SUCCESVOL STARTEN. Prijs 8,50 excl. BTW

SUCCESVOL

STARTEN

Prijs € 8,50 excl. BTW

Succesvol starten

LET OP: EF[FUIFNBQPDLFUJTFFODMJDLBCMF1BQFS7FSTQSFJEEPPSEF[FVJUHBWF WJOEU V IFU $MJDLBCMF 1BQFSWJHOFU %PXOMPBE HSBUJT EF $1$MJDLFSBQQ JO EF "QQTUPSFPGPQ(PPHMF1MBZFOIPVEVXTNBSUQIPOFPGUBCMFUCPWFOEFQBHJOB NFUIFUWJHOFU.BBLFFOGPUPNFUEF$1$MJDLFSBQQFOVIFFGUPOMJOFUPFHBOH UPUFYUSBUPFQBTTJOHFOFOJOGPSNBUJF

5JQTFOJOTQJSFSFOEFDJUBUFOWBOKFDPMMFHBPOEFSOFNFST

%SJOHFOEBEWJFTFO[BLFOXBBSKFHPFEPQNPFUMFUUFO

$*1HFHFWFOT,POJOLMJKLF#JCMJPUIFFL %FO)BBHÉ*4#/&"/É/63É$PQZSJHIUg%VUDI/FUXPSL(SPVQCW 6USFDIU É5FLTU/JPCF.PFOÉ/JFUTWBOEF[FVJUHBWFNBHXPSEFOWFSWFFMWVMEJHEFOPGPQFOCBBSHFNBBLUXPSEFOEPPSNBHXPSEFOWFSWFFMWVMEJHE FOPGPQFOCBBSHFNBBLUXPSEFOEPPSNJEEFMWBOESVL GPUPLPQJF NJDSPGJMNPGPQXFMLFBOEFSFXJK[FPPL [POEFSWPPSBGHBBOEFTDISJGUFMJKLFUPFTUFNNJOHWBOEFVJUHFWFSÉ%SVL,POJOLMJKLF8PISNBOO ;VUQIFOÉ0OEBOLTEBUCJKEF[FVJUHBWFWFFMBBOEBDIUJTCFTUFFEBBOIFUWPPSLPNFO WBOGPVUFOFOPOWPMLPNFOIFEFO LBOWPPSEFBGXF[JHIFJEEBBSWBOOJFUXPSEFOJOHFTUBBOFOBBOWBBSEFOBVUFVS T FOVJUHFWFSEFSIBMWFHFFO BBOTQSBLFMJKLIFJE

Voorwoord

Inleiding

Elk jaar starten duizenden ondernemers in spe een nieuw bedrijf. Voor de een is het de verwezenlijking van een lang gekoesterde droom, voor de ander bittere noodzaak of een praktische keuze. En voor weer anderen is het een experiment. De ene ondernemer wil tot zijn pensioen kleinschalig blijven, de ander ziet aan het eind van de rit een bloeiend bedrijf met tientallen werknemers en handel over de hele wereld. Je kent waarschijnlijk de verhalen over geslaagde start-ups – en misschien hebben die je wel geïnspireerd om ook de uitdaging aan te gaan. Wellicht dat je in die verhalen al op zoek ging naar verklaringen: waaróm was die starter zo succesvol? Was het een kwestie van domweg keihard werken en een tikkeltje geluk en toeval? Of…? In deze uitgave vind je de belangrijkste factoren voor een succesvolle start. De Zaak probeert de kans van slagen van je kersverse bedrijf zo groot mogelijk te maken. We wijzen je niet alleen op het belang van een goede voorbereiding, maar geven ook stap voor stap aan waaruit die voorbereiding moet bestaan. Inclusief tips en adviezen, een waarschuwing voor de valkuilen, verwijzingen naar aanvullende informatie op het web én citaten en verhalen van collegastarters. Een bedrijf starten vraagt om passie, lef en doorzettingsvermogen. Plús een fikse dosis kennis. Die vind je in deze nieuwste themapocket van De Zaak. Wil je in deze belangrijke fase van je ondernemerschap kunnen rekenen op onbeperkt advies, toegespitst op jouw idee, jouw plannen en jouw bedrijf? Kies dan voor een lidmaatschap van De Zaak. Voor € 14,- per maand kun je met al je vragen terecht bij de door de wol geverfde ondernemers van De Zaak Advies. Kijk op www.dezaak.nl/lidmaatschap

Inhoud

Hoofdstuk 1 - Van dromen en idee naar de start Wat is je kans van slagen? Waar liggen je kansen als starter? Starters die samen starten zijn succesvoller Wat zijn succesvolle branches? Waarom je moet starten met een duidelijke visie Succesvol ondernemen op een volle markt: zó doe je dat Starten met een bestaand bedrijf Pas op: dit zijn de valkuilen! Ondernemerskwaliteiten: bezit jij ze? Kun je ondernemen leren? Dit hebben succesvolle starters gemeen En nu naar jouw idee Is er een markt voor jouw idee?

10 10 11 11 12 12 13 13 13 14 15 15 16

Hoofdstuk 2 - Naar een succesvol ondernemingsplan Wat moet er nu écht in staan? Weet voor wie je een ondernemingsplan maakt Waar moet je beginnen? Wat staat er in een ondernemingsplan? Waar vind je voorbeelden en informatie over jouw plan? Plan af? Pak het er regelmatig bij Tot slot en voordat je écht begint

22 22 24 24 27 27 28

Hoofdstuk 3 - Sturen op cijfers Starten met spaargeld (en dat van anderen) Het financiële plan Wat heb je eigenlijk nodig? Denk ook alvast vooruit Financieringsvormen Durfkapitaal

34 35 35 38 38 43

Factoring (nieuwe stijl ‘American’) Overtuig investeerders met een briljante pitch Meer geld vrij krijgen? Stuur op je cijfers!

44 45 46

Hoofdstuk 4 - Praktische zaken die je vooraf moet regelen Stap 1: De juiste rechtsvorm kiezen De keuze voor een rechtsvorm Eenmanszaak Besloten vennootschap (bv) Andere rechtsvormen Stap 2: Breng risico’s in kaart Welk risico loop jij? Maak een analyse Sluit verzekeringen af Andere risico’s beperken Stap 3: Een goede administratie opzetten Het nut van een goede administratie Verschillende vormen administratie Voordat je begint Maak gebruik van de online mogelijkheden Een administratie opzetten met het ordnersysteem Zelf doen of uitbesteden? Stap 4: De beste bedrijfsnaam Wat is een goede bedrijfsnaam?

52 52 53 53 54 54 55 56 56 58 60 60 61 61 61 62 62 63 63

Hoofdstuk 5 - De markt op: meer succes als starter De markt op: hoe begin je? Go to market Marketing nieuwe stijl Wat is je boodschap? Maak gebruik van storytelling Voeg waarde toe De markt op: meer succes met minder middelen Maak gebruik van contentmarketing Gebruik sociale media actief Doe mee met een ondernemerscompetitie Gebruik je creativiteit als middel om de markt te benaderen Slimmer werken en communiceren met klanten

70 70 71 72 72 73 73 74 75 78 78 79

Tot slot

81

Verantwoording en handige links

85

Over de auteur

86

Hoofdstuk 1

Van dromen en idee naar de start “Een ondernemer onderscheidt zich doordat hij niet opgeeft. Hij wil zijn dromen waarmaken. Zij die opgeven zullen nooit weten hoe dicht ze bij hun succes waren.” lida van doorn, ondernemer

Ondernemen begint met een droom of het hebben van een briljant idee. Wie heeft er niet ooit een keer gedroomd over een eigen bedrijf? Geen dwingende baas, geen zeurende collega’s en zélf je koers bepalen. Vrijheid van denken en doen, dat spreekt bijna iedereen aan. Maar niet iedereen wil of durft verder te denken en, vooral, te doen. Als je de stap zet om te starten, ga je jóuw droom waarmaken en doorloop je verschillende fases om daar uiteindelijk een succes van te maken. Die droom begint bij jou, de ondernemer, en je idee. Maar wat maakt een ondernemer succesvol? Welke succesfactoren (en valkuilen) zijn er voor starters? En: is jouw idee haalbaar?

Wat is je kans van slagen? Ongeveer een kwart van alle Nederlanders, dus bijna vier miljoen mensen, denkt er wel eens aan om voor zichzelf te beginnen en heeft wel eens een idee voor een plan of product, aldus onderzoek van de Kamer van Koophandel. Uiteindelijk zetten zo’n 130.000 nieuwe zelfstandigen de stap en starten een bedrijf. Van deze groep slaagt een groot deel niet met zijn bedrijf. Binnen een jaar stopt dertig procent van de bedrijven, binnen het tweede en derde jaar nog eens vijftien procent, samen goed voor een faalpercentage van zestig procent. Daarna stopt nog eens tien procent. De eerste drie jaar lijken dus kritiek te zijn, zo blijkt uit onderzoek van ING Economisch Bureau. De reden dat bedrijven stoppen is vanwege een faillissement, omdat het niet winstgevend genoeg is, te weinig toekomstperspectief biedt of juist vanwege persoonlijke redenen.

Wees voorbereid "MTEFXJKTIFJE½&FOHPFECFHJOJTIFUIBMWFXFSL¼FSHFOT WPPSIPOEFSEQSPDFOUPQHBBU EBOJTIFUXFMCJKTUBSUFOEF POEFSOFNFST+FWFSIPPHUKFLBOTWBOTMBHFOBMTKFIFUWBO UFWPSFOHPFEBBOQBLU%FTUBQOBBSKPVXESPPNFOTVDDFT BMTTUBSUFOEFPOEFSOFNFS CFHJOUCJKEF[FESJFCFMBOHSJKLF VJUHBOHTQVOUFOEFNBSLUFOIFUIVJEJHFLMJNBBUXBBSJOKF HBBUPOEFSOFNFO KPVXLXBMJUFJUFOBMTPOEFSOFNFSFOEF IBBMCBBSIFJEWBOKPVXJEFF

Waar liggen je kansen als starter? Een goede (startende) ondernemer richt zich op zijn eigen bedrijf, maar kijkt óók opzij én vooruit. Hoe ziet de markt eruit waarin je actief bent? Wat zijn de ontwikkelingen waarmee je te maken krijgt? Denk alleen al aan de enorme digitaliseringsslag die gaande is en alle nieuwe technologieën die starters in staat stellen, sneller en slimmer te werken en meer bereik te genereren voor hun diensten. In hoofdstuk 5 lees je hoe je hiervan optimaal kunt profiteren.

Starters die samen starten zijn succesvoller Uit een onderzoek van Panteia/EIM blijkt dat ondernemers die samen starten gemiddeld genomen succesvoller zijn dan starters die alleen een bedrijf oprichten. Samen heb je nu eenmaal meer netwerk, meer kennis en ervaring of zelfs kapitaal. Samen sta je, kortom, sterk. Steeds meer ondernemers werken samen en zijn niet bang om kennis door te geven. ‘Delen is het nieuwe hebben’ is dan ook de door De Zaak gesignaleerde trend. Samenwerken, of eigenlijk delen, gaat trouwens verder dan een tekstschrijver die samenwerkt met een grafisch vormgever of de fysiotherapeute die met een diëtiste haar krachten bundelt. Het draait juist ook om gunnen én verbinden. Op andere manieren kijken naar elkaars talenten en meer gebruikmaken van wat er op je pad komt. Meer ‘wij’ dus, dan ‘ik’. Dat zorgt er ook voor dat je meer focus hebt voor dat wat je goed kunt.

Wat zijn succesvolle branches? In de zakelijke dienstverlening en detailhandel worden de meeste bedrijven gestart. Maar in de industrie, onderwijs en zorg zijn er relatief de minste ‘stoppers’. In de horeca, detailhandel en in de transport en logistieke branche komen de meeste opheffingen voor, aldus onderzoek van ING Economisch Bureau. Als ondernemer is het belangrijk dat je weet wat er speelt in de branche waarin je start en hoe je daar je voordeel mee doet. Aan een horecaondernemer worden andere eisen gesteld dan aan een financiële adviseur. Kijk goed naar welke eisen er in jouw branche worden gesteld. Als je bijvoorbeeld wilt ondernemen in de bouw en kans wilt maken op aanbestedingen van de (lokale) overheid, moet je voldoen aan een duurzaamheidseis. Dat betekent dat je moet nadenken over je footprint.

)PFTUBBUIFUNFUEFWPPSVJU[JDIUFOJOEFCSBODIFWBO KPVXUFTUBSUFOCFESJKG -FFTBMMFTXBUEBBSPWFSUFWJOEFOJT FOOPUFFS7SBBHCSBODIFPSHBOJTBUJFTPG.,#/FEFSMBOE XFMLFPOUXJLLFMJOHFO[JKTJHOBMFSFO IPFIFU¥DIUHBBUNFU EFCSBODIFFOXBBSWPMHFOTIFOLBOTFOMJHHFO#BOLFO CFTDIJLLFONFFTUBMPWFSCSBODIFSBQQPSUFOPGFDPOPNJTDIF WFSLFOOJOHFO.FFSXFUFO ,JKLPQdezaak.nl/starten

Waarom je moet starten met een duidelijke visie Succesvolle starters hebben vaak een ijzersterke visie, op papier of in hun hoofd. Jouw klant wil daarnaast ook meer dan ooit weten, wat hij aan jou heeft. Inderdaad meer ‘wij’ dan ‘ik’! Denk dus niet vanuit jezelf (wat kan ik?), maar denk vanuit de klant (wat heeft een klant aan mij?). En het is de indruk die je maakt die telt (wat is mijn kracht en hoe wil ik écht worden gezien)? Let op: denk groot en met visie, maar begin klein. Wat is klein? Dat is wat je zelf kunt behappen qua tijdsbeslag, leningen, investeringen, risico’s en onzekerheid. Klein kan ook betekenen dat je het stap voor stap doet. Start bijvoorbeeld eerst met het schrijven van een beknopt ondernemingsplan.

Succesvol ondernemen op een volle markt, zó doe je dat Wie als starter in een volle markt stapt, moet onderscheidend zijn. Zo hebben succesvolle starters vaak hun eigen niche gekozen of gecreëerd. Denk aan een webwinkel in spijkerbroeken voor grote maten of een bedrijf dat als enige unieke schroeven aan professionele bouwbedrijven verkoopt. Je kunt ook onderscheidend zijn door je te specialiseren in wat je al goed doet (denk aan een belastingadviseur die Pools spreekt), door tijdelijk expertise (interim) te leveren en de flexibele schil van andere bedrijven te zijn of te gaan voor maatwerk, het volledig aanpassen van je producten en diensten aan speciale eisen van klanten en opdrachtgevers.

4VDDFTWPMMFTUBSUFSTPOEFSTDIFJEFO[JDIUFOPQ[JDIUF WBOEFHFNJEEFMEFTUBSUFSQPTJUJFGJOCSBODIFLFOOJTFO POEFSOFNFSTWBBSEJHIFEFOFO[JKOWBBLBMHPFECFLFOENFU EFNBSLUXBBSJO[FXJMMFOPQFSFSFO)FUIFCCFOWBOFFOHPFE OFUXFSLJOEFCSBODIFXBBSKFTUBSU JTEFIFMGUWBOIFUXFSL

Starten met een bestaand bedrijf Een bedrijf overnemen in plaats van er zelf één te starten biedt een grotere overlevingskans. Tweederde van de startende ondernemers is zó succesvol dat ze omzetstijging realiseren, het klantenbestand vergroten en de winstgevendheid verbeteren, aldus de Kamer van Koophandel. En vijf jaar na de start is 96% van deze ondernemers nog steeds actief. Door een (goedlopend) bedrijf over te nemen, heb je gelijk een klantenbestand, naamsbekendheid en wellicht personeel.

.FFSXFUFOPWFSIFUPWFSOFNFOWBOFFOCFESJKG (BOBBSdezaak.nl/startenFO[PFLPQTUBSUFONFUCFTUBBOE CFESJKG

Pas op: dit zijn de valkuilen Er liggen genoeg gevaren op de loer. De belangrijkste is het ontbreken van genoeg kennis van je boekhouding en je cijfers. Weet hoe je stuurt op cijfers, zelfs als je het uitbesteedt. Voer een goede administratie, ken je cijfers en focus op omzet. Veel starters lopen stuk, of gaan zelfs failliet, omdat facturen te laat of niet betaald worden. Een goed debiteurenbeheer voorkomt dat. Als starter moet je alles zelf doen. Dan kan je blik snel naar binnen gericht zijn. Terwijl je juíst naar buiten moet. Je moet er op uit, klanten zoeken en krijgen. Pak zaken planmatig aan, voorkom dat je altijd maar doorgaat en ruim tijd in voor zelfreflectie. Zit je nog op de goede weg of moet je bijsturen? Een ander gevaar is de werken privé balans, een van de redenen waarom je waarschijnlijk voor jezelf wilde beginnen. Als je als zelfstandig ondernemer alles zelf wilt doen, kom je jezelf vroeg of laat tegen.

Ondernemerskwaliteiten: bezit jij ze? “Als je een goede ondernemer bent, kun je zelfs van een minder idee toch iets goeds maken. En een slechte ondernemer kan zelfs van een briljant idee, niet veel maken”, aldus Ruud Hendriks, mede-oprichter van StartupBootcamp. Een briljant idee voor een product of dienst is belangrijk, maar nog veel belangrijker is wíe er achter dat idee zit en er al dan niet een succes van gaat maken. Voordat je echt start met je bedrijf moet je eerst je kwaliteiten, je sterke en zwakke punten als ondernemer, bepalen. Als je weet hoe je bepaalde zaken aanpakt (of niet), kun je daarmee rekening houden tijdens het ondernemen

en heb je een eerlijk beeld over jouw kans van slagen als ondernemer. Dus voordat je straks leest of jouw idee haalbaar is, gaan we eerst in op jou als ondernemer en drager van het idee.

5JQWBOPOEFSOFNFS3VVE)FOESJLTPOEFS[PFLPGKPVX WFSXBDIUJOHFOPWFSKFUPFLPNTUJHFCFESJKGLMPQQFO%BUEPF KFEPPSKFJEFFUFWBMJEFSFO)FOESJLTÁ-BBUJLFFODPODSFFU WPPSCFFMEOPFNFOVJUNJKOFJHFOHFTDIJFEFOJT*LIFC4QPSU PQHF[FUNFUEFSFTUWBOEF3BBEWBO#FTUVVSWBO&OEFNPM 8FXBSFOHFTMBBHEFUFMFWJTJFQSPEVDFOUFO JLIBE35-NFF PQHF[FU8FEBDIUFOUFXFUFOXBUEFLJKLFSXJMEFFOXBU EFLBCFMFYQMPJUBOUFOXJMEFO/BBSPOTJEFF[PVEFOLJKLFST XFMCFSFJE[JKOPNUXFFHVMEFOQFSNBBOEUFCFUBMFOWPPS FFO[FOEFSEJFBMMFFOWPFUCBMVJU[POE&OXFEBDIUFOEBU EFLBCFMFYQMPJUBOUFOEBUHFMEXFMWPPSPOTXJMEFOJOOFO "SSPHBOUJFWBOEFNBDIU CMFFLEBUXBTIFMFNBBMOJFU[P8F IBEEFOIFUNPFUFOPOEFS[PFLFO%BBSPN[FHJLOVUFHFO NFOTFOEJFFFOPOEFSOFNJOHXJMMFOTUBSUFO+FEFOLUXFMEBU FSCFIPFGUFJTBBOFFOCFQBBMEQSPEVDU NBBSCFMFFOTWJKGUJH QPUFOUJ§MFLMBOUFOPQFOWSBBHPGEBUPPLEBBEXFSLFMJKL[PJT &OBMT[FKB[FHHFO WSBBHPG[FUXFFFVSPWPPSKFQSPEVDU XJMMFOCFUBMFOFOTUVVSWFSWPMHFOTPPLEBBEXFSLFMJKLFFO SFLFOJOH1BTBMT[FEJFUXFFFVSPEBBEXFSLFMJKLCFUBMFO EBO XFFUKFPGIFUBOJNP¥DIU[PHSPPUJTÌ

Kun je ondernemen leren? Jij kent ze vast wel, van die ondernemersgezinnen waar het ene na het andere familielid een bedrijf begint. Word je nou echt als ondernemer geboren? Het antwoord is: nee, hoewel een goed voorbeeld (een ouder, meestal de vader) doet volgen. Veel succesvolle ondernemers hebben nogal wat overeenkomsten in karaktereigenschappen en sommige van die eigenschappen zijn onlosmakelijk verbonden met ondernemen. Van alle karaktereigenschappen die je kunt bezitten, zijn alleen empathie en creativiteit aangeboren. De rest van de eigenschappen is aan te leren, zelfs zoiets als rationaliteit kun je trainen. Die eerste twee zijn wél belangrijke eigenschappen voor een ondernemer, maar zelfs als je deze niet of in mindere mate bezit, kun

je succesvol zijn. Als je je maar bewust bent van je tekortkomingen en kracht als ondernemer. Schort het aan je inlevingsvermogen? Zoek dan een zakenpartner die wel empathisch is en jou hierin versterkt.

