is geschreven voor het basisonderwijs, voortgezet onderwijs en middelbaar beroepsonderwijs en is een vervolg op het e-book Ouderbetrokkenheid 3.0 - van informeren naar samenwerken. Auteur: Peter de Vries Redactie: Rob van Ooijen, Marianne van der Werff Eindredactie: Veronique de Waal Met dank aan: Obs Atlantis Amersfoort, Wellantcollege Alphen aan de Rijn In samenwerking met: Parent Teacher Association (PTA) in Amerika, www.pta.org Vormgeving: Digitale Klerken

© CPS Onderwijsontwikkeling en advies, september 2014, alle rechten voorbehouden.

2


Inhoudsopgave Voorwoord . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 Hoe worden leerlingen beter van ouderbetrokkenheid? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 Het belang van een goed team . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 Teambuilding en ouderbetrokkenheid 3.0 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19 Vijf tips voor ouders over teambuilding met ouders . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21 Vijf tips voor leraren over teambuilding met leraren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25 99 Storingen en oplossingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29 Op onze school beloven wij… . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60 Meer dan ouders en leraren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 63 Literatuurlijst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64


Ieder kind, iedere leerling heeft recht op een goede samenwerking tussen school en ouders. Ouderbetrokkenheid is een niet vrijblijvende, gelijkwaardige samenwerking tussen ouders en school, waarin ouders en school vanuit een gezamenlijke verantwoordelijkheid werken aan de (school)ontwikkeling van het kind (de leerling). Ouderbetrokkenheid beoogt slechts één ding: een betere wereld voor het kind / de leerling, de ouders en de school.

4


Stanley Menzo Oud-profvoetballer, voetbaltrainer en vader van 5 kinderen Stanley Menzo was acht jaar lang eerste keeper bij Ajax en speelde daarna voor PSV, Lierse SK, Girondins de Bordeaux, Lierse SK en vervolgens weer Ajax. In totaal speelde hij meer dan 350 wedstrijden op het hoogste niveau en kwam hij zes keer uit voor Oranje. Na zijn sportcarrière werd Menzo assistent-trainer bij Vitesse, keeperstrainer bij het Nederlands Elftal en hoofdtrainer van AFC, AGOVV Apeldoorn, Cambuur Leeuwarden, Lierse SK. Stanley is ook vader van vijf kinderen in de leeftijd van 26, 20, 17, 13 en 5 jaar.

Voorwoord Wat ik mij herinner van mijn schooltijd… mijn ouders hechtten veel waarde aan onderwijs en het naleven van regels, zowel thuis als op school. We leven nu natuurlijk in een iets andere tijd. Dat maakt dat ik in de opvoeding van onze kinderen een gezonde balans probeer te vinden tussen een strakke opvoeding en de vrijheid die past bij deze tijd. 5


Veel regels van school gelden ook bij ons thuis, en als het even kan ook andersom. Je legt thuis je voeten niet op tafel en dus ook niet op school of bij vriendjes. Maar ook als het gaat om ouderen beleefd met ‘u’ aanspreken en schoenen uit als je binnen komt, hanteren wij duidelijke regels en verwachten we dat onze kinderen die ook buitenshuis naleven. Ook mijn vrouw en ik hechten veel waarde aan onderwijs. Dan gaat het niet alleen om het naar school brengen, maar ook over het thuis verdergaan met educatie. Wij hopen ook dat onze kinderen school meenemen naar huis en andersom. En dat de leraar zich verdiept in de thuissituatie van de kinderen. Dat is niet altijd makkelijk in een klas van 30 leerlingen en ook niet altijd leuk. Het heeft wel effect. Ik doe het daarom als trainer ook en merk dat een speler er beter van wordt. Jonge spelers trainen vaak maar twee uur op de club, daarna gaat het thuis echter verder. Dat is met leerlingen precies hetzelfde. Als trainer leg ik nu ook veel nadruk op het belangrijkste aspect van teamsport: communicatie. Het stellen van duidelijke kaders heeft invloed op het halen van doelstellingen. In mijn carrière als profvoetballer heb ik gezien hoe belangrijk het was om afspraken te maken en die na te leven. Anders raak je jongens op een gegeven moment kwijt. Het maken van afspraken begint voor mij dat ik aan het begin van het jaar samen met het team doelstellingen en taakomschrijvingen formuleer. We creëren daarmee direct duidelijkheid en managen als het ware de verwachtingen. De kunst bij het vormen van een goed team is om van de verschillende ideeën één denkwijze te maken. We hoeven het niet altijd eens te zijn, maar we moeten wel één zijn en hetzelfde denken uitdragen. Een goed team vraagt om goed samenwerken en daarvoor is één denkwijze nodig.

6


Eigenlijk is een sterk team nog belangrijker dan elf goede voetballers. Een goed team geeft namelijk goede voetballers. Je maakt elkaar sterker wanneer je als individuen samenwerkt aan één doel. Natuurlijk is kwaliteit belangrijk, maar het is niet alles. Afspraken zijn de basis. Ik heb dat bij mijn laatste club zelf ervaren. We hadden ontzettend veel verschillende nationaliteiten en culturen. Dan begint het voor mij bij het creëren van één cultuur en één taal waar we ons gezamenlijk in kunnen vinden. We kozen samen voor de voertaal Engels. En dan komt het toch voor dat er door een aantal spelers Frans wordt gesproken. Dat kan soms gebeuren, maar dan moet het wel duidelijk zijn voor andere jongens waar het over gaat. Anders kom je mogelijk aan de veiligheid die in het team zit en zou iemand kunnen denken, ze praten over mij. Natuurlijk mag je je eigen cultuur en taal houden, maar in het team wordt één cultuur gehanteerd. Als er dan teamleden zijn die zich niet willen of niet kunnen conformeren aan de afspraken, die beter in een andere cultuur passen, dan is er voor mij één oplossing. Dat is elkaar in elkaars waarde laten en afscheid nemen. Ik ben een echte teamsporter en weet hoe lastig het is als je allemaal zelfstandig leeft, maar ook hoe mooi het kan zijn om door elkaar uitgedaagd te worden en te strijden voor een gezamenlijk doel. Juist daarom gun ik alle ouders, leraren en vooral de kinderen een goede samenwerking. Goede begeleiding is ontzettend belangrijk voor de toekomst van de leerlingen. Goede communicatie is daarin van essentieel belang. De leraar maakt het kind vanuit zijn professie zo’n zes uur per dag mee in de klas en de ouder is zo’n beetje de rest van de dag in zijn of haar omgeving. Ik ben ervan overtuigd dat als ouders en leraren deze kwaliteiten gaan bundelen, het kind daar beter van wordt. Dit e-book is in mijn ogen een mooie opmaat om dat te realiseren!

7


Ieder kind en elke jongere heeft een sterk team om zich heen nodig. De leden van dit team, waaronder zijn leraar en zijn ouders, zijn de grootste fans van het kind / de leerling. Zij moedigen de leerling aan en werken zo goed en intensief mogelijk samen zodat hij of zij zich optimaal kan ontwikkelen. In theorie klinkt dat prachtig, maar werkt het in de praktijk ook zo?

Inleiding

Op 4 april 2014 meldde CNV Onderwijs dat maar liefst de helft van de jonge leraren wil stoppen met zijn baan. Als één van de redenen noemen deze jonge docenten ‘mondige, respectloze ouders’. 8


Bezien vanuit de teamgedachte betekent dit dat sommige teamleden (leraren) zich onveilig voelen door het gedrag van andere teamleden (ouders). In het rapport van het Sociaal Cultureel Planbureau uit september 2013 staat te lezen dat leraren willen dat ouders de school steunen en volgen in pedagogische aanpak. Oftewel het ene teamlid moet zondermeer het andere volgen. Dit kan allemaal niet de bedoeling zijn. Anders gezegd, met het oog op de beste ontwikkeling van onze kinderen / leerlingen moeten we sterkere teams vormen. Maar hoe? Daarover gaat dit e-book. In de eerste plaats staan we stil bij de term ouderbetrokkenheid. Waar hebben we het eigenlijk over? Is ouderbetrokkenheid eigenlijk wel een thema in het voortgezet onderwijs en middelbaar beroepsonderwijs? En worden leerlingen er nou echt beter van? Daarna kijken we naar wat teams sterk maakt. Hier kunt u zich als leraar of ouder meteen al een beetje aan toetsen: lever ik wel mijn bijdrage aan een sterk team? U mag nog een keer in de spiegel kijken wanneer we de teambijdrage bekijken vanuit het denkconcept Ouderbetrokkenheid 3.0. Vervolgens krijgt u tips over de manier waarop leraren en ouders samen sterke teams vormen. Natuurlijk gaat er wel eens wat mis, onderwijs is immers mensenwerk. Fouten maken mag, als u vervolgens dan maar wel onderzoekt wáár het misgaat. Het boek bevat daarom een lijst van 99 mogelijke s toringen die een team van ouders, leraar en leerling kunnen verzwakken. Uiteraard leest u ook hoe u deze storingen kunt verhelpen. Ten slotte gaat dit e-book in op een aantal belangrijke beloften die alle leraren en ouders van Nederland elkaar zouden moeten doen in het belang van nog beter onderwijs. Veel leer- en leesplezier! Peter de Vries

9


Hoe worden leerlingen beter van ouderbetrokkenheid?

Maakt een goede samenwerking tussen school en ouders nou echt het verschil voor wat betreft de leerprestaties van kinderen en jongeren? Voordat we antwoord geven op die vraag is het goed om eerst het begrip ouderbetrokkenheid helder te omschrijven.


Ouderbetrokkenheid Er is sprake van ouderbetrokkenheid als uit het gedrag van ouders blijkt dat zij zich (mede) verantwoordelijk voelen voor de schoolontwikkeling van hun kinderen. Ouderbetrokkenheid gebeurt vooral thuis en levert een grote bijdrage aan de ontwikkeling en het leersucces van kinderen.1 Daarom is ouderbetrokkenheid van groot belang voor vrijwel alle scholen in Nederland: van primair en voortgezet onderwijs tot aan middelbaar beroepsonderwijs. Hoe die betrokkenheid er concreet uit kan zien, wordt verderop in dit boek beschreven.

CPS hanteert de volgende definitie van ouderbetrokkenheid:

Ouderbetrokkenheid is een niet-vrijblijvende en gelijkwaardige samenwerking tussen ouders en school, waarin ouders en school vanuit een gezamenlijke verantwoordelijkheid werken aan de (school)ontwikkeling van het kind (de leerling).

1

Cijvat & Voskens (2008).

11


Ouderparticipatie Ouderbetrokkenheid is iets anders dan ouderparticipatie. Als ouders meedoen met activiteiten of handen spandiensten verrichten op school (denk aan lees- en luizenmoeders, klus- en oversteekvaders) spreken we van ouderparticipatie. Een meer formele vorm van ouderparticipatie is wanneer ouders zelf het bestuur van een school of stichting vormen of zitting hebben in een medezeggenschapsraad (GMR / MR). Ouderparticipatie gebeurt vooral op de basisschool en heeft geen aantoonbare invloed op de schoolontwikkeling van kinderen.2

Ouderverantwoordelijkheid In het voortgezet onderwijs en het middelbaar beroepsonderwijs is het verder essentieel om onderscheid te maken tussen ouderbetrokkenheid en ouderverantwoordelijkheid. De ouderverantwoordelijkheid neemt af naarmate het kind ouder wordt en steeds meer op eigen benen komt te staan. Ouderbetrokkenheid blijft echter altijd bestaan, ongeacht de leeftijd van ouders en kinderen. Want het feit dat jongeren gaandeweg steeds meer verantwoordelijkheden krijgen, wil immers niet zeggen dat zij geen behoefte (meer) hebben aan betrokken ouders. Bijvoorbeeld betrokkenheid bij het maken van goede keuzes voor het meest passende profiel of een vervolgopleiding. Het is voor het succes van leerlingen in het voortgezet onderwijs en middelbaar beroepsonderwijs daarom evengoed van wezenlijk belang dat school en ouders goed samenwerken.

2

Cijvat & Voskens (2008).

12


Ouderbetrokkenheid vraagt om teamwork Onderzoek heeft inmiddels voldoende aangetoond dat leerlingen meer gemotiveerd zijn en dat hun welbevinden en leerprestaties toenemen wanneer hun ouders betrokken zijn, oftewel wanneer school en ouders samenwerken.3 Het gaat hier over werkelijk samenwerken en dus niet over het vrijwilligerswerk dat ouders op school doen. Verder is uit onderzoeken over leefstijlinterventies bekend dat interventies waarbij ouders betrokken worden meer effect hebben dan wanneer ouders niet worden betrokken. Het gaat hier bijvoorbeeld om interventies ten aanzien van meer bewegen, gezonder eten en minder alcoholgebruik.4 Kortom, ouderbetrokkenheid doet er toe! En ouderbetrokkenheid vraagt om een goede samenwerking tussen alle volwassenen die een bijdrage leveren aan de ontwikkeling van de leerling. Teamwork dus.

3

Oostdam, R.J. & Vries, P. de (redactie) (2014). Samen werken aan leren en opvoeden. Basisboek over ouders

en school. Bussum: Coutinho. 4

Heide, I. van der, et al (2014). Ouderbetrokkenheid in leefstijlinterventies in het onderwijs. Inventarisatie van

werkzame elementen van ouderbetrokkenheid en ouderbetrokkenheid in het Nederlandse interventie-aanbod. Den Haag: Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu; Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport; RIVM Briefrapport 131009001/2014.

13


Het belang van een goed team

Wanneer mensen samen iets doen, wordt er al gauw over een team gesproken. Of het nu gaat over werk of sport en vrije tijd. 14


Wat is een team? Volgens Wikipedia is een team ‘een (klein) aantal mensen (een groep) dat bij elkaar is gebracht om één gemeenschappelijk doel te bereiken en het in grote lijnen eens is over de weg naar dit doel. Behalve een gemeenschappelijk doel en een gedeelde visie over de weg daarnaartoe dienen de verschillende teamleden elkaar aan te vullen. Voor het goed functioneren van een team dienen er leden in het team te worden opgenomen die in meerdere of mindere mate dezelfde individuele belangen hebben. Kortom, het teambelang dient te stroken met de verschillende individuele belangen. Verder dient er sprake te zijn van een gedeelde verantwoordelijkheid en aansprakelijkheid’.

Waarom leerlingen een goed team nodig hebben? Iedere leerling heeft een team van volwassenen, zijn leraar / leraren en zijn ouders, dat om hem heen staat. Dit kleine aantal mensen is bij elkaar gebracht om samen één gemeenschappelijk doel te bereiken, namelijk de meest optimale ontwikkeling van de leerling. Daar zijn leraren en ouders het in grote lijnen over eens. Naarmate de leerling ouder wordt neemt hij meer en meer die verantwoordelijkheid zelf over, al blijven zijn ouders altijd betrokken. Ieder leerling maakt dus zelf ook deel uit van het team en krijgt steeds meer zeggenschap en verantwoordelijkheid.

15


Onze dochter deed onlangs haar vmbo-examen. De laatste maanden moest ze er hard aan trekken. Op een dag stelde ik voor dat we mee zouden gaan naar school voor een gesprek met haar, haar mentor en ons, haar ouders. “Nee, echt niet. Ik schaam me dood, dat doet niemand bij ons op school!”, was haar eerste reactie. We hielden haar voor dat ons doel van dit gesprek was om samen een team te vormen om een voor haar zo aangenaam mogelijk laatste half jaar te creëren. Een team waar zij zelf ook deel van zou uitmaken en waarbij we samen afspraken zouden maken. Ook over wat wij als ouders vooral niet moeten doen gezien de leeftijd en zelfstandigheid van onze dochter. Dit hadden we veel eerder moeten doen, was na afloop van het gesprek onze gezamenlijke conclusie. Onze dochter had het gevoel dat ze terug kon vallen op de belangrijke volwassenen om haar heen. Ze wist ook dat we ons niet overmatig met haar zouden bemoeien of haar als klein kind zouden behandelen. Natuurlijk is een klas veel meer dan een optelsom van teams naar het aantal leerlingen. Over die bredere context is veel meer te zeggen, maar in dit boek focussen we ons alleen op die kleine teams. Het team van de individuele leerling, zijn ouders en zijn groepsleerkracht, mentor of studieloopbaanbegeleider.

16


In de sport is bekend dat “niet het elftal met de beste spelers kampioen wordt, maar het beste team de kampioenschaal zal ontvangen. Natuurlijk, de individuele talenten kunnen de slagroom op de taart zijn en dat beetje extra bieden, maar de sterkte van het team is van doorslaggevende betekenis”.5 Goed samenwerken kan dus ook met ouders die van zichzelf vinden, of waarvan de leraar vindt, dat zij niet zo veel in huis hebben. In het gedachtegoed van Meredith R. Belbin bestaan sterke teams uit teamleden die hun eigen rol innemen (de leraar is de leraar, de ouder is de ouder) en is de kracht van elk teamlid zijn eigen persoonlijkheid, waardoor mensen elkaar aanvullen in hun kwetsbaarheid.6 Met andere woorden, leraren en ouders helpen elkaar met hun eigen kwaliteiten, de leraar vooral vanuit zijn professionaliteit en de ouder vanuit zijn waardevolle kennis als vader of moeder. Een ouder kent zijn kind immers door en door! Zo ontstaan de drie belangrijkste aspecten in de samenwerking tussen school en ouders: 1. samen verantwoordelijk, 2. gelijkwaardig, 3. verantwoordelijk voor elkaar.

5

Max van Liemt op http://www.hrbase.nl/profiles/blogs/de-zes-bouwstenen-van-effectieve-teams.

6

Belbin, R.M. (2010). Teamrollen op het werk. Den Haag: Academic Service

17


Drie aspecten in de samenwerking tussen school en ouders Samen verantwoordelijk: de school draagt de formele verantwoording voor het onderwijs binnen de schoolinstelling en ouders zijn eindverantwoordelijk voor hun kind. Deze verantwoordelijkheden moeten zo op elkaar worden afgestemd dat ouders en school zich in gezamenlijkheid verantwoordelijk voelen voor de beste schoolontwikkeling van het kind, de leerling. Deze gezamenlijke verantwoordelijkheid kan slechts worden uitgevoerd als dit gebeurt vanuit gelijkwaardigheid. Natuurlijk heeft ieder zijn eigen rol: een ouder is ouder en een leraar is leraar, Gelijkwaardigheid gaat echter over wederzijds respect, een proces gezamenlijk doorlopen, goed luisteren naar elkaar, enzovoort. Op school worden leerlingen voorbereid op de maatschappij van vandaag en morgen. Dat betekent dat zij ook leren verantwoordelijkheid voor elkaars welbevinden en geluk te nemen. Volwassenen, leraren en ouders, horen dat voor te doen. Daarom is een belangrijk aspect van samenwerken het verantwoordelijk zijn voor elkaar binnen de schoolgemeenschap. De school vormt immers een gemeenschap waar leerlingen, leraren en ouders ook een verantwoordelijkheid voor elkaar dragen. Zo bereiden we leerlingen voor op de samenleving van nu en morgen. Ten slotte: waar de ouderverantwoordelijkheid gaandeweg afneemt, neemt de verantwoordelijkheid van leerlingen toe als twee communicerende vaten. Zodoende leert de leerling steeds meer zelf zijn verantwoordelijkheid te dragen en krijgt hij gedurende zijn schoolperiode een steeds zwaardere stem in zijn eigen team.

18


Teambuilding en ouderbetrokkenheid 3.0 Het bouwen van een team vraagt van leraren en ouders om op een nieuwe manier naar hun samenwerking te kijken. Dit vergt moed en de bereidheid om traditionele vormen van ouderbetrokkenheid te durven herzien. Het is belangrijk om in gezamenlijkheid te zoeken naar nieuwe inzichten die het beste zijn voor de ontplooiing van het kind. En zo bij te dragen aan het mooiste dat er bestaat op aarde: het grootbrengen van onze kinderen. 19


1.0 1.0

2.0 2.0

Dit noemen we Ouderbetrokkenheid 3.0: van informeren naar samenwerken. Het is een logische doorontwikkeling van ouderbetrokkenheid 1.0 en ouderbetrokkenheid 2.0. Ouderbetrokkenheid 1.0, 2.0 en 3.0 op een rij: Ouderbetrokkenheid 1.0 De school zendt informatie naar de ouders. Hierbij gaat het om eenzijdige communicatie waarbij de school het moment, de vorm en de inhoud van de informatie bepaalt. Ouderbetrokkenheid 2.0 De school zendt informatie naar de ouders en de ouders kunnen informatie terugzenden. Hierbij hoeft geen sprake te zijn van werkelijk contact; de informatie is een v erzameling van tweezijdig zenden, zonder dat er sprake is van een samenwerking.

3.0 Ouderbetrokkenheid 3.0 3.0 De school en de ouders delen en zoeken samen naar nieuwe informatie met een voor beide partijen helder doel: de ontwikkeling van het kind, de leerling.

3.0

Met andere woorden: Ouderbetrokkenheid 3.0 is een verschuiving van informeren naar samenwerken. Een manier om anders te denken over de samenwerking tussen leraren en ouders, en wel zodanig dat deze beter en van meerwaarde wordt.

Over het gedachtegoed Ouderbetrokkenheid 3.0 is uitvoerig te lezen in het gratis e-book Ouderbetrokkenheid 3.0 Van informeren naar samenwerken (www.cps.nl/e-book-ouderbetrokkenheid).

20


Vijf tips voor leraren over teambuilding met ouders Samenwerken is mensenwerk en gaat al gauw gepaard met ruis. Dat betekent dat je zelfs aan de sterkste teams moet blijven werken. Dat vraagt nogal wat van de leraar, die deel uitmaakt van elk team rondom iedere leerling in zijn klas. Daarom hieronder een paar belangrijke tips voor leraren over de manier waarop zij met alle ouders van hun leerlingen aan stevige teams kunnen werken volgens de principes van Ouderbetrokkenheid 3.0. 21


1. Wees bescheiden en schat de expertise van ouders op waarde Natuurlijk ben jij als leraar de professional en heb je een hoge opleiding genoten, misschien zelfs op universitair niveau. Maar verlies nooit en te nimmer uit het oog dat ouders, de andere teamleden, over minstens zoveel andere, aanvullende kennis beschikken. Zij weten veel van de leerstijl van hun kind, omdat kinderen nu eenmaal vaak op hun ouders lijken. Als leraar weet jij alles van doceren¸ ouders weten hoe je bij hun kind de kennis moet doseren. Ouders weten in welke context hun kind opgroeit, de familie, cultuur of buurt. Vanwege de loyaliteit naar hun ouders leren kinderen eigenlijk dankzij de toestemming van hun ouders. Als ouders blijven zeggen dat gym onzin is, zullen hun kinderen dat ook gauw vinden. Realiseer je ook altijd goed dat ouders hun kostbaarste ‘bezit’ aan de school, aan jou als leraar, afstaan. Dat vraagt om het vertrouwen van de ouders, iets wat je niet kunt afdwingen. Blijf ook hierin bescheiden.

2. Bekend maakt bemind: investeer in jouw relatie met ouders Het is eigenlijk vreemd dat we vaak met andermans kinderen werken zonder dat we hun ouders kennen. Groepsleerkracht, mentor of studieloopbaanbegeleider: begin elk schooljaar met een startgesprek met de ouders waarbij de leerling / student aanwezig is. Gewoon (weer) even kennismaken en verder geen ingewikkelde zaken, agenda’s of vragenlijsten. Dat kan ook met kleuters. Bij oudere leerlingen in het voortgezet onderwijs en studenten in het middelbaar beroepsonderwijs onder de achttien jaar kan tijdens zo’n startgesprek gelijk worden afgestemd welke verantwoordelijkheden de leerling dit jaar zelf draagt. Daarmee wordt meteen vanaf het begin van het jaar een stevig team gevormd. Zo’n individueel startgesprek is overigens niet te vervangen door een algemene informatieavond voor alle ouders van een groep of klas.

22


3. Oordeel niet, maar luister en scheer ouders niet over één kam Teamleden oordelen niet over elkaar, maar luisteren naar elkaar. Gewoonte vijf van Stephen Covey verwoordt dat mooi: ‘eerst begrijpen, dan begrepen worden’.7 Zodra je oordeelt over ouders kun je niet goed meer luisteren. Een oordelende uitspraak is bijvoorbeeld: “Ouders kunnen niet realistisch naar hun kind kijken”. Bestrijd emoties van ouders niet, maar erken hun gevoelens. De kracht van elk teamlid is zijn eigen persoonlijkheid. Vergelijk daarom ook geen ouders met ouders: “Deze ouders zijn echt heel emotioneel vergeleken bij andere ouders, dus neem wat zij zeggen maar met een korreltje zout”. Vermijd dit soort oordelende en generaliserende woorden en gedachten.

4. Kies voor interactie, doe het écht samen met de ouders Samenwerken is meer dan informeren (zenden). Ouderbetrokkenheid draait om interactie. Teamleden informeren elkaar niet alleen, maar brainstormen samen, doen wat met elkaars inbreng, zorgen dat zij goed op elkaar zijn ingespeeld en hebben steeds hetzelfde doel voor ogen. Alle teamleden rondom de leerling hebben elkaar nodig en willen elkaar niet missen, want iedereen in het team is nodig om tot het beste resultaat voor het kind / de leerling te komen.

7

Covey S.R. (1989). The 7 habits of highly effective people. New York: Free Press.

23


5. Behandel ouders gelijkwaardig en met respect Veel basisscholen zien ouders als noodzakelijke ondersteuners om extra zaken mogelijk te maken op school. En sommige ouders doen graag vrijwilligerswerk voor de school van hun kind. Daar is niks mis mee, zolang het maar om projecten gaat waarbij de teamleden gelijkwaardig met elkaar optrekken. Sommige scholen sturen de oudercommissie met een boodschappenlijstje op pad om dingen te kopen voor een feest dat de school in zijn e entje organiseert. Niet echt respectvol en zeker niet gelijkwaardig. Het zou veel beter zijn als de school de oudercommissie er vanaf het begin bij betrekt en laat meedenken. Dan gaan teamleden gelijkwaardig met elkaar om. Teamleden zijn verder goed b enaderbaar voor elkaar. Ouders moeten dus niet lijdzaam afwachten tot de leraar eindelijk eens terugbelt, maar het zelf nog eens proberen. Ook dat is gelijkwaardig.

24


Vijf tips voor ouders over teambuilding met leraren

Samenwerken met de leraar is belangrijk. Zeker als het om je eigen kind, je meest kostbare ‘bezit’, gaat. In het team rondom je kind ben je als ouder de meest emotioneel betrokken partij. Dat is logisch en goed, maar het kan de samen werking met school ook wel eens ingewikkeld maken. Hieronder daarom een paar waardevolle tips voor ouders. Hiermee kun je een stevig team met de leraar van jouw kind vormen volgens de principes van Ouderbetrokkenheid 3.0. 25


1. Zet het belang van jouw kind op de eerste plaats Ouders en leraren hebben als team hetzelfde doel, namelijk de optimale (leer)ontwikkeling van jouw kind. Als school en ouders het niet eens zijn over de manier waarop zij dat doel willen bereiken, wordt het kind de dupe. Zorg dus dat je hier altijd samen uitkomt, desnoods met bemiddeling van een derde als het echt niet anders kan. Houd niet halsstarrig vast aan je eigen gelijk als een idee van de leraar misschien toch beter is voor je kind. Durf dat toe te geven, maar durf ook het gesprek aan te gaan als het echt nodig is om op te komen voor de belangen van je kind.

2. Zorg dat het ook met klasgenoten (en hun ouders) goed gaat Je kind zit niet alleen op school om kennis op te doen, maar ook om te leren omgaan met anderen. Eigenlijk oefenen leerlingen op school hoe zij in de maatschappij goed kunnen functioneren. Volwassenen - ouders en leraren - geven daarbij het goede voorbeeld. Een samenleving is een collectief van allemaal mensen die samen moeten leven. Als ouders moet je daarom ook altijd het belang van andermans kinderen voor ogen houden. Jij en de leraar van je kind zijn niet het enige team in de klas, er zijn nog vijftien tot dertig andere. En al die kleine teams vormen samen ook weer een geheel. Trek je dus vooral het lot aan van iemand die buiten de groep dreigt te vallen, of dat nu een leerling of een andere ouder is. Andersom is het immers ook fijn als een ander zich om jouw kind bekommert.

26


3. Kies voor interactie, werk écht samen met de leraar Teamleden mogen verwachtingen van elkaar hebben, bijvoorbeeld dat zij regelmatig contact hebben en hun afspraken nakomen. Dat is iets anders dan ouders die eisen stellen. Als ouders zich als klant of consument gedragen, eisen stellen aan de leraar en zelf verder niets doen, gaat dat al gauw ten koste van het kind. Dit is namelijk geen constructieve manier van samenwerken. Het is eigenlijk een vreemde zaak dat in Nederland op scholen zo de nadruk is komen liggen op oudertevredenheid. Scholen zijn zelfs verplicht ouder tevredenheidsmetingen te doen. De nadruk moet toch niet op tevredenheid liggen, maar op de kwaliteit van de samenwerking in het belang van het kind? Samenwerken betekent interactie, dus zoek de leraar op en kijk wat je met elkaar kunt doen om je kind zo goed mogelijk te ondersteunen. Ouders en leraren kunnen elkaar niet ‘overrulen’, zij zijn immers gelijkwaardig. Het is dus zaak om vooral duidelijk te blijven communiceren met elkaar. Elk jaar beginnen met een startgesprek met de groepsleerkracht, mentor of studieloopbaanbegeleider van je kind is in dat opzicht een goed idee. Teamleden leren elkaar op die manier in een ontspannen setting kennen. En trouwens, je staat je kind toch niet zomaar af aan iemand die je niet kent?

27


4. Steek vrije tijd in de schoolontwikkeling van je kind We steken vaak veel tijd in onze hobby’s, nemen er soms zelfs vrij voor. Een kind is veel meer dan een hobby. Zo nu en dan vrij nemen voor je kind zou dan toch ook de normaalste zaak van de wereld moeten zijn? Betrokken ouders hebben regelmatig teamoverleg met de leraar van hun kind. Het is niet goed als een leraar zich in allerlei tijdsbochten moet wringen om ouders te kunnen spreken. Samenwerken is immers een serieuze zaak voor leraren én ouders. Er zijn scholen die studiedagen voor leraren én ouders organiseren waarbij ouders een hele dag vrij nemen, in het belang van hun kind. Het spreekt voor zich dat school en ouders rekening houden met elkaar en een voor beide partijen goed moment kiezen. Dat is dus niet tijdens een (ouder)avond wanneer iedereen moe is na een dag werken en de school maar moet hopen dat er genoeg ouders komen.

5. Draag je verantwoordelijkheid stapje voor stapje over Het doel van opvoeden is dat kinderen zich later zelfstandig als volwassenen kunnen redden en zelf hun verantwoordelijkheid nemen. Voor het ene kind gaat dit proces sneller dan voor het andere. Voor sommige ouders is dit loslaten moeilijk. Je kind is erbij gebaat wanneer dat proces van verantwoordelijkheid krijgen zorgvuldig verloopt. Niet dat de school teveel verantwoordelijkheid geeft en de ouders juist weer te weinig. In het voortgezet onderwijs en middelbaar beroepsonderwijs moet dit proces van het overnemen van de verantwoordelijkheid door je kind zo vloeiend mogelijk verlopen. Het team van ouders en leraar wordt steeds meer uitgebreid met de stem van de leerling. Uiteindelijk verdwijnen leraren en ouders uit het team als het gaat om verantwoordelijkheid dragen: je kind is volwassen geworden. Het is daarom belangrijk om als teamleden onderling en als team samen met je kind hierover duidelijke afspraken te maken. 28


99 Storingen...

De samenwerking tussen leraren en ouders blijft mensenwerk. Er kunnen daarom allerlei storingen optreden in de communicatie binnen het team van leraren en ouders. 29


...en oplossingen

Op de volgende pagina’s staat een lijst van veelvoorkomende storingen en suggesties om deze storing te v erhelpen. Natuurlijk is dit overzicht niet compleet. Er zijn nog veel meer complicaties en oplossingen te bedenken en sommige c omplexe en / of emotionele problemen laten zich niet zo eenvoudig oplossen. De 99 storingen en oplossingen in dit boek zijn veel voorkomende voorbeelden (hoofdveroorzakers) die bedoeld zijn om tot inzicht te komen en als stimulans om ook in andere situaties tot goede Ouderbetrokkenheid 3.0 antwoorden te komen. Als leraar kun je denken: waar haal ik hiervoor de tijd vandaan? Bedenk dan, hoe sterker het team van jou en ouders, hoe beter de relatie en hoe gemakkelijker en sneller onderstaande storingen opgelost en zelfs voorkomen kunnen worden. Het is dus zeker niet de bedoeling om veel tijd te besteden aan het ‘opvoeden’ van ouders. Zie deze lijst gewoon voor wat het is, een handig hulpmiddel. En realiseer je, gelukkig gaat het met de meeste leerlingen en hun ouders wel goed!

30


33 Storingen die veelal worden veroorzaakt door de ouder(s) Storing in het team van leraar en ouders

Hoe de leraar het team kan verbeteren

Hoe ouders het team kunnen verbeteren

1. Ouder is boos.

Nooit emoties en standpunten via e-mail communiceren. De ouder altijd uitnodigen voor een gesprek en de boosheid erkennen.

Boosheid nooit per e-mail of telefoon ventileren. Altijd een gesprek bij de leraar aanvragen en dat gesprek op een respectvolle, niet verwijtende toon voeren (blijf bij jezelf).

2. Ouder doet nooit vrijwillgerswerk op school.

Bespreek dit met de ouder. Heeft hij / zij wel tijd? Is het vrijwilligerswerk wel gelijkwaardig of wil de school alleen maar dat ouders ‘klusjes’ doen voor de school? Gaat het bijvoorbeeld wel om werkzaamheden waarbij ouders sámen met de school de verantwoordelijkheid dragen voor het resultaat? Realiseer je dat het om vrijwilligerswerk gaat en dat dit geen bewezen effect heeft op de ontwikkeling van de leerling. Ouderbetrokkenheid gebeurt namelijk vooral thuis. De meerwaarde is hooguit dat je als leraar de ouder op een informele manier wat beter leert kennen. Relativeer dus het ‘probleem’.

Bespreek dit met de leraar. Heb je er wel tijd voor? Ervaar je het vrijwilligerswerk voor de school als gelijkwaardig of wil de school alleen maar dat ouders ‘klusjes’ opknappen? Realiseer je dat het alleen om vrijwilligerswerk gaat en dat dit geen bewezen effect heeft op de ontwikkeling van je kind. De leraar wil je hooguit op een informele manier wat beter leren kennen. Ouderbetrokkenheid gebeurt namelijk vooral thuis. Veroordeel andere ouders daarom niet als zij ervoor kiezen om geen vrijwilligerswerk op school te doen of alleen op school komen als het direct om hun eigen kind gaat.

31


Storing in het team van leraar en ouders



3.

De directeur vertellen dat dit contact nooit zonder toestemming van de ouders mag plaatsvinden en hem / haar terugverwijzen naar de ouders.

Toestemming geven voor een gesprek tussen de oude en nieuwe school en / of zelf bij het gesprek aanwezig zijn.

4. Ouder komt niet opdagen voor een afspraak.

Rustig in gesprek gaan met de ouder. Teamleden horen elkaar ook hierin serieus te nemen.

Je aan de afspraken houden of in gesprek gaan waarom dat niet lukt en samen zoeken naar het beste alternatief. Allemaal in het belang van je kind.

5. Ouder is het niet eens met het huiswerk van zijn kind.

Vraag naar de motieven en probeer er samen uit te komen. Niet vanuit een positie van gezag of autoriteit.

In gesprek gaan met de leraar en je argumenten goed afwegen. Zijn die echt in het belang van je kind?

6. Ouder is het niet eens met de pedagogische aanpak, zoals bijvoorbeeld een strafmaatregel.

Vraag naar de motieven en probeer er samen uit te komen. Niet vanuit een positie van gezag of autoriteit.

In gesprek gaan met de leraar en je argumenten goed afwegen. Is je protest in het belang van je kind? Zorg dat je voor je kind een veilig baken blijft, maar val ook de leraar niet af. Wees helder dat je bovenal uit bent op een goede oplossing.

Ouder overweegt overplaatsing van zijn kind naar een andere school. De directeur van de nieuwe school belt zonder toestemming van de ouder naar de ‘oude’ school.

32





7. Ouder betaalt de vrijwillige ouderbijdrage niet.

Check of de school zich wel houdt aan de regels rondom de ouderbijdrage. Ga met de ouders in gesprek.

Kom toezeggingen tijdig na en ga in gesprek als je het niet eens bent met de hoogte van de ouderbijdrage. Wees redelijk. .

8. Als ouder weet je niet dat er een dossier is over je kind en/of heb je deze nog nooit ingezien.

Laat ouders minimaal één keer per jaar het hele dossier zien. Dat is goed voor het kind en de ouders hebben er recht op. Beschrijf alleen feiten in het dossier en nooit persoonlijke interpretaties. Blijf feitelijk en transparant.

Vraag minimaal één keer per jaar om het dossier van je kind in te mogen zien.

9. Een ouder houdt zich niet aan de afspraken. Bijvoorbeeld ten aanzien van trakteren of op tijd de klas uit.

Ga in gesprek met de ouder vanuit het belang van het kind. Het is belangrijk om als leraar op één lijn te zitten met de ouders. De school moet daarom niet zelf deze regels bedenken, maar er eerst over sparren met een groep ouders.

Ga open het gesprek aan wanneer je het niet eens bent met een regel. Houd daarbij het belang van je kind voor ogen.

10. Een ouder spreekt geen of slecht Nederlands.

Regel zelf een tolk of een buddy, bijvoorbeeld een andere ouder, wanneer de ouder hier zelf (nog) niet voor kan zorgen. Op die manier geef je aan dat je het belangrijk vindt om de ouder bij het leren van zijn kind te betrekken.

Zorg zelf voor een tolk of ondersteuning in de vorm van een andere ouder. Zo geef je aan dat je het belangrijk vindt om te weten wat er op de school van je kind speelt.

33





11. Ouders in de klas hebben een onderling conflict.

Ga in het belang van alle leerlingen het gesprek aan en wijs desnoods de weg naar externe hulp, zoals een mediator. Wees, al dan niet samen met de directie, duidelijk dat dit conflict in het belang van de school als gemeenschap snel opgelost moet.

Zorg ervoor, in het belang van alle kinderen en de school, dat dit conflict zo snel mogelijk wordt opgelost.

12. Ouder wil voor zijn kind een andere plaats in de klas of overplaatsing naar andere klas.

Ga open het gesprek aan. Teamleden horen elkaar ook hierin serieus te nemen. Op basis van goede argumenten nemen school en ouders samen een beslissing in het belang van het kind / de leerling.

Ga in gesprek met de leraar / school en weeg je argumenten goed af. Zijn die echt in het belang van je kind? Stel je niet eisend op, maar denk coöperatief en oplossingsgericht mee.

13. Ouders willen dat een leerling uit de groep moet vanwege gedragsproblemen.

Organiseer een spoedoverleg met alle ouders van de klas. Vraag alle ouders hun verantwoordelijkheid te nemen. Hoe dienen we het belang van de groep? En, ook deze leerling hoort in de samenleving. Hoe kunnen we hem samen helpen?

Neem deel aan het spoedoverleg met alle ouders van de klas. Neem zelf én samen verantwoordelijkheid voor de situatie. Wat is het beste voor ál onze kinderen? Ook de leerling met gedragsproblemen hoort in de samenleving. Hoe kunnen wij hem samen helpen?

34





14. Ouder kijkt niet realistisch naar zijn kind.

Toon begrip, wees geduldig en ga professioneel om met het acceptatieproces van de ouders.

Probeer de situatie van een afstandje te bekijken. Zoek desnoods contact met ouders van een kind met een soortgelijk probleem als jouw zoon of dochter.

15. Ouder blijft in de klas hangen bij het brengen van zijn kind (kleuter).

Geef op een gelijkwaardige en respectvolle manier aan dat je wilt beginnen met de les. Ga dus niet met een belletje rinkelen, een liedje zingen, in de handen klappen of tegen de kinderen praten als je eigenlijk de ouders bedoelt. Ga met ouders die elke keer weer deze grens overschrijden een individueel gesprek aan over het effect dat hun handelen heeft op hun kind, de hele groep en op jou als leraar.

Houd je aan de afspraken in het belang van je kind. Je zou het zelf ook niet prettig vinden als andere ouders de regels aan hun laars lappen. Als de leraar zijn standpunt aangeeft op een niet-gelijkwaardige manier (zie kolom links), kaart dit dan aan.

16. Ouders eisen van de school dat hun opvoedingscultuur wordt overgenomen, bijvoorbeeld hun wijze van straffen.

Ga het gesprek aan met deze ouders en zoek gezamenlijk een oplossing.

Realiseer je dat je kind zich in twee culturen bevindt en maak goede afspraken in het belang van je kind.

17. Sommige ouders voelen zich niet welkom op school.

Maak het probleem bespreekbaar tijdens een bijeenkomst met de ouders van je (mentor)klas.

Kaart dit gevoel aan op school, maak het bespreekbaar.

35





18. Ouders hebben het te druk om thuis iets met hun kind te doen voor school.

Maak dit bespreekbaar. Geef aan dat ook hun teambijdrage in het schoolontwikkelingsproces van hun kind niet vrijblijvend is en om keuzes vraagt.

Stel prioriteiten in het belang van je kind.

19. Ouder wil de leraar ‘overrulen’. Bijvoorbeeld door te vertellen wat hij voor werk doet en dat het werk van de leraar in vergelijking daarmee eigenlijk niet zoveel voorstelt.

Maak bespreekbaar wat je ziet gebeuren.

Stel je respectvol en gelijkwaardig op. Overigens heeft dit gedrag nooit het gewenste effect, ook niet voor je kind, je verstoort immers de relatie met de leraar van je kind.

20. Ouder is vaak mopperig, negatief en kritisch.

Ga in gesprek zonder te oordelen. Er speelt iets in dit team waarvan jij ook deel uitmaakt. Met andere woorden, wuif het probleem niet weg.

Ga in gesprek en deel de zaken waar je moeite mee hebt met als insteek: een sterk team vormen met de leraar van je kind.

21. Ouder heeft meestal alleen het belang van zijn eigen kind voor ogen.

Probeer dit bespreekbaar te maken. Probeer de ouders (met voorbeelden) het brede geheel te laten zien.

Realiseer je dat je kind er beter van wordt wanneer je ook het belang van zijn klasgenoten voor ogen houdt. Zo leert hij goed functioneren in de samenleving.

36





22. Leerling vertoont pestgedrag.

Ga in gesprek met de ouder van de leerling. Realiseer je dat dit heel gevoelig kan liggen. Oordeel dus niet en luister goed. Betrek ook andere ouders bij dit gesprek als hun kind hier ook een rol in speelt.

Als je kind pest, doet dat zeer. Wuif het probleem niet weg, maar neem de woorden van de leraar serieus en probeer samen tot een oplossing te komen. Een groepsgesprek met andere ouders erbij kan nodig zijn. Oordeel niet over andermans kinderen (en ouders), maar luister naar de pijn en kom samen tot een oplossing in het belang van jouw en andere kinderen.

23. Ouder stuurt steeds mailtjes over alles wat niet goed gaat op school.

Nodig de ouder meteen uit voor een persoonlijk gesprek. Reageer nooit via e-mail of telefoon.

Zoek persoonlijk contact met de leraar. De mail dient alleen als handvat voor het gesprek en mag daarna weggegooid worden. Ga altijd in gesprek wanneer zaken niet goed verlopen en blijf niet in eindeloos mailcontact hangen.

24. Ouder schoffeert de leraar.

Stel grenzen, eis excuses én vraag daarna hoe het zo ver is gekomen.

Dit mag nooit gebeuren. Ouders en leraren zijn gelijkwaardig en behandelen elkaar altijd respectvol. Is het kwaad al geschied, bied dan meteen je excuses aan én leg daarna uit hoe het zo ver is gekomen.

37





25. Ouders gaan scheiden of zijn gescheiden.

Maak goede afspraken met alle (stief)ouders. Het zijn en blijven immers allemaal teamleden.

Maak goede afspraken met de leraar. Alle (stief)ouders zijn en blijven teamleden.

26. Weinig ouders van je klas vullen de vragenlijst in die de school onder ouders heeft verspreid.

Ga hierover in gesprek met de ouders. Wat is hiervan de reden? Teamleden nemen ook hierin elkaar serieus.

Vul een vragenlijst altijd in of geef aan waarom je dit niet doet.

27. Ouder belt naar school na een alarmerend sms’je van zijn kind tijdens de les over een leraar die zich niet zou gedragen.

Nodig deze ouder meteen uit. Maak in het gesprek ook duidelijk dat dit zij hun kind hier op moeten aanspreken, omdat deze manier van communiceren in niemands belang is.

Reageer niet impulsief en bel dus niet meteen naar school. Ga eerst thuis in gesprek met je kind en maak hem duidelijk dat hij niet op deze manier mag communiceren. Als er dan nog aanleiding bestaat, vraag dan een gesprek aan met de school en je kind.

28. Ouder wil onderhandelen over een cijfer.

Nodig ouders uit en ga het gesprek aan over wat hierachter zit. Maak duidelijk dat een beoordeling altijd eenzijdig is en dat je zeker nog een keer wilt kijken of de beoordeling zorgvuldig is gebeurd. Durf ook toe te geven als je niet goed hebt gehandeld, maar blijf bij je beoordeling als je vindt dat deze terecht is.

Ga niet onderhandelen, maar geef beargumenteerd aan waarom je de beoordeling misschien niet zorgvuldig vindt. Realiseer je dat een beoordeling per definitie eenzijdig is, de school heeft hierin alle vrijheid.

38





29. Ouder neemt extra vakantie wetende dat dit wordt gemeld bij de leerplicht- ambtenaar.

Ga met de ouders in gesprek of laat de directeur dit doen en maak duidelijk wat het effect hiervan is op het kind.

Je geeft je kind het verkeerde voorbeeld en creëert een negatief beeld over hem in de klas: “Zijn ouders drammen door waardoor hij wel vrij krijgt”. Houd je gewoon aan de regels.

30. Ouder belt naar school met een klacht ook al wil zijn 17-jarige kind dit eigenlijk niet.

Ga met de ouders en de leerling / student in gesprek ook al vindt de leerling dit niet prettig. Meestal zit de weerstand in het niet gewend zijn. Als er voor alle leerlingen teamgesprekken (ouders, leraar, leerling) op deze manier plaatsvinden (geaccepteerde schoolcultuur) vinden leerlingen / studenten dit ook niet meer vreemd.

Als ouder heb je altijd het recht om met de leraar en jouw kind samen in gesprek te gaan. Vraag de school om dit te stimuleren. Zo ontstaat een sterk team waarbij je kind zelf de verantwoordelijkheden geleidelijk overneemt.

31. Ouder geeft aan dat de school meer gezag heeft over zijn kind dan hijzelf.

Adviseer de ouder dat hij hulp zoekt en maak duidelijk dat dit probleem de (school)ontwikkeling van zijn kind in de weg kan staan.

Zoek hiervoor hulp, bijvoorbeeld via de huisarts. Als ouders niet voldoende optreden staat dat de (school)ontwikkeling van het kind in de weg.

39





32. Het kind / de leerling is 18 jaar geworden en mag nu zelf beslissingen nemen zonder zijn ouders. De ouders lijken buiten spel gezet door de wet.

Werk volgens het ‘ja-tenzij’-principe: ja met ouders tenzij de student aangeeft dit nadrukkelijk niet te willen. Vraag in nodige tsituaties naar andere belangrijke volwassenen voor de student, bijvoorbeeld de partner, om de betrokken rol over te nemen.

Werk volgens het ‘ja-tenzij’-principe: ja met jou als ouder tenzij je kind aangeeft dit nadrukkelijk niet te willen. Stimuleer in nodige situaties andere belangrijke volwassenen voor je kind, bijvoorbeeld de partner, om de betrokken rol over te nemen.

33. Ouder zoekt zelf contact met stagebedrijf van zijn kind ondanks de afspraak dat dit niet mag.

De ouder blijft hoe dan ook eindverantwoor delijk voor zijn kind onder de 18 jaar. De stagebegeleider is ook teamlid geworden. Organiseer een gesprek met alle teamleden als daar aanleiding voor is, inclusief de leerling / student. Geef aan dat het niet de bedoeling is dat ouders het stagebedrijf van hun kind zelf benaderen.

Als ouder blijf je eindverantwoordelijk voor je kind onder de 18 jaar. De stagebegeleider is ook teamlid geworden. Vraag, als daar aanleiding voor is, de docent of studieloopbaanbegeleider een gesprek te organiseren met alle teamleden inclusief je kind. Houd je daarbij wel aan de afspraken die er liggen, bijvoorbeeld de afspraak om niet zelf het stagebedrijf zelf te bellen.

40


33 Storingen die veelal worden veroorzaakt door de leraar of de school Storing in het team van leraar en ouders



34. Ouders voeren alleen klusjes uit voor de school zonder mee te denken.

Maak je collega’s duidelijk dat dit een nietgelijkwaardige samenwerking met ouders is en bedenk (samen met de ouders) hoe het beter kan.

Ga hierover in gesprek met de school. En al heb je er zelf wat minder moeite mee, realiseer je dat gelijkwaardigheid tussen leraren en ouders essentieel is voor je kind.

35. Leraar functioneert niet in de ogen van de ouder.

Vraag feedback en eventueel hulp van je directeur.

Maak dit bespreekbaar met de leraar of de directeur zonder andere ouders hierin te betrekken.

36. School hanteert volgens ouders te strenge regels voor leerlingen.

Neem deze feedback serieus en breng het in tijdens een lerarenvergadering. Regels voor alleen leerlingen werken overigens niet goed. Stimuleer schoolregels die voor iedereen gelden: leerlingen, ouders en docenten. Zo oefen je een maatschappij waarbij volwassenen het goede voorbeeld geven.

Maak dit bespreekbaar met de leraar of de directeur. Leer je kind in elk geval niet de regels aan zijn laars te lappen omdat ze te streng zouden zijn.

41





37. Als ouder heb je een verbetersuggestie of klacht ingediend. Deze wordt niet serieus genomen.

Wees alert op een correcte afhandeling van op- of aanmerkingen en voel je verantwoordelijk voor de hele school. Schuif het bijvoorbeeld niet af op je directeur.

Laat dit niet lopen en vraag (nogmaals) om een zorgvuldige oplossing. Wanneer iets niet te realiseren blijkt, mag je vragen naar de reden of kun je zelf een constructieve oplossing aandragen die de school misschien over het hoofd heeft gezien.

38. Er is geen visie op samenwerking tussen school en ouders.

Kaart bij directie of in personeelsvergadering de noodzaak van een heldere visie op samenwerken aan in het belang van de leerlingen. Stimuleer dat deze visie door vertegenwoordigers van alle teamleden wordt bedacht (ouders en leraren).

Kaart bij directie of de MR de noodzaak van een heldere visie op samenwerken aan in het belang van de leerlingen. Stimuleer dat deze visie door vertegenwoordigers van alle teamleden wordt bedacht (ouders en leraren).

42





39. De school wil niet dat ouders meedenken met beleid, dat mag alleen de MR.

De MR gaat alleen over formeel juridische zaken en er is vastgelegd waarover zij instemmingsof adviesrecht hebben. Ouders mee laten denken in beleid, bijvoorbeeld door middel van panelgesprekken met wisselende groepen ouders, kan de school een bron van informatie opleveren waardoor ze haar beleid nog krachtiger kan maken. Ouders uit alle lagen van de schoolbevolking helpen de school immers om ook van buiten naar binnen te kijken. Kaart met dit met deze argumenten bij de directie of in de personeelsvergadering aan en vraag of je een experiment mag starten.

De MR gaat alleen over formeel juridische zaken en er is vastgelegd waarover zij instemmingsof adviesrecht hebben. Ouders mee laten denken in beleid, bijvoorbeeld door middel van panelgesprekken met wisselende groepen ouders, kan de school een bron van informatie opleveren waardoor ze haar beleid nog krachtiger kan maken. Ouders uit alle lagen van de schoolbevolking helpen de school immers om ook van buiten naar binnen te kijken. Kaart dit met deze argumenten bij de directie of in de MR aan.

40. De leraar stelt zich ongelijkwaardig (bijvoorbeeld autoritair) op ten opzichte van de ouder.

Wanneer je als leraar deze feedback krijgt, laat dan de directeur of iemand anders een keer een gesprek tussen jou en ouders observeren. Doe iets met de bevindingen.

Probeer dit bespreekbaar te maken met de leraar of, wanneer dit geen resultaat heeft, met de directeur of een andere leidinggevende. Laat dit niet gaan, want deze situatie kan het team schaden.

43





41. De leraar houdt zich regelmatig niet aan afspraken met leerlingen, bijvoorbeeld over het tijdig nakijken van een repetitie.

Besef dat dit gedrag een negatief effect heeft op leerlingen. Je geeft niet het goede voorbeeld en bent minder betrouwbaar in de ogen van leerlingen. Het kan al gauw het teambelang op het spel zetten en ook dat komt de leerling niet ten goede.

Maak dit bespreekbaar en als dat geen effect heeft, kaart het dan aan bij de directeur of een andere leidinggevende. Het is belangrijk voor het team dat afspraken altijd en door iedereen worden nagekomen.

42. De leraar geeft te veel huiswerk.

Luister naar de signalen en stem het huiswerk af met de leerlingen en eventueel hun ouders.

Breng dit in een overleg met de leraar in wanneer je kind er zelf niet uitkomt met de leraar.

43. De leraar geeft niet het gevoel dat leerlingen en ouders welkom zijn op school. Hij groet bijvoorbeeld nauwelijks of staat steeds met een collega op het plein te praten.

Realiseer je dat je als leraar ook gastheer van de school bent. Als je niet uitstraalt dat iedereen welkom is op school kan dat een negatief effect hebben op het vertrouwen van de ouders in de school.

Waarschijnlijk is de leraar zich hier niet van bewust. Kaart het dus vooral aan!

44. De leraar geeft onredelijke straffen.

Luister naar de signalen en stem strafmaatregelen af met de leerlingen en eventueel hun ouders.

Breng dit in een overleg met de leraar in wanneer je kind er zelf niet uitkomt met de leraar.

44





45. De leraar vertelt min of meer vertrouwelijke dingen over andere leerlingen en / of hun ouders.

Praat nooit over andere leerlingen en hun ouders. Het roept de vraag op of je ook over hen praat. En dat is schadelijk voor een open teamrelatie.

Ga het gesprek aan met de leraar en vertel hoe dit op je overkomt. Zie je het meer gebeuren (schoolcultuur), kaart het dan aan bij de directeur of een andere leidinggevende.

46. De leraar schreeuwt vaak in de klas.

Hiervoor is maar één oplossing: gewoon nooit doen.

Maak het onderwerp bespreekbaar en als dit geen effect heeft, kaart het dan aan bij de directeur of een andere leidinggevende.

47. Je kind voelt zich niet prettig bij een leraar.

Vraag leerlingen en hun ouders altijd of leerlingen zich prettig voelen bij jou en zoek samen naar een oplossing wanneer dit niet het geval blijkt te zijn.

Ga het gesprek aan en probeer uit te vinden hoe het komt. Als dit niets oplost, bespreek het dan met de directeur of een andere leidinggevende.

48. De leraar geeft naar jouw idee slecht les.

Vraag leerlingen en hun ouders altijd hoe leerlingen de kwaliteit van je lessen ervaren en zoek binnen de school naar een oplossing wanneer je deze kritiek regelmatig krijgt.

Vraag om een gesprek en leg uit wat je precies tegenstaat. Als de leraar hier niet voor openstaat of er geen verbetering optreedt, kaart het dan aan bij de directeur of een andere leidinggevende.

45





49. De leraar wordt de hand boven het hoofd gehouden door de directeur.

Als je dat zelf merkt of dat signaal krijgt van iemand anders, ga er meteen mee over in gesprek met je directeur. Zeker op langere termijn levert deze ongezonde situatie jou persoonlijk ook schade op.

Maak dit bespreekbaar met de leraar en eventueel ook de directeur. Op deze manier functioneert het team rondom je kind namelijk niet meer optimaal.

50. De leraar laat in veel dingen merken dat ouderbetrokkenheid hem te veel tijd kost.

Niet investeren in ouders is te weinig investeren in de leerling. Bespreek daarom met je directeur hoe je misschien effectiever kunt samenwerken met ouders.

Geef aan dat ouderbetrokkenheid belangrijk is voor het succes van leerlingen. Als je geen gehoor vindt bij de leraar, ga dan naar de directeur of een andere leidinggevende.

51. De leraar stelt zijn eigen regels. De regels wisselen ogenschijnlijk per schooljaar of hangen af van wie er voor de klas staat.

Zorg voor eenduidigheid binnen het voltallige team en voor duidelijkheid richting de ouders.

Bespreek het probleem en vraag om duidelijke regels die door iedereen hetzelfde gehanteerd worden.

52. De leraar stelt eenzijdig afspraken vast of is niet bereid afspraken te maken op tijden dat dit de ouders ook goed uitkomt.

Teamleden maken sámen afspraken die goed voor beiden zijn. Probeer te handelen vanuit het principe Ouderbetrokkenheid 3.0.

Teamwork is geven en nemen bij beide partijen. Maak het probleem bespreekbaar en als dit geen effect heeft, kaart het dan aan bij de directeur of een andere leidinggevende.

46





53. De leraar wil niet het (hele) dossier laten zien.

Ouders hebben het recht om het hele dossier in te zien. Zorg dat je altijd feiten beschrijft en nooit je eigen interpretaties.

Ouders hebben het recht om het hele dossier in te zien. Ga naar de directeur als de leraar blijft weigeren.

54. De leraar nodigt ouders niet uit zaken toe te voegen aan het dossier.

Ouders hebben het recht om zaken toe te voegen aan het dossier, ook bijvoorbeeld een document waarin zij aangeven het niet eens te zijn met de school.

Ouders hebben het recht om zaken toe te voegen aan het dossier. Neem zelf het initiatief als de leraar dat je niet uitnodigt.

55. De leraar maakt geen verslag na een gesprek met jou als ouder of stelt die eenzijdig op.

Voor een goede samenwerking in het belang van de leerling is een gezamenlijk verslag essentieel.

Voor een goede samenwerking in het belang van de leerling is een gezamenlijk verslag essentieel. Maak tijdens het gesprek afspraken hierover.

56. Er blijken ineens meer mensen vanuit de school aanwezig tijdens een gesprek met jou als ouder.

Doe dit niet. Op deze wijze ga je niet gelijkwaardig met ouders om.

Maak dit bespreekbaar en als dit geen effect heeft, kaart het dan aan bij de directeur of een andere leidinggevende.

47





57. De leraar weigert dat je als ouder iemand (aangekondigd) meeneemt naar een gesprek op school.

Ouders hebben het recht om iemand mee te nemen in een gesprek.

Je hebt het volste recht om iemand aangekondigd mee te nemen naar een gesprek. Laat je dus niet afwimpelen, maar ga het gesprek aan.

58. Er zijn veel onvoldoendes gehaald voor een repetitie.

Hier lijkt iets mis te gaan. Als het toch klopt dat er zoveel onvoldoendes zijn, is een toelichting aan leerlingen en eventueel hun ouders op zijn plek.

Vraag hoe dit komt. Ligt het aan de leraar of is het stom toeval?

59. De leraar snauwt je kind vaak af.

Hier is maar één oplossing: niet doen!

Maak het probleem bespreekbaar en als dit geen effect heeft, kaart het dan aan bij de directeur of een andere leidinggevende.

60. De school houdt zich niet aan de regels. Minderjarige leerlingen zijn bijvoorbeeld verplicht om naar een voorlichtingsbijeenkomst te komen die ’s avonds wordt gegeven, terwijl je kind naar sport moet. Of je moet verplicht betalen voor een excursie.

De school dient zich net als de ouders aan de schoolregels en wettelijke regels te houden. Daarmee geef je het goede voorbeeld aan leerlingen en wek je vertrouwen. Indien regels worden overtreden, maak dit dan bespreekbaar bij de directie of in een teamvergadering.

Maak dit bespreekbaar bij de directie. Vind je geen gehoor dan kun je bij de MR terecht.

48





61. De leraar is slecht bereikbaar.

Je hoeft niet altijd beschikbaar te zijn, maar leerlingen en ouders moeten wel weten wanneer en hoe je het beste bereikbaar bent.

Vraag of de leraar wil aangeven hoe en wanneer hij het beste bereikbaar is.

62. De leraar laat ouders op een kinderstoel of kruk zitten tijdens een gesprek.

Zorg altijd voor volwaardige zitplekken voor je gasten.

Vraag om gewone stoelen, zodat alle volwassenen in het team een gelijkwaardig en volwassen gesprek kunnen voeren.

63. Leraar staat niet open voor feedback van ouders.

Als je feedback van ouders moeilijk vindt, vraag dan hulp van je leidinggevende om hier beter mee om te gaan.

Maak dit bespreekbaar en als dit geen effect heeft, kaart het dan aan bij de directeur of een andere leidinggevende.

64. Ouder is niet welkom voor een gesprek op het mbo.

Onder de 18 jaar heeft een ouder dit recht altijd. In teamwork wil je alle teamleden spreken, al is het alleen maar om heldere afspraken te maken wie de jongeren waarin wel of niet begeleidt.

Onder de 18 jaar heeft een ouder dit recht altijd. In teamwork wil je alle teamleden spreken, al is het alleen maar om heldere afspraken te maken wie de jongeren waarin wel of niet begeleidt.

49





65. Leraar spreekt ouder boos aan omdat die stagebedrijf van zijn kind heeft gebeld.

Als een ouder dit doet is er waarschijnlijk iets aan de hand. Ga vooral in gesprek met de ouder en nodig eventueel het leerbedrijf uit.

Houd je als ouder aan de afspraken van de school. En maak je zorgen bespreekbaar op school.

66. Docent wil ouder niet te woord staan omdat de student oud genoeg zou zijn om zich zelf te redden.

Onder de 18 jaar heeft een ouder dit recht altijd, erboven mits de student dit op prijs stelt.

Onder de 18 jaar heeft een ouder dit recht altijd, erboven mits je kind dit op prijs stelt.

50


33 Storingen die veelal worden veroorzaakt door de leerling Storing in het team van leraar en ouders



67. De leerling is brutaal tegen de leraar.

Als je hier niet uitkomt met de leerling, organiseer dan een teamoverleg (leerling, ouders en jij).

Vraag om een teamoverleg (kind, leraar en jij) als je hier zelf niet uitkomt met je kind.

68. Leerling komt thuis met een verhaal over een klasgenoot die voor moeilijkheden zorgt.

Wanneer je een dergelijk signaal binnenkrijgt, moet je dit meteen serieus nemen. Bespreek het met de leerling die met het verhaal komt en met de leerling over wie het gaat. Praat indien nodig met de ouders van beide leerlingen apart of gezamenlijk.

Vraag een gesprek aan met de leraar en bespreek welke bijdrage jij als ouder kunt leveren. Ga niet zelfstandig actie ondernemen richting de betreffende leerling en / of zijn ouder, want er kunnen zaken spelen waar je geen weet van hebt.

69. Leerling houdt zijn ouders niet goed op de hoogte van de vorderingen en resultaten.

Bespreek dit met de leerling en met zijn ouders en maak duidelijke afspraken.

Bespreek dit samen met je kind op school en maak duidelijke afspraken.

51





70. De leerling pest of wordt gepest.

Ga rustig het gesprek aan met de leerling. Kom je er samen niet uit, organiseer dan een teamoverleg (leerling, ouders en jij).

Ga rustig het gesprek aan met je kind. Kom je er samen niet uit, organiseer dan een teamoverleg (kind, leraar en jij).

71. Leerling houdt zich niet aan schoolafspraken.

Kom je hier niet uit met de leerling, organiseer dan een teamoverleg (leerling, ouders en jij).

Wanneer je hier niet uitkomt met je kind, vraag dan een teamoverleg (je kind, leraar en jij) aan.

72. De leerling is op school niet te hanteren.

Neem het probleem serieus en probeer te achter halen wat de reden hiervan is. Wanneer je er met de leerling niet uitkomt, zet dan het team in werking (overleg met leerling, ouders en jij).

Neem het probleem serieus. Kom je er zelf niet uit met je kind, regel dan een teamoverleg (je kind, leraar en jij).

73. Leerling is thuis niet te hanteren.

Natuurlijk gaat school niet over wat er thuis gebeurt, maar wellicht is er een verband met de schoolontwikkeling van de leerling. In elk geval is het goed om school en thuis op elkaar af te stemmen. Dat geldt zeker ook wanneer een derde cultuur, bijvoorbeeld de straatcultuur, van (grote) invloed is op de leerling.

Wanneer je hier niet uitkomt, zoek hulp van buiten. Zorg dat de leraar hiervan op de hoogte is, want school en thuis moeten op elkaar afgestemd zijn. Dit geldt zeker ook wanneer een derde cultuur, bijvoorbeeld de straatcultuur, van (grote) invloed is op je kind.

52





74. De leerling steelt op school.

Dit is een ernstige situatie die besproken moet worden met de leerling. Het is goed om ook de ouders hier meteen bij te betrekken.

Dit is een ernstige situatie die besproken moet worden binnen het team: je kind, de leraar en jij.

75. Leerling loopt de kantjes er vanaf in de klas.

Wanneer je hier niet uitkomt met de leerling een teamoverleg (leerling, ouders en jij) organiseren.

Wanneer je hier niet uitkomt met je kind een teamoverleg (je kind, leraar en jij) vragen.

76. Leerling past niet binnen de school, al wil de school zo goed mogelijk Passend Onderwijs aanbieden.

Zorg dat het gesprek altijd openblijft met de ouders en laat hen meedenken met een oplossing die voor iedereen acceptabel is. Te laat laten meedenken zorgt vaak voor weerstand die niets oplost.

Natuurlijk wil je soms vechten om je kind op school te houden, maar blijf in gesprek om de beste oplossing voor je kind te bereiken.

77. Leerling geeft aan dat een van zijn ouders boos is op de leraar en het niet eens is met de aanpak van de leraar.

Niet laten rusten maar contact zoeken met het teamlid ‘ouder’ om te checken. Als het klopt meteen de moeiten bespreken en indien nodig meteen uitnodigen voor gesprek, liefst met leerling erbij. Sta open voor de kritiek van de ouder en probeer vooral te begrijpen wat hij bedoelt.

Geef nooit mededelingen af via je je kind. Ben je het ergens niet mee eens, bel dan het andere teamlid (de leraar) zelf op. Ook als je kind dit niet prettig vindt, jij bent immers een volwaardige partner in het team en de relatie tussen jou en de leraar moet ook goed blijven.

53





78. Leerling speelt ouder en leraar tegen elkaar uit.

In deze situatie is snel teamoverleg nodig met leerling, ouders en leraar.

In deze situatie is snel teamoverleg nodig met kind, leraar en ouder(s).

79. De leerling heeft een negatieve houding op school.

Ga in gesprek met de leerling. Wat ligt hieraan ten grondslag? Schakel, als er geen verbetering optreedt, de ouders in voor een teamgesprek.

Ga in gesprek met je kind. Waarom doet hij zo? Schakel, als je er samen niet uitkomt, de leraar in voor een teamgesprek.

80. Leerling maakt zijn huiswerk vaak niet.

Spreek de leerling hier op aan. Treedt er geen verbetering op, dan is teamoverleg (leerling, ouders, leraar) nodig.

Spreek je kind hier op aan. Treedt er geen verbetering op, dan is teamoverleg (kind, leraar, ouders) nodig.

81. Leerling spreekt (waarschijnlijk) niet de waarheid.

Ga het gesprek aan met de leerling. Regel een gesprek met de ouders erbij (team) als je er met de leerling alleen niet uitkomt.

Wanneer je hier niet uitkomt met je kind, vraag dan een teamoverleg (je kind, leraar en jij) aan.

54





82. Leerling sms’t tijdens de les naar ouder dat de docent zich niet gedraagt.

Dit is onacceptabel gedrag van de leerling. Een spoedoverleg is nodig om samen, ouders en leraar, duidelijk te maken dat dit niet weer mag gebeuren.

Dit is onacceptabel gedrag van je kind. Een spoedoverleg is nodig om samen, ouders en leraar, duidelijk te maken dat dit niet weer mag gebeuren. Het schept veel onveiligheid voor de leraar, beloon dit soort acties van je kind daarom nooit.

83. Leerlingen maken het leven van een docent zuur.

Dit is onacceptabel gedrag. Organiseer een teamoverleg met leerling(en), zijn (/ hun) ouders en jezelf, eventueel aangevuld met de directeur als je dat prettiger vindt.

Dit is onacceptabel gedrag. Organiseer een teamoverleg met de leraar en laat je kind zijn excuses aanbieden.

84. De leerling krijgt vaak straf.

Maak je constatering bespreekbaar met de leerling. Kom je er niet samen uit met hem, bespreek dit dan met de ouders erbij.

Vraag je kind hoe dit komt. Treedt er geen verbetering op of zijn er oorzaken die buiten je kind liggen, vraag dan een teamgesprek aan.

85. Leerling geeft aan dat hij iets niet hoeft van zijn ouder.

Neem meteen contact op met de ouder. Het is belangrijk dat alle neuzen dezelfde kant op staan. Is dat niet het geval, dan wordt het teamwork verstoord.

Doe je kind nooit dergelijke toezeggingen. Spreek je kind hier fors op aan als hij dit soort uitspraken ten onrechte doet op school.

55





86. Leerling dreigt dat dat zijn ouder orde op zaken komt stellen of wel zal bellen.

Neem meteen contact op met de ouder. Op deze manier wordt het teamwork verstoord.

Laat je door je kind nooit als dreigmiddel gebruiken. En als hij dit op eigen houtje doet, spreek hem daar dan fors op aan.

87. De leerling geeft aan dat zijn ouders nooit thuis zijn.

Probeer dit signaal bespreekbaar te maken met de ouders, het liefst met de leerling erbij.

Neem dit signaal serieus en zoek naar een oplossing.

88. Leerling geeft aan dat ouder of broer / zus hem mishandelt.

Ga rustig het gesprek aan met de leerling en zijn ouders. Eventueel directeur en / of instantie inschakelen.

Neem de bezorgdheid van de leraar serieus. Ga als team het gesprek aan en zoek naar een oplossing.

89. De leerling geeft aan dat er thuis geen rustige plek is om huiswerk te maken.

Vraag of de leerling dit thuis wil bespreken met zijn ouders. Als dat niets oplost, bel dan de ouders en kijk samen of er een oplossing is.

Neem dit signaal van je kind en zijn leraar serieus en zoek naar een oplossing.

56





90. Leerling vertelt over problemen tussen zijn ouders.

Probeer dit signaal bespreekbaar te maken met ouders, zodat zij weten dat hun kind hiermee rondloopt op school.

Maak de school deel van je privéproblemen voor zover dit relevant is voor het (school) functioneren van je kind. Vertellen dat er iets is, betekent niet dat je op de inhoud van je problemen hoeft in te gaan. Bedenk dat de school er niet is voor het oplossen van de problemen van de ouders, daarvoor zijn hulpverleners.

91. De leerling gedraagt zich schuw richting de leraar.

Probeer uit te vinden wat de reden hiervoor is. Wanneer je hier niet uitkomt met de leerling, organiseer dan een teamoverleg (leerling, ouders, jij).

Kom je er niet uit met je kind, vraag dan een teamoverleg (je kind, de leraar en jij) aan.

92. Kind van gescheiden ouders vertoont wisselend gedrag in de klas, afhankelijk van bij welke ouder hij is.

Maak dit bespreekbaar met de ouders.

Neem dit signaal serieus en probeer dit bespreekbaar te maken met alle betrokkenen.

57





93. Leerling toont weinig respect voor zijn ouders.

Ga hierover het gesprek aan met de leerling. Geef aan dat dit niet de bedoeling is.

Als dit een probleem is, zoek dan professionele hulp voor jezelf en / of je kind. Maak de school wel deelgenoot van het probleem voor zover dit relevant is voor het (school)functioneren van je kind. Je hoeft daarbij niet inhoudelijk in te gaan op de problemen.

94. De verhouding tussen een leerling en zijn ouders is verstoord.

Maak dit bespreekbaar met de leerling en zijn ouders. Adviseer hen professionele hulp te zoeken.

Maak de school deel van de problemen voor zover dit relevant is voor het (school)functio neren van je kind. Vertellen dat er iets is, betekent niet dat je op de inhoud van je problemen hoeft in te gaan. Bedenk dat de school er niet is voor het oplossen van de problemen van de ouders, daarvoor zijn hulpverleners.

95. Leerling blowt, gebruikt drugs.

Vertel de leerling dat je dit niet als geheim wilt bewaren. Geef hem de kans dit zelf met zijn ouders te bespreken. Laat hem eerst zelf het initiatief nemen samen met de school en zijn ouders een plan van aanpak te bedenken. Lukt dat niet, neem zelf het initiatief. Stem af met de directeur.

Maak zo spoedig mogelijk een plan van aanpak met je kind en de school samen en schakel indien nodig een deskundige in die je kind kan helpen. Wanneer schaamte je in de weg zit zoek dan ook zelf hulp. In elk geval heeft je kind dringend hulp nodig.

58





96. Leerling verricht kleine of grotere criminele activiteiten.

Bespreek met de leerling dat zijn ouders hierin betrokken moeten zijn. Maak duidelijk dat je hem als team zo goed mogelijk wilt helpen.

Betrek de school hierin wanneer herhaling hierdoor wordt voorkomen. Vorm dan samen met je kind en de school een sterk team om je kind te helpen.

97. Leerling / student gedraagt zich niet goed op zijn stageplek.

Bespreek dit met de leerling. Gaat het na een tijdje niet beter, organiseer dan een teamoverleg met de leerling, zijn ouders, de stagebegeleider en jij.

Bespreek dit met je kind. Gaat het na een tijdje niet beter, organiseer dan een teamoverleg met je kind, de leraar, zijn stagebegeleider en jij / jullie als ouder / s.

98. Leerling / student spijbelt vaak.

Als je hier niet uitkomt met de leerling, organiseer dan een teamoverleg (leerling, ouders en jij).

Als je hier niet uitkomt met je kind, vraag dan een teamoverleg (je kind, de leraar en jij) aan.

99. De leerling / student vindt dat zijn ouders zich niet met zijn schoolzaken mogen bemoeien.

Bespreek met de student onder de 18 jaar dat zijn ouders hier recht op hebben en stel voor samen met hem en zijn ouders hierover afspraken te maken. Bij studenten vanaf 18 jaar kun je dringend adviseren zijn ouders hierin te betrekken (of een andere relevante volwassene, zoals de partner van de student).

Bespreek met je kind onder de 18 jaar dat je graag samen met de mentor / studieloopbaanbegeleider een sterk team wilt vormen om het beste schoolsucces te bereiken. Maak afspraken over wie wat wel / niet doet.

59


Op onze school beloven wij…

Als je kijkt naar de 99 storingen kun je concluderen dat veel gedoe te voorkomen is door een optimale communicatie en goede afstemming tussen alle teamleden. Het bespreekbaar maken van ervaren knelpunten vanuit het principe ‘eerst begrijpen en dan begrepen worden’ is leidend om opgetreden storingen te kunnen verhelpen. Zo ingewikkeld is het dus meestal niet. 60


Een goede communicatie, waaronder het principe (eerste begrijpen, dan begrepen worden), houdt de lijnen kort en open en voorkomt mopperen op elkaar over ouders die lastig zijn of over leraren die alleen maar hun eigen gang gaan. Deze manier van communiceren is nooit bevorderlijk voor je kind, de leerling. Daarom is het verstandig als school en ouders elkaar een aantal wezenlijke dingen beloven en elkaar ook aan die beloften houden. We kunnen namelijk alleen samen zorgen voor het allerbeste start van elke leerling, elk kind. Op de volgende pagina staat een voorbeeld hoe zo’n belofte eruit kan zien.

61


1.0 1.0

2.0 2.0

Op deze school gunnen we elke leerling het beste. Daarom werken we als school en ouders goed samen. Wij beloven elkaar dat: 1. 2. 3. 4. 5.

we sámen zoeken naar het beste voor elke leerling, ieder met onze eigen deskundigheid en persoonlijkheid. we elkaar in onze waarde laten door elkaars rol te respecteren en door respectvol met en over elkaar te praten. we elkaar begrijpen voordat we begrepen worden. we beschikbaar voor elkaar zijn. We reageren zo snel mogelijk en beschikken over elkaars actuele telefoonnummer en e-mailadres. Natuurlijk houden we rekening met elkaars agenda. we niet op onze strepen gaan staan, maar elkaars rol en beslissingsbevoegdheid te accepteren.

3.0 3.0

Zo vormen we samen een ijzersterk team in het belang van onze leerling, ons kind!

3.0

Deze bladzijde is vrij te kopiëren en te verspreiden onder leraren en ouders op school.

62


Meer dan ouders en leraren In dit boek zijn we uitgegaan van teams bestaande uit leraren en ouders. Vaak zijn er echter meer professionals betrokken bij de ontwikkeling van een leerling / kind. Denk bijvoorbeeld aan een logopedist of een maatschappelijk werker. Het team rond de leerling / het kind is dan uitgebreider en soms kan een ‘breed teamoverleg’ wenselijk zijn om zaken goed af te stemmen. Gezien de tijdsinvestering van alle teamleden moet dan uiteraard wel goed worden gekeken of dit overleg echt toegevoegde waarde heeft. Natuurlijk kan er ook op een andere manier efficiënt worden samengewerkt door bijvoorbeeld een ‘casemanager’ belangrijke zaken met iedereen te laten afstemmen of door tijdig relevante informatie uit te wisselen via of met toestemming van de ouders. Altijd staat het belang van de leerling voorop en daarom werken alle volwassenen rondom een leerling niet-vrijblijvend samen. En natuurlijk geldt ook hier: de leerling zelf neemt in toenemende mate zijn eigen verantwoordelijkheid op zich naargelang hij dit aan kan. Zo krijgt ieder kind / elke leerling de best mogelijke start!

63


Literatuurlijst Belbin, R.M. (2010). Teamrollen op het werk. Den Haag: Academic Service. Covey, S.R. (1989). The 7 habits of highly effective people. New York: Free Press. Heide, I. van der, et al. (2014). Ouderbetrokkenheid in leefstijlinterventies in het onderwijs. Inventarisatie van werkzame elementen van ouderbetrokkenheid en ouderbetrokkenheid in het Nederlandse interventie-aanbod. Den Haag: Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, RIVM Briefrapport 131009001/2014. Oostdam, R.J. & Vries, P. de (redactie) (2014). Samen werken aan leren en opvoeden. Basisboek over ouders en school. Bussum: Coutinho. Vries, P. de (2013). Handboek Ouders in de school. 5e druk Amersfoort: CPS. Vries, P. de (2013). Ouderbetrokkenheid 3.0. Van informeren naar samenwerken. Amersfoort: CPS.

64


Over de auteur “Eigenlijk is wat jij ouderbetrokkenheid 3.0 noemt een mega-onderwijs vernieuwing die niet is gebaseerd op veel geld of lange invoeringstrajecten, maar alleen op anders kijken naar de samenwerking tussen school en ouders, nogal ‘out of the box’.” Die uitspraak bleef me bezighouden. Is het werkelijk zo simpel? Peter de Vries (1965) volgde de pabo en de Hogere Kaderopleiding Pedagogiek. Hij was bijna tien jaar leerkracht in het basis- en speciaal basisonderwijs. Daarna werkte hij als locatiemanager op een orthopedagogisch dagcentrum voor kinderen met een verstandelijke en een lichamelijke beperking. Tegelijkertijd had hij zijn eigen praktijk als bemiddelaar tussen ouders en scholen in het primair en voortgezet onderwijs. Sinds 2003 werkt De Vries als principal-adviseur en trainer bij CPS Onderwijsontwikkeling en advies. Hij komt daarnaast zelf als ouder ook op school. Vanuit deze ervaringen schreef De Vries onder andere Handboek ouders in de school en Ouderbetrokkenheid 3.0 Van informeren naar samenwerken en is hij medeauteur van onder andere Ouderbetrokkenheid voor elkaar en het opleidingsboek Samenwerken aan leren en opvoeden. E-mail: [email protected] Telefoon: [06] 2155 1845 Twitter: @OnderwijsOuders

65


Programma Ouderbetrokkenheid 3.0: mét ouders! CPS traint scholen in Ouderbetrokkenheid 3.0. Een dergelijk traject is altijd 3.0 en dus mét ouders. Beter leren samenwerken doe je immers samen. Een Ouderbetrokkenheid 3.0 traject garandeert een goede samenwerking tussen school en ouders. Wilt u meer informatie over onze trajecten? Kijk dan op www.cps.nl/ouderbetrokkenheid of neem contact met ons op. Op de hoogte blijven van het laatste nieuws over ouderbetrokkenheid? Meld u aan voor onze nieuwsbrief. Contactgegevens: CPS Onderwijsontwikkeling en advies Plotterweg 30 3821 BB Amersfoort www.cps.nl/ouderbetrokkenheid @CPSOnderwijs

Ouderbetrokkenheid 3.0 is een manier van denken. Wanneer elke leraar en ouder deze m anier van denken consequent omzet in doen, dan begrijpen leraren en ouders elkaar. Ze zullen gaan herkennen waar hun belangen overeenkomen en waar ze elkaar versterken in het vormgeven van goed en passend onderwijs voor ieder kind. En dat geeft nieuwe inzichten, betrokkenheid op elkaar en de gehele school en dus een inspirerende leeromgeving.

66

Teambuilding met ouders

Recommend Documents