Talige startcompetenties Hoger Onderwijs Making a difference
23 maart 2010
Wilma van der Westen
Voorzitter Nederlands / Vlaams Platform Taalbeleid Hoger Onderwijs
Platform Taalbeleid Hoger Onderwijs
Taal als voorwaarde voor studiesucces • Instrument voor de verwerving van kennis • Instrument voor competentieontwikkeling (reflecteren, samenwerken) • Instrument voor de ontwikkeling van metacognitieve vaardigheden • Om op een bepaald niveau te kunnen studeren is een passend niveau van taalbeheersing noodzakelijk • Dat geldt voor alle opleidingen
Platform Taalbeleid Hoger Onderwijs
Waarom talige startcompetenties? “Ik heb in deze periode aan deze punten gewerkt door schrijfwerk naar mijn toe te trekken en tijdens de bijeenkomsten advies aan mijn docente gevraagd. Door schrijfwerk naar mijn toe te trekken heb ik de afgelopen tijd veel kunnen oefenen. Ik hoop dat ik in de toekomst minder moeite heb met het schrijven van een tekst Wat ik erg positief vond aan de lessen Nederland was dat de lesstof gericht was op de student zelf. Mijn mede studenten en ikzelf hadden moeite met het schrijven van een tekst. Hier werd dan erg veel aandacht besteed”.
Platform Taalbeleid Hoger Onderwijs
Taalbeheersing eerstejaarsstudent • • • •
•
•
Meertaligheid neemt toe, niet voor elke student is Nederlands de dominante taal of schooltaal Studenten hebben een buitenlandse of internationale opleiding Studenten stromen via werk binnen (EVC‟s) Onvoldoende aandacht voor schrijfvaardigheid in havo en vwoopleiding. Didactiek vaak productgericht i.p.v. procesgericht In het mbo wordt in veel opleidingen onvoldoende aandacht aan taalvaardigheid besteed (specifiek probleem voor hbo)
Maar ook, ....soms verwachten docenten in het hoger onderwijs teveel.
Platform Taalbeleid Hoger Onderwijs
Behoefte aan beschrijving talige startcompetenties •
Veldaanvraag bij SLO, het nationaal expertisecentrum voor leerplanontwikkeling
•
Aangevraagd door:
Nederlands / Vlaams Platform Taalbeleid Hoger Onderwijs, het sectiebestuur Nederlands van Levende Talen, de Haagse Hogeschool, bureau OON en het Rijswijks Lyceum Platform Taalbeleid Hoger Onderwijs
Pakket van eisen • • • • • •
onafhankelijk van de programma‟s van vooropleidingen bedoeld voor alle opleidingen in het ho met behulp van de beschrijvingen niveau kunnen inschatten op basis van de beschrijvingen reële eisen stellen analyse van taaldeficiënties mogelijk maken en zo de inrichting van ondersteuningsprogramma‟s helpen verbeteren geeft vooropleidingen inzicht in wat er in het ho verwacht wordt
Platform Taalbeleid Hoger Onderwijs
Aanpak • • • •
Bij aanvraag was er nog geen voorbeeld dat ter inspiratie kon dienen Beschrijvingsmethodiek wél aanwezig in het mvt-onderwijs en NT2: ERK (Europees Referentiekader voor Talen) In de beschrijving talige startcompetenties is gekozen voor de methodiek van het ERK Beschrijving van de niveaus B2 (te vergelijken met het eindniveau havo) en C1 (eindniveau vwo)
Platform Taalbeleid Hoger Onderwijs
Snelle ontwikkelingen • •
•
•
Eind 2007: verschijnen van het „Raamwerk Nederlands‟ bedoeld voor het (v)mbo Begin 2008: verschijnen van het rapport „Over de drempels met taal en rekenen‟ van de commissie Meijerink Toch verder met eigen beschrijvingen, omdat aanvragers specifieke wensen hadden: beschrijving strategieën, taalleerstrategieën en attitude en de koppeling aan complexe taaltaken, zoals „aantekeningen maken tijdens een college‟ ERK, „Drempels‟ en „Raamwerk‟ als inspiratiebronnen
Platform Taalbeleid Hoger Onderwijs
De beschrijvingen • •
• •
Vijf vaardigheden beschrijven: lezen, schrijven, spreken, luisteren, gesprekken voeren Opbouw: – Algemene omschrijving – Kenmerken van taakuitvoering – Beschrijving van strategieën plannen, monitoren en herstel – Beschrijving van taalleerstrategieën – Beschrijving van attitude – Beschrijving van taaltaken Status: tussenproducten Taalverzorging volgt
Platform Taalbeleid Hoger Onderwijs
Verantwoording • • • •
Algemene omschrijvingen: ERK Taalleerstrategieën en attitude: inbreng HHS Strategieën: gebaseerd op „Raamwerk‟ Kenmerken: gebaseerd op „Drempels‟ en „Raamwerk‟ • Beschrijvingen consequenter gemaakt • Niveauverschillen zo mogelijk verhelderd en cumulatief beschreven • Niveau nauwkeurig gecheckt aan „Drempels‟ en eindexameneisen havo en vwo Platform Taalbeleid Hoger Onderwijs
Vervolgproject in 2010 • Beschrijving van complexe taaltaken in het ho: gekozen voor schrijftaken • Ontwikkelen van instrument van zelfbeoordeling via “can do” en toetselementen • Digitaal taalportfolio: product- en procesgericht
Platform Taalbeleid Hoger Onderwijs