#FOKJKPQCBTJTWBOKFLBSBLUFSFJHFOTDIBQQFOFFOHFCPSFO POEFSOFNFS 0GIFCKFOPHFFOBBOUBMWFSCFUFSPG BBOEBDIUTQVOUFOXBBSBBOKFLVOUXFSLFOPNBMTPOEFSOFNFS TUFWJHFSJOKFTDIPFOFOUFTUBBO 7JBEFTDBOWBO.JOE $IBMMFOHFCSFOHKFIFFMIBOEJHBMKFLBSBLUFSFJHFOTDIBQQFOJO LBBSUFOXPSEKFKFCFXVTUWBOKFLSBDIUFOKFWBMLVJMFO(PFE PNUFXFUFO¥OPPLPNUFOPFNFOJOKFPOEFSOFNJOHTQMBO Ga naar: dezaak.nl/starten

Dit hebben succesvolle starters gemeen Er is veel onderzoek gedaan naar persoonskenmerken van ondernemers, bijvoorbeeld door Jong Ondernemen, Mind Challenge, Topstarter, startupquote.com en Panteia/EIM. Heb je potentie als startend ondernemer? Dit zijn de belangrijkste vragen: Ben jij: tFFOEPPS[FUUFSFOCFSFJEPNIBSEUFXFSLFO tCFXVTUWBOSJTJDPTFOCFSFJEEJFUFOFNFO tQSFTUBUJFHFSJDIUFOIFCKFLFOOJTWBOmOBODJ¯MF[BLFO tFFOHPFEFMFJEJOHHFWFOEF tPOBGIBOLFMJKLFODSFBUJFGWBOHFFTU tEBBELSBDIUJH

#MPHHFSCJKLFOOJTOFUXFSL%F;BBL FOPOEFSOFNFSJOIBSUFO OJFSFO ,BSJO,MFJOHFMEOPFNUKVJTU¯¯LCFTDIFJEFOIFJEBMT HFNFOFEFMFSWBOTVDDFTWPMMFPOEFSOFNFST;JKCFHFMFJEUWFFM WFSTDIJMMFOEFPOEFSOFNFSTCJKEFTUBSUFOEBBSOBEPPSOBBSHSPFJ *OIBBSCMPHMFFTKFXBBSPNKVJTUCFTDIFJEFOIFJE[PCFMBOHSJKL JT NBBSPPLX¥MLFBOEFSFFJHFOTDIBQQFO[JKFFOTVDDFTWPMMF POEFSOFNFSUPFEJDIUGa naar: dezaak.nl/starten

En nu naar jouw idee En nu naar jouw idee. Elk bedrijf begint met een droom of idee. Jouw idee vormt de basis voor je bedrijf. Maar waar voldoet een goed idee aan? Hoe weet je of jouw idee straks ook resulteert in een succesvol bedrijf? Auteur en ondernemer Marcel van Driel beschrijft in zijn boek ‘Waanzinnige plannen’ dat een idee vaak blijft liggen. Omdat je denkt dat het te veel geld kost, te tijdrovend is, dat je het niet kunt of bang bent wat anderen ervan vinden. Weten of jouw idee goed en haalbaar is, neemt veel twijfel weg. Er zijn verschillende indicaties of factoren die bepalen of een idee echt zo goed is. Vuistregel 1: Is er markt voor jouw idee? Er moet een markt moet bestaan voor jouw producten of diensten. Een idee kan nog zo briljant zijn en perfect uitgevoerd, als er geen markt voor jouw product of dienst (meer) is, heeft je bedrijf geen bestaansrecht. Zo zal een webwinkel met kinderkleding van goeden huize moeten komen om zich nog te onderscheiden. Kijk goed hoe jouw idee zich verhoudt tot de concurrentie en of het écht een gat in de markt is. Vuistregel 2: Lost jouw idee een probleem op? Een goed idee lost een probleem op. Daar zit jouw toegevoegde waarde. Stel je zelf dus de vraag: welk probleem hebben mijn klanten en wat lost mijn product of dienst op? Bedrijven besteden vaak veel tijd aan het communiceren van de voordelen van hun product of dienst, maar als de klant het gevoel heeft dat zijn situatie in orde is, is enkel een voordeel niet interessant. Dat wordt het pas als je een oplossing biedt voor een mogelijk probleem.

Focus! ;FLFSBMTKFNFUFFOUPUBBMOJFVXJEFFWPPSFFODPODFQU QSPEVDUPGEJFOTUXJMUCFHJOOFO JTIFUHPFEPNUFGPDVTTFO PQEFPQMPTTJOHEJFKFCJFEUFOEFSFTVMUBUFOEJFKPVXBGOFNFS FSNFFCPFLU#FHJOKFFFOCFESJKGNFUFFOCFTUBBOEFEJFOTU 0OEFSTDIFJEKFEBOEPPSUFGPDVTTFOPQXBBSPNFFOLMBOUCFUFS CJKKPVBGJT EBOCJKFFOBOEFS

Vuistregel 3: Een goed idee vertelt zichzelf Een goed idee leg je zo uit. Probeer het maar eens. Beschrijf in maximaal dertig seconden wat jouw idee is, hoe jouw ideale klant eruitziet en wat ze aan jouw idee hebben.

Bescherm je idee! "MTKFFFOJEFFFFOQSPEVDUJTEJFKFPOEFSFFOCFQBBMENFSL PQEFNBSLUCSFOHU XJMKFOBUVVSMJKLOJFUEBUFFOBOEFSPOEFS EF[FMGEFNFSLOBBNFFOTPPSUHFMJKLQSPEVDUHBBUWFSLPQFO *FNBOEBOEFSTQSPGJUFFSUEBOJNNFSTWBOEFNFSLCFLFOEIFJE EJFKJKNFUWFFMJOTQBOOJOH UJKEFOHFMEIFCUPQHFCPVXE0N KFNFSLWFJMJHUFTUFMMFOFOUFLVOOFOWPPSLPNFOEBUBOEFSFO IFUHFCSVJLFO JTIFUWFSTUBOEJHKFNFSLUFSFHJTUSFSFO*OEF #FOFMVYNPFUKFEBBSWPPSCJKIFU#FOFMVY#VSFBVWPPSEF *OUFMMFDUVFMF&JHFOEPN ##*& [JKO+FLVOUIJFSPPLUFSFDIUWPPS FFOEBUVNTUFNQFMWPPSCJKWPPSCFFMEFFOJEFF DPODFQU NPEF

POUXFSQ QSPUPUZQFFOVJUWJOEJOH 7PPSFFOPDUSPPJPQFFOUFDIOJTDIFWJOEJOHLVOKFUFSFDIUCJK 0DUSPPJDFOUSVN/FEFSMBOE FFOPOEFSEFFMWBO3JKLTEJFOTUWPPS 0OEFSOFNFOE/FEFSMBOE .FFSIJFSPWFSMFFTKFPQdezaak.nl/starten

Bedrijf:

Headroom

Ondernemers: Kristel Kuit en Céline Doornink Opgericht: 2012 Aantal werknemers: 2

“Ik ging het gewoon doén”

8BU[FEPFO

Nemen ondernemers zaken uit handen waar ze zelf niet zo goed in zijn of weinig tijd voor hebben. Van het plannen van afspraken tot het bijhouden van sociale media tot het doen van personeelsadministratie.

Hoe kwamen jullie op dit idee? “Dat was in de Verenigde Staten, toen ik daar na mijn opleiding tot secretaresse bij Schoevers een tijdje woonde. Het viel me op dat het in Amerika heel normaal is om secretarieel werk uit te besteden. Daar kwam ik op het idee om in Nederland hetzelfde te beginnen. Ik had veel plezier in het vak, was er goed in en wilde meer. Dus ging ik het gewoon doen. Nothing to it but to do it! Je kunt het beste idee hebben sinds sliced bread, maar als je er niets mee doet, blijft het een idee!” Wat maakte van jullie idee het gouden idee? Was deze dienst nieuw? “Bedrijven die ondernemers ondersteunen met bijvoorbeeld een virtuele telefooncentrale of een receptioniste waren er al, maar wij pakken het anders aan. Bij ons geef je met een paar muisklikken aan welke klussen we van je moeten overnemen en dan zie je direct je abonnementsvorm en wat je dat per maand gaat kosten. Supersnel en supersimpel. We werken voornamelijk in de cloud, met virtuele hulpmiddelen: Google Apps, Office 365, Dropbox, Skype en Basecamp. Telefoontjes worden doorgeschakeld en e-mails en agenda’s worden op afstand beheerd. Slimmer werken begint met efficiënt werken.”

Had je van tevoren een duidelijk businessplan? “Ja! In de ontwikkeling daarvan hebben we echt tijd geïnvesteerd. We pakken hem nu nóg erbij, zeker één keer per kwartaal. Omdat het een proces is. Jouw idee, jouw bedrijf: het verandert. De propositie blijft hetzelfde, maar je schaaft eraan en zo schuif je, om te scherpen en een duidelijke koers te blijven varen.” Jullie zijn samen gestart: twee kapiteins op één schip. Voor- of nadeel? “Dit kun je niet alleen. Met zijn tweeën is een beslissing makkelijker te maken en beschik je ook over veel meer inzichten. En het is veel leuker om samen te sparren, je successen te vieren en je ‘failures’ te verwerken.” Is er iets dat tegenviel vlak na de start? “Er wordt tegenwoordig wat lacherig gedaan over het vak van secretaresse, maar eigenlijk kan geen enkele manager zonder. Ik zie soms ook veel twijfel bij ondernemers. Alsof Nederlandse ondernemers een beetje bang zijn om te zeggen dat ze iets liever niet doen. Terwijl elke ondernemer eigenlijk het liefst bezig wil zijn met ondernemen. Dat is wel een aandachtspunt en iets waarin we ons nog duidelijker willen positioneren én nog zichtbaarder maken.”

Veel hulp gehad? “We hebben met zoveel mogelijk mensen gepraat. Die we kenden of met totaal onbekenden, om ons idee maar te staven. Zo werd het steeds iets scherper. En dat was ook heel leuk om te doen. De beste starterstip voor anderen: durf mensen te vragen om een introductie of input over een vraagstuk waarmee je zit. Vaak vinden mensen het juist leuk als ze je ergens bij kunnen helpen.”

Hoofdstuk 2

Naar een succesvol ondernemingsplan “Een ondernemingsplan is nooit af, daar blijf je altijd aan ‘tunen’ en bijsturen, je markt verandert tenslotte ook.” Ondernemer Daniël Sloof van Huren.nl

Om van een idee een succesvol bedrijf te maken, moet je een aantal keuzes maken. Je zet deze op een rijtje en vervolgens op papier. Zo kom jij (en eventuele financiers) achter de haalbaarheid van je plannen en kun je achteraf het succes meten. Een goed plan zorgt voor focus en visie. Succesvolle starters hebben (zie het vorige hoofdstuk) immers vaak een ijzersterke visie, op papier of in hun hoofd. Het overtuigt die anderen die jij als starter vaak zo hard nodig hebt. Een bedrijf starten doe je in de regel namelijk niet alleen. Als je heel duidelijk hebt waar je heen gaat, begrijpen anderen dat ook beter. Denk aan de bank of aanbieder van microkredieten, maar óók aan je klanten, je netwerk en zelfs je partner of thuisfront.

Wat moet er nu écht in staan? Een ondernemingsplan draait om de inhoud. De kern van jouw ondernemerschap en bedrijf is er zo beknopt en helder mogelijk in beschreven. Zorg dat het aanspreekt en gebruik de positieve benadering: jíj ben tenslotte overtuigd van jouw plannen en dat moet je laten zien! Het plan is geen het doel op zich, maar meestal de optelsom van alle gedachten, aantekeningen, ideeën en toekomstdromen die je vaak al had voor jouw bedrijf. Hoe lang (en hoe vaak) heb jij niet al alle mogelijkheden doorgelopen om jouw droom waar te maken? En doorgerekend hoeveel iets moet kosten en wat het je kan opleveren? Het plan kun je dus gerust een goed doordachte samenvatting noemen van al die keuzes en berekeningen en dient als jouw leidraad voor de koers van je bedrijf. Let op: een valkuil voor veel plannen is dat je te veel in je eigen droom gelooft en je vervolgens in je plan daarop focust. Dat je dus te veel naar de kansen kijkt. Terwijl je juist ook rekening moet houden met bedreigingen, zoals maatschappelijke ontwikkelingen, of mogelijke andere marktveranderingen. Een goed plan noemt juist ook welke bedreigingen erop de loer liggen.

Weet voor wie je een plan maakt Een goed plan is tweeledig. Als je nadenkt over welke kansen (en bedreigingen) er op je pad gaan komen, ben je voorbereid en ga je ook een duidelijke koers varen. Dat helpt jou als ondernemer om je bedrijf te leiden en je doelen ook echt te bereiken. Daarnaast is een plan bedoeld om anderen te overtuigen, bijvoorbeeld als je geld nodig hebt. 1) Voor jezelf Het ondernemingsplan zorgt ervoor dat jij als ondernemer heel duidelijk hebt, waar je naar toe wilt en hoe je dat gaat doen. Dat geeft je houvast in alle beslissingen die je als ondernemer gaat nemen. Past een nieuw product of dienst bijvoorbeeld wel bij de identiteit van jouw bedrijf? Aan het plan liggen keuzes ten grondslag. Zoals het bepalen van visie of jouw onderscheidend vermogen. Een voorbeeld: een ontwikkelaar van webshops heeft nog nooit een ondernemersplan gemaakt. Dan wil hij de site, folders en visitekaartjes professionaliseren, maar hij heeft veel moeite om zijn boodschap helder op papier te krijgen. Wat doet hij nou eigenlijk dat hem onderscheidt van zijn concurrenten? Hij biedt veel verschillende diensten aan, maar weet niet waarom klanten nu precies voor hem kiezen en welk probleem hij voor ze

22

oplost. De reden? Hij heeft de stap daarvoor, het bepalen van je onderscheidende vermogen en je oplossend vermogen voor klanten, nooit bewust gezet. Vragen die je wél stelt (en beantwoordt) als je vooraf een ondernemingsplan maakt. Gevolg: deze ondernemer verloor zijn focus.

.BOBHFNFOUHPFSPF+JN$PMMJOT BVUFVSWBOEFCFTUTFMMFST½#VJMU UPMBTU¼ ½(PPEUPHSFBU¼FO½(SFBUCZDIPJDF¼ POEFS[PDIUXBBS TVDDFTWPMMFCFESJKWFOIVOTVDDFTOVQSFDJFTBBOUFEBOLFO IFCCFO;JKODPODMVTJF[JKIFCCFOFFOIBBSTDIFSQCFFMEWPPS PHFOWBOXBU[FXJMMFOCFSFJLFOFOLPQQFMFOEBBSEVJEFMJKLF WBBLBNCJUJFV[FEPFMFOBBO

2) Voor investeerders Slechts tien procent van de starters klopt aan bij een investeerder. Deze partij zoals familie, vrienden, microkredietenfonds of een zogenaamde Business Angel, zal een goed onderbouwd plan van je willen zien. Waar je de nadruk legt, hangt af voor wie je het schrijft. De informatiebehoefte van een bank is anders dan bijvoorbeeld die van een formele investeerder. Die eerste hoort graag meer over de financiële gegevens met daarbij een jaarlijkse prognose (zelfs tot vijf jaar vooruit). De tweede let veel meer op het team achter het plan. Zitten de juiste mensen erbij? Kent iedereen zijn sterke en zwakke punten en vullen ze elkaar hierin aan? Wie gaat dit bedrijf tot een succes maken? Voor beiden geldt natuurlijk dat ze naar de cijfers kijken, maar juíst ook naar de onderbouwing; hoe komt jouw omzet tot stand? Heb je al opdrachten en hoe zit het met je buffer als het even tegenzit? Een gedegen plan laat zien dat je hebt nagedacht over de reële mogelijkheden en kansen, mogelijke obstakels, jouw toekomst als ondernemer, de concurrentie en de aanpak in goede en slechte tijden. Met andere woorden: in het ondernemingsplan hoopt de bank of een andere geldgever een toekomstige ondernemer te herkennen. Overtuig financiers en gebruik in je plan of pitch het bewijs dat jouw concept echt werkt door jouw idee te valideren. Als je een plan opstelt, maak dan gebruik van zoveel mogelijk feiten. Hoe meer onzekerheid, hoe meer risico’s voor investeerders. Besef dat dit plan hét document is waarop de bank of andere investeerders een besluit nemen: krediet verlenen of de aanvraag afwijzen. Over het vinden en overtuigen van een investeerder of financier, lees je meer in het volgende hoofdstuk.

Toets vooraf je plan .BBLUKPVXQMBOWPMEPFOEFEVJEFMJKLXBUKFBNCJUJFT[JKO &O PGEF[FSFBMJTJUJTDI[JKO 5PFUTEJUPOEFSWFSTDIJMMFOEFMF[FST "MT[JKHFFOTDIFSQCFFMELSJKHFOWBOBNCJUJFTFOSFBMJUFJU [BMEFLBOTWBOTMBHFOWBOIFUQMBOMBHFS[JKOFOFFO NFEF

GJOBODJFSJOHEPPSEFSEFONPFJMJKLUFWFSLSJKHFO

Hoe moet je beginnen? Er zijn vele wegen die naar Rome leiden. Het maken van een ondernemingsplan kan op verschillende manieren. Hoe jouw plan eruitziet, hangt ook af van het type bedrijf dat je start en het segment waarin je je bevindt. Zo verschilt het of je start in een bestaande markt met een bekende dienst of iets heel nieuws gaat doen. Het beginnen van een sportschool behoeft wellicht minder uitleg. Je kunt dan uit de voeten met het opstellen van een plan aan de hand van bestaande voorbeelden, checklists of plannen. Maar ben je een startup met nieuwe diensten of producten, een heel nieuw soort businessmodel of maak je gebruik van innovatieve technieken? Dan is meer uitleg nodig en is het wellicht handig om hulp te vragen bij het uitdenken van een plan.

Wat staat er in een ondernemingsplan? In het plan staat een aantal hoofdthema’s beschreven en het geeft een volledig antwoord op alle aspecten van jouw bedrijfsvoering. Je hebt dus voordat je start over (bijna) alles nagedacht. 1) Je begint met een beknopte introductie van één A4-tje waarin je je toekomstige bedrijf schetst in een helder geschreven, korte en duidelijke samenvatting. Deze maak je als laatste, als samenvatting van alle aspecten. 2) Stel je onderneming kort voor. Wat zijn precies jouw plannen en waarom wil je die graag uitvoeren? Welke processen vinden er plaats in je bedrijfsvoering en hoe functioneert het bedrijf? Laat zien dat je alles goed hebt doordacht. 3) Wie ben jij als ondernemer? Denk aan persoonlijke gegevens als burgerlijke staat, huwelijkse voorwaarden, huidig inkomen en financiële verplichtingen. Maar ook: opleiding, diploma’s, werkervaring en specialisaties

en jouw sterke en zwakke kanten als ondernemer. Onderbouw ze en geef aan hoe je daar oplossingen voor zoekt. Heb je (te) weinig verstand van administratie of marketing? Gewoon noemen én vertellen welke specifieke opleidingen of cursussen je daarvoor gaat volgen. Eerlijk laten zien wie je bent, daar gaat het om! 4) Vertel over je brede, algemene doelstellingen en je missie. Wees ambitieus, maar ook realistisch. Je objectieven moeten gebaseerd zijn op marktstudies en op de plaats die je in de markt wilt innemen. Formuleer je doelstellingen bijvoorbeeld volgens de SMART- methode (Specifiek, Meetbaar, Acceptabel, Realistisch, Tijdgebonden). 5) Geeft een korte samenvatting van jouw nieuwe product of dienst en leg uit waarin het vernieuwende karakter ligt en in welke behoefte je voorziet. Wat is jouw onderscheidend vermogen en hoe zorg je dat je de concurrentie voorblijft? Dat klinkt als iets groots, maar maak het juist klein. Wat doe jij beter dan anderen? Hoe ga je om met veranderende marktomstandigheden? 6) Analyseer je markt. Wie zijn jouw klanten, wat is hun marktgedrag en in welk segment horen zij? En wat doen je concurrenten? Beschrijf algemene gegevens zoals wie het zijn, hoe zij het doen op de markt en staaf het met cijfers. Met welke uitdagingen hebben zij te maken? Pas het ook toe op jouw situatie: welk marktaandeel pak jij? Hoe concurreer jij met anderen? En met welke marketingstrategie ga je dat doen? Met welke middelen en via welke kanalen ga je je doelen bereiken? Vertel of je jouw nieuwe product of dienst op klanten hebt ‘getest’ en hoe ze reageerden.

&SJL#PFS BMHFNFFOEJSFDUFVSWBO"NTUFSEBN$FOUFSGPS &OUSFQSFOFVSTIJQ "$& HFFGUIFUCFESJKG(SPVQPOBMT WPPSCFFMEWBOPOEFSOFNFSTEJFIVOJEFFJOEFQSBLUJKLIFCCFO HFUFTU#PFSÁ5PFO[JKJOEF74CFHPOOFO [JKO[FFFSTUHBBO SPOEWSBHFOCJKEFQJ[[BCPFSPQEFIPFLPG[JKHF«OUFSFTTFFSE XBSFOPNNFFUFEPFOBBOIVOJEFF5PFOEFEFSEFQJ[[BCPFS FOUIPVTJBTUSFBHFFSEF CFWFTUJHEFEBUIVOHFWPFMWPPSIFUHBU JOEFNBSLU%BUJTKFNBSLUPOEFS[PFLFO7PPSBMVJUQSPCFSFOFO WFSWPMHFOTBBOQBTTFOÌ

7) Geef aan hoe ver je bent met de ontwikkeling van je product of dienst en de technische haalbaarheid. Leg uit hoe het staat met de kennis binnen je bedrijf, of je eventueel kennispartners hebt en of je voldoende maatregelen hebt genomen voor de juridische bescherming van de technologie zoals octrooien, auteursrechten en knowhow-overeenkomsten. 8) Geef aan hoe het organogram van je bedrijf eruitziet. Welk personeel heb je nodig (uitzend- of vaste krachten, werkt je partner mee?), welke kwalificaties hebben deze en wat zijn de kosten hiervoor? Vermeld ook waar jouw netwerk uit bestaat. Denk aan partners, leveranciers of samenwerkingen die je aangaat. 9) Het laatste punt, maar wel een van de belangrijkste en voor veel starters de lastigste: zorg voor een realistische financiële onderbouwing. Dit moet staan als een huis, voor zover dat mogelijk is, want volledig voorspellen hoe de zaken gaan lopen, is natuurlijk onmogelijk. Voordat je een berekening op papier zet voor een eventuele investeerder, formuleer je deze eerst kort voor jezelf, om het inzichtelijk en concreet te maken. Waar ga je je geld mee verdienen, hoeveel uur kost je dat, wat is de inkoopsprijs? Hoeveel klanten kopen per dag iets en wat besteden ze gemiddeld? Bereken dat door op maanden jaarbasis, zodat je een realistisch beeld hebt van je doelen en straks weet waar je op moet sturen.

(FCSVJLCJKMBHFTWPPSHFEFUBJMMFFSEFJOGPSNBUJF[PBMTDJKGFSTPG CFSFLFOJOHFO%FOLBBOUFDIOJTDIFHFHFWFOTPWFSQSPEVDUFO NBSLUTUVEJFT FFOPSHBOPHSBN DVSSJDVMVNWJUBFWBOIFU NBOBHFNFOUPGFFOWFSTMBHWBOFYUFSOFTQFDJBMJTUFOPWFSEF GJOBODJ§MFWPPSVJU[JDIUFO

Waar vind je voorbeelden en informatie voor jouw plan? Er zijn veel organisaties die handleidingen hebben of voorbeelden van een ondernemingsplan. Denk aan banken, product- of bedrijfsschappen of jouw gemeente. Met de online tool van Qredits kun je online zelf een strak plan schrijven in zes stappen. Start je in een heel specifieke branche? Win dan info in bij de betreffende brancheorganisatie. Een agrarisch bedrijf brengt andere uitdagingen en risico’s met zich mee dan een adviesbureau. En een zorgondernemer heeft een andere manier om de markt te benaderen dan een startend ondernemer in de bouw. Het verschilt trouwens van bank tot bank welke onderwerpen ze in een plan willen zien, welke andere criteria ze hanteren of welk sjabloon ze gebruiken. Kijk daarvoor op hun site.

&FOHPFEPOEFSOFNJOHTQMBOJTDSVDJBBM.BBLFSFFOCPFJFOE WFSIBBMWBOEBUHFMEWFSTUSFLLFST NFEFXFSLFST¥OKF[FMG PWFSUVJHU)PFQBLKFEBUBBO &OIPF[JFUFFOWPPSCFFMEQMBOFS VJU Kijk op: dezaak.nl/starten

Plan af? Pak het er daarna regelmatig bij Een ondernemingsplan is niet af na de start. Pak het er regelmatig bij. Vaar je nog de juiste koers? Voorbeeld: jouw producten verkopen goed, de omzet is ook prima, maar de winst valt tegen. Er wringt iets in je bedrijfsvoering. Pak het plan erbij en vergelijk de gerealiseerde resultaten met de verwachte resultaten. Overigens hoef je niet te wachten tot je tegenvallende resultaten hebt, liever niet zelfs! Sla het plan regelmatig open en stuur sneller bij.

Tot slot en voordat je écht begint... Je weet nu wat er komt kijken bij het opstellen van een ondernemingsplan. Voordat je er aan begint, is het slim om de belangrijkste punten er uit bondig op papier te zetten. Dat kan met behulp van het Business Model Canvas of met de OGSM methode. Het Business Model Canvas Met het Business Model Canvas maak je op een visuele manier jouw ondernemingsplan. In plaats van in de hele breedte jouw bedrijfsvoering gedetailleerd te benaderen, richt je je hiermee op de belangrijkste punten. Waar andere plannen soms wel twintig pagina’s beslaan, vangt dit plan alles op één of twee pagina’s. Juist omdat het hierin moet passen, denk je goed na en stuit je op vragen waar je nog geen antwoord op had. In een Business Model Canvas omschrijf je wat jouw waardepropositie is. Welke waarde voeg je toe en voor wie en op welke manier? Je noemt ook je beschikbare kapitaal en wat je nodig hebt qua financiën, kennis en mensen. En je vermeldt hoe je netwerk eruitziet en wat je ermee kunt doen. Meer weten? Kijk op dezaak.nl/starten.

3VVE)FOESJLT PQSJDIUFSWBO4UBSUVQCPPUDBNQ BEWJTFFSU TUBSUVQTFFOQMBONFUIFU#VTJOFTT.PEFM$BOWBTUF NBLFO)FOESJLTÁ%BU[JKOUXFF"¼UKFTNFUEFOFHFO CFMBOHSJKLTUFFMFNFOUFOWBOIFUCFESJKG[PBMTKJKEBUWPPS PHFOIFCU%BBSCFOKFJOQMBBUTWBOFFOQBBSNOEFO FFOQBBSEBHFONFFCF[JH7FSWPMHFOTWBMJEFFSKFEBU QMBOEPPSJOHFTQSFLUFHBBONFUQPUFOUJ§MFLMBOUFO #MJKLUKFCVTJOFTTNPEFMOJFUBBOUFTMVJUFO EBOLVOKFKF NPEFMCJKTUFMMFO4DIFFMUXFFSFFOQBBSNBBOEFOXFSLEBU DPNQMFFUEFQSVMMFOCBLJOWFSEXJKOUÌ

Een plan maken met behulp van de methode OGSM Een andere manier om een kort en bondig plan te maken, is door het gebruiken van de methode OGSM. Het is ontwikkeld aan een Japanse universiteit en geïnspireerd op het gedachtegoed van hoogleraar en managementexpert Peter Drucker. OGSM is de afkorting van Objective, Goals, Strategies en Measures en richt zich voornamelijk op het maken van

een sterke visie en doelstellingen en de concrete acties die je ervoor nodig hebt om die doelen te bereiken. Marketingexperts en auteurs Marc van Eck, Ellen Leenhouts en Judith Tielen schreven er na veel praktijkervaring een boek over: ‘Businessplan op 1 A4 - word succesvoller met OGSM’.

%BOJ§M4MPPGWBO)VSFOOMÁ8FIFCCFOPOTQMBOQFSCPVXTUFFO MBOH[BBNPQHFCPVXE&FSTUIFCCFOXFFFOPOEFS[PFL HFEBBOOBBSEFWSBBH EFDPODVSSFOUJFFOXBUBOEFSF CFESJKWFOWBOPOTDPODFQUWPOEFO0QIVSFOOMWFS[BNFMFO XFPOMJOFWFSIVVSCFESJKWFO)FUJTFFOXFCTJUFXBBSIVVSEFST WFSIVVSCFESJKWFOLVOOFOWJOEFOFOWFSHFMJKLFO%BBSOBIFCCFO XFFFOTUSBUFHJFVJUHF[FUWPPSPO[FTBMFTBDUJWJUFJUFOOBBS CFESJKWFOFOPO[FNBSLFUJOHSJDIUJOHLMBOUFO.FUEBBSCJKPPL FFOJO[JDIUFMJKLFGJOBODJ§MFQMBOOJOHPNFS[FLFSWBOUF[JKOFFO XJOTUHFWFOECFESJKGOFFSUF[FUUFO1FSPOEFSEFFMIFCCFOXF EFCFMBOHSJKLTUFQVOUFOPQQBQJFSHF[FU EFEFUBJMTWFSBOEFSFO MBUFSUPDI&FOPOEFSOFNJOHTQMBOJTOPPJUBG EBBSCMJKGKFBMUJKE BBO½UVOFO¼FOCJKTUVSFO KFNBSLUWFSBOEFSUUFOTMPUUFPPL8F IFCCFOEFUVTTFOXFHHFLP[FOUVTTFOFFOQMBOWBO[FWFOUJH QBHJOB¼TFOEF$BOWBTNFUIPEFXBBSCJKKFBMMFTPQ"¼UKF OPUFFSUÌ

Bedrijf:

Nicuma

Ondernemer: Stella Taliou Opgericht: 2013 Aantal werknemers: 2

“Ik heb geen overkoepelend plan, maar weet wel precies hoe ik ervoor sta”

8BU[FEPFO

Nicuma koopt gouden en zilveren sieraden in van consumenten.

Je gaat prat op de duurzaamheid van je bedrijf… “Goud winnen is een intensief proces, per jaar wordt er misschien een kleine vierkante kamer aan nieuw goud gewonnen. Dat gaat niet altijd even milieu- of mensvriendelijk. Ik wil juist het goud aan de andere kant terughalen, om zo bij te dragen. Door goud dat op zolder of in een juwelenkistje ligt weer in de markt te brengen, op een eerlijke, transparante en betrouwbare manier.” Een dijk van een baan als consultant en dan toch ondernemen met alle risico’s die daarbij horen? “Ik had al vaker iets voor mezelf geprobeerd, naast mijn baan als consultant. Zo had ik een keer aardewerkenpotten uit Griekenland geïmporteerd en later nog een bedrijf opgezet in media en scripts. Dat werd niks, maar dat is nou ondernemen: gewoon proberen! De wens om voor mezelf te beginnen bleef. Toen ik in aanraking kwam met het Deense hoofdkantoor van Nicuma en de oprichter, voelde dat zo goed, dat ik met zijn idee mijn eigen bedrijf in Nederland ben gestart. ” Wat is jouw onderscheidend vermogen? En hoe innovatief ben je? “Goudhandel is een ouderwetse branche waar een onbetrouwbaar imago aan kleeft. Ik onderscheid me

door innovatief te zijn. Door anders te kijken naar hoe je zaken aanpakt. Dat hoeft niet groots te zijn, dat kan ook klein en zonder dat het veel geld of tijd kost. Zo wil ik samenwerken met ontwerpers die van jouw oude goud een nieuw sieraad ontwerpen, zodat de cirkel weer rond is. En ik begin binnenkort met workshops waarbij mensen zelf hun goud kunnen wegen en meten.” Hoe ziet jouw ondernemingsplan eruit? “Ik heb op de verschillende onderdelen, heel concrete en gedetailleerde documenten en berekeningen gemaakt, bijvoorbeeld in Excel. Ik heb geen overkoepelend plan, maar weet op de belangrijkste onderdelen (marketingstrategie, inkomen en uitgaves, operationele uitvoering) precies wat mijn doelen zijn en hoe ik ervoor sta. Voor mezelf én voor aandeelhouders om te laten zien hoe het gaat.” Wat was het moeilijkst tijdens het opstarten? “Ik hikte aan tegen het maken van het marketingplan. Maar tijdens het schrijven van het plan, kwam ik er eigenlijk achter dat ik al veel aan marketing doe, zonder dat ik het voor mezelf zo benoemde. Door het schrijven kwam ik zelfs op steeds meer nieuwe ideeën!”

Hoe heb jij jouw bedrijf gefinancierd? “Voornamelijk met spaargeld. Ik heb vooraf berekend hoeveel ik nodig zou hebben om te starten en het eerste jaar te overbruggen. De helft daarvan komt voor mijn rekening, het Deense moederbedrijf heeft een deel bijgedragen en is er een andere aandeelhouder.”

Hoe zit het met de balans tussen werken privé? “Een dag heeft voor mij geen uren genoeg, momenteel! Alles duurt langer dat je denkt. Drie uur is zeker zes uur. Mijn man heeft ook een drukke baan en onze kinderen zijn er ook nog. Dus werk ik veel ’s avonds. Het is voortdurend balanceren.”

Hoofdstuk 3

Sturen op cijfers “Weet je écht wat het kost? Je denkt misschien dat iets twintigduizend euro kost, maar het kan altijd met minder. Of kijk hoe het anders kan. Vind bijvoorbeeld eerst een klant en ga dan pas investeren.” Gouden starterstip van investeerder Leen Zevenbergen.

Om je idee en plannen te kunnen waarmaken, heb je geld nodig. Financiering dus. De kosten gaan altijd voor de baten uit, juíst bij ondernemen. Je hebt geld nodig om geld te maken. In dit hoofdstuk lees je alles wat je moet weten over financiering zoeken én krijgen.

Belangrijkste financieringsvormen voor starters Eigen middelen 90% Familie en vrienden 38% Afnemers- en leverancierskrediet 38% Bankfinanciering 28% Leasing 13% Overheidssubsidies, fiscale regelingen 10% Private equity 10% Crowdfunding 5% (Bron) Uit: Kwartaalbericht Starters van ING Economisch Bureau (derde kwartaal 2013) op basis van Enquete TNS/NiPO (september 2013)

Of je nu een relatief klein bedrag nodig hebt voor het opstarten, zoals je inschrijving in het Handelsregister of voor het laten maken van een website of als je juist over een groter bedrag wilt beschikken voor het huren, kopen of verbouwen van een bedrijfspand, voor een voorraad of ontwikkelen van software: er zijn gelukkig meerdere financieringsmogelijkheden.

Gestapeld financieren is de trend Ondernemers gaan steeds vaker op zoek naar een alternatief voor een krediet van de bank. Volgens onderzoek van Panteia ontstaat er ruimte voor andere vormen van financiering, nu de bank ‘terugtrekkende bewegingen’ maakt, vooral als het gaat om kleinere kredieten onder de 250.000 euro. Van alle kleine bedrijven in Nederland gaat namelijk nog maar 52% voor vreemd vermogen naar de bank, blijkt uit de financieringsmonitor 2013-2 van onderzoeksbureau Panteia in opdracht van het ministerie van Economische zaken. Daarbij komen mkb’ers steeds moeilijker aan een krediet. Slechts 32 procent van de Nederlandse bedrijven die tussen april en september 2013 een lening vroegen, kreeg die naar eigen zeggen ook volledig toegekend. Dat is het laagste percentage in de hele eurozone, zo blijkt uit een onderzoek van de Europese Centrale Bank (ECB). Het is een goed moment om te kijken naar andere en meerdere vormen van financiering: het ‘gestapeld financieren’. Dat betekent het combineren van een (kleinere) lening van de bank bijvoorbeeld met een financiering via crowdfunding, een lening van vrienden of factoring.

Starten met spaargeld (en dat van anderen) Uit het Kwartaalbericht Starters (derde kwartaal 2013) van ING Economisch bureau blijkt dat de meeste starters hun spaargeld gebruiken om te starten. Volgens een enquête van marktonderzoekbureau TNS NIPO zet maar liefst negentig procent van de starters zijn eigen geld in. Daarnaast maken ze volgens het onderzoek daarbij ook steeds meer gebruik van die trend om gestapeld te financieren en combineren ze het eigen spaargeld met een lening van andere investeerders.

3VVE)FOESJLT PQSJDIUFSWBO4UBSUVQCPPUDBNQÁ.JKOBEWJFT TQBBS;PEBUKFNFU[PNJONPHFMJKLHFMEWBOBOEFSFOKFJEFF LVOUHBBOVJUWPFSFO&O[PSHEBUKFFMLFFVSPEJFKFOJFUIPFGU VJUUFHFWFO PPL¥DIUCFTQBBSU(FCSVJLCJKWPPSCFFME(PPHMF )BOHPVU 4LZQFPG8IBUT"QQPNUFDPNNVOJDFSFOJOQMBBUT WBOKFUFMFGPPOÌ

Zo komt op een gedeelde tweede en derde plaats een lening van familie en vrienden (38 procent), net als het leverancierskrediet (38 procent). Dat de bank niet in deze 'top 2' staat, komt omdat veel starters geen ‘trackrecord’ hebben, een hoog risico lopen (en daarmee een risico voor de bank) en niet aan de banken-eis kunnen voldoen om een derde van de financiering zelf in te brengen. Alternatieve manieren om aan geld te komen, om jouw droom te financieren, winnen dus beduidend aan terrein! Met andere woorden: financieren wordt steeds meer een combinatie van verschillende geldmiddelen, zoals een bancair krediet, microkrediet en geld via crowdfunding, kredietunies en factoring.

Het financieringsplan Voordat je naar een bank of een investeerder gaat voor een krediet (mogelijkheid tot het opnemen van extra geld) of lening (bedrag dat je leent en terugbetaalt), moet je eerst weten wat je nodig hebt. Dat is de hamvraag voor financiering vragen én krijgen. Op basis van jouw berekeningen en perspectief kunnen zij de beslissing nemen: financieren of niet?

Wat heb jij eigenlijk nodig? Stel je zelf eerst deze vraag en zet het op papier. Gelukkig heb je daar tijdens het schrijven van je ondernemingsplan al over nagedacht. Pak het financiële plan dat onderdeel is van je ondernemingsplan er nog eens bij. In het ondernemingplan staat jouw: - investeringsbegroting en financieringsplan: waarvoor heb je geld nodig? En hoe en waarmee ga je de investeringen financieren? Je vermeldt hier welke investeringen je bij de start van je bedrijf in het eerste jaar moet maken. Denk aan huisvesting, verbouwingen, inventaris, vervoersmiddelen, voorraden en zo verder. Daarnaast geef je aan hoe je

deze investeringen denkt te financieren: doe je dat met eigen middelen, bankkrediet, leverancierskrediet of een andere kredietvorm? - exploitatiebegroting: welke verwachtingen heb je ten aanzien van de kosten, de omzet en de winst en waarom? Hier beschrijf je hoe je in de toekomst aan je financiële verplichtingen kunt voldoen. Je geeft daarmee aan een duidelijk inzicht te hebben in de te verwachten omzet, brutowinst, bedrijfskosten en nettowinst. Een deel van je nettowinst gebruik je voor de kosten van levensonderhoud.

/FFNJOKFFYQMPJUBUJFCFHSPUJOHPPLEFWFSTDIJMMFOEF TDFOBSJP¼TPQEJFKFUJKEFOTIFUNBLFOWBOKFGJOBODJ§MFQMBO BMTPOEFSEFFMWBOKFPOEFSOFNJOHTQMBO BMIFCUVJUHFXFSLU FFONJO FFOQMVTNJOFOFFOQMVTTDFOBSJP)JFSNFFMBBUKF FFOJOWFTUFFSEFS[JFOEBUKFIFCUOBHFEBDIUPWFSWFSTDIJMMFOEF TDFOBSJP¼TFOIPFKFPQWFSBOEFSFOEFPNTUBOEJHIFEFOHBBU JOTQFMFO4UFMKFCFHJOUFFOTDIPPOIFJETTBMPO%BOLJKLKFXBU KFNBSLUJTIPFWFFMLMBOUFOIFCKFJOEFCVVSU IPFWFFMNFOTFO XPOFOFSJOEFPNHFWJOHWBOKFCFESJKGFOXFMLQFSDFOUBHF HFFGUXFMLCFESBHVJUBBOTDIPPOIFJETCFIBOEFMJOHFO 0Q CBTJTEBBSWBONBBLKFESJFCFSFLFOJOHFOFOLVOKFJOTDIBUUFO PGFOXBOOFFSKFHFOPFHLMBOUFOIFCUPNPN[FUUFNBLFOFO XBOOFFSKFLVOUPGNPFUCJKTUVSFO

- liquiditeitsprognose: de liquiditeitsprognose vermeldt alle in- en uitgaande geldstromen. Liquiditeit is de mate waarin een bedrijf op korte termijn aan zijn betalingsverplichtingen kan voldoen. Of facturen en andere kortlopende schulden (personeelskosten, omzetbelasting) betaald kunnen worden. Welke ontvangsten en uitgaven verwacht je in de komende jaren? Belangrijk begrip daarbij is cashflow (kasstroom). Een kasstroomoverzicht maakt duidelijk waar je geld vandaan komt en waaraan het is besteed. De optelsom van alle debiteuren, voorraden en crediteuren is, heel simpel gezegd, je beschikbare werkkapitaal. Een begrip dat elke bank of andere financier wilt weten.

Een goed financieel plan geeft een financier antwoord op vragen als: t)PF[JFUIFUmOBODJ¯MFWPPSVJU[JDIUWBOKPVXCFESJKGFSVJU t )PF[JFUEFFYQMPJUBUJFCFHSPUJOHWBOEFFFSTUFKBSFOFSVJU t 8BUJTEFWFSXBDIUFPN[FUFOIPFWFFMPN[FUIFCKFOPEJHPNCSFBLFWFO te draaien? t )PF[JFUKFXJOTUQFSTQFDUJFGFODBTInPX LBTTUSPPN FSVJUFOEFUJKEEJF je nodig hebt om alle investering terug te verdienen? Houd ook rekening met het inkomen dat jij jezelf betaalt. Een financier wil een sterke indicatie hebben dat jij met je bedrijf ervoor kunt zorgen dat je de rentelasten en aflossing kunt dragen. En maak daarbij je vraag concreet: wat heb je nodig en wat vraag je precies aan een financier? Let op: ook als je je onderneming volledig financiert met eigen middelen is een goed financieel plan van belang voor je succes als onderneming.

Ken je kengetallen "MTTUBSUFSNPFUKFPWFSEFCBTJTWBOGJOBODJ§MFLFOOJT CFTDIJLLFOFOKPVXLFOHFUBMMFOLFOOFO%JFLFOOJTFOHFUBMMFO HFWFOKFOBNFMJKLEFNFFTUHFDPODFOUSFFSEFJOGPSNBUJFPWFSKF CFESJKGFOKFHFCSVJLU[FJOKFGJOBODJ§MFQMBO.BBSXFUFOXBU EFCFMBOHSJKLFDJKGFST[JKOWPPSKPVXCFESJKG NBBLUKFPPLFFO HFEFHFOHFTQSFLTQBSUOFSWPPSFFOCBOLPGJOWFTUFFSEFS .FFSMFFTKFJOIFUBSUJLFM½#FMBOHSJKLFDJKGFSTWPPSKPVXCFESJKG¼ PQEF[BBLOMKijk op: dezaak.nl/starten

“De kunst is om uit te zoeken waar je wél van kunt leven, voordat je aanloopkapitaal op is en je aanlooptijd over. Je moet vliegen, de lucht in, voor het einde van de startbaan is bereikt.” Trainer, auteur én ondernemer Ben Tiggelaar (dezaak.nl).

Denk ook alvast vooruit: hoe ziet jouw toekomst eruit? Als je berekent wat je nodig heb, denk dan niet alleen aan nu. Maar ook: waar wil je over vijf jaar als ondernemer zijn? Natuurlijk wens je dat de bomen dan tot aan de hemel groeien. Maar wat is je plan om te groeien? Wil je wel groot groeien, personeel aannemen en meerdere vestigingen openen? Past dat bij jou en jouw persoonlijke doelen en talenten? Als je wel wilt groeien, hoe ga je dat dan doen? Denk ook in schaalbaarheid.

7PPSBGHBBOEBBOFFOGJOBODJFSJOHTBBOWSBBH NPFUKFKF[FMGFFO BBOUBMWSBHFOTUFMMFO PN[PCJKEFKVJTUFGJOBODJFSJOHTWPSNVJU UFLPNFO8BUJTKFCFIPFGUF 8FMLFWPSNWBOGJOBODJFSFOWPFHU JFUTFYUSB¼TUPFBBOKPVXPOEFSOFNJOH EFOLCJKWPPSCFFMEBBO DPBDIJOHPGLFOOJT #FOKFPQ[PFLOBBSFFOJOWFTUFSJOHWPPS LPSUFPGMBOHFUFSNJKO 8BUJTEF[FLFSIFJEEJFKPVXQMBOOFO OPEJHIFCCFO #FOKFCFSFJEBBOEFMFOVJUUFHFWFO ;PHBKF HFSJDIUFSPQ[PFLOBBSFFOJOWFTUFFSEFS#FOKJKHPFEWPPSCFSFJE PQKFLSFEJFUBBOWSBBH Doe de scan en ga naar: dezaak.nl/starten

Financieringsvormen Nu je weet wat je nodig hebt, kun je de keuze voor een financiering maken. Maar waar klop je als starter aan? Bij de bank? Bij vrienden of familie? Of misschien wel bij de verstrekken van een microkrediet, bij Qredits? Hieronder vind je de verschillende financieringsvormen op een rij. Je hebt financiering nodig: naar de bank? Slechts 32 procent van de kleine en middelgrote ondernemers (tot 250 werknemers) krijgt van de bank het volledige bedrag dat ze willen lenen. Dat blijkt uit onderzoek van de Europese Centrale Bank (ECB) over de periode april tot september 2013. Toch is de bank voor het mkb nog steeds de grootste speler met een aandeel van zo’n zeventig procent. Voor starters ligt dat wat anders, omdat ze bijvoorbeeld nog geen ‘trackrecord’ hebben. Een bank gaat nu eenmaal niet voor risico’s, maar voor zekerheid. Solvabiliteit. Een bank weegt de risico’s en factoren tegen elkaar af. Daarom stellen zij tegenover een financiering vaak een zekerheid als onderpand. Met

andere woorden: om hun risico te beperken, kijken ze naar wat er tegenover de kredietverlening staat (bijvoorbeeld spaargeld, hypothecaire inschrijving, voorraden of bedrijfsinventaris). Hoe meer zekerheid je kunt bieden, hoe lager het rentetarief daardoor wordt. Dat geldt trouwens niet alleen voor een bank, elke investeerder zal meer rente vragen als het risico hoger is. Gedeeld risico is half risico: banken stellen het dus op prijs als er een andere investeerder is of garanties door derden (borgstellingen bijvoorbeeld).

Leer als een bank denken &FOCFMBOHSJKLFUJQBMTKFOBBSEFCBOLXJMUTUBQQFOMFFSBMT FFOCBOLEFOLFO LPNNFUFFOTPMJEFWFSIBBMFOLFOEF CFMBOHSJKLTUFDJKGFSTWBOKFCFESJKGFOEFGJOBODJ§MFCFHSJQQFO %PXOMPBEIFUXIJUFQBQFS½8BBSMFUEFCBOLPQ ¼ dezaak.nl/starten

7PMHFOT&SJL#PFSWBOIFU"NTUFSEBNT$FOUFSWPPS &OUSFQSFOFVST "$& [JKOFSIFMBBTNBBSXFJOJHCBOLFO JOWFTUFFSEFSTPGCVTJOFTTBOHFMTEJFWBOBGOVMJOFFOCFESJKG JOWFTUFSFO%FLBOTEBUKFCFHJOUNFUHFMEWBOWSJFOEFO GBNJMJF PGKF[FMGJTIFUHSPPUTU%BUIPFGUWPMHFOTIFNPWFSJHFOTHFFO OBEFFMUF[JKOÁ"MTKFMBUFSGJOBODJFSJOHOPEJHIFCU IFCKFBM MBUFO[JFOEBUKFIFU[FMGLVOUFOEFFFSTUFTUBQQFOIFCUHF[FU FOEBBSNFFFFOIFFMFJOELXBN)FUNBBLUKFHFMPPGXBBSEJHÌ

De alternatieven als je niet (of niet alleen) bij de bank terecht kunt Ondernemers die een relatief laag bedrag nodig hebben, hebben het dus vaak moeilijk om krediet te krijgen van gevestigde financiële instellingen. Wees niet teleurgesteld, er zijn meer mogelijkheden om een financiering voor je plannen te krijgen. Bij deze partijen kun je niet alleen terecht voor een financiering, maar vaak ook voor kennis, ervaring en netwerk. Volgens het eerdergenoemde onderzoek van ING en TNS NIPO zijn er, naast een financiering door de bank of eigen vermogen, een aantal andere financieringsvormen die voor starters belangrijk zijn.

Financieringsalternatief 1: Familie en vrienden Volgens de enquête van TNS NIPO doet maar liefst 38% van de starters een beroep op zijn netwerk. Om aan geld te komen voor het starten, vragen ze vaak familie en vrienden om een financiering. Het gaat meestal om een lening (zonder een onderpand of het uitgeven van aandelen). Een goede manier, mits je vooraf duidelijk afspraken maakt en een contract of schriftelijke overeenkomst gebruikt om misverstanden te voorkomen. Financieringsalternatief 2: Afnemers- en leverancierskrediet Als goederen of diensten bij afname niet direct betaald (hoeven) worden, spreek je over een leverancierskrediet. Een leverancierskrediet is, in tegenstelling tot een lening bij de bank, geen geld dat je opneemt. Dat neemt niet weg dat een uitgestelde betaling wel voor meer financiële armslag kan zorgen. Je kunt hier met jouw leveranciers afspraken over maken. De balanswaarden van de voorraad en de crediteuren worden bij een leverancierskrediet hoger. Financieringsalternatief 3: Microfinanciering (microkrediet) Microfinanciering bestaat uit een microkrediet (relatief kleine lening). Qredits (Stichting Microkrediet Nederland) is een initiatief van ABN Amro Bank, ING Bank en Rabobank Nederland in samenwerking met de Stichting Fonds Werken aan Wonen, het ministerie van Economische Zaken en het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Hier kun je als starter terecht voor een microkrediet tot 50.000 euro. Daarnaast is er ook een MKB-krediet met een maximum van 150.000 euro. Je kunt er dus niet alleen terecht als kleine zelfstandige, ook de groep mkb’ers die bij de bank wordt afgewezen voor een krediet kan hier een lening aanvragen. Over het bedrag dat je leent, wordt een basisrente geheven. Als jouw bedrijf een hoge risicorating krijgt, hanteert Qredits bovenop het basisbedrag nog een percentage aan rente (Kijk voor actuele rentebedragen op qredits.nl). De exacte looptijd is afhankelijk van de hoogte van de financiering en de aard van de investering. De lening moet in elk geval na maximaal tien jaar afgelost zijn. Bij het aanvragen van een microkrediet via Qredits ligt, meer dan bij de gemiddelde bank, de nadruk op de kracht van het idee en speelt de persoonlijkheid van de ondernemer een rol bij het toekennen van een krediet. Naast het benodigde geld krijg je als starter ook coaching aangeboden. Geen slecht idee: cijfers geven aan dat na een periode van vijf jaar van de starters mét coach nog tachtig procent bestaat, tegen vijftig van de starters zónder coach.

Om in aanmerking te komen voor een microkrediet via Qredits moet je t JOIFUCF[JU[JKOWBOFFOHPFEPOEFSCPVXEPOEFSOFNJOHTQMBO t CFTDIJLLFOPWFSWPMEPFOEFPOEFSOFNFSTLXBMJUFJUFO t NJOEFSEBOWJKGXFSLOFNFSTIFCCFO t KFNFUKFCFESJKGSJDIUFOPQ/FEFSMBOE t FFOHF[POECFESJKGIFCCFONFUQFSTQFDUJFGPQWPPSU[FUUJOH t HFFO OFHBUJFG FJHFO WFSNPHFO IFCCFO FO HFFO WFSMJFT MJKEFO PQ investering. Elk bedrijf wordt getoetst of gegevens voorkomen bij het Bureau Kredietregistratie (BKR).

*OGPSNFFSPPLCJKKFHFNFFOUFPGFSNPHFMJKLIFEFO[JKOWPPSFFO NJDSPLSFEJFU;PCJFEUEF(FNFFOUF"NTUFSEBNCJKWPPSCFFME HSPUF¥OLMFJOFPOEFSOFNFSTWBOEF[FTUBEEFNPHFMJKLIFJEPN FFONJDSPLSFEJFUBBOUFWSBHFOWJB(FNFFOUFMJKLF,SFEJFUCBOL "NTUFSEBN%FNPFJUFXBBSEEVTPNKFHFNFFOUFUFCFMMFOPG PQIBBSTJUFUFLJKLFO

Financieringsalternatief 4: Subsidies en fiscale regelingen Je kunt ook steun krijgen bij de overheid in de vorm van hulpregelingen, bijvoorbeeld op het gebied van energie en duurzaamheid (MIA- of EIAregeling), bedrijfshuisvesting en vervoer (KIA-regeling) of bij im- of export (SIB-regeling). De overheid kan ook helpen met een borgstelling. Zo is er de BMKBregeling. In dit geval staat de overheid borg voor jou bij de bank. Hierdoor is het risico dat de bank loopt erg laag en krijg je er makkelijker een lening. Kijk voor de voorwaarden op de site Ondernemerskredietdesk.nl, voor starters gelden er andere voorwaarden dan voor gevestigde ondernemers. Meer over de voorwaarden wat deze regeling nu precies inhoudt, vind je op ondernemersplein.nl Een andere manier is de regeling Bijstandsverlening Zelfstandigen (BBZ). Deze regeling verleent financiële bijstand aan starters en zelfstandig ondernemers. Ontvang je een bijstandsuitkering en wil je een eigen bedrijf beginnen? Via de regeling kom je mogelijk in aanmerking voor financiële

bijstand door middel van een zakelijke lening, kredietverstrekking of persoonlijke hulp. Als startende ondernemer kun je, indien je inkomen uit het eigen bedrijf beneden het bijstandsniveau ligt, gedurende maximaal 36 maanden aanspraak maken op aanvullende inkomensondersteuning. Bovendien kan de gemeentelijke sociale dienst een bedrijfskapitaal verstrekken. Informeer bij de Sociale Dienst van je gemeente.

7SBBHIVMQWBOMPLBMFPWFSIFJE-PLBMFPWFSIFEFO[PBMT HFNFFOUFOPGQSPWJODJFTIFCCFOTPNTBBOWVMMFOEF NBBUSFHFMFOWPPSTUBSUFOEFPOEFSOFNFST0Q XXXPOEFSOFNFSTLSFEJFUEFTLOMWJOEKFFFOIBOEJHPWFS[JDIU WBOEFTVCTJEJFTFOIVMQSFHFMJOHFOQFSQSPWJODJF

Financieringsalternatief 5: Leasing Deze financieringsvorm houdt in dat jij een bedrijfsmiddel in termijnen koopt van een leasemaatschappij. Twee mogelijkheden daarbij: je ’leent’ het product van deze maatschappij en wordt er geen eigenaar van (middel hoeft ook niet altijd op de balans) of je bent wél eigenaar van het bedrijfsmiddel (dan zet je dit ook op de balans). Financieringsalternatief 6: Crowdfunding Het woord zegt het al: een grote groep mensen investeert in jouw plan of bedrijf. Je bepaalt zelf welk leenbedrag je nodig hebt, waarvoor je het geld nodig hebt, de rente en de looptijd. In het eerste half jaar van 2013 werd voor dertien miljoen via crowdfunding gefinancierd. Dat is evenveel als in heel 2012 (over heel 2013 werd 32 miljoen euro opgehaald). Je kunt gerust stellen dat crowfunding aan een opmars bezig is. Waar je bij een bank een langere tijd nodig hebt om je financiering rond te krijgen, zou je bij crowdfunding zomaar binnen een week jouw bedrag kunnen binnenhalen. Zorg wel dat je de jaarrekening en je businessplan op orde hebt en kunt aantonen dat je je leningen kunt terugbetalen. Crowdfunding kun je ook zien als marketing. Want: slaat jouw idee aan? En zien anderen er ook echt iets in? Daarbij kun je Crowdfunding ook gebruiken om je producten te verkopen. Investeerders krijgen dan bijvoorbeeld niet (al) hun geld, maar krijgen er jouw product of dienst voor terug.

Hoe werkt het? De leenovereenkomst wordt gesloten zonder tussenkomst van de bank. Er vindt wel een kredietcheck plaats. Via sites als CrowdAbouwNow en Geldvoorelkaar kun je op zoek naar crowdfunding. Dit soort sites berekent meestal bemiddelings- (percentage van het leenbedrag) en administratiekosten. Naast het verstrekken van een lening, bestaat crowdfunding ook in de vorm waarin geïnvesteerd wordt in het eigen vermogen. De investeerder wordt hiermee aandeelhouder in de onderneming. Er is dus geen sprake van een lening of rente die je moet terugbetalen. Je kunt voor deze vorm terecht bij MKB Crowdfunding.

0OEFSOFNFS&SJL3FDIUFS FJHFOBBSWBO8BUDIFS&OUFSQSJTFT IBBMEFWPPS[JKOOJFVXFQSPEVDU,JETXBUDIFSJOUXFFEBHFOUJKE FVSP PQWJBIFUDSPXEGVOEJOHQMBUGPSN4ZNCJE;JKO QSPEVDU FFOIPSMPHFWPPSLJOEFSFOFOFFOBQQWPPSPVEFST XBBSNFF[JKIFUIPSMPHFLVOOFOMPLBMJTFSFO TMPFHBBOJO UPUBBMJOWFTUFFSEFOJOWFTUFFSEFST%BUHFMETUFMEF3FDIUFSJO TUBBUEFFFSTUFNBBOEFOUFPWFSCSVHHFOFOFFOQSPUPUZQFUF POUXJLLFMFO PNEBBSNFFIPQFMJKLXFFSOJFVXFJOWFTUFFSEFST BBOUFUSFLLFO

Durfkapitaal: formele investeerder of Business Angel Als je als starter gebruikmaakt van durfkapitaal, betekent dat eigenlijk dat je jouw bedrijf financiert met een lening van een particulier. Daarbij is er onderscheid tussen formele en informele investeerders. De eerste verstrekkers zijn bedrijven die gespecialiseerd zijn in het investeren van durfkapitaal. Denk bijvoorbeeld aan participatie- of investeringsmaatschappijen. De informele investeerders worden meestal gevormd door vermogende particulieren, de zogenaamde business angels. Dit zijn zakenmensen die van investeren hun vak hebben gemaakt. Ze brengen jou in contact met particulieren die kennis, kunde en kapitaal ter beschikking stellen aan nieuwe bedrijven. Jij pitcht vervolgens jouw idee of plan. Het is aan te raden om naar een voorlichtingsbijeenkomsten over risicokapitaal te gaan, waar je een indruk krijgt van de mogelijkheden en de geldende eisen.

)PFWJOEKFFFO#VTJOFTT"OHFM &S[JKOWFSTDIJMMFOEFOFUXFSLFO SFHJPOBBMFOMBOEFMJKL WBOBOHFMT LJKLCJKWPPSCFFMEPQ XXXOFCJCOMPGPQXXXPOEFSOFNFSTLSFEJFUEFTLOMWPPS FFOPWFS[JDIUWBOQBSUJKFOEJFKFLVOOFOIFMQFO

Factoring (nieuwe stijl ‘American’) Strikt genomen is factoring geen financieringsvorm, maar een middel. Wel een handige, want je verbetert er je liquiditeitspositie mee en dus ook de beschikbaarheid van werkkapitaal. Hoe zit dat? Veel bedrijven komen in financiële problemen doordat uitstaande facturen te laat of niet betaald worden. Als je dat risico tot een minimum wilt beperken kun je een factormaatschappij inschakelen. Zij betalen je de factuur (minus de kosten voor factoring) direct uit en zorgen daarna voor het debiteurenbeheer. Of factoring voor jou rendabel is, hangt af van het rentepercentage dat wordt berekend. Dit percentage verschilt per factormaatschappij en per ingediende factuur. Factormaatschappijen zijn geen incassobureaus. Het grote verschil zit hem in het direct uitbetalen van je facturen, waardoor je meteen weer financiële armslag krijgt en niet achter de feiten aanloopt.

Houd kredietunies in de gaten )FUGFOPNFFOLSFEJFUVOJFTCFTUBBUJOEF7FSFOJHEF4UBUFO BMTJOETFOXPSEUOVPPLEPPSEF/FEFSMBOETFSFHFSJOH POEFSTUFVOE%FFFSTUFLSFEJFUVOJFT[JKOJONJEEFMTHFTUBSU FOFSHBBOTUFNNFOPQWPPSIFUTUBSUFOWBONFFSWBOEF[F LSFEJFUVOJFT;PXJMQPMJUJFLFQBSUJK$%"EBUFSCJOOFOWJKG KBBSWJKGUJHLSFEJFUVOJFT[JKO EJFMFOJOHFOUPUFVSP LVOOFOWFSTUSFLLFO,SFEJFUVOJFT[PSHFOFSWPPSEBUFSOJFVXF LSFEJFUWFSTUSFLLFSTPQTUBBOEJFCFESJKWFOVJUEFFJHFOCSBODIF SFHJPPGDPOTVNFOUFOHSPFQLVOOFOPOEFSTUFVOFO&FO LSFEJFUVOJFWPPSCBLLFSTXPSEUEBOCJKWPPSCFFMEHFMFJEEPPS FFOHFQFOTJPOFFSECBLLFS%JFLBOEFPOEFSOFNFSTLXBMJUFJUFO WBOFFOLSFEJFUBBOWSBHFSCFUFSJOTDIBUUFOEBOFFOCBOL%PPS LSFEJFUVOJFT[VMMFOWFFMCFMPWFOEFLMFJOFCFESJKWFOFOTUBSUFST FFSEFSFFOLBOTLSJKHFOPQLSFEJFU

Overtuig investeerders met een briljante pitch Een investeerder overtuig je om in jouw plannen te investeren door een briljante pitch te maken; een samenvattend, sterk, energiek en overtuigend verhaal over jouw bedrijf en waarom ze hun geld aan jouw bedrijf zouden uitgeven. De basis daarvoor heb je al gelegd in je businessplan (wat maakt van jouw bedrijf wél een succes) in combinatie met wát je een investeerder wilt vragen (wat heb je nodig). Voeg in je verhaal meer toe dan alleen het beschrijven van een goed idee en je financiële plannen. Juist de bevlogenheid die je hieraan toevoegt, gaat ze over de streep trekken! Pitchcoach Beth Susanne helpt bedrijven over de hele wereld financiering te krijgen voor hun plannen. Haar geheim? Een overtuigende pitch (jouw verkoopmoment!) geeft antwoord op deze zes vragen: 1) Welk groot probleem ga je oplossen? 2) Welke oplossing heb je? 3) Hoe ziet je competitie eruit? En waarom ben jij beter of lukt het jou wel? 4) Wat is je marketingstrategie? 5) Wie zitten er in je team? 6) Wat vraag je precies? Kennis, geld of sociaal kapitaal? Valideer! Overtuig financiers en gebruik in je pitch bewijs dat jouw concept echt werkt door jouw idee te valideren. Geef ze een ‘proof of concept’. Volgens pitch-expert Susanne is het trouwens zaak om niet te vroeg te pitchen, een tweede kans krijg je meestal niet bij dezelfde investeerder.

Waar kijkt een investeerder naar? )PFCFSFJEKFKFWPPSBMTKFFFOGJOBODJFSJOHBBOWSBBHU &OXBBS LJKLUFFOCBOLPGBOEFSFJOWFTUFFSEFSOBBS ;PIBOUFFSUFFO JOWFTUFFSEFSCJKWPPSCFFMEFFOBOEFSSJTJDPQSPGJFM)PFIPHFS EFLBOTPQFFONJTMVLLJOH IPFIPHFSEFVJULFSJOHCJKTVDDFT CJKWPPSCFFMEJOBBOEFMFO *OWFTUFFSEFS-FFO;FWFOCFSHFO WFSUFMUJOFFOWJEFPPQPOEFSOFNFSTLSFEJFUEFTLOMIPFFFO JOWFTUFFSEFSKPVXQMBOCFPPSEFFMUGa naar: dezaak.nl/starten

Meer geld vrij krijgen? Stuur op je cijfers! Naast het vragen voor extern geld aan investeerders, zijn er ook manieren om binnen je bedrijf geld om handen te hebben voor je plannen. Door goed te sturen op je cijfers. Tip 1: Hanteer een goed debiteurenbeleid Zo hebben de meeste ondernemers namelijk een hoog debiteurensaldo (veel uitstaande rekeningen voor gedaan werk). Het lijkt misschien niet meer dan een eindproduct zo’n factuur, maar ondernemers lopen jaarlijks 1,5 miljard euro mis doordat hun facturen niet betaald worden, aldus onderzoek van TNS NIPO in opdracht van PostNL. Een hoop geld in een periode waarin de euro’s niet voor het oprapen liggen. Daaruit komt ook naar voren dat de facturen die wel betaald worden, structureel te laat worden betaald. Gemiddeld worden rekeningen na 47 dagen betaald. Hanteer dus een beter beleid, zodat je meer geld vrij krijgt voor andere zaken. Laat klanten bijvoorbeeld vooruitbetalen. Koop voorraden slimmer in en hanteer een strak schema voor het sturen en herinneren van facturen. Voordat je start, is het aan te raden dit proces systematisch aan te pakken. Wanneer stuur je facturen uit? Wat is de termijn, voordat je gaat herinneren? Wanneer ga je er bovenop zitten, nabellen of uit handen geven?

Alles lezen over (goed) debiteurenbeheer? -FFTIFUBSUJLFMPQEF[BBLOM Ga naar: dezaak.nl/starten

Tip 2: Pak je begroting er regelmatig bij Hoewel een begroting nooit (exact) gerealiseerd wordt, moet je daar wel naar streven. Door straks maandelijks de gerealiseerde cijfers te vergelijken met je begroting kun je bijsturen waar nodig. Soms zullen omstandigheden je dwingen de begroting aan te passen in positieve of negatieve zin. Als je bewust stuurt, zie je eventuele problemen vaak al in een vroeg stadium aankomen, kun je tijdig bijsturen en daarmee grotere problemen voorkomen. Tip 3: Vraag of organiseer hulp! Financiën zijn voor veel starters een struikelblok. Het ligt je of het ligt je niet. Toch moet je als ondernemer wel echt over een degelijke kennis van

cijfers beschikken. Je moet immers sturen op cijfers. Bij de zaken waarover je onzeker bent, moet je vooral hulp vragen. Denk aan je netwerk! Zo kun je bij bepaalde vragen overwegen om niet gelijk een accountant te bellen, maar in je netwerk eerst te zoeken naar iemand met verstand van zaken. Bijvoorbeeld bij het opstellen van een aandeelhoudersovereenkomst of het kiezen van een juridische vorm. Ook als je al een keuze hebt gemaakt en toch nog even twijfelt: vraag je netwerk om bevestiging. De meeste mensen willen graag helpen. Tip: word lid van ondernemersplatform De Zaak! Voor € 14,- per maand krijg je onbeperkt toegang tot de beste bedrijfsadviseurs en een schat aan waardevolle online content. Kijk op www.dezaak.nl/lidmaatschap

Heb je een krediet nodig of investering? -BBUWPPSBGKFQSPHOPTFEPPSFFOFYQFSUOBLJKLFO%BUWFSIPPHU KFLBOTFO.FFSJOTUFMMJOHFOPGQBSUJKFOXBBSKFNPHFMJKLUFSFDIU LVOUWPPSFFOGJOBODJFSJOHTBBOWSBBHPGPOEFSTUFVOJOHWPPSFFO BBOWSBBHdezaak.nl/starten

Tip 4: Maak een overzichtelijke administratie Een goede administratie opzetten, is van belang. Juist vanaf het eerste moment. Het geeft je inzicht en focus. Lees meer over dit onderwerp in hoofdstuk 4.

Bedrijf:

Lovechock Ondernemer: Laura de Nooijer Opgericht: 2009 Investeerde: € 20.000,- en leende € 23.000,- via Qredits Omzet: € 1,6 miljoen (2012)

“Een goed doordacht plan hielp bij de financiering”

8BU[FEPFU

Heeft met twee zakenpartners een fabriek uit de grond gestampt waarin ‘raw chocolate’ wordt gemaakt.

Hoe ontstond jouw bedrijf? “Dat is echt ontstaan vanuit mijn eigen behoefte voor een lekkere rauwe chocoladereep, die destijds alleen in Amerika te verkrijgen was. Ik was zelf al helemaal in de ban geraakt van rauwe cacao. Dat is cacao die niet geroosterd is en op lage temperaturen wordt verwerkt, zodat de goede stofjes bewaard blijven. Ik proefde de kwaliteit van de rauwe cacao en kreeg zin om zelf chocolade te maken. In eerste instantie voor mezelf, maar vrienden kochten de chocolaatjes en ik kreeg er lol in. Hoe meer ik er maakte, hoe meer ik aan een bedrijf dacht.” Hoe wist je dat jouw plannen haalbaar waren? “Ik heb nooit echt een duidelijke focus op werkgebied gehad. Maar hiervan wíst ik gewoon dat het haalbaar was, omdat ik er diep van binnen heel erg in geloofde. Ik werd al helemaal opgewonden van het idee dat het een succes zou worden. Omdat ik zelf in kwaliteit én biologisch geloof en daar geld voor over heb, geloofde ik ook dat andere mensen dat zouden hebben.” En toen was daar de stap naar financiering? “Het plan heb ik, met veel moeite, op papier gezet. Eerst met behulp van het Ondernemershuis Groot Oost en daarna met behulp van een van mijn

huidige partners. Het was een hele klus, vooral het cijfergedeelte. Toen ik uiteindelijk de aanvraag deed voor financiering, leverde ik al aan vijf winkels. Die combinatie, een goed doordacht plan gebaseerd op het eerste lokale succes, heeft mij erg geholpen. Probeer dus je product of dienst eerst in het klein uit, dat geeft vertrouwen dat het ook in het groot kan.” Financiering via een microkrediet van Qredits, hoe heb je dat ervaren? “Ik had geld nodig om machines te kopen zoals een warmhoudkast, een mouleerbak, een werktafel en koelkasten. De eerste voorraad grondstoffen en verpakkingsmateriaal kostten veel geld. Ik was heel blij dat ik daarvoor bij Qredits terecht kon, zij beoordeelden tenminste ook écht mijn kredietaanvraag. Daarvoor had ik het plan aan een aantal banken opgestuurd en kreeg ik óf helemaal geen antwoord óf na weken wachten één regeltje toegezonden, zoals: ‘te lage solvabiliteit’. Een opluchting dus, om in een gesprek eindelijk mijn enthousiasme te kunnen uiten. De voorwaarden voor het krediet waren ook heel helder, daar wilde ik maar al te graag aan voldoen.”

Je bent in een paar jaar tijd naar een flinke omzet gegroeid. Wat is je geheim? “Ik heb het nooit alleen willen doen, dat leek me saai en zwaar. Ik ben blij dat ik twee partners heb. In m’n eentje had ik waarschijnlijk in een winkeltje gestaan, haha. Ook leuk, maar groei is spannend. Ik richt me op wat ik goed kan. Ik heb geen bedrijfsmatige achtergrond en ben niet zo stressbestendig. Maar ik bezit wél over doorzettingsvermogen, wéét hoe ik iets moet neerzetten en hoe ik mensen aantrek. Een creatieveling met veel ideeën én focus. Ik houd me dus voornamelijk bezig met het

ontwikkelen van nieuwe producten en de marketing voor Lovechock.” Hét plan voor de aankomende tijd? “Het is een prachtige reis geweest tot nu toe. Dit jaar waren het vastleggen van een heldere strategie, interne processen en protocollen belangrijk. Volgend jaar richten we ons ons relatief meer op verkoop en marketing. Ook hebben we de intentie Lovechock nog duurzamer te maken om anderen te inspireren en onze voortrekkersrol te behouden. Succes en overvloed is er om te delen.”

Hoofdstuk 4

Praktische zaken die je vooraf moet regelen “Mislukken in je voorbereiding is de voorbereiding van je mislukking” de 99-jarige legendarische basketbalcoach John Wooden

Je heb inmiddels goed nagedacht over jouw idee, keuzes gemaakt, koers gekozen en alles op papier gezet. Voordat je echt gaat doorstomen, is het belangrijk dat je de juiste randvoorwaarden schept. Als je nu het kiezen van de juiste rechtsvorm, het afsluiten van verzekeringen en het opzetten van een goede administratie goed regelt, heb je daar straks profijt van. De keuze voor deze randvoorwaarden bepaalt namelijk je aansprakelijkheid, belastingplicht en het risico dat je als ondernemer loopt. 74 procent van alle ondernemers erkent dat risico’s bij ondernemen horen, aldus onderzoek van Nationale Nederlanden, uitgevoerd door TNS NIPO. Toch voegen maar weinig ondernemers de daad bij het woord en bereiden zich goed genoeg voor. Met het doorlopen van de onderstaande stappen leg je een solide basis voor je bedrijf.

Maar liefst 94 procent van de nieuwe ondernemers is éénpitter, aldus de Kamer van Koophandel (januari 2014). In totaal behoort bijna zeventig procent van de actieve ondernemingen in Nederland tot de categorie zzp. In dit hoofdstuk lees je welke vier stappen je moet zetten om goed voorbereid met je bedrijf van start te gaan.

Stap 1: de juiste rechtsvorm kiezen Als je gaat starten, moet je een rechtsvorm kiezen voor jouw bedrijf. De meeste starters beginnen als zelfstandige en zullen daarmee kiezen voor een eenmanszaak als rechtsvorm, maar soms kan een andere rechtsvorm ook interessant zijn, zoals een bv of vof.

De keuze voor een rechtsvorm Welke rechtsvorm je kiest, hangt af van de keuzes die je maakt, bijvoorbeeld of je zelfstandig start of gaat samenwerken, hoe en of je privévermogen inbrengt. Laat je vooraf goed informeren over wat bij jouw persoonlijke situatie past en bekijk je opties voor de verschillende rechtsvormen goed. De rechtsvorm die je kiest, heeft namelijk gevolgen voor je aansprakelijkheid en belastingverplichtingen. Keuze voor een rechtsvorm bepaalt je aansprakelijkheid Er zijn twee soorten rechtsvormen: bij een rechtsvorm zonder rechtspersoonlijkheid (eenmanszaak, vof, cv of maatschap) ben je met jouw privévermogen aansprakelijk voor schulden van je bedrijf. Bij een rechtsvorm met rechtspersoonlijkheid (bv, nv, vereniging, coöperatie en onderlinge waarborgmaatschappij of stichting) is dit meestal niet het geval. Keuze voor een rechtsvorm bepaalt je belastingverplichting De keuze voor een rechtsvorm bepaalt dus ook je belastingverplichting. Welk type belasting je betaalt (inkomstenbelasting voor een eenmanszaak of vennootschapsbelasting bij een bv bijvoorbeeld) en van welke aftrekposten en regelingen (zoals de zelfstandigenaftrek, ondernemersaftrek, investeringsaftrek en startersaftrek) je eventueel gebruik kunt maken.

Eenmanszaak Een eenmanszaak heeft één eigenaar, maar kan wél personeel hebben. Dus ook als je als starter personeel wilt aannemen, kun je nog steeds kiezen voor een eenmanszaak. Er zijn geen oprichtingseisen aan verbonden, zoals dat bij sommige rechtsvormen wel het geval is: je hebt bijvoorbeeld geen notariële akte nodig, alleen een inschrijving in het Handelsregister van de Kamer van Koophandel.

Geen onderscheid #JKFFOFFONBOT[BBLCFTUBBUFSHFFOPOEFSTDIFJEUVTTFO KPVXQSJW¥WFSNPHFOFOKPVX[BLFMJKLWFSNPHFO XBU FFOCFQBBMESJTJDPJOIPVEU)FUCFUFLFOUOBNFMJKLEBUKF QFSTPPOMJKLBBOTQSBLFMJKLHFTUFMELVOUXPSEFO BMTIFUNJTHBBU NFUKFCFESJKG4DIVMEFJTFSTLVOOFOEBOCFTMBHMFHHFOPQKF CF[JUUJOHFO [PBMTKFIVJT#FOKFJOHFNFFOTDIBQWBOHPFEFSFO HFUSPVXE %BOLBO[FMGTKFQBSUOFSBBOTQSBLFMJKLXPSEFO HFTUFMEWPPSWFSMJF[FOEJFKFNFUKFCFESJKGNBBLU

Besloten vennootschap (bv) De besloten vennootschap is een rechtspersoon met een in aandelen verdeeld kapitaal, waarin de oprichter(s) met een of meer aandelen deelnemen. Ook anderen dan de oprichter(s) kunnen met aandelen deelnemen. Aansprakelijkheid wordt beperkt Een bv als rechtsvorm kent een aantal voordelen. De risico’s van hoofdelijke aansprakelijkheid worden beperkt tot het bedrag waarmee je in de bv deelneemt. Dat betekent dat niet jij, maar de bv in de meeste gevallen aansprakelijk is voor eventuele schulden. Jouw privé-bezittingen blijven in de meeste gevallen buiten schot, tenzij er schulden zijn ontstaan door wanbeleid. Dan kun je wél persoonlijk aansprakelijk worden gesteld. Daarnaast zorgt een bv vaak voor continuïteit. Als jou bijvoorbeeld iets overkomt, kan je bedrijf blijven bestaan. En als je je bedrijf wilt verkopen, doe je dat door je aandelen te verkopen aan een nieuwe eigenaar. Je hebt geen minimum (start)kapitaal nodig om een bv op te richten. (Voorheen was dat nog € 18.000, maar die eis is vervallen). Je hebt een notariële akte van oprichting nodig en een inschrijving in het Handelsregister.

Kiezen voor een eenmanszaak of bv? Kiezen voor een eenmanszaak of bv heeft ook gevolgen voor je belastingverplichting. Als je een eenmanszaak opricht, betaal je inkomstenbelasting. Daartegenover staan fiscale voordelen, zoals de zelfstandigenaftrek. Een bv betaalt vennootschapsbelasting (naast loonbelasting en dividendbelasting), daarvoor geldt een lager tarief dan de inkomstenbelasting. Voor welke rechtsvorm je kiest hangt af van je winstverwachting. Als je relatief weinig winst verwacht, ben je wellicht beter af met een eenmanszaak, omdat het lagere tarief van de vennootschapsbelasting dan niet opweegt tegen de aftrekposten.

Andere rechtsvormen De meeste nieuwe ondernemers beginnen dus als zzp’er. Als je echter samen met één of meer personen wilt starten, zijn er ook andere rechtsvormen, denk aan een vennootschap onder firma (vof). Deze rechtsvorm heeft meerdere eigenaren (die je de vennoten of firmanten noemt). Dit kunnen bestaande personen zijn, als je dus samen een bedrijf start, maar het kunnen ook rechtspersonen zijn zoals besloten vennootschappen (bv’s). De rechtsvorm maatschap is ook een samenwerkingsvorm tussen twee of meer personen. De maten werken samen als zelfstandig ondernemer en beoefenen onder een gemeenschappelijke naam een beroep uit. Dat komt veel voor onder artsen, advocaten en fysiotherapeuten bijvoorbeeld. Je kunt trouwens ook als zzp’er samenwerken met andere zelfstandigen door een coöperatie op te richten. Handig voor projecten die te groot zijn om alleen te doen. Denk aan een communicatiedeskundige, vormgever, tekstschrijver en webbouwer die gezamenlijk opdrachten aannemen. Naast de bovengenoemde rechtsvormen zijn er ook nog een naamloze vennootschap (nv), een stichting, een commanditaire vennootschap (cv) als bijzondere vorm van de vof.

8FMLFSFDIUTWPSNQBTUIFUCFTUFCJKKPVXCFESJKG Kijk op: dezaak.nl/starten

Stap 2: Breng risico’s in kaart De volgende stap die je moet zetten, voorafgaand aan de start van je bedrijf, is het nadenken over de risico’s van ondernemen. Zodra je een keuze

hebt gemaakt voor een rechtsvorm, weet je al in hoeverre jij (persoonlijk) aansprakelijk bent. Maar als je een bedrijf begint, loop je ook andere risico’s. Die moet je in kaart brengen en waar nodig of mogelijk vooraf beperken of eventueel verzekeren. Ondernemen is risico nemen. Dat maakt het juist zo aantrekkelijk en spannend: het is een ander bestaan dan met een baan in loondienst. De keerzijde is dat je soms zaken zult tegenkomen die je niet had verwacht en die je vooraf had kunnen voorkomen.

Welk risico loop jij? Risico’s zijn er op veel verschillende vlakken. Veel starters verzekeren zich in eerste instantie alleen met een aansprakelijkheids- of rechtsbijstandverzekering. Maar weet jij precies hoeveel en welk risico je eigenlijk loopt en of dit voor jouw situatie genoeg is? Wat gebeurt er als je tijdelijk arbeidsongeschikt raakt? En hoe groot is de schade als er brand uitbreekt? Misschien onderneem je ‘in de cloud’ en zijn je gegevens veilig, maar heb je wel veel schade op je bedrijfspand. Allemaal risico’s die per branche of beroep verschillen en soms handig of nodig zijn om af te dekken of te verzekeren.

Maak een analyse Breng voor jouw persoonlijke situatie de risico’s in kaart. Wat kun je doen om die te verlagen? Wat is de bedreiging, hoe groot is de kans en wat is het gevolg van de schade die je loopt?

8BUHFCFVSUFSBMTKJK[JFLXPSEUPGFFOCVSOPVULSJKHU 0OHFWFFSQSPDFOUWBOEF[FMGTUBOEJHFOIFFGUHFFO BSCFJETPOHFTDIJLUIFJETWFS[FLFSJOH "07

CMJKLUVJUFFO POEFS[PFLWBO'/7;FMGTUBOEJHFOPOEFS[[Q¼FST0GKF XFMPGHFFO"07OPEJHIFCU IBOHUBGWBOKFCFSPFQ EFSJTJDP¼T FOEFCVGGFSEJFKFIFCUPQHFCPVXEPNFFOCFQBBMEFQFSJPEF [POEFSJOLPNTUFOUFPWFSCSVHHFO

Denk voor elk deel van je bedrijfsvoering goed na welk risico je mogelijk loopt, welke preventieve maatregelen je zelf kunt nemen en of het nodig is om risico’s af te dekken.

Sluit verzekeringen af Er zijn zoveel verschillende verzekeringen dat je misschien door de bomen het bos niet meer ziet. Hieronder lichten we er een aantal uit. Zorgverzekering – Er is weinig verschil met een normale zorgverzekering, alleen de inkomensafhankelijke bijdrage is lager op de polis van een ondernemer. Als ondernemer kun je je ook aansluiten bij een collectief. Dat levert vaak flinke kortingen op. Ook kun je als ondernemer kiezen voor een collectieve zorgverzekering voor je personeelsleden. AOV – Met een arbeidsongeschiktheidsverzekering (AOV) verzeker je de financiële gevolgen van arbeidsongeschiktheid. Zo zorg je dat je geen inkomstenverlies lijdt en dat je onderneming kan blijven voortbestaan. Deze verzekering sluit je af voor telkens vijf jaar. Per maand betaal je een premie. Mocht je dan arbeidsongeschikt worden, dan heb je onder bepaalde afgesproken voorwaarden recht op een maandelijkse uitkering. Hierboven heb je kunnen lezen dat ruim de helft van de zelfstandigen geen arbeidsongeschiktheidsverzekering heeft. Omdat de premies voor een AOV best wel hoog zijn, hebben veel ondernemers de neiging om geen verzekering af te sluiten. Geen verstandige keuze, want als je niet verzekerd bent en je raakt arbeidsongeschikt heb je vaak alleen nog recht op een bijstandsuitkering.

"MTKFHFFO"07XJM IFCKFEFWPMHFOEFBMUFSOBUJFWFPQUJFT É +FLVOU[FMGHFMESFTFSWFSFO É +FLVOUFFO½JOEJWJEVFMFBSCFJETPOHFTDIJLUIFJETWFS[FLFSJOH UFHFODPMMFDUJFWFWPPSXBBSEFO¼BGTMVJUFO%JUJTNPHFMJKLWJB EJWFSTFCSBODIFFOCFSPFQTPSHBOJTBUJFT0PLPSHBOJTBUJFT WPPS[FMGTUBOEJHFO [PBMTEF7FSFOJHJOH1MBUGPSN;FMGTUBOEJHF 0OEFSOFNFST 1;0

$/7;FMGTUBOEJHFOFO'/7 ;FMGTUBOEJHFOCJFEFOIVOMFEFOEF[FNPHFMJKLIFJE É +FLVOUFFOWSJKXJMMJHF;JFLUFXFUWFS[FLFSJOHFOPG8*" WFS[FLFSJOHCJK687BGTMVJUFO%F[FWFS[FLFSJOHHFMEUBMT KFWBOVJUFFOVJULFSJOHEFTUBSUNBBLUOBBS[FMGTUBOEJH POEFSOFNFSTDIBQ É +FLVOUEFFMOBNFBBOFFO[PHFOBBNE#SPPEGPOET PWFSXFHFO;PFLNJOJNBBMUXJOUJHHFMJKLHFTUFNEFOVJUKF OFUXFSLEJFNBBOEFMJKLTXBUHFMEJOFFOQPUTUPQQFO"MTFFO WBOEFHSPFQ[JFLXPSEUEBOLBOIJKFFOCFSPFQEPFOPQFFO TDIFOLJOHVJUEFHF[BNFOMJKLFQPU-FFTKFHPFEJOBMTKFEJU PWFSXFFHU)FU#SPPEGPOETLFOUFOUIPVTJBTUFWPMHFMJOHFO NBBSPPLWFFMDSJUJDBTUFSTEJFIFUFFO½XBOLFMLBBSUFOIVJT¼ OPFNFO

Aansprakelijkheidsverzekeringen - Bij de uitoefening van je bedrijf kan er directe materiële of financiële schade worden toegebracht aan derden of aan eigendommen van derden. Deze schade wordt gedekt door een bedrijfsaansprakelijkheidsverzekering. Een andere categorie van schade is zuivere vermogensschade. Dit is de schade die een derde lijdt door het missen van inkomsten. Als je een adviserend beroep of bedrijf hebt, is een beroepsaansprakelijkheidsverzekering van toepassing. Voor bestuurders, commissarissen en toezichthouders bestaat er een speciale bestuurdersaansprakelijkheidsverzekering. Bestuurders worden in toenemende mate persoonlijk aansprakelijk gesteld. Dat kan een flinke aanslag betekenen op het privévermogen. Met een bestuurdersaansprakelijkheidsverzekering is dit risico goed verzekerd. Bedrijfsrechtsbijstand - Gelijk hebben en gelijk krijgen is helaas niet altijd hetzelfde. Als je een conflict krijgt met een personeelslid, klant of

leverancier, kunnen de kosten voor een advocaat soms hoog oplopen. Met een rechtsbijstandverzekering voor je bedrijf ben je verzekerd van juridisch advies. Verzekeringen voor je bedrijfspand - Door een storm, brand of inbraak kan je bedrijfspand grote schade oplopen. Je kunt je verzekeren tegen schade aan je pand, maar ook schade aan computers en elektronica (brandverzekering, gebouwenverzekering, elektronicaverzekering et cetera). Verzekeringen voor bedrijfscontinuïteit - Naast de fysieke schade aan je pand, inventaris en goederen, kunnen ook bedrijfsprocessen stil komen te liggen. Dit kan (tijdelijk) inkomstenverlies tot gevolg hebben. Om je bedrijf zo snel mogelijk operationeel en bereikbaar te krijgen, moet je soms veel kosten maken. Een bedrijfsschadeverzekering dekt vrijwel al deze kosten. Ook de reconstructiekosten (kosten die je maakt voor het herstel van administratie en het opbouwen van het klantenbestand) vallen hieronder.

5XFFUJQTPNEFQSFNJFTWBOKFCFESJKGTWFS[FLFSJOHFOMBBHUF IPVEFO É 7FFMWFS[FLFSBBSTIFCCFOLPSUJOHWPPSTUBSUFOEFPOEFSOFNFST WSBBHFSOBBSCJKKFUVTTFOQFSTPPOPGWFS[FLFSBBS É #VOEFMKFWFS[FLFSJOHFOJO¥¥OQBLLFU WBBLLSJKHKFEBO LPSUJOHPQEFQSFNJF

Andere risico’s beperken Ook in je dagelijkse bedrijfsvoering en het contact met klanten of opdrachtgevers loop je als ondernemer risico. Denk aan een conflict met een klant na een meningsverschil over het geleverde product of facturen die niet of te laat worden betaald, waardoor je steeds minder financiële middelen tot je beschikking hebt. Drie tips die daarbij helpen: Tip 1: Hanteer algemene voorwaarden en voorkom onduidelijkheid Risico loop je ook als je bij opdrachten vooraf niet duidelijk afspreekt wat jouw werkwijze is, wat je van de ander verwacht en wat ze van jouw mogen verwachten. Met als gevolg onduidelijkheid over het werk dat je oplevert of het bedrag dat je betaald zou krijgen. Een manier om dat vooraf te regelen, is

het hanteren van algemene voorwaarden. Als je als ondernemer producten of diensten levert, dan is het handig om alles rond de (ver)koop en levering vast te leggen in zulke voorwaarden. Vooral als je met meerdere klanten steeds dezelfde afspraken maakt. Algemene voorwaarden zijn schriftelijk vastgelegde bepalingen, waarin van alles is geregeld over de mondelinge of schriftelijke overeenkomst die is gesloten tussen ondernemer en afnemer. Denk hierbij aan de betaalwijze, hoe een product of dienst wordt geleverd en binnen welke termijn, of er garantie op zit en hoe de klachtenafhandeling is geregeld. Welke algemene voorwaarden je hanteert, hangt sterk af van het soort onderneming dat je hebt, welke klanten je bedient en in welke branche je werkt. Het scheelt bijvoorbeeld of je levert aan consumenten of diensten verleent.

7FFMCSBODIFPSHBOJTBUJFTTUFMMFOBMHFNFOFWPPSXBBSEFOPQ EJFHFTDIJLU[JKOWPPSFFOTQFDJGJFLFCSBODIF$IFDLPGFS WPPSXBBSEFO[JKOEJFKFFFOPQFFOLVOUPWFSOFNFO,JKLWPPSBM PPLOBBSEFWPPSXBBSEFOEJFKFDPMMFHB¼TVJUIFUWBLIBOUFSFO 0Q[BBLOMWJOEKFFFOIBOEJHFDIFDLMJTU dezaak.nl/starten

Tip 2: Opdrachten (laten) bevestigen Een andere manier om onduidelijkheden over afspraken te voorkomen, is het hanteren van opdrachtovereenkomsten. Als je een klus aanneemt, leg je schriftelijk vast wat jullie zijn overeengekomen. Welk resultaat lever je wanneer op? Hoeveel uren schat je in te zullen maken en wat is de vergoeding daarvoor? Wat is de manier van factureren (en de termijn van herinneren en incasso)? En zijn er nog ontbindende voorwaarden, bijvoorbeeld bij onredelijke eisen van een opdrachtgever? Wees zo gedetailleerd mogelijk, het voorkomt dat je meer werk doet, dan er eigenlijk was afgesproken. Verwijs eventueel naar de offerte. Tip 3: Stuur op je cijfers met een ijzersterk debiteurenbeheer Een ander groot risico voor starters is een slecht debiteurenbeleid. Veel starters komen in de problemen (en gaan soms zelfs failliet) omdat rekeningen te laat of niet worden betaald. Het belang van een goed debiteurenbeleid wordt

nogal eens onderschat. Eigenlijk gek; zorgen dat het geld binnenkomt, zou toch hoofdzaak moeten zijn. Over een goed debiteurenbeheer lees je meer in hoofdstuk 3.

Stap 3: Een goede administratie opzetten Een van de voorwaarden voor succesvol ondernemerschap (én de volgende stap die je moet zetten) is het hebben van een goed overzicht van je inkomsten en uitgaves. Dat doe je door het opzetten van een administratie met daarin alle gegevens die je over je onderneming op papier of elektronisch vastlegt.

4BSBIEF8JOUFS PQSJDIUFSWBOPOMJOFXJOLFM"DVQPG$BLFÁ+F BENJOJTUSBUJFTUPQUOJFUCJKIFUPQ[FUUFOFSWBO*LQMBOXFLFMJKLT FFOWBTUNPNFOUXBBSPQJLBMMFBENJOJTUSBUJFWBOEFBGHFMPQFO XFFLWFSXFSL%PFKFEJUOJFU EBOMPPQKFIFUSJTJDPEBUKFIFU WPPSKFVJUHBBOTDIVJWFO&OEBOWFSMJFTKFIFUPWFS[JDIUPQ JOLPNTUFOFOVJUHBWFO XBBSEPPSKF[PXFMEFQPTJUJFWFBMT OFHBUJFWFPOUXJLLFMJOHFOOJFUPQUJKELVOUTJHOBMFSFOÌ

Het nut van een goede administratie Administratie is niet bij iedereen een even populair bezigheid. Maar volgens onderzoek van NOvAA, de Nederlandse Orde van AccountantsAdministratieconsulenten, zou het onderschatten hiervan en het hebben van te weinig basiskennis van boekhouding wel een van de belangrijkste redenen zijn waarom veel starters binnen drie jaar weer stoppen. Ook als je een broertje dood hebt aan de administratie en besluit deze uit te besteden aan een boekhouder of administratiekantoor, moet je een goed systeem hanteren. Het geeft je het broodnodige overzicht en inzicht in je kosten en omzet en is daarmee de basis voor je jaarrekening en je belastingaangiftes. Daarbij ben je wettelijk verplicht een goede administratie te voeren én die te bewaren. Als ondernemer heb je namelijk bewaarplicht. Al je gegevens die onder de administratie vallen, moet je zeven jaar bewaren. Gegevens over onroerende zaken moet je zelfs tien jaar bewaren.

Verschillende vormen administratie Zelfs als je een kleine zelfstandige bent, heb je te maken met verschillende vormen van administraties. Denk aan: de boekhouding (je financiële verslaglegging, een geordende weergave van de inkomsten en uitgaven), omzetcijfers (dagelijks, wekelijks of maandelijks) en bankgegevens van overboekingen bijvoorbeeld. Maar ook administratie op het gebied van voorraad, klanten, debiteuren, prospects, uren (voor je zelfstandigenaftrek), personeel, belastingzaken (zoals btw) en correspondentie.

Voordat je begint Om je administratie op te zetten, is het belangrijk dat je eerst een paar zaken regelt. Vier zaken die je het beste eerst kunt regelen: 1) Vraag een btw-nummer bij de Belastingdienst aan. Dit gaat automatisch als je jouw bedrijf inschrijft in het Handelsregister van de Kamer van Koophandel. 2) Open een zakelijke bankrekening (dus naast je privé-rekening, een must voor meer overzicht). 3) Zet een urensysteem op: als je in aanmerking wilt komen voor fiscale voordelen moet je voldoen aan het urencriterium. Het houdt in dat je aantoonbaar 1225 uur in een jaar aan je bedrijf moet hebben gewerkt. Houd dus al je uren bij die je dagelijks werkt en schrijf op waaraan je je tijd besteedt. Bewaar je agenda’s voor het geval je controle krijgt van de Belastingdienst. 4) Ga je als zzp’er aan de slag? Vraag een VAR (Verklaring Arbeidsrelatie) aan bij de Belastingdienst. Dit papier verschaft duidelijkheid over de vraag of jouw opdrachtgever loonheffing en premie werknemersverzekeringen moet betalen over het werk dat je levert. Geen verplichting, maar vaak wel gevraagd.

Maak gebruik van de online mogelijkheden Er zijn handige online mogelijkheden om je administratie te voeren. Denk aan de mogelijkheid van een online boekhoudpakket, waar je facturen inscant en verwerkt. Belangrijke aanbieders zijn Exact Online, Reeleezee en Twinfield. Het voordeel hiervan is dat je een heel efficiënte administratie voert (je kunt

er immers overal en altijd bij), het vergroot je inzicht en bespaart je kosten. Bij sommige online boekhoudpakketten kan zelfs, op jouw goedkeuren, je accountant meekijken. Dat levert ook weer tijden geldwinst op.

Een administratie opzetten met het ordnersysteem Als je (nog) terugschrikt voor een online boekhouding, is het ordnersysteem een eenvoudige manier om je administratie op te zetten. Bedenker Eric Leenderts, bedrijfsadviseur en trainer bij de Kamer van Koophandel: “Dit systeem zet je op door vier tot zeven ordners (ordnermappen) te gebruiken en drie alfabetindelingen voor in de mappen. Indien nodig, schaf je ook een doorschrijfkasboek aan met kolommen om de btw in te vullen. Kleinere administraties kunnen af met één (met tabbladen) tot vier mappen, die je de onderstaande namen geeft: t,BTCBOL t%FCJUFVSFOWFSLPPQCPFL t$SFEJUFVSFOJOLPPQCPFL t$PSSFTQPOEFOUJF Bij grotere administraties verdeel je deze onder (Van Kas/ Bank maak je dan bijvoorbeeld twee mappen) en gebruik je in totaal zeven mappen. De ordners Debiteuren, Inkoopboek en Correspondentie verdeel je onder op alfabet. Je kunt naar gelang je branche of grootte van je bedrijf de administratie uitbreiden. Daarnaast kun je overwegen in hoeverre je dit wilt automatiseren. Denk daarbij bijvoorbeeld ook aan digitale facturatie. Daarnaast kan de kas bijvoorbeeld vervangen worden door een Excelsheet en het verkoopboek door een map met bestanden.

#JKIFUPSEOFSTZTUFFNWPMHFOEFEPDVNFOUFOJOEFNBQQFO FFOCFQBBMEFSPVUF)PFKFEJUTZTUFFNPQFFOIBOEJHFNBOJFS HFCSVJLU IBOHUBGWBOKFTUSPPNCFUBMJOHFOFOCBOLBGTDISJGUFO JOFOWFSLPPQGBDUVSFO(BWPPSFFOEVJEFMJKLFIBOEMFJEJOHWBO IFUTZTUFFNOBBSdezaak.nl/starten

Zelf doen of uitbesteden? Als je veel werk hebt aan de administratie of als je er geen kaas van hebt gegeten, is uitbesteden een optie. Die keuze hangt onder andere af van hoeveel facturen er in je bedrijf omgaan. Stel: je hebt een klussenbedrijf met

veel inkoop van verschillende materialen en je werkt bij veel en verschillende opdrachtgevers. Dan is een administratie meer werk en ingewikkelder dan wanneer je een paar facturen per maand of jaar stuurt. Je kunt ook besluiten zelf je administratie te doen en dit achteraf laten controleren. Handig als je dan gebruik maakt van een online boekhoudprogramma of aanlevert in een Excelbestand. Ga je uitbesteden? Hoe efficiënter je aanlevert, hoe minder tijd (en dus geld) het een boekhouder kost om dit voor je te doen.

#FOUKFDIBPUJTDI 7SBBHPGIVVSEBOJFNBOEJOPNJOJFEFS HFWBMFFOTQFSXFFLPGFFOTQFSNBBOEKFCBOLBGTDISJGUFO CPOOFOFOEFSHFMJKLOFUKFTPQEBUVNPQUFCFSHFO)FUTDIFFMU WFFMXFSLFOUJKE UJKEJTHFME BMTKFIFUWBOBGIFUCFHJOHPFE CJKIPVEU&OCFUBBM[PWFFMNPHFMJKLQFSCBOLFONFUFFOQJOQBT WBOEF[BBLEJUMFWFSUKFBMFFOHPFECFFMEFOBENJOJTUSBUJFWBO KPVXLPTUFOPQ

Stap 4: De beste bedrijfsnaam De laatste stap die je nu nog moet zetten, is het bedenken van een goede bedrijfsnaam. En dan het liefst één die direct indruk maakt en blijft hangen, maar ook eentje die mág.

Wat is een goede naam? Of je nu een websitebouwer bent of een bakkerij hebt, zorg ervoor dat je naam duidelijk weergeeft wat je precies aanbiedt. Dat doe je bijvoorbeeld door je ‘soortnaam’ toe te voegen aan je bedrijfsnaam. Dus ‘Internetbureau Way2Web’. Het wordt klanten dan direct duidelijk wat je aanbiedt of verkoopt. Je kunt ook voor een naam kiezen die in één klap duidelijk maakt in welke klantbehoefte je voorziet. Vooral bedrijven voor wie internet een belangrijk verkoopkanaal is, gebruiken zulke namen. Een bekend voorbeeld is internetbedrijf Weekendjeweg.nl. Wat mag wél en wat níet? Er zijn een aantal regels voor een handelsnaam. Zo mag jouw bedrijfsnaam bijvoorbeeld niet te veel lijken op een bestaande naam. Noem jij jouw buurtsuper bijvoorbeeld ‘C2000’, dan kun je bezwaren verwachten. Jouw

bedrijfsnaam mag niet misleidend zijn voor klanten. Begin je bijvoorbeeld een bloemenwinkel? Dan mag je je bedrijf niet ‘International Flower Center’ noemen, tenzij je je ook internationaal beweegt. Ook een toevoeging als B.V. achter de bedrijfsnaam van een eenmanszaak wordt gezien als misleiding. Test én check je naam Test uit of anderen jouw naam net zo geniaal vinden als jijzelf. Even checken met dit leuke testje: begin met een telefoontje naar proefpersonen als familieleden en vrienden en de ondernemers uit je netwerk. Verstaan zij de naam meteen of moet je te veel uitleggen?

$IFDLKFCFESJKGTOBBNJOIFU)BOEFMTSFHJTUFSWBOEF,BNFS WBO,PPQIBOEFM+FNBHHFFOOBBNLJF[FOEJFJFNBOEBOEFST BMIFFGU0OEFSOFNFS5BDP$BSMJFSNBBLUFEJUNFFNFU[JKO CFESJKGTOBBN.00'$BSMJFSÁ%JFOBBNCMFFLBMWFSHFWFO8F CFTMPUFOFS7"/.00'WBOUFNBLFO*OIFUCFHJOXBSFOXF OJFUUFWSFEFOPWFSEJFOBBNTWFSBOEFSJOH NBBSOBIFUIFFMWBBL HFIPPSEUFIFCCFO CFHPOJLIFUTUFFETMFVLFSUFWJOEFOÌ

Bedrijf:

FashCom

Ondernemers: Stijn Kruijssen, Eric Lang en Jeroen Romate Opgericht: 2011 Aantal werknemers: 13

“Je moet altijd buffers bouwen en voor solvabiliteit gaan”

8BU[FEPFO

Verkochten sinds de start in elk geval al 45.254 boxershorts, 19.873 paar sokken en 1.745 zwembroeken via websites als Boxers.nl en Sokken.nl en Zwembroeken.nl

Van droom naar bedrijf met dertien man in dienst. Hoe doe je dat? Stijn: “Ik weet nog dat Eric en ik hier over de grachten liepen en tegen elkaar zeiden: ooit zit ons kantoor hier. Dat pioniersgevoel. En nu zitten we inderdaad daar, dankzij een heel geleidelijke groei. In het begin waren we concurrenten. We startten allebei piepjong, ik was 17 jaar en ondernemer. Ik had mijn eerste site, later een eigen online spaarprogramma. Eric ook. We hielden elkaar een beetje in de gaten, probeerden elkaar na te doen. Toch zijn we op een gegeven moment samengegaan. Ik werkte toen al met Jeroen samen, Eric nog met iemand die een tijd onze vierde compagnon is geweest. Samen vormden we Four People BV, een bedrijf in affiliate marketing. Sinds 2011 zijn we ook eigenaar van FashCom, en dus e-tailers. De reden voor samenwerken is makkelijk: als je deelt, groei je sneller. En het inspireert.“ Wat is het geheim van jullie ondernemerssucces? Eric: “De helft van je bedrijf is het managen van je financiën! Een grote valkuil voor ondernemer is het te snel weer uitgeven van je geld. Snel even omzet maken is er niet bij. Je moet op kosten letten, continu. Geld opzij zetten en reserveren voor mindere tijden. Buffers bouwen en voor

solvabiliteit gaan. Onze focus ligt echt op onze continuïteit, één jaar à anderhalf jaar vooruit. We bekijken maandelijks alle cijfers samen en vergelijken met voorgaande jaren of seizoenen.” Koers houden met je bedrijf, hoe doe je dat eigenlijk? Eric: “Wij zijn het elke week wel een keer goed oneens. Maar dan leggen we de argumenten op tafel. Die punt aan de horizon zetten, dat is belangrijk bij ondernemen. De weg ernaartoe kan op verschillende manieren, als je het einddoel maar duidelijk hebt. Het voorkomt dat je veel door elkaar doet en zorgt ervoor dat je je tijd steekt in zaken waarmee je je geld verdient. Alleen dan heb je focus, kun je groeien en til je je bedrijf naar een next level.” Hoe ervaar je de risico’s van het ondernemen? Stijn: “Ondernemen is risico's nemen, dat moet wel in je aard zitten. Want als je die neemt, doen ze soms behoorlijk pijn. Zo kochten we de domeinnaam schoenen.nl voor 120.000 euro, ex btw. Iedereen verklaarde ons voor gek. Tot nu toe hebben ze gelijk gehad. Het heeft het ons nog niet opgeleverd wat we hadden verwacht. Maar je mag best een keer falen als ondernemer. Daarna ga je weer door.”

Heb je ondernemen moeten leren? Stijn: “Ondernemen moet in je zitten. Het ligt je of niet. Eric en zijn vrienden stonden vroeger allemaal op de vrijmarkt met Koninginnedag, met rommel van de buren. Nu zijn ze allemaal ondernemer. Als kind verkocht ik de pruimen uit onze tuin, samen met mijn zusje. Stonden we voor de deur de hele oogst te verkopen. Nu doe ik eigenlijk hetzelfde, maar dan met sokken, onder- en zwembroeken. Ondernemen is ook een portie geluk: wie kom je tegen en maak je de goede beslissing?”

Grootste voordeel van ondernemen? Eric: “Je verdient geld door van ‘a tot z’ zelf verantwoordelijk te zijn en verantwoordelijkheid te nemen. De reward is dan zo groot. Die verantwoording hebben, is trouwens iets anders dan alles zelf doen. Ben je ergens niet goed in? Uitbesteden! Als je te lang dingen doet, die je niet goed kan en niet leuk vindt, motiveert dat niet. En geen enkele ondernemer is allround.”

Hoofdstuk 5

De markt op: meer succes als starter “Bedenk wanneer jij je klanten kunt bereiken en hoe je dit op de meest effectieve manier voor het minste geld kan doen. En doe dat.” Eelko Hamer, ondernemer en creatief strateeg voor innoverende bedrijven

Je hebt veel zaken op orde en inmiddels de basis gelegd voor een mooi bedrijf. Je hebt van een idee een plan gemaakt, je weet hoe je dit gaat financieren én hebt alle praktische zaken geregeld. Maar eigenlijk gaat het échte werk nu pas beginnen: je gaat de markt veroveren met jouw product! Dit is de fase van je bedrijf waarin je moet doorstomen én doorzetten. Om de markt op te gaan en je klanten te benaderen. Maar hoe doe je dat als startende ondernemer, waar begin je? En kost dat niet veel tijd of veel geld voor het inzetten van de juiste marketing- en communicatiemiddelen?

Veel starters beschikken niet over een groot budget voor marketing of communicatie. Maar dat is niet per se noodzakelijk. Dankzij de hoeveelheid digitale ontwikkelingen zijn er veel manieren om je klanten te bereiken, die niet veel of soms zelfs niks kosten. En die juist ook heel geschikt zijn voor een zzp’er of kleine zelfstandige, bijvoorbeeld vanwege het grote bereik. Denk aan de inzet van sociale media of contentmarketing. De middelen kunnen zeer effectief zijn, zolang je maar de focus op jouw (potentiële) klanten houdt. In dit hoofdstuk gaan we daar verder op in. Als er iets is dat je als startende ondernemer van succesvolle bedrijven kunt leren, dan is het dat ze luisteren naar hun klanten en hen centraal zetten in hun bedrijfsvoering.

.BSLUPOEFS[PFLCVSFBV.BHJT.BSLFU3FTFBSDIEFFE POEFS[PFLPOEFSTOFMHSPFJFOEF TVDDFTWPMMFPOEFSOFNFSTEJF JOEF'%(B[FMMFOUPQ FO FOJOEF4ZOUFOT .,#*OOPWBUJF5PQ WPPSLXBNFO7BOEFCFESJKWFO EJF[FPOEFSWSPFHFO OPFNEFQSPDFOULMBOUHFSJDIUIFJEBMT FFOWBOEFCFMBOHSJKLTUFTQFFSQVOUFOJOEFCFESJKGTWPFSJOH %F[FCFESJKWFOMVJTUFSFOBMTHFFOBOEFSOBBSXBUIVOLMBOUXJM [FNFUFOFOXFUFOIFU)PFXFMIVOCVEHFUXFMJTXBBSHSPUFS JT [FUUFOPPL[JKWPPSBMJOPQTPDJBMFNFEJB¥ODPOUBDUNFU LMBOUFO

De markt op: hoe begin je? Wie jouw klant is en hoe jouw markt eruitziet, dat weet je al. Dat heb je immers al onderzocht bij het maken van je ondernemersplan en het beschrijven van je marketingaanpak. Je weet dus al wat je wilt bereiken en wat je doelen zijn. Nu is het van belang om het ook écht te doen: om je klanten te bereiken, te overtuigen en aan je te binden.

Go to market Grote bedrijven hanteren voor dit moment de term: ‘Go to market’, het activeren van een merk. Volgens Eelko Hamer, ondernemer en creatief strateeg voor innoverende bedrijven, moet je je als startende zelfstandige niet laten afschrikken door de term en jouw marktbenadering juist niet te groot te

maken. Hamer adviseert om, voordat je de markt naar je toe probeert te halen, de antwoorden op de volgende vragen kort op een rij te zetten en je acties daarop toe te spitsen. - Waar kun je het verschil maken? Hamer: “Een kapper met een mooie ruit in een drukke straat, moet juíst die ruit gebruiken en niet in een foldertje gaan staan”. - Waar ben je goed in? Waar voeg je waarde toe en wat zoekt jouw klant? “Verbind deze zaken met elkaar. Stel, je bent die kapper. Jouw klant heeft nét een nieuw kapsel. Mooi moment voor een nieuwe (profiel)foto. In jouw zaak kunnen ze na elke knipbeurt op de foto, voor een achtergrond met jouw logo. De foto krijgen ze van jou en plaatsen zij bijvoorbeeld op sociale media.” - Bedenk waar jíj in contact wilt komen met jouw klanten. “Is dat door ze te bellen, door iets in het plaatselijke blaadje te zetten of benader je klanten alleen in je eigen winkel?”

$SFBUJFGTUSBUFFH&FMLP)BNFSÁ%FOLFFONJEEBHOB OPEJH JFNBOENFUFFOGSJTTFHFFTUVJUEJFNFUKFNFFEFOLU,JFTFFO QBBSBDUJFTVJU EPF¥¥OBDUJFQFSLFFSFOHBIFUHFXPPOEPFO %BUHBBUOBUVVSMJKLPPLFFOLFFSNJT NBBSBMTKFFWBMVFFSU MFFS KFFSWFFMWBOFOQSPCFFSKFWFSWPMHFOTXFFSJFUTBOEFSTÌ

Marketing nieuwe stijl Hoewel je er slim aan doet het beheersbaar te houden, kun je het benaderen van de markt net zo groot of klein maken als je wilt. Volgens marketinggoeroe Seth Godin is er wel een aantal regels voor een effectieve benadering van de markt: weet wie je klanten zijn, wat ze willen en wanneer ze het willen. Godin noemt dat ‘marketing nieuwe stijl’. In plaats van klanten te overspoelen met lukrake marketingacties, raadt hij aan juist te luisteren en goed te kijken naar wat zij willen. Volgens de marketinggoeroe moet je als ondernemer met een goed idee komen gericht op jouw doelgroep om binnen die groep vertrouwen op te bouwen, zodat zij jouw idee vanzelf gaan verspreiden.

Wat is je boodschap? De eerste stap daarvoor begint bij jezelf. Om jouw idee te verspreiden, moet jíj jouw verhaal, je boodschap naar buiten duidelijk hebben. Dat zorgt voor de verbinding met de juiste klanten. Zorg dat de boodschap helder en simpel is en dat je je onderscheidt van anderen. Dat maakt je geloofwaardig. Het geeft je ook houvast en richting in wat je doet en wilt bereiken.

Maak gebruik van storytelling ‘Storytelling’ is een krachtig marketingmiddel om je verhaal te vertellen. Het vertellen van jouw verhaal zorgt ervoor dat waar jij voor staat als ondernemer beter beklijft. Mensen onthouden een verhaal namelijk beter dan een los gegeven. Een middel dat in de reclamewereld veel wordt gebruikt, maar dat je ook als zelfstandige prima kunt gebruiken. Kijk maar eens naar het verschil tussen deze twee verhalen van ondernemers. De een zegt: “Ik weet alles van de medische industrie”, de andere zegt: “Ik had zelf een zwak gebit, altijd veel gaatjes. Toen ik geen nieuwe tandarts kon vinden, kwam ik uit bij een groep studenten tandheelkunde. Daar heb ik zolang en zo vaak op de bank gelegen en écht ervaren wat het met je doet om tandpatiënt te zijn. Toen besloot ik me daar in te specialiseren om er anderen mee te kunnen helpen.”

)PFWFSUFMKFKFWFSIBBMBMTTUBSUFOEF[FMGTUBOEJHF &FO WPPSXBBSEFWPPSFFOHPFEWFSIBBMJT EBUIFUBVUIFOUJFLJT &FOQFSTPPOMJKLWFSIBBM XBBSJOKFWFSUFMUXBUKFXPSTUFMJOHJT HFXFFTUPGXBUKFIFCUPWFSXPOOFO.BBLFSHFFOHSPPUWFSIBBM WBOBMTEJUKFOJFUQBTU)FUHBBUPNEFLFSOXBBSEFOXJFCFOKF FOXBUWJOEKFCFMBOHSJKL .BBLFFOLFSOCPPETDIBQFO[FUEBU PQFFO"¼UKF4DIFSQEJFCPPETDIBQTUFFETNFFSBBO UPUEBU KFFFOLPSU DPODSFFUFOCPOEJHWFSIBBMPWFSIPVEUEBUKFJOBMKF NJEEFMFOOBBSCVJUFOLVOUCSFOHFO(FCSVJLIFUCJKWPPSCFFME JOKFQSFTFOUBUJF CJKFFOQJUDIWPPSOJFVXFLMBOUFO PQEF WFSTDIJMMFOEFTPDJBMFNFEJBPGCJKIFUWPPSTUFMMFOWBOKFUFBNPQ EFXFCTJUF

Voeg waarde toe Een ander middel om je boodschap duidelijker te krijgen en meer waarde toe te voegen, is door te redeneren vanuit de waarom-vraag. Het gaat er niet om wát je doet, maar wáárom. Dat is wat je verbindt met je klanten. Waarom moet jouw klant bij jou zijn? Auteur Simon Sinek noemt dit de ‘why’-vraag. Sinek is een gevierd Brits reclameman en auteur van het boek ‘Start with why’. In het systeem van Sinek staat ‘why’(waarom je doet wat je doet) centraal, daarna komt pas ‘how’ (hoe je dat gaat doen) en daarna ‘what’(wat je doet).

-BBUKFJOTQJSFSFOEPPS4JNPO4JOFLFO[JKOMF[JOH)PXHSFBU MFBEFSTJOTQJSFBDUJPOGa naar: dezaak.nl/starten

Een concreet voorbeeld Vraag een ondernemer wat hij of zij doet voor de kost en het antwoord luidt bijna altijd: ‘Ik ben boekhouder’, ‘Ik heb een beautysalon’, et cetera. Deze ondernemers zouden ook kunnen antwoorden met wat ze toevoegen, het waarom van hun bestaansrecht als ondernemer dus. De eigenaar van een boekhoudkantoor zal in dit geval zeggen dat hij zijn klanten álle financiële zorgen uit handen wil nemen en de starter met de beautysalon zegt mensen nóg mooier te willen maken. Hoe doe jij dat? Stel jezelf vragen, zoals: waar loop ik warm voor? Waar geloof ik in? Waarom ben ik begonnen met ondernemen? Je hebt immers een overtuiging iets beter of anders te doen dan anderen. En wat is je doel, wat wil je nu écht bereiken? Dat is vaak niet je winstoogmerk. Jíj onderneemt omdat je een bepaald doel voor ogen hebt. Als je ergens voor staat en daar een groot geloof in hebt, kun je dat goed gebruiken. Richt je dus op je sterktes. Het moet wel bij je passen. Als het er niet inzit, plak het er dan ook niet op, dat werkt averechts.

De markt op: meer succes met minder middelen Nu je weet wat je wilt uitdragen, kun je daarmee de markt op. Om jouw boodschap veel bereik te geven en de juiste klanten te vinden, zijn er voor startende ondernemers een aantal handige manieren en middelen. Van de onderstaande middelen zijn de kosten relatief laag en de opbrengst groot.

1) Maak gebruik van contentmarketing Contentmarketing draait om het creëren en verspreiden van informatie die je doelgroep zo interessant, leerzaam en onderhoudend vindt dat ze die wil delen met anderen. Je kunt, juist als starter, deze manier van marketing inzetten voor meer succes. Volgens auteur en marketinggoeroe Seth Godin is het zelfs de enige marketing die werkt. De voordelen De voordelen van contentmarketing zijn legio. Door betrouwbare content te delen, bereik je bijvoorbeeld niet alleen jouw klanten en ga je met hen een gesprek aan, je bereikt er ook potentiële nieuwe klanten mee en het zorgt ervoor dat je als expert wordt gezien op jouw vakgebied. In plaats van zelf te zeggen hoe goed je bent (denk aan het zomaar ergens plaatsen van een advertentie), laat je het zien in een uiting van jouw hand. Denk aan een blog waarin je je expertise toont en waar lezers op kunnen reageren of een artikel dat je hebt geschreven over nieuwe ontwikkelingen op jouw vakgebied dat je via sociale media verspreidt. Hoe doe je dat? Veel starters zijn zelfstandigen met specifieke kennis op een vakgebied. Een ontwerpbureau, een fotograaf, schoonheidsspecialiste of een zakelijke dienstverlener beschikken over kennis die zij door middel van content kunnen verspreiden. Denk aan artikelen, blogs of nieuwsbrief met beautytips of met handige weetjes over belastingaangifte. Of denk aan het maken van een video waarin je iets uitlegt, het online aanbieden van een whitepaper met daarin jouw deskundige tips, het gebruiken en verspreiden van infographics naar aanleiding van een eigen onderzoek of het houden van een webinar met een korte workshop over jouw vakgebied.

(PFEFDPOUFOUJTEFFMCBBS;PSHEBUKFIFU¥¥OLFFSNBBLU NBBSNFFSEFSFLFSFOLVOUHFCSVJLFO&¥OBSUJLFMNFUUJFOUJQT LVOOFOPPLUJFOMPTTFUJQTPQTPDJBMFNFEJB[JKO(PFEFDPOUFOU JTPPLSFMFWBOU;PSHEBUXBUKFNBBLUCJKKPVBMTBG[FOEFSFOCJK KFLMBOUQBTU

Een concreet voorbeeld Ben je eigenaar van een boekhoudkantoor? Deel de gouden tips voor aftrekposten via een artikel of blog op je site, dat je vervolgens twittert. Maak een whitepaper van de belangrijkste financiële verplichtingen of verstuur een nieuwsbrief zodra er weer nieuwe fiscale wetgeving is en leg uit wat die voor jouw klanten betekenen. Meng je in relevante LinkedIn-groepen en discussies en geef er je advies en financiële tips. Reageer op vragen en geef inhoudelijke kennis weg. Genereer gratis publiciteit met jouw content Jouw content zou zomaar voor gratis publiciteit (free publicity) kunnen zorgen. Al jouw content, boordevol met jouw kennis, kan ervoor zorgen dat je wordt gezien als expert door de verschillende media. Je kunt zelf actief een rol spelen in het generen van die publiciteit. Publiceert een vakblad over jouw expertise? Bied aan om een stuk of blog te schrijven of je te laten interviewen. Of kom zelf met opmerkelijk nieuws, een onderzoekje of een nieuwe visie. Volg lokale en landelijke media via sociale media, soms vragen ze zelf om experts of deskundigen.

2) Gebruik sociale media effectief Geen enkele ondernemer kan nog om sociale media heen als middel om jezelf en jouw bedrijf te laten zien en je boodschap maximaal bereik te geven. De investering is niet groot, het kost je wel tijd.

“Sociale media doe je echt niet in vijf minuutjes erbij. Het is een heel substantieel onderdeel van je werk. Investeer daarin.” Onderneemster en eigenaar van interieurbureau April and May, Jantine Vaartjes in tijdschrift De Zaak.

De voordelen van sociale media Via de sociale media bouw je snel naamsbekendheid op. Er ontwikkelt zich een vaste schare volgers (en daarmee potentiële klanten) waarmee je contact onderhoudt. Hun netwerk wordt jouw netwerk als ze jouw berichten ‘liken’ of retweeten. Jouw nieuws, acties en aanbiedingen verspreiden zich bijna als vanzelf en tegen geringe kosten. Je kunt monitoren wat er leeft onder jouw doelgroep en inspringen op klachten of wensen van klanten. Je vindbaarheid via Google schiet omhoog en je kunt er zelfs nieuw personeel vinden. En zo kunnen we nog wel even door gaan. Voorwaarde voor succes Alle social media-platformen draaien om de dialoog met je klanten. Veel bedrijven maken nog de fout om alleen te zenden, terwijl je juist moet communiceren. Luisteren naar je klant en vragen beantwoorden die aan je worden gesteld. Wees een informatiebron in plaats van alleen je bedrijf te promoten. Ga actief op zoek naar vragen van potentiële klanten: mensen die twitteren dat ze op zoek zijn naar een advies kun je actief benaderen als jij dat advies aanbiedt.

0OEFSOFNFS%BOJ§M4MPPGWBO)VSFOOM FFOXFCTJUFXBBS IVVSEFSTWFSIVVSCFESJKWFOLVOOFOWJOEFOFOWFSHFMJKLFO [BHFFOCFSJDIUPQ5XJUUFSWPPSCJKLPNFOWBOJFNBOEEJFJO EFDFNCFSPQ[PFLXBTOBBSFFOTJOUFSLMBBTFOQJFUFOQBL 4MPPGÁ%BOBOUXPPSEJLEBUXFIFNWJBPO[FTJUFXFMMJDIU WFSEFSLVOOFOIFMQFO*OEFIPPQEBUIJKPG[JKPOTDPODFQU[JFU IFUSFUXFFU BMTCFSJDIUPQTMBBUFOOPHFFOTWFSEFSWFSUFMU%BUJT FFOLBOTPNJFNBOEBNCBTTBEFVSWBOKFNFSLUFNBLFOÌ

Wat wil je bereiken? Je zet sociale media effectiever in als je weet wat je ermee wilt bereiken. Bedenk wat je plan is en grijp terug op wat jouw boodschap is. Welke platforms voor jou handig zijn om actief te gebruiken (en of je er eentje of meerdere moet gebruiken), hangt af van waar jouw doelgroep zich bevindt. Zo wordt LinkedIn voornamelijk zakelijk gebruikt. Op Facebook bevinden zich veel personen tussen de 30 en 50 jaar en heb je meestal al je eigen netwerk waarin je jouw nieuws verspreidt. Twitter kent een heel diverse gebruiker en wordt gebruikt door veel media.

Hoe je de verschillende platforms gebruikt, hangt helemaal af van de capaciteit die je hebt en wie/wat je wilt bereiken (zijn dat klanten, een goede reputatie of uitstraling van een expert bijvoorbeeld?). Stel jezelf eerst een paar haalbare doelen. Bijvoorbeeld een lead binnenhalen via LinkedIn, honderd fans op je Facebook-pagina of twintig volgers op Twitter. Allemaal haalbare doelstellingen. Focus je overigens niet te veel op alleen het aantal volgers. Kwaliteit is belangrijker dan kwantiteit! Hoe begin je? Het gaat erom dat je probeert en leert wat wel en niet bij jouw doelgroep werkt of past. Kijk wat er gebeurt als je op jouw website een koppeling naar je profielen op sociale media zet. Of plaats een presentatie op SlideShare, deel deze op de sociale netwerken en kijk hoe mensen reageren. Investeer in het begin ook in het opbouwen van een groep volgers. Ga zelf actief op zoek naar relevante volgers (zoals klanten, potentiële opdrachtgevers, lokale of landelijke media) en volg de personen die jou volgen. Houd bij het plaatsen van een bericht in gedachten wat jíj zou willen lezen als je volger of klant bent van jouw bedrijf. Maak het interessant en relevant! Gebruik bijvoorbeeld een actuele aanleiding. Eenvoudige voorzet: ‘Als het morgen weer dertig graden is, geven we dertig procent korting’. Praat in je berichten als mens, maar houd je zakelijke doel voor ogen. Wat wilde je ook alweer bereiken? Vraag wat je nodig hebt! Moet jouw bericht worden geliked, doorgestuurd of vraag je om reacties en feedback? Let op: er zijn veel groepen actief (op LinkedIn bijvoorbeeld) waarin andere ondernemers of sociale media-experts hun kennis delen, waar je iets kunt vragen of tips en ideeën kunt opdoen.

.FFSXFUFOPWFSIPFKF[PFGGFDUJFGNPHFMJKLTPDJBMFNFEJBBMT 'BDFCPPL 5XJUUFSFO-JOLFE*OJO[FU -FFTEBOEFUIFNBQPDLFU ½4PDJBM.FEJB.BOBHFNFOU¼WBO%F;BBL%F[FVJUHBWFMFFSU KFIPFKFKPVXEPFMTUFMMJOHLVOULPQQFMFOBBOTPDJBMFNFEJBFO XBUEBBSWBOEFXJOTUJT BBOHFWVMENFUWFFMDPODSFUFUJQTFO BEWJF[FOKijk op: dezaak.nl/starten

3) Doe mee aan een ondernemerscompetitie en genereer bereik Een heel andere en toch heel concrete manier voor meer succes als starter is het meedoen aan één van de vele ondernemerswedstrijden. Deelname hieraan is vaak al je eerste marketing en kan zorgen voor veel gratis publiciteit. Daarnaast bieden ze veel hulp bij het maken van een businessplan en krijg je al het ondernemersadvies dat je nodig hebt voor een goed product. Er zijn ondernemerswedstrijden op landelijk, regionaal en brancheniveau. Kijk in jouw segment welke competities er zijn. Om er een paar te noemen: t /FX7FOUVSF t 5IF/FYU&OUSFQSFOFVS t 4UBSU6Q/FUXPSL 5IF46/

t "DDFOUVSF*OOPWBUJPO"XBSE t */(4UBSUFSWBOEFNBBOE±OWBOIFUKBBS t -JWF8*3& t (FUJOUIF3JOH t (SFFODIBMMFOHF

%BOJ§M4MPPGFO3PCFSU.JEEFOEPSQXPOOFONFUIVOCFESJKG )VSFOOMEFUJUFM½*/(4UBSUFSWBOIFU+BBS¼4MPPGÁ%BBSEPPS IFCCFOXFOJFUBMMFFOWFFMGFMJDJUBUJFTHFLSFHFO NBBSPPLWFFM QVCMJDJUFJU7MBLOBIFUXJOOFOWBOEFUJUFM MFWFSEFIFUNFUFFO BMWFFMSFBDUJFTWBOCFESJKWFO&OXFNPHFOEFUJUFMOPHFFOIFFM KBBSHFCSVJLFOÌ

4) Gebruik je creativiteit als middel om de markt te benaderen

Wees creatief! Geen of weinig middelen hebben voor je marketing is juist ook een kans, het maakt je creatief en innovatief. Het zorgt ervoor dat je anders naar zaken kijkt en die met elkaar verbindt. Creativiteit is namelijk niks meer dan slim verbinden van wat er al is.

.BSJFLF#BLLFS POEFSOFNFSFOFJHFOBBSWBOSFTUBVSBOU ¼U&FUIVZTKF JTDSFBUJFGJOIFU[PFLFOWBOQBTTFOEF TBNFOXFSLJOHFO NFUBMTEPFMHF[BNFOMJKLOBBSCVJUFOUFUSFEFO WPPSNFFSCFSFJLFOPN[FUÁ8FXFSLFOTBNFONFUCFESJKWFOJO EFCVVSUEJFCJKPOTQBTTFO;PIFCCFOXFOVFFOEFBMNFUFFO QMBBUTFMJKLFCJPTDPPQ,MBOUFOLVOOFOFFOBSSBOHFNFOULPQFO [F FUFOEBOCJKPOTFOHBBOCJKEFCVSFOWFSEFSPQOBBSEFCJPTDPPQ )FUJTFFOLXFTUJFWBOLBOTFO[JFOÌ

Laat je inspireren om creatief te worden. Ga het gesprek aan met mensen waar je anders niet mee praat, lees boeken die je nooit zou lezen of kijk films die je anders niet zou zien. Zo krijg je de inspiratie voor nieuwe, creatieve ideeën en plannen.

Slimmer werken en communiceren met klanten Je weet inmiddels wat je boodschap is en hoe je deze bereik geeft. Dankzij online technologieën kun je niet alleen slimmer werken, maar vooral ook slimmer en sneller communiceren met je klanten. We communiceren steeds meer online en via mobiele apparaten en er zijn inmiddels ongelofelijk veel online manieren en middelen, zoals sites, tools en app’s, die dit ondersteunen. Slimmer werken Met slimmer werken bedoelen we slimmere werkprocessen, zoals door je bedrijfsvoering in de cloud te voeren. Daarbij kun je altijd en overal bij je documenten. Er zijn verschillende online oplossingen die je per maand en per gebruiker afneemt. Google Apps en Office365 bieden oplossingen voor mail, agenda en documentbeheer, Salesforce.com voor CRM en Exact Online, Reeleezee en Twinfield voor boekhouden. Allemaal handige programma’s die je, waar je ook bent en op welke laptop of computer je ook werkt, kunt gebruiken, overal en altijd.

#FTQBBSUJKEFOHFMEEPPSTMJNNFSHFCSVJLUFNBLFOWBO BMUFSOBUJFWFOWPPSCFUBBMEFEJFOTUFO8IBUT"QQJOQMBBUTWBO FFOTNTKF FFOHFTQSFLWJB4LZQFJOQMBBUTWBOCFMMFOWJBKF WBTUFPGNPCJFMFMJKOPGIFUEFMFOWBOKFCFTUBOEFOWJB%SPQCPY JOQMBBUTWBO[FMGEJFPQTMBHDBQBDJUFJUJOUFLPQFOPNKF CFTUBOEFOPQUFTMBBO

Slimmer communiceren Zet de nieuwste online ontwikkelingen ook in om efficiënter en kostenbesparend te communiceren met je klanten. Een aantal voorbeelden van slimmere communicatie met je klanten: - Videobellen of videoconferencing: Dit is een makkelijke manier om elkaar in een online omgeving te spreken en te zien. Een goed alternatief voor een vergadering, je bespaart er je reistijd mee. Het geeft je klanten, maar ook werknemers en leveranciers meer ruimte om te communiceren vanaf een door hen gewenste locatie en het laat zien dat je met de tijd meegroeit. Videobellen doe je bijvoorbeeld met, de meest bekende aanbieder, Skype, maar kan ook via Gmail, videoconferencing verloopt soepel met Google+ Hangouts. - Webinars: Een webinar is een online seminar. Een kennissessie via internet, waarbij je gebruikmaakt van audio en video. Het is een ideale manier om jezelf en je bedrijf te profileren als kenner van de markt. Op deze manier kun je een presentatie of lezing geven, een interview of interactieve vragensessie met je doelgroep houden of een workshop voor klanten geven. Het kan de ideale e-pitch (online verkooppraatje) zijn voor je doelgroep. Een laagdrempelige manier, omdat mensen anoniem jouw productpresentatie kunnen volgen. En het is een handig middel voor kleinere ondernemers om meerdere klanten tegelijk toe te spreken. Deelnemers kunnen eenvoudig rond het aangekondigde tijdstip (dat je natuurlijk via jouw sociale media en communicatiemiddelen hebt aangekondigd) inloggen om te luisteren en kijken naar jouw lezing, presentatie of uitleg. Aanbieders zijn bijvoorbeeld GoToWebinar of OnlineSeminar. Een goed voorbeeld van een online dienst die slimmer werken én communiceren combineert is Google. Als startende ondernemer kun je

er eigenlijk niet omheen. Via Google Drive kun je bijvoorbeeld bestanden uploaden en delen met anderen. Dat scheelt je tijd van het doorsturen. Via Google Hangouts kun je online vergaderen of een webinar houden om klanten jouw expertise te tonen. Daarnaast biedt het bedrijf je veel mogelijkheden om de vindbaarheid van je website te optimaliseren, bijvoorbeeld door het gebruik van AdWords. Je kunt er een advertentiecampagne doen, waarbij je zoekwoorden inkoopt om beter gevonden te worden door klanten.

)FUNFFTUXBBSEFWPMMFHFIFJNWBO(PPHMFJTNJTTDIJFOXFMIFU QSPHSBNNB"OBMZUJDT XBBSNFFKFQSFDJFTLVOU[JFOXJFFSPQKF TJUFLPNFOFOXBBS[JKWBOEBBOLPNFO)FUCFMBOHSJKLTUFWBOKF POMJOFVJUJOHFOJTOBNFMJKLXFUFOPG[FTDPSFO%JUQSPHSBNNB WFSUFMUKFPOEFSNFFSIPFCF[PFLFSTPQKFTJUF[JKOHFLPNFO XBBSOBBS[F[PFLFO XBUEFNFFTUQPQVMBJSFPOEFSEFMFOWBO KFXFCTJUF[JKO XBUKPVXLMBOUFOIFCCFOHFEBBOPQKFTJUFFO IPFWFFMUJKECF[PFLFSTHFNJEEFMEPQKPVXTJUFCMJKWFO&FO XBBSEFWPMJOTUSVNFOUWPPSFMLF TUBSUFOEF POEFSOFNFS

Tot slot Blijf innoveren. Kijk vooruit en maak gebruik van de kansen van internet. Blijf proberen en geloven in jouw bedrijf. Stel bij indien nodig, maar zet door. En vraag hulp! Zoek een klankbord of een mentor waarmee je je plannen kunt bespreken en eventueel bijsturen. Trek de stoute schoenen aan en benader een ondernemer die je bewondert en/of die het helemaal gemaakt heeft in jouw branche. Vaker dan je misschien zou denken, zijn zij bereid kennis met je te delen en je van adviezen te voorzien. Ook zij hebben ooit hun eerste, onzekere stappen als starter gezet. De schept een band.

7PPS€QFSNBBOELVOKFBMTTUBSUFSSFLFOFOPQPOCFQFSLU BEWJFTWBOEPPSEFXPMHFWFSGEFPOEFSOFNFST&MLPOEFSXFSQ EBUJOEF[FTUBSUFSTQPDLFUBBOCPELPNU LVOKFNFUIFO CFTQSFLFO UPFHFTQJUTUPQKPVXJEFF KPVXQMBOOFOFOKPVX CFESJKG.FFSXFUFO Kijk op: dezaak.nl/lidmaatschap

Bedrijf:

Huisnet

Ondernemers: Olivier de Clercq en Nelson Dheedene (beide 22 jaar) Opgericht: 2013 Investeerde: “een mooie auto” aan eigen spaargeld en een deel van hun ouders Aantal werknemers: 0 (een trainee als voorlopige hulp)

“Beseffen dat je nog niet alles weet, brengt je verder als starter”

8BU[FEPFO

De Nederlandse vastgoedmarkt op met een nieuwe website voor een transparanter huizenaanbod, waarbij het niet uitmaakt wie (een makelaar, vereniging of particulier) het huis verkoopt.

Waar begon jullie ondernemersdroom? Olivier: “Het was een idee in combinatie met een kans. Het appartement van mijn Nederlandse opa [de twee zijn Belgen van origine] moest verkocht worden. Toen zag ik hoe ingewikkeld en tijdrovend dit was om als particulier zelf te doen. In België is het veel gebruikelijker om dit zelf te doen, maar in Nederland nog niet. De grote huizensites hier werken óf met een makelaarsvereniging (en zijn daarmee niet onafhankelijk), of zijn duur of niet gebruiksvriendelijk. Toen er een rechtszaak kwam van brancheorganisatie VBO Makelaar tegen Funda.nl omdat ze niet genoeg transparantie boden in het huizenaanbod , zag ik het gat in de markt. Een dienst waarbij die we die drie zaken wél op de juiste manier combineren. Ik heb Nelson, mijn studievriend, opgezocht en samen besloten we een plan te maken voor een nieuwe dienst.” Wel lef hebben om als nieuwkomer een markt te betreden met grote, dominante spelers! Nelson: “Nee, eigenlijk niet! We hebben juist veel voorbereidingstijd geïnvesteerd in het onderzoeken van de markt. Waarom doen de grote partijen wat ze doen en hoe zien hun statistieken en resultaten eruit? Alle succesfactoren en valkuilen hebben we in kaart gebracht en de beste

punten gecombineerd. Wat me ook gerust stelt: het ligt in onze eigen handen. Wíj doen dit zelf, we gaan ervoor en geloven er tweehonderd procent in. Dat motiveert.” Hoe ga je je als nieuw merk positioneren? Olivier: “Creatief zijn! Als startup hebben we weinig middelen, maar willen we toch groots bereik en naamsbekendheid generen. Dus hangen we zelf vijfduizend hangers aan Amsterdamse deuren, om huizenbezitters te attenderen op Huisnet. We stellen een sociale mediakalender op en proberen veel bereik te generen door originele acties.” Hoe weet je of je geschikt bent als ondernemer? En of je plan geschikt is om te ondernemen? Nelson: “Daar hebben onze ouders, ook ondernemers, wel voor gezorgd. Zij waren eerst sceptisch, maar reëel. Hebben veel kritische vragen gesteld: over langetermijnperspectief of verdienmodel bijvoorbeeld. Telkens kwam er weer een strenge vraag, als wij nét dachten dat we er waren. Soms niet leuk, maar dat heeft ons wel enorm geholpen om een doordacht plan op tafel te leggen en niet zomaar met losse flodders te starten. Ook in gesprekken met anderen weet je dan waar je het over hebt en hoe je je moet verkopen.”

Wat verwacht je van ondernemen? En wanneer is jullie plan geslaagd? Olivier: “Ik denk dat we veel gaan leren en doen. Beseffen dat je nog alles weet als starter, is belangrijk. Dat gaat ons verder brengen. Ons plan is geslaagd als we in de top drie staan van grote vastgoed-sites. Als ons spaargeld zit hierin, we investeren nu om straks een solide team en bedrijf te hebben. En daarna rollen we uit naar andere landen.”

Verantwoording en handige links Voor deze uitgave is gebruikgemaakt van de volgende bronnen: Erik Boer - Algemeen directeur van Amsterdam Center for Entrepreneurship (ACE) - www.ace-amsterdam.org Eelko Hamer - Creatief strateeg – EELKO.com Eric Leenderts - Bedrijfsadviseur en trainer - www.ericleenderts.nl Janiek Braaksma - Communicatiebureau Glasnost Communications www.glasnostcommunications.nl Kwartaalbericht Starters, ING Economisch Bureau, november 2013, ‘30% van de starters stopt na het eerste jaar’ Bedrijvendynamiek, ING Economisch Bureau, oktober 2013, ‘Omslag in aantal opheffingen’ Kwartaalbericht Starters, ING Economisch Bureau, november 2013, ‘Stijging aantal starters in derde kwartaal’ Kamer van Koophandel i.s.m. Hogeschool Utrecht, september 2012, ‘De effecten van opheffingen en bedrijfsoverdrachten op de Nederlandse economie’ En niet te vergeten: de geciteerde ondernemers uit het boek die hun tips en adviezen gaven. Van het web Belastingdienst CBS De Ondernemer De Zaak Economisch Bureau ING Kamer van Koophandel Lancelots Mind Challenges MKB Marktmonitor MKB-Nederland MKB Servicedesk Rijksdienst voor Ondernemend Nederland

Handige Links belastingdienst.nl dezaak.nl/starten eur.nl/ondernemerschap higherlevel.nl ing.nl/starters mkbnederland.nl mkbservicedesk.nl/starten nebib.nl ondernemerskredietdesk.nl ondernemersplein.nl startersinformatiecentrum.nl qredits.nl

Over de auteur Niobe Moen (1979) was jarenlang werkzaam als redacteur voor het ondernemersnetwerk De Zaak. Voor de website van De Zaak en het magazine schreef zij talrijke artikelen over de onderwerpen die in deze uitgave aan bod komen. Inmiddels is zij eigenaar van Moen Media en schrijft voor verschillende media over en voor ondernemers. Daarnaast helpt ze andere ondernemers bij het verbeteren van hun tekst- en online presentatie.

Oranje is kansen zien

Nederland ligt vol met kansen. Ziet u kansen voor de start van een eigen bedrijf? Onze zakelijke adviseurs helpen u graag op weg. Met het ING Starterspakket heeft u alles in huis voor de dagelijkse bankzaken van uw bedrijf. Wilt u weten wat wij voor u kunnen betekenen? Kijk op I NG.nl/starters.

SUCCESVOL STARTEN. Prijs 8,50 excl. BTW

Recommend Documents